بررسی مبحث محاربه در اسلام

مقدمه :

بدون تردید از روزی که بشر خود را شناخته و با دیگر همنوعانش به یک زندگی اجتماعی پرداخته است، همواره یا به جهت حسابگری و یا از روی ناچاری به اطاعت از مجموعه قواعد زندگی تن درداده است. خصلت تکلیف پذیر انسان باعث شده است که بشر بتواند نیازمندی ها و خواسته ها و حوادث ناشی از زندگی اجتماعی را به وسیله اطاعت و پیروی از قواعد و مقررات موضوعه بشری برطرف و حل و فصل کند. بنابراین باید گفت که لازمه زندگی اجتماعی وجود همین قوانین و مقرراتی است که برای انسان تعیین تکلیف می کند پس جامعه به چنین قواعد و مقرراتی نیاز دارد و باید مجازات‌هایی وجود داشته باشد برای برقراری نظم و امنیت و اجرای عدالت در بین مردم و قواعد و مقرراتی که با حقوق و آزادی ها و شخصیت معنوی افراد در ارتباط است از اهمیت به سزایی برخوردار است و قانونگذار افراد را وادار به رعایت احترام و اطاعت از این مقررات کرده است.
حدود یکی از این قواعد و مقررات است که در بین سایر قوانین جزایی اهمیت زیادی دارد و دارای مصادیق مختلفی می باشد که هدف ما در این خصوص بررسی محاربه و مصادیق آن است تا بتوانیم در این مورد تحقیق و تحلیل بیشتری انجام دهیم و مورد توجه قرار گیرد.

فهرست مطالب

پیشگفتار   
مقدمه    1
فصل اول: مجازات و اهداف آن    2
گفتار اول: مجازات و تقسیم بندی آن در قانون مجازات اسلامی    3
گفتار دوم: اهداف مجازات    6
فصل دوم: حدود    11
گفتار اول: تعریف حد و انواع آن    12
۱. انواع حد    17
۲. حد تازیانه    17
۳. حد سنگسار    18
۴. حد قطع دست    18
گفتار دوم: در بیان احکام حدود از نظر خاصه و عام    18
ضرورت اجرایی حدود و فلسفه آن    20
فایده اجتماعی کیفر حدود    23
فوریت و عدم تأخیر در حدود    24
نتایجی که بر الهی بودن شریعت مرتبت است    25
فصل سوم: محاربه    29
گفتار اول: تعریف محاربه    30
۱. تعریف محاربه و قطع طریق    30
۲. تعریف محاربه از دیدگاه امام خمینی    31
۳. تعریف محاربه و تجدید سلاح لاخافه الناس    31
۴. تعریف محاربه در قانون مجازات اسلامی    33
گفتار دوم: ارکان جرم محاربه    33
رکن مادی جرم:    33
۱. رفتار مرتکب    35
۲. وسیله    35
۳. موضوع جرم    36
۴. نتیجه مجرمانه    36
۵. رابطه علیت بین فعل محارب و نتیجه مجرمانه    37
رکن معنوی جرم    37
گفتار سوم: رابطه محاربه با جرایم دیگر    38
رابطه محاربه با افساد فی الارض    38
رابطه محاربه و بغی    40
رابطه محاربه و جرم سیاسی    43
رابطه محاربه و سرقت    44
گفتار چهارم:    47
تأثیر انگیزه در محاربه    47
شروع به محاربه    48
محاربه در مقررات جمهوری اسلامی    49
محاربه در حقوق کامن لو    52
فصل چهارم    54
گفتار اول: راه های ثبوت محاربه    55
۱. علم قاضی    57
۲. اقرار    59
۳. بینه    61
گفتار دوم: مراجع صالح برای رسیدگی    61
۱. دادگاه نظامی    62
۲. دادگاه ویژه روحانیت    63
۳. دادگاه انقلاب    63
گفتار سوم: علل سقوط محاربه    64
۱. مرگ محارب    64
۲. توبه    64
۳. حق عفو    65
۴. جنون و ارتداد    65
۵. تأثیر گذشت شاکی خصوصی    65
گفتار چهارم: حد محاربه    66
کیفیت اجرای هر یک از مجازات های محاربه    69
۱. قتل    69
۲. به دارآویختن    70
۳. قطع دست و پا    71
۴. نفی    73
نتیجه گیری    76

 
منابع و مآخذ

۱. نهج البلاغه، سیدرضی
۲. حقوق جزایی اسلام، محمودی/ عباسعلی
۳. حدود الهی، کریمی/ حسین، چاپ۱۳۶۱
۴. منافع حقوق جزای عمومی، ولیدی/ محمد صالح، چاپ۱۳۷۱
۵. حقوق جزایی عمومی، اردبیلی/ محمدعلی، چاپ سوم
۶. قانون مجازات اسلامی در آینه آراء دیوان، بازگیر/ یدالله، چاپ۱۳۷۸
۷. وسایل الشیعه، جلد۱۸
۸. کلیات حقوق جزا، محسنی/ مرتضی، چاپ۱۳۷۵
۹. حدود و قصاص و دیات، بی حسین قمی/ سید صادق
۱۰. المبسوط فی فقه امامیه، ج۸، شیخ طوسی، ناشر مرکز مرتضویه، چاپ۱۳۵۱
۱۱. حقوق جنایی اسلام، صدر/ سید اسماعیل، ترجمه غفوری/ اکبر، چاپ۱۳۷۳
۱۲. تحریرالوسیله، خمینی/ روح الله، جلد۲
۱۳. ریاض المصائل، طباطبائی/ سیدعلی
۱۴. شرح لمعه، شهید ثانی، ترجمه محمدی/ ابوالحسن، جلد۹
۱۵. جواهر الکلام، جلد۴۱، نجفی/ سیدمحمدحسن
 16. المهذب، ابن حرا
۱۷. القواعد الفقیه، بجنوردی، جلد۳
۱۸. فقه در اسلام، سنگاچی/ محمد، چاپ سوم
۱۹.فلسفه قانون گذاری در اسلام، صبحی محصصانی
۲۰. المتخلص، بخارایی/ محمد محمدبن نصر، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ۱۳۶۵
۲۱. جزوه آیات الاحکام، گرجی/ ابوالقاسم، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
۲۲. فصلنامه قسبات، شماره۱۴-۱۵