مقاله آموزش و پرورش ایران

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله آموزش و پرورش ایران دارای ۸۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آموزش و پرورش ایران  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله آموزش و پرورش ایران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله آموزش و پرورش ایران :

در کشور ما ایران، فراگیرترین نهادی که به امر آموزش و تربیت نیروی انسانی می‌پردازد، وزارت آموزش و پرورش است که نزدیک به یک‌چهارم جمعیت ایران را تحت پوشش خود قرار داده است.هفته گذشته سال تحصیلی ۸۵- ۸۶، برای حدود ۱۵ میلیون دانش‌آموز مقاطع مختلف، ۶ میلیون نفر در مقطع ابتدایی، ۴ میلیون و ۳۰۰هزار نفر در مقطع راهنمایی تحصیلی و ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در مقطع متوسطه و پیش‌دانشگاهی، در کنار۱میلیون و , هزار ۱۸۰معلم آغاز شد. که بر اساس اعلام خبرگزاری ایلنا در ۴۸ هزار مدرسه و ۴۵۵ هزار کلاس درسی به امر تحصیل اشتغال دارند.

از میان ۱۵ میلیون دانش‌آموزکشور، یک میلیون و ۲۰۰هزار نفر اختصاص به نوآموزانی دارد که نخستین سال تحصیلی خود را امسال آغاز کردند.ر قرن ۲۱ ، در نظام ولایت فقیه، یک چهارم از جوانترین مقطع سنی جمعیت ایران ، در شرایطی به امر تحصیل مشغول است که تصور آن نیز برای انسان مشکل و موجبات حیرت است.
مشکلات کیفی آموزش در ایران ، در کنار کمبودهایی کمی، از قبیل وجود ۳۲هزار مدرسه تخریبی و خطرآفرین و۲۶هزار و ۶۱۰ مدرسه غیرمقاوم و هزینه های آموزشی و شهریه های سر سام آور و نیز وجود نابسامانیهای از قبیل اعتیاد، مواد دخانی ، مسائل جنسی ، خشونت ، فقر و سوء تغذیه و ;از جمله آسیبهایی است که جوانترین قشر جامعه ما در معرض آن قرار دارند.نگارنده در طی ۳ مقاله ، ۲ بخش را به کمبودهای کمی آموزش و پرورش کشور اختصاص و در بخش سوم به بررسی مشکلات کیفی آموزش در ایران در پرتو کمبودهای کمی آن میپردازم.

بودجه آموزش و پرورش ایران
در بخش آموزش و پرورش که در هر کشورى کلید توسعه پایدار و مبناى رشد و پیشرفت جامعه است، ملاحظه مى شود که در ایران همواره به دلیل کثرت نیروى انسانى و گستره وسیع دامنه عملیات آن ، بودجه آموزش و پرورش با کسری مواجه است . در سال ۸۴ آخرین سال حکومت خاتمی این وزارت خانه با کسرى شدید ۳۳۰۰ میلیارد تومانى مواجه بود و بودجه سال ۸۵ با وجود افزایش تعداد دانش آموزان و بالتبع افزایش نیازها تنها ۱۷۰۰ میلیارد تومان از کسری ۳۳۰۰ تومان را تامین کرده است. بنابراین هنوز وزارت آموزش و پرورش با کسری بودجه روبرو است. شایان توجه است درحالی که بودجه وزارت آموزش و پرورش در امسال تنها ۱۵ درصد افزایش داشته است ، بودجه برخی نهادهای مذهبی تا ۲۰۰ درصد افزایش یافته است!

محمدرضا محدث معاون از برنامه‌ریزی و توسعه مدیریت وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد: طی سالهای ۱۳۷۰تا ۱۳۷۴این وزارتخانه از لحاظ اعتباری دوران رکود را گذارند و بدترین دوران سال ۱۳۸۳بود که سهم این وزارت آموزش و پرورشاز تولید ناخالص ملی به ۲/۵ درصد رسید. اکنون سهم این وزارتخانه از تولید ناخالص ملی از به ۳ درصد ارتقاء یافته است و محمود رشیدی “وزیر” آموزش و پرورش نیز اعلام کرد که بودجه سال ۸۵ آموزش و پرورش را قریب به ۶ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد.

برای اینکه وضعیت نابسامان آموزش و پرورش کشور مشخص گردد لازم است خاطر نشان خوانندگان محترم سازم که در سال ۵۹ در دوران اولین حکومت منتخب و آزاد ملت که برنامه عدم وابستگی به فروش نفت و کاستن از حجم آن را به اجرا در آورده بود و کشور دچار جنگ نیز میبود و خرانه کشور همچون سال ۸۵ ، از اضافه درآمدهای میلیاردی از قبل قیمت ۷۰ دلاری هر بشکه نفت برخوردار نبود، سهم آموزش و پرورش را از تولید ناخالص ملی صرفا بعلت اهمیتی که حکومت وقت برای رشدکیفی نیروی انسانی قائل بود، ۴۳ درصد قرار داده بود. کمبودهای کمی در مدارس کنونی زمانی بخوبی آشکار میگردند که بدانیم برای رییس سازمان آموزش و پرورش آذربایجان شرقی در مصاحبه با ایرنا ” متوسط سرانه دانش – آموزی برای مقاطع سه‌گانه تحصیلی دراین استان را ۱۱۰هزار ریال ذکر میکند ومی افزاید که این رقم برای حمل یک بشکه نفت در زمستان به مدارس روستایی آذربایجان‌شرقی هم کافی نیست!و مجموع ۸۰میلیارد ریال سرانه دانش‌آموزی این استان در بین ۷۵۰هزار دانش‌آموز مشغول به تحصیل این استان تقسیم میگردد .”دراین میان در مقام مقایسه در سال ۸۴، در دوره خاتمی بودجه دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه را به میزان ۱۰۰ میلیارد ریال افزایش داد و میزان بودجه نهادهاى مذهبى در بودجه سال ۸۵

