دانش رسان |
مرکز علم و دانش کشور مقاله بررسی میزان آگاهی، بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی شهر تهران در مورد روشهای پیشگیری اضطراری
در حال بارگذاری
توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد
مقاله بررسی میزان آگاهی، بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی شهر تهران در مورد روشهای پیشگیری اضطراری دارای ۱۱۱ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله بررسی میزان آگاهی، بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی شهر تهران در مورد روشهای پیشگیری اضطراری کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی میزان آگاهی، بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی شهر تهران در مورد روشهای پیشگیری اضطراری،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله بررسی میزان آگاهی، بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی شهر تهران در مورد روشهای پیشگیری اضطراری :
بیان مسئله:
علیرغم دسترسی به روشهای بسیار مؤثری که در زمینه جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود بسیاری از حاملگیها غیر برنامه‌ریزی شده و ناخواسته هستند. که در این موارد میزان سقط جنایی افزایش می‌یابد.۱ شانس حاملگی در یک مقاربت محافظت نشده می‌تواند به اندازه باشد.۱ برای زنانیکه در معرض مقاربت محافظت نشده قرار می‌گیرند، برای مثال به کار نبردن روشهای پیشگیری، پاره شدن کاندوم، فراموش نمودن خوردن قرصهای جلوگیری اضطراری از بارداری و یا تجاوز جنسی، روشهای جلوگیری از بارداری اضطراری برای جلوگیری از حاملگی ناخواسته توصیه می‌شود.۱
طبق آمار موجود در آمریکا ۶۰% حاملگیها ناخواسته است که نیمی از آنها منجر به سقط می‌شود.۲ طبق برآورد who هر ساله ۲۰۰۰۰۰ زن یعنی هر ۳ دقیقه یک زن جان خود را در اثر سقط و عوارض آن از دست می‌دهد و ۹۹% این مرگ و میرها و عوارض در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد.۳ اگر هر زن در معرض یک مقاربت محافظت نشده از روشهای جلوگیری اضطراری از بارداری استفاده کند، مقدار حاملگی ناخواسته تا کم می‌شود. تخمین زده می‌شود که اگر پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) به صورت گسترده در آمریکا به کار گرفته می‌شد می‌توانست از ۷/۱ میلیون بارداری ناخواسته که منجر به ۸/۰ میلیون ختم به روش سقط شد جلوگیری کند.۴
عوارض بالای حاملگی ناخواسته و سقط‌های غیرقانونی ناشی از آن و توجه به این نکته که تنظیم خانواده یکی از اولویت‌های سیستم بهداشتی کشور میباشد، لزوم آگاهی جمعیت در سنین باروری کشور از Morning after pills بعنوان گام دوم در برنامه بهداشت خانواده ایران می‌رساند تا در مواقع لزوم با استفاده از این روشها ریسک یک بارداری ناخواسته را به خود، خانواده و جامعه تحمیل نکنند.
مورد مهم دیگر بررسی سطح آگاهی و بینش و عملکرد پزشکان نسبت به EC به عنوان گروهی که مرجع افراد جامعه در مورد مشکلات بهداشتی می‌باشند و در بهبود سلامت جامعه نقش مهمی ایفا می‌نمایند میباشد.
روشی که اکثراً در جلوگیری اضطراری از بارداری استفاده می‌شود رژیم Yuzpe است. روشی که متخصصین زنان و مامایی کانادا برای اولین بار ابداع کردند. رژیمYuzpe شامل ۲۰۰ (میکرو گرم) اتنیل‌استرادیول همراه mgr 2 (میلی‌گرم) نورژسترول یا mg1 (میلی‌گرم) لوونرژسترول میباشد که به دو مقدار مساوی تقسیم می‌شود. و به فاصله ۱۲ ساعت استفاده می‌گردد. رژیم Yuzpe باید هر چه زودتر تا ۷۲ ساعت بعد از مقاربت محافظت نشده مصرف گردد.۵ رژیم دیگری که به کار برده می‌شود، خوردن یک قرص ۷۵۰ میکروگرم لوونرژسترول هر چه زودتر در عرض ۷۲ ساعت پس از مقاربت محافظت نشده و تکرار آن در ۱۲ ساعت بعد، یا به جای آن از ۲۵ قرص Mini pill که معادل همان ۷۵۰ میکروگرم است برای هر روز استفاده کرد.۵
