مقاله برآورد میل نهایی به مصرف در گروههای درآمدی بر اساس فرضیه درآمد دائمی نسبی در ایران

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله برآورد میل نهایی به مصرف در گروههای درآمدی بر اساس فرضیه درآمد دائمی نسبی در ایران دارای ۳۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله برآورد میل نهایی به مصرف در گروههای درآمدی بر اساس فرضیه درآمد دائمی نسبی در ایران  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله برآورد میل نهایی به مصرف در گروههای درآمدی بر اساس فرضیه درآمد دائمی نسبی در ایران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله برآورد میل نهایی به مصرف در گروههای درآمدی بر اساس فرضیه درآمد دائمی نسبی در ایران :

چکیده

میل نهایی به مصرف در گروههای درآمـدی، در سیاسـتگـذاریهـای کـلان اقتصـادی از اهمیـت زیـادی برخوردار است. اما به علت محدودیتهایی مانند نبودن آمار درآمد و مصـرف بـرای گـروههـای درآمـدی بطور مستقیم در سالنامههای آماری ایران، تخمین میل نهایی به مصرف بـرای گـروههـای درآمـدی تـاکنون انجام نشده است. هدف این تحقیق، برآورد میل نهایی بـه مصـرف بـرای گـروههـای درآمـدی بوسـیلهی فرضیهی درآمد دائمی نسبی است که در ادبیات اقتصادی اخیر معرفی شده است. همچنین در این تحقیق اثرات توزیع درآمد بر میل نهایی به مصرف گروههای درآمدی مورد بررسی قـرار خواهـد گرفـت. دورهی مورد بررسی ۱۳۶۱-۱۳۸۵ و روش برآورد مورد اسـتفاده، روش حـداقل مربعـات معمـولی اسـت. نتـایج تحقیق رابطهی معنیداری را بین میل نهایی به مصرف در گروههـای درآمـدی و درآمـد دائمـی نسـبی تأیید میکند. میل نهایی به مصرف برای گروه درآمد پایین، متوسط و بـالا بترتیـب ۰/۹۹۵، ۰/۸۵ و۰/۷

تخمین زده شده است. برآورد کوتاهمدت میل نهایی به مصرف نشان میدهد که با افزایش میـل نهـایی بـه مصرف در یگ گروه درآمدی، از میل نهایی به مصـرف گـروه دیگـر کاسـته خواهـد شـد. از دیگـر نتـایج بدست آمده در این تحقیق این است که در اقتصاد ایران، توزیع ناعادلانـه (عادلانـه) درآمـد، مصـرف را بـه اندازهی کافی کاهش (افزایش) نخواهد داد که باعث افزایش (کاهش) پسانداز تا سطح مطلوب گردد.

واژههای کلیدی: میل نهایی به مصرف، درآمد دائمی نسبی، انتظارات تطبیقی، توزیع ناعادلانـه درآمـد،

اقتصاد ایران

طبقهبندی E21, C01, C22, C51:JEL

________________________________________________________________

Estimating marginal propensity to consume for income groups on the basis of relative permanent income hypothesis in Iran

EnayatollahFakhrai*

Associate professor of Economics, Shahid-Chamran University of Ahwaz Amin MansooriM.Sc of Economics, Shahid-Chamran University of Ahwaz

Abstract

Marginal propensity to consume (MPC) in income groups has a great importance in macroeconomic policy making. But due to some restrictions , such as lack of direct data for income and consumption groups in Iran’s statistical yearbooks, estimation of MPC for income groups has not been done yet. The purpose of this study is to estimate the MPC for income groups by using the relative permanent income hypothesis (RPI), introduced in recent economic literature. Also in this research, the effects of income distribution on MPC of income groups will be analyzed. To this end, ordinary least square (OLS) method is used during 1982- 2006 period. Study results confirm a significant relationship between MPC and RPI. According to estimates , MPC for low, medium and high income groups is 0/995, 0/84 and 0/7, respectively. Short run estimate of MPC shows that with increase of MPC for one income group, the MPC for another income group will decline. Among other result in this study is that in Iran economy, unfair (fair ) distribution of income, will not decrease (increase ) consumption enough to increase (decrease ) saving to optimal

level.

Key words: Marginal Propensity to Consume, Relative Permanent Income,

Adaptive Expectation, Unfair Distribution of Income, Iran Economy.