در دوره احمدی نژاد به طور متوسط “صد در صد” افزایش یافته است!
کلاسها ی مخروبه و آموزشگاه هاو فاصله ۵۰ درصدی تا حد مطلوب
مدیرکل دفتر پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش” از حضور ۱۵ میلیون دانش آموز و حدود یک میلیون نفر جمعیت فرهنگی در ۵۹۶ هزار و ۳۷۰ کلاس درس در مدارس سراسر کشور خبر داد. تعداد آموزشگاه های سراسر کشور را ۸۵ هزارو ۴۵۵باب مدرسه اعلام کرد و گفت: این تعداد مدرسه در محاسبات آموزش و پرورش و با در نظر گرفتن شیفت های آموزشی ۱۵۰هزار نوبت آموزشگاهی محسوب می شود و برای رسیدن به حد مطلوب آموزشی با کمبود ۵۰ درصدی آموزشگاه روبرو هستیم. سال تحصیلی ۸۵-۸۶ درحالی آغاز می‌شود که ۲۶هزار و ۶۱۰ مدرسه غیرمقاوم، ۳۲هزار مدرسه تخریبی و خطرآفرین و ۵ هزار مدرسه در کل کشور استیجاری هستند.”درواقع از مجموع ۱۵ میلیون جمعیت دانش آموزی ایران تعداد ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار نفرشان از آموزش مناسب برخوردار نیستند و در مدارس دونوبته تحصیل می‌‏کنند. برای حذف تمام مدارس دو نوبتی، ۲۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز است که تاکنون هیچ اعتباری به آن اختصاص نیافته است.

مطابق اظهار نظر معاون سازمان نوسازی،توسعه و تجهیز مدارس، در حال حاضر ۱۵۲ هزار و ۴۸۴ کلاس در کشور در شرایط ۲ نوبته قرار دارند. ۳۰۰ میلیارد تومان تعهد خیرین مدرسه‌ساز امسال نیز همانند سالهای تحصیلی گذشته سهم بزرگ و تاثیرگذار خود را در تحویل مدارس ایفا کرده اند. ۳۰ درصد مدارس احداثی کشور توسط خیرین بنا شده است. در سال ۸۴ نیز یکهزار و ۱۳۶ پروژه توسط مردم و خیرین به صورت مشارکتی احداث شد که در مقابل، دولت تنها یکهزارو ۳۸۳ پروژه را در این زمینه عملیاتی کرد. همچنین خبرگزاری ایران نیوز اعلام کرد در آستانه سال تحصیلی جدید ۳۱ درصد مدارس عشایر برای ۵۳ هزار نفر دانش آموز عشایری در چادر و ۸ درصد کپر تشکیل می‌شود. ۵۲ درصد مدارس عشایر سیار و نیمه سیار هستند وتعداد دانش‌آموزان عشایری در حال حاضر ۱۷۶ هزار نفر میباشد.

محرومیت ازتحصیل ، ترک تحصیل و میزان مردودی
هرچند سیستم آماری کشور دچار ضعف شدید اطلاع رسانی است، ولی با مشاهده اظهار نظر های منفرد برخی از روسای آموزش و پرورش استانها می توان پی به میزان ترک تحصیل کنندگان در گوشه و کنار کشور برد. برای نمونه رئیس سازمان آموزش و پرورش مازندران اعلام کرد: در چند سال اخیر¬ ۹۰هزار دانش‌آموز مقاطع مختلف تحصیلى این استان به ‌دلایلى ترک تحصیل کردند. این دانش‌آموزان ۱۱تا ۱۷سال سن دارند و بالاترین ترک تحصیل دانش‌آموزان مازندران مربوط به دوره متوسطه بوده است. و این معضل زنگ خطرى جدى محسوب می‌شود. وى همچنین از کسرى حدود هزار میلیارد ریالى این سازمان برای ۶۲۰ هزار دانش آموز این استان در سال جارى خبر داد و گفت: علاوه براین براى رفع مشکل ۶۰۰مدرسه تخریبى این استان ۱۳۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

