دانش رسان |
مرکز علم و دانش کشور مقاله تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر بندرانزلی براساس مدل تاپسیس
در حال بارگذاری
توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد
مقاله تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر بندرانزلی براساس مدل تاپسیس دارای ۲۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر بندرانزلی براساس مدل تاپسیس کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر بندرانزلی براساس مدل تاپسیس،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر بندرانزلی براساس مدل تاپسیس :
مقدمه
یکی از ابعاد توسعهی پایدار که شعار اصلی هزارهی سوم است، رضایتمنـدی شهرنشـینان از وضـعیت موجـود شهرها و توجه به خواسته ها و نیازهای آنان است که می تواند مدیران شهری را در دستیابی به پایداری بیشـتر شهرها، بهویژه پایداری اجتمـاعی، یـاری رسـاند . وجـود نـابرابری فضـایی در اسـتقرار فعالیـت هـای شـهری و برخورداری ساکنان نواحی مختلف یک شهر، در هیچیک از شهرهای جهان پدیـده ی جدیـدی نیسـت، امـا در کشورهای در حال توسعه، بهدلیل فاحش بودن تفاوتهای اجتماعی ـ اقتصـادی و نـابرابری و عـدم تعـادل در توزیع خدمات شهری، تفاوت فضایی شهرها تشدیده شده است (عبدی دانشپور، (۱۳۷۸؛ زیرا سـاختار فضـایی یک شهر متشکل از اجزا و عناصری است که با یکدیگر در کنش متقابل هستند و ناپایـداری هـر کـدام از ایـن اجزا، بر کل ساختار تأثیر خواهـد گذاشـت (سـاوج و وارد، .(۹۰ :۱۳۸۰ بنـابراین سـازمان فضـایی متعـادل در شهرها، نوعی از پایداری شهری شمرده میشـود و هنگـامی محقـق خواهـد شـد کـه سـازگاری منطقـی بـین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در شهرها بهوجود آید. در نتیجه، توزیع مناسب و بهینهی امکانات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی در میان مناطق و نواحی، یکی از مهـمتـرین عوامـل جلـوگیری از نـابرابریهـا و شکاف توسعه و توزیع فضایی مناسب جمعیت در پهنهی سرزمین است. از سـویی، مسـئلهی مهـم در برقـراری توسعهی پایدار شهری، توجه به شاخص های اقتصادی، محیطی و سلامت اجتماعی شهرها در بستر برنامه ریزی است. از این روست که در نبود چنین نگرشی، گسترش روزافزون جامعهی شـهری، ناشـی از رشـد بـیرویـهی جمعیت و مهاجرت، به ساختوسازهای بدون برنامه ریزی و گسترش مهار نشدنی شهرها منجر شده و تغییـرات نامتجانس بسیاری را به ساخت فضایی آنها تحمیل کرده است .(Marcotullio, 2001: 577)
در جمهوری اسلامی ایران، بهعنوان نظامی کـه از وحـی سرچشـمه گرفتـه و قـدرت و حاکمیـت خـود را منتسب به خدا میداند، عدالت، نقش مهمی دارد و در اساسیترین نظریهها و قوانین بر آن تأکید شـده اسـت، بهطوری که با نگاهی کوتاه به قوانین ایران، میتوان بهوضوح به این مسـئله پـی بـرد. در بنـد ۹ از اصـل سـوم قانون اساسی که در آن وظایف دولت تبیین شده است، وظیفهای بسیار اساسی در نظر گرفته شـده اسـت کـه عبارت است از: »رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمام زمینههای مادی و معنوی.« دو اصل نوزدهم و بیستم، صراحت بیشتری در برابری مردم ایران دارد که با عبـارتهـای ذیـل بیـان شـده اسـت : »مردم ایران از هر قوم و قبیلهای که باشند، از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سـبب امتیاز نخواهد بود« و »همه افراد اعم از زن و مرد، بهطور یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همهی حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند« (قـانون اساسـی جمهـوری اسلامی ایران، اصول ۹، ۱۹ و .(۲۰ علاوهبر ضـرورتهـای قـانونی بیـان شـده، موضـوع مـورد پـژوهش، یعنـی
تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر ;.. ۲۷
“تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر بندرانزلی”، ضرورت موضعی نیز دارد؛ زیرا بخشـی از مشکلات حاد آمدوشد شهر به توزیع نابرابر خدمات در سطح شهر بازمیگردد.
