مقاله حفظ و نگهداری فضای سبز در تهران بزرگ

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله حفظ و نگهداری فضای سبز در تهران بزرگ دارای ۲۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله حفظ و نگهداری فضای سبز در تهران بزرگ  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله حفظ و نگهداری فضای سبز در تهران بزرگ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله حفظ و نگهداری فضای سبز در تهران بزرگ :

حفظ و نگهداری فضای سبز در تهران بزرگ
زندگى در کلانشهرى مانند تهران مسائل و مشکلات خاص خود را دارد. آلودگى هوا، ترافیک، آلودگى صوتى و انبوه ساختمان هاى بلند که بن بست بصرى ایجاد کرده اند، تنها گوشه اى از این مسائل و مشکلات هستند. در این میان براى تصفیه هوا و تسکین اعصاب شهروندانى که از ترافیک و آلودگى هاى صوتى به تنگ آمده اند، نیاز به وجود عناصرى زنده و آرامش بخش به خوبى احساس مى شود. این عناصر زنده که از آنها به گیاهان سبز تعبیر مى شود، در شهرها، در قالب فضاهاى سبز، جلوه گر مى شوند.

شهرها بزرگترین محل زندگى و تجمع آدمى بوده که دستاوردى انسان ساخت محسوب مى شود. شهرها در طول حیات آدمى، کانون پرشور و به یاد ماندنى تلاش با هم زیستن بوده اند. تکنولوژى شهرسازى در طول مسیر تحولات و تکامل خود مى بایست همزمان به نیازهاى روحى و مادى ساکنین شهرها پاسخ دهد. امروزه شهرسازى با به کارگیرى علوم مختلف چون معمارى، ترافیک، طراحى محیط شهرى، آب و فاضلاب، عمران، محیط زیست و ; این مسیر را طى مى کند در شهرها مجموعه گیاهان سبز شامل درختان، درختچه هاى زینتى، گل هاى فصلى و دائمى و نیز بستر چمن آنها چه به صورت پارک و بوستان جلوه گر شوند و یا حاشیه خیابان ها و بزرگراه ها را زیبایى بخشند، فضاى لطیف و پرطراوتى را به وجود مى آورند که محیط زیست شهرى یا همان فضاى سبز محسوب مى شوند.

ضرورت وجود عنصر سبز گیاه در شهرها به خصوص شهرهایى که از آلودگى هوا رنج مى برند، نکته اى دور از نظر نیست. براساس برآوردهاى کارشناسى به ازاى هر نفر در مناطق شهرى دست کم به ۱۵ متر مربع فضاى سبز نیاز است که با افزایش آلودگى هوا این رقم نیز بالا رفته و تا سطح ۵۰ متر مربع مى رسد. گفتنى است هر هکتار جنگل کارى سالیانه حدود ۵/۲ تن اکسیژن تولید کرده و در حدود دو برابر این مقدار دى اکسیدکربن هوا را جذب مى کند. در ضمن هر ساله حدود دو هزار مترمکعب آب و سه تن گردوغبار هوا را جذب و آن را پالایش مى کند.

یک درخت در سال به طور متوسط دو کیلوگرم اکسیژن تولید مى کند. همین طور یک درخت در مدت یک سال به اندازه ۴۰۰-۲۵۰ لیتر آب را به صورت بخار از خود متصاعد مى کند. درختان در تعیین دماى منطقه نیز نقش دارند به طورى که هواى یک منطقه درختکارى شده مى تواند تا یازده درجه سانتیگراد خنک تر از منطقه بى درخت مجاور باشد.