همچنین مدیر آموزش و پرورش شهرستان «اهر» معتقد است که ۴۳ درصد از دانش آموزان روستایی این شهرستان ترک تحصیل کرده یا بازمانده از تحصیل هستند.به گزارش ایلنا، معاون آموزشی موسسه آموزش از راه دور اعلام کرد که در سطح کشور بیش از ۱۳ میلیون فرد کم‌‏سواد بین ۱۱ تا ۴۵ سال نیز وجود داردکه سه میلیون نفرآن دانش آموز لازم التعلیم ۱۱ تا ۱۷ سال را تشکیل میدهد. که به دلایل محیطی، جسمی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین دسترسی نداشتن به مدرسه، امکان جذب آنان در آموزش و پرورش وجود ندارد. معاون نظری و مهارتی آموزش و پرورش شهر تهران نیزدر گفتگو با خبرگزاری فارس اعلام کرده است که در سال گذشته ۱۹ درصد دانش‌آموزان پایه اول دبیرستان در تهران مردود شده اند. همچنین رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی اعلام کرد: در ایران حداقل ۱۵۰ هزار نفر کم توان ذهنی داریم که فقط ۳۰ تا ۳۵ درصد را توانسته ایم تحت پوشش قرار دهیم. هم اکنون ۵ تا ۲۰ درصد دانش آموزان مشکل اختلالات یادگیری دارند که نوع افت نشان می دهد که آمار این دانش آموزان بالا است.

وضعیت نیروی انسانی در مدارس
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هفتم در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس معتقد است : در حال حاضر وضعیت نیروی انسانی در آموزش و پرورش از نابسامانی شدید رنج می‌برد و دارای معلم مازاد و کمبود معلم در آموزش و پرورش هستیم! مسئولان آموزش و پرورش عنوان می‌کنند که تعداد معلمان مازاد در آموزش و پرورش ۱۹ هزار نفر است اما ما معتقد هستیم که این آمار بیشتر است. وقتی رییس آموزش و پرورش بخش کوچک ۲۳هزار نفری کجور نوشهر اعلام میکند که این نهاد با کمبود شدید نیروی انسانی مواجه است و از ۶۸معلم مورد نیاز برای مقطع ابتدایی ، فقط ۵۸معلم به تدریس دانش‌آموزان مشغول هستند. و نیروی انسانی مورد نیاز در بخش اداری این نهاد را ۲۰نفر میباشند.میزان کمبود نیروی آموزشی در بخشهای دیگر کشور آشکار میگردد.

وضعیت تغذیه دانش آموزان
لیلا عیوض زاده عضو انجمن تغذیه ایران در گفتگو با ” مهر” اعلام کرد که بیش از ۵۰ درصد دانش آموزان کشور صبحانه نخورده مدرسه می روندو فقط نزدیک به ۳۶ درصد کودکان از همه گروه های غذایی مصرف می کنند .به گزارش ایسنا هر دختر و پسر ۷ تا ۱۸ ساله ایرانی باید در ماه ۳ کیلوگرم گوشت در سبد غذایی ماهانه خود داشته باشند تا ضمن تامین استاندارد نیازهای غذایی خود، بتوانند به رشد مطلوب دست یابند. همچنین بایستی ماهانه ۱۰ لیتر شیر و ۴۵ کیلوگرم ماست ،۳ کیلوگرم گوشت در جیره غذایی ماهانه دانش آموزان دختر ایرانی یافت شود.

در سال تحصیلی جدیدحکومت مقرر داشته است ۱۱میلیون دانش‌آموز مقطع ابتدایی و راهنمایی کشور شیر رایگان دریافت می‌کنند و به همین منظور سقف اعتباری برای توزیع ۱۶۵ هزار تن شیر (سرانه ۱۴ کیلوگرم) در مدارس، در نظرگرفته شده است. اما وقتی هفت میلیون و ۴۶۵ هزار نفر از جمعیت کشور ما یعنی ۵/۱۰ درصد جمعیت شهرى و ۱۱ درصد جمعیت روستایى زیر خط فقر مطلق قرار دارند ویک میلیون و ۹۸۳ هزار نفر از جمعیت کشور در سال ۸۴ زیر خطر فقر شدید قرار داشتند وخط فقر شدید بر اساس ناتوانى در تامین ۲۳۰۰ کالرى در روز و خط فقر مطلق براساس حداقل درآمد مورد نیاز براى تامین نیازهاى اساسى خوراکى و غیر خوراکى از قبیل پوشاک و مسکن تعیین می‌شود و اختلاف دهک بالاى درآمدى با دهک پایین در ایران ۱۷ برابر است ، میتوان پی برد که دانش آموزانی که در خط فقر شدید و مطلق قرار دارند، روزانه دچار چه میزان زجر و عذاب جسمی بر اثر گرسنگی میباشند و سرانه ۱۴ لیتر شیر اهدایی حکومت با نیاز ۱۰ لیتر ماهانه هر دانش آموز فاصله بسیار دارد و بی سبب نیست که طبق اعلام مدیرکل دفتر فعالیتهای ورزشی آموزش و پرورش از بین ۴۰ ناهنجاری، ۸ ناهنجاری اصلی در بین دانش آموزان کشور شناسایی شده است ودر مجموع ۵/۱۱ درصد یک میلیون و ۵۹ هزار دانش‌آموز دختر ۲۲ استان کشور حداقل به یکی از ناهنجاریها مبتلا میباشند. وقتی مدیرکل‌ دفتر سلامت‌ و رفاه‌ سازمان‌ مدیریت‌ و برنامه‌ریزی‌ اعلام می کند که از هر ۱۰۰ نفری‌ که‌ به‌ مراکز درمانی‌ مراجعه‌ می‌کنند، سه‌ نفر آنان‌ به‌ علت‌ هزینه‌های‌ درمانی‌ سنگین‌ به‌ زیر خط‌ فقر سقوط‌ می‌کند، می شود حدس زد که بطور روز افزون چه تعداد کثیری از جوانان کشور حتی از حق حیات محروم میشوند.

