بررسی حفاری غیر مجاز

بخشی از فهرست مطالب پروژه بررسی حفاری غیر مجاز

مقدمه   
فصل اول : کلیات   
۱-۱ طرح مساله    
۱-۲ هدف و انگیزه ی پژوهش    
۱-۳ اهمیت موضوع    
۱-۴ سوالات پژوهش    
۱-۵- فرضیات پژوهش    
۱-۶- محدودیتها و مشکلات پژوهش    
۱-۷- روش پژوهش     
۱-۸-ساماندهی پروهش    
فصل دوم : موقعیت جغرافیایی و تاریخی جیرفت و سابقه تاریخی بحث    
۲-۱-موقعیت جغرافیایی    
۲-۲ موقعیت تاریخی    
۲-۳-سابقه تاریخی بحث   
۲-۳-۱-سابقه تاریخی حفاری غیر مجاز    
۲-۳-۲-سابقه تاریخی قاچاق اشیاء تاریخی و فرهنگی    
فصل سوم : مفاهیم    
۳-۱- اموال فرهنگی    
فصل چهارم : سیاست جنایی ایران در قبال حفاری غیر مجاز، قاچاق و وضعیت آن در جیرفت    
۴-۱-سیاست جنایی ایران   
۴-۲-جرم انگاری   
۴-۳-پاسخ های کیفری و غیر کیفری    
۴-۳-۱- پاسخ های کیفری در قبال حفاری غیر مجاز و قاچاق اموال تاریخی-فرهنگی   
۴-۳-۲- پاسخ غیر کیفری در قبال حفاری غیر مجاز و قاچاق اموال تاریخی-فرهنگی    
فصل پنجم :  وضعیت در جیرفت   
۵-۱-حادثه جیرفت تلخ ترین حادثه برای میراث فرهنگی کشور   
فصل ششم : انواع جرایم ارتکابی   
۶-۱-جرم حفاری غیر مجاز   
۶-۲-جرم قاچاق اشیاء تاریخی و فرهنگی   
۶-۳-مشارکت و معاونت در جرایم حفاری غیر مجاز و قاچاق اموال تاریخی، فرهنگی    
فصل هفتم : شیوه برخورد مراجع انتظامی و فضایی   
۷-۱-شیوه برخورد مراجع انتظامی    
۷-۲ شیوه برخورد مراجع قضایی   
فصل هشتم  بررسی وضعیت جرایم علیه آثار تاریخی، فرهنگی از دیدگاه علم آمار   
۸-۱ یافته ها ونتایج   
نتیجه گیری    
فهرست منابع و مأخذ    

مقدمه:
مقصود از میراث فرهنگی، تاریخی که بازگو کننده ی پیام معنوی گذشتگان و نشانگر خط سیر و حرکت انسان در طول تاریخ و گویای پیشرفت سبک، مصداق و اسوه های تاریخی و فرهنگی در میان هر قوم و ملتی می باشد و شاهد زنده و گویای سنن باستانی در عصر حاضر و آثاری است که متبلور کننده ی فرهنگ و نظام ارزشی و اعتقادات یک جامعه در طول تاریخ می باشد.
لذا به واسطه ی قرارداشتن آثار تاریخی و فرهنگی و در معرض خطرات و زیانهای گوناگون مانند عوامل طبیعی از قبیل زلزله سیل آتش سوزی و باران و عوامل غیر طبیعی که به دست انسان صورت می گیرد مانند حفاری غیر مجاز تخریب سرقت میراث فرهنگی و جنگ لزوم وجود قوانین جامع مانع و موثر در جهت حراست از مواریث فرهنگی امری مهم است و همچنین لزوم بالا بردن آگاهی جامعه نسبت به ارزش میراث فرهنگی و کوشش در جهت حفظ آن کاملا ضروری به نظر می رسد. شناخت واقعی آثار تاریخی و فرهنگی می طلبد تا حمایت و حفاظت ویژه‌ای در این خصوص از سوی مراجع قانون گذاری به منظور جلوگیری از جرایم علیه آثار تاریخی- فرهنگی به عمل آید.
از بعد اقتصادی نیز ارزش و اهمیت آثار تاریخی و فرهنگی برای هیچ کس پوشیده نیست و می تواند منبع درآمد بسیار خوبی به وسیله ی جذب توریست برای کشور صاحب آثار تاریخی و فرهنگی باشد.
 
فصل اول: کلیات
بدون تردید میراث فرهنگی و اشیاء عتقیقه به عنوان شاهکارهای تاریخی ملل و بازگو کننده پیام معنوی گذشتگان بوده و در زنگی امروزی شاهد زنده و گویایی از سنن باستانی و نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ می باشد و با شناسایی آن زمینه شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی او میسر می گردد و از این طریق زمینه های عبرت برای انسان فراهم می گردد.
همگام با پیشرفت علم تکنولوژی و تبادل اطلاعات، قاچاقچیان حرفه ای اشیاء عتیقه نیز در قالب باندهای بزرگ و سازمان یافته برای خارج نمودن اشیاء عتیقه از کشور به روشهای جدیدتر و مطمئن تر مجهز می گردند و روز به روز گسترده تر می شوند و این در حالی است که مجریان قانون باید برای تعقیب و مجازات مجرمان به قوانین استناد نمایند که یا مربوط به سالیان بسیار دور بوده و یا قوانین جدیدی که نه تنها مجازات با نوع جرم متناسب نبوده بلکه دارای ابهامات و کاستی های فراوانی هستند.

۱-۱ طرح مساله:
جرم حفاری غیرمجاز و قاچاق اشیاء عتیقه از جرایم مربوط به آثار تاریخی مذهبی باستانی و ملی می باشد که در کنار سایر جرایم علیه آثار باستانی و میراث فرهنگی به صورت سرقت تخریب و قاچاق آنها از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
برابر آخرین بررسی های علمی باستان شناسی از ۶ هزار سال قبل در کناره ی هلیل رود تمدنی درخشان که بر تمدنهای کهن بین النهرین تاثیر گذار بوده شکل گرفته است. وجود مصنوعات سنگی و فلزی بازمانده از آن دوران بیانگر فرهنگ و تمدنی بوده که می توانسته افتخار عظیمی را برای تاریخ و گذشته ی سرزمین کهنسال ایران به ارمغان آورد وبه عنوان بزرگترین رویداد باستان شناسی قرن در تاریخ ثبت و جاودانه شود.
ایران به عنوان یکی از کشورهای باستانی و ماندگار از گذشته های دور و صاحب فرهنگ و تمدن غنی و کهن با دریایی از عناصر و اشیای فرهنگی که هریک مبین بخشی از تاریخ و تمدن این ملت است بر سطح زمین و زیر خاک ارزش خاص خود را دارد.
امروزه به رغم وجود قوانین نسبتا محکم برای برخورد با غارتگران مواریث فرهنگی تاریخی متاسفانه گروه های سازمان یافته ی بین المللی همراه با مجرمین داخلی پیوسته مشغول سرقت و قاچاق اشیاء تاریخی و فرهنگی این ملت در سراسر ایران خصوصا منطقه ی باستانی جیرفت می باشند.
۱-۲ هدف و انگیزه ی پژوهش:
واقعه ی غم انگیز جیرفت که همه ی صاحبان خرد و اندیشمندان داخلی و خارجی را نالان و مضطرب ساخت و خبر غارت آثار فرهنگی تاریخی منطقه ی جیرفت به منزله ی یک زمین لرزه ی بزرگ برای باستان شناسان بوده است و همچنین اهمیت و ارزش میراث فرهنگی و لزوم توجه به جرایم و خطراتی که گنجینه های باستانی را مورد تهدید قرار می دهند و به تمامیت فیزیکی و معنوی آثار خسارات جبران ناپذیری وارد می نماید نگارنده رابر آن داشت که موضوع مذکور را انتخاب نماید.
