مقاله اسلام در اندلس

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله اسلام در اندلس دارای ۲۹ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اسلام در اندلس  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله اسلام در اندلس،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله اسلام در اندلس :

اسلام در اندلس
مقدمه
در سال۷۱۱م/۹۲ ق یک دسته از مسلمانان به رهبری طارق بن زیاد که نام وی در کلمه جبل الطارق ابدی شده است توانستند بخش اعظم اسپانیا را فتح کنند. اعراب قلمرو جدید خودرا در اسپانیا اندلس میگفتند وشهر قرطبه را به پایتختی برگزیدند.
در سال۷۵۶م/۱۳۹ ق فردی از خاندان بنی امیه بنام عبدالرحمن با کمک هوادارانش در اندلس به حکومت میرسد و حکومت مستقل امویان را در اندلس تاسیس میکند. دردوران اوج ان در زمان عبدالر حمان سوم۹۱۲-۹۶۱م/۳۰۰-۳۵۰ ق انها خود را خلیفه” و” امیر المومنین” خواندند. درگیریهای داخلی بعدی بر سر جانشینی سبب تضعیف انها شد.در سال ۱۰۳۱م /۴۲۲ ق شورای وزیران در قرطبه تشکیل شد و پایان خلافت امویان اندلس و تاسیس شورای دولتی را اعلام نمود این شورا فقط بر قرطبه حکومت میکرد و مناطق دیگر بدست حکام محلی اداره میشد.

هر چند حکمرانان مسلمان نسبت به پیروان مذاهب دیگر با مدارا و تسامح رفتار میکردند اما استقبال ساکنین اسپانیا از دین جدید بسرعت افزایش می یافت در این میان میل دستیابی به مزایای اجتماعی مسلمان بودن و تحسین فر هنگ اسلامی بعنوان تمدن مترقیتر جایگاه بر جسته ای داشت. خدمت خاص تمدن اسلامی اندلس را باید در حوزه شهر سازی و توسعه شهرها ونیز شکوفایی اقتصادی که در اثر احیای تجارت بوجود امد جستجو کرد.

بر اثر متلاشی شدن حکومت مرکزی فشار دول مسیحی بر مسلمانان افزایش یافت بطوریکه که حکمران اشپیلیه المعتمد وفقهای مالکی از حکومت مرابطون در افریقای شمالی تقاضای کمک کردند و مرابطون بعد از انجام ماموریتشان حکومت اندلس را در اختیار گرفتند. پس از پایان قطعی حکومت مرا بطون در اندلس در سال ۱۱۴۵م/۵۳۵ ق و تا سال ۱۱۷۰م/۵۶۵ ق که اندلس تحت قدرت مو حدون قرار گرفت هرج ومرج حکمفرما بود. اما موحدون نیز همانند مرابطون مدت زیادی دوام نیاوردند وبزود ی در سراشیبی سقوط افتادند

. در این شرایط حملات دول مسیحی شمال اسپانیا افزایش یافت و قرطبه درسال۱۲۳۶م /۶۳۴ ق واشبیلیه در سال ۱۲۴۸م /۶۴۵ ق بدست مسیحیان افتاد. در این ایام فردی بنام محمد بن یوسف ابن نصرحکومت نصریه را در غرناطه تاسیس کرد. ۱۲۳۸ .م /۶۳۵ق که بعد از دو قرن ونیم در سال ۱۴۹۱م/۸۹۶ ق منقرض شد. در هنگامی که سراسر اروپا در توحش و جهل قرون وسطی فرو رفته بود در اندلس تقریبا همه سواد خواندن و نوشتن را داشتند. وجود مدارس ومراکز علمی متعدد از قبیل دانشگاهها وکتابخانه ها از مشخصات این دوره میباشد.
مراحل تحول اسپانیای اسلامی (اندلس):
۱فتح اسپانیا تا سقوط خلافت امویان در دمشق (۷۱۱- ۷۵۰م/۹۲- ۱۳۲ ق)
الف. فتح اسپانیا

توسعه اسلام به اسپانیا با گسترش قدرت اعراب در افریقای شمالی و ضعف ویزیگوتها – حاکمان پیشین اسپانیا- کاملا هماهنگ بود
ضعف اسپانیای ویزیگوت
نارضایتیهای عمومی علیه حاکمیت ویزیگوتها در اسپانیا رو به افزایش بود تا انجائیکه بسیاری از افراد عادی مسلمین را نجات بخش خود دانسته و هر گونه کمکی که میتوانستند بکنند میکردند . دلیل عمده این نارضایتیها رکود و عدم رونق اقتصادی بود.رفتار بیر حمانه و خشن با یهودیان نیز سبب ناخشنودی این گروه از حکومت ویزیگوتها شد و بدون شک انها در تر غیب مسلمین برای حمله به اسپانیا تلاش میکردند .

همراهی نیروهای محلی :
نام کنت جولیان فرماندار بیرنظی سپته (septe) که درساحل جبل الطارق قرار دارد در این زمان به چشم میخورد . او در پی اختلاف با رودریک شاه ویزیگوت مسلمانان را تحریک به حمله به اسپانیا میکند.چنانکه هفت هزارنفراز مسلمانان به رهبری طارق در کشتیهاییکه او تدارک دیده بود به نزدیکی جبل الطارق اورده شدند.

یورش به اسپانیا در سال ۷۱۱ م/۹۲ ق
نخستین گروه عمده مسلمین در سال ۷۱۱م/ ۹۲ ق به جنوب اسپانیا وارد می شوند. اینان بیشتر بربر – اعراب به بومیان افریقا بربر میگفتند- بودند و سردار انها بربری بود ازسرداران موسی بن نصیر (حاکم عرب افریقای شمالی ) بنام طارق بن زیاد که نام وی در کلمه جبل الطارق ابدی شده است .

حرکت های نظامی طارق :
وی بعد از شکست رودریک شاه ویزیگوتها توانست قسمت جنوبی اسپانیا را فتح کنند. سپس وی تصمیم گرفت که با بخش عمده از سپاه خود به سوی طلیطله (toledo) پایتخت ویزیگوتها پیش رود و انجا را بدون مخالفت شدیدی به تصرف در اورد . موسی بن نصیر در سال ۷۱۲ م/۹۳ . ق با هیجده هزار نفرکه بیشتر عرب بودند به اسپانیا وارد شد و بسوی اشپیلیه حرکت کرد و انرا تصرف کرد.

عبد العزیز فرزند موسی بن نصیر :
بعد از خروج او و طارق از اسپانیادر سال ۷۱۵ م/۹۶ . ق فرماندهی عالی مسلمین بر عهده پسر موسی بن نصیر عبدالعزیز نهاده شد واو با شایستگی به تصرف اراضی غیر مفتوحه پرداخت او مقر حکومتش را در سویل قرار داد و با بیوه رودریگ اخرین شاه ویزیگوت ازدواج کرد .
قتل عبد العزیز :
عده ای از مورخین نوشته اند که بعلت سر پیچی از خلافت اموی دمشق بفرمان خلیفه در مارس سال۷۱۶ . م/ ۹۷ . ق به قتل رسید و عده ای نیز معتقدند که در حملاتی که می کرده توسط اجانب به قتل میرسد.
پایان فتوحات در اسپانیا و فرانسه :
میتوان گفت که با مرگ عبدالعزیز دوره فتح و تصرف سرزمینهای غیر مسلمان به پایان رسید.شبه جزیره ایبریه (اسپانیا ) به تمامی فتح نشده بود و به تصرف مسلمین درنیامده بود مخصوصا در شمالغرب ناحیه بزرگی بود که هنوز دست نخورده باقی مانده بود.
سیاست اعراب در فتح اسپانیا :
اعراب در پیشروی خود سیاست بخصوصی بکار می بردندو چون نمی خواستند حملات برق آسا و سریعشان به تاخیر بیافتد به محض ورود به شهر با حکمران پیشین ان وارد مذاکره شده وعده آزادی و همه گونه مساعدت به اهالی انجا میدادندو بدین نحو یاانها را با خود همراه میکردند و یا انها را ارام نگاه میداشتند.
فتح بخشی از فرانسه :
از انروکه حکومت ویزیگوتها تا جنوب فرانسه گسترده بودطبیعی به نظر میرسدکه این قسمت از قلمرو حکومتی که شکست داده بودند را نیز به تصرف در اورند . درسال ۷۱۹ م / ۱۰۰ . ق حکمران عرب ان زمان سمح توانست ناربن در جنوب فرانسه را بتصرف در اورده و بسوی تولوز پیش رود.در سال ۷۲۵م / ۱۰۶ . ق کارکاسون و نیم نیز به تصرف مسلمین در امد.