JEL: E2, C01, C22 , C87

مقدمه

ادبیات اقتصاد کلان با کشف مفهوم مصرف کینـز بعـد از رکـود بـزرگ اقتصـادی امریکـا، دچـار تحول جدیدی شده است، بهطوری که همه میدانـیم مصـرف بـه عنـوان مهمتـرین جـزء بودجـهی خانوار و بزرگترین و با ثباتترین جزء از تولید ناخالص ملی به شمار میآید. برای هر فرد جامعـه، اینکه در چه طبقه ای از طبقات جامعه قرار دارد، مهـم اسـت .(Duisenberg, 1949) بنـابر نظریـات اقتصادی، میل نهایی به مصرف (میل نهایی به پسانداز) در گروههای کم درآمد، بیشتر (کمتـر) از

گروههای پر درآمد است البته با توجه به این نکته که حجم مصرفی گروههای کم درآمد کمتـر از گروههای درآمد بالا است. بنابراین، هر چقدر افـراد بـا درآمـد بـالاتر بیشـتر باشـد، میـل نهـایی بـه مصرف در آن جامعه پایین تر بوده و میل نهایی به پسانداز و حجم آن در جامعه بیشتر خواهد بود.

در تمامی کشورها، توزیع عادلانهی درآمد در گروههای جامعه امری مهم اسـت،امـا اهمیـت ایـن موضوع در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافتـه بـه مراتـب از کشـورهای توسـعه یافتـه بیشـتر است. در کشور ما ایران نیز، به دلیل بالا بودن ضریب جینی، هدف قرار دادن بهبود توزیع درآمـد، در نظر سیاستمداران امری مهم تلقی میشود. اما هر حرکت توزیعی که پسانداز را تغییر دهـد، بـر فرایند رشد تأثیر میگذارد تا آنجا که برخی از نظریه پردازان رشد، نابرابری در توزیع درآمد را در مراحل اول توسعه ضروری میدانند .(Parvin, 1996)

در حالی که پژوهش و تحقیق برای بهدسـت آوردن میـل نهـایی بـه مصـرف بـرای گـروههـای درآمدی در جامعه برای سیاستگذاری کلان اقتصادی از اهمیت ویژهای برخوردار است، جای ایـن گونه تحقیقات در ایران بسیار خالی است. پرسشهایی از این قبیل که آیا دولت تصـمیم مـیگیـرد تدارک کالاهای عمومی چگونه صورت پذیرد، دولت مسـئلهی تثبیـت را مقـدم بدانـد یـا اهـداف توزیعی و تخصیصی، در جامعه نرخ بهره ثابت باشد یا عرضهی پول و;، پاسخ داده شود به هر نحو که بر روی گروههای درآمدی جامعه اثراتی را چه در زمینهی توزیعی و تخصیصی و چه در مسائل فردی به جای خواهد گذاشت.

در این مقاله، سعی داریم یک نظریهی جدیـد رفتـار مصـرفی کـه در آن ترکیبـی از مـدلهـای کینز، دوزنبری و فریدمن است، را ارائه دهیم. این مدل با یافتـههـای تحقیقـات تجربـی در زمینـهی رفتار مصرفی سازگار بوده و همچنین با یافتههای تحقیقات اخیر در زمینهی توزیع مصرف و پـس-

انداز در خانوارها مطابق میباشد. بخصوص اینکه این مدل تغییرات در توزیع درآمد را بعنوان یک اصل در تغییر رفتار مصـرفی نشـان مـیدهـد .(I.Palley, 2009) بـرای ایـن منظـور بـا اسـتفاده از فرضیهی درآمد دائمی فریدمن بر اساس انتظارات تطبیقی و در چارچوب مـدل درآمـد دائمـی نسبی، به برآورد میل نهایی به مصرف از گـروههـای درآمـدی متفـاوت در دورهی ۱۳۶۱-۱۳۸۵

میپردازیم. این مقاله در پنج بخش تنظیم شده است. قسمت دوم این مقاله به توضـیح مختصـری از مبانی نظری و پیشینهی تحقیقات انجام گرفته اشاره دارد. قسمت سـوم بـه روش تحقیـق اختصـاص دارد. در قسمت چهارم به بررسی و برآورد مدل پرداخته شده و در قسمت پـنجم نتـایج مـدل ارائـه خواهد شد.

