مقاله تب بی دوام گاوی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله تب بی دوام گاوی دارای ۲۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تب بی دوام گاوی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تب بی دوام گاوی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله تب بی دوام گاوی :

تب بی دوام گاوی (Bovine Ephemeral Fever)
واژه شناسی (Terminology):
در زبان انگلیسی معادل های زیادی برای تب بی دوام گاوی (BEF) وجود دارد که عبارتند از :
Bovine Epizootic Fever Thre- day Sickness
Three- day stiff sickness Dragon Boot Disease

Bovine در زبان انگلیسی دو جایگاه اسم و صفت را دارد. لیکن اغلب موارد نقش صفت غالب است که در جملات یا واژگان به کار می رود :
۱- صفت نسبی گاوی, یعنی گاو (Pertaining to bos)
۲- گاو مانند ـ گاو منش ـ معانی مجازی آن یعنی : کند ذهن و آهسته ـ انسان کم خرد
۳- به هر یک از گونه های جنس Bos از نشخوارکنندگان تهی شاخ را Bovine می گویند.

واژه ephemeral در زبان انگلیسی دارای چهار معنی تقریباً مرتبط با هم می باشند که عبارتند از:
۱- تک روزه ـ یک روزه
۲- موقت ـ کوته زمان
۳- ناپایدار ـ گذرا ـ بی دوام
۴- چند روزه ـ کوته زی
۵- در حشره شناسی به معنی حشره کوته زی , گونه هایی که از راسته بالداران افمروپترا (Ephemeroptera) که از چند ساعت تا چند روز بیشتر عمر نمی کنند که به این حشرات کوته زی mayfly هم گفته می شود .

پس معادل های واژه شناسی این بیماری عبارتند از:
تب بی دوام گاوی ـ تب سه روزه گاوی ـ بیماری سه روزه گاوی ـ تب گذرای گاوی ـ اما در این مجموعه,‌بیشتر از اختصار زبان انگلیسی آن یعنی BEF استفاده می شود.

۱- تعریف (Definition):
تب بی دوام گاوی (BEF) یک بیماری ویروسی,‌بند پا برد (arthropod-borne) همه گیر , غیر واگیر دار (non contagious- not transmissible by contact) است که صرفاً در گاو و گاومیش بروز می کند. مشخصه بیماری آماس بافت های مزودرم است که با بروز ناگهانی تب ,‌افسردگی , جمود مفصلی و لنگش خود را نشان می دهد نکته بسیار جالب و منحصر به فرد در BEF این است که شدت بالینی بیماری با بهبود سریع متعاقب علایم بالینی در اکثر حیوانات مبتلا,‌ناسازگار و متناقض است.

۲- سبب شناسی (etiology):
ویروس BEF یک رابدویروس آربورویروسی ( از خانواده ویروس های عامل هاری و وزیکولار و استوماتیت) که از نظر تیپ گونه ای جنس افمروویروس (Ephemerovirus) است. ویروس مذکور یک ویروس RNA دار یگانه, حساس به اتر و دارای پنج ساختمان پروتئینی (G Protein) است. افمرو ویروس از نظر پادگنی با حداقل سه ویروس غیر بیماریزا برای گاو, دارای قرابت است,‌که این سه ویروس عبارتند از: کیمبرلی , بیریسه و ویروس رودخانه آدلآید و همچنین دو ویروس دیگر که درگاو بیماری شبه تب بی دوام گاوی ایجاد می کنند,‌که این دو ویروس کوتون کاو در آفریقا و پوچونگ در مالزی است.

۳- دامنه میزبانی (host Range):
علایم بالینی بیماری صرفاً‌در گاو و گاومیش آبی (water buffaloes) بروز می ک ند . اگر چه پادتن های خنثی کننده (Neutralizing antibodies) بر علیه ویروس BEF در گاومیش دماغه امید (Syncerus caffer) گاومیش بومی آفریقای جنوبی) گونه های گوزن و آنتلوپ آفریقایی و گوزن استرالیایی دیده شده است . پادتن های BEF می تواند کوچک آزمایشگاهی ,‌متعاقب تزریق وریدی و زیر جلدی هم ایجاد شوند.

۴- گسترش جغرافیایی(geographic Distribution)
۵-۱- گسترش جغرافیایی در جهان:
تب سه روزه اولین بار در سال ۱۹۰۶ در آفریقای جنوبی شناخته شد, اگر چه قبل از این تاریخ در سال ۱۸۶۷ به صورت خلاصه توسط شروین فورث (Schwein furth) توضیح داده شده بود, بصورتیکه در سال ۱۸۹۵ در مصر تب سه روزه اعلام شده بود. بیماری امروزه در یک کمربند پهنی در مناطق حاره , تحت حاره و معتدله وجود دارد که در کشورهای سه قاره آسیا , آفریقا و استرالیا و همچنین بیماری شبیه به این بعنوان تب اپی زئوتیک گاوی در ژاپن بروز می کند. کشورهایی که در دو طرف استوا در دو قاره آسیا و افریقا قرار دارند و تب سه روزه در آنها گزارش شده است عبارتند از :
سوریه , فلسطین اشغالی, عراق,‌ایران , پاکستان , هند , بنگلادش , مناطق جنوبی و مرکزی چین,‌جنوب ژاپن , جنوب شرقی آسیا تا استرالیا این نوار کشیده می شود. تاکنون بیماری از اروپا,‌آمریکای شمالی و جنوبی, نیوزیلند و جزایر حوزه اقیانوس آرام گزارش نشده است.

۵-۲- گسترش جغرافیایی در ایران:
تا قبل از پدیده ال نینو و لانینو, تب سه روزه بصورت همه گیری های کانونی (Focal outbrcaks) منحصراً در استان های فارس و ایلام گزارش می گردید. در سایر نقاط کشور بصورت موارد استثنایی و منفرد و یا اینکه رخدادBEF به شکل غیر قابل تشخیص حادث می شدند, اصولاً تشخیص موارد انفرادی BEF دشوار است و اولین گام در تشخیص بیماری تب سه روزه, داشتن آگاهی های لازم همه گیری شناسی , بالینی و تشخیص افتراقی توسط کلینیسین ها می باشد( بویژه در مناطق پرخطر BEF اما در سال جاری (فصل تابستان سال ۸۱) علاوه بر استان فارس همه گیری هایی در استانهای تهران,‌قم , خراسان , یزد و خوزستان بروز کرده است.

۵ـ انتقال (Transmission):
بیماری تب بی دوام گاوی می تواند به صورت تجربی در گاو و صرفاً از راه تزریق , وریدی ویروس BEF ایجاد شود . چون ویروس ارتباط نزدیک با بخش پلاکت ـ لکوسیت خون دارد, از این رو تزریق زیر جلدی یا داخل عضلانی در ایجاد تجربی بیماری, ناموفق می باشد. شواهد همه گیری شناسی دلالت بر این امر مهم می کنند که ویروسBEF در طبیعت تنها از طریق نیش حشرات گسترش می یابد .

حشرات می توانند عفونت را در طی یک هفته بعد از خونخواری از دام های آلوده منتقل کنند . از نظر مخزن (reservoir) در بین حیوانات ,‌تاکنون غیر از گاو,‌هیچ حیوان دیگری بعنوان مخزن مشخص نشده است. بیماری از طریق تماس مستقیم دام با دام, آئروسل , ترشحات بدن دام بیمار, و حتی انتقال و یا تزریق اگزودا و ترشحات دام های بیمار به دام سالم, صورت نمی پذیرد. به عبارت دیگر یک بیماری عفونی غیر واگیر دار (non contagious) است و تنها راه انتقال محتمل عفونت از طریق نیش ناقلین (Veetors) می باشد

. انتقال بیماری عمدتاً مستقل از نقل و انتقالات دامی است,‌به عبارت دیگر راه برد اجرائی قرنطینه در این بیماری تاثیری نداردBEF از طریق منی و تلقیح داخل رحمی هم انتقال پیدا نمی کند . گوشت نمی تواند یک منبع خطر برای انتقال بیماری باشد , زیرا ویروس در PH حدود ۵ کاملا غیر فعال می شود این درجه اسیدیته در لاشه گاو سریعاً پس از کشتار بوجود می آید . نکته مهم دیگر این است که ضد عفونی (جایگاه بدن دام و 😉 بهیچ وجه نقی در کنترل انتقال بیماری ندارد.

همه گیری تب سه روزه در تابستان در مناطق معتدله, سه قاره آفریقا, آسیا و استرالیا بروز می کنند و با شروع فصل سرد, این همه گیری ها کاملاً‌ناپدید می شوند. در آفریقا , چین و استرالیا بیماری تب سه روزه, در فواصل طولانی سریعاً منتقل می شود. اماهمیشه جهت آن بصورت گریز از خط استوار است . این حرکت ماکرواپیدمیولوژی BEF عمدتاً‌به جمعیت حشرات ناقل و همچنین نیرو و جهت بادهای بیش ورز (Prevailing winds) بستگی دارد, که در فاصله کوتاه مدت زمانی, به دلیل تبعات پدیده های ال نینو و لانینو, توده های حشرات ناقل فواصل مکانی طولانی را طی می کنند .

( در شرق آفریقا در فاصله ۲۴ ساعت تا ۷۰۰ کیلومتر جابجایی برای ناقلین تب دره ریفت ,گزاش شده است .) در شرق آفریقا بویژه کنیا همه گیری های تب سه روزه متعاقب باران های سیل آسا گزارش شده است.

در سالهای اخیر ,‌علیرغم اینکه کارهای علمی و پژوهشی در سطح وسیع بر روی ناقلین BEF شده است, لیکن هنوز به درستی و به شکل واضح لیست ناقلین تب سه روزه مشخص نشده است . اما احتمالاً پشه های جنس آادس , کولکس , آنوفلس و پشه ریز نیش زن ,‌از خانواده سراتوپو گوینده یعنی جنس کولیکوئیدس (biting midge) بعنوان ناقل بیولوژیکی در استرالیا مشخص شده اند. بدین سان که ویروسBEF از پشه های جنس کولیسین و آنوفلین در استرالیا و جنس کولیکوئیدس در آفریقا و استرالیا جدا شده است نهایتاً این بندپایان بعنوان ناقلین محتمل ویروسBEF مطرح می باشند دو دلیل عمده برای این نظریه عبارتند از :
۱- ایجاد بیماری تجربی BEF تنها از طریق تزریق وریدی خون کامل یا بخش لکوسیت خون دام آلوده صورت می پذیرد .
۲- عدم وجود ویروس در ابتدای ویرمی در مایع لنفی دام بیمار

۶-دوره کمون (incubation Period):
دوره کمون بیماری ۴-۲ روز, اگر چه ممکن است تا ۱۰ روز هم طول بکشد. این زمان بستگی به سویه و میزان (dose) ویروس وارد شده به بدن دام دارد. تزاید ویروس به صورت اولیه در سیستم عروقی بدن دام صورت می پذیرد تحت شرایط همه گیری BEF ابتلا یک یا چند مورد شاخص Index case (s) درگله گاو بروز می کند و متعاقبا بعد از متوسط یک هفته موج اصلی بیاری BEF درگله حادث می شود

Index Case (S) Main wave of cases in a hard
تبیین و تحلیل این نکته همه گیری شناسی در تشخیص کانونهای BEF از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
۶- علایم بالینی (Clinical Signs):
گوساله ها کمترین تاثیر بالینی را از BEF نشان می دهند بدین سان که کمتر از ۶ ماهگی هیچگونه علایم بالینی را نشان نمی دهند. گاوهای شیری , گاوهای نر با شرایط بدنی خوب و مناسب و تلیسه ها و گاوهای چاق بیشترین تاثیر را از ویروس BEF می پذیرند در گروه سنی ۶ ماهگی تا ۲ سالگی بیشترین موارد ابتلا مشاهده می شود اصولا در اکثر موارد بیماری تب سه روزه یک بیماری حاد است علایم بیماری بسیار آشکار و کاملاً شدید است.

پس از اینکه مورد یاموارد شاخص بروز کرد, متعاقب آن پس از یک هفته , موج اصلی تب سه روزه در گله شایع می شود. اوج زمانی ویرمی معمولاً‌۲۴ ساعت قبل از بروز علایم تب است. اولین علایم بالینی تب ناگهانی C 5/41 – ۴۰ بصورت دو مرحله ای و گاهی هم سه مرحله ای مشاهده می شود که معمولا ۱۸-۱۲ ساعت طول می کشد. اغلب سایر علائم متعاقب چند ساعت پس از کاهش و قطع تب در اکثر گاوها بروز می کند. قطع اشتها و کاهش شدید شیر حادث می گردد. یبوست شدید در بعضی از دام ها و اسهال در سایر دامهای دیگر دیده می شود افزایش میزان تنفس و ضربان قلب به همراه ترشحات غلیظ و چسبنده در بینی و ترشحات سروزی آبکی از چشم ,‌از علایم بارزBEF است.

سایر علایم عبارت است از :
لرزش عضلانی و تکان دادن مستمر سر حیوان
آماس و تورم در شانه ها , گردن و پشت دام

علایم عضلانی در روز دوم آشکار می شود که با جمود شدید عضلات و مفاصل توام با ضعف در عضلات اندام های حرکتی
لنگش در چهار اندام حرکتی دام که نظیر لامینیت حاد, دام اندام های حرکتی را در زیر بدن خود جمع کرده و بصورت متناوب وزن بدن را بر روی این اندام ها جابجا می کند . ( به دلیل درد در مفاصل اندام های حرکتی)

حدوداً‌در روز سوم تب فروکش نموده و دام شروع به خوردن و نشخوار کردن می کند, اما لنگش و ضعف عمومی برای ۲-۳ روز دیگر ادامه می یابد.
اکثر دامها زمین گیر شده و وضعیت بدن در این حالت شباهت بسیاری با زمان تب شیر پیدا می کند, در حقیقت این تظاهر کلینیکی در ارتباط با کاهش کلسیم خون است

بعضی از دام ها آمفیزم ریوی و زیر جلدی از خود نشان می دهند که احتمالاً‌در ارتباط را کمبود تغذیه ای سلنیوم حاصل از تعامل ویورس BEF با آنزیم های داخلی سلولی می باشد . در چنین مواردی احتمال اینکه شاربن علامتی بعنوان اولین تشخیص افتراقی بیماری توسط کلینسین ها اعلام گردد, بسیار زیاد است در اپیدمی سال ۸۱ استان تهران این پدیده حادث گردید و حتی توصیه مایه کوبی بر علیه شاربن علامتی در برخی از واحدهای درگیر بعمل آمده است.

نهایتاً در اکثر موارد بهبودی دام درعرض مدت ۵-۳ روز حاصل می گردد اما مواردی هم زمین گیری ادامه می یابد و به دلیل شرایط اقلیمی و پنومونی استنشاقی ناشی از نوشاندن غلط داروها به دلیل عدم وجود رفلکس بلع در دام بیمار این امر ممکن است تا ۲۰ و حتی مواردی تا ۴۵ روز هم طول بکشد و در این حالت اگر دام آبستن باشد در مواردی سقط جنین هم رخ می دهد در اپیدمی اخیر منطقه ورامین استان تهران این موارد زمین گیری طولانی مدت گزارش و مشاهده شده است.

در انتهای همه گیری موارد خفیف BEF هم ممکن است رخ بدهد که علایم آن منحصراً به تب و عدم اشتها محدود می شود.
تمامی علایم ذکر شده در یک دام و یا یک گله رخ نمی دهد و علایم با استرس وادار کردن دام به تحرک و استرس های شرایط اقلیمی تشدید می گردد.
۸- علایم کالبدگشایی (Gross lesions):
مهمترین یافته ثابت پس از مرگ یا ذبح دام یک پلی سروزیت سروفیبرینی (Serofibrinous Polyserositis) است که حفرات سینوویال, پریکاردیال, پلورال و پریتونیال را در بر می گیرد , که مشخصه این پلی سروزیت حفرات مذکور این است که نوتروفیل در مایع حفرات مذکور و بافت های اطراف آن تجمع می نمایند.
تغییرات دژنراتیو درغشاء سینوویال و افزایش مایع سینوویالی در اکثر مفاصل مشاهده می شود.

تورم عقده های لنفاوی و پرخونی و گاهی خونریزی در لایه های سروزی بدن دام .
آمفیزم ریوی و آماس برونکیول ها از یافته های استاندارد کالبد گشایی BEF است
در دام های زمین گیر تغییرات دژنراتیو در نخاع مشاهده می شود
نکروز کانونی در گروههایی از عضلات در بعضی دام ها هم مشاهده می شود.
۹- ابتلا و مرگ و میر (Morbidity & Mortality):
در مناطق آترئوتیک ابتلا ۱۰-۵ درصد است .

در مناطقی که بیماری سابقه نداشته و برای بار اول بروز می کند (naïve areas) ابتلا ۱۰۰-۳۵ درصد است.
طول دوره بیماری در یک گله یا واحد اپیدمیولوژیک از ۳ تا ۶ هفته متغیر است اما موج اصلی BEF همانطوریکه قبلا گفته شده در اکثر قریب به اتفاق گله ها و واحدهای اپیدمیولوژیک یک هفته بعد از مورد شاخص بروز می کند
میزان مرگ و میر یا Case fatality rate کمتر از یک درصد است.
۱۰- عوامل خطر (Risk factors) :
۱- فصل تابستان که کانون های بیماری به صورت خوشه ای و در زمان کوتاه بروز می کند.
۲- کانون های BEF توسط بادهای بیش ورز (prevailing wind) در فواصل طولانی گسترش می یابند . بدین سان که جهت و شدت این بادها بر روی جابجایی جمعیت حشرات ناقل تاثیر مثبت دارند .