پایان پیشرفت
در سال ۷۳۲م /۱۱۳ . ق بین مسلمانان به فرماندهی عبدالرحمن الغافقی و شارل مارتل که در ان ایام درفرانسه قدرتی به هم زده بود نبردی در گرفت که بنام نبرد توریا پواتیه معروف شد که مسلمانان در این نبرد شکست می خورندو در پی ان از فرانسه عقب نشینی می کنند.
علل شکست مسلمین :
البته منظور ما این نیست که از افتخاری که در این جنگ نصیب شارل مارتل شده بکاهیم اما باید تصدیق کنیم که شکست مسلمانان بیشتر در اثر اختلافات داخلی بر سر خلافت دمشق بوده که منجر به تضعیف روحیه لشکریانی میشد که در سراسر امپراطوری اسلامی مشغول نبرد بودند. در اینموقع مبارزه بین ( عباسیان ))و امویان بر سر اشغال کرسی خلافت در جریان بودکه نهایتا به برتری عباسیان پایان مییابد.این مبارزات داخلی طبعا بیشتر توجه مسلمانان را به داخل امپراطوری معطوف میکرد

مسلمانان، فتح اندس و فراز و فرودها

مهمترین موضوعی که در زمان فتح آندلس افکار اروپاییان را به خود مشغول داشته بود، نذر و نیاز برای دیرها، دیرسازی و زیارت کلیساها و رشد عقاید خرافی مسیحیت بود که همه از نفوذ زیاد پاپ‌ها سرچشمه می‌گرفت. در آن برهه از زمان، روم غربی تجزیه شد و قسمت مهمی از قدرت آن به بیزانس که پایتخت آن شهر معروف قلسطنطنیه بود، منتقل شد و به روم شرقی شهرت یافته بود. روم غربی متلاشی شده و عظمت خود را از دست داده و به جای آن روم شرقی توسعه و گسترش یافته‌بود.

در اروپای آن زمان علم و دانش فقط در انحصار راهب‌ها بود؛ کسانی که فقط خواندن و نوشتن می‌دانستند. این در حالی است که در جهان اسلام علم و دانش رو به پیشرفت بود و روز به روز دانشمدان بزرگی از جهان اسلام برمی‌خواستند.
مسلمانان با فتح مصر در زمان خلیفه دوم، قدم به قاره پهناور آفریقا گذاشتند و در زمان خلیفه سوم در شمال آفریقا به سمت نقاط غربی پیشروی کردند اما در این برهه از تاریخ اسلام به علت حملات پی در پی نیروی دریایی روم شرقی، مسلمانان بیشتر نیروی خود را صرف حفظ متصرفات خود در مصر و شمال آفریقا کردند و برای همین مدتی از پیشروی باز ماندند.

در زمان خلفای اموی فتح شمال آفریقا دنبال شد اما به دلیل حملات نیروی دریایی روم شرقی و ایستادگی قبایل صحراگرد شمال آفریقا، که بربر نامیده می‌شدند، کار تبلیغ اسلام در شمال آفریقا به کندی پیشرفت می‌کرد.
سرانجام با مسلمان شدن عده‌ای از بربرها و همراهی آنان با سپاه اسلام، فتح شمال آفریقا میسر شد. با فتح سراسر شمال آفریقا قلمرو مسلمانان از سمت مغرب به سواحل اقیانوس اطلس رسید. مسلمانان عرب و بربرهای شمال آفریقا در سال ۹۲ هجری برابر با ۷۱۰ میلادی در زمان خلافت ولید اول با ۱۲ هزار سپاهی از تنگه میان مراکش و اسپانیا که امروزه به تنگه «جبل الطارق» مشهور است، گذشت و در اندک زمانی سراسر اسپانیا را که شامل کشور پرتغال کنونی نیز بود فتح کرد.

زمانی که مسلمانان آندلس را به تصرف خود درآوردند قومی به نام ویزیگوت در آنجا ساکن بودند که به علت اختلافات داخلی شدیدی که بین آنها وجود داشت، تعدادی از آنان از نیروی اعزامی مسلمانان حمایت کردند. این قوم که به گوتها یا گتها شهرت داشتند قومی ژرمنی بودند که مسکن اولیه آنان احتمالاً اسکاندیناوی بود ولی در آغاز سال‌های میلادی در ساحل جنوبی دریای بالتیک، درشرق رود ویستول سکونت داشتند که از مصب دانوب تا دنیپر امتداد داشت.
مسلمانان تا سال ۱۰۰ هجری برابر با ۷۱۸ میلادی به کوه‌های پیرنه در شمال اسپانیا در مرز فرانسه رسیدند.

