مقاله قارچ شناسی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله قارچ شناسی دارای ۹۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله قارچ شناسی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله قارچ شناسی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله قارچ شناسی :

قارچ شناسی

قارچها مجموعه بسیار وسیعی را حدود یکصد هزار گونه تشکیل می دهند که از نظر شکل ظاهری و اندازه عده ای فوق العاده متفاوت می باشند. عده ای از اینها ذره بینی و برخی دیگر مانند پلی پور (Polypores) و لیکوپردن بوریستا (lycoperdon borista) بسیار بزرگ هستند. این گروه از موجودات از کوچک و بزرگ دنیایی را تشکیل می دهند که هر کدام بر حسب طبیعت خود محیط مناسبی را انتخاب می نمایند.

قارچها بر خلاف باکتریها و جلبکهای آبی که فاقد هسته حقیقی می باشند (protocaryotes) همگی دارای هسته مشخص بوده (eucayotes) این نظر به جلبکهای قرمز سبز گیاهان گلدار و حیوانات نزدیک می‌شوند.قارچها را در طبقه بندی موجودات زنده جزو گیاهان و رده فیتهای بدون کلروفیل به حساب می‌آورند.

تغذیه و طرق زندگی قارچها:
این موجودات به علت فقدان کلروفیل قادر به استفاده از کربن هوا به طریق فتوسنتز نیستند و همواره نسبت به این عنصر هتروتروف (heterotropt) می باشند. این طبیعت هتروتروفی و عدم استقلال موجب می شود که آنها را به سه گروه:
۱-گندروی (saprophytes)
۲-انگل (parasites)
۳-همزی (symbiotes)
تقسیم می کنند.
قارچهای کلاهدار با زندگی بر روی مواد آلی مرده ساپروفیت نامیده می شوند. گروهی از این قارچهای چتری ممکن است با زندگی صورت انگلی مواد غذایی مورد نیاز خود را از مواد زنده به دست آورند و گروه دیگر حالت اختیاری دارند یعنی می توانند به حالت ساپروفیتی یا پارازیتی زندگی کنند. قارچهای کلاهدار دیگری نیز به صورت همزیستی با گیاهان به سر می برند که میکرو ریز نامیده می شوند. دو اصلاح (mushroo toadstool) در مورد قارچهای کلاهکدار به کار می رود. قارچهای چتری متعلق به راسته (aphyllophorales & agaricale) از رده بازیدیومیستها است. و گروه خوراکی آنها (mushroom) و قارچهای سمی (toadstool) نامیده می شوند.

زندگی قارچ:
قارچ نوعی گیاه است که اندام غیر جنسی آن به نام میسیلیوم (mycelium)یا ریسه که از رشته های نازک میکروسکوپی یا هیف (hyph) تشکیل شده اغلب به چشم نمی آید. آنچه به عنوان قارچ می‌شناسیم یعنی مجموعه کلاهک و پایه دستگاه تولید مثلی این گیاه است مجموعه خاص را که تولید کننده و نگه دارنده هاگ هستند همینیوم (hymenium) می گویند. هاگ ذره بسیار ریزی است که کم و بیش گرد بوده و قطر آن از چند هزارم میلیمتر تجاوز نمی کند. هاگ را میتوان بذر قارچ به حساب آورد.
هر میلی گرم هاگ قارچ شامی حدود بیست ملیون ذره را شامل می شود و یک قارچ کامل در طول دوره زندگی خود چندین میلیارد هاگ تولید می کند.
۱-بازیدیومیستها: (basidiomycotes) که هاگهایشان بیرون از زایده های هاگزا (baside) تشکیل می شود.
۲-آسکومیستها: (ascomysetes) (شامل موریلها) که هاگ هایشان در داخل زائده بلندی به نام آسک (asgue) به وجود می آید
ساختمان رویشی قارچها:
تکثیر قارچ به وسیله جوانه های حاصل از میسیلیوم مقاوم و سپور صورت می گیرد. میسیلیوم مقاوم که شامل رشته های نازک میکروسکوپی یا هیف می باشد اغلب با فراهم شدن شرایط مناسب جوانه ها یی تولید می نمایند و قارچ جدید را به وجود می آورند. این میسیلیوم بیشتر اوقاف و گاهی رنگی بوده در خاک یا تکیه گاه دیگر فرو می رود. از تنیده شدن اسپور که عضو کامل تکثیر می باشد رشته سازنده میسیلیوم اولیه به در می آید. میسیلیوم اولیه در اثر تکثیر ابتدا میسیلیوم ثانویه یا مقاوم و سپس کارپوفور را تشکیل می دهند.

میسیلیوم و کارپوفور:
وقتی از قارچ سخن گفته می شود مقصود قسمتی از گیاه است که به چشم دیده می شود یعنی مجموعه (کلاهک + پایه) که به مصرف می رسد که به زبان علمی این دو قسمت را مجموعا کارپوفور می گویند که در واقع میوه گیاه است
خود گیاه یعنی قسمت غیر جنسی آن مجموعه ای از رشته های باریک و به قطر سه هزارم تا ده هزارم میلیمتر است این رشته های در هم رفته را به زبان علمی میسیلیوم یا ریسه و به زبان پرورش دهندگان قارچ مایه می گویند.

میسیلیوم اندام غیر جنسی قارچ است که موادغذایی را از بستری که در آن قرار دارد جذب می کند تا رشد کند و اندام تولید مثل می کنند که گیاهی تولید نماید.
کارپوفور از کلاهک و پایه تشکیل می شود در بیشتر موارد در سطح زیرین کلاهک اندام هایی وجود دارد که اسپور یا هاگ تولید ممکن است به صورت:
۱- تیغه یا لامل (lamelle): خانواده آگاریکاسه که قارچ شامی را در بر می گیرد.

۲- لوله (tube) : قارچهای بولت bolets
۳- سیخک (auguillon) : hyclnes
۴- چین های ساده: (chanterelles)
۵- صاف: شیپور مردگان (trom pettesdelamort)
ساختمان تال

تال قارچها عموما از رشته های باریک و منشعبی به نام میسیلیوم درست می شود که رشد طولی آنها انتهایی و انشعاباتشان جانبی و نیز انتهایی می باشد. در آسکومیستها و بازیدیومیستها رشته های میسیلیوم عموما واجد جدار عرضی و سلولها دارای یک یا دو یا چند هسته است که در این صورت به آنها هیف اطلاق می گردد. در هر جدار بین دو سلول یک یا چند سیناپس (synapse) وجود دارد که سیتوپلاسم دو سلول را به یکدیگر مربوط می سازد. این سلولها چنانچه حاوی یک دیکاریوت یعنی دو هسته مختلف الجنس باشند به نام دیکاریوتیک خوانده می شود. در فیکومیستها (phycomycetes) و زیگومیستها (zygomycetes) به رشته های میسیلیومی که بدون جدار عرضی هستند سیفوت گفته می شود.