محیط زیست مطلوب براى انسان حرارتى برابر ۲۵-۱۵ درجه سانتیگراد و رطوبت ۷۵-۴۰ درصد همراه با جریان هواى تمیز و ملایم و آب و روشنایى کافى است. قطعاً ایجاد چنین محیطى بدون پوشش گیاهى میسر نیست. وجود فضاى سبز به ویژه اگر با چمن کارى، گل کارى و کاشت درختچه هاى زینتى همراه باشد، بى گمان نقش بسزایى در ایجاد تنوع و محیطى شاد براى گردش و کاستن از سر و صدا در گستره شهرها و بالا بردن روحیه مردم و نیز ایجاد محیط مناسبى براى آرامش اعصاب دارد. در این میان ایجاد، گسترش و حفظ فضاى سبز شهرى و ایجاد پارک و بوستان به عنوان محیط زیست درون شهرى که هم به محیط زندگى شهروندان زیبایى مى بخشند و هم به آنها شادى و نشاط روحى و در عین حال به پاکیزگى هوا نیز کمک قابل توجهى مى کند.

طراحى فضاى سبز در شهرها
به طور کلى فضاى سبز شهرى به دسته هاى بوستان هاى شهرى و جنگلى، لکه هاى سبز و باغات، فضاى سبز معابر و میادین، فضاى سبز مکان هاى خاص چون ادارات، موزه ها و در نهایت فضاى سبز منازل تقسیم مى شود که در آن از درختانى مانند اقاقیا، سرو، صنوبر، کاج، چنار، نارون، زبان گنجشک، بید، نخل زینتى و غیره استفاده مى شود. همچنین از ترون ها و شمشاد براى حصاربندى پارک ها استفاده وسیعى مى شود. خواص زینتى این گونه هاى گیاهى از جمله تربیت پذیرى هرس فرم باعث استفاده گسترده از آنها در شهرها به عنوان عناصر سبز شده است. در فضاى سبز شهرى همچنین گل هاى دائمى و فصلى در بسترى از چمن، در اکثر پارک ها و بوستان ها با رنگ هاى متنوع خودنمایى مى کنند. گل هایى از قبیل گل سرخ، شب بو، بنفشه، همیشه بهار، گل هفت رنگ و انواع بوته‌اى مانند زرشک زینتى و ; .

گفتنى است پیشتر معمارى فضاى سبز (طراحى منظر) شاخه اى از معمارى محسوب مى شد که امروزه با گسترش علوم شهرسازى و اهمیت حفظ محیط زیست شهرى، خود شاخه اى مستقل به نام «معمارى فضاى سبز» شده است.

طراحى منظر (یا همان طراحى فضاى سبز) نتیجه همکارى کارشناسان فضاى سبز و کارشناسان علوم باغبانى است. این همکارى در انتخاب گونه هاى مناسب کشت در داخل شهر متجلى مى شود. کارشناسان مذکور با توجه به شرایط زیست محیطى شهر (آب، هوا و خاک) گونه هاى مقاوم و سازگار با محیط را براى کشت انتخاب مى کنند. نکته حائز اهمیت در این انتخاب این است که گونه هایى که براى کشت در یک محل و در کنار هم انتخاب مى شوند باید تناسب زیستى با یکدیگر داشته باشند. به عنوان نمونه کشت ترون در کنار درختان اقاقیا به ابتلاى درختان اقاقیا به بیمارى «کلروز» (زردى ناشى از کمبود آهن) مى انجامد. دلیل آن هم این است که ترون ها برخلاف اقاقیا نیاز آبى زیادى دارند و در نتیجه آبیارى زیاد ترون، آهن خاک از دسترس درختان اقاقیا خارج مى شود. بیمارى کلروز در تهران هر کجا که ترون با اقاقیا همنشین شده مشهود است.

گونه هاى سبز شهرى
یکى از درختانى که در طراحى فضاى سبز شهرى از جمله در شهر تهران مدنظر قرار مى گیرد، نارون است. دلیل آن هم شاید مقاومت و سازگارى بالاى این درخت نسبت به عوامل نامساعد در شهرها باشد و یا شاید هم زیبایى چترهاى سبز آن و صد البته هر دوى آنها!

درخت نارون از جمله درختان بسیار زیبا در فضاى سبز به حساب مى آید. نارون درختى است مقاوم و زیبا با چترى گرد و سبز که زیبایى خاصى به شهر بخشیده است. کشت و کار نارون در فضاى سبز شهرهاى ایران از سابقه اى طولانى برخوردار است و درختان کهنسال به ویژه از گونه هاى «نارون چترى» و «اوجا» را در پارک هاى تهران و اطراف آن و در قصرهاى قدیمى و همچنین در محوطه زیارتگاه ها و به طور کلى همه جاى کشور مى توان دید. سابقه استفاده از نارون براى زیباسازى محیط شهرى به بیش از پنج هزار سال مى رسد.

بعضى از گونه هاى نارون به علت دارا بودن تاج کروى یکى از مناسب ترین درختان براى فضاى سبز محسوب مى شوند. نارون ها مى توانند شرایط نامساعد شهرها را از قبیل کم آبى، آلودگى هوا و فقیر بودن خاک به خوبى تحمل کنند. همچنین رنگ پائیزه قابل توجه بعضى گونه ها از مزایاى این درخت در ایجاد جلوه هاى زیباى بصرى در محیط زیست شهرى است.

به طور کلى نارون در پارک ها و حاشیه هاى خیابان هاى شهر تهران بیشتر غرس شده است. در اغلب خیابان هاى قدیمى شهر مثل بلوار کشاورز مى توان نارون هاى زیبا را دید. جالب است بدانید نارون در متون فارسى و عربى نام هاى دیگرى نیز دارد، نام هایى از قبیل «ناز بن»، «سایه خوش»، «دارون»، «شجره البق» و ; . حقیقت این است که نارون در کنار دیگر عناصر زنده فضاى سبز هر کجا که کاشته شود، مناظر چشم نوازى را مى آفریند.

حفاظت از طبیعت سبز شهر
در کنار توسعه، نگهدارى از فضاى سبز نیز از اهمیت ویژه اى در مدیریت شهرى برخوردار است. از میان عوامل متعددى که زندگى گیاهان سبز را در شهرها تهدید مى کنند، مانند آلودگى هوا، گرماى حاصل از موتور وسایل نقلیه و یا. . . فاکتور «آفات و بیمارى هاى گیاهى» از مهمترین و شایع ترین عوامل نابودکننده است. کارشناسان گیاه پزشکى فعال در واحد دفع آفات فضاى سبز شهرى با بازدید از پارک ها و بوستان ها و ویزیت گیاهان سبز در محیط زیست شهرى از سلامت آنها مراقبت و در صورت مشاهده عارضه اى در گیاهان، آنها را مداوا مى کنند تا ظاهر سبز شهر با طراوت باقى بماند. طبیعى است براى آغاز مبارزه با عوامل بیمارى زا و نیز آفات حد نصابى از این عوامل مدنظر قرار گیرد. از آنجایى که در فضاى سبز، زیبایى بصرى عناصر تشکیل دهنده آن (شامل درختان و گیاهان زینتى)

از اهداف ایجاد آن است لذا در این مورد خاص از «آستانه خسارت» به «آستانه زیبایى» تعبیر مى شود. این بدان معناست که هر جا بیمارى و یا آفتى به ظاهر سبز گیاه آسیب برساند _ ولو باعث مرگ گیاه نشود _ درمان بیمارى آغاز مى شود. مثال بارز آن در مورد نارون هاى غرس شده در فضاى سبز تهران قابل ذکر است. مهمترین آفت نارون و یا شاید بتوان گفت مهمترین آفت در فضاى سبز تهران، حشره اى است به نام «سوسک برگ خوار نارون». این حشره همان طور که از نامش برمى آید، از برگ هاى درختان نارون تغذیه مى کند. به طورى که نوزاد آن پارانشیم رویى و زیرین برگ ها را مى خورد و بافت بى رنگ و نازک بین آنها را باقى مى گذارد و به همین دلیل برگ ها ظاهرى تورى و سفید پیدا مى کنند. این مسئله به شدت از ارزش زیبایى درخت مى کاهد و لذا مبارزه با این آفت از مرحله آغازین زندگى اش آغاز مى شود. نکته قابل توجه در این مورد این است که این حشره علاوه بر آسیب رساندن به زیبایى درخت، در صورت تداوم روند خسارت مى تواند منجر به ضعیف شدن نارون و مستعد شدن آن براى ابتلا به انواع بیمارى هاى مهلک از جمله بیمارى هلندى نارون (مرگ نارون) شود. این بیمارى توسط نوعى سوسک به درختان ضعیف شده منتقل شده و مى تواند درخت را از پاى درآورد.

مسئله ارزش زیبایى درختان به خصوص در مورد درختانى مطرح است که در حاشیه خیابان ها و بزرگراه ها، نقشى مهم در ایجاد مناظر بصرى دارند. سلامت این درختان به این علت که هر روزه در معرض دید شهروندان قرار دارند و از اهمیت خاصى برخوردارند.
در کنار آفتى که مطرح شد و البته در سطحى پائین تر، آفات دیگرى نیز در فضاى سبز ایجاد مشکل مى کنند از جمله کنه تار عنکبوتى، پروانه هاى برگ خوار، سوسک هاى پوست خوار و چوب خوار درختان و انواع شته ها و شپشک ها را مى توان نام برد.

همچنین بیمارى هاى گوناگون و بعضاً مهلکى وجود دارند که گیاهان و درختان را مبتلا مى کنند. از جمله شایع ترین آنها، سفیدک ها، سر خشکیدگى شاخه ها، شانکر درختان و نیز آسیب هاى ریشه اى که مورد اخیر به سرعت باعث مرگ گیاهان مى شود. شاید شما هم پودرهاى سفیدرنگ و گچ مانندى را روى برگ هاى شمشاد و یا گل سرخ دیده باشید. اینها در واقع ریسه هاى قارچى هستند که عامل بیمارى هاى سفیدک پودرى در گیاهان هستند. بدین ترتیب باید گفت مراقبت از سلامت گیاهان به طور کلى و در فضاى سبز شهرى به خصوص اهمیت زیادى دارد.

در سال هاى اخیر توجه عموم شهروندان به اهمیت و نیز اهتمام مسئولان شهردارى ها به توسعه و نگهدارى فضاى سبز افزایش یافته است و نیاز به داشتن محیطى شاد براى پناه بردن به آن به وقت خستگى و براى کسب آرامش روحى بیش از پیش درک مى شود. تصور حتى یک لحظه زندگى بدون گیاهان سبز در شهرها ناممکن است.
یار جدى و نگران کننده است.

طراحی کاشت گیاهان در فضایسبز
درختان، درخچه ها، پیچ های زینتی، گیاهان پوششی و گلهای یکساله و چند ساله غالباً مهم ترین عناصر در محوطه سازی و طراحی فضای سبز به شمار می روند. انتخاب، بکارگیری و نگهداری از این گیاهان سه عامل اساسی در کارایی فضای سبز هستند که باید همواره توسط طراح مورد توجه قرار گیرند. بنابراین نکته بسیار مهم در طراحی فضای سبز انتخاب گیاهی است که بتواند بیشتری کارایی ممکن را با حداقل نیاز به نگهداری فراهم آورد. نکته دیگر استفاده از گیاهان مناسب با توجه به نیازهای مختلفی است که طراح با آن روبروست در فرایند طراحی و کاشت، توجه به نوع گیاهان و نحوه قرار گرفتن گیاهان نسبت به یکدیگر در جهت رسیدن به یک طرح زیبا و کارآ ضروری به نظر می رسد.

گیاهان بومی
یک راهکار مهم که جایگاه ویژه ای در محوطه سازی دارد، استفاده از گیاهان بومی می باشد. اگرچه امروزه افزایش بسیار زیادی در زمینه استفاده از این گروه گیاهان در فضای سبز دیده می شود، ولی هنوز راهی بسیار طولانی تا بکارگیری همه پتانسیلهای موجود وجود دارد. گیاهان بومی مقاومت بالاتری نسبت به خشکسالی، آفات و بیماریها دارند که این امر هزینه نگهداری فضای سبز را پایین می آورد. افزون بر این، استفاده از این گیاهان سبب پایین آمدن هماهنگی بین فضای سبز تازه تأسیس و محیط طبیعی فراگیرنده آن می گردد کنارهم قرار گرفتن گیاهان

گیاهان اصولاً به صورتهای تأکیدی یا تکی، خطی، گروهی و توده ای قابل کشت هستند هر یک از این روشهای کاشت اثر متفاوتی را در بیننده ایجاد می کنند. در یک محوطه سازی اصولی کوشش می شود که از هر چهار روش یاد شده در جای مناسب و به میزان درست بهره گرفته شود.

کاشت منفرد یا تأکیدی
روش کاشت تأکیدی روش مناسب برای تأکید و نمایش یک درختچه با ویژگی های رشدی خاص و یا یک درخت با عادات رشد غیر معمول و زیبا می باشد. اگر به تعداد مناسب از این نوع کاشت استفاده شود، گیاهان تأکیدی باعث ایجاد تنوع و مانع تکرار خسته کننده در طرح می شوند و دید بیننده را به نقاط موردنظر طراح معطوف می‌نمایند. ولی در صورتی که تعداد زیادی گیاه تأکیدی مورد مصرف قرار گیرد. باعث نوعی آشفتگی بصری در طراحی خواهد شد. استفاده از یک گیاه تأکیدی و یا یک درخت کوچک در نزدیکی ورودی ساختمان می تواند ایجاد یک نقطه کانونی نماید و در تقویت و نمایش آن ورودی بسیار کارساز است
بسیاری از گل دهنده مناسب که به عنوان گیاه تأکیدی مورد استفاده قرار می گیرند.

ارغوان – ابریشم – باران طلایی – سه رنگ – انواعی از کراتوس – سدروس ها – کاج ها – نوئل ها – ماگنولیای تابستانه کاشت درختان ردیفی یا خطی ردیف درختان، درختچه ها و دیگر گیاهان بطور مؤثری باعث امتداد خطوط معماری بناها در محوطه خارجی آنها می شود. خطوط مستقیم یا منحنی درختان کاشته شده نیز می تواند محوطه هایی سایه دار و مناسب برای پارک خودروها در گذرگاهها و خانه ها ایجاد کند. همچنین از ردیف گیاهان می توان به جای بادشکن، دیواره جدا کننده، دیوار کاهنده شدت صوت و یا مانعی دربرابر آلودگی های بصری استفاده کرد.

در این نوع کاشت باید دقت کرد که از گیاهان مقاوم و کاملاً سازگار با محیط استفاده شود. زیرا در صورتی که یک یا چند گیاه دچار مشکل شوند تأثیر بصری بسیار نامطلوبی در همه گیاهان موجود در آن ردیف گیاهی خواهد داشت بنابراین اطمینان از یکدست بودن خاک بستر و شرایط زهکشی و نوری محل در طول ردیف گیاهی بسیار مهم می‌باشد. گیاهانی که برای این نوع کشت مناسب می باشند عبارتند از:
برگ نو – انواع زرشکهای زینتی – گونه های شمشاد – نوش – سرخدار – نارون – تبریزی – گونه های نخل

کاشت گروهی
روش کاشت گروهی روشی به نسبت طبیعی تر در استفاده از گیاهان می باشد در این روش تعدادی درخت و درختچه در نزدیکی یکدیگر قرار می گیرند و ایجاد یک توده گیاه می کنند از آنجایی که گیاهان عموماً در این روش بصورت طبیعی در کنار یکدیگر جای می گیرند، کاربرد این سبک کاشت می تواند بخوبی بین محوطه های تازه تأسیس و محیط طبیعی پیرامون آنها ارتباط و همبستگی برقرار نماید.

انواع سبدها
انواع زغال اخته زینتی – یاس زرد – زرشک سرخ – گل توری- کاشت توده ای
روش کاشت توده ای در واقع نوع گسترش یافت روش کاشت گروهی می باشد در کاشت توده ای، گیاهان هویت انفرادی خود را از دست می دهند و در قالب یک طرح کلی جای می گیرند. توده های گیاهی بویژه در مرتبط کردن ساختمانهای بزرگ یا محیط های پیرامونی آنها می توانند بسیار سودمند باشند، البته در صورتی که مقیاس و ارتباط مناسب یبن این توده های گیاهی و ساختمانهای مورد نظر وجود داشته باشد.
درختچه هایی که بصورت توده ای قابل کاشت هستند: بداغ- به ژاپنی – اسپیره – طاووسی

البته هر یک از گونه های نامبرده می تواند بسته به شرایط و چگونگی ترکیب بندی با دیگر گیاهان در روش های مختلف کاشت مورد استفاده قرار بگیرند.
در قرار گیری گیاهان نسبت به یکدیگر و همچنین نسبت به محیط فراگیرنده آنها، توجه به شکل کلی، رنگ و بافت گیاهان دارای اهمیت بسیار زیادی می باشند. افزودن به این در کلیه مراحل طراحی باید اصول زیبا شناسی شامل سادگی، ترتیب و تسلسل، تقارن، تنوع، تعادل و توازن، تأکیدی، تکرار و ریتم و مقیاس را برای دستیابی به یک طراحی کاشت موفق در نظر داشته باشد.

یک طراحی کاشت موفق با وجود دارا بودن اجزای تکثیر، باید وحدت و یکپارچگی داشته باشد و مجموعه اجزای آن باید بتوانند حس مورد نظر طراح را به بیننده منتقل نمایند.

با توجه به مطالب ذکر شده می توان مراحل زیر را برای یک طراحی کاشت اصولی در نظر گرفت.
– بررسی و مطالعه شرایط اقلیمی منطقه
– شناسایی گیاهان بومی و یا سازگار با این شرایط اقلیمی
– شناسایی نیازها و محدودیت هایی که طراح با آن ها روبروست.
– انتخاب گیاهان مناسب با توجه به شکل کلی، رنگ و بافت آنها
– مشخص کردن نحوه کنار هم قرار گرفتن بادر نظر گرفتن اصول زیبا شناسی

در این صورت یک فضای سبز موفق با بیشترین زیبایی بصری، کارایی و پایداری و کمترین هزینه نگهداری بدست خواهد آمد.
الف) خواسته ها
استفاده از گونه های مختلف به خصوص در فضای سبز شهری به منظورهای گوناگون صورت می گیرد که بطور عمده عبارتند از:
۱- آرایش و زیبایی درختان
۲- ایجاد سایبان و تلطیف هوا
۳- جلوگیری از آلودگی صدا
۴- ایجاد بادشکن و جلوگیری از گرد و خاک
۵- آشنا کردن مردم با درختان و درختچه های مختلف

۶- ایجاد دیواره سبز، پرچین و اسپالید (داربست)
۷- آرایش روی چمن
۸- ایجاد مکان مناسب برای جلب پرندگان و آشیان گزینی آنها
۹- تولید میوه مناسب برای حیات وحش پرندگان
۱۰- ایجاد پیکره های سبز هنری و معماری
۱۱- به نمایش گزاردن ویژگیها، جاذبه ها و زیبایمای اندامهای درختان
ب) معیارها

در انتخاب درخت برای هر یک از خوسته های مورد نظر که ذکر شد لازم است معیارهایی در نظر گرفته شود.
۱- معیارهای نخستین- عمر طولانی – ابعاد متوسط – سیستم ریشه ای عمیق – پاکیزه و بهداشتی بودن آن
۲- معیارهای دومین
بدیهی است بسیاری از عوامل دیگر که پس از معیارهای نخستین مورد توجه اند عبارتند از مقاومت در برابر:
– آلودگی های شیمیایی هوا و خاک- خشکی – گرما و سرما – باد و طوفان – فشردگی خاک – سنگینی برف و شکننده بودن شاخه های تاج – شرایط نا مناسب بافت خاک و زهکشی آن – غرقابی بودن خاک – نور شب – رقابت