مسلمانان پس از سال ۱۰۰ هجری از کوه‌ها نیز گذشتند و نواحی جنوبی فرانسه را تصرف کردند. آنان به پیشروی خود تا سال ۱۱۴ هجری (۷۳۲ میلادی) ادامه دادند که در این سال با درگیری که در جنگ تور با فرانک‌ها پیدا کردند جلوی پیشروی مسلمانان گرفته شد و کم‌کم از فرانسه عقب نشستند و سرانجام درسال ۱۴۲ هجری(۷۵۹ میلادی) به جنوب کوه‌های پیرنه بازگشتند. البته لازم به ذکر است افتی که در سپاه مسلمانان رخ داد در نتیجه چند عامل بود که در نهایت باعث عدم تفوق آنها شد:
– در این دوران جهان اسلام شاهد انتقال قدرت از بنی امیه به بنی عباس بود که این جابه‌جایی قدرت باعث بی‌توجهی حکومت تازه تأسیس بنی‌عباس به اندلس شد.

– از سوی دیگر اگرچه ریاست و رهبری اسپانیای مسلمان با عرب‌ها بود اما روسای بربر و گوت هم دارای قدرت فراوان بودند و این خود باعث شده بود که قدرت مرکزی و متحد نتواند سر کار بیاید و اختلافات داخلی بین آنها و عدم توجه بنی‌عباس به اندلس سبب قدرت گرفتن و استقلاب مجدد مسیحیان شمال اسپانیا شود و با ارتباطاتی که آنها با دولت‌های مسیحی شمال اسپانیا برقرار کرده بودند از هم کیشان خود کمک دریافت می‌کردند.

قدرت مسلمانان در اندلس فراز و فرود بسیاری داشت. در زمانی که مسلمانان اندلس زیرفشار مسیحیان اسپانیایی بودند، نهضتی در بین بربرهای مسلمان به وجود آمد که« مرابطون» نامیده می‌شد (مرابط به معنای جنگ‌جوی مرزنشین است). مسلمانان اندلس از مرابطون کمک خواستند و
یوسف بن تاشفین نیز با سپاهیان خود به کمک آنها شتافت و توانست آلفونس پادشاه مسیحی را شکست‌دهد.

پس از مرابطون، عده‌ای دیگر از بربرهای شمال آفریقا معروف به «موحدون» نیروهای خود را برای مقابله با مسیحیان به اندلس فرستادند و پس از فراز و نشیب‌های بسیار دولت موحدون نیز در مقابل شورش قبایل کوهستانی مراکش به پایان عمر خود رسید.
در تاریخ ملت‌های مسلمان شمال آفریقا و نیز حفظ موقعیت مسلمانان در اندلس دو نهضت مرابطون و موحدون نقش بسیار ممی داشت. با پایان قدرت و حیات این دو دولت، مسلمانان اندلس در مقابل مسیحیان ضعیف شدند و در آخر با شکست دولت بنی‌نصر مسلمانان اسپانیا سخت در فشار قرار گرفتند و عده زیادی از مسلمانان کشته و گروه زیادی مجبور به خروج از اسپانیا شدند. بر اثر این اقدامات حیات اسلام و مسلمانان پس از هشت قرن به طور کلی در اسپانیا به پایان رسید.

در آخر نکته قابل ذکر این است که مسلمانان در ابتدای ورود خود به اندلس اختیار اموال و معابد و قوانین آنها را به خودشان واگذار کردند و نیز آنها را مختار کردند که زیر حکومت و قضاوت همکیش خود باقی بمانند و مطابق شروط چندین سالیانه جزیه‌ای بدهند و آن شروط هم به قدری سبک و سهل بود که همه آنها بدون درنگ قبول کردند.
مسلمانان در اندلس بناها و یادگارهای بسیاری از تمدن اسلامی بنا و قرن‌ها مسیحیان با کمال آزادی در کنار مسلمانان زندگی کردند و اندلس مهمترین مسیر انتقال دانش مسلمین به اروپا بود و در تحول علمی اروپا نقش بسیار مهمی ایفا کرد.
اما مسیحیان به محض پیروزی بر مسلمانان دست به کشتارهای زیادی زدند و تمامی آثار ارزشمندی را که طی سالیان دراز بنا شده بود تخریب کردند.
سالروز فتح اندلس؛مصادف با سوم آذر، در بردارنده درس‌‌های بسیاری است که از جمله آنها می‌توان به رفتارها و سلوک مسلمانان با اتباع کشوری بیگانه که آن را به تصرف درآورده بودند اشاره‌کرد.