در آسکومیستها و بازیدیومیستها گاهی هیف ها به هم می چسبند و در این صورت توده های کم و بیش متراکمی به نام استرما (stroma) و ریزمرف (rhizomorphe) & (sclerotes) که اعضا مستقل تولید مثل هستند را تشکیل می دهند.
بسیاری از قارچها مانند (coprinus & bolitius & drosophyles) و غیره که روی کود حیوانی و ترکیبات آلی می رویند رشد و نموشان سریع و دارای میسیلیوم بی دوام می باشند در این قارچها پایه واجد هیف های طویل و کلاً دارای سلول های بی دوام میباشد که به زودی متلاشی می شوند بعضی گونه ها از قبیل (mucor & rhizopus) در مدت کوتاهی (چند ساعت) رشد و نمو نموده تولید رسپکتال می کنند در این قارچها که تحولات زیستی به سرعت انجام می گیرد سپورها معمولا دارای سوراخ تنش فراخ هستند و به آسانی تنیده شده رشته میسیلیوم نازک قادر به ایجاد کارپوفور است به وجود می آورند.

روند رشد قارچها:
اگر سرعت رشد یک موجود تک سلولی مثلا باکتری یا مخمر را در یک محیط کشت مایع از زمان مایع زنی تا زمانی که رشد متوالی آن را تعقیب کنیم چند فاز مختلف را در رشد آنها خواهیم یافت:
۱- تاخیر: مرحله ای است که مایع زنی انجام شده ولی تقسیمات سلولی هنوز شروع نشده است.
۲- شتابگیر: هنگامی شروع می شود که تقسیم سلولی شروع شده و مرحله ای است که انتقال از مرحله خواب به رشد فعال انجام می شود.

۳- تصاعدی: زمانی است که بیشترین افزایش در تعداد سلول انجام می گیرد که یک افزایش تصاعدی است
۴- کند شدن: که با کاهش تقسیم سلول تا مرحله بعد مشخص می شود.
۵- ثابت: موقعی که دیگر رشدی انجام نمی گیرد و تعداد سلولهای جدید ایجاد شده دقیقا برابر سلولهایی است که می میرند
مواد پروتینی:
قسمت عمده ای از ساختمان خشک قارچها را مواد پرتئنی تشکیل می دهد که وزن آنها در کلاه مخصوصا در همینیوم بیشتر می‌باشند و ما در زیر مقدار این مواد را در یک گونه مقایسه می کنیم.
Boletos scabes: در پایه ۲۹/۸۷ %
در کلاه ۴۰/۸۹ %
در همینیوم ۴۶/۹۸ %
مواد قندی:
در ترکیب شیمیایی قارچها گاهی این مواد به مقدار قابل ملاحظه ای یافت می شود. در گونه هایی مانند شامپیون و موریلها موبر و گلوکوز می باشد و مقدار آن ۲/۷۶-۰/۷۵% وزن تازه قارچ می‌رسد. در بعضی گونه ها مواد قندی از قبیل مانیت نیز به مقدار فراوان می شود.
مواد دیگری که در قارچها یافت می شود.

چربی: مواد چربی ۱-۲% وزن قارچها را تشکیل می دهند
رزینها: از جمله اسید رزینیک می باشد که این ماده را استخراج می نماید و به منظور درمان مسلولین و جلوگیری از تعرق زیاد به کار می رود
اوره: مقدار ان در قارچها در حدود ۲/۷۵% می باشد

مواد دیگری چون متیل آمین ها، آلکوئیدها، موسکارین، کولین، اسید اگزالیک و غیره نیز در قارچها یافت می شود.
پیگمانها
قارچها مخصوصا کارپوفور هیمنومیستها اغلب به واسطه وجود پیگمانها به رنگهای مختلف دیده می شوند.
پیگمانها به سه صورت
۱- داخل سلولی
۲- غشائی
۳- بین سلولی

تقسیم می شوند. نوع اول در سپتوپلاسم به صورت دانه های پراکنده و یا مخلوط با آن دیده می شود. نوع دوم رنگهای غشائی اغلب قرمز، قهوه ای ، سیاه زرد یا بنفش مایل به آبی هستند. نوع سوم در حفرات بین هیف ها و یا روی سطح خارجی سلولها جمع می شوند. اغلب پیگمانها در آب و اسید استیک و آمونیاک محلول می باشند.

تشخیص قارچها خوراکی و سمی
بهترین راه تشخیص قارچها سمی و خوراکی همانا به خاطر سپردن صفات ظاهری آنها است چون آمانیتهای کشنده همگی دارای وولو هستند (ولو باقی مانده پوششهای اولیه ای است که به صورت حلقه روی کارپوفور دیده می شود) بنابر این افرادی که با خوردن قارچهای جنگلی عادت دارند باید توجه داشته باشند که اگر قارچهای مورد نظر دارا وولو است و در خوراکی بودنش کاملا مطمئن نیستند از خوردن آن صرفنظر نمایند

.
با توجه به میانگین اوزان به دست آمده از قارچ های تازه حاصل از چندین نمونه کشت داده شده مشاهده می شود که انواع بسترها با شرایط آماده سازی آنها وزن بستر ها مقدار اسپان. دما رطوبت میزان نور، اندازه هوادهی، زمان کشت، آبیاری و شرایط برداشت یکسان میزان حصول دهی متفاوتی را به خود اختصاص داده اند.

در این تحقیق از طریق مقایسه میانگین اوزان محصول دهی نمونه ها مشخص می گردد که بستر زیتون بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده در حالیکه کمترین میزان در چای مشاهده گردید.
جهت بررسی و دستیابی به این علت برای اینکه بتوان ارتباطی بین بعضی اجزا شیمیایی بسترها و میزان محصول دهی آنها را پیدا کنیم اقدام به تجزیه شیمیایی بسترها نموده و میزان پروتئین C&N خاکستر،

فیبر و درجه اسیدیته و نسبت C/N در هر یک از بسترها تایین نموده بین C/N سوبسترا و میزان بستر دهی آن جلب توجه می نماید. سوبستراهایی که دارای نسبت C/N حدود ۵۱/۳۲-۴۱/۵۸ می باشند دارای بالاترین باردهی می باشند در صورتی که با کاهش این نسبت و یا افزایش آن میزان باردهی کاهش یافته است. تاثیرات متفاوت انواع بسترها بر آن باردهی ثابت نموده مخلوط ۵۰:۵۰ ساقه پنبه و کاه و گندم به عنوان سوبسترا محصول دهی را به تنهایی تا حدود ۱۷% افزایش داده است. میسیلیوم قارچ در مجاورت ۲۸% و ۲۸۰/۰۰۰ میکروگرم در میلیلیتر رشد می کند. در حقیقت تعادل در نسبت دی اکسید کربن محیط رشد رابطه مستقیم با اندازه کلاهک قارچ دارد.

بعضی از ارقام به نور بسیار حساس بوده و در مراحل اولیه رشد به سطوح نوری پایینتر از ۲۰۰۰ لوکس در ساعت (حدود ۱۸۵ فوت ) است شدت نور بالای ۲۰۰۰ لوکوس بر ساعت نیز موجب عدم تشکیل اندامهای باردهی اولیه می شود مطالعات نشان می دهد نور بهینه سبب تحرک و تشکیل اندامهای اولیه می شود. علاوه بر این موجب افزایش عملکرد نهایی نیز خواهد شد. ساقه حداکثر رشد را در شرایط نوری ۳۰۰۰ لوکس در ساعت دارد.

قارچ دکمه ای
شکل شناسی قارچ
نام قارچ دکمه ای از شکل ظاهری آن در هنگام جوانی مشتق شده است هر چند که این مرحله از رشد قارچ پایدار بوده و قارچ در مرحله بلوغ به حالت چتری در می آیند. این قارچ عطر و طعم بسیاری دارد. اندام باردهی که مشروم نامیده می شود دارای یک ساقه است که کلاهک پهن چتری شکل به نام پیلوس را نگه می دارد. در سطح زیرین کلاهک تیغه های متعددی وجود دارد که در هنگام جوانی قارچ با پرده غشائی (Veil) که از انتهای کلاهک به پایه وصل می شود پوشیده است. قسمتی از این غشا که پس از پاره شدن آن اطراف ساقه را فرا می گیرد حلقه یا آنلوس نامیده می شود.

خصوصیات قارچ دکمه ای
ساقه: ساقه به صورت مرکزی سفید حلقوی (استوانه ای) و محکم است که پایه آن ضخیمتر می باشد و به تدریج که بالا می آید باریکتر می شود و ابعاد آن ۱۰-۱۵ و بعضا ۳۰-۱۲۰ میلیمتر است. در هنگام جوانی قارچ تا زیر حلقه آنالوس قابل رویت است.

کلاهک: کلاهک براحتی از پایه قال تشخیص است رنگ آن سفید، کرم، قهوه ای رنگ تقریبا صاف و نرم در بعضی موارد دارای پولک های کوچک (فلس) است. دارای سطح محدب بوده و در نهایت ممکن است کاملا پهن شود. در ابتدا کاملا سفید است و به تدریج تغییر رنگ داده و قرمز رنگ می شود.
بافت کلاهک گوشتی، تیغه های آزاد باریک پر پشت می باشد که در ابتدا صورتی رنگ بوده به تدریج که از سن آنها می گذرد به رنگ قهوه ای در می آیند بازیدها همیشه دارای دو اسپور به رنگ زرد مایل به قهوه ای تا قهوه ای روشن است اسپورها دارای ابعاد ۴/۵-۵/۵-۷/۵ میکرومتر عموما بیضوی و یا گرزی و .. . هستند چنانچه تازه باشند دارای بوی مطبوعی هستند.

مشخصات کلنی در کشت خالص
کلنی بر روی محیط غذایی جامد به صورت شعاعی توسعه یافته و میسیلیوم ها ضمن رشد نهایی انشعابات متعددی نیز تولید می کنند. تلاقی (آناستوموزی) در بین میسیلیوم ها عمل تبادل هسته را امکان پذیر می سازد از نظر شکل ظاهری کلنی تفاوت های زیادی میان سویه های مختلف وجود دارد.

کمپوست
برای پرورش قارچ سفید دکمه ای نیاز به مواد خاصی است تا بتواند ضمن تامین مواد غذایی مورد لزوم قارچ و تولید محصول مناسب امکان رقابت قارچ با سایر میکروارگانیسمها را فراهم آورد.
شیوه های سنتی قارچ خوارکی: کود اسبی کومپوست شده مناسبترین بستر قارچ را تشکیل می دهند

بسترها قادر به تامین حدود زیادی از مواد غذایی مورد لزوم قارچ می باشند. به همین دلیل کاربرد وسیع آنها نتیجه بسیار مطلوبی داشت. در حال حاضر از سایر مواد مخصوصا بقایای گیاهی و مواد زائد گلوکوز دار کارخانجات قند، نیشکر، چوب و کاغذ روغن نباتی و غیره برای تهیه کومپوست قارچ در دنیا استفاده می شود و نتایج مطلوبی نیز در بر داشته است.

بعضی مواد و نحوه به عمل آوردن آنها برای کمپوست
مواد اصلی
این مواد عبارت اند از: کاه و کلش گندم همراه با کود اسبی یا بدون آن. در صورت عدم دسترسی به کاه و کلش گندم از ساقه سایر غلات مانند جو

برنج، ذرت با گاس نیشکر و غیره نیز ممکن است استفاده شود. هدف اصلی از مصرف این مواد تامین سلولز همی سلولز و لیگنین مورد نیاز بستر است. این مواد شرایط مطلوبی برای رشد میکروارگانیسم های مفید و شرایط مناسب رشد قارچ در بستر را فراهم می کنند. کاه و کلش برنج و جو به دلیل نرمی با سرعت بیشتر تجزیه می شوند لذا مواد و عناصر غذایی که در ایجاد شرایط مطلوب در کومپوست نقش اصلی را به عهده دارند زودتر از بستر خارج می شوند. بنابراین افزودن مواد غذایی مورد لزوم در فواصل معین به محیط لازم است.

مکملهای غذایی
این مواد به منظور کمک به تخمیر و بهبود کیفیت کمپوست به آن افزوده می شود و مهمترین آنها عبارتند از: کودهای حیوانی که بیشتر شامل کود اسبی و کود مرغی است که کودهای ناپایداری بوده و سریعا تجزیه می شوند میزان ازت در این کودها متفاوت است. که علاوه بر تامین مواد غذایی در تراکم نهایی حجم کمپوست نیز موثرند. کود گاوی برای کمپوست مناسب نیست.
کربوهیدراتها از مواد غذایی مانند مکملها دانه های تخمیر شده غلات و جوانه های مالت به آسانی به دست می آید.

مواد غذایی کنسانتره
این مواد غالبا در جیره غذایی حیوانات مصرف می شوند و شامل سبوس گندم. سبوس جو و برنج و غلات تخمیر شده و مواد غذایی حاصل از دانه های ذرت، سویا و کنف است. این ترکیبات شامل هر دو ماده ازت و کربوهیدرات است و به تدریج قارچ را تامین می کنند. ازت موجود در این مواد ممکن است میزان روغن و سایر عناصر و املاح معدنی موجود در بعضی از مواد کنسانتره روی ارزش غذایی و مواد ذخیره شده در قارچ تاثیر زیادی داشته باشد.

کودهای ازته
ازت موجود در کودهای شیمیایی مانند سولفات آمونیوم. اوره، نیترات کلسیم، آمونیوم و غیره به سرعت آزاد شده و رشد میکروارگانیسمهای موجود در محیط را تسریع می کنند.
املاح معدنی
ترکیباتی چون موریات پتاسیم و فسفات کلسیم برای این منظور مصرف می شوند سولفات کلسیم هیدراته و کربنات کلسیم با رسوب کلوئید های محلول در محیط و خنثی کردن چربیها از لزج شدن و به هم چسبیدن کمپوست جلوگیری می کنند.

کاه و کلش گندم
قارچ بر روی ماده زایلز رشد مناسبی دارند نوع دیگری از این کربوهیدرات به نام زایلان در ساقه گندم به وفور یافت می شود. استفاده از کاه و کلش باران نخورده برای رشد قارچ مناسبتر است. کلشهایی که یک سال از عمر آنها گذشته و رنگهای در براق خود را از دست داده اند در صورتی می توانند استفاده شوند که هنوز استحکام بافت آنها از بین نرفته باشد تهیه کومپوست فرایندی است میکروبی و نیاز به افزایش فعالیتهای زیست شناختی کنترل شده در تمامی توده کاه و کلش دارد به گونه ای که بافتهای گیاهی مورد استفاده به طور کامل تحت تاثیر آنزیمهای قارچی و باکتریایی خاص قرار می گیرند.

