مقاله ارایه یک رویکرد ترکیبی ISM-ANP جهت ارزیابی وضعیت موجود مدیریت دانش بر اساس مدل نوناکا و تاکاشی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله ارایه یک رویکرد ترکیبی ISM-ANP جهت ارزیابی وضعیت موجود مدیریت دانش بر اساس مدل نوناکا و تاکاشی دارای ۲۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ارایه یک رویکرد ترکیبی ISM-ANP جهت ارزیابی وضعیت موجود مدیریت دانش بر اساس مدل نوناکا و تاکاشی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله ارایه یک رویکرد ترکیبی ISM-ANP جهت ارزیابی وضعیت موجود مدیریت دانش بر اساس مدل نوناکا و تاکاشی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله ارایه یک رویکرد ترکیبی ISM-ANP جهت ارزیابی وضعیت موجود مدیریت دانش بر اساس مدل نوناکا و تاکاشی :

چکیده
مدیریت دانش یکی از موضوعات جالب و چالش برانگیز علم مدیریت در هزاره جدید است.سازمان های بسیاری انتظار دارند که مدیریت دانش در آن ها به صورت موثر اجرا شود.این مقاله در صدد ارایه یک رویکرد ترکیبی از تکنیک های ISM-ANP جهت شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر اجرای موفقیت آمیز مدیریت دانش است. نتایج نشان دهنده آن است که فرهنگ ، حمایت های مدیریت ارشد و ارزیابی عملکرد مهمترین عوامل موثر بر اجرای مدیریت دانش هستند. رویکرد ارایه شده هم چنین به مدیران در جهت بررسی وضعیت موجود استقرار مدیریت دانش بر مبنای مدل نوناکا و تاکاچی کمک می کند. مطالعه حاضر هم چنین در بر گیرنده یک مطالعه تجربی جهت نشان دادن کاربرد روش پیشنهادی است.

کلید واژه- مدیریت دانش، مدل نوناکا و تاکاشی ، استراتژی ، تحلیل شبکه ای ،قحع

.۱ مقدمه

عصر دانایی یا دانش، عنوان جدیدی است که به زمان حاضر و آینده نزدیک اطلاق می شود به منظور استفاده بهینه از سرمایه دانش در سازمان ها رشته جدیدی از مدیریت به نام مدیریت دانش پدید آمده است، تا ضمن بهبود بخشیدن به فرآیند های دانش و با پیوند بین استراتژی سازمان و استراتژی مدیریت دانش در تامین دانش مناسب، در زمان مناسب و برای فرد مناسب به حفظ مزیت رقابتی سازمان کمک کند.[۱]

برای پیاده سازی مدیریت دانش به شکل موفقیت آمیز مساله ی مهم قبل از اجرا، چگونگی ارزیابی و انتخاب یک استراتژی مدیریت دانش مناسب است.[۲] در عصر حاضر، استراتژی های مدیریت دانش تا به آن حد حائز اهمیت شده که از نتیجه سنجش وضعیت آن به عنوان شاخصی برای درجه بندی سازمان ها در کشورهای توسعه یافته استفاده می شود.[۴][۳]
پژوهش هایی که تا به حال در زمینه استراتژی سازی برای

مدیریت دانش انجام شده است محدود و پراکنده اند. این پژوهش ها هر کدام عوامل محدودی را در تصمیم گیری و انتخاب استراتژی مناسب دخیل دانسته اند و به عبارتی ، در هر کدام به یکی از ابعاد مدیریت دانش(ساختار سازمانی، فرهنگ، فناوری) بیشتر توجه شده و ابعاد دیگر نادیده انگاشته شده است.[۶][۵]

برای خلق و ایجاد دانش نظریات مختلفی ارایه شده اند که بارزترین آن ها الگوی چهار مرحله ای نوناکا و همکاران اوست

.[۱] آنان در مدل خود دانش را به دو نوع دانش صریح و نهفته تقسیم کرده اند. نوناکا و همکارانش معتقدند در یک رابطه تعاملی و از راه مدیریت گفت وگو و ارتباط است که دانش نهفته عینیت پیدا می کند و آشکار می شود و پس از درونی شدن، مجدداً دانش نهفته و بصیرت و آگاهی درونی را ایجاد می کند، همین سیر است که به صورت حلزونی موجب اعتلای دانش در

سازمان می شود.[۷] بنابراین بر اساس مدل نوناکا و همکارانش بهترین حالت مدیریت دانش با طی چهار مرحله پیشنهادی آنان

۱

کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت

ماه ۱۴ شهریور ۱۳۹۲، شیراز- ایران

ایجاد می گردد. این پژوهش در صدد ارایه روشی نظام یافته بر اساس تکنیک های نوین تصمیم گیری جهت بررسی وضعیت مدیریت دانش در سازمان ها بر اساس مدل نوناکا و همکاران و نیز ارائه راهکارهایی برای تکمیل این چرخه می باشد.