مبانی نظری

تابع مصرف، نمونهی خوبی از مراحل توسعه در علم اقتصاد را ارائه میکنـد. ایـن مراحـل ابتـدا

با کشف مفهوم مهم “مصرف” کینـز (Keynes, 1936) آغـاز شـد و سـپس توسـط افـرادی ماننـد

دوزنبـری (Duisenberg, 1949)، آنـدو و مودیگلیـانی (Ando & Modigliani, 1950)، فریـدمن

(Freidman, 1957) و هال (Hall, 1987) دنبال شد. اکثر این مدلها به جزء تفکیکناپذیر و مؤثر درآمــد در درون مصــرف اشــاره داشــتند، اگــر چــه در جزئیــات و روش تأثیرگــذاری بــر مصــرف اختلافاتی را از خود نشان داده بودند. کینز، پایـهگـذار نظریـههـای جدیـد مصـرف، مصـرف را بـه صورت یک ضریب ثابت از درآمد همراه با عرض از مبدأ تعریف کـرد، دوزنبـری بـر روی رونـد نسبی مصرف از درآمد از طریق روابط اجتماعی و فرهنگی تأکید داشت، آنـدو و مودیگلیـانی، بـه جاری کردن ارزش مصرف و درآمد در طول زمان اعتقاد داشتند. فریدمن با فرض وجود انتظارات تطبیقی مصرف را مربوط به درآمد و مصرف دورهی قبل تعریف میکرد و هال با فرض انتظـارات عقلایی، مصرف را برآورد کاملی از دورهی قبل می دانست .(Branson, 1997)

در این میان روش فریدمن به این دلیل که بر پایهی درآمد دائمی تکیه دارد، دارای فرمولبندی مشکل تری نسبت به سایر نظریههای مصرف میباشد. فرضیهی درآمد دائمی۱ از اصول اولیه خـرد که فیشر (Fisher, 1930) اساس آن را نهاد، بهره میگیرد. به صورت خلاصه، درآمد دائمی ( (YP

تعریف متمایز و اولیهی فریدمن است که از ضرب کردن ارزش فعلی درآمدها در نرخ بهره بدست میآید. این نظریه با این فرض منطبـق اسـت کـه مـردم مصـرف خـود را بـا درآمـد دائمـی منطبـق میسازند و در این صورت درآمد جاری تعیین کنندهی رفتار آنها نمیباشد و تغییـرات زود گـذر در درآمد، مصرف را تحت تأثیر قرار نمیدهد .(Monjazeb, 1996) معادلهی فریدمن بـه صـورت

رابطهی زیر نشان داده میشود:
(۱) Ci,tkYi,t
که در این رابطه C مصرف و Y درآمد دائمی است. فریدمن پیشنهاد میکند که با فرض وجود
انتظارات تطبیقی، معادلهی قابل آزمون به صورت رابطهی زیر قابل برآورد است.
(۲) Ci,t k(1)Yt1Ct1

________________________________________________________________

۱ – Permanent Income Hypothesis (PIH )

(Altonji&

که در این معادله، k میل نهایی به مصرف از درآمد دائمی است و ضریب خطای پیشبینـی و Y درآمد جاری است .(Branson, 1997) همچنین فریدمن به دو دلیل استفادهی درآمد نسبی را در چارچوب نظریه درآمد دائمی ضروری میداند:

اول: تفاوت در رگرسیونهای مصرف–درآمد مشاهده شده در انواع متفاوت مصرفکننـدههـا در کشورهای مختلف که تاکنون صورت گرفته است، نشان از تفاوت سطح معیشـت و طبقـات در جوامع دارد. دوم: تفاوت در سطح نسبت پسانداز به درآمد برای مصرف کنندهها، نشـان دهنـدهی افراد متفاوت در گروههای سنی جمعیت است .(Freidman, 1957)