کود اسبی
کود اسبی که برای کمپوست مورد استفاده قرار گیرد باید طی فواصل کوتاه به همراه کاه کلش گندم. جو یا برنج که به عنوان بستر حیوان مصرف می شود جمع آوری گردد. کودی که با فواصل زمانی زیاد جمع آوری می شود به خوبی تخمیر خواهد شد. کود اسبی باید ترکیب یک نواختی از پهن و کاه و کلش آن به خوبی در ادرار اسب خیس خورده باشد. نباید خاکرو به وکود سایر حیوانات با کود اسبی مخلوط باشد.

هدف از تهیه کمپوست
کمپوست سازی برای پرورش قارچ خوراکی سه هدف اساسی را تعقیب می کند.
۱- تبدیل کود اسبی و کاه و کلش به موادی که بیشتر برای رشد قارچ خوراکی مناسب باشد نه برای سایر میکروارگانیسم ها که وجود انها در محیط اجتناب ناپذیر است.
۲- ایجاد محیط مناسب (انتخابی) برای رشد میکروارگانیسمهایی که به ر شد قارچ خوراکی کمک می کنند بدون این که مزاحمتی برای آن ایجاد نمایند.

۳- درجه حرارت بالایی که در اثر تخمیر در کمپوست ایجاد می شود باعث از بین رفتن اغلب موجودات مضر می گردد.
در مرحله کمپوست تخمیر سازی که با انباشتن توده های مرطوب کاه و کلش بر روی هم آغاز می شود در اثر تخمیر هوازی ناشی از فعالیت باکتریها و سایر میکروارگانیسمها به تدریج افزایش می یابد. لذا در سومین روز پس از انباشتن توده کمپوست درجه حرارت مرکز توده کمپوست به ۷۰ تا ۷۴ درجه سانتی‌گراد می رسد. بدین ترتیب بر جمعیت میکروارگانیسمها که شرایط معتدل را می پسندند کاهش می‌یابد.

در این شرایط شدت تخمیر بالا می رود که به رطوبت (آب) و گاز O نیاز می باشد که بایست به توده مذکور آب افزوده شده و O رسانده شود که در اطاقک مربوط با دمیدن هوای تازه به طرف توده و تخلیه هوای آلوده از سقف و در محیط باز با به هم زدن توده و آب پاشی صورت می گیرد که با بوی بد کمپوست همراه است.

هر توده کمپوست دارای یک لایه خارجی سرد است که در زیر آن لایه نسبتا گرمی قرار دارد در این لایه سطح قطعات کلش را رشته های سفید مایل به خاکستری قارچهای گرما دوست پوشانده اند. بعد از این لایه منطقه ای است موسوم به مغز کمپوست که دارای رنگ کم و بیش تیره است.
فرمول بندی کمپوست
یک الگوی استاندارد و ثابت که قابل تعمیم به سراسر دنیا برای کمپوست وجود ندارد. اغلب دو نوع کمپوست استفاده می شود.

کمپوست طبیعی که از پهن اسب تهیه می شود و کمپوستهای مصنوعی که بیشتر از مواد مختلفی مانند مخلوطی که از کاه و کلش. یک هیدروکربن (سبوس) کود مرغی و کود شیمیایی به دست می آیند.
هدف از فرمول بندی کمپوست: ایجاد تعادل مناسب بین کربن و ازت موجود در کمپوست است میزان ازت موجود در کمپوست در مرحله شروع کمپوست سازی حدود ۱/۵۱ % وزن خشک مواد است و نسبت کربن به ازت برابر ۱ به ۲۵-۳۰ است C/N.

کمپوست در مراحل آماده سازی (پس از اماده شدن) باید دارای ۲-۲/۳% ازت بوده و نسبت کربن به ازت در کمپوست ۱ به ۱۷ باشد.
مخلوط کردن و قالب زنی کمپوست
پس از مخلوط کردن مکملهای غذایی با کمپوست مخلوط حاصل را به صورت یک توده روی هم انباشته می کنند هر قالب کمپوست دارای یک متر عرض و یک متر ارتفاع می باشد که در این جا طول توده بستگی به مقدار آن دارد این عمل را اصطلاح قالب زنی می گویند

.
مراحل عمل آوری کمپوست
روز اول: خیس کردن مخلوط کردن و انباشتن کمپوست
روز چهارم: اولین زیر و رو کردن یا برگردان و قالب زنی مجدد کمپوست
روز هشتم: دومین قالب زنی
روز دوازدهم: سومین قالب زنی و بر گرداندن توده کمپوست
روز شانزدهم: چهارمین قالب زن کمپوست

روز بیستم: آخرین مرحله زیر و رو کردن کمپوست و پر کردن قفسه های سالنهای پرورش مکملهای ازتی و کربو هیدرات ها را در اولین روز تهیه کمپوست مخلوط می کنند. اما پودر سنگ گچ را معمولا در سومین و چهارمین مرحله زیر و رو کردن کمپوست به مقدار کافی به آن اضافه می کنند.
لازم به توضیح است که از روش تونل پاستوریزاسیون یا اطاق عمل آوری کمپوست هم برای کوتاه کردن مدت عمل آوری کمپوست استفاده میشود در این سیستم مدت زمان حدود ده روز خواهد بود.

قارچ خوراکی صدفی
قارچ خوراکی صدفی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری از رشد مطلوبی برخوردار بوده و در مقایسه با سایر قارچهای خوراکی مثل قارچهای دکمه ای که در چنین مناطقی محدودیت رشد دارند مناسب تشخیص داده می شوند.

بسیاری از کودهای پلوروتوس بر روی کودهای پوسیده یا در حال پوسیدن و نیز در سطح تمامی چوبهای سخت و بقایای چوبی از جمله خاک و ضایعات کاغذ و بقایای قهوه. پوستها، ساقه ها و برگها، ساقه های سبز، پوست فوز، پنبه، گنجاله پنبه، بقایای آگاو، گنجاله سویا، و بسیاری از لیگنو سلولزی دیگر رشدمی کند. کشت پلوروتوس در کشورهای جنوب شرق آسیا. اروپا و امریکا بسیار رایج است و در طول فصول رشد می توان آن را پرورش داد. اغلب گونه های آن رشد میسیلیومی بالایی داشته و به راحتی مواد سلولزی را قبل از تخمیر تجزیه می کنند و مورد استفاده قرار می دهند لذا قدرت ساپروفیتی بالایی دارند.

قارچهای صدفی حاوی پروتئینهای اصلی و ضروری بوده که بر اساس وزن خشک قارچ مقدار آن برابر ۳۵-۲۵% است. این قارچها همچنین دارای مقادیر قابل توجهی از اسیدهای آمینه آزاد هستند به علاوه این قارچها مملو از ویتامینهای مفید از جمله B&C می باشند. تفاوتهای موجود در گونه های قارچ صدفی از نظر میزان مواد غذایی به چند عامل بستگی دارد. از جمله مقدار پروتئین قارچ تحت تاثیر نوع ماده موجود در بستر و میزان بستر می باشد.