.۲ مدیریت دانش

سازمان ها برای انجام ماموریت ها و دستیابی به اهداف خود دارای منابع و دارایی های متعددی می باشند. برخی از این منابع

دارایی ها بسیار ارزشمند و راهبردی هستند که برای کسب مزیت رقابتی سازمان نقش محوری دارند. دانش برای تمام سازمان ها از جمله ی این منابع و دارایی ها است، به طوری که صاحبنظران علم مدیریت، دانش را جایگزین نهایی تولید، ثروت و سرمایه پولی می دانند.[۸] همچنین پیتر دراکر معتقد است که در اقتصاد امروز دنیا، دانش منبعی همانند و در عرض سایر منابع تولید مانند کار و سرمایه و زمین نیست، بلکه تنها منبع معنی دار عصر حاضر به شمار می رود.[۹]و همچنین دلایلی از قبیل افزایش نرخ نو آوری در جامعه، احساس نیاز به یادگیری فراشناختی، انفجار اطلاعات و افزایش دانش در جامعه، بی ارزش شدن برخی مهارت ها به دلیل تحولات سریع، توجه و تاکید به اطلاعات در اکثر کارها، رقابت سازمان ها بر اساس دانایی و پیچیدگی محصولات و تنوع خدمات در جامعه موید این است که امروز باید به مدیریت دانش بیش از گذشته توجه کرد[۱۰]به منظور واکنش نسبت به محیط روز به روز متخاضم شونده کسب
کار بسیاری از سازمان ها بر اهمیت مدیریت دانش تاکید می ورزند و استراتژی مدیریت دانش را اساس منابع و قابلیت های یگانه ی منحصر به فرد خود قرار می دهند .[۲]

آنچه امروز سازمان را به پیش می برد اطلاعات و دانش است. دانش مخلوط سیالی از تجربیات، ارزشها، اطلاعات موجود
نگرشهای کارشناسی نظام یافته است که چارجوبی برای ارزشیابی و بهره گیری ازتجربیات و اطاعات جدید بدست می دهد. [۱۱] برای برخی مدیریت دانش عبارت است از یک استراتژی آگاهانه برای بدست آوردن دانش مناسب برای فرد مناسب در زمان مناسب، برای کمک به افراد در تسهیم و به کار

گیری اطلاعات در عمل که به بهبود عملکرد سازمانی منجر می شود، برای عده ای دیگر عبارت است از تدوین و دستیابی به تجربه و دانش و تخصص که توانایی های جدید ایجاد کرده، عملکرد بهتری را ممکن ساخته، نو آوری را تشویق کرده و ارزش را افزایش می دهد.[۱۲] چرخه مدیریت دانش شامل فرآیند های مختلفی از قبیل خلق دانش، شناسایی دانش، انتشار دانش و به اشتراک گذاشتن دانش، دسترسی دیگران به دانش و به کارگیری دانش است. خلق دانش جدید در سازمان، در اثر ارتباط برقرار کردن میان ایده های موجود و یا تعامل با سایر افراد درون سازمان، صورت می گیرد و به اشتراک گذاشتن دانش با دیگر اعضا ی سازمان، باعث بیشتر شدن ارزش آن می شود، اما به کارگیری دانش، پایان بخش چرخه مدیریت دانش است که طی آن، دانش به خروجی های ارزشمند سازمان تبدیل میشود[۱۳]

سازمان ها باید به شکلی نظام مند منابع و توانایی های دانش خود را ارزیابی کرده و استراتژی دانش خود را به شکلی جامع طراحی کنند. یک استراتژی موفق مدیریت دانش بایستی عوامل کلیدی یک سازمان را شناسایی و با بکارگیری آن ها نتایج تجاری حاصل سازد.[۱۴]یک استراتژی مدیریت دانش فرآیند جمع آوری، تدوین و انتقال دانش صریح و تلویحی درون یک سازمان، کسب اطلاعات صحیح برای افراد شایسته، در مکان و زمان مناسب می باشد.[۱۳]استراتژی مدیریت دانش مسیر حرکت در جهت اهداف سازمان را مشخص می نماید که هدف اصلی آن بالفعل ساختن مدیریت دانش در سازمان است . در استراتژی مدیریت دانش فرآیند پیاده سازی فعالیت ها و استانداردسازی اجزاء اصلی راه حل ها مد نظر قرار می گیرند[۱۵]مجموعه عملیات ها و فعالیت سازمان در پرتو استراتژی های مدیریت دانش موجب می گردد تا نظام مدیریت دانش به صورت موثر و کار آمد عمل نماید، به فرهنگ سازمان ملحق گردد و در راستای حمایت از سازمان، به کارکرد موثر خود ادامه دهد.[۱۶] تا کنون مدل های گوناگونی برای مدیریت دانش ارایه شده است. از جمله هانسن و همکاران دو استراتژی تدوین دانش و استراتژی تبادل فردی دانش (فرد به فرد) را برای به کارگیری مدیریت دانش توسط سازمان ها معرفی

