مقاله در مورد معماری آثار تاریخی شهر کاشان

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله در مورد معماری آثار تاریخی شهر کاشان دارای ۳۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد معماری آثار تاریخی شهر کاشان  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد معماری آثار تاریخی شهر کاشان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد معماری آثار تاریخی شهر کاشان :

معماری آثار تاریخی شهر کاشان

خانه‌های تاریخی کاشان، گنجینه‌ای گرانبها از معماری اصیل ایرانی
آنگاه که بر اثر بریدگی فرهنگی، رشته های اