مقاله اصول حسابداری ۱ و ۲

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله اصول حسابداری ۱ و ۲ دارای ۳۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اصول حسابداری ۱ و ۲  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله اصول حسابداری ۱ و ۲،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله اصول حسابداری ۱ و ۲ :

اصول حسابداری ۱

حسابداری: یکی از فعالیتهای خدماتی است که نقش آن : شناسایی، اندازه گیری ، ثبت ، طبقه بندی و ارائه ی اطلاعات کمی با کیفیت و ماهیت مالی مؤسسات است به منظور آنکه امکانات لازم برا ی قضاوت آگاهانه و تصمیم گیری های اقتصادی توسط استفاده کنندگان از اطلاعات مالی ، فراهم شود.
واحدهای اقتصادی:

به دو دسته تقسیم می شوند که ۱) انتفاعی ، ۲) غیر انتفاعی
۱) انتفاعی: به واحدهایی اطلاق می شود که هدف آنها کسب سود و درآمد است که بر دو نوع است: ۱) تجاری، ۲) خدماتی
۱) تجاری: واحدهایی که به خرید و فروش کالا می پردازند و سود کسب می نمایند.
۲) خدماتی: توسط اشخاص حقیقی و حقوقی تأسیس می گردند و به واحدهایی اطلاق می شود که درازای ارائه ی خدمات به مشتریان درآمد کسب می نمایند. مانند: بانک ها، بیمه ، حسابرسی

۲) غیرانتفاعی:
هدف این واحدها کسب سود نیست و در راستای منافع جامعه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی تأسیس می گردند مانند: کمیته امداد ، طرح شهید رجایی، هلال احمر
معامله: داد وستدی که بین دو طرف انجام می گیرد را معامله می نامند که بین دو نفر شخص حقیقی است.

سند حسابداری :
نوشته یا ورقه ای است که برای ثبت یک یا چند رویداد مالی در دفاتر طبق ضوابط خاصی صادر می شود و نشان دهنده بدهکار یا بستانکار حساب می باشد ، و سند حسابداری یا سند روزنامه نامیده می شود وسیله ای برای ثبت عملیات مالی دردفاترقانونی با توجه به نیاز مؤسسه به طرق مختلفی ستون بندی می شود. نمونه ای ازفرم آن درزیرارائه می شود:

مؤسسه شماره سند:
سند حسابداری تاریخ

ردیف عطف شرح مبلغ جزء بدهکار بستانکار
دفترکل دفترمعین ریال ریال ریال

جمع مبلغ به حروف
تنظیم کننده: کنترل کننده: تأییدکننده:
امضاء امضاء امضاء
مبلغ ………. ریال طی چک شماره ……. به اینجانب ……… نماینده ……….رسید. امضاء
در صفحه ……. دفتر روزنامه ثبت گردید دردفتر معین ثبت گردید دردفترکل ثبت گردید
امضاء امضاء امضاء

دارایی ها: کلیه ی منابع اقتصادی یک واحد تجاری یا مؤسسه را دارایی می نامند و برسه نوع است:
۱- دارایی جاری، ۲- دارایی ثابت، ۳- دارایی نامشهود

۱- دارایی جاری:
به گونه ای ازدارایی ها گفته می شود که ظرف مدت ۱سال ازتاریخ ترازنامه به پول نقد تبدیل می گردند که شامل: صندوق/ بانک، بدهکاران، اسناد دریافتنی، موجودی کالا، سرمایه گذاری کوتاه مدت در اوراق بهادار، پیش پرداخت هزینه ها، موجودی ملزومات، تنخواه گردان
۲- دارایی های ثابت:

به آن گونه از دارایی ها گفته می شود که قابل رؤیت است و عمرآنها بیش از ۱ سال است و اغلب آنها به غیراز زمین براثر مرور زمان کاهش قیمت پیدا می کنند، یعنی استهلاک پذیرند. که شامل: زمین، ساختمان، ماشین آلات، تأسیسات، وسائط نقلیه و ابزارکار
۳- دارایی های نامشهود:
به آن گونه از دارایی ها گفته می شود که قابل رویت نیستند و دارای ارزش برای واحد تجاری باشند اطلاق می گردد که شامل: سرقفلی، حق الاختراع، حق الامتیازها (برق وگاز وتلفن وآب)، هزینه ی تأسیس قبل از بهره برداری شرکت و علائم تجاری