شهر بندر انزلی بهعنوان یک شهر متوسـطانـدام در اسـتان گـیلان، دگرگـونیهـای مختلـف جمعیتـی و کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را در خود دیده اسـت . ایـن شـهر بـا وسـعتی برابـر ۳۰۵۸/۱۸ هکتـار، پرجمعیت ترین شهر استان گیلان پس از رشت است. بهاستناد نتایج تفضیلی سرشـماری مرکـز آمـار ایـران در سال های مختلف، جمعیت شهر با میانگین رشد سالانهی ۲/۵ درصد، از ۴۱۷۸۵ نفر در سال ۱۳۴۵ بـه حـدود ۲/۶ برابر، یعنی ۱۱۰۶۴۳ نفر در سال ۱۳۸۵ افـزایش یافتـه اسـت . جمعیـت بنـدرانزلی در سـال ۱۳۴۵ برابـر ۴۱۷۸۵ نفر بوده و در سال ۱۳۵۵ به ۵۵۴۸۱ نفر رسیده است. بیشترین تحول جمعیتی شهر، طـی سـال هـای ۱۳۵۵ تا )۱۳۶۵نرخ رشد سالانهی متوسط ۴/۶ درصد) رخ داده است، طی این دهه، جمعیت شـهر بـه۸۷۰۶۰ نفر رسیده است که این امر همانند بیشتر نقاط شهری کشور ناشی از دو پدیدهعمومیِ جمعیتی کشور، یعنـی کماهمیتشدن سیاست های تنظیم خانواده و همچنین مهاجرت شدید روستاییان به شهرها بر اثر وقوع انقلاب اسلامی بوده است. نکتهی شایان توجه اینکه از ۳۱۵۸۲ نفر جمعیـت جدیـد شـهر طـی ایـن دوره، ۱۲ درصـد مربوط به گسترش شهر روی بافـت روسـتاهای “سوسـر” و “نـویر” در حاشـیهی شـهر بـوده اسـت . جمعیـت بندرانزلی در سرشماری سال ۱۳۷۵ برابر ۹۸۵۴۴ نفر ذکر شده که حاکی از رشدی برابـر ۱/۲ درصـد در سـال طی دورهی مورد بحث است، علاوهبر این، دو روستای شاهور با ۴۱۳۸ نفر و کولیـور بـا ۱۶۴ نفـر جمعیـت، در این دوره به شهر بندر انزلی ملحق شدند. درنهایت جمعیت از سـال ۱۳۷۵ بـا نـرخ رشـد ۱/۲ درصـد در سـال
۱۳۸۵ به ۱۱۰۶۴۳ افزایش یافته است (مرکز آمار ایران، سالنامهی دورههای مختلف آماری).
بررسی سرانهی کاربری های موجود در شهر بندر انزلی، نشان می دهد که سـرانهی مسـکونی شـهر، ۶۸/۵ مترمربع بوده که از سرانهی مطلوب ۵۰) متر) بیشتر است. سرانهی تجاری ۲/۷۱ متر مربع است که در مقایسـه با سرانهی مطلوب (کمتر از ۲/۵ متر مربع) از مقدار بیشتری برخوردار است. سرانهی درمانی ۰/۷ مترمربع بـوده که از سرانهی مطلوب ۱) تا ۱/۵ متر مربع) کمتـر اسـت . سـرانهی مـذهبی در شـهر ۰/۶۸ مترمربـع بـوده کـه متناسب با سرانهی مطلوب ۰/۵) تا ۱ متر مربع) است. سرانهی آموزشی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه بهترتیـب ۸/۷، ۱۰/۷ و ۱۵/۳۱ مترمربع بوده که در حد استاندارد است. سرانهی فرهنگی ۰/۳ مترمربـع بـوده کـه بسـیار کمتر از سرانهی مطلوب ۲) متر مربع) است. سرانهی ورزشی ۲/۵ مترمربـع بـوده و همچنـین سـرانهی فضـای سبز نیز ۲/۵ مترمربع است که از سرانهی مطلوب ۳) تا ۵ مترمربع) کمتر است (مهندسان مشاور نقـش جهـان ـ پارس، .(۱۵-۹ :۱۳۸۹
اهداف پژوهش در قالب پرسشهایی بهشـرح ذیـل قابـل پیگیـری اسـت : آیـا توزیـع جمعیـت و خـدمات بهصورت متعادل در نواحی شهر بندرانزلی صورت گرفته است؟ آیا بـین پراکنـدگی فضـایی جمعیـت و توزیـع
۸۲ جغرافیا و پایداری محیط، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۱
خدمات در نواحی شهر بندر انزلی همبستگی مطلوب وجود دارد؟ آیا همهی نواحی شهر بنـدرانزلی از خـدمات شهری مطلوب برخوردارند؟ در این راستا، پژوهش حاضر میکوشد چگونگی توزیع فضـایی جمعیـت در نـواحی شهر بندرانزلی را که یکی از عوامل مؤثر بر توزیع خدمات شهری بوده، شناسایی کند. سپس ارتباط پراکنـدگی جمعیت و توزیع خدمات را مشخص کرده، در نهایت، راهکارهایی را بـرای رسـیدن بـه همـاهنگی و سـازگاری منطقی بین جمعیت و خدمات در نواحی شهر بندر انزلی ارائه کند.
وجه ممیزه و مشخص شهرهای جهان سوم، رشد ناموزون و بی عدالتی در تخصیص منـابع اسـت . بـهطـور معمول نابرابری و بی عدالتی در سه سطح ظاهر می شود که عبارتند از؛ نـابرابری در فرصـت هـای اقتصـادی در بخش های شهری و روستایی، نابرابری فضایی از یک نقطهی جمعیتی به یک نقطهی دیگر و نابرابری اقتصـادی میان نواحی درون شهرها (اسمیت، .(۱۰-۱۱ :۱۳۸۴ در این راستا، بر اسـاس دیـدگاه توسـعهی پایـدار، امکـان شکلگیری فرآیندهای رشد و توسعهی اقتصادی میسر نمیشود؛ چرا که توسعهی شهری به مفهـوم فضـایی را میتوان بهمعنای تغییر در استفاده از زمـین و سـطوح تـراکم بـرای رفـع نیازهـای سـاکنان شـهر در زمینـهی شاخص هایحیاتیِ مورد نظر انسان تعریف کرد (رهنمایی و شاه حسینی، .(۵ -۱۲ :۱۳۸۴ این توسـعه هنگـامی پایدار خواهد بود که در طول زمان، از نظر زیستمحیطی، قابل سکونت و زندگی؛ از نظر اقتصادی، بـا دوام و از منظر اجتماعی، شهری همبسته داشته باشیم (موسیکاظمی، .(۱۰۴ : ۱۳۸۰
از سویی، مفهوم عدالت، مفهومی مرکب است. مفهومی که دلالت بر فضا (عدالت فضایی)، محـیط زیسـت (عدالت زیستمحیطی)، اجتماع (عدالت اجتماعی) و اقتصاد (عدالت اقتصـادی) دارد (مرصوصـی، .(۹۱ :۱۳۸۳ آنچه در جغرافیا و رویکردهای مکانی بر آن تأکید دارنـد، بیـان عـدالت فضـایی اسـت؛ اگرچـه عـدالت از دیـد اجتماعی نیز قابل تأمل است و در سه محور نیازهای انسانی، منفعت عمومی و استحقاق فردی تقسیم میشـود (وارثی و دیگران، .(۴ :۱۳۸۶ از نظر هاروی۱، عـدالت اجتمـاعی در شـهر بایـد بـهگونـه ای باشـد کـه نیازهـای جمعیتی را پاسخگو شود و تخصیص منطقه ای منابع را بهگونه ای هدایت کند کـه افـراد بـا کمتـرین شـکاف و اعتراض نسبت به استحقاق حقوق خود مواجه باشند؛ یعنی، توزیع عادلانهی منابع (هاروی، .(۹۷ :۱۳۷۹
بنابراین از مهمترین عوامل در برنامهریزی شهری، استفاده از فضاها و توزیع مناسب و بـهبیـانی عادلانـهی فضایی در شهر است. در این مورد، کاربری ها و خدمات شهری از دسته عوامل مؤثر و مفیدند که با پاسخگـویی به نیازهای جمعیتی، افزایش منفعت عمومی و توجه به شایستگی افراد، می توانند با برقراری عادلانـه تـر، ابعـاد عدالت فضایی، اجتماعی و اقتصادی را برقرار کنند. بنـابراین توزیـع نامناسـب کـاربری هـا و خـدمات شـهری، می تواند تراکم بیش از اندازهی خدمات و کاربری ها را در مناطق ویژه ای از شهر سـامان بخشـد کـه در تحلیـل فضایی از پراکندگی خدمات در ارتباط با جمعیت، می توان ادعا کرد فضاهایی بهوجود آید که پـراکنش فضـایی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱ Harvey
تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر ;.. ۲۹
خدمات در آن متناقض با عدالت فضایی و اجتماعی در شهر است. در این راستا، از بین بـردن شـکاف و فاصـله بین طبقات مختلف در شهرهای بزرگ جهان سوم، امروزه توسط سـازمان هـای جهـانی و بـهخصـوص یونسـکو بهشدت توصیه شده است (شیخی، .(۱۵۶ : ۱۳۸۰ دستیـابی تمـامی سـاکنان شـهرها بـه نیازهـایخـدماتیِ یکسان، بحث عدالت اجتماعی در برخورداری از تأسیسات و تجهیزاتموجود فضای شهری را بهوجود مـی آورد که بی توجهی به آن، تبعات بسیار ناگواری چون، حاشیه نشینی و تـراکم بـیش از حـد یـک منطقـه، توسـعهی یکجانبهی شهرها، خالی از سکنه شدن برخی از محدوده های شـهری، بـورس بـازی زمـین و ده هـا مسـئله و مشکل دیگر را در پی خواهد داشت. بنابراین، شناسایی آثـار توزیـع عادلانـه خـدمات، جـزء اساسـی مطالعـات شهری شمرده میشود و شهر زمانی شهری انسانی قلمداد می شود که عدالت اجتمـاعی در همـهی زوایـای آن قابل پیگیری باشد. بهگفتهی دیگر، توزیع بهینهی خدمات و امکانات باید بهگونه ای هـدایت شـود کـه بـه نفـع همهی اقشار و گروههای اجتماعی جامعه شود و عدالت اجتماعی و فضـایی تحقـق یابـد (پـاگ، -۱۹۵: ۱۳۸۳ .(۱۹۳
روش های علمی متنابعی موجودند که شاخص های مختلف را در تحلیل فضایی جمعیـت و تناسـب آن بـا خدمات مورد بررسی قرار میدهند. برای نمونـه، ضـرابی و موسـوی در مطالعـهای بـا عنـوان “تحلیـل فضـایی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری یزد” با در نظـر گـرفتن ۱۵ شـاخص خـدمات شـهری، بـه بررسی توزیع فضایی جمعیت و خدمات در نواحی یازدهگانه شهر پرداخته اند. نتایج بررسـی شـهر بـا تکیـه بـر شاخصهای پانزدهگانه، بیانگر آن است که ارتباط منطقی و هماهنگ بین توزیع فضـایی دو متغیـر جمعیـت و خدمات نبوده؛ زیرا ناحیههایی که از لحاظ تراکم جمعیت در سطح پایینی قرار دارند، از لحاظ توزیـع خـدمات در سطح متعادل مشخص شدند، بنابراین توزیع خدمات مطابق با نیازهای جمعیتی نبـوده اسـت و بـر اسـاس مشاهدات مشخص شد که ویژگی های اجتماعی و اقتصادی ساکنان نواحی در پخشایش و توزیع خدمات مـؤثر بودهاند (ضرابی و موسوی، .(۴۶-۲۷: ۱۳۸۹
همچنین ذاکریان، موسوی و کشکولی در پژوهشـی بـا عنـوان “تحلیلـی بـر پـراکنش جمعیـت و توزیـع خدمات در محلات شهری میبد از منظر توسعهی پایدار” با در نظر گـرفتن ۱۲ شـاخص خـدمات شـهری، بـه موضوع توزیع خدمات شهری و گسترش شهر و ارتباط میان آنها پرداختنـد و بـه ایـن نتیجـه رسـیدند کـه در توزیع جمعیت محلههای شهر میبد، طی دورهی مورد بررسی، تعادل و ارتبـاط وجـود نـدارد و همچنـین بـین تراکم جمعیت و توزیع خدمات در شهر میبد رابطـهی ضـعیفی برقـرار اسـت (ذاکریـان؛ موسـوی و کشـکولی، .(۸۴-۶۶ :۱۳۸۹
وارثی، قائدرحمتی و باستانی فر در مطالعهای با عنوان “بررسی آثار توزیع خدمات شهری در عدم تعـادل فضایی جمعیت” به چگونگی توزیع خدمات شهری بر پایهی عدالت اجتماعی پرداخته و به ایـن نتیجـه دسـت
۰۳ جغرافیا و پایداری محیط، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۱
یافتند که یکی از عوامل تأثیرگذار بر مهاجرت ها و جابهجایی های درون شهری، توزیـع خـدمات شـهری اسـت . اگر توزیع خدمات شهری متناسب با نیازهای مناطق، کاربری های توزیع شده و فضاهای شهری مـورد اسـتفاده شهروندان نباشد، خود می تواند باعث افزایش تراکم جمعیت در مناطق دیگر شود که این مسئله، نهتنها به نفـع شهروندان نخواهد بود، بلکه باعث می شود برخی از شهروندان نیز از توزیع خـدمات شـهری مناسـب برخـوردار نشوند (وارثی و دیگران، .(۱۰۶-۹۱: ۱۳۸۶
این پژوهش نیز در راستای پژوهشهای انجام شده، در تلاش اسـت کـه بـا سـنجش ۸ شـاخص خـدمات شهری، به بررسی رابطه میان توزیع جمعیت و خدمات شهری و ارتباط فضایی آنها در شهر انزلی با بهره گیـری از مدل تاپسیس بپردازد. از آنجا که این بحث برای نخستین بار با استفاده از مدل مذکور در شهر انزلـی انجـام شده است، میتواند راهگشای مطالعات آینده در این زمینه قرار گیرد.
مواد و روشها
با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، رویکرد حاکم بـر آن توصـیفی ـ تحلیلـی اسـت . روش جمـعآوری دادههای اولیه اسنادی و کتابخانه ای با استفاده از آمارنامهی استان گیلان و طرح جامع پیشنهادی شـهر انزلـی (۱۳۸۹) و همچنین کنترل و بهروز کردن این دادهها از طریق بازدید میدانی اسـت . جامعـهی آمـاری پـژوهش نواحینُهگانهی شهر بندر انزلی، بر اساس طرح جامع پیشنهادی شهر در سال ۱۳۸۹ است. شاخص هـای مـورد استفاده، هشتشاخصِ توزیع خدمات در سطح نواحی شهر انزلی است. شاخص های توزیع خـدمات در نـواحی عبارتند از:
۱ دبستان؛
۲ راهنمایی؛
۳ متوسطه (شامل: دبیرستان و هنرستان و پیشدانشگاهی)؛
۴ خدمات درمانی (شامل: مراکز بهداشت و درمان، درمانگـاه، مرکـز بهداشـت و درمـان سـازمان تـأمین اجتماعی و بیمارستان)؛
۵ خدمات مذهبی (شامل: امامزادهها، مساجد، حسینیهها)؛
۶ خدمات فرهنگی (شامل: کتابخانه، کانون پرورش فکـری کودکـان، کـانون فرهنگـی، سـینما، تئـاتر و موزه)؛
۷ اماکن ورزشی (شامل: زمینهای ورزشی و سالنهای ورزشی)؛
۸ فضای سبز و پارک (شامل: پارکهای محلهای، ناحیهای و منطقهای).
در روندعملیاتیِ پژوهش، ابتدا بـا اسـتفاده از مـدل ضـریب آنتروپـی نسـبی، توزیـع فضـایی جمعیـت و
تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر ۳۱
همچنین با استفاده از مدل تاپسیس و ضریب پراکندگی، چگونگی توزیع فضایی خدمات در سطح نواحی شـهر بندرانزلی محاسبه شده، سپس با استفاده از آزمونهایآماریِ ضریب پیرسون از طریـق نـرمافـزار SPSS آثـار فضایی توزیع جمعیت بر چگونگی توزیع خدمات شهری بررسی شده است.
مدل ضریب آنتروپی
برای تحلیل ویژگیهای توزیع فضایی جمعیت در نواحینُهگانهی شهری بندرانزلی، از ضـریب آنتروپـی نسـبی استفاده شده است که بهشکل رابطهی شمارهی ۱ تعریف میشود:
رابطهی (۱ ln
در این رابطه: ln =
: ضریب آنتروپی؛
: میزان جمعیت ناحیهی به کل جمعیت شهر؛
: تعداد نواحی است.
ضریب آنتروپی دامنهای بین صفر و یک دارد و هر چه مقـدار آن بـه یـک نزدیکتـر باشـد، بیـانگر توزیـع عادلانه تر و هر چه به صفر نزدیکتر باشد، بیانگر درجه توزیع نامتعادل است. بهگفتهی دیگر، مقدار یـک بیـانگر توزیعکاملاً عادلانه و مقدار صفر بیانگر توزیعکاملاً نامتعادل است .(Tasai, 2005: 145)
E 2/046 0/93 2/197
ضریب آنتروپی بهدست آمده در سال ۱۳۸۵ برابر ۰/۹۳ است که فاصلهی آن با عدد ۱ بسـیار کـم بـوده و نشان میدهد توزیع متعادل جمعیت در نواحی شهر بندرانزلی وجود دارد (جدول شمارهی .(۱
جدول .۱ توزیع فضایی جمعیت در نواحی شهری بندرانزلی در سال ۱۳۸۵ بر اساس ضریب آنتروپی
نواحی جمعیت Pi LnPi PiLnPi
۱ ۱۵۳۴ ۰۰۱۴ -۴۲۷ -۰۰۵۹
۲ ۹۲۵۳ ۰۰۸۴ -۲۴۸ -۰۲۰۸
۳ ۱۳۵۰۳ ۰۱۲۳ -۲۱ -۰۲۵۸
۴ ۱۷۹۰۴ ۰۱۶۴ -۱۸ -۰۲۹۵
۵ ۱۲۴۶۶ ۰۱۱۴ -۲۱۷ -۰۲۴۷
۶ ۱۳۹۸۱ ۰۱۲۸ -۲۰۶ -۰۲۶۳
۷ ۱۸۰۵۶ ۰۱۶۹ -۱۷۸ -۰۳۰۰
۸ ۱۸۹۳۵ ۰۱۷۳ -۱۷۵ -۰۳۰۲
۹ ۳۶۷۳ ۰۰۳۴ -۳۳۸ -۰۱۱۴
کل ۱۰۹۳۰۵ ۱ -۲۰۴۶
منبع: محاسبات نگارندگان
۲۳ جغرافیا و پایداری محیط، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۱
مدل ضریب جینی و ضریب پراکندگی
ضریب جینی شاخص دیگری برای اندازه گیری توزیـع فضـایی جمعیـت در نـواحی مختلـف یـک شـهر اسـت . شناخت دقیقتر توزیع جمعیت، از این مدل نیز متناظر با مدل آنتروپی استفاده شد. این ضریب دامنـه ای بـین صفر و یک دارد. ضریب های جینی بالاتر (نزدیک به (۱ به این معناست که تراکم جمعیـت در نـواحی بالاسـت (توریع نامتعادل) و ضریب جینی نزدیک به صفر به این معناست کـه جمعیـت در شـهر بـهصـورت عادلانـهای توزیع شده است.
رابطهی (۲ | | = ۰/۵
در این رابطه؛
: تعداد نواحی؛
: نسبت وسعت منطقهی به کل مناطق؛
: نسبت جمعیت در منطقهی به جمعیت کل مناطق است (قرخلو و زنگنه، .(۲۵ :۱۳۸۸
ضریب جینی بهدست آمده در سال ۱۳۸۵ برابر ۰/۴۰۸ است که فاصلهی آن با عدد ۱ زیاد بـوده و نشـان
میدهد توزیع متعادل جمعیت در نواحی شهر بندرانزلی بهطور نسبی وجود دارد.
جدول .۲ توزیع فضایی جمعیت در نواحی شهری بندرانزلی در سال ۱۳۸۵ بر اساس ضریب جینی
نواحی جمعیت مساحت (هکتار)
۱ ۱۵۳۴ ۲۷۰۴ ۰۰۹۳ ۰۰۱۴
۰۰۷۹
۲ ۹۲۵۳ ۳۱۹۲ ۰۱۱ ۰۰۸۴ ۰۰۲۶
۳ ۱۳۴۷۴ ۲۵۳۹ ۰۰۸۷ ۰۱۲۳ ۰۰۳۶
۴ ۱۷۹۳۳ ۴۷۹۵ ۰۱۶۵ ۰۱۶۴ ۰۰۰۱
۵ ۱۲۴۶۶ ۴۹۱۹ ۰۱۶۹ ۰۱۱۴ ۰۰۵۵
۶ ۱۳۸۹۶ ۱۷۶۲ ۰۶۱ ۰۱۲۷ ۰۴۸۳
۷ ۱۸۱۴۵ ۳۲۵ ۰۱۱۲ ۰۱۶۶ ۰۰۵۴
۸ ۱۸۸۸۷ ۳۷۵۴ ۰۱۲۹ ۰۱۷۲ ۰۰۴۳
۹ ۳۷۱۷ ۲۱۳۶ ۰۰۷۳ ۰۰۳۴ ۰۰۳۹
کل ۱۰۹۳۰۵ ۲۹۰۵۲ ۰۸۱۶
منبع: محاسبات نگارندگان
از دیگر عوامل مهم در بررسی پراکندگی جمعیت، تـراکم آن اسـت. بـر اسـاس محاسـبات انجـام گرفتـه، میانگین تراکم در سطح شهر در سال ۱۳۸۵، حدود ۳۹ نفر در هکتار است و ایـن در حـالی اسـت کـه میـزان تراکم پیشنهادی در طرح جامع ۴۵/۸ نفر در هکتار منظور شده استپ. رتراکمترین ناحیهیشهریِ بافت قدیم، قسمت غربی شهر (ناحیهی (۶ با تراکمی برابر ۹۲/۸ نفر در هکتار است و کم تراکم ترین ناحیهی شهر به لحـاظ
اشتراک‌گذاری:
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
