مقاله مقایسه مسائل اخلاقی «رازداری»، «تقوا» و «دوری از شهوت‌پرستی» در مشاوره اسلامی و نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا (ACA)

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله مقایسه مسائل اخلاقی «رازداری»، «تقوا» و «دوری از شهوت‌پرستی» در مشاوره اسلامی و نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا (ACA) دارای ۴۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مقایسه مسائل اخلاقی «رازداری»، «تقوا» و «دوری از شهوت‌پرستی» در مشاوره اسلامی و نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا (ACA)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مقایسه مسائل اخلاقی «رازداری»، «تقوا» و «دوری از شهوت‌پرستی» در مشاوره اسلامی و نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا (ACA)

چکیده  
مقدمه  
۱ رازداری  
الف. رازداری در مشاوره اسلامی  
ب. رازداری در ACA  
۲ تقوا  
الف. تقوا در مشاوره اسلامی  
ب) تقوا در ACA  
۳ رعایت حیا و عفاف و پرهیز از رابطه جنسی با مُراجع  
الف. رعایت حیا و عفاف و دوری از شهوت‌پرستی و رابطه جنسی نامشروع با مُراجع در اسلام  
ب. پرهیز از رابطه جنسی با مُراجع در ACA  
نتیجه‌گیری  
۱ مقایسه رازداری در اسلام و ACA  
۲ مقایسه تقوا در اسلام و ACA  
۳ مقایسه رعایت عفاف و دوری از شهوت‌پرستی و رابطه جنسی با مراجع در اسلام و ACA  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله مقایسه مسائل اخلاقی «رازداری»، «تقوا» و «دوری از شهوت‌پرستی» در مشاوره اسلامی و نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا (ACA)

نهج‌البلاغه، نسخه صبحی‌صالح، قم، دارالهجره، ۱۴۱۴

پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، تهران، دنیای دانش، ۱۳۸۲

تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۶۶

حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، مؤسسه آل‌البیت‰، ۱۴۰۹

حسینیان،‌ سیمین، اخلاق در مشاوره و روانشناسی، تهران، نشر کمال تربیت، ۱۳۸۷

راغب اصفهانى، حسین بن محمد، المفردات فی‌ غریب‌ القرآن، بیروت، دارالشامیه، ۱۴۱۶

صابری یزدی،‌ علی‌رضا و انصارى محلاتی، محمدرضا، الحکم الزاهره، قم، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۵

طریحی، فخرالدین، مجمع‌البحرین، تهران، مرتضوی، ۱۳۶۲

عبدخدائی، محمدهادی، اخلاق پزشکی، قم، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۱

عطائی، محمدرضا، مجموعه ورام، آداب و اخلاق در اسلام، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۹

فراهیدی، خلیل ابن احمد، کتاب العین، قم، هجرت، ۱۴۱۰ ق

فلسفی، محمدتقی، الحدیث – روایات تربیتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۹

کوری، جرالد و کوری، نظریه و کاربست مشاوره و روان‌درمانی، ترجمه یحیی سیدمحمّدی، تهران‌، ارسباران، ۱۳۸۷

گلدارد، دیوید، مفاهیم بنیادی و مباحث تخصصی در مشاوره، ترجمه سیمین حسینیان، تهران، کمال تربیت، ۱۳۷۸

مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، لبنان، بیروت، مؤسسهالوفاه، ۱۴۰۴

نوابی‌نژاد، شکوه، راهنمایی و مشاوره گروهی، تهران، جهاد دانشگاهی تربیت معلم، ۱۳۷۰

نوری، حسین، مستدرک‌الوسائل، قم، مؤسسه آل‌البیت‰، ۱۴۰۸ق

American Counseling Association (ACA) Code of Ethics; 2005, www.counseling.org

Barke, C. A., “until death do we part: An exploration in to confidentiality following the death of client”, Professional Psychology: Research and Practice, v26, 1995, p 278-

Kagle J.D., Kopls, S.,”Confidentiality after Tarasoff”, Health and Social Work in Education, v19(3), 1994, p 217-

Kitchener, K.S., “Intuition, Critical evaluation and ethical principles: The foundation for ethical decisions in counseling psychology”, The Counseling Psychologist, v 12, 1984, p 43-

Welfel, E. R., Psychologists as ethics educator: success, Failures, and unanswered questions”, Professional psychology: Research and practice, v 23, 1992, p 182-

چکیده

مشاوره اسلامی و نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا (ACA)1 به‌رغم وجوه ‌اشتراک‌‌هایی در سه مسئله مهم «رازداری»، «تقوا» و «دوری از شهوت‌پرستی»، تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای دارند که مقاله حاضر در صدد تبیین آنهاست. «رازداری» از اموری است که در هر دو نظام اهمیت زیادی دارد؛ اما «موارد نقض رازداری» که در ACA بدان‌ها اشاره شده است، از نظر اسلام کمتر، و با قیود بیشتری جایز است. «تقوا» و خدامحوری مهم‌ترین اصل در مشاوره اسلامی است. در حالی‌که در نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا، به‌جای خدامحوری، قانون‌محوری مورد توجه می‌باشد. در نوع رابطه جنسی با مُراجع و یا رعایت عفاف و دوری از شهوت‌پرستی نیز، این دو نظام تفاوت‌های قابل‌ملاحظه‌ای دارند. افزون بر آن، نظر اسلام در سه حیطه ذکرشده ACA، حرمت دوچندان آزار جنسی مُراجع و عدم جواز رابطه جنسی در صورت آسیب‌رسانی به مُراجع یا فرایند درمان است

در مجموع، اسلام و ACA به «رازداری» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان مشاوره می‌نگرند و «آزار جنسی» مراجع را جایز نمی‌شمارند. اسلام شرط مهم مشاور را «تقوا» برمی‌شمارد که در ACA بدان توجه نشده است

کلید واژه‌ها: مشاوره اسلامی، اخلاق، رازداری، تقوا و رابطه جنسی

 

مقدمه

مشاور نقش اساسی در مشاوره دارد و مهم‌ترین نقش وی، به ارزش، اخلاق و نوع رفتارش مربوط می‌شود. رعایت مسائل اخلاقی در مشاوره آن‌قدر مهم است که امام صادق(ع) می‌فرماید: «مشورت شایسته نیست؛ مگر با شرایط آن و هر که آنها را بداند، خوب است، وگرنه زیانش بر مشورت‌خواه بیش از سودش باشد».۲ با وجود تأکید فراوان بر مشاوره و اهمیت آن در متون اسلامی، امام صادق(ع) در صورت عدم رعایت حدود مشاوره، نبود آن را بهتر از بودنش برمی‌شمارد و زیان آن مشاوره را بر مراجع، بیشتر از خیر آن می‌داند. از این روی، امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: «با وجود غفلت در خود راهنما، چگونه گمراه هدایت می‌شود؟!».۳ همچنین در جای دیگر می‌فرمایند: «هر که راهنمایى را از غیر أهل آن طلب می‌کند، گمراه مى‏شود»۴ و یا «هرکه از گمراه راهنمایى جوید، از راه واضح کور گردد»

بدین منظور، تأثیر ارزش‌های مشاور در فرآیند مشاوره، از مسائل مهم اخلاقی در این حوزه به‌شمار می‌آید. به عقیده کوری و کوری۶ مداخله‌های درمانی‌ متکی بر ارزش‌های اساسی است و مسئله تأثیر ارزش‌های مشاور بر درمان‌جو، اشارات اخلاقی دارد. هدف‌ها و روش‌های درمان، جلوه‌هایی از زندگی مشاور است و مشاوران ارزش‌های خود را به وسیله اهداف درمان که نسبت بدان‌ها متعهّدند، انتقال می‌دهند.۷ از این‌روی، ضرورت رعایت مسائل اخلاقی در مشاوره از یک‌سو و تأثیر ارزش‌های جوامع بر قوانین از سوی دیگر، متخصصان این عرصه را به تدوین نظام‌نامه‌های اخلاقی در حیطه مشاوره و روان‌شناسی، با توجه به ارزش‌های جوامع کشاند

