دانش رسان |
مرکز علم و دانش کشور مقاله آینده پژوهی و جامعه مطلوب اسلامی
در حال بارگذاری
توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد
مقاله آینده پژوهی و جامعه مطلوب اسلامی دارای ۲۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله آینده پژوهی و جامعه مطلوب اسلامی کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آینده پژوهی و جامعه مطلوب اسلامی
چکیده
مقدمه
تعریف آینده‌پژوهی
مبانی نظری آینده‌پژوهی
اهداف آینده‌پژوهی
روش‌های آینده‌پژوهی
جامعه مطلوب اسلامی
سنت‌های اجتماعی
افق آینده
فلسفه انتظار
آینده‌پژوهی دینی
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
منابع
بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله آینده پژوهی و جامعه مطلوب اسلامی
ـ نهج‌البلاغه، ترجمه سیدجعفرشهیدی، تهران، آموزش انقلاب اسلامی، چ دوم، ۱۳۷۰
ـ آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۹۸۷م
ـ اسلاتر، ای.ریچارد، نواندیشی برای هزاره نوین، ترجمه عقیل ملکی‌فر و همکاران، تهران، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، ۱۳۷۸
ـ اسلاتر، ای.ریچارد، دانش‌واژه آینده‌پژوهی، ترجمه محمدرضا فرزاد و امیر ناظمـی، تهران، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، ۱۳۸۵
ـ الگار، حامد، درس‌گفتارهای حامد الگار، ترجمه اسحاق اکبریان، تهران، کتاب طه، ۱۳۸۳
ـ بنیاد نهج‌البلاغه، مسائل جامعه‌شناسی از دیدگاه امام علی(ع)،، مدرسه مکاتباتی نهج‌البلاغه، ۱۳۷۳
ـ تافلر، الوین، آموختن برای فردا: نقش آینده در تعلیم و تربیت، ترجمه و تلخیص بابک پاکزاد و رضا خیام، تهران، بهنامی، ۱۳۷۷
ـ تقوی گیلانی، مهرداد و محمدباقر غفرانی، «مطالعات و روش‌های آینده‌شناسی»، رهیافت، ش۲۲، ۱۳۷۹، ؟؟
ـ جی.لمبرت، رابرت و همکاران، برنامه‌ریزی پابرجا برای یک قرن، ترجمه وحید وحیدی مطلق، تهران، اندیشکده صنعت و فناوری
ـ خالقی، احمد، فرهنگ‌نامه موضوعی قرآن کریم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ دوم، ۱۳۸۴
ـ رادمنش، عزت‌اله، قرآن، جامعه‌شناسی، اتوپیا، تهران: امیرکبیر، ۱۳۶۱
ـ رضایی، محسن، و علی مبینی دهکردی، ایران آینده در افق چشم‌انداز، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، ۱۳۸۶
ـ سبحانی، جعفر، البداء فی ضوء الکتاب و السنه، قم، موسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۴
ـ صدر، سیدمحمدباقر، المدرسه القرآنیه، قم، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیه للشهید الصدر، ۱۳۷۹
ـ طریحی، فخرالدین، مجمع‌البحرین، تهران، المکتبه المرتضویه، چ دوم، ۱۳۹۵ق
ـ طوسی، محمد بن‌حسن، الغیبه، قم، مؤسسه المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۱ق
ـ گودرزی، غلامرضا، تصمیم‌گیری استراتژیک: مطالعه موردی رویکرد موعودگرایی شیعه، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۸۶
ـ گوده، میشل، «از پیش‌بینی تا چشم‌انداز راهبردی»، ترجمه محمدرضا صالح‌پور، برنامه و بودجه، ضمیمه شماره ۱۱ (ویژه‌نامه آینده‌پژوهی و آینده‌نگری) ۱۳۷۵
ـ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چ سوم، ۱۹۸۳م
ـ مصباح یزدی، محمدتقی، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۶۸
ـ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، قم، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، ۱۳۸۵
ـ مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، تهران، صدرا، چ سیزدهم، ۱۳۷۳
ـ مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، قم، نسل جوان، چ یازدهم، ۱۳۸۰
ـ مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چ بیستم، ۱۳۸۱
ـ ملکی‌فر، عقیل، الفبای آینده‌پژوهی، تهران، کرانه علم، ۱۳۸۵
ـ مؤمنی، فرشاد، «چند نکته پیرامون اهمیت آینده‌شناسی و دورنگری»، نامه مفید، ش ۸، ۱۳۷۵
ـ نجفی علمی، محمدجعفر، جامعه و سنن اجتماعی در قرآن، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۱
– Polak, F, The Image Of The Future, Traslated by Elise Boulding. Elsevier Scientific Publishing Company,
چکیده
«آینده‌پژوهی»، علم و هنر کشف آینده و شکل بخشیدن به دنیای مطلوب فرداست. از ویژگی‌های مهم این دانش، بهره‌گیری از ابزارهای علمی به منظور ترسیـم چشم‌انداز متناسب با ارزش‌های حاکـم بـر جامعه و برنامه‌ریزی برای نیل به جامعه مطلوب است. از این‌رو، جامعه‌شناسان آینده‌پژوهی را ابزار هدایت اجتماعی دانسته‌اند
اسلام نیز علاوه بر جامعه آرمانی، که نوید تحقق آن را در فرجام تاریخ داده است، از پیروان خود انتظار دارد که با الهام از شاخص‌های آن جامعـه آرمانـی، بـه اقتضای امکانات و توانمندی اجتماعی خود، بکوشند تا در یک روند تکاملی حداقل‌هایی از ویژگی‌های جامعه مطلوب اسلامی را محقق سازند. با الهام از آموزه‌های اسلامی همچون سنت‌های اجتماعی و صبغه عبرت‌آموزی آن و فلسفه انتظار، می‌توان نوعـی آینده‌پژوهی دینـی را استخراج نمود که حاصل آن، ترسیم چشم‌اندازی دقیق از آینده‌ای آرمانی باشد. با قراردادن این آینده مطلوب به عنوان هدف، می‌توان آینده‌های مقدور را به عنوان حلقه‌های میانی نیل به ویژگی‌های جامعه آماده ظهور، طراحی و تعریف نمود
کلید واژه‌ها: آینده، آینده‌پژوهی، آینده‌نگری، جامعه آرمانی، سنت‌های اجتماعی، انتظار
مقدمه
جامعه آرمانی موضوعی است که در طول تاریخ بشری، همواره ذهن اندیشمندان و متفکران اجتماعی را به خود مشغول داشته است. این امر موجب پدید آمدن طرح‌های متعددی گردیده که در خلال آن‌ها جامعه‌ای مطلوب ترسیم شده است. در این زمینه، منابع و مستندات متعددی در دسترس می‌باشد که در قالب‌های متنوعی پدید آمده‌اند. بسیاری از آن‌ها صورت مکتوب طرح‌ها و تصویرهای آرمان‌شهری هستند که در طول تاریخ مکتوب بشر شکل گرفته‌اند. برای مثال، می‌توان به آثار افلاطون به خصوص کتاب «جمهور»، تفکرات سنت‌آگوستین در «شهر خدا»، «اتوپیا»ی تامس مور، و «مدینه فاضله» فارابی اشاره نمود. در کنار این طرح‌های آرمان‌شهری، که فراوان وجود دارد، برخی منابع موجود نیز به نقد و تحلیل رویکرد آرمان‌شهری پرداخته‌اند
از سوی دیگر، دین مبین اسلام نیز همانند تمام ادیان آسمانی موجود، فرجام تاریخ و جامعه بشری را بسیار روشن و امیدآفرین ترسیم کرده است. اما نکته مهم دیگری که بهانه تدوین این نوشتار گردید آن است که، اسلام علاوه بر نوید آینده‌ای روشن در پایان تاریخ، همواره پیروان خود را به رعایت برخی امور برای تحقق جامعه‌ای مطلوب در هر عصر و زمانی دعوت کرده است. بر اساس آموزه‌های شیعی، ظهور حضرت مهدی موعودو شکل‌گیری جامعه آرمانی اسلام، آخرین حلقه مبارزات اهل حق و باطل است. اما اسلام از پیروان خود می‌خواهد که در راستای آن جامعه آرمانی به تلاش و کوشش بپردازند و «انتظار» را پیشه خود سازند. روشن است که تحقق ویژگی «انتظار» در جامعه اسلامی، مستلزم احراز شرایط و شاخص‌هایی است که نشان‌گر تحقق برخی مراتب حداقلی جامعه مطلوب اسلامی است
بررسی چگونگی برنامه‌ریزی اجتماعی برای نیل به مراحل و مراتب گوناگون جامعه مطلوب اسلامی، و نزدیک شدن به ویژگی‌های جامعه عصر ظهور، از اهداف تحقیق می‌باشد. در واقع، این مقال در پی پاسخ به این سؤال است که مراحل پیش از ظهور، که زمینه‌ساز شرایط مناسب برای شکل‌گیری ظهور و احیاناً تعجیـل در آن است، چگونه تحقـق می‌یابند؟ تغییرات اجتماعی لازم، چه مسیـری را طی می‌کنند. و شاخص‌های فرهنگی ـ اجتماعی جامعه در آستانه ظهور با چه رویکردی می‌تواند زمینه‌ساز تسریع در امر ظهور باشد؟