۲

کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت

ماه ۱۴ شهریور ۱۳۹۲، شیراز- ایران

کردند.[۱۷]دسته بندی دیگری از استراتژی های مدیریت دانش توسط بات(استاد دانشکده مریلند آمریکا) ارائه شده است. در این مدل استراتژی های مدیریت انواع دانش شامل خلق، نگهداری، انتقال و کاربرد دانش برای انجام یک وظیفه مشخص می شود

[۱۸].

نوناکا و همکاران (۱۹۹۵) چهار نوع استراتژی خلق و تبدیل دانش های صریح و ضمنی در سازمان ها را به شرح زیر ارایه کرده اند.

۱ استراتژی اجتماعی سازی (پنهان به پنهان): در این استراتژی دانش پنهان انتقال می یابد مجدداًو به دانش پنهان تبدیل می گردد. در استراتژی اجتماعی سازی، افراد تجارب و مدلهای ذهنی خود را جهت بهبود دانش، با دیگران به اشتراک می گذارند.
۲ استراتژی برونی سازی (پنهان به آشکار): در این نوع استراتژی، دانش پنهان از طریق فرایند برونی سازی به دانش آشکار تبدیل می گردد. این فرآیند به افراد اجازه می دهد که به صورت انفرادی مفاهیم دانش ضمنی را تدوین نموده و با دیگران به اشتراک بگذارند و دانش جدید به وجود آورند.
۳ استراتژی ترکیب سازی (آشکار به آشکار): در استراتژی ترکیب سازی دانش تجزیه شده موجود، به اشتراک گذاشته شده
ترکیب و تفسیر می گردد. در این حالت دانش صریح به دانش صریح پیچیده تری تبدیل می شود، به عبارت دیگر، عقاید در این مرحله با یک سیستم دانش (مانند پایگاه داده) ترکیب می شوند.
۴ استراتژی درونی سازی (آشکار به پنهان): استراتژی درونی سازی شیوه ای است که دانش آشکار از طریق تفسیر دانش، درونی می شود و به دانش ضمنی تبدیل می گردد. این امر می تواند از طریق یادگیری حین عمل صورت بگیرد و دانش مستند سازی شده، نقش حیاتی را در این فرآیند بازی می کند.[۱۹]

طی این مراحل در هر دور، موجب اعتلای دانش و رسیدن به آگاهی بیشتر و دانش سازمانی کامل تر است. در یک روند حلزونی، با گذر از هر مرحله بر وسعت و عمق دانش حاصله

افزوده می شود و ترفیع و بالندگی مستمر در دانش رخ می دهد.[۷] شکل شماره یک مدل چهار مر حله ای خلق دانش نوناکا و همکاران را نشان می دهد.

دلایل انتخاب مدل نوتاکا و تاکاشی در این پژوهش عبارت است از:
-۱ این مدل به طرز وسیعی در زمینه های مختلف مدیریت دانش مورد استفاده قرار گرفته و پذیرفته شده است.
-۲ این مدل نه تنها شامل خلق دانش می شود بلکه انتقال دانش را نیز در بر دارد .[۲۰]

در صفحهبندی مقاله برای تمام صفحهها، حاشیه متن از بالا و پایین ۲۵ میلیمتر انتخاب شده است. درحالیکه، حاشیه متن از راست و چپ ۲۰ میلیمتر انتخاب شده است. با استفاده از نسخه همین متن به عنوان نسخه پایه مقاله نیازی به تنظیم مجدد صفحهبندی نیست. در هر صورت با گشودن کشوی صفحهبندی جژأصکح ک؟هبض در درون جعبه ابزار پرونده جکئطًض

میتوان این ویژگیها را ملاحظه کرد و در صورت لزوم تغییر داد.
متن اصلی مقاله در دو ستون، هرکدام با عرض ۸۲ میلیمتر و به فاصله ۶ میلیمتر از یک دیگر تنظیم شده استح