بدهی ها : تعهدات یک واحد تجاری به اشخاص حقیقی و حقوقی را بدهی نامند و بردو نوع است: ۱- بدهی جاری یا کوتاه مدت، ۲- بدهی بلند مدت یا ثابت
۱- بدهی جاری یا کوتاه مدت:
به آن گونه از بدهی ها اطلاق می شود که ظرف مدت ۱ سال از تاریخ ترازنامه و از محل دارایی های جاری پرداخت می گردند که شامل: بستانکاران، اسناد پرداختنی به سررسید ۱ سال، پیش دریافت های فروش کالا یادرآمد، تسهیلات کوتاه مدت بانکی، قسمت جاری اقساط، تسهیلات بلند مدت بانکی، سود سهام پرداختنی، کلیات پرداختنی و هزینه های معوق یا هزینه های پرداخت نشده.

۲- بدهی های بلند مدت یا ثابت:
به آن گونه ازبدهی ها که سررسید آنها بیش از ۱سال باشد را بدهی بلند مدت یا ثابت گویند که شامل: تسهیلات بلند مدت بانکی، اسناد پرداختنی به سررسید بیش از ۱ سال، اوراق قرضه بلند مدت.
سرمایه: ادعای صاحب مؤسسه به اموال مؤسسه را سرمایه نامند.
هزینه: صرف یا خرج قسمتی از دارایی ها به منظورکسب درآمد را هزینه نامند.
درآمد: بهای کالای فروش رفته و یا بهای خدمات ارائه شده به مشتریان را درآمد نامند.

معادله حسابداری (فرمول ترازنامه) :
بدهی= حقوق طلبکاران
حقوق سرمایه گذاران اموال = دارایی
سرمایه = حقوق سهامداران
سرمایه + بدهی = حقوق سرمایه گذاران = اموال = دارایی
( (تغییرات در سرمایه) C + (تغییرات در بدهی ها)L = A (تغییرات دردارایی ها)

ترازنامه : ترازنامه یا بیلان صورت حسابی است که وضع مالی یک واحد تجاری را دریک لحظه ی معین نشان می دهد. بعبارت دیگر: ترازنامه صورتی است که اطلاعات مربوط به منابع اقتصادی ، تعهدات اقتصادی و علائق صاحبان واحد تجاری نسبت به منابع آن واحد را، دریک تاریخ مشخص از طریق گزارش دارایی ها، بدهی ها و حقوق مالکان تجاری فراهم می ـ کند.

شکل و محتوای ترازنامه:
هدف از تنظیم ترازنامه، ارائه صورتی است که گویای کافی در مورد دارایی ها، بدهی ها وانواع حقوق صاحبان مؤسسه را داشته وکلیه ی واقعیت های با اهمیت و مربوط درباره ی واحد تجاری را بطورکامل افشاء کند وشکل ومحتوای ترازنامه و نحوه ی طبقه بندی اقلام مندرج درآن بایستی به گونه ای باشد که تمام اطلاعات با اهمیت و مربوط در مورد واحد تجاری را طبق اصول متداول حسابداری به نحوه ی گویا وقابل درک ارائه کند تا قابل استفاده برای گروههای مختلفی باشد که هر کدام آن را از نقطه نظر خاص خود مورد بررسی قرار می دهند.

تراز نامه به اشکال گوناگونی تهیه و ارائه می شود که سه شکل مرسوم ومتداول آن :
۱) شکل حسابT ، ۲) شکل وضعیت مالی ، ۳) وشکل گزارشی است.
حقوق صاحبان سهام = سرمایه = C
سهام عادی (ممتاز) ×××
اندوخته ها( قانونی،احتیاطی، توسعه وتشکیل) ××××
صرف سهام ××××
مانده ی سود وزیان انباشته ××××
جمع حقوق صاحبان سهام ××××

وظیفه ی اصلی حسابداری:
ارائه ی اطلاعات مالی بر گروههای ذینفعی است.
۱) درون سازمانی مدیریت برای برنامه ریزی کوتاه مدت نیاز به اطلاعات مالی دارد.
کارکنان
۲) برون سازمانی: ۱) بانک ها ، ۲) طلبکاران ، ۳)سهامداران ، ۴) دولت ، ۵) رقبا
حساب: جدول یا صورتی است که فعالیت های مالی یک مؤسسه یایک واحد تجاری درآن ثبت می گردد.
حساب به فرم T انگلیسی از ۳ قسمت تشکیل شده است :
۱) نام حساب حساب صندوق
۲) سمت راست حساب (بدهکار) بدهکار بستانکار
۳)سمت چپ حساب (بستانکار)

مانده ی یک حساب :
ما به التفاوت جمع ستون بدهکاران ازجمع ستون بستانکاران حساب مانده ی حساب گویند. * حساب بستانکاران حساب صندوق
۱۴۰ ۲۵۰ ۴۵۰ ۳۶۰
۱۱۰ بس بد ۹۰
چهار صورت حسابهای مؤسسه:
۱) دارایی ها: که مانده ی آنها همیشه بدهکار است. ۲)‌ بدهی ها وسرمایه که مانده ی آنها همیشه بستانکاراست. ۳) حساب درآمد: همیشه مانده ی آنها بستانکاراست. ۴) هزینه ها: که همیشه مانده ی آنها بدهکاراست.
۱) حساب های دائم:
به حسابهایی اطلاق می شود که از یک دوره ی مالی به دوره مالی بعد انتقال می یابد مانند: دارایی ها، بدهی ها، سرمایه و ذخایر‌، استهلاک، مزایای پایان خدمت کارکنان.
۲)حساب های موقت:
به حسابهایی اطلاق می گردد که در یک دوره ی مالی ایجاد و درهمان دوره ی مالی بایستی به حساب سود و زیان انتقال یابد. مانند: حسابهای درآمدی (فروش کالا)، حسابهای هزینه ای، هزینه ی حقوق،‌ هزینه ی اجاره تلفن و آب و گاز و برق، هزینه تشکیلاتی، هزینه ی مالی و…..
۳) حساب های مخلوط(مختلط) :
به حسابهایی اطلاق می گردد که یک سر آنها درترازنامه و سردیگرشان در سود و زیان می باشد مانند: حساب پیش پرداخت هزینه ها، پیش دریافت ها،‌ فروش کالا،‌ و موجودی ملزومات.
تراز آزمایشی: فهرستی از مانده ی بدهکارو بستانکار حساب های T (دفترکل) را ترازآزمایشی نامند. و بردونوع است:‌ ۱-دوستونی، ۲- چهارستونی
مراحل مختلف حسابداری:

۱) جمع آوری اطلاعات مالی ، ۲) تجزیه و تفکیک اطلاعات مالی ازروی مدارک اولیه ، ۳) ثبت معاملات در دفتر روزنامه عمومی ، ۴) انتقال ثبت های بند۳ به دفترکل ، ۵) تهیه ترازآزمایشی ،۶) تنظیم کاربرگ ، ۷) ثبت اقلام اصلاحی دردفتر روزنامه عمومی ونقل آنها به دفترکل ، ۸) تهیه صورت های مالی(ترازنامه، صورت سود وزیان، صورت حساب سرمایه) ، ۹) بستن حسابهای موقتی ، ۱۰) تهیه ترازنامه آزمایشی اختصاصی.
اصول و مفاهیم حسابداری:

۱) تفکیک شخصیت ، ۲) دوره ی حسابداری، ۳) پولی، ۴) تداوم فعالیت ، ۵) تطابق هزینه ها با درآمد ،۶) بهای تمام شده.
اصول حسابداری:
۱) اصل ثبات رویه ، ۲) اصل افشاء ، ۳)‌ اصل احتیاط و محافظ کاری ، ۴) اصل اهمیّت.
تعریف مفهوم تفکیک شخصیت:

اطلاعاتی که در حسابداری نگهداری می شود همیشه مربوط به شخصیت مؤسسه بوده و ازحساب شخصی افرادی که مالک یا اداره کنندگان آن هستند تمیزداده میشود. عموماًثبت اطلاعات حسابداری برموجودیت مؤسسه اثرداردونه برموجودیت صاحبان یا اداره کنندگان آن.
تداوم فعالیت:
طبق این مفهوم فرض می شود که مؤسسه ی تجاری برای مدت زمان نامحدود دایربوده و به فعالیت خود ادامه می دهد و به عبارت دیگرآن مؤسسه تجاری دارای فعالیت است ثبت دارایی ها به بهای تمام شده و شناسایی پیش پرداخت هزینه ها ازاین مفهوم تبعیت می نماید.
مفهوم بهای تمام شده:

طبق این مفهوم کالا و خدماتی که تحصیل می شود بایستی قیمت تمام شده ی آنها دردفاترثبت گردند و این قیمت مبنای عملیات مالی آینده قرارخواهد گرفت. ثبت های حسابداری براساس مفهوم بهای تمام شده می باشند و این مفهوم با مفهوم تداوم فعالیت ارتباط دارد.
مفهوم پولی:
معاملات تجاری برحسب واحد پول ثبت می گردند وپول وسیله ی تبدیل ازکالاو خدمات می باشد.ازپول برای سنجش اندازه گیری کالاو یاخدمات غیرهمگن استفاده می شود.
مفهوم دوره حسابداری: برای تعیین وضعیت مالی وعملکرد مؤسسه حسابداران عمرفعالیت مؤسسه رابه دوره هایی تقسیم ودرپایان آن دوره ها وضعیت مالی ونتایج فعالیت آن رابه استفاده کنندگان صورت ها وگزارشات مالی ارائه می نمایند. باید توجه داشت که دوره ی مالی می تواند یک ماه ،‌دو، شش ماه و یا بیشتر باشد متداول ترین دوره ی مالی ۱سال است که سال مالی می نامند که از اول فروردین شروع و تاپایان اسفند خاتمه می یابد و سال مالی عموماً دریکی ازبندهای اساس نامه شرکت آورده می شود که ممکن است از اول فروردین تاپایان آن سال نبوده و از مهریک سال به مهرسال بعد باشد.

تطابق هزینه با درآمد:
هدف هرمؤسسه ای کسب سود بوده و هزینه هایی که بادرآمدشان تطابق دارند، سود به وسیله ی تطابق هزینه در مقابل درآمد اندازه گیری می شوند به موجب این مفهوم هنگامی که یک رویداد مالی موجب درآمد دریک دوره ی مالی می شود تأثیرآن رویداد برهزینه ی همان دوره خواهد بود.
اصول حسابداری :
اصل افشاء :
افشاء کلیه ی اطلاعات با اهمیت یکی ازمهمترین اصل حسابداری است طبق این اصل کلیه ی حقایق بااهمیت ومرتبط با وضعیت مالی درگزارشات مالی به طورکامل افشاء واین امرموجب تفسیردرست استفاده کنندگان ازاطلاعات مالی می گردد. این اصل علاوه براطلاعات کمی شامل اطلاعات کیفی می گردد.
اصل ثبات رویه :
طبق این اصل رویه ها ی حسابداری بکارگرفته شده دریک دوره ی مالی بایستی برای دوره های مالی مختلف قابل اعمال باشند چنانچه روش های حسابداری بطورمداوم تغییریابد تجزیه و تحلیل و مقایسه اقلام دوره های مختلف مالی بی اندازه مشکل خواهدگشت.
اصل محافظه کاری:

اصل احتیاط این است که باید کوشش لازم به عمل آید تا درآمد مؤسسات پیش ازآنکه واقعیت دارد درحساب ها منظورنشود این اصل حسابدار بایستی دارایی ها ودرآمدها را به کنترل ارزش و بدهی ها و هزینه ها را به بیشترین ارزش گزارش نماید. طرفداران اصل احتیاط معتقدند که برای حفظ قدرت مالی مؤسسات اجرای این ضروری است خاصه ی این اغلب گردانندگان چرخه های اقتصادی مدیران مؤسسات به هنگام قضاوت درباره ی مسائل مالی اغلب خوشبین هستند و این خوش بینی اگرازحد معمول تجاوزکند برای ادامه ی مؤسسات زیان بخش است.

اصل اهمیّت:
مطابق این اصل وقایعی ثبت می گردند که با اهمیت باشند و وقایع بی اهمیت نیزحذف می گردند. رَد وقایع بی اهمیت تأثیری درگزارشات مالی مؤسسه نخواهد گذاشت. اثراتی که درثبت وقایع وجود دارند می بایستی ارزش نیروی کاردرآن لحاظ گردد وطبق نظرنیومن و میلمن مفهوم اصل اهمیت قسمت مهمی از اصول حسابداری و استانداردهای گزارش دهی به حساب می آید.

تأثیرات معاملات براقلام ترازنامه:
A L c 1)L+(c+K) A+K= 2) A+K= c + (L+K) 3) A-K=L+(c+K) 4) A-K= c +(L+K)
تکمیل حسابداری:
چرخه ی حسابداری با عملیات ذیل در پایان دوره ی مالی تکمیل می گردد.
۱) تهیه ی ترازآزمایشی اصلاح نشده ، ۲) تعدیل و اصلاح حساب ها ، ۳) تهیه صورت های مالی ،
۴) بستن حساب های موقت ، ۵) تهیه ی تراز آزمایشی اختتامی

تعریف کالا: اجناسی که به قصد انتفاع توسط مؤسسات بازرگانی خریداری می شوند.
تعریف خرید و فروش کالا: داد وستدی که به منظور انتقال مالکیت کالا از سوی فروشنده به خریدار در قبال وجه نقد یاتعهد آتی صورت می پذیرد.
شرایط معامله: ۱)مجاز بودن معامله،۲) صلاحیت طرفین ، ۳) قصد طرفین ، ۴) رضایت طرفین
سیاهه(فاکتور) : فرمی که به همراه کالای فروخته شده از سوی فروشنده به جهت خریدار ارسال می گردد.
حسابداری کالا : ۱) روش دائمی ، ۲) روش ادواری (دوره ای)

روش دائمی : در این روش کلیه ی خرید های کالا و فروش کالا در حسابی به نام موجودی کالا ثبت می شوند.
روش ادواری (دوره ای) : ۱) حسابداری خرید کالا، ۲) حسابداری فروش کالا
فروش کالا به دو صورت است یکی به صورت نقد و دیگری به صورت نسیه.
حسابداری خرید کالا: در این روش کلیه ی خرید های نقد ویا نسیه ی کالا در حسابی که ماهیت آن بدهکار است و نام آن حساب خرید کالا است ثبت می گردد.
برگشت از خرید کالا :

کلیه ی برگشتهای خرید کالا نقد و نسیه در یک حسابی که ماهیت آن بستانکار است و نامش برگشت ازخرید کالا است ثبت می گردد.
حسابداری فروش کالا در سیستم ادواری :
کلیه ی فروش های نقدی و نسیه ی کالا در یک حسابی که ماهیت آن بستانکار است و نام آن حساب فروش کالا است ثبت می گردد و طرف حساب های بدهکار این حساب ، حساب صندوق (فروش نقدی ) و حساب های دریافتنی (بدهکاران) از (فروشهای نسیه) می باشد.
برگشتیهای فروش کالا : کلیه ی برگشتی های کالا اعم از نقد یا نسیه در یک حسابی که ماهیت آن بدهکار بوده و نام آن برگشت از فروش کالا درآن ثبت می گردد و طرف بستانکار حساب فوق حساب صندوق (بدهکاران) می باشد .

تخفیفات: بر دو نوع است : ۱) تجاری ، ۲) نقدی
۱) تجاری: به آن گونه تخفیفات اطلاق می شود که در زمان خاصی توسط فروشنده به خریدار داده شده و این گونه تخفیفات نه در دفاتر خریدار و نه دردفاتر فروشنده ثبت نمی گردد.
۲) نقدی : به آن گونه از تخفیفات اطلاق میشود که به محض زود پرداختن بدهی ازسوی فروشنده به خریدارداده می شود این گونه تخفیفات هم دردفاترخریداروهم دردفاترفروشنده ثبت می گردد.
دفاترلازم درحسابداری :

۱) دفاتراصلی ، ۲) دفاترفرعی (معین)
دفاتراصلی: چهارنوع دفتراصلی داریم که شامل: ۱) دفترروزنامه یا دفترثبت اولیه ، ۲) دفترکل یادفترثبت نهایی ، ۳)‌ دفتردارایی (خلاصه ای از ترازنامه) ، ۴) دفترکپیه
دفترروزنامه: دفتری است که تاجرکلیه ی فعالیتهای مالی خود را به ترتیب تاریخ درآن ثبت می کند وخود بردونوع است: ۱) دفترروزنامه ی عمومی(کلیه ی فعالیت های مالی مؤسسه ثبت می شود) ، ۲) دفترروزنامه ی اختصاصی (دفترروزنامه اختصاصی خرید ، دفترروزنامه اختصاصی فروش، دفترروزنامه اختصاصی پرداخت های نقدی)

فرم دفترروزنامه عمومی:
تاریخ شرح عطف بدهکار بستانکار

دفترکل: دفتری است که کلیه ی عملیات ثبت شده دردفتر یا دفاترروزنامه، برحسب سرفصل یا کدگذاری حسابها درصفحات مخصوص آن ثبت می گردد.

فرم دفترکل:
تاریخ شرح عطف بدهکار بستانکار تشخیص مانده

دفترکپیه: دفتری است که تاجرکلیه ی مراسات ومخابرات همچنین صورت حساب های صادررا به ترتیب تاریخ درآن ثبت می گردانند.
دفتردارایی: درپایان دوره ی مالی تاجر بایستی کلیه ی دارایی ها، بدهی ها، سرمایه رادر این دفترثبت نمایند.
کشف اشتباهات ترازآزمایشی ونحوه ی تعیین آن:
حالت اول: ۱۰ A-B = حالت دوم: A-B = K حالت سوم: A-B = 9K

نحوه ی نگهداری حساب ها دردفترکل:
۱) دارایی جاری ، ۲) دارایی ثابت ، ۳)‌ سایردارایی ها ، ۴) بدهی های جاری ، ۵) بدهی های بلندمدت ، ۶) سرمایه ، ۷) برداشت ها ، ۸) درآمدها ، ۹) هزینه ها
سرمایه در گردش: ۱) ناخالص(دارایی های جاری) ، ۲) خالص (ازتفاوت دارایی های جاری- بدهی های جاری ، جمع دارایی های جاری – جمع بدهی های جاری)
گزارشات دوره ای (صورتهای مالی) :

محصول نهایی فرآیند حسابداری مالی تعدادی گزارش است که با آنها صورتهای مالی نامند و شامل : ۱) صورت سود و زیان ۲) ترازنامه ، ۳) صورت حساب سرمایه
صورت سود و زیان: گزارشی که اقلام درآمد وهزینه را بطورخلاصه و طبقه بندی شده نشان می دهد آن را صورت سود وزیان نامند و نتیجه ی فعالیتهای مالی یک واحد تجاری دریک دوره ی مالی است فرم صورت سود و زیان درمؤسسات خدماتی و بازرگانی (تجاری) به شرح زیراست:

صورت سود و زیان مؤسسه ی خدماتی × منتهی به تاریخ ۲۹/۱۲/xy13
کل درآمد ناشی ازارائه ی خدمات
کسرمیشود: هزینه های عملیاتی وغیرعملیاتی
هـ . حقوق کارکنان ×××
هـ . اجاره ×××
هـ . استهلاک دارایی های ثابت ×××
هـ . بیمه ××× درراستای هدف اساسنامه(عملیاتی)
هـ . ملزومات اداری ×××
هـ . پذیرایی ×××
هـ . متفرقه ×××
هـ . مالی تسهیلات بانکی ××× درراستای هدف اساسنامه نیست(غیرعملیاتی)
×××× B
سودوزیان ویژه قبل ازاعمال سایر درآمدها > A-B = c
+ سایردرآمدها < c
سود(زیان) ویژه پس ازاعمال سایردرآمدها c + D = E (سایردرآمدهاD = )

فرم صورت سود وزیان در مؤسسات تجاری (بازرگانی):
۱)‌ فروش خالص = فروش ناخالص- برگشت ازفروش کالا و تخفیفات نقدی فروش
۲)‌ بهای خرید کالا(خالص طی دوره) = بهای کالای خریداری شده طی دوره( ناخالص) + هزینه ی حمل کالا – برگشت ازخرید کالا و تخفیفات نقدی خرید
۳)‌ بهای کالای حاضربه فروش = بهای کالای اول دوره + خرید کالاطی دوره خالص

۴) قیمت تمام شده کالای فروخته شده = بهای کالای حاضربه فروش – بهای کالای پایان دوره
۵) سود(زیان) ناویژه = فروش خالص – قیمت تمام شده کالای فروخته شده
۶) سود(زیان) ویژه قبل از اعمال سایردرآمدها = سود(زیان) ناویژه – جمع هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی
۷) سود(زیان) ویژه پس از اعمال سایردرآمدها = سود(زیان) ویژه قبل از اعمال سایردرآمدها + سایر درآمدها
حساب عملکرد صورت سود و زیان مؤسسه بازرگانی منتهی به تاریخ ۲۹/۱۲/XY13
فروش ناخالص ×××
ـ برگشت از فروش کالا و تخفیفات نقدی فروش ×××
فروش خالص ××××
کسر می شود : قیمت تمام شده کالای فروخته شده (فروش رفته )
بهای کالای اول دوره ×××
+ خرید کالای طی دوره ×××

+ هزینه حمل کالا ×××
ـ برگشت از خرید کالا و تخفیفات نقدی خرید (×××)
بهای کالای پایان دوره ×××
قیمت تمام شده کالای فروخته شده ××××
سود(زیان) ناویژه ××××
ـ کسرمی شود: هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی
هـ . حقوق کارکنان اداری ×××
هـ . حقوق فروشندگان ×××
هـ . آگهی وتبلیغات وبازاریابی ×××

هـ . ملزومات اداری ×××
هـ . بیمه ×××
هـ . استهلاک دارایی های ثابت ×××
هـ . متفرقه ×××
هـ . پذیرایی ×××
هـ . تسهیلات بانکی ×××
جمع هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی ××××
سود و (زیان) ویژه قبل از اعمال سایردرآمد ها ××××
+ سایردرآمدها ××××

سود (زیان) ویژه پس از اعمال سایر درآمدها ×××××
صورت حساب سرمایه : خلاصه ای از تغییرات به عمل آمده در سرمایه یک واحد تجاری در یک دوره مالی را گویند .
عوامل افزایشی در سرمایه مؤسسه : سود یا سرمایه گذاری مجرد است .
عوامل کاهش در سرمایه مؤسسه : زیان یا برداشت است .
شرح پایان سال X13 پایان سال X13
جمع دارایی ها A A
جمع بدهی ها L L
سرمایه گذاری مجرد طی دوره c c
برداشت صاحب مؤسسه طی دوره K
Z
C = C +X + K – Z

X= C – C + Z – K

سرمایه پایان دوره = سرمایه اول دوره + سود(زیان)ویژه طی دوره + سرمایه گذاری مجدد طی دوره – برداشت حساب مؤسسه طی دوره

صورت حساب سرمایه مؤسسه منتهی به تاریخ ۲۹/۱۲/XY 13
سرمایه مؤسسه اول دوره ××××
اضافه می شود :
۱) سود ویژه طی دوره ×××
۲) سرمایه گذاری مجدد طی دوره ×××
جمع اضافات ××××
کسر میشود برداشت حساب مؤسسه طی دوره ×××
جمع کسورات ×××
نتیجه = جمع اضافات – جمع کسورات ××××
نتیجه + سرمایه اول دوره= سرمایه پایان دوره ××××
دیون (حساب های پرداختنی ) :

مؤید بدهی مؤسسه به طلبکاران است بدهی ممکن است از خرید کالا و یا خدمات و یا خرید یک دارایی ویا دریافت یک وام بطور نسیه ایجاد گردد. بدهی هایی که ظرف مدت یک سال از محل دارایی های جاری پرداخت می شوند بایستی در ترازنامه و در قسمت بدهی های جاری آورده شوند. بدهی هایی که سر رسید آنها بیش از یک سال باشند جزء دیون بلند مدت بوده ودر ترازنامه در بدهی های بلند مدت منعکس می گردد. بدهی هایی که هنوز قطعیت پیدا نکرده و قطعیت آنها منوط به شرایط خاصی در آینده باشد بدهی های احتمالی گویند و به صورت زیر نویس در ترازنامه آورده می شود .
مطالبات (حساب های دریافتنی ) : این گونه حساب ها از فعالیت های مختلف یک واحد تجاری در قبال عرضه کالا ویا خدمات و یا فروش یک دارایی بطور نسیه ایجاد میگردد و بردونوع هستند:

۱) مطالبات (حساب های دریافتنی تجاری ) ، ۲) مطالبات غیرتجاری
۱)این گونه مطالبات از فروش کالا و خدمات طی عملیات عادی و مستمر مؤسسه ایجاد می شوند. ۲)مطالباتی که رابطه ی مستقیم با عملیات عادی و مستمر واحد تجاری ندارند آنها را مطالبات غیر تجاری نامند .

مطالبات بر حسب ماهیت دو نوع اند :
۱)بدهکاران ، ۲) اسناد دریافتنی
۱)آن دسته از مطالبات را که هیچ گونه اسناد تجاری (سفته،برات و چک) در ازای آن دریافت نشده و صرفاً در قبال اعتبار اشخاص با آنان وام یا کالا ویا خدمات بطور نسیه ارائه می شود . ۲) در ازای دریافت وام یا فروش کالا و خدمات اسناد تجاری اخذ می شوند . این اسناد حاکی از امکان دریافت مبلغی معین درتاریخ مشخص میباشد وتحت سرفصل اسناد دریافتنی طبقه بندی می شوند.