فتوحات اسلام در اندلس
سرزمین اسپانیا زیر تسلط روم بود تا قرن پنجم میلادى که قبایل و اندال بر آن هجوم بردند و از آنوقت این سرزمین و اندلوس یعنى دیار و اندال نام گرفت و عربها آنرا آندلس میخوانند و گاهى نیز نام جزیره را بر آن اطلاق میکنند.
بسال ۵۰۷ میلادى قبایل ویزى گوت بر آن دیار هجوم بردند و اندالها را به آفریقا راندند و در اندلس دولتى تشکیل دادند.دولت آنها در آغاز کار نیرومند بود اما چیزى نگذشت که کارشان سستى گرفت و دستخوش انحطاط شدند.اشراف و پیشوایان دین نقاط مختلف کشور را به تیول بردند و در قصرهاى عالى سکونت گرفتند و اوقات خویش را بتفریح گذرانیدند و صنعت و فلاحت را به بندگان وا گذاشتند که با خفت و خوارى مى‏زیستند و بار سنگینى از مالیات‏ها به دوش طبقه متوسط یعنى کشاورزان و بازرگانان افتاد و مردم تیره روز و بینوا شدند، یهودان به سبب آزار و ستمى که بر آنها میرفت چند بار سر بشورش برداشتند اما موفق نشدند و بسیارى از آنها ناچار دین مسیح را پذیرفتند.

هنگامى که مردم شمال آفریقا زیر تسلط عرب آسوده میزیستند وضع مردم اندلس بدینگونه بود و مردم اسپانیا و مخصوصا یهودان آرزو داشتند که از ظلم حکومت گت‏ها خلاص شوند.

قدام براى فتح اسپانیا
عربها در نیمه دوم قرن هفتم میلادى براى فتح اسپانیا اقدام کردند و بدوران امپراطور گت، ومبا، که حکومتش از ۶۷۲ تا ۲۸۰ م بود به سواحل اسپانیا حمله بردند.بعد از ومبا ارونک بحکومت رسید و بدوران وى قانونى براى شکنجه و آزار یهودان وضع شد.پس از وى اژیکا بقدرت رسید بدوران وى بسال ۶۹۴ م یهودان توطئه کردند که با کمک عربان مسلط بر شمال آفریقا رژیم سیاسى اسپانیا را واژگون کنند، اما این توطئه کشف شد و بنتیجه نرسید از این رو قانونى براى اجبار یهودان به پذیرفتن مسیحیت وضع شد و هر که تن نمیداد ببندگى گرفته میشد اما چون این روش از صواب بدور بود ثمرى بسیار بد داد.

تسلط موسى بن نصیر بر بلاد مغرب
این رخدادها عربها را که از مدتها پیش به انتظار فرصت بودند متوجه فتح اسپانیا کرد.در این اثنا موسى بن نصیر بلاد مغرب را بگشود و تنها شهر سبته که با روئى استوار داشت و کنت ژولیان از طرف گت‏ها حاکم آن بود باقى ماند.در پایان سال ۷۰۹ م امپراطور ویتى‏کا که بعد از اژیکا بحکومت اسپانیا رسیده بود معزول شد و در اوایل سال ۷۱۰ آشیلا بجایش نشست.عربها ویتى‏کا را غیطشه مینامند.اشیلا دیرى نپائید و در بهار همان سال به دست بزرگان گت و پیشوایان مذهبى معزول شد و رو در یک فرمانده سپاه گت که عربها او را ذریق نامیده‏اند بجاى وى انتخاب شد.او آخرین پادشاه گت بود که در اسپانیا حکومت کرد، بدوران وى حزبى نیرومند به پیشوائى آشیلا بوجود آمد که میخواست سلطنت را بدو بازگرداند و حزبى دیگر از رو در یک حمایت میکرد.

کنت ژولیان حاکم شهر سبته که با رو دریک دشمنى داشت با حزب آشیلا یار شد تا از دست رو در یک خلاص شود، سپس از موسى بن نصیر کمک خواست او نیز فرصت را براى حمله به اندلس مناسب دید و با ولید بن عبد الملک در این باب مشورت کرد.ولید در آغازمردد بود عاقبت بدو اجازه داد اما گفت که احتیاط کند مبادا ژولیان در صدد فریب مسلمانان باشد.موسى، طریف بن مالک را بسال ۹۱ هجرى (۷۱۰) با پانصد کس فرستاد و وى بکمک ژولیان به مرزهاى جنوبى اندلس حمله برد و با غنائم فراوان بازگشت، موسى تشجیع شد و سپاهى مرکب از هفت هزار کس که بیشترشان بربران بودند به فرماندهى طارق بن زیاد حاکم طنجه براى تسخیر اندلس فرستاد.