البته ممکن است جذب هورمون هنگامی که تعداد زیادی قرص مصرف شود کمتر شود. پزشکانی که با تصمیم برای تجویز EC روبرو می‌شوند در مورد تجویز آن مشکل دارند. که علت آن آموزش ناکافی درباره چگونگی مصرف آن است. پزشکانی که در این مورد کار کرده‌اند از نقص دانش تجربی خود آگاهند و علاقمند به بهبود دانش خود می‌باشند.۶
در یک مطالعه درباره EC در کارولینای شمالی در رابطه با بینش و عملکرد پزشک و مراقبت اولیه در سال ۲۰۰۱ انجام شد ]بررسی کایزر (۱۹۹۷) نشان داد که کمتر از ۴۰% پزشکان خانواده به بیماران درباره دسترسی به EC اطلاعات می‌دهند و اطلاعات ناقص پزشکان و جامعه دلیل اصلی بهره‌برداری ناکافی از این روش بود.[
در این بررسی در کارولینای شمالی ۷۲% پاسخ‌دهندگان گفتند که اطلاعاتی به بیمار در مورد EC نمی‌دهند. ۴۵% هرگز EC پیشنهاد نکرده بودند و ۴۹% فقط ۴-۱ بار در سال گذشته پیشنهاد مصرف داده بودند. متاسفانه درکشورماهنوز پژوهشی در مورد آگاهی ، بینش وعملکرد پزشکان عمومی نسبت به EC انجام نشده است . از آنجا که سقط درکشور ماغیرقانونی غیرشرعی است تنهاراه جلوگیری از بارداری در موارد وقوع مقاربت محافظت نشده روش پیشگیری اضطراری از بارداری می باشد . پزشکان عمومی نقش بسزایی در گسترش استفاده از روش های مذکور دارند.
۴۲% فقدان یا نقص دانش خود را دلیل عدم تجویز برمی‌شمردند.۷
متأسفانه در کشور ما هنوز پژوهشی در مورد آگاهی ، بینش و عملکرد پزشکان عمومی نسبت به EC انجام نشده است . از آنجا که سقط در کشور ما غیر قانونی و غیر شرطی است تنها راه جلوگیری از بارداری در موارد وقوع مقاربت محافظت نشده روش پیشگیری اضطراری از بارداری می باشد. پزشکان عمومی نقش بسزایی در گسترش استفاده از روشهای مذکور دارند.
اهداف
الف- هدف کلی:
تعیین میزان دانش، بینش و عملکرد در مورد روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری پس از مقاربت در بین پزشکان مراجعه‌کننده به مراکز بازآموزی تهران در سال ۱۳۸۱
ب- اهداف جزئی:
۱) تعیین میزان دانش نسبت به روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) در نمونه مورد مطالعه
۲) تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه
۳) تعیین میزان عملکرد نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه
۴) تعیین میزان دانش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب سن
۵) تعیین میزان دانش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب جنس
۶) تعیین میزان دانش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب تأهل
۷) تعیین میزان دانش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب سابقه طبابت
۸) تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب سن
۹) تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب جنس
۱۰) تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب تأهل
۱۱) تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب سابقه طبابت
۱۲) تعیین میزان عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC بر حسب سن
۱۳) تعیین میزان عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC بر حسب جنس
۱۴) تعیین میزان عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC بر حسب تأهل
۱۵) تعیین میزان عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC بر حسب سابقه طبابت
۱۶) تعیین ارتباط بین میزان دانش، بینش و عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC
ج) سؤالات
۱) میزان دانش، بینش و عملکرد نمونه مورد مطالعه نسبت به روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری بر حسب سن- جنس- تأهل و سابقه طبابت چقدر است.
۲) آیا بین میزان دانش، بینش و عملکرد نسبت به روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری و متغیرهای مطرح شده ارتباط وجود دارد.
د) فرضیات: بین میزان آگاهی و بینش با عملکرد نسبت به روشهای EC ارتباط وجود دارد.