تاریخچه شکل‌گیری اصول اخلاق حرفه‌ای و کمیته‌های اخلاقی در زمینه مشاوره در غرب، به سال ۱۹۶۱ میلادی برمی‌گردد. انجمن روان‌شناسی امریکا (APA)8 اصول اخلاقی را در سال ۱۹۵۳ ارائه کرد و اصلاحات بعدی در سال‌های ۱۹۵۹، ۱۹۸۱، ۱۹۹۲، ۲۰۰۲ و سرانجام در سال ۲۰۰۵ صورت گرفت. سپس نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا (ACA) که شباهت زیادی در موضوع‌های اخلاقی با نظام‌نامه روان‌شناسی این کشور دارد، تدوین شد. پس از آن، این نظام‌نامه‌ها در کشورهایی مثل کانادا، بریتانیا، ایرلند، نیوزلند، ژاپن و ایتالیا مورد توجّه قرار گرفت. در ایران نیز «نظام‌نامه اخلاقی انجمن روان‌شناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران» در سال ۱۳۸۵ توسّط کمیسیون تخصصی شورای مرکزی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره تدوین شد

با نگاه به این نظام‌نامه‌ها، درمی‌یابیم که مسائل مشترک آنها بیشتر از تفاوت‌هایشان است؛ موضوع‌هایی چون: احترام به حقوق مُراجع، رازداری، پرهیز از روابط شخصی و دوگانه، صلاحیت حرفه‌ای و غیره، از جمله مسائلی است که با تعبیرها و توضیح‌های نه‌چندان متفاوتی در همه‌ آیین‌نامه‌ها دیده می‌شود؛ اما از جمله تفاوت‌های مهم مسائل اخلاقی در مشاوره اسلامی و نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا، که در اسلام و ACA مورد توجه، و همچنین مورد ابتلای بیشتر مشاوران است، در سه حیطه «رازداری»، «تقوا» و «نوع رابطه جنسی با مُراجع» نمایان می‌‌شود. این مقاله در صدد مقایسه این سه موضوع در دو نظام یادشده است

۱ رازداری

برای تشخیص بهینه مشکلات مُراجع و تأثیر حداکثری درمان، مُراجع باید به رازداری مشاور اطمینان داشته باشد. طبیعی است که نقض رازداری از طرف مشاور، احساس عدم اعتماد در مُراجع را تقویت می‌کند. این امر در اسلام و نظام‌نامه اخلاقی انجمن مشاوره امریکا مورد توجه است

الف. رازداری در مشاوره اسلامی

در اسلام، «رازداری»، به‌منزله یکی از ارکان اساسی مشاوره و یکى از اصول اخلاقى و تربیتى به‌شمار می‌آید. این امر در متون دینی به سه صورت ۱ لزوم رازداری؛ ۲ پیامدهای منفی رازدارنبودن؛ ۳ موارد نقض رازداری بیان شده است

لزوم رازداری

در متون اسلامی به‌منظور پراهمیت‌ جلوه‌دادن «رازداری»، به‌ شکل‌های زیر بر این امر تأکید شده است

رازداری شرط اساسی مشاور

امام صادق(ع) یکی از شرایط چهارگانه مشاور را «رازداری» بر‌شمرده‌اند: «چهارمین شرط انتخاب مشاور این است که اگر رازت را به او بگویى، مثل خودت آن را دانسته و نهان دارد».۱۰ از امیرالمؤمنین(ع) نیز روایت شده است: «کسی‌که مورد مشورت قرار گرفته است، امانت‌دار است».۱۱ این حدیث شریف با جمله اسمیه بیان شده و نشان‌دهنده تأکید بیشتر در لزوم امانت‌داری در مشاوره است. مهم‌ترین مصداق این امانت‌داری در مشاوره، امانت‌داری رازهای مُراجع است

رازداری وظیفه شرعی

امیر المؤمنین(ع) ضمن توصیه‌هاى اخلاقى و حکومتى به مالک اشتر، تأکید مى‌کنند که تو به‌عنوان والی، بیش از هر کس سزاوار حفظ اسرار مردم هستى: «مردم عیوبى دارند که رهبر امّت در پنهان‌داشتن آن از همه سزاوارتر است.»۱۲ امام در ادامه با اشاره دوباره به لزوم پوشش رازهای مردم چنین می‌فرماید: «پس هر مقدار که مى‏توانى زشتى‏ها را بپوشان، تا خداوند نیز آن‌چه را که دوست دارى بر مردم پوشیده ماند، بپوشاند».۱۳ این حدیث شریف بیانگر تکلیف دوچندان رازداری از سوی کسانی است که خاصی دارند