۳- چهره ماکرواپیدمیولوژی BEF در طی یک دوره چند ساله به شکل کاهش موارد ابتلا به صورت سیکلی (Cyclical diminution) و سپس موج باز خیر و احیاء شونده (resugence) به صورت افزایش موارد ابتلا, در یک یا چند واحد اپیدمیولوژیک, بروز می نماید. این کاهش و افزایش های متوالی عمدتاً به دلیل تغییر وضعیت ایمنی جمعیتی است . که خود در اکثر موارد به دلایل بروز خشکسالی ها است, که موجب کاهش جمعیت ناقلین ویروس می شود.
در طی دوره زمانی که بیماری بروز نمی کند و حالت خاموشی ماکرواپیدمیولورژی (Quiescence) در منطقه آنزوتیک حاکم است, عفونت وجود داشته اما,‌درگیری و ابتلا بسیار کم است . در چنین شرایط سیستم گزارش گیری و مراقبت از بیماری در منطقه پائیین آمده و موارد بالینی بیماری در فرم های خفیف اغلب تشخیص داده نمی شوند.

بروز مجدد یااوج باز خیز و احیا شونده عمدتاً‌ به دو عامل زیر بستگی دارند:
۱- شرایط محیطی( خشکیالی ها ـ بارندگی هاـ مبارزه بیولوژیک و شیمیایی و 😉
۲- گسترش حشرات احتمالی ناقل در واحد زمان و واحد مکان
همواره درذهن بسیاری از همکاران دامپزشک و دامداران این سوال مطرح است که چرا در مناطق آندمیک هر از چند گاهی همه گیری های وسیع و ناگهانی بیماری بروز می کند پاسخ این سوال در سه بخش زیر خلاصه می شود:
A. تغییرات در جمعیت ناقلین ـ عواملی نظیر خشکسالی ها و بارندگی ها که به طور مفصل توضیح داده شده است.

B. تغییر در حدت بیماری زائی ویروسی BEF ماندگاری ویروس در جمعیت بی مهرگان ناقل باعث افزایش حدت ویروسی می شود. به عبارت دیگر پاساژ ویروس در بی مهرگان موجب افزایش پاتوژنیسیته ویروس می گردد,‌اما پاساژویروس در جمعیت مهره داران( گاو) موجب کاهش بیماری زائی ویروس می گردد.
این امر در اپیدمی های جمعیت های گاو کاملاً بارز است بدین صورت که موارد ابتلا در هفته های اخر ۳ تا ۶ هفته بعد از شروع اولین موارد شاخص بیماری غالبا به شکل خفیف بروز می نماید.

C. ارتباط پادگنی ویروس BEF با سایر رابدوویروس هایی که در گاو ایجاد عفونت می نمایند دارای اهمیت می باشد, زیرا که عفونت این رابدو ویروس ها موجب افزایش پاسخ ایمنی در گاو برعلیه BEF می شوند .
علاوه بر این ایمنی زودگذر بر علیه BEF می تواند ناشی از ابتلا به سایر آربوویروس های غیر خویشاوند نظیر ویروس های آکابان و آینو بوجود اید. این پدیده ایمنی متقاطع ناشی از سایر ویروس ها در ماکرو اپیدمیولوژی بروز تب سه روزه از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند.

۱۱- تشخیص (diagnosis):
۱۲-۱- تشخیص صحرایی (Field Diagnosis):
تشخیص موارد منفرد BEF بسیار دشوار است اما بروز کانونی در گله یا واحد اپیدمیولوژی زمانی که مراحل مختلف بیماری مورد ارزیابی و تشخیص قرار می گیرد آسانتر است. اصولاً تشخیص بر اساس مشاهدات بالینی ذکر شده و تاریخچه بروز کانون , صورت می پذیرد.

۱۲-۲- تشخیص آزمایشگاهی (Laboratory diagnosis) :
کارآمدترین وسیله برای اثبات موجودیت BEF این است که خون کامل غیر لخته شده (uncoagulated whole blood) دام بیمار در مرحله اوج تب از طریق تزریق وریدی به گاو حساس منتقل شود.