مقاله افق های آینده خط مشی گذاری عمومی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله افق های آینده خط مشی گذاری عمومی دارای ۴۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله افق های آینده خط مشی گذاری عمومی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله افق های آینده خط مشی گذاری عمومی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله افق های آینده خط مشی گذاری عمومی :

منابع :
۱- الوانی سید مهدی، فتاح شریف زاده فرایند خط مشی گذاری عمومی – انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی ۱۳۸۳
۲- الوانی – سید مهدی، معارزاده طهران رضا – اداره امور عمومی تطبیقی – انتشارات اندیشه های گوهر بار ۱۳۸۱
۳- الوانی – سید مهدی – تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی – انتشارات سمت – پاییز ۱۳۶۹
۴- گیور یارحسن، ذبیحی محمد رضا- تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی – انتشارات کیان – پاییز ۱۳۸۱

فهرست مطالب
عنوان صفحه
۱- مقدمه ۲
۲- ویژگیهای دانش جدید خط مشی گذاری ۳
۳- فرآیند تصمیم گیری در سیستمهای تصمیم گیری ۱۱
۴- رویکردهای فرآیند تصمیم گیری ۱۱
۵- ترکیب رویکردهای هنجاری و توصیفی ۱۳
۶- مسائل و مشکلات مطرح شده در فرآیند تصمیم گیری ۱۴
۷- اداره امور توسعه ۱۵
۸- خط مشی عمومی تطبیقی ۱۷
۹- الگوی اقتضایی ۱۷
۱۰- مدل جریانها و دریچه ها ۱۹
۱۱- منابع ۲۴

تعریف خط مشی :
زندگی انسان امروز از هر سو با خط مشی های عمومی پیوند خورده است و هر لحظه از زندگی او به گونه ای با خط مشی های عمومی ارتباط دارد. مسائلی چون آلودگی محیط زیست، بهداشت عمومی، آموزش، امنیت جامعه، ادامه خدمات عمومی و بسیاری مسائل دیگر همه در متن خط مشیهای عمومی قرار دارند.
خط مشی عمومی در برگیرنده اجزائی است که اصطلاحاً هدف، محتوا و اثر نامیده می‌شود هدف به مقصدی گفته می شود که خط مشی عمومی برای نیل به آن شکل می‌گیرد.

برای مثال ممکن است «هدف» حل یک مشکل عمومی باشد. محتوا به بخشی از خط مشی اطلاق میشود که لذا انتخاب گزینه مطلوب به دست می آید؛ یعنی محتوا همان طریقی است که ما را به هدف میرساند؛ برای مثال کاهش عوارض گمرکی کالا ، محتوای خط مشی اتحاذ شده برای حل مشکل واردات کالاهای مورد نیاز جامعه است. اثر یا نتیجه خط مشی نیز بر تغییراتی که به سبب اجرای خط مشی حادث می شود دلالت دارد.

در جستجوی دانش جدید خط مشی گذاری:
قرن بیست یلکم برای بشر لذا اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود، فزونی جمعیت در پاره‌ای از نقاط عالم ، نوآرویهای فنی. دگرگونی ارزشها، تغییر مرزهای سیاسی، اقتصادی و استراتژیک جهان این را به صورتی مقطعی متمایز در تاریخ معاصر در خواهد آورد.

در قرن بیست و یکم انسان به قرن دگرگونیهای فزاینده گام می‌نهد و با مسائل پیچیده تر و مشکل تری روبرو خواهد شد. برای رویاروئی با قرن جدید نیاز به تصمیم ها و خط مشیهای جدید و پیچیده است و اگر نظام سیاست گذاری نتواند خود را با پیچیدگیها و تغییرهای زمان هماهنگ کنند، چیزی جز زیان نصیب ما نخواهد شد.

مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی پیچیده ای اطراف ما را گرفته است و سرعت تحولات و تغیرات محیطی بیشتر از آن است که به تصور در آید. پیچیدگی و تحول و سرعت به همراه ارتباطات جهانی که امروزه کشورها را در می نوردد. خط مشی گذاران با مسئولیتی خطیر ربوبرو ساخته است، آنان برای تصمیم گیری در چنین فضائی باید مجهز به ابزارها و شیوه های جدید باشند. و برای تحقق این هدف باید دانش جدیدی را در خط مشیگذاری بنیاد گذارند.

ویژگیهای دانش جدید خط مشی گذاری:
۱- پرهیز از شیوه های تحصلی:
در هر دانش جدید خط مشی گذاری باید ضمن توجه به اصول علمی از واقعیتها نیز غافل نباشیم. خط مشی گذاران نیاید ذچار این اشتباه شوند که روشهای تجربی اثباتی، راه حل تمام مسائل را به آنها ارزانی میدارد. روشها تابع مسائلند نه مسائل تابع روشها.
در خط مشی گذاری دقت های تحصلی ما را دچار اشتباه می کند. زیرا تمامی مسائل قابل حس به وسیله تحصلی نیست. و این نکته ای است که در این ضرب المثل بخوبی بیان شده است «بهتر آن است که به نتیجه ای درست برسیم تا آنکه دچار خطا شویم»
در دانش جدید خط مشی گذاری باید نوعی شیوه های اکتشفافی، ابداعی به جای شیوه های عقلانی بکار گرفته شود.

۲- پاسخگوئی به محیط متغیر و شکل دادن به آن:
دانش جدید خط مشی گذاری باید بر مبنای رابطه متقابل با محیط طراحی شود. در رویارویی با محیط متغیر باید از قبل آمادگی داشت و ضمن پاسخ به محیط، در صورت لزوم، آنرا به نفع خود شکل داد. مقابله فعال و متناسب با محیط از ویژگیهای دانش جدید خطی مشی گذاری است که به ما قدرت میدهد تا رابطه تعاملی موثری را با محیط متغیر خود داشته باشیم.

۳- توجه به تجربه های تاریخی اما اسیر نشدن در گذشته ها:
در دانش جدید خط مشی گذاری سازماندهی باید به گونه ای باشد که از گذشته و تاریخ سر مشق بگیریم. اما از تغییرها و تحولهای زمان نیز دور نمانیم. آینده بطور قطع مانند گذشته نیست اما رشته هائی که آینده را به گذشته وصل می کند بسیار قوی و مستحکمند. ما می توانیم آینده را با توجه به گذشته بسازیم. در حالی که ممکن است آنچه را ساخته ام با گذشته بسیار متفاوت باشد

۴- حداکثر سازی موفقیت و حداقل سازی شکست :
دانش جدید خط مشی گذاری در پی حداکثر سازی احتمال موفقیتها و حداقل ساختن احتمال شکستهاست. باید وقایع نامطلوب شناسائی شده و تلاش شود که از آنها تا حد امکان دوری شود. و در مقابل رویدادهای مطلوب تعریف و تعین شده و کوشش شود که به آنها دسترسی یابیم. بنابراین در این میان مسئله را شناخت وقایع و تعیین میزان احتمال وقوع آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است. خلاقیت و ذهن پویا بیشتر از محاسبه ها و سنجشهای کمی ما را در این زمینه یاری می دهند.

۵- اقتضانی بودن شیوه های خط مشی گذاری:
مطلق گرائی در خط مشی گذاری شیوه ای کار ساز نبود. و باید با توجه به شرایط و مقتضیات اقدام به انتخاب مدل نمود. در برخی موارد بهتر آن است که با تغییرهای جزئی به وضع خط مشی پرداخته و از تغییرهای وسیع خودداری کرد. در پاره ای موارد لازم است که به تغییرهای عمده و اساسی دست زد. و برای حل مسئله قاطعانه اقدام کرد. به عبارت کلی تر شرایط مختلف شیوه های متفاوت خط مشی گذاری را می طلبد. بنابراین در نظریه جدید خط مشی گذاری باید انعطاف پذیری در حدی باشد که مدلها بتوانند خود را با شرایط ناسازگار هماهنگ کنند.
در نظریه های جدید پویائی باید جای ایستائی را بگیرد و انعطاف جایگزین دشواری ها و سختی شود.

۶- توان رویاروئی با پیچیده گیهای گسترده:
مسائل امروز نسبت به گذشته بسیار پیچیده ترند و سیاست گذاری باید توان رویاروئی با این پیچیدگیها را داشته و عمق آنها را درک کند. رو به مسائل که ساده می نماید و درک آن به سهولت امکان پذیر است، نباید ملاک تصمیم گیری قرار گیرند، بلکه باید به عمق مسائل برداخته شود و تصمیمها با دورنگری و نظریه پیچیده گیهای عمقی گرفته شوند قطعی نبودن و احتمال بودن وقوع نتیجه های مورد نظر یکی از پیچیدگهای مسائل تصمیم گیری امروزها می باشند. ذهن انسان یا رای روبرو شدن با این عدم اطمینانها را نداشته و باید به کمک شیوه ها و روشهای علمی و آماری و اتکا به نظام‌های اطلاعاتی به آنها چیره شود.

۷- پاسخگو بودن در موقعیتهای بحرانی:
بحرانها وقایعی غیره منتظره و بیشتر غیره قابل پیش بینی هستند که باید برای آنها به سرعت تمصیم گیری شود. امروزه در مورد مدیریت بحران که در واقع همان تصمیم گیری در مواقع بحرانی است بحثهای علمی فراوانی تر جریان است. اما بیشتر این تلاشها با هدف حفظ وضع موجود انجام می گیرند.
در حالی که دانش جدید خط مشی گذاری باید بتواند در مقابل بحرانهای آتی نیز قدرت پاسخگوئی داشته باشد . و قبل از وقوع بحران به مقابله با آن برخیزد. سرعت بخشیدن سازگار تصمیم گیری در مواقع بحرانی و داشتن برنامه هائی از پیش تعیین شده برای موقعیتهای اضطراری از زمره توصیه های است که برای خط مشی گذاری در شرایط بحرانی ادامه می شوند.

۸- گرایشهای سیاسی در خط مشی گذاری:
واقعیتهای سیاسی باید در خط مشی گذاری منعکس شوند . این واقعیتها به عنوان محدود کنند. بلکه در مقام هدایت کننده خط مشیها عمل می کنند و راهنمای سیاستگذاران هستند.
بنابراین در دانش جدید خط مشی گذاری تعبیه سازو کاری که امکان آگاهی از سیاستها در زمینه مرتبط را فراهم می کند ضروری است. خط مشی گذاران ضمن توجه به واقعیتهای سیاسی نباید در سیاستها غرق شده و اشراف خود را نسبت به موضوع از دست بدهند.

۹- حساس بودن نسبت به موفقیتها و شکستهای دیگران
تئوریهای جدید تصمیم گیری باید مجهز به نظام های باز خورده ای باشد که آنها را از تجربه های دیگران آگاه کرده و موجب بهره گیری آنان از شکستها و توفیق دیگران شود. این پندآموزی تاریخی در دانش خط مشی گذاری امروز ما جایی به خود اختصاص نداده است، در حالی که بسیار ثمربخش و موثر بوده و می تواند در بسیاری از جنبه ها، خط مشی گذاران را یاری کند.

۱۰- تاکید بر سیاستهای اساسی جامعه
دانش جدید خط مشی گذاری باید دیدی کل نگر داشته و به سیاست های اساسی، ساتراتژی های اصلی، حوزه های تفکر سیاسی و خطوط کلی اندیشه های حاکم نظر داشته باشد. سیاست های اساسی به عنوان راهنما عمل کرده و سیستم خط مشی گذاری را به سمت هدف هدایت می کنند. عدم جهت گیری به سمت سیاست های کلی و استراتژی های اصلی موجب می شود که در خط مشی های اتخاذ شده، نوسان ها و تغییرهای مکرری به وجود آید و این امر، ضایعات جبران ناپذیری را ایجاد خواهد کرد.