قارچهای صدفی به رنگهای سفید، خاکستری قهوه ای طلایی و صورتی دیده می شود گونه صدفی Pleasoys palmon که در دماهای بالا مقاوم بوده و کشت مصنوعی آن به سهولت قابل اجر است از نظر کیفیت طعم گونه P.esnyil بسیار عالی است. گونه صدفی طلایی P.citrncpileat و گونه رنگی صدف صورتی P.diamor رنگ درخشانی دارند.

گونه های زراعی پلوروتوس بیشتر از سایر جنسها شناخته شده اند و معروفترین آنها عبارتند از:
Pleuroyus ostreatas: این قارچ یکی از بهترین گونه های شناخته شده در بین قارچهای صدفی است، در سطح تجاری روی چوب کاه و کلش غلات و سایر بقایای گیاهی کشت داده می شود.
باردهی قارچ در طبیعت کشورهای معتدل: در فصول پاییز و زمستان که حرارت زیر ۱۶-۲۴ درجه سانتی گراد است صورت می گیرد.

P.florida: این قارچ از لحاظ شکل ظاهری مانند گونه ارستراتوس می باشد ولی کمی کوچکتر است این قارچ نسبت به گونه صدف درختی محصول بیشتری می دهد و قادر است شرایط حرارتی بالا را تحمل کند و مخصوص مناطق گرمسیری می باشد.
P.ergagil: این قارچ به طور طبیعی در جنوب اروپا، مناطق مرکزی آسیا و آفرقیای جنوی رشد می کند و به صورت انگل روی ریشه بعضی از گیاهان خانواده چتریان رشد می کند که بوی و دلپذیر و کیفیت مناسب آن را در ردیف مرغوبترین گونه های پلوروتوس قرار داده است.

گونه های دیگر پلوروتوس:
P.Cystidision: که دارای بوی تند می باشد:
P.sapidas: شبیه قارچ صدفی درختی است که اسپورهای آن به رنگ بنفش است در صورتی که اسپورهای P.sapidas سفید رنگ می باشد.

P.sajor-laju: نیاز حرارتی بستگی به نوع قارچ مورد پرورش دارد گونه استراتوس سرما دوست بوده و دمای ۱۶ درجه سانتی گراد ولی گونه فلوراید ۲۵ درجه سانتی گراد و این گونه ۲۲ تا ۲۸ درجه سانتی گراد نیاز دارد.
از بین گونه های فوق قارچ صدفی درختی را P.ostneatas تشریح می کنیم.

این قارچ روی تعداد زیادی از مواد سلولزی قادر به رشد است. با شناسایی تعداد زیادی از نژاد این قارچ همه آنها به آسانی کشت می شوند. بعضی از نژادها تولی دانه های درشت می کشد.
کلاهک در ابتدا میزان تعدب آن به تدرج میزان تحدب آن کاهش یافته و در نهایت پهن می شود. قطر کلاهک که بیش از ۵ تا ۲۰ سانتی متر می رند. رنگ آنها در ابتدا سفید بوده و سپس از سفید به زرد کمرنگ، زرد پر رنگ و در انتها به رنگ قهوه ای سوخته در می آید. کلاهک به ندرت به رنگ های خاکستری و قهوه ای متمایل به خاکستری دیده می شود سطح کلاهک یکنواخت، مواج و شبیه صدف است.

رنگ ارقام تحت تاثیر نژاد و حرارت محیط (کم و زیاد) می شود. ساقه به صورت نامتقارن و فیبر مرکزی به کلاهک متصل می شود. بافت کلاهک نازک و در بعضی ارقام کلاهکها به صورت خرثه ای در بعضی به صورت منفرد است.
خصوصیات میسلیوم
میسیلوم قارچ سفید رنگ و به صورت شعاعی رشد می کند. مدت کوتاهی پس از رشد بر روی محیط کشت میسیلومهای هوایی زیادی تولید کرده و کلنی پنبه ای شکل می شود. در این مرحله میسیلوم ها به هم می چسبند و یا در هم پیچ خورده و یک توده ضخیم میسیلوم را به وجود می آورد. میسیلوم های مسن اغلب تولید قطره های زرد رنگی می کنند که برای نماتدها سمی است. میسیلوم قارچ با طعم شیرین و بوی مطبوع شبیه به بوی بادام دارد.

پارامترهای رشد قارچ P.ostreatus
پارامترهای رشد پنبه دوانی بذر تشکیل گرمای اولیه قارچ تشکیل اندام باردهی قارچ
درجه حرارت نگه داری ۲۴
۱۰-۶/۱۵
۱۰-۲۰
رطوبت نسبی ۸۵-۹۵% ۹۵-۱۰۰% ۸۵-۹۰%
طول دوده به دوز ۱۲-۲۱ ۳-۵ ۴-۷
میزان گاز کربنیک ۵۰۰۰-۲۰۰۰۰ کمتر از ۱۰۰ کمتر از ۱۰۰

تعویض هوای تازه ۱ بار در ساعت ۴ تا ۸ بار در ساعت ۴ تا ۸ بار در ساعت
نیاز فوری ندارد ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ لوکیل در ساعت ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ لوکیل در ساعت
نکات مهم در مورد برداشت:
قارچها بهتر است هنگامی که جوان هستند برداشت شوند. برداشت به صورت خوشه ای بر حالت منفرد و ارجحیت دارند. پس از اینکه قارچ به سن بلوغ رسید اسپور زیادی تولید کرده و قدرت و ضریب نگهداری آن به شدت پایین آمده و به سرعت رو به زوال می رود. در هنگام برداشت کارگران باید از ماسکهای مناسب استفاده کند. زیرا تنفس اسپورهای قارچ ممکن است خطرناک بوده و موجب آلرژی شوند.

کلاهک قارچ در موقع برداشت باید فاقد رطوبت باشد. پس از برداشت نیز باید قارچ بلافاصله در حرارت یک یا دو درجه سانتی گراد سرد شود و سپس در ظروف مناسب بسته بندی شوند.
تهیه بستر کشت:
اکثر بقایای گیاهی سلولز دار از قبیل کاه و کلش غلات ساقه های ذرت، تفاله نیشکر، برگ های موز، ساقه های کاذب و بقایای گیاهان کاغذهای زائد، مواد زائد پنبه و غیره می توان برای تهیه بستر قارچ مورد استفاده قرار داد ولی رایج ترین بستر کشت بایستی کاه و کلش غلات را در اندازه ۷-۵ سانتی متر فرو کرده و در صورتیکه حجم کاه و کلش کم باشد و کاملا خشک باشد می تواند آن را به مدت ۱ تا ۵ ساعت خیساند و به طوری که با قرار دادن جسم سنگین تمام سطح آن ها در آب فرو می رود در صورتیکه از کاه و کلش تازه استفاده می شود و کاملا خشک شده نیاز به مرحله خیساندن نیست.