علاوه بر آن به دلیل مسامحه کاری سیستم حفاظتی کشور ما در خصوص پاسداری از میراث فرهنگی تاریخی و عدم درک صحیح از ارزش و اعتبار میراث فرهنگی همه روزه خسارات غیر قابل جبرانی به مواریث ارزنده وارد می سازد. لذا در این رساله تلاش نمودم جهت حفاظت از میراث فرهنگی و پیشگیری از جرایم علیه آن و جلوگیری از تکرار چنین واقعه ای که در منطقه ی باستانی جیرفت در سطح گسترده ای صورت گرفته است راهکارهای موثری را در این راستا ارائه نمایم.
۱-۳ اهمیت موضوع
ایران با داشتن تمدنی کهن و دارای مکان های تاریخی- فرهنگی از طریق این گنجینه های گرانبها که در سراسر این سرزمین وجود دارد و محافظت از آن و اتخاذ سیاست های حمایتی موثر کاملا ضروری بوده و از منابع با اهمیت در پیشرفت و توسعه ی کشور می باشد.
صنعت توریسم یکی از بزرگترین و اساسی ترین منابع تحصیل درآمد در ممالک دنیا می باشد اما متاسفانه به واسطه عدم محافظت و عدم اتخاذ سیاست های حمایتی موثر وضعیت میراث فرهنگی کشور در معرض صدماتی واقع شده که امروزه ما شاهد واقعه ای مانند واقعه ی جیرفت و غارت میراث فرهنگی- تاریخی از این منطقه می باشیم و هزاران قطعه از اشیاء این تمدن کهن در چند سال اخیر بوسیله ی قاچاقچیان داخلی و بین المللی از طریق قاچاق به خارج از کشور منتقل گردیده است و این امر خسارت مادی و معنوی بزرگی را به تاریخ و فرهنگ کشور ما وارد ساخته است.
۱-۴ سوالات پژوهش:
در این پژوهش کوشش خواهد شد تا به سوالات زیر پاسخ داده شود:
الف) برخوردهای قانونی در برابر سرقت تخریب حفاری های غیر مجاز قاچاق و صدور اشیاء عتیقه فرهنگی و باستانی ایران چگونه صورت می گیرد؟
ب) آیا در اسناد بین المللی قوانین و ضمانت اجراهایی در جهت حمایت از میراث فرهنگی تاریخی وجود  دارد؟
ج) آیا می توان با بهره گیری از مواد کنوانسیون های خارجی و مقایسه ی آنها با قوانین ایران به راهکارهای سودمندی در راستای حفظ و صیانت از میراث باستانی و نیز جلوگیری از وقوع جرم علیه این مواریث کهن دست یافت؟
۱-۵- فرضیات پژوهش:
الف) به نظر می رسد که مواد ۵۵۸ تا ۵۶۹ ق.م. انواع مجازاتها و تدابیر قانونی در خصوص جرایمی چون سرقت تخریب حفاری غیر مجاز قاچاق و صدور اشیاء باستانی و امکنه تاریخی از بیان و تشریح نموده است.
ب) با بررسی کنوانسیون های اروپایی و مفاد موافقت نامه های بین المللی به نظر می رسد که به کرارا قوانین حفاظتی و حمایتی در خصوص حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی مطرح و مورد بازبینی قرار گرفته اند.
ج) به نظر می رسد که بتوان با مقایسه ی امکانات حفاظتی کشورهای تاریخی مشهور در سطح دنیا با کشور خودمان و اعمال سیاست های پاسدارنده ی امنیتی در مورد میراث باستانی زمینه ی ایجاد راهکارهای مناسب جهت حفظ آثار فرهنگی تاریخی و نیز جلوگیری از ارتکاب جرایم گوناگون علیه آثار باستانی را در ایران فراهم نمود.