۳

کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت

ماه ۱۴ شهریور ۱۳۹۲، شیراز- ایران

شکل :۱استراتژی مدیریت دانش نوناکا و تاکاشی [۱۹]

.۳ فرآیند تحلیل شبکه ای (بش(A

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی یک رویکرد خطی از بالا به پایین دارد. اما بسیاری از مسایل تصمیم گیری را نمی توان به صورت سلسله مراتب ترسیم کرد. چون شامل ارتباطات و وابستگی ها بین عناصر سطوح بالاتر و سطوح پایین تر سلسله مراتب است و یا بین عناصر یک سطح روابط و همبستگی متقابل

وجود دارد. فرآیند تحلیل شبکه با جایگزینی شبکه به جای سلسله مراتب این نواقص را برطرف می کند. در واقع فرآیند تحلیل شبکه باعث می شود که بتوان یک رویکرد غیرخطی به فرآیند تصمیم گیری داشت .[۲۱]این فرآیند چهار گام دارد:
گام اول: ساختن مدل و ساختاربندی مسأله:
مسأله را باید به طور شفاف بیان کرد، به یک سیستم منطقی و به صورت یک شبکه تجزبه کرد. ساختار مذکور را می توان با استفاده از نظر تصمیم گیرندگان و از طریق روش هایی چون جلسات زایش ذهن یا دیگر روش های مناسب به دست آورد.
گام دوم: ماتریس های مقایسات زوجی و بردارهای اولویت:

وجه تشابه فرآیند تحلیل شبکه و فرآیند سلسله مراتب تصمیم استفاده از مقایسات زوجی برای بررسی ارتباط بین عناصر موجود در یک شبکه است [۲۲]

گام سوم: تشکیل سوپر ماتریس:
در فرآیند تحلیل شکبه اولویت های نسبی نهایی یا همان بردار وزن نهایی گزینه های تصمیم گیری و معیارهای تصمیم گیری به وسیله یک رویکرد خطی محاسبه نمی شود. ساعتی از تکنیک ماتریس بزرگ برای ترکیب وزن های نسبی استفاده می کند. در ماتریس بزرگ هر کدام از مقیاس های نسبی به صورت یک ستون در ماتریس برای نشان دادن تأثیر اجزاء موجود در یک گروه روی اجزاء موجود در یک گروه دیگر نشان داده می شوند.

فرض کنید که یک سیستم دارای جزء تصمیم باشد و

و هر جزء ف دارای فع عنصر باشد که با نشان داده شوند.

بردارهای اولویت محلی به دست آمده در مرحله دوم گروه بندی شده بر اساس جهت تأثیر از یک قسمت دیگر، یا در خود یک قسمت، در مکان مناسب خود در سوپر ماتریس طبق شکل( (۲

قرار داده می شوند. محل تقاطع هریک از گروه ها تشکیل دهنده یک بلوک است که هر بلوک خود از یک ماتریس تشکیل شده است .[۲۱]

گام چهارم: انتخاب بهترین گزینه ها:
هنگام انجام محاسبات در فرآیند تحلیل شبکه ای باید توجه شود که در یک سیستم شبکه ای ارتباطات مختلفی وجود دارد.
اجزاء فقط به صورت مستقیم روی هم تأثیرگذار نیستند، بلکه می توانند به صورت غیرمستقیم نیز روی هم اثر داشته باشند
.[۲۳]برای محاسبه کل تأثیرات باید ماتریس بزرگ موزون را به توان های زیادی رساند تا کل تأثیرات اعمال شود. زمانی که تمام ستون های ماتریس بزرگ مشابه یکدیگر شوند تمام تأثیرگذاری ها اعمال شده است . [۲۴] اولویت ها و وزن های نسبی گزینه های تصمیم گیری و معیارها از همین ماتریس که ماتریس بزرگ محدود شده نامیده می شود به دست می آید.

لازم به ذکر است فعالیت هایی مانند موزون کردن ماتریس، تصمیم گیری گروهی و محاسبه سازگاری سیستم همانند فرآیند تحلیل سلسله مراتبی قابل انجام است. در این مقاله برای انجام محاسبات مربوط به فرآیند تحلیل شبکه ای از نرم افزار طکژأح غپطکططکخ استفاده شده است.

۴

یلقچ لقچمق

عیخچق
کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت

ماه ۱۴ شهریور ۱۳۹۲، شیراز- ایران

شکل:۲شکل کلی یک سوپر ماتریس [۲۱]

.۴ تکنیک قحع

تکنیک قحع یکی از روش های موجود برای ساختار دهی و نظام مند کردن عناصر موثر در حل یک مشکل و یا بهبود یک سیستم است. تکنیک قحع جهت شناسایی و ایجاد روابط اساسی و بنیادی بین عناصر یک سیستم و یا شرایط پیچیده به کار می رود. گام های این تکنیک به قرار زیر می باشد.

گام اول : تشکیل ماتریس همجواری(xططصهقسyطغکطه: (A2j

در این مرحله از هر یک از افراد خبره خواسته می شود، نظر خود را در مورد رابطه بین هر زوج ممکن از عناصر اعلام کند.
به طور مثال پرسیده می شود آیا عنصرطک بر عنصرjک اثر دارد؟ اگر پاسخ مثبت بود ذچjطژ می شود و اگر پاسخ منفی بود تچjطژ
می گردد jطژ نماینده ی رابطه بین عنصرطوعنصر j است . ماتریس حاصل را خ می نامیم.

گام دوم: تشکیل ماتریس دسترسی(ططصهقسyصطئطتهلاطهکل ):

بعد از تشکیل ماتریس همجواری ماتریس دسترسی به کمک فرمول های ۱ و ۲ تشکیل می گردد.
(۱) (۲)

که ع ماتریس یک و مق ماتریس دسترسی و ل توان را نشان می دهد قابل ذکر است که ماتریس دسترسی بر اساس عملیات غهکئپپB تشکیل می گردد.

گام سوم: تشکیل مجموعه های دسترسی طل و اولویت طA
در این مرحله می توان به کمک ماتریس دسترسی مجموعه
های دسترسی و اولویت را بر اساس معادلات ۳ و ۴ محاسبه کرد.
(۳) }ذچ مطj | 1jطط{چطل
(۴) }ذچ مjطj | 1طط{چ طA
گام چهارم: ترسیم دیاگراف سیستم

برای رسم دیاگراف لازم است که تعداد سطوح و عناصری را که در هر سطح قرار می گیرند را تشخیص سازیم به این منظور از رابطه (۵) استفاده می کنیم:
(۵) طلچط A طل

اگر تصمیم گیری به صورت گروهی انجام شود لازم است قاعده تصمیم گیری معین گردد به طور نمونه می توان از قانون توافق جمعی و یا قانون اکثریت استفاده کرد.[۲۵]

.۵ متدلوژی تحقیق

همانگونه که اشاره شد مدل نوناکا و تاکاشی شامل ۴ مرحله می باشد. بر اساس این مدل اگر کل حلقه پیاده شود دانش در سازمان اعتلا یافته و کامل تر می شود. بنابراین می توان گفت وجود یک یا دو مرحله از مراحل چهار گانه مدل در یک سازمان متضمن موفقیت آن سازمان در اجرای مدیریت دانش نبوده و اجرای ناقص مدل می تواند زمینه ساز مشکلات زیادی برای سازمان باشد. مطالعه حاضر که در یک سازمان خدماتی در شیراز صورت پذیرفته است تلاش کرده تا با ارایه یک روش نظام مند بر اساس تکنیک های تصمیم گیری قخAق به مدیریت سازمان یاری دهد تا جایگاه سازمان در این چرخه را تعیین کرده و راهکار هایی عملی برای تکمیل چرخه بیابد. برای تحقق اهداف مطالعه الگوریم زیر بر اساس شکل شماره ۳ پیشنهاد شد.

۵

کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت

ماه ۱۴ شهریور ۱۳۹۲، شیراز- ایران

شکل :۳ مراحل اجرایی مطالعه

مرحله اول: شناخت عوامل موثر بر موفقیت مدیریت دانش بر اساس ادبیات مطالعه

یک نظام مدیریت دانش موفق می باید عملیاتی همچون ایجاد، ذخیره سازی و باز یابی ، انتقال و به کارگیری دانش را به

۶

ردیف

۱

۲

۳

خ

۵

۶

،

ن

ک

تذ

ذذ

لذ

عامل موفقیت فرهنگ سازی اشتراک دانش

ایجاد انگیزش در کارکنان سازمان

زیر ساخت فنی

ارتباطات سازمانی و کار گروهی

راهبرد دانش

پشتیبانی مدیران ارشد

کانال دانش

یادگیری سازمانی

ساختار سازمانی

یکپارچه سازی عملیات

ارزیابی و انداره گیری عملکرد

الگو سازی فرآیند ها

کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت

ماه ۱۴ شهریور ۱۳۹۲، شیراز- ایران

جدول :۱عوامل موفقیت مدیریت دانش