در این مرحله کاه و کش را در کیسه های (گوی) پلاستیکی یه کنفی ریخته در داخل دیگ های پخت یا بشکه که به راحتی در آب جوش غوطه ور شود قرار می دهیم. مدت زمان جوشاندن ۵/۱ تا ۲ ساعت خواهد بود که تا پاستوریزاسیون کمپوست کاملا انجام گیرد. کیسه را از آب جوش خارج کرده آنها را به صورت آویزان نگه داشته که آب اضافی آنها خارج شود.

اتاق تلقیح:
این اتاق به منظور آماده سازی کمپوست ها و تلقیح مورد استفاده قرار می گیرد که دو مرحله ریشه دوانی و رویش در اتاق تاریک رخ می دهد. قبل از انجام عملیات فوق اتاق مذکور را بافرمالین یا بخار ضد عفونی کرده تا در محیط کاملا سترون عملیات تلقیح انجام گیرد معمولا به ازای هر ۱۰ کیلوگرم ماده آمده شده ۲۵۰ گرم اسپان اضافه می کنیم دمای بستر کشت در زمان تلقیح بیشتر از ۲۵ درجه سانتی گراد نباشد. کمپوست در این اتاق به مدت ۱۲ تا ۱۴ روز می ماند تا میسیلوم قارچ بستر خرد را کاملا بپوشاند در شرایط کاملا تاریکی.

روش کشت:
کشت در قفسه های فلزی:
در این روش قفسه های ایجاد شده که دارای چهار چوب بوده و بین چهارچوب تور فلزی کشیده و به میله های اطراف محکم می کنیم. بعد از آماده شدن محل کشت کمپوست را بر روی آن پهن کرده و مقداری اسپان به آن می افزاییم این عمل تا رسیدن به ۴۵ سانتی متر ادامه می یابد.
کشت در داخل جعبه چوبی:
مواد اولیه تهیه شده به هر یک از دو روش را در داخل جعبه به صورت لایه به لایه که بین دو لایه کمی اسپان ۱۵ روزه ریخته روی هم انباشته می کنیم و پس از پر کردن جعبه آنرا با پلاستیک پوشانده و در اتاق مخصوص می گذاریم. هر سه روز یکبار کمی آب بر روی آن اسپری می کنیم تا میسیلوم تمام جعبه را بپوشاند پس از تکمیل شدن رشد میسیلوم در داخل جعبه که تقریبا ۲۰ روز به طول می انجامد آنرا از جعبه خارج کرده و در گوشه ای می گذاریم و روزی ۲ بار آنرا به وسیله آبپاشی مرطوب می کنیم تا شروع به محصول دهی کنند

کشت در کیسه پلاستیکی:
اندازه کیسه های پلاستیکی ۲۵×۱۸ اینچ یا کیسه های ۸۰×۴۰ سانتی می باشد.
در این روش کیسه های پلی اتیلن را در ابتدا در داخل آب گرم گذاشته تا آلودگی سطحی آن از بین برود سپس در شرایط تقریبا آسپتیک و به صورت یکنواخت مواد آماده شود را با اسپان به صورت یکنواخت مخلوط کرده و محتوی داخل کیسه را کمی فشرده

تا بین اسپان و بستر فضای خالی بسته نماند و سپس کمی آب بر روی آن اضافه می کنیم تا تقریبا رطوبت ۷۵% در داخل کیسه ایجاد شود. سپس درب کیسه را با نایلون بستر و کیسه را در جای مناسبی از اتاق نگه داری نموده و پس از گذراندن ۳-۲ روز تعدادی سوراخ در سطح کیسه ای پلاستیکی حاوی مواد کشت داده شده ایجاد کرده تا بین محیط داخل کیسه تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن صورت پذیرد. محل سوراخ ها را توسط پنبه آغشته به ملاتونین ۱/۰ درصد ضد عفونی کرده تا از ورود مگس که توسط محتوای کیسه جذب می شود جلوگیری می شود.

روش استوانه ای: جهت بهبود بخشیدن به هوا دهی و بهره گیری از کل بستر کشت از روش استوانه استفاده می کنیم. برای این منظور به روی پایه های فلزی که آنرا صفحه توری می پوشانده ستونی از جنس پلیکا در مرکز آن به صورت عمودی قرار داده می شود. قبل از کشت پایه فلزی را قیر اندود نموده تا از زنگ زدگی آن جلوگیری به عمل آیه برای کشت روی این ستون ابتدا کیسه پلاستیکی هم قطر پایه و بلندی ستون روی اسکلت پایه کشیده وبستر کشت با روش لایه به لایه به وسیله اسپان تلقیح می شود. بعد از سفید شدن بستر پلاستیک را از ستون بریده و جدا می کنیم و همزمان آبیاری با روش اسپری کردن آغاز می شود و متعاقب آن بعد از حدود دوهفته اندامهای باردهی و پس از آن میوه قارچ ظاهر می شود.

نکاتی دیگر در خصوص برداشت محصول:
برای حفظ طعم و مزه و طبل لنگرودی پی از برداشت از دادن آب یک روز قبل از برداشت خودداری کرده و مناسب ترین زمانی برداشت وقتی است که قطر قارچ بین ۱۴ تا ۱۰ سانتی متر باشد و لبه های آن به طرف پایین برگشته باشد.
چین اول قارچ ها حدود ۱۸ روز پس از تقلیح بر روی بستر ظاهر و اولین چین از حدود ۲۴ تا ۲۶ روز برداشت می شود چین دوم ۷ تا ۱۰ روز پس از برداشت چین اولیه اتفاق می افتد که تا سه چین معمولا قابل برداشت است.

کشت اسپور:
در دو طرف تیغه های لاملا در بخش همینیوم تعداد بسیار زیادی اسپور تولید می شود.
اسپورها بسیار ریز بوده و با چشم غیر مصلح دیده نمی شوند. توده اسپور به رنگ قهوه ای مایل به ارغوانی است برای تعیین نقش اسپور Sporeprixt پایه کلاهک را قطع کرده و آن را از سمتی که تیغه ها قرار گرفته چندین ساعت روی صفحه سفید کاغذ قرار می‌دهیم. معمولا یک اسپور به تنهایی جوانه نمی زند ولی می توان آن را برای جوانه زنی و ایجاد میسلیوم تحریک کرد. بهترین جوانه زنی اسپورها در درجه حرارت ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی گراد و دامنه PH 6 تا ۷ است

. معمولا در PH کمتر از ۳ و بالاتر از ۹ متوقف می شود و غلظت بالای گاز کربنیک و بیش از ۲%) ممانعت از جوانه زنی می کند.
اسپورهای تهیه شده (جمع آوری شده) در صورت عدم آلودگی و یا ضد عفونی به کمک کلروفورم براحتی روی محیطهای کشت غذایی مانند عصاره مالت – جوانه می زنند میسیلوم حاصل از جوانه زنی اسپورها تا به لوله های آزمایش حاوی محیط کشت مناسب آگار دار منتقل می شوند سپس در انکوباتو در حرارت ۱ ۲۴ درجه سانتی گراد نگهداری می شود کشت خالص تهیه شده با این روش برای تهیه بذر قارچ مورد استفاده قرار می گیرد.