۱۱- تاکید بر انتخاب های اساسی با دیدی کل نگر
شاید این گفته معروف چینی را شنیده باشید که ، «گاهی یک نیم قدم خطا در انتخاب راه ممکن است هزاران گام انسان را به بیراهه بکشاند» بنابراین تاکید دانش جدید خط مشی گذاری بر انتخاب های درست و اساسی با دیدی کل نگر است. همه تصمیم ها باید در عرصه ملی و فراملیتی مورد توجه قرار گیرند و تعادل بین اجزا در یک بافت به هم پیوسته برقرار شود. این ویژگی از یک بعدی شدن تصمیم ها و بی توجهی به کل جلوگیری کرده و بدین طریق توفیق آنها را تامین کند. دقت در انتخاب های ابتدایی و افقهای دور را در نظر داشتن، از ویژگیهای دانش جدید خط مشی گذاری است.

۱۲- جامعه بودن و آینده نگری
تصمیم ها و خط مشی ها نباید تحت فشارهای موجود شکل بگیرند، بلکه باید نگاهی به آینده های دور داشته باشند و چون چتری گسترده از جامع بودن برخوردار باشند.
البته توجه به شرایط حال برای استفاده از روند آینده ضروری است و نمی توان بدون در نظر داشتن موقعیتهای فعلی به آینده نظر دوخت. نمونه های فراوانی از خط مشی های موفق نشان می دهند که، توجه به آینده، طراحی خط مشی های بلند مدت و گسترده ، و راقع نگری با توجه به شرایط حال، از دلایل اصلی توفیق به شمار می آیند. خط مشی های مبارزه با فقر، بیکاری و توسعه ، و تو سعه، از زمره این خط مشی ها هستند. به طور کلی، تمامی تلاش های اجتماعی برای ایجاد تغییر، باید نگاهی به آینده داشته باشند و تنها راه رسیدن به این هدف طراحی خط مشی های آینده نگر، بلند مدت و جامع است.

۱۳- توجه به ساختارهای و موسسهای اجتماعی
در خط مشی گذاری توجه به ساختارهای سازمانی و موسسه های مختلفی که در جامعه وجود دارند ضروری است. خط مشی ها در مراحل مختلف، از پیدایی تا اجرا و ارزیابی در سازمان انجام می گیرد، و عوامل ساختاری در تصمیم گیری ها به شکل های گوناگون اثر می گذارند. تصمیم های سیاسی باید با توجه به ساختارهای اجتماعی و فرهنگی شکل گیرند و این امر نه به معنای تطبیق سیاست ها با ساختارهای اجتماعی بلکه به معنای هماهنگی این دو با یکدیگر می باشد. در جوامعی که سیاستها معطوف به تغییر ساختارهاست، شناسایی ساختارهای اجتماعی و فرهنگی و آگاهی از نحوه عملکرد آنها ضروری تر بوده و بودن این شناخت سیاست گذاری توفیق چندانی نخواهد داشت.

۱۴- خط مشی گذاری در شرایط عدم اطمینان
امروزه شرایط محیطی با سرعتی سرسام آور در حال تغییر و دگرگونی است، و خط مشی گذاری در چنین شرایطی به شدت متکی به احتمالات است. آینده به طور عمده به وسیله عواملی ناپایدار، نامشخص و پویا و لغزنده شکل می گیرد و احتمال و اقبال در جهت دادن به آن نقش عمده ای ایفا می کند.
در چنین شرایطی تئوری های عدم قطعیت و تووری های بی نظمی برای خط مشی گذاری ضرورتی اساسی هستند.

خط مشی گذاری جدید باید بتواند آینده های نامشخص را پیش بینی کند، و مدل هایی مبتنی بر قطعیت، قادر به یاری دادن به ما، در این شرایط نیستند. باید به دنبال یافتن مدل هایی باشیم که با عدم قطعیت و نایقینی چون نظریه فازی و آشوب نشانگر آغاز تلاش هایی هستند که آینده های نامطمئن را در محدوده های مشخص قابل پیش بینی و کنترل می سازند و خط مشی گذاری جدید باید به تکنیک ها و فنون این تئوری ها مجهز شده و خود را برای روبرو شدن با سالهای پرتلاطم و نامطمئن آینده آماده کند.

۱۵- خلاقیت و نوآوری در تصمیم گیری
با شیوه های کهنه و راه حل های قدیمی نمی توان به استقبال آینده های نورفت، دانش جدید خط مشی گذاری باید را حل های ها و احتمال های جدید را بیابد و خلاقیت و نوآوری را در تصمیم گیری هایش به کار گیرد اگرچه به ظاهر، این توصیه ساده و آسان می نماید اما در عمل کاری دشوار است، زیرا که افراد و سازمان ها در مقابل شیوه ها و روش های جدید عموما مقاومت می کنند و به علت مانوس شدن با یک سلسله راه حل ها از قبول جانشین های جدید سرباز می زنند. ذهن های شکل گرفته و سازمان های سنتی به سادگی نمی توانند از تجربه های گذشته چشم پوشیده و راه حل های دیگری را پذیرا شوند. بنابراین برای ایجاد نوآوری و خلاقیت در سیاست گذاری باید روش های ترغیب و تشویق و آموزش وهدایت به کمک خط مشی گذاران بیابد و آنها را در تحقق این امر باری دهد. در این زمینه باید کارهای تحقیقاتی بسیاری صورت گیرد و روانشناسی خلاقیت و نوآوری همواره مدنظر باشد. از جهت سازمانی نیز، ایجاد و گسترش واحدهای تحقیق و توسعه گام مثبتی در این زمینه خواهد بود.

فرایند تصمیم گیری در سیستمهای تصمیم گیری:
این فرآیند شامل دو روش است.
۱) اولین روش که عنوان آن فرآیند حل مسئله است روش سیستمی حل مسئله می باشد که اساسا تعریف مسئله، حل مسئله و تحقق و اجرای آن است. اما به جای آنکه فقط به حل مسئله پرداخته شود که مدیر امروزه با آن مواجه است ضروری است که یک قدم فراتر رفته و مسائل یا فرصتهائی را که هنوز پیدا نشده در آینده پیش می آیند تعیین شود.

۲) روش دوم: فرآیند مسئله یابی می باشد. کیفیت مسائل مطرح شده نه فقط در علوم بلکه در کلیه وضعیتهای سازمانی نیازمند تعقل و تامل عمیق است از این دیدگاه، سیستمهای پشتیبانی تصمیم گیری نه فقط در تصمیم گیری برای حل مسائل جاری بلکه در مورد زمینه های دیگر نیز مدیران را در انتخاب راه حل بهینه کمک می کند.
رویکردهای فرآیند تصمیم گیری:
فرآیند تصمیم گیری می تواند از دو جنبه بررسی شود، رویکرد هنجاری و رویکرد توصیفی

الف- رویکرد هنجاری:
رویکرد هنجاری یا کمی تاکید بر تعیین ارزشهای مشخص برای عوامل مسئله و حل آن برای طیفی از ارزشها یا یک ارزش مشخص دارد. این رویکرد به توضیح وضعیتی می پردازد که در آن تصمیم گیرنده با مجموعه ای از راه حلهای جایگزین مشخص روبرو بوده و در فرایند انتخاب عقلانی یک راه حل را برمی گزیند. الگوی هنجاری نشان می دهد که چگونه تصمیم گیرنده باید عمل کند تا موفق شود. از اتخاذ تصمیم، روشهائی دنبال می شود که همکام با تحقق اهداف ارائه خدمات کیفی و رضایت بیشتر ارباب الرجوع، هزینه ها و بهره وری را بهینه می کند.
یک خط مشی عقلانی انتخابش را بر اساس سازگاری راه حلهای جایگزین با نتایج، حالتهای ممکن برای وضعیت و نتایج با قیمت آن انجام می دهد.