۱-۶- محدودیتها و مشکلات پژوهش:
با توجه به اینکه تحقیقات در خصوص میراث فرهنگی تنها در محدوده ی قوانین و مقررات داخلی و تحقیقات باستان شناسانه محققین کشور موجود می باشد و هیچ کنوانسیون یا معاهده ی ترجمه شده و قابل دسترسی برای عموم جامعه وجود ندارد و نگارنده در نگارش و تنظیم این پایان نامه با فقر و کمبود منابع مواجه گردید و با مراجعه به چندین کتابخانه و پژوهشکده های عمومی و تخصصی در کرمان و تهران منابع جدیدی را که مربوط به دهه ی اخیر باشند در اختیار نداشتند لذا با مراجعه به مرکز کرمان شناسی و آرشیو روزنامه های محلی در کرمان و همچنین مراجعه به سازمان میراث فرهنگی در تهران و کرمان و با استفاده از نظرات و راهنماییهای چند تن از کارشناسان محترم سازمان مذکور تا حدودی مشکلات محدودیت منابع مرتفع گردید.
دور بودن منطقه ی باستانی جیرفت با تهران که حدود ۱۳۰۰ کیلومتر مسافت دارد مشکل دیگری بود که با آن مواجه بودم و ضرورت داشت که در طول زمان پژوهش چندین دفعه به منطقه ی باستانی جیرفت مراجعه و از مناطق تحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی بازدید و از اطلاعات و نظریه کارشناسان شاغل در آن منطقه و همچنین نظرات مردم بومی آن بهره بگیرم.
با توجه به اینکه از اکتشافات جیرفت و واقعه ی غارت اموال تاریخی و فرهنگی در آن منطقه زمان زیادی نگذشته است(حدود ۴سال) و تاکنون هیچ گونه تحقیق و مطالعه ی قابل توجهی در این خصوص صورت نگرفته است و برای اهمیت موضوع از دیدگاه باستان شناسی و حقوقی اعم از داخلی و بین المللی ضرورت سیاست گذاری صحیح در خصوص سازماندهی اطلاعات لازم حقوقی در جهت حفظ و صیانت از میراث فرهنگی تاریخی مذهبی و به کارگیری امکانات لازم در جهت ارائه اطلاعات صحیح فراهم گردد و در غیر این صورت در عرصه ی پاسداری از میراث فرهنگی گام مثبت و مفیدی برداشته نخواهد شد.
۱-۷- روش پژوهش :
در تحریر این پایان نامه، از مطلعات کتابخانه ای در حیطه اسناد بین المللی  و کتب لاتین موجود در  کتابخانه و نیز سایت های اینترنتی با بهره گیری از کامپیوتر استفاده شده است.البته مجلات و روزنامه هایی که تا کنون مقالاتی پیرامون میراث فرهنگی و جنبه های حفاظتی را از این مواریث ارائه نموده اند نیز قابل ذکر است. بعلاوه در خصوص وضعیت حقوقی میراث فرهنگی در خارج ایران با چند تن از صاحب نظران و افرادی که به شرایط میراث فرهنگی، تاریخی در خارج از کشور واقف اند مشاوره و گفتگو صورت گرفته؛ همچنین از چند پایان نامه در خصوص مواریث باستانی کمک گرفته شده است.
۱-۸-ساماندهی پروهش:
مباحث این پایان نامه در هشت فصل ارائه می گردد. در فصل اول کلیات، فصل دوم موقعیت جغرافیایی و تاریخی جیرفت وسابقه تاریخی حفاری  غیر مجاز و قاچاق اشیاء تاریخی ، فرهنگی، فصل سوم  مفاهیم، فصل چهارم سیاست جنایی ایران درقبال حفاری غیر مجاز، قاچاق، فصل پنجم وضعیت آن در منطقه جیرفت، ششم انواع جرایم ارتکابی، فصل هفتم شیوه برخورد مراجع قضایی وانتظامی با پدیده موصوف ودر فصل هشتم بررسی وضعیت جرایم علیه آثار تاریخی فرهنگی از دیدگاه علم، آمار مورد بررسی قرار می گیرد.