مشکلات کیفی و کمی آموزش و پرورش
مدارس چند پایه:
در کلاس های درس چند پایه ، دانش آموزان اول تا پنجم ابتدایی به طور همزمان با حضور یک معلم بر سرکلاس، درس می خوانند. این کلاس ها نه تنها از موقعیت فیزیکی مناسبی برخوردار نیستند بلکه کتاب های درسی این کلاس ها با کتاب های درسی سایر دانش آموزان یکسان است، در حالی که موقعیت مکانی و تحصیلی این دانش آموزان با سایر دانش آموزان مدارس معمولی یکسان نیست . بزرگترین مشکل این است که معلمان بدون گذراندن دوره آموزشی خاص، باید ۳۰ کتاب درسی در پنج پایه درسی را طی ۱۳۲ ساعت با حداقل فضا و امکانات تدریس کنند. هر سال به دلیل مهاجرت روستائیان به شهرها و کاهش آمار دانش آموزی روستاها، آمار کلاس های چند پایه افزایش می یابد. در سال ۸۲ – ۸۱ میزان کلاس های چند پایه ۶۸/۳۰ درصد بود و در سال تحصیلی۸۲ این آمار به ۹ / ۳۱ درصد افزایش یافت. گفتنی است که بیشترین آمار کلاس های چند پایه به استان سیستان و بلوچستان با ۳ هزار و ۸۹۹ کلاس درس اختصاص دارد. طبق آمار وزارت آموزش و پرورش در مهر ماه ۸۳ میزان۸/۴۹ درصد از کلاس های درس مقطع ابتدایی در شهرها و ۲/۵۰ درصد از کلاس های درس در روستا ها دایر بودند که از این تعداد ۹/۳۱ درصد از کلاس های درس چند پایه بودند.جالب توجه اینکه کلاس های چند پایه فقط در روستاها دایر نیستند، بلکه در پایتخت نیز تعداد از این قبیل کلاسها چشمگیر است. در شهر تهران بیش از ۳۵ کلاس چند پایه و در شهرستان های استان تهران ۳۷۵ کلاس چند پایه وجود دارد.

دانش آموزان عشایر
یک میلیون و ۴۰۳ هزار نفر از جمعیت کشور در قالب ۲۰۰ هزار خانوار عشایر قرار دارند که از نظر پراکندگی جغرافیائی بیشترین تجمع عشایر در استانهای فارس ، آذربایجان شرقی ، لرستان ، ایلام ، چهار محال و بختیاری ، بوشهر ، خوزستان ، کهکیلویه و بویر احمد ، اصفهان ، کرمان ، کردستان ، کرمانشاه ، سیستان و بلوچستان ، مشاهده می گردد. طبق آماری که مدیرکل دفتر آموزش و پرورش عشایر کشور به خبرگزاری ایرنا در۱۷ مهر ۸۴ ارائه داده است : شمار دانش‌آموزان عشایر برخلاف مدارس عادی کشور، همچنان روبه افزایش است و امسال از ۱۸۰هزار نفر به ۱۸۲هزار نفر رسیده است و ۱۰۱ هزار نفر از دانش‌آموزان دوره‌های ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و پیش‌دانشگاهی عشایر کشور در سال تحصیلی جاری را پسران و ۸۱هزار نفر دیگر را دختران تشکیل می‌دهند . دانش‌آموزان دوره‌های مختلف تحصیلی عشایر کشور در شش‌هزار و ۱۰۰آموزشگاه ،دوهزار چادر و شماری کانتینر تحصیل می‌کنند و ۵۳درصد دانش آموزان عشایر در سه هزار و ۲۰۰مدرسه سیار و نیم سیار تحصیل می‌کنند.
معاون‌آموزش عمومی سازمان آموزش و پرورش خراسان شمالی ( ایرنا ۲۱ مهر ۸۵) معتقد است: “سرانه تحصیلی هر دانش‌آموز عادی حدود ۲۰هزار ریال است و حال آنکه همین سرانه برای دانش‌آموزان عشایر ۸۰هزار ریال است.” درحالیکه مبلغ ۲۰۰۰ تومان سرانه دانش آموزی در این استان برابر با قیمت یک جفت دمپایی و یا ۱ شانه تخم مرغ میباشد !