نویسنده این سطور معتقد است که، با تکیه بر اموری مانند فرآیندی بودن شکل‌گیری جامعه آرمانی اسلام، و تأکید اسلام بر اختیار و نقش انسان‌ها و جوامع در روند شکل‌گیری جامعه مطلوب، می‌توان گفت: جامعه مطلوب اسلامی دارای مراتب تشکیکی بوده و در هر عصری با توجه بـه اقتضائات زمانی و مکانی، برخی از ویژگی‌های مورد نظر اسلام درباره جامعه مطلوب امکان تحقق دارد. اما مهم آن است که جامعه اسلامی همواره بکوشد تا حرکتش، حرکتی تکاملی و رو به رشد باشد. در همین راستا، یکی از اقتضائات مذکور، دانش و امکانات علمی است که در هر عصری وجود دارد یا می‌تواند پدید آید
امروز، دانش آینده‌پژوهی به عنوان یک دانش نوپدید، اهدافی را تعقیب می‌کند که نوعی سامان‌دهی اجتماعی و چشم‌انداز پردازی برای وضعیت مطلوب در آن مشاهده می‌گردد. به گونه‌ای که جامعه‌شناسان آن را «ابزار هدایت اجتماعی» و «دانش شکل بخشیدن به آینده» دانسته‌اند. بر این اساس، می‌توان تحقیقی را سامان داد که با بررسی دقیق اهداف، مبانی و روش‌های دانش آینده‌پژوهی، امکان استفاده از آن را در محقق ساختن جامعه مطلوب اسلامی ارزیابی نماید. به عبارت دیگر، در این تحقیق تلاش می‌شود تا امکان نوعی آینده‌پژوهی دینـی و مبتنی بر نقش ویژگی‌ها و مؤلفه‌های جامعه آرمانی اسلام در تعیین ارزش‌ها و هنجـارهای جامعـه موجود و نیـز جهت‌دادن به نحوه کنش‌های اجتماعی در قالب برنامه‌ای جامع و سلسله‌مراتبی بررسی گردد، تا شاخص‌های جامعه عصر غیبت، به شاخص‌های جامعه مطلوب عصر ظهور نزدیک گردیده و در سایه‌سار آن ارتقا یابد. نوپا بودن دانش آینده‌پژوهی، به خودی خود، محدودیت‌های بسیاری را در امر تحقیق پدید می‌آورد. اما فقدان تحقیقات مقدماتی کافی، که گام‌های نخستین چنین پژوهشی را تشکیل دهد، از دیگر مشکلات این گونه تحقیقات است. بنابراین، تحقیق حاضر، بر این نکته تأکید می‌کند که آیا دانش آینده‌پژوهی و ابزارها و امکاناتی که در اختیار پژوهشگر قرار می‌دهد، از توانایی مناسبی برای بهره‌گیری در حوزه مطالعات دینی ـ اجتماعی، به خصوص شکل‌گیری جامعه آرمانی اسلام برخوردار است؟ بررسی چنین موضوعی مستلزم آن است که از یک سو، مبانی این علم و از سوی دیگر، مبانی دینی مرتبط با این مبحث مورد دقت و تأمل قرار گرفته و موارد سازگاری آن‌ها را مشخص سازیم تا میزان و شیوه بهره‌گیری از این دانش را در حوزه مطالعات اجتماعی دینی روشن نماییم
بر این اساس، سؤال اصلی این تحقیق حاضر این است: آیا از دانش آینده‌پژوهی می‌توان در فرآیند شکل‌گیری جامعه مطلوب اسلامی بهره گرفت؟ و اگر پاسخ این سؤال مثبت باشد، سؤال دیگری مطرح شود و آن اینکه میزان و نحوه استفاده از دانش آینده‌پژوهی برای این منظور چیست؟
تعریف آینده‌پژوهی
ماهیت علوم انسانی، به ویژه علوم اجتماعی به دلیل سروکار داشتن با انسان و رفتارهای او و نیز چندلایه بودن واقعیت اجتماعی، به گونه‌ای است که اندیشمندان این عرصه را برای ارائه تعاریف یکسان درباره مفاهیم مورد بحث، دچار حیرت و سرگردان می‌سازد. برای مثال، جامعه‌شناسان تاکنون پیرامون تعریف مفاهیمی چون فرهنگ، کجروی، نهاد و; به اتفاق نظر نرسیده‌اند. از این‌رو، تلاش می‌شود تا ویژگی‌های اساسی مفاهیم مورد توجه و تأکید باشد. در نوشتار نیز به ناچار برخی از تفاوت‌ها را در حوزه مفهومی مورد توجه قرار دهیم؛ زیرا در حوزه مطالعات آینده از واژگان متعددی استفاده می‌شود که عدم رعایت مرزبندی مفهومی بین آن‌ها، از مهم‌ترین نقاط ضعف این مباحث است. مهم‌ترین واژگانی که در حوزه مـطالعات آینـده به کار می‌رود عبارت است از: آینده‌نگری، پیش‌گویی، آینده‌پژوهی، پیش‌بینی و آینده‌نگاری
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