و تا این مرحله مایه قارچ تهیه گردید.
دانه هایی که به این شکل اماده شده اند را در شیشه شیر نیم لیتری یا کیسه های پلاستیکی از جنس پلی پروپلین بریزید در هر کیسه یا شیشه ۲۵۰ تا ۳۰ گرم گندم جوشیده و پس از گذشتتن در پوش پنبه ای آنها را در اتوکلاو حرارت ۱۲۱ درجه سانتی گراد به مدت ۲۰ ساعت استریل کنید. پس از استریل مواد باید دارای PH 5/6 تا ۷/۶ باشد شیشه های حاوی دانه گندم در محیط تاریک با حرارت ۲۲ تا ۲۴ درجه سانتی گراد نگهداری می کنید. پس از حدود دو هفته میسیلوم قارچ سطح دانه ها را پوشانده و به طور آماده می شود برای این منظور می توان از سایر دانه های فلات مانند جو، ارزن و غیره استفاده کرد.

ج: تهیه بذر قارچ با استفاده از پولیت Perlite spacon
پرلیت ماده ای است که در هزار درجه سانتی گراد افزایش حجم پیدا می کند مواد لازم برای تهیه اسپان عبارتند از پرلیت (۱۴۵۰ گرم)، سبوس گندم (۱۶۵۰ گرم)، سولفات کلیسم (۲۰۰ گرم) کربنات کلسیم (۵۰ گرم) و آب (۶۶۵ گرم) پس از مخلوط کرده این مواد را داخل شیشه های نیم لیتری ریخته و استریل می کند در اینجا نیز روش کار مانند آنچه در مورد غلات گفته شده می باشد. اسپان تولید شده به راحتی از هم پاشیده به نسبت ارزان تمام می شود. علاوه بر این مدت زمان زیادی قابل نگهداری است.

الف: تهیه بذر قارچ باکرداسبی
برای این منظور از کود اسبی کمپوست شده که بعد از شستشو به منظور خارج کردن مواد که مانع رشد میسیلوم قارچ می شود آب اضافی کمپوست گرفته شده بعد از این مرحله ۶۰% رطوبت باقی خواهد ماند مواد به دست آمده را در شیشه های نیم لیتری شیر یا کیسه های پلاستیکی از پلی پروپیلن ریخته و کمی آب را متراکم می کنیم در شیشه ها یا کیسه های پلاستیکی با در پوش پنبه ای بسته شده در حرارت ۱۲۰ درجه سانتی گراد به مدت ۲ ساعت در اتوکلاو استریل می شوند.

پس از سرد شدن محیط با استفاده از کشتهای خالص قارچ مایه زنی شده و در محیط مناسب حرارت ۲۲ تا ۲۴ درجه سانتی گراد در تاریکی نگهداری می شوند قارچ دو هفته بعد از مایه زنی رشد کرده بذر قارچ آماده استفاده می شود. بذری که به این شکل آماده می شود می تواند به عنوان ماده تقلیح (نسل اول) برای شیشه ها یا کیسه های پلاستیکی جدید نیز مورد استفاده قرار گیرد
(نسل دوم)
ب: تهیه بذر قارچ با استفاده از بذر غلات
۱۰ کیلوگرم گندم را به مدت ۱۵ دقیقه در ۱۵ لیتر آب بجوشانید شعله را خاموش کرده اجازه بدهید دانه های گندم ۱۵ دقیقه دیگر در آب جوش باقی بماند دانه گندم بدین ترتیب کاملا نرم می شود بعد از آبگیری کامل آنها را در یک سطح پهن کرده تا آب سطحی دانه‌ها تبخیر شود. به دانه های سرد شده مقدار ۱۲۰ گرم سولفات کلیسم هیدراته و ۳۰ گرم کربنات کلسیم اضافه کرده خوب آنها را مخلوط کنید. سولفات کلسیم از بر هم چسبیدن دانه ها جلوگیی می کند و کربنات کلسیم PH مناسب مخلوط را تامین می کند.
آفات و بیماریهای قارچ خوراکی

بیماریهای قارچی
۱- بیماری و رنیسلیون (جوش خشک)
این بیماری به وسیله گونه های و رتیسلیوم

علایم مشخصه این بیماری ظهور نقاط آب سوخته در روی کلاهک قارچ و تبدیل آنها به لکه هایی به رنگ قهوه ای مایل خاکستری است. چنانچه آلودگی در مراحل اولیه رشد قارچ به صورت گیرد باعث بد شکلی کلاهک شده علاوه بر این ممکن است قارچهای سایر وضعیت دیگر مانند کپک سفید خاکستری رنگ نیز با رشد بر روی لکه های ایجاد شده در روی کلاهک قارچ خسار را افزایش دهند.
منابع اصلی آلودگی اولیه را بقایای کمپوست اطراف سالنها و یا اسپور موجود در فضای سالن محل رشد و پرورش قارچ، تشکیل می دهند اندامها آلوده کننده قارچ انگل ممکن است به وسیله ترشحات آب آبیاری روی کلاهک قارچ قرار گرفته و به وسیله مگسها و حشرات دیگر به سایر نقاط بستر منتقل شود.

رشد و نمو این بیماری در حرارتهای بالاتر از ۲۸ درجه سانتی گراد بهتر است تهویه نامناسب (کم) و رطوبت نسبی بالا، توسعه بیماری را افزایش میدهد به منظور جلوگیری از آلودگی قارچهای سالم باید بلافاصله بعد از چیدن قارچهای آلوده از بین برد ضمن رعایت کامل بهداشت زراعی در صورت مشاهده بیماری در بستر ما حرارت سالن به کمتر ۱۴ درجه سانتی گراد کاهش داده شود.
۲-سفیدک یا بیماری تار عنکبوتی
این بیماری به وسیله claclobotryum dendroldcl به وجود می آید میسیلوم قارچ به صورت پوشش روش سفید رنگ ابریشمی و یا سفید متمایل به گرم روی سطح خاک پوششی بسترها را می پوشاند عمده ترین منبع آلودگی اولیه این بیماری خاک پوششی است بنابراین پاستوریزاسیون دقیق خاک پوششی بسیار ضروری است.

خاک پوششی و نقاط آلوده باید به وسیله فرمالین ۱۵ درصد ضد عفونی شود.
۳-بیماری حباب تر
این بیماری به وسیله بیمارگری به نام mycogone perniclosa ایجاد می شود.
علایم بیماری روی قارچ خوراکی توسعه بافت مضمعمل شده بر روی اندام باردهی می باشد که در ابتدا سفید رنگ و پنبه ای بوده و با گذشت زمان به رنگ قهوه ای در می آید علاوه بر علائم ناشی از تخریب بافت آسیب دیده یک توده کرکی سفید رنگ از میسیلوم قارچ ابتدا سطح محل آسیب دیده و سپس کل سطح کلاهک قارچ را می پوشاند کنترل موارد بهداشتی از جمله بهترین راه حل‌ها می باشد در ضمن خسارت ناشی از این بیماری معمولا چندان نمی باشد.