اکنون یکهزار و ۹۰۴دانش‌آموز عشایری در ۱۲۴کلاس ابتدایی، ۱۳کلاس راهنمایی و شش کلاس متوسطه استان خراسان شمالی مشغول تحصیل هستند. این دانش‌آموزان در ۸۳آموزشگاه که عمدتا به صورت چادر، کپر و یا ساختمانهای مخروبه و نامناسب اداره می‌شوند، درس می‌خوانند. در استان خراسان شمالی پنج هزار خانوار عشایری با آمار جمعیتی حدود ۳۰ هزار نفر سکونت دارند. رئیس اداره آموزش و پرورش عشایر خوزستان نیز در گفت‌وگو باایسنا، اظهار داشت: خوزستان با داشتن ۱۷ هزار دانش‌آموز عشایر، بعد از سیستان و بلوچستان بیشتر تعداد دانش‌آموز عشایر را دارد.

مدیرکل دفتر آموزش و پرورش عشایری معتقد است:” در حال حاضر ۴۲۲۷ نفر از کادر آموزشی دفتر آموزش و پرورش عشایری را سرباز معلم و حق التدریسی ها تشکیل می دهد که باید برای آنها جایگزین داشته باشیم. درخواست تاسیس دو مرکز تربیت معلم عشایری را ۶ سال پیش دادیم، اما با توجه به عدم درک صحیح تصمیم گیرندگان از شرایط آموزش عشایری، مسئولان ۳ سال است به نتیجه ای نرسیده اند و این طرح در پیچ و خم مراحل اداری این طرح سرگردان ماند.”و بالاخره در مهر ماه امسال (۸۵) نخستین مرکز تربیت معلم مستقل دخترانه عشایر کشور ،در شهر یاسوج و نخستین مرکز تربیت معلم پسرانه در استان فارس گشایش یافت. در مرکز تربیت معلم دخترانه عشایر یاسوج ۷۰دانشجو و در تربیت معلم پسرانه شیراز ۱۸۰دانشجو سال تحصیلی را آغاز کردند.

مدارس غیر انتفاعی و کیفیت آموزشی درآنها و وضعیت شهریه این مدارس
با تاسیس مدارس غیر انتفاعی که در واقع نام بی مسمائی است وکاملا هم انتفاعی میباشد) آموزش و پرورش هم طبقاتی شد. در حال حاضر طبق آماری که معاون مشارکت های مردمی” وزیر” آموزش و پرورش اعلام می دارد ، این مدارس بیش از یک میلیون و ۱۱۵ هزار یعنی ۳/۷ از دانش آموزان کشور را پذیرا می باشند. این تعداد در ۱۳ هزار و ۵۰۰ مدرسه و ۵۶ هزار کلاس درس در مدارس غیر انتفاعی مشغول تحصیل هستندو نیز۹۶ هزار و ۹۸۴ معلم آزاد و ۲۲ هزار نفر از معلمان مامور، مشغول به تدریس در مدارس غیر انتفاعی می باشند.

طبق اصل ۳۰ قانون اساسی، آموزش و پرورش حق گرفتن شهریه را ندارد؛ اما در قانون شوراها ماده‌ای را گنجانده اند (ماده ۱۱ ) که بر اساس آن مدیران مدارس موظفند مدرسه تحت مدیریت خود را بر اساس بودجه اعتبارات دولتی اختصاص یافته به مدرسه، کمک های مردمی، سهم اختصاص یافته از طریق شورای آموزش و پرورش منطقه و وجوه حاصل از ارایه خدمات آموزشی و پرورشی فوق برنامه در مدارس اداره کنند. اما میزان شهریه هایی که این قبیل مدارس از مردم دریافت می کنند به حدی سرسام آور است که رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات” مجلس” هفتم نیز گفته است(۱۳۸۴/۰۸/۰۳) : شهریه مدارس غیرانتفاعی بعضا ۴ برابر شهریه دانشگاههای غیر دولتی است!”

اصل سی‌ قانون اساسی نیز بر رایگان بودن آموزش عالی تا حد خودکفایی کشور تصریح می کند . ولی از زمانی که دردوران حکومت رفسنجانی دانشگاههای آزاد باب شد ،گرفتن شهریه های هنگفت نیز رسم گردید. بطوری که بگزارش خبر گزاری فارس در حال حاضر از حدود ۲ میلیون دانشجویی که در دانشگاه‌های کشور تحصیل می‌کنند فقط ۱۵ تا ۲۰ درصد از آنها در دانشگاه‌های روزانه دولتی و به صورت رایگان درس می‌خوانند و مابقی دانشجویان شهریه می‌پردازند؛ به عبارتی در حال حاضر ۸۵ درصد از دانشجویان شهریه می‌پردازند. طرفه اینکه مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی طی یک اظهارنظر کارشناسی در مورد طرح «ساماندهی شهریه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی» اعلام کرد: در حال حاضر نه تنها در بخشهای غیردولتی نظیر دانشگاه آزاد و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی تمام هزینه‌ها را دانشجویان یا خانواده‌هایشان می‌پردازند، بلکه ۷۵ درصد دانشجویان دانشگاههای دولتی نیز هزینه های تحصیلی خود را متقبل می‌شوند و در واقع فقط به ۲۵ درصد از پذیرفته‌شدگان کنکور خدمات آموزشی رایگان ارائه می‌شود. خانواده‌ها علاوه بر شهریه، هزینه معاش فرزندان دانشجوی خود شامل غذا، پوشاک، نظافت، رفت و آمد و امثال اینها را نیز تامین می‌کنند و برای برخی خدمات تخصصی خارج از کلاس درس مانند ثبت‌نام، استفاده از رایانه، حضور در مسابقات و موارد مشابه نیز هزینه هایی به خانواده‌ها تحمیل می‌شود.

به گفته کارشناس مسئول مدارس غیر انتفاعی شهرستانهای استان تهران، شهریه مدارس غیر انتفاعی در مقطع اول تا پایه پنجم ابتدایی طی سال تحصیلی ۸۴-۸۳ میبایستی حداکثر ۳۰۰ هزار تومان بوده باشد. در حالی که حداقل شهریه دانش آموز اول ابتدایی در مدارس غیر انتفاعی شمال شهر تهران ۷۰۰ هزار تومان و حداکثر یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان برآورد می شود. هرچند که” مجلس” قانون دریافت کمک های مردمی را از زمان ثبت نام به طول سال تحصیلی تغییر داده و اجازه دریافت شهریه اجباری در زمان ثبت نام را از مدیر مدرسه گرفته است اما با تدابیری! همچون “عدم تحویل کارنامه دانش آموزان” این قانون نیز نمی تواند کارایی داشته باشد و دور زده می شود. با این حساب طبق اظهارمدیرکل دفتر مدارس غیر دولتی وزارت آموزش و پرورش دولت قصد دارد آمار ۳/۷ درصد جمعیت دانش آموزی مشغول به تحصیل در مدارس غیر انتفاعی را به ۳۰ درصد نیز برساند! وصد البته نهادهای نظامی و مافیای وابسته به حاکمیت در تاسیس واداره این قبیل مدارس اولویت دارند .چرا که معاون توسعه مشارکت های مردمی وزارت آموزش و پرورش در۱۳۸۵/۰۶/۱۱ با اشاره به روند گسترش و تقویت مدارس غیر انتفاعی ، اعلام کرده است: در تاسیس این مدارس موسسه های اسلامی مانند جامعه تعلیمات اسلامی، رستگاران سپاه – مدارس امام حسین(ع)- سپاه ، آستان قدس رضوی ، اوقاف و; در اولویت خواهند بود.”

حسن مسعودی مدیرکل مدارس غیرانتفاعی وزارت آموزش و پرورش در مصاحبه با ایرنا اعلام کرده است:” هم اکنون حدود۳۰ درصد ظرفیت مدارس غیرانتفاعی سراسر کشور خالی است و ظرفیت مدارس غیرانتفاعی برای جذب دانش آموز در مناطق بالای شهر و شهرستانهای بزرگ کامل است و رغبت دانش آموزان نقاط محروم و پایین شهر برای تحصیل در مدارس غیرانتفاعی اندک است .
در واقع دولت وظیفه خود را به عهده مردم قرار داده است . معاون توسعه مشارکت های مردمی وزارت آموزش و پرورش در۱۳۸۵/۰۶/۱۲ محاسبه کرد که: یک میلیون و ۵۰۰ هزار دانش آموز در مدارس غیر دولتی تحصیل می کنند که اگر هزینه تحصیلی آنان را محاسبه کنیم ، سالی ۹۰۰ میلیارد تومان به اعتبارات کشور کمک می شود. معاون مشارکت های مردمی وزیر آموزش و پرورش نیز ضمن قبول این که برخی موسسان این مدارس ( همان نهادهای وابسته به حاکمیت که توسط وزارت آموزش و پرورش در اولیت قرار گرفته اند ) از مردم شهریه های میلیونی اخذ می کنند، استدلال می آورد :”از آنجا که دولت برای هر دانش آموز سالی ۲۳۰ هزار تومان (۲۰۰ یورو)هزینه می کند ( جالب اینکه بدانیم این هزینه در آلمان برای دانش آموزان مقطع دبستان ۳۳۰۰ یوروو برای مقطع دبیرستان۷۰۰۰ یورو سالانه می باشد) در حالی که دانش آموزی که در مدارس غیر انتفاعی تحصیل می کنند فقط ۱۵ هزار تومان برای دولت هزینه دارد ! تا کنون مدارس غیر انتفاعی بیش از ۱۱۰ هزار شغل ایجاد کرده است که از این تعداد فقط ۱۰ هزار نفر نیروی رسمی وزارت آموزش و پرورش هستند.”

اما در مورد کمیت و کیفیت امکانات این قبیل مدارس ، باید توجه داشت در حالی که بر اساس استانداردهای جهانی فضای حرکتی هر دانش‌آموز ۵/۲ متر است، متاسفانه این رقم در کشور ما به دلیل کمبود فضای مناسب، برای دختران ۱۷ و پسران ۲۶ سانتی‌متر است، فضاهای مدارس غیر انتفاعی که اغلب خانه های اجاره ای هستند بسیار کوچک و تنگ میباشند و امکان تحرک را در زنگهای تفریح با توجه به کوچک بودن حیاط مدرسه از دانش آموز سلب مینمایند و کیفیت آموزش نیز در این قبیل مدارس روز بروز در حال نزول است. در واقع مدارس غیر انتفاعی را با این دیدگاه از مدارس دولتی تفکیک کردند که بتوانند در مقابل دریافت شهریه های هنگفت از اولیای دانش آموزان، وظیفه ای به مراتب سنگین تر در قبال آموزش و پرورش دانش آموزان آموزشگاه های خود داشته باشند. اما واقعیت این است که در گذر زمان، تحصیل و فراگیری علوم در این مدارس قربانی منافع اقتصادی بسیاری از مدیران و موسسان این مدارس گردیده است و اغلب مدارس غیر انتفاعی در اولویت برنامه های خود، فوق برنامه و همچنین برنامه های کمک درسی را منظور کرده اند تا از این طریق بتوانند به خواسته های خود دست یابند. اما آنچه را نمی توان انکار کرد سطح کیفی تحصیل در مدارس غیر انتفاعی است که به مراتب پایین تر از مدارس دولتی است .

بر اساس اظهارات رئیس سازمان آموزش و پروش استان اردبیل در ۱۳۸۴/۱۱/۰۳ ، تاکنون مدارس غیر انتفاعی در بالا بردن سطح علمی دانش آموزان هیچ نقشی نداشته اند. همچنین به گفته عضو هیات رییسه کمیسیون آموزش و تحقیقات “مجلس”، یکی از اهداف تاسیس مدارس غیرانتفاعی نمونه و برتر بودن این مدارس است در حالیکه بسیاری از مدارس حتی کیفیت آموزشی مدارس دولتی کشور با امکانات محدود را نیز ندارند.

مشکلات کمی و کیفی آموزش و پرورش
بی تردید در جامعه خشونت‌زا و استبداد زده کنونی ایر ان تمامی ابزارهای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی ، اقتصادی و دینی در خدمت خشونت‌پروری و خشونت‌مداری است، دانش آموزان در معرض بیشترین آماج خشونت‌ها قرار دارند. اعتیاد یکی از اساسی ترین مسایل اجتماعی جامعه ما گردیده است که نیروهای کارآمد و سرمایه های انسانی خصوصا جوان کشور را به تخریب میکشاند و مسیر های انحرافی دیگر را نیز هموار می سازد. در ایران مواد مخدر چهارمین عامل مرگ پس از تصادفات رانندگی، سکته قلبی و سوختگی است. بر اساس یک نظر سنجی ۸۷ درصد مردم کشور و ۸۵ درصد مردم تهران بعد از فقر و بیکاری ،مواد مخدر را سومین عامل نگرانی خود عنوان می‌‏کنند. هر چند بسیاری از مسئولان در قبال آمار افزایش تعداد معتادین در بین دانش آموزان به سکوت و یا تکذیب روی می آَورند ،اما با کتمان آمار مربوط به آسیب های اجتماعی و طرد دانش آموز آسیب دیده ، آسیب های اجتماعی درمان نمی شوند . از طرفی خطرات ناشی از گسترش کج رفتاریها و آسیب های اجتماعی از این دست، لزوم و عاجل بودن برنامه های پیشگیری اولیه از اعتیاد را نه در شعار و تکرار آن، که در عمل مطرح می سازد . تنها باهمکاری سازمانهای غیردولتی و سایر نهادهای آموزشی و فرهنگی و استفاده از حضور مشاوران و مددکاران میتوان گام اساسی در جهت کاهش آسیب های اجتماعی در بین دانش آموزان و در نهایت جامعه برداشت. با هم به آمار دانش آموزان معتاد نظر افکنیم:

آخرین آماری که در مورد تعداد دانش آموزان و دانشجویان معتاد در کشور موجود است ، آماری است که مدیرکل امور فرهنگی ستاد مبارزه با مواد مخدر در ۲۲ شهریور۸۵ به شرح زیر اعلام کرده است: “بر اساس آمارهای موجود در حال حاضر ۶۹/۲۰ درصد دانشجویان کشور در معرض خطر اعتیاد قرار دارند . ۲۴/۲۲ درصد دانشجویان دانشگاه تهران, ۴۶/۲۵ درصد دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر, ۴۲/۲۱ درصد دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف و ۲۶/۲۵ درصد دانشجویان هنر تهران در معرض خطر اعتیاد قرار دارند. ۳/۱۳ درصد دانش‌‏آموزان کشور (۳/۱۳ درصد از ۱۵ میلیون دانش آموزکشور بالغ بر ۲ میلیون نفر دانش آموز معتاد می شود! ) و ۷/۱۵ درصد دانش‌‏آموزان تهران در معرض خطر اعتیاد قرار دارند. در حوزه سیگار که پیش دروازه اعتیاد است, ۳/۲۳ درصد دانش‌‏آموزان کشور و ۵/۲۶ درصد دانش‌‏آموزان تهران در معرض خطر مصرف سیگار قرار دارند. مدیرکل امور فرهنگی ستاد مبارزه با مواد مخدرافزود: ۸/۱۵ درصد دانش‌‏آموزان کشور و ۲۴ درصد دانش‌‏آموزان تهران در معرض خطر مصرف الکل قرار دارند که استفاده از الکل ارتباط نزدیکی با مصرف مواد مخدر دارد.” معاون سازمان آموزش و پرورش تهران نیز اعلام کرد سن گرایش دانش آموزان به اعتیاد بسیار پایین آمده و به ۱۳ سال رسیده است!