رازداری و کمال دین

«رازداری» آن‌قدر مورد اهتمام دین است که امام رضا(ع) آن را سنّت خداوند برشمرده‌اند و رازدار‌نبودن را نشانه بی‌ایمانی می‌دانند: «شخص، مؤمن نیست مگر اینکه در او سه روش باشد؛ یکى را از خدا فراگیرد و یکى را از پیامبر و سومى را از امام؛ اما روشى را که از خدا مى‏آموزد این است که سر نگهدار باشد(زمر: ۴۶)».۱۴ با توجه به این حدیث شریف، مؤمن باید در کتمان سرّ خود و مردم به صفت خداوند تمسّک جوید؛ همان‌طور ‌که خداوند تعالی به تمام عالم علم دارد و با این وسعت، کتمان می‌کند، مؤمن نیز باید آن‌قدر سعه صدر داشته باشد که سّر خود و دیگران را‌ آشکار نسازد و امانت‌داری را در این زمینه رعایت کند

رازداری در مشاوره و اجتماعات گروهی

باید بدین امر توجه داشت که «رازداری»، تنها از شرایط مشاوره فردی نیست؛ بلکه باید در مشاوره گروهی و جمع خانوادگی و دوستان وهمکاران نیز مورد توجه باشد. در توصیه‌های رسول خدا(ص) به ابوذر آمده است: «ای اباذر! آنچه در مجالس مى‏گذرد امانت است و علنى کردن سّر مسلمان خیانت مى‏باشد»

پیامدهای عدم رعایت رازداری

از دیدگاه اسلامی، نقض رازداری در مشاوره آثار نامطلوب فراوانی دارد که برخی از آنها عبارت‌اند از

تباهی کارها و نرسیدن به نتیجه مطلوب

در حدیث شریفی رازدار نبودن موجب تباهی کار و از بین رفتن نتیجه مطلوب معرفی شده است: «هر کس سّر تو را آشکار ساخت، کار تو را ضایع کرده است».۱۶ در واقع، فاش‌کردن سّر، مانع رسیدن به نتیجه مطلوب و کامل کارها می‌شود

. از بین رفتن اعتماد در اثر خیانت

فاش‌کردن سرّ مردم نوعی خیانت در امانت است و این امر موجب از بین‌ رفتن اعتماد می‌شود. از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است: «ای اباذر! آنچه در مجالس مى‏گذرد امانت است و علنى کردن سّر مسلمان خیانت مى‏باشد».۱۷ این نوع خیانت (نقض رازداری)، آشکارترین و مهم‌ترین خیانت در مشاوره به‌ شمار می‌آید. در حدیث دیگر امام صادق(ع) خیانت را در مقابل «امین‌ بودن» قرار می‌دهد: «سزاوار نیست کسى را که امین دانسته‏اى متّهم سازى و خائنى را که آزموده‏اى، امین بدانی»؛۱۸ از این‌روی، نقض رازداری نوعی خیانت است که از تبعات آن، دوری از امانت و از بین رفتن اعتماد مراجع می‌باشد

ریختن آبروی مُراجع

از امام صادق(ع) در حرام‌بودن افشای سّر مؤمن چنین روایت شده است: «به امام صادق(ع) عرض کردم: آیا عورت مؤمن بر مؤمن حرام است؟ فرمود: آرى؛ عرض کردم: یعنى شرم‌گاهش؟ فرمود: آن‌گونه که فکر مى‏کنى نیست؛ بلکه مراد از عورت، افشاى سرّ مؤمن است»

موارد نقض رازداری از دیدگاه اسلام

با توجه به توجه شدید اسلام به رازداری، می‌توان دریافت مهم‌ترین اصل، رعایت این امر در مشاوره است و به‌جز موارد بسیار ضروری، نمی‌توان به نقض رازداری اقدام کرد. برخی از موارد ضروری به شرح ذیل است

امنیت جانی یا عرضی فرد دیگر

از مجموعه متون اسلامی می‌توان دریافت که حفظ جان افراد، از مهم‌ترین امور است؛ تا جایی‌که خداوند متعال قتل ناحق یک شخص را همانند قتل تمام انسان‌ها برمی‌شمارد: «هر کس کس دیگر را نه به قصاص قتل کسى یا ارتکاب فسادى بر روى زمین بکشد، چنان است که همه مردم را کشته باشد»(مائده: ۳۲). بنابراین، حفظ جان افراد بر همه چیز مقدم است. همچنین رسول خدا(ص) در زمینه اهتمام به حفظ عرض و ناموس برادران دینی می‌فرماید: «کسى که آبروى مؤمنى را نگه‌ دارد، بر خداست که او را از آتش آزاد کند»