مقاله بررسی تحول مفهوم طبیعت در معماری اسلامی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله بررسی تحول مفهوم طبیعت در معماری اسلامی دارای ۱۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی تحول مفهوم طبیعت در معماری اسلامی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی تحول مفهوم طبیعت در معماری اسلامی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله بررسی تحول مفهوم طبیعت در معماری اسلامی :

چکیده

از زمان های دور به ویژه قبل از اوج گیری مدرنیته و انقلاب صنعتی یعنی زمانی که انسان سنتی هنوز از خود و خدای خود بیگانه نبود، احترام به طبیعت و استفاده آن در معماری مورد توجه خاصی بوده است. عالم طبیعت مظهر تجلی جمال و جلال الهی بود و انسان وجود خود را جدا از طبیعت و آفریننده ی آن نمی دید. در نظر چنین انسانی طبیعت نشانی از عظمت و خلاقیت خداوند بود. حفظ حرمت طبیعت به مانند بخشی از فریضه دینی و اخلاقی پنداشته می شد و تجاوز به حریم طبیعت سرکشی برابر خداوند بود. در یک نگاه کلی انسان پیش از مدرن با جهان بینی خاص خود، در تعامل با طبیعت پیرامون خود قرار داشت و طبیعت به اشکال مختلفی در تمامی آثار هنری و معماری جلوه می نمود، به گونه ای که قدیمی ترین بناها زیبایی خود را مدیون الهام از طبیعت بودند. به تدریج این طبیعت گرایی تحت تاثیر پیشرفت های علمی قرار گرفت و تعامل انسان و طبیعت روز به روز کمتر شد. پس از گذشت بیش از چهار قرن سلطه جامعه صنعتی بر طبیعت و بیگانگی انسان از آن با هدف ثروت اندوزی و بهره کشی از طبیعت، تلاش برای جلوگیری از تخریب طبیعت شروع شد. امروزه بازگشت به طبیعت به عنوان یک اصل مهم دوباره مورد توجه قرار گرفته است. اما آنچه که سوال است، تغییر جایگاه عناصر طبیعی در معماری اسلامی از گذشته تا به امروز است و در این مقاله تلاش بر آن بوده تا به بررسی جایگاه طبیعت در معماری اسلامی پرداخته شود.

واژه های کلیدی: معماری اسلامی، انسان، طبیعت، طبیعت گرایی

۲

مقدمه:

در طول تاریخ مفهوم طبیعت و چگونگی نگاه به آن همواره مورد توجه انسان بوده است، به گونه ای که از بینش اسطوره ای تا بینش نوین درباره طبیعت بحث شده است. انسان در زندگی خود تلاش نموده است به نحوی با طبیعت ارتباط بر قرار کند، تا آنجا که گاهی موجب تخریب محیط گشته و گاه نیز همگام با آن حرکت کرده است. تحولات رابطه انسان و طبیعت به خصوص پس از انقلاب صنعتی و دوران مدرن سبب پیچیدگی مفهوم طبیعت شده است. به گونه ای که توجه محافل مختلف علمی و فرهنگی به موضوع طبیعت معطوف گردید. از آغاز دهه ۱۹۶۰ میلادی با آشکار شدن این واقعیت که تنها یک زمین برای زیستن وجود دارد تلاش برای جلوگیری از تخریب آن شروع شد. در آخرین دهه قرن ۲۰ به ویژه پس از منشور دستور کار قرن ۲۱ نگرانی بشر نسبت به تخریب طبیعت به اوج خود رسید تقریبا همه به این واقعیت پی بردند که طبیعت سامانه زنده ای است که انسان جزیی از آن می باشد.(ابراهیم زاده سپاسگزار،(۱۳۸۹ از این رو بازشناسی نحوه تعامل معماری و طبیعت در دوره اسلامی می تواند در فهم اثر معماری و فرآیند خلق آن برای معماران و طراحان مفید باشد. با توجه به مفهوم و جایگاه حقیقی طبیعت و خاستگاه معماری، این سوال مطرح است که چه رابطه ای میان طبیعت و فضاهای انسان ساخت وجود دارد؟ از آنجاییکه لازمه پاسخ به این سوال، استناد بر پشتوانه فکری اصیل و مبتنی بر حقیقت انسان و طبیعت است و پرداختن به همه ویژگی های عناصر طبیعی و انسان در فرهنگ اسلامی به تنهایی می تواند به عنوان تحقیق گسترده ای مطرح باشد، پس از اشاره اجمالی به مفهوم آنها، در ادامه به بررسی لزوم ایجاد رابطه بین این دو و نمود آن در معماری اسلامی به طور مختصر می پردازیم.

نیاز های انسان

شناخت انسان و ویژگی های ممتاز نهفته در ابعاد وجودی اش، اهمیت فراوانی دارد تا آنجا که دانشمندان بسیاری را در رشته های گوناگون علمی به خود مشغول ساخته است. در آموزه های اسلام، پس از خدا انسان محوری ترین مساله به شمار آمده است . در فرهنگ اسلامی، انسان به عنوان جانشین خداوند در زمین معرفی می شود و زمین به عنوان محل زندگی او قرار داده شده است. آنچه در این مقاله به اختصار می توان گفت این است که انسان از دو بعد یا حقیقت وجودی گوناگون تشکیل شده است. این دو حقیقت عبارتند از: جسم طبیعی، و بعد روحی و روانی. بر این اساس نیازهای او به سه ساحت در مقوله نیازهای مادی (مثل مسکن)،

نیازهای نفسانی (مثل حب ذات) و نیازهای روحانی (مثل ارتباط با مبدأ هستی) دسته بندی شده اند. برای پاسخ گویی به این نیاز ها مراتب و ابزار خاصی احتیاج است که هرچه از مادیت به سوی معنویت می رود علاوه بر آنکه از اهمیت بیشتری برخوردار می شود، وسایل و ابزار مربوط به آن نیز پیچیدگی بیشتری می یابند. اما آنچه که در دنیای صنعتی امروز مورد توجه می باشد، در درجه اول پاسخ گویی به نیازهای مادی است و به همین دلیل است که جوامع حالت مصرف گرایی به خود گرفته اند. بعد از آن نیاز های مربوط به حوزه نفس و یا نیاز های روانی شامل نیازهایی چون آزادی، عدالت، راستی و; هستند و در نهایت نیازهای روحانی و معنوی انسان با حداقل توجه روبرو می شوند. این نیاز ها سبب لزوم ارتباط و اتصال انسان به وجودی والا، ازلی و ابدی می شوند و همچنین حیات انسان را معنا دار و هدفمند می نمایند (نقی زاده، .(۱۳۸۴