۵-قارچهای هرز (رقیب)
گروه زیادی از قارچهای هیفوسیت که در اصلاح کپک نامیده می شوند بر روی بسترهای قارچ مشاهده می شوند. عمدتا به نام قارچهای رقیب یا قارچها هرز نامیده شده اند این قارچها از نظر سرعت جذب مواد غذایی و قدرت تطبیق با شرایط اکولوژیکی بر قارچ خوراکی، برتری داشته و می توانند بدون تاثیر آنتی کونیتی بر روی قارچ خوراکی، به سرعت در روی بستر مستقر شده و یا این که مستقیما از رشد میسیلوم قارچ خوراکی جلوگیری کنند در جذب مواد غذایی با آن رقابت نموده و در نتیجه محصول را به طور غیر مستقیم کاهش دهد

مهمترین قارچ های هرز به شرح ذیل:
الف: کپک قهوه ای که به وسیله قارچ papu;aspora bssina به وجود می آید.
ابتدا میسیلوم قارچ به صورت توده سفید رنگ بر روی خاک پوششی و کمپوست بسترها دیده می شود. پس از مدتی اسپورزایی کرده و رنگ قهوه ای پیدا می کند.
ب: کپکهای سبز و آبی این کپکها عمدتا به وسیله قارچ Trichoderma viride و بعضی از گونه های Penicillum و Aspergilus به وجود می آیند. در نقاط آلوده کلنی سبز رنگ قارچ همراه با حاشیه سفید رنگ روی بسترها به خصوص در نقاطی که مواد آلی کاملا تجزیه نشده باشند. دیده می شوند این کپک ها با ترشح مواد سمی از تولید قارچ خوراکی در نقاط آلوده جلوگیری می کنند.
پیشنهادات جهت کنترل اپیدمی بیماری کپک سبز

رعایت دقیق نکات بهداشتی در کنترل موفقیت آمیز بیشتر بیماریها و آفات، از مهمترین روشهای کنترل است که تمام روشهای موجود و لازم را برای کاهش بروز بیماری ها مختلف در بر می گیرد. هدف از اجرای هر گونه اقدام بهداشتی باید در راستای مواد زیر باشد:
۱-جلوگیری از ورود عامل بیماری یا آفت در چرخه تولید
۲-حذف عامل بیماری یا حداقل ضد عفونی کردن محیط کار
۳-حذف کامل و نابودی عامل بیماری در انتهای پروسه تولید

با توجه به اهمیت زیاد و اقدامات بهداشتی توصیه موارد ذیل ضروری است:
۱- قرار داشتن محل واحدهای پرورش قارچ در منطقه که امکان آلودگی به وسیله برخی ترکیبات شیمیایی وجود نداشته باشد. در ضمن هوای محل عاری از ترکیبات سمی و آلوده کننده باشد.
۲- کف سالنها تولید کمپوست باید سیمانکاری و کاشیکاری شده و مسقف باشد
۳- مواد اولیه برای تهیه کمپوست باید کاملا تازه و با نسبت صحیحی با هم مخلوط شده باشد
۴- پاستوریزاسیون و مراحل آماده سازی کمپوست باید در تمام طور دوره آمده سازی در درجه حرارت بهینه انجام شوند در طی این مراحل کمپوست نباید شرایط لازم برای رشد و گسترش عامل بیماریزا را کسب کند.

۵- کارگران که در محوطه تهیه کمپوست مشمول به کار می باشند بدون تعویض کفشها و لباس از ورود به سالنها تلقیح بذر و سایر سالنها پرورش خودداری کنند.
۶- اسپان و بذر مورد استفاده در تلقیح بایستی کاملا تازه و عاری از آلودگی باشد.
۷- شستن و ضد عفونی کردن تمام وسایل لازم در فرآیند تلقیح بذر و اسپان محل ضروری است.
۸- مخلوط خاک پوششی باید به طور صحیح در حرارت است ۶۰ تا ۶۵ درجه سانتی گراد به مدت ۵ تا ۶ ساعت پاستوریزه شود

۹- افرادی که برای برداشت محصول وارد سالن های کشت می شوند باید از لباس کار و دستکشهای کاملا تمیز استفاده کنند
۱۰-بقایای حاصل از برداشت محصول قبل باید کاملا جمع آوری و از سالنهای خارج شوند.
۱۱-در آب آبیاری بهتر است از کلر به میزان ۱۵۰ میکروگرم در میلی لیتر برای جلوگیری از بروز بیماریهای باکتریایی استفاده شود.

۱۲-کیسه های آلوده را به سرعت از سالنها خارج کرد یا بخشهای آلوده با فرمالین دو درصد تیمار کنیم تا (ضد عفونی) شود.
۱۳-کیسه های پر شده از کمپوست باید کاملا بسته باقی بمانند تا از امکان آلودگی طی جابجایی جلوگیری شود.
۱۴-کمپوست باقی مانده را نباید در نزدیکی سالنها پرورش قرار داد.
از روشهای دیگر کنترل بیماری کپک سبز می توان کاهش رطوبت کاهش میزان دی اکسید کربن (تهویه حساب) افزایش تهویه هوا، استفاده از مواد تمیز و عاری از آلودگی تهیه خاک پوششی که در آنها اثری از بافتهای چوبی پوسیده و مرده دیده نشود . افزایش PH خاک از طریق پوشاندن محلهای آلوده نشده با نمک هیپو کلریت سدیم و یا بی کربنات سدیم یا محلول ترئوف را نام برد.
در روش شیمیایی نیز همانطور که نتایج مطالعات در بخش گذشته نشان داد می توان از قارچکش استفاده کرد.

داشته باشد تا از اطراف پشته به پائین تر نریزد. خاک پوششی نباید به هیچ وجه از خاک رس خالص باشد، زیرا در این صورت غیر قابل نفود بوده و تبادل گرما، رطوبت و هوا را کاهش می دهد و لذا قارچ ها فقط امکان رشد محدود خواهند داشت. همچنین خاک شنی خالص نیز مناسب نمی باشد زیرا این نوع خاک در مقایسه خیلی قابل نفوذ است به طوریکه قسمت های خارجی بستر براحتی خشک شده و در اثر آبیاری شدیدی که ضرورت پیدا می کند به کمپوست قارچ رطوبت بیش از اندازه خواهد رسید. مناسبترین خاک ها مخلوطی از دو سوم شن و یک سوم خاک رس خواهد بود خاک را به وسیله الک نسبتا درشت الک می کنند. (خاک پوششی را نباید زیاد نرک کرد تا سطح بستر زیاد فشرده نگردد).

خاک پوششی را به میان بسترها حمل کرده و ابتدا آنرا در طول تقریبا ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر و عرض دستهای باز، روی قسمتهای پائین بستر به قطر ۲ سانتیمتر (خاک سنگین) و یا تا ۵ سانتی متر (خاک پوشش سبکتر) می پوشانند، به طوری که از قسمتهای پائین به طرف بالا طبقه روی طبقه قرار داده می شود و همزمان با دست فشرده می گردد. این کار ادامه پیدا می کند تا، تاج بستر یا پشته نیز پوشانیده شود. به همین ترتیب در طول بسترها کار پوشاندن ادامه می یابد.