فصل دوم
بررسی متون
بررسی متون:
لزوم آگاهی جامعه در مورد پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) ۱
طبق آمار یونیسف در سال ۱۳۷۴ در ایران ۴۸ درصد جمعیت از روشهای جلوگیری از بارداری متداول استفاده نمی‌کردند و از ۵۲ درصد باقیمانده ۸/۲۲ درصد از قرص، ۲/۵ درصد از کاندوم، ۱/۷ درصد از IUD، ۳/۱ درصد از وازکتومی، ۷/۱۳درصد از توبکتومی و ۳/۱ درصد از نورپلنت و آمپول استفاده می‌کرده‌اند.۳
طبق آمار سال ۱۹۹۸ که میان ۵۴ میلیون زن ۴۴-۱۸ ساله در ایالات متحده انجام شد وضعیت عقیمی و بکارگیری روشهای پیشگیری به قرار زیر بود؛ مصرف قرص ضد بارداری ۵/۱۸درصد، کاندوم ۸/۸ درصد، دیافراگم ۵/۳ درصد، IUD حدود ۲/۱ درصد، ریتمیک ۱درصد، توبکتومی ۶/۱۶ درصد، وازکتومی ۷درصد و ۶/۳۳ درصد آنها از هیچ روش معمول برای جلوگیری از بارداری استفاده نمی‌کردند.۵
میزان شکست روشهای پیشگیری از حاملگی به هنگام استفاده کامل از آنها طی یکسال به قرار زیر میباشد: عقیم‌سازی مرد ۱/۰ درصد، عقیم‌سازی زن ۴/۰ درصد، IUD نوع T380 6/0 درصد، قرص مخلوط با پروژسترون ۱/۰ درصد، قرص پروژسترون تنها ۵/۰ درصد، دیافراگم ۶ درصد و روشهای ریتمیک ۱۶ درصد.۵ در آمار موجود در کشور آمریکا گزارش می‌شود تقریباً ۶۰ درصد از حاملگیها ناخواسته میباشد که نیمی از آنها منجر به سقط می‌شود.۵ آن قبیل حاملگیها که ادامه یابند اغلب با تأخیر در مراقبتهای پیش از تولد و سوء مصرف الکل و دخانیات توسط مادر مشخص می‌شود.۲ طبق برآورد who هر ساله ۲۰۰۰۰۰ زن یعنی هر ۳ دقیقه یک زن جان خود را در اثر سقط و عوارض آن از دست می‌دهند.۸ تحقیقات نشان می‌دهد که ۷۵% از ۵/۳ میلیون حاملگی ناخواسته که هر ساله در ایالات متحده اتفاق می‌افتد توسط روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) قابل جلوگیری هستند.۲
استفاده درست و به موقع روشهای EC می‌تواند باعث کاهش ۱ میلیون سقط و ۲ میلیون حاملگی ناخواسته در سال در ایالات متحده شود.۹
این مهم که مصرف هر چه سریعتر روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری تأثیر آنرا بیشتر می‌کند و در بعضی روشها (قرص ۷۵۰ میکرو‌گرمی لوونرژسترول) تا ۹۵ درصد می‌رساند.۴ اهمیت آگاهی جمعیت در معرض خطر حاملگی ناخواسته از روشهای EC را می‌رساند. تا در مواقع لزوم نظیر پارگی کاندوم، فراموش کردن خوردن قرصهای جلوگیری، شکست روش پیشگیری طبیعی (withdrawal) ، تجاوز و … هر چه سریعتر با استفاده از روشهای EC ریسک یک حاملگی ناخواسته را به خود و جامعه تحمیل نکنند.
تاریخچه روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری:
برای هزاران سال انسانها آرزو داشتند که شانس حاملگی را بعد از یک رابطه گرم عاشقانه کم کنند، تاریخ انجام دوش گیاهی (احتمالاً کوکاکولا در گذشته)، عطسه، پریدن، جست و خیز به عنوان کوششی برای جلوگیری از بارداری بعد از مقاربت به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد.
درمان برای حاملگی بعد از مقاربت با دوز بالای استروژن به شکل دی اتیل استیل بسترول یا اتنیل استرادیول در سال ۱۹۲۰ بر روی اسبها و سگها مورد استفاده قرار گرفت.۲ در سال ۱۹۶۰ تجویز هورمون استروئید به صورت خوراکی به انسان نشان داد که می‌تواند جهت پیشگیری از بارداری مؤثر باشد. همچنین IUDهای آزاد کننده مس می‌توانند با اثر بخشی بالاتر جهت پیشگیری از بارداری ناخواسته مورد استفاده قرار گیرند.۲ در دهه ۷۰ ( ۱۹۷۰تا ۱۹۸۰) متخصصین زنان و مامایی کانادا برای اولین بار رژیمغYuzpeرا ابداع کردند که شامل ۲۰۰ (میکروگرم) اتنیل استرادیول همراه mg2 (میلی‌گرم) نورژسترول یا mg1 (میلی‌گرم) لوونرژسترول میباشد.۴
در سال ۱۹۹۸،preven .FDA که اولین کیت اختصاصی جلوگیری اضطراری از بارداری بود را تصویب کرد. این کیت شامل تست ادراری تشخیص حاملگی، راهنمایی‌ها و اطلاعات لازم و ۴ قرص آبی رنگ هر کدام شامل ۵۰ (میکروگرم) اتنیل استرادیول و mg25/0 (میلی‌گرم) لوونرژسترول بود.۴
روشهایی که می‌توان جهت پیشگیری اضطراری از بارداری به کار برد:
حدود دو دهه است که روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری در جهان متداول شده است. روشهایی که می‌توان به این منظور به کار برد عبارتند از ترکیبی از استروژن پروژستین (اتینیل استرادیول و لوونرژسترل)،(۱) پروژستین تنها (لوونرژسترل) ، استروئید سنتیک ، آنتی پروژستین ۴۵۶RU (میفه‌پریستون(۲)، میفپرکس(۳))، استروژن تنها با دوز بالا یا اتنیل استرادیول و IUD.
A: رژیم ترکیبی استروژن، پروژستین
این رژیم در سال ۱۹۹۷ با نام Yuzpe ابداع شده است، این رژیم شامل ۲۰۰ (میکروگرم) اتنیل استرادیول، و لوونرژسترل mg1 (میلی‌گرم) میباشد. که به دو دوز تقسیم می‌شود. دوز اول ظرف ۷۲ ساعت پس از نزدیکی محافظت نشده استفاده می‌شود. و دوز دوم ۱۲ ساعت پس از مصرف دوز اول. این رژیم حدود ۷۵ درصد تأثیر دارد یعنی اگر ۱۰۰ زن یک مقاربت محافظت نشده طی دومین یا سومین هفته سیکل خود داشته باشند، ممکن است ۸ زن حامله شوند ولی اگر رژیمYuzpe استفاده شود فقط ۲ زن حامله می‌شوند (حدود ۷۵% کاهش).۹
با توجه به اینکه قرصهای ضد بارداری ترکیبی موجود در ایران (LD) دارای ۳۰ (میکروگرم) اتنیل استرادیول و mg15/0 (میلی‌گرم) لوونرژسترل در هر قرص می‌باشند می‌توان در هر دوز از رژیم Yuzpe، از ۴ قرص LD (کرم رنگ) استفاده کرد یعنی در مجموع ۸ قرص LD.
B: رژیم پروژستین تنها (لوونرژسترل)
در این رژیم که از چند سال قبل ابداع شده است، ۷۵۰ میکروگرم لوونرژسترل ظرف ۷۲ ساعت بعد از نزدیکی محافظت نشده تجویز شده و ۱۲ ساعت بعد تکرار می‌شود. این رژیم حدود ۸۵ درصد می‌تواند از حاملگی جلوگیری کند.۱۰
با توجه به نبود قرص لوونرژسترل با این دوز در لیست داروهای ژنریک ایران می‌توان از ۲۵ قرص mini-pill (قرص ضد بارداری دوران شیردهی) در هر دوز استفاده کرد. البته این امکان وجود دارد که جذب هورمون کمتر شود ، وقتی دوز با تعداد بیشتری از قرص گرفته شود.۱
طبق توصیه FDA برای این منظور می‌توان از ۲۰ قرص (ovrette) حاوی ۰۳۷۵/۰ میلی‌گرم لوونرژسترل در هر قرص برای هر دوز استفاده کرد. البته اولین دوز باید ظرف ۴۸ ساعت پس از نزدیکی محافظت نشده استفاده شود.۹
C: استروئید سنتتیک آنتی‌پروژستین ۴۸۶RU(میفه پریستون)
در این رژیم که به صورت تک دوز استفاده می‌شود می‌توان از ۱۰، ۵۰ یا ۶۰۰ میلی‌گرم میفه‌پریستون استفاده کرد. این رژیم ۸۵ تا ۱۰۰% مؤثر است و می‌توان تا ۱۲۰ ساعت پس از نزدیکی محافظت نشده از آن استفاده کرد.۹ این رژیم به صورت گسترده فقط درکشور چین با دوز mg 10
استفاده می‌شود.
D: (Copper Intrauterine device) IUD
اگر از این وسیله تا ۱۲۰ ساعت بعد از نزدیکی محافظت نشده استفاده شود می‌تواند از حاملگی جلوگیری کند. میزان شکست این روش کمتر از ۱ درصد است. این وسیله در همه دنیا در دسترس است ولی به عنوان پیشگیری اضطراری از بارداری توصیه نمی‌شود. مگر اینکه مصرف‌کننده بخواهد به عنوان روش پیشگیری از بارداری از IUD استفاده کند.۹
مکانیسم اثر روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری (EC)
دو مکانیسم عمل اولیه برای این روشها وجود دارد:
اولی به سیکل قاعدگی وابسته است چرا کهEC ممکن است LH surge را مهار کند و بنابراین از اوولاسیون ممانعت نماید.
دوم ،EC با تغییر در لایه اندومتریال از لانه‌گزینی ممانعت می‌نماید. مکانیسم های دیگر مانند (غلیظ)کردن مخاط سرویکس که حرکت اسپرم را مشکل می‌کند و انتقال لوله‌ای را تغییر می‌دهد، احتمالاً نقش کمتری را ایفا می‌کنند.۹
اثربخشی EC ترکیبی (استروژن+پروژستین) دست‌کم ۷۵% تخمین زده می‌شود.
مطالعات اخیر نشان می‌دهد رژیم پروژستین تنها اثر بیشتری از رژیم متعارف Yuzpe دارد. رژیم Yuzpe ریسک بارداری پس از یک مقاربت را حدود ۷۵% و رژیم لوونرژسترل به تنهایی تا حدود ۸۵% احتمال حاملگی را کاهش می‌دهد.۷
البته اگر رژیم لوونرژسترل ظرف ۲۴ ساعت پس از نزدیکی محافظت نشده استفاده شود تا ۹۵ درصد می‌تواند از حاملگی جلوگیری کند. اثربخشی هر دو رژیم پس از نزدیکی ارتباط زیادی با زمان مصرف داشته هر چه زودتر مصرف شوند موثرترند.۷
میزان مجاز استفاده از روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری:
قرصهای پیشگیری اضطراری از بارداری نباید جایگزین روشهای منظم پیشگیری از بارداری شوند زیرا فراوانی تجمعی میزان حاملگی در استفاده ازEC بیشتر از روشهای منظم پیشگیری از بارداری است. به هر حال اگر نزدیکی محافظت نشده در سیکلی که قبلاً از EC استفاده شده است رخ دهد می‌توان مجدداً از EC استفاده کرد.
زنان باید بدانند که استفاده ازEC نمی‌تواند از آنها در برابر حاملگی ناخواسته محافظت کند اگر نزدیکی محافظت نشده بعدها در سیکل اتفاق بیفتد. در یک سیکل می‌توان بیش از یک بار از EC استفاده کرد ولی میزان تأثیر به فاصله دو نزدیکی محافظت نشده بستگی دارد.
زنان باید بدانند که اگر حاملگی قبلاً اتفاق افتاده باشد،EC تأثیری نخواهد داشت.۱
عوارض استفاده از روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری:
تهوع و استفراغ بین زنانیکه رژیم Yuzpe را به کار می‌برند شایع میباشد. ولی در زنانیکه رژیم لوونرژسترل تنها به کار می‌برند به طور مشخص کمتر است. هنگام مصرف رژیم Yuzpe یک پیش درمان ضد استفراغ در نظر گرفته می‌شود که در رژیم لوونرژسترل لازم نیست.
هنگامیکه استفراغ تا ۲ ساعت پس از مصرف دوز اتفاق بیافتد، تکرار دوز یک توصیه رایج است، ولی شواهدی وجود ندارد که این عمل اثربخشی را بیشتر کند در عوض استفراغ می‌تواند نشانه‌ای از جذب هورمون باشد. در مورد استفراغ می‌توان قرصهای بعدی را واژنیال تجویز کرد. اگرچه اطلاعات بالینی وجود ندارد که از اثربخشی این کار حمایت کند، هورمونهای استروئیدی ضد بارداری قابل جذب از واژن دانسته می‌شوند. اثرات جانبی دیگر عبارتند از درد شکمی، خستگی، سردرد، گیجی، تندرنس Breast و خونریزی و لکه‌بینی نامنظم واژن.۱
در رژیم Yuzpe تهوع در ۵۰ درصد موارد، استفراغ در ۴/۲۲ درصد موارد، تهوع و استفراغ در ۲/۲۵ درصد موارد و سردرد در ۲/۲ درصد موارد دیده می‌شود.۷
در رژیم لوونرژسترل فقط ۱/۲۳ درصد زنان دچار تهوع می‌شوند. و تنها ۶/۵ درصد دچار استفراغ می‌شوند.۷
خونریزی محرومیتی (withdrawal bleeding) ظرف ۳ هفته بعد از درمان رخ می‌دهد ۳۸ درصد زنان دچار خونریزی می‌شوند قبل از زمانی که باید پریود شوند. فقط ۸ درصد زنان ۴ روز یا بیشتر، دیرتر پریود می‌شوند.۹
هیچ یافته‌ای از عوارض عروقی این رژیمها حمایت نمی‌کند. در انگلستان EC در ۴ میلیون زن در مدت ۱۳ سال استفاده شده است، و هیچ افزایش مشخصی در میزان ترومبوز ورید عمقی رخ نداده است.۹
موارد منع مصرف روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری:
کنتراندیکاسیونهای مصرف ocp در روشهای ضد بارداری متداول با مصرف آن به منظورEC متفاوت است.
بر طبق نظر کالج متخصصین زنان زایمان آمریکا تنها کنتراندیکاسیون برایEC بارداری فعلی است. بارداری یک منع مصرف است به علت فقدان اثربخشی و نه به دلیل اثرات تراتوژ نیستیه.۴ زمانیکه یک تخم بارور داخل لایه اندومتر جایگزین شده است (تعریف پزشکی از بارداری داخل رحمی) هیچ اندیکاسیونی برای EC وجود نداردزیرا آن سبب سقط نمی‌شود.۴ در انگلستان (UK) میگرن، با علائم فوکال عصبی، کنتراندیکاسیون دوم مطرح می‌شود.۴
برای کارکنان امور بهداشتی تجویز یک EC استروژنی برای زنان جوان با سابقه ترومبوز ورید عمقی، آمبولی ریوی، سکته مغزی یا حمله قلبی مشکل است.
روشهای پیشگیری اورژانس دیگر شامل رژیمهای پروژستین تنها یا IUD مسی بعد از مقاربتی توصیه می‌شود.۹ سابقه بارداری نابجا برای EC کنتراندیکاسیون نیست ولی پیگیری با دقت بیشتر توصیه می‌شود زیرا این بیماران ریسک بالایی برای تکرار بارداری نابجا دارند. یک تست بارداری تأئیدکننده ۲ تا ۳ هفته بعد از کاربردEC باید انجام شود تا عدم بارداری را نشان دهد. اگر تست بارداردی مثبت شد محل لانه‌گزینی باید مشخص شود.۴
مطالعات مشابه انجام شده:
در یک بررسی در کنیا در سال ۱۹۹۹، دانش، عملکرد و بینش پرستاران و دانشجویان پرستاری در مورد ECبررسی شد. ۷/۴۸% از پاسخ‌دهندگان به این سؤال که آیا تا کنون درباره EC مطلبی شنیده‌اید جواب بله دادند. (ملاک جواب بله سؤال فوق بود).
۵۷% از آنها از کارکنان بهداشتی و کتابها آموخته بودند،۴/۱۳% از رادیو و تلویزیون شنیده بودند. تفاوت زیادی در آشنایی با EC بین افراد مجرد و متأهل وجود نداشت (۸/۵۲% در برابر ۴۳%).
دانش در مورد محدودیت زمانی مصرف EC پائین بود. ۴۹% پاسخ‌دهندگان EC را یک روش سقط می‌دانستند. ۵۹% گفتند فقط پزشکان باید EC را تجویز کنند در حالیکه ۶۴% تجویز و توزیع EC را توسط توزیع‌کنندگان ضد بارداری در مراکز بهداشتی ذکر کردند. ۶۹% دسترسی به EC را کاملاً کنترل شده می‌خواستند. در حالیکه ۶۳% دسترسی گسترده را اعتقاد داشتند. تمایل به کاربرد EC به جنس، تأهل یا مذهب ارتباطی نداشت بلکه بسته به این بود که EC را سقط می‌دانستند یا نمی‌دانستند.۱۱
یک مطالعه درباره EC در کارولینای شمالی در سال ۲۰۰۱ انجام شد که بینش و عملکرد پزشکان مراقبت اولیه را بررسی می‌کرد. در این بررسی ۷۲% از پاسخ‌دهندگان گفتند که اطلاعاتی به بیمار در مورد EC نمی‌دهند. ۴۵% هرگز EC را پیشنهاد نکرده بودند و ۴۹% فقط ۴-۱ بار در سال گذشته پیشنهاد مصرف داده بودند.
۷۰% از تجویز EC در صورت درخواست و مراجعه، حمایت می‌کردند و ۲۱% حمایت نمی‌کردند.
زنان حمایت بیشتری از تجویز EC می‌کردند (۸۰% در مقابل ۶۲%). بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان فقدان دانش بیماران و فرصت درمانی کوتاه را موانع مهمی در عدم تجویز EC در کارشان می‌دانستند. ۴۲% فقدان یا نقص دانش خود را دلیل عدم تجویز برمی‌شمردند.۷
مطالعه دیگری در آفریقای جنوبی نتایج زیر را داشت. ۹۳% پزشکان درخواست برای EC در سال قبل داشتند. ۲۸% پزشکان رژیم Yuzpe را بدرستی تجویز کرده بودند. ۲۷% پزشکان قادر به شناسایی سه اثر جانبی شایع EC بودند.
۴۹% پزشکان بدرستی تشخیص دادند که کنتراندیکاسیون مطلقی برای تجویز EC وجود ندارد. ۳۵% پزشکان کاربرد متعدد EC را دارای ریسک می‌دانستند.۱۲
یک بررسی از پزشکان اطفال درباره دانش و بینش آنها درباره EC حاکی از آن بود که ۹/۷۲% پاسخ‌دهندگان قادر به معرفی هیچ یک از متدهای EC که توسط FDA توصیه شده نبودند. فقط ۹/۲۷% بدرستی زمان شروع EC را می‌دانستند و تنها ۶/۳۱% از آنها در تجویز EC مشکلی نداشتند. عدم تجربه در کاربرد دلیل اصلی عدم تجویز در ۷۰% موارد بود. ۵/۸۷% مایل به آموختن درباره EC بودند. با وجود بی‌خطر و موثر بودن EC میزان پائین کاربرد قابل تأمل است. پزشکان که با تصمیم برای تجویز روبرو می‌شوند بعلت عدم آموزش کافی احساس راحتی نمی‌کنند.۶
در این تحقیق ۴۰۰ پزشک عمومی که در سمینارهای بازآموزی در شهر تهران شرکت کرده بودند مورد بررسی قرار گرفتند. ۱۰۰% اعلام کردند که EC را شنیده‌اند ولی اینکه واقعاً بدانند چه میباشد و EC یک روش ضد بارداری پس از آمیزش است با توجه به نتایج تحقیق مورد شک میباشد بطوریکه ۲۵/۱۴% افراد کاندوم را جزء روشهای EC می‌دانستند. ۵/۴۰% (۱۶۲نفر) می‌توانستند روش مناسب و درستی برای بیمار خود تجویز نمایند. آگاهی افراد با سن، تأهل و سابقه طبابت ارتباط معنی‌داری داشت (۰۰۰۱/0p<) بطوریکه افراد متأهل آگاهی کمتری داشتند، افراد جوانتر با سابقه طبابت کمتر آگاهی بهتری داشتند. عملکرد با سن (۰۰۰۱/0p<) ارتباط معنی‌داری داشت با جنس هم همچنین ارتباط معنی داری داشت (۰۳/0p<) خانم‌ها عملکرد بهتری داشتند. عملکرد با سابقه طبابت هم ارتباط معنی‌داری داشت (۰۰۲/0p<) افراد با سابقه طبابت کمتر عملکرد بهتری داشتند. ولی عملکرد افراد مجرد و متأهل اختلاف معنی‌داری نداشت.
۲۵/۵۳% افراد برای مراجعه‌کنندگان خود روشهای EC را تجویز می‌کردند و ۶۲% افراد اظهار داشتند که اطلاعات خود را از طریق مطالعه فردی از کتب و مجلات بدست آورده‌اند.
۲۵/۴۲% افراد اعتقاد به دسترسی گسترده در جامعه داشتند در حالیکه ۴۱% دسترسی مردم را کاملاً کنترل‌شده می‌خواستند. ۵۰% معتقد بودند فقط پزشکان باید EC تجویز کنند و ۵/۳۲% معتقد بودند مراکز بهداشتی باید EC را تجویز کنند.
۷۵/۷۱% افراد معتقد بود EC از نظر شرعی مجاز است و ۲۵/۷% افراد آنرا غیر مجاز می‌دانستند. محققین این مطالعه نتیجه‌گیری می‌کنند که آگاهی ضعیف و بینش نادرست عامل مهمی در پائین بودن عملکرد پزشکان که عامل مهم و تعیین کننده در بهداشت مردم و کنترل جمعیت دارند میباشد.
بهبود استفاده از EC احتمالاً از طریق آگاه کردن مردم و خاصه پزشکان و دسترسی گسترده و آسان به قرصهای پیشگیری از بارداری بطور اورژانس دارد.
فصل سوم
روش بررسی
ردیف نام متغیر نوع و نقش تعریف عملی نحوه اندازه‌گیری مقیاس
۱- دانش نسبت به EC کیفی-رتبه‌ای-وابسته میزان آگاهی فرد در مورد EC بر اساس پاسخ به سؤالات سؤالات پرسشنامه خوب-متوسط-ضعیف
۲- بینش نسبت بهEC کیفی-رتبه‌ای-وابسته بینش فرد نسبت به EC بر اساس پاسخ به سؤالات سؤالات پرسشنامه خوب-متوسط-ضعیف
۳- عملکرد فرد نسبت به EC کیفی-رتبه‌ای-وابسته نحوه تجویز فرد درباره EC به بیماران سؤالات پرسشنامه خوب-متوسط-ضعیف
۴- جنس کیفی، اسمی، مستقل مرد یا زن بودن مرد (متوتیپ) نظر سؤال کننده مرد- زن
۵- سن کمّی، پیوسته، مستقل تعداد سال‌هایی که از عمر فرد می‌گذرد پرسش از فرد سال
۶- تأهل کیفی، اسمی، مستقل نداشتن یا داشتن همسر پرسش از فرد سال
۷- سابقه طبابت کمی، پیوسته، مستقل تعداد سال‌هایی که از طبابت می‌گذرد پرسش از فرد سال
جهت سنجش میزان آگاهی به هر پاسخ صحیح به سؤالات سنجش آگاهی یک امتیاز داده شد و سپس از جمع کردن امتیازات، امتیاز ۷-۰ آگاهی ضعیف، امتیاز ۱۵-۸ آگاهی متوسط و امتیاز ۲۲-۱۶ آگاهی خوب در نظر گرفته شد.
جهت سنجش میزان بینش به هر پاسخ صحیح به سؤالات سنجش بینش به شماره‌های M,N,Q,S یک امتیاز داده شد و پس از جمع کردن امتیازات، امتیاز ۱-۰ ضعیف، ۳-۲ متوسط و امتیاز ۴ خوب در نظر گرفته شد.
جهت سنجش میزان عملکرد، افرادی که در پاسخ به سؤال Cیکی ار روشهای EC را به درستی تجویز نموده بودند با ذکر مدت زمان مصرف- دوز و فاصله زمانی مصرف هر دوز امتیاز گرفته و در صورتی که بطور کامل پاسخ ذکر می‌شد عملکرد صحیح و در غیر اینصورت عملکرد نادرست محسوب شد.
این تحقیق در سمینارهای بازآموزی جایی که هدف از برقراری آن بالا بردن دانش و بینش و عملکرد پزشکان نسبت به مسائل پزشکی است انجام شد.
از آنجا که یکی از اهداف محققین این تحقیق مقایسه افراد تازه فارغ‌التحصیل و کسانی که به تازگی طبابت خود را آغاز کرده با کسانی که مدت زمان بیشتری از دانشکده پزشکی فارغ‌التحصیل شده و طبابت خود را آغاز کرده بودند لذا توزیع سنی این افراد در ۳ گروه، ۳۰-۲۴ سال، ۳۷-۳۱ سال، ۳۸سال و بالاتر تقسیم شد. همچنین سابقه طبابت افراد به ۳ گروه، تا ۳ سال سابقه طبابت، ۱۰-۴ سال، و بالاتر از ۱۰ سال تقسیم شد.
نوع مطالعه
(knowledge-Attitude-practice) KAP study و از نوع مقطعی (cross sectional) میباشد.
جمعیت مورد مطالعه:
الف- تعریف جامعه مورد مطالعه
پزشکان مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی پزشکان عمومی شهر تهران در سال ۸۱
ب- معیارهای ورود و حذف افراد تحت مطالعه:
ورود: پزشکان عمومی که مایل به پاسخگویی به پرسشنامه بودند.
معیارهای حذف: راضی نبودن شخص، غیر پزشکان.
ج- روش نمونه‌گیری:
نمونه‌گیری به صورت آسان در چندین سمینار بازآموزی پزشکان عمومی شهر تهران با حجم نمونه ۴۰۰ نفر انجام پذیرفت.
حجم نمونه و شیوه محاسبه آن:
=n
مکان و زمان انجام مطالعه:
این تحقیق در مراکز سمینارهای بازآموزی که در سالهای ۸۱ ۱۳ در شهر تهران برگزار شده انجام شد.
روش جمع‌آوری داده‌ها و اجرای طرح:
این پژوهش توسط ۲ نفر شامل ۲ کارورز پزشکی که در این زمینه آموزش لازم را دیده بودند از طریق پرسشنامه که توسط خود پزشکان تکمیل می‌شد و سپس پس از نیم ساعت تحویل گرفته می‌شد در صورتی که فرد مفهوم یک سؤال را متوجه نمی‌شد توضیح لازم داده می‌شد.
پرسشنامه شامل مشخصات عمومی هر فرد (سن- جنس- ازدواج، سابقه طبابت) و حاوی سؤالات آگاهی ، عملکرد و بینش که توسط ۵ نفراز اساتید گروه زنان بررسی و از نظرات آنها استفاده شد، میباشد. در ضمن جهت تهیه پرسشنامه از سؤالاتی که در سایر مقالات وجود داشت استفاده شد.
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها:
داده‌های بدست آمده در این پژوهش به صورت فراوانی مطلق و نسبی تنظیم شده است اطلاعات موجود در پرسشنامه جمع‌آوری و کد بندی شد (code sheet) و از طریق برنامه آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . داده‌های توصیفی بصورت جداول و نمودارها ارائه شده و جهت تحلیل از ۲x و T test استفاده شده است.
مشکلات و محدودیتها:
نداشتن بودجه کافی جهت انجام پژوهش، وقت‌گیر بودن پرکردن پرسشنامه، شرکت نکردن تعداد زیادی از پزشکان محترم و عدم پس دادن تعداد زیادی از پرسشنامه‌ها از محدودیتهای این تحقیق بود.
ملاحظات اخلاقی:
۱) کسب رضایت از پزشکان شرکت کننده جهت پر کردن پرسشنامه
۲) محرمانه بودن اطلاعات نوشته شده و هویت اشخاص
۳) کسب اجازه از برگزارکنندگان سمینار
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