در۲۱ شهریور ماه ۸۵ رئیس مرکز مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی تهران، با اشاره به کشف ۵/۳ تن انواع مواد مخدر در تهران، تصریح کرد:” در سال جاری ۵۰۰ هزار نوع!!! مواد شیمیایی در تهران کشف شده که این رقم در کشور بی‌‏سابقه بوده و نشان دهنده تغییر الگوی مصرف مواد در تهران است”. فرماندار تهران از شناسایی بیش از ۱۴۰۰ نوع ماده مخدر صنعتی در تهران خبر داده است.

به گزارش ایلنا، معاون سیاسی- امنیتی استانداری تهران، در جلسه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران گفت:” قیمت خرده فروشی مواد روان گردان مانند قرص های اکس در کشور هلند بین ۷ تا ۱۲ دلار است; اما قیمت این مواد در تهران حدود یک هزار تا ۲ هزار تومان است. “به گفته وی:” قیمت کراک در سال های اخیر از کیلویی ۳۵ میلیون تومان به ۶ میلیون تومان و قیمت هر کیلو شیشه (خالص ترین نوع هروئین که بسیار معتاد کننده و نیز کشنده است ) از ۱۲ میلیون تومان به ۶ میلیون تومان کاهش یافته است. ” دکترآذری پورعضو انجمن” زندگی بدون دخانیات” معتقد است :” از میان دانش آموزان ایرانی مورد بررسی ۱/۳ درصد نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله کشور سیگاری بوده یعنی در روز حداقل یک نخ سیگار می کشند. از میان این نوجوانان سیگاری، ۸/۴ درصد آنها را پسران و ۳/۱ درصد را دختران تشکیل داده اند و ۱/۱۴ درصد از این نوجوانان مورد تحقیق نیز عنوان کرده اند که سایر محصولات دخانی نظیر قلیان را مصرف کرده اند.” مدیرکل دفتر بهداشت وزارت بهداشت نیز اعلام کرد که: “۱۵ تا ۴۰ درصد درآمدهای خانوار سیگاری ها صرف هزینه تهیه سیگار می شود.و هر ساله در ایران ۴ میلیارد تومان خرج خرید سیگار و حدود ۸ تا ۱۰ میلیارد تومان نیز صرف مخارج درمانی بیماران مبتلا به عوارض ناشی از سیگار می شود .بیشتر این هزینه به صورت یارانه ای است که دولت برای این هزینه های درمانی می پردازد .آمارها نشان می دهد هر ۱۰ دقیقه در ایران یک نفر به علت عوارض سیگار فوت می کند. زیرا سیگار هر سال جان ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر را در کشور می گیرد.”

علل روی آوردن دانش آموزان به مصرف مواد مخدر
متاسفانه در این زمینه در سطح کشورکمتر تحقیقات مستقیمی بر روی جمعیت دانش آموزی انجام گرفته است . نتایج ۲ تحقیق در زمینه علل روی آوردن دانش آموزان به مواد مخدر که در تیر ماه ۱۳۸۰ انجام گرفته است درسمینار بررسی علل فرهنگی و اجتماعی گرایش جوانان به مواد مخدر انجام ارائه گردیده است . آقای علی محمد برزگری کارشناسی ارشد مهندسی سیستم های اقتصادی ، نتایج تحقیقی در این زمینه را در شهر کرمان اینچنین گزارش کرده است: برای این هدف ۲۰۰ نفر از نوجوانان و جوانان دانش آموز و غیر دانش آموز شهر کرمان که به نوعی آلوده به مواد مخدر بودند شناسایی و تحقیق بر روی آنها انجام شد. برای استخراج نتایج روش مصاحبه با سئوالات از پیش تعیین شده آماده و محقق با برقراری ارتباط با این افراد سعی نمود تا حتی المقدور نظر واقعی افراد آلوده به مواد را به رشته تحریر در آورد. نتایح بدست آمده از تحقیق مذکور را می توان به شرح زیر خلاصه نمود. در مجموع از ۲۰۰ نفر آزمودنی ۸/۷۴ درصد (۱۸۷ نفر) این افراد علت گرایش و جذب شدن به مواد مخدر را کنجکاوی و در جهت یافتن پاسخ به علامت سئوالی که در ذهن آنها نسبت به مواد مخدر و اثرات آن نقش بسته بود را عنوان داشتند. البته در ادامه نیز خواهیم دید که برای رسیدن به این سئوال از کجا و چگونه کمک گرفته اند.