مطالعات انجام شده بر روی مدلهای دوزنبری و فریدمن از وسعت محسوسی برخوردار نیسـت اگرچه با این وجود در چند سال اخیر توجه دوباره به این نظریه در حال گسترش است (I.Palley,.2009) در اینجا به تعدادی از مطالعات انجام شده در خارج و داخل بترتیب اشاره میشود. کمپـل و منکیو (Y.Campbell&N.Mankiew, 1990)، بـه بررسـی درآمـد دائمـی و درآمـد جـاری از مصرف میپردازند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که افـزایش تعـداد متغیرهـا در چـارچوب مـدل درآمد دائمی مانند به کار بردن نرخ بهره، خریدهای دولت و; به مدل کمـک چنـدانی نمـیکنـد. ایسترلین (Easterlin, 1995)، نشان داد که عامـل اصـلی و تعیـین کننـدهی رضـایت در خانوارهـا، درآمد نسبی است. ماننابل ناگا (Abul Naga, 1997)، در تحقیقی بـه تعیـین و پیشـگویی درآمـد دائمی خانوارها پرداخته است. در این تحقیق نشان داده مـیشـود در زمـانی کـه بـه جـای مصـرف مداوم از مقیاس رفاه استفاده میگردد رفتار مصرفی مـردم شـکل بهتـری بـه خـود مـیگیـرد. چـاو (Chao, 2000)، به بررسی مدل فریدمن و این نکته که آیا مدل فریدمن یک مدل بـا فـروض قابـل مشاهده است میپردازد. این بررسی نشان از وجود دو مشکل، یکی در تعریف عملیاتی مدل و دوم

در کمبود بعضی از فروض در سـاختار مـدل فریـدمن دارد. التـونجی و دورشلسـکی

Dorashelski, 2002)، بــه نقــش درآمــد دائمــی و شــکاف ثــروت بــین نــژاد ســیاه و ســفید بــرای خانوارهای امریکایی میپردازند. نتایج این تحقیق نشان میدهـد قسـمت عمـدهی اخـتلاف نـژادی ثروت، با متغیرهای جمعیتی و درآمد قابل توضیح اسـت. الپیـزار (Alpizar, 2005)، نشـان داد کـه درآمد و مصرف نسبی برای مردم اهمیت بیشتری نسبت به انواع دیگر درآمد دارد. یوگو (Yogo,2006)، به رابطهی بین تغییرپـذیری مصـرف و درآمـد دائمـی مـیپـردازد. در ایـن میـان مشـخص میگردد که رابطهی بین سطح مصرف و واریانس رشد مصرف از رابطهی مثبت برخـوردار اسـت. اندرسون (Anderson, 2006)، نشان داد افرادی گه در گروه درآمد متوسط جامعـه قـرار دارنـد از

مصرف نسبی تبعیت بیشتری میکنند.

عراقی (Araghi, 1993)، به بررسی چند آزمون مهم در مورد فرضیهی درآمد دائمـی فریـدمن میپردازد. نتایج تحقیق نشان میدهد که آزمون فرضیهی درآمد دائمی در کشـورهای توسـعهیافتـه از ثبات بالایی برخوردار است در حالی که این ثبات در کشورهایی که بازار مـالی از کـارایی لازم برخوردار نیست دچار تردید قرار میگیرد. منجذب (Monjazeb, 1996)، به انتخاب مـدل بهینـهی مصرف برای ایران در چـارچوب مـدلهـای مصـرفی کینـز، دوزنبـری، مودیگلیـانی و فریـدمن در دورهی ۱۳۳۸-۱۳۷۳ میپردازد. نتایج تحقیق بر اساس مقایسه بین میزان بهینگـی از لحـاظ آمـاری، مدل دوزنبری را با اقتصاد ایران سازگارتر میداند. زراء نژاد (ZarraNezhad, 2003)، تخمین تابع مصرف شهری و روستایی در ایران را برای دورهی ۱۳۵۳-۱۳۷۳ انجام داده است. در این تحقیق از دو روش برای محاسبهی درآمد دائمی فریدمن استفاده شده است که به طور متوسط میزان ضـریب برآوردی میل نهایی به مصرف از درآمد دائمی در حدود ۰/۹ بدست آمده است. زراء نژاد (ZarraNezhad, 2006)، به بررسی روابط نظری معروف ماننـد کینـز، دوزنبـری، مودیگلیـانی و فریـدمن برای دورهی ۱۳۳۸-۱۳۸۳ میپردازد. میـل نهـایی بـه مصـرف از درآمـد دائمـی نیـز برابـر بـا ۰/۹۸

برآورد شده است. همچنین رابطهی همجمعی تأیید شده برای مدل فریدمن همراه با روند، انتخـاب شده است و ضریب برآوردی میل نهایی به مصرف از این طریق برابر ۰/۸۴ برآورد شده است.

روش تحقیق

آمار و متغیرهای تحقیق

در این تحقیق اطلاعـات مربـوط بـه مصـرف و درآمـد را بـرای دورهی ۱۳۶۱-۱۳۸۵ از طریـق آمارهای مربوط به هزینه و درآمد خانوار از آمار ارائه شدهی مرکز آمار ایران، به صـورت متوسـط کل هزینهها و درآمدها برحسب گروههای درآمدی بدست آوردهایم. کـل خانوارهـای ایرانـی بـه عنوان جمعیت آماری لحاظ شده است و برای این منظور اطلاعات مربوط به متوسط سـهم درآمـد گروههای درآمدی از درآمد کل و همچنین متوسط سهم مصرف گروههـای درآمـدی از مصـرف کل را استخراج و برای همخوانی بـا آمارهـای حسـابداری ملـی، آنهـا را بـه ترتیـب در آمارهـای درآمد قابل تصـرف و مصـرف خصوصـی در دورهی ۱۳۶۱-۸۵ بـه قیمـتهـای ثابـت سـال ۱۳۷۶

ضرب کردهایم و بدین ترتیب میزان درآمد و مصرف هر یـک از گـروههـای درآمـدی را بدسـت آمده است. بر طبق تعریف استفاده شده در این تحقیق، متوسط درآمـد در گـروههـای درآمـدی را

مشخص و گروههای درآمدی بالاتر از آن را، گروه با درآمد بالا و بقیـهی گـروه را گـروه درآمـد پایین لحاظ کردهایم.
در این تحقیق از مصرف به عنوان متغیر وابسته و از درآمد قابل تصرف به عنـوان متغیـر مسـتقل استفاده شده است. مخارج مصرفی بخش خصوصی منهـای مخـارج مصـرفی کالاهـای بـادوام، بـه عنوان مصرف بخش خصوصی لحاظ شده و سپس بـا اسـتفاده از روش توضـیح داده شـده در بـالا مصرف بخش خصوصی را به دو گروه با درآمد بالا و درآمد پایین تقسیم کردهایم. این مصرف به صورت متوسط بوده بطوری که مصرف کل را میتوان به عنـوان گـروه متوسـط نیـز منظـور کـرد.

اصولاً درآمد به شکل کلی آن، مهمترین متغیر تأثیرگذار بر مصـرف اسـت. بنـابر تعریـف، درآمـد قابل تصرف آن مقدار از درآمد است که افراد میتوانند برای استفاده شخصی هزینـه کننـد. امـا در حسابهای ملی تعریفی برای درآمد قابل تصرف شخصی وجود ندارد و لذا از تعریفهـای مشـابه آن همچون، جمع هزینههای مصـرف و پـسانـداز بخـش خصوصـی (Kermanshahi, Z. 1989)، ارزش افزوده بخش خصوصی (Vahabi, 1993)، درآمد ناخالص ملی به قیمت بازار (Monjazeb,1996)، محصول ناخالص داخلی منهای ارزش افزوده بخش نفت و گـاز منهـای مالیـاتهـا بعـلاوه پرداختهای انتقالی (Valadkhani, 1997)، درآمد ملی منهای ارزش افزوده نفـت منهـای خـالص مالیاتها (ZarraNezhad, 2006)، استفاده شده است. در ایـن تحقیـق، از تعریـف “درآمـد قابـلتصرف شخصی برابر با درآمد ملی منهای درآمدهای دولت “استفاده شده است.

بهصورت کلی، دادههای این تحقیق به صورت سری زمانی برای سالهای ۱۳۶۱-۱۳۸۵ هستند.

از روش حداقل مربعات معمولی۱ برای تخمین پارامترهای مدل استفاده مـیگـردد و بـرای بررسـی ایستایی متغیرها از آزمون دیکـی فـولر۲ و دیکـی فـولر تعمـیمیافتـه۳ اسـتفاده شـده اسـت. از آمـار توصیفی برای توصیف متغیرها و از آمار استنباطی در تجزیـه و تحلیـل معیارهـای آمـاری ماننـد، t-test، F-test،; استفاده میشود.

مدل درآمد دائمی نسبی۴

روش مورد استفاده در این تحقیق برای بررسی رفتار گروههای درآمدی، مـدل درآمـد دائمـی

________________________________________________________________

۱- Ordinary Least Square 2 – Dickey-fuller 3- Augmented Dickey-Fuller 4- Relative Permanent Income

۸۲ مجله دانش و توسعه؛ شماره ۲۹ (علمی- پژوهشی)

نسبی است. بر اساس این مدل، جامعه به دو نوع خانوار درآمـد بـالا ( (Yh,t و درآمـد پـایین ( (Yl,t

تقسیم شده است و توزیع درآمد بین دو خانوار به صورت زیر میباشد:

YTqYl,t(1q)Yh,t (3)

در این معادله q پـارامتر موقعیـت درآمـدی خـانوار اسـت. درآمـد بـین دو گـروه درآمـدی بـه صورت Yl,taYh,t تعریف میگردد که a پارامتر درآمد نسبی است. در این صـورت خـواهیم

داشت:

(۴) YTqaYh,t(1q)Yh,t
بنابر نظریه فریدمن، مصرف در بین گروهها بصورت Yi,t
(۵) )Yi,t Ci,t c(
Y
t
تعریــــف شــــود. در ایــــن معادلــــه Yi,tدرآمــــد دائمــــی خــــانوار i=l,h در دورهی t،
Yi,t
YTqYl,t(1q)Yh,t متوسط درآمد خانوار و درآمد دائمی نسبی میباشـد.نکتـهی قابـل
Y
T
توجه در معادلهی (۵) این است که که میل نهـایی بـه مصـرف از درآمـد دائمـی، بـا درآمـد نسـبی ارتباط دارد و در این حالت میل نهایی به مصرف از درآمـد دائمـی ( (MPCp در کوتـاهمـدت بـه صورت زیر محاسبه میشود:
(۶) ) ۰ Yi,t c( , 0 Yi,t Yi,t ) c( Yi,t c( dCi,t MPC p
(
Y Y Y Y dY
T T T T i,t
مشخص است که با افزایش درآمد خانوار، مصرف خانوار افزایش مـییابـد ولـی ایـن افـزایش اگر درآمد نسبی را افزایش دهد از افزایش درآمد خانوار کم میکند. این اتفاق به این دلیـل اسـت که با افزایش درآمد نسبی میل نهایی به مصرف کاهش مییابد یعنی بین میـل نهـایی بـه مصـرف و
درآمد نسبی، رابطهی معکوس برقرار است .(c(Yi,t)0)اما اینکه شـکل تـابع محـدب یـا مقعـر
YT

باشد میتواند فرض وجود دو گروه خانوار یعنی، یکی بـا درآمـد بـالا و یکـی بـا درآمـد پـایین را توجیه کند. منحنی شبه مقعر نسبت به مبدأ از درآمـد دائمـی نسـبی بیـانگر ایـن نکتـه اسـت کـه بـا افزایش درآمد دائمی نسبی، میل نهایی به مصرف فزاینده کاهش مییابد و منحنی محدب نسبت به مبدأ بیانگر این نکته است که با افزایش درآمد دائمی نسبی، میل نهایی به مصرف با سرعت کاهنده

کاهش مییابد .(I.Palley, 2009)

برآورد میل نهایی به مصرف در گروههای درآمدی بر ۲۹

با اندکی دقت به جزئیات این مدل و مدل فریدمن مشاهده مـیشـود کـه (kc(Yi,t نقطـهی

YT

اشتراک در هر دو رابطهی (۱) و (۵) است.اما تفاوت این دو مدل در قسمت درآمـد دائمـی نسـبی میباشد. لذا در این روش فرض میگردد که ضریب برآوردی از نظریه فریدمن مـرتبط بـا درآمـد دائمی نسبی است؛ در این صورت می توانیم بحث خود را برای برآورد درآمـد دائمـی نسـبی ادامـه دهیم. نکتهی مهم بررسی، ارتباط بین میل نهایی بـه مصـرف از درآمـد دائمـی فریـدمن بـا درآمـد دائمی نسبی است. در این رابطه، ما بر اساس فـرض، نـوع رابطـه را بصـورت درجـه دو و همـراه بـا عرض از مبدأ مد نظر قرار میدهیم. لازم به ذکر است که برای بدست آوردن رابطهی سری زمـانی میل نهایی به مصرف با درآمد دائمی نسبی، از میل متوسط مصرف استفاده میکنیم.

بررسی تجربی و تحلیل تابع مصرف فریدمن

نتایج آزمونهای ایستایی

به طور خلاصه، متغیرهای مورد استفاده در این تحقیق درآمد گروه با درآمد بالا ( (Yh، درآمد گروه با درآمد پایین ( (Yl، متوسط درآمد کل ( (YT، مصرف گروه با درآمد بـالا ( Ch )، مصـرف گروه با درآمد پایین ( Cl )، متوسط مصرف کل ( (CT شـامل مـیشـود. بـرای اعتمـاد بـه ضـرایب برآوردی ناشی از روش حداقل مربعات معمولی، میبایست آزمونهای ایستایی، ایستا بودن متغیرها را تأیید کنند. آزمون مورد استفاده در این تحقیق آزمون دیکی فولر و دیکی فولر تعمیمیافته اسـت و از معیارهای آکائیک۱ و شوارتز بیزین۲ برای تعیین طول وقفهی بهینه اسـتفاده مـیشـود. ایسـتایی متغیرها برای رابطهی عرض از مبدأ و همراه با روند آزمون مـیگـردد. در صـورتی کـه متغیرهـا در سطح ناایستا باشند، با دیفرانسیلگیری سطحهای بعدی متغیرها را مورد آزمون قرار میدهیم. نتـایج مربوط به آزمون ایستایی متغیرها در جدول((۱ نشان داده شده است.

همانطور که از نتایج آزمون ایستایی مربوط به آزمونهای دیکی فولر و دیکی فولر تعمـیم یافتـه مشخص میشود، متغیرها در سـطح، ناایسـتا هسـتندامـا بـا دیفرانسـیل گیـری مرتبـهی اول، تمـامی متغیرها با طول وقفهی بهینهی صفر ایستا میشوند. لذا نتیجهی آزمون ایستایی، همگرایی متغیرها در

________________________________________________________________

۱- Akaike 2- Schwarz Bayesian

۰۳ مجله دانش و توسعه؛ شماره ۲۹ (علمی- پژوهشی)

سطح یک یعنی I(1) میباشد.

جدول -(۱) نتایج آزمون ایستایی در سطح و دیفرانسیل مرتبه ی اول
متغیرها طول وقفه بهینه آزمون دیکی – فولر مقدار نتیجه
آماره شوارتز بیزین (SBC) آماره آکائیک (AIC) بحرانی

YL 0 0 -3/6219 -1/3671 ناایستا
CL 0 0 -3/6219 -1/6484 ناایستا
YH 1 1 -3/6219 -0/723 ناایستا
CH 0 0 -3/6219 -0/3386 ناایستا
YT 1 1 -3/6219 -0/0094 ناایستا
CT 1 1 -3/6219 -0/745 ناایستا
DYL 0 0 -3/6331 -6/2981 ایستا
DCL 0 0 -3/6331 -5/2161 ایستا
DYH 0 0 -3/6331 -6/476 ایستا
DCH 0 0 -3/6331 -3/7297 ایستا
DYT 0 0 -3/6331 -8/1827 ایستا
DCT 0 0 -3/6331 -4/4084 ایستا
مأخذ: محاسبات محقق

* نماد D به معنی دیفرانسیل میباشد.

برآورد تابع درآمد دائمی نسبی

برآورد رابطهی (۲) برای هر سه گروه رابطهی معناداری را نشان میدهد. در گروه با درآمد بالا میزان ضریب برابر ۰/۶۴ تخمین زده شده است که با توجه بـه ضـریب درآمـد دورهی گذشـته، میزان میل نهایی به مصرف از درآمد دائمی برابر ۰/۷ برآورد شده اسـت. در گـروه درآمـد پـایین، میزان ضریب برابر ۰/۶۶ تخمین زده شده است که با توجه بـه ضـریب درآمـد دورهی گذشـته، میزان میل نهایی به مصرف از درآمد دائمی برابر ۰/۹۹۵ برآورد شده است. برای گروه کـل میـزان ضریب برابر ۰/۷۷ تخمین زده شده است که با توجه به ضـریب درآمـد دورهی گذشـته، میـزان میل نهایی به مصرف از درآمد دائمی برابر ۰/۸۵ برآورد شده است. ایـن برآوردهـا را مـیتـوان در زیر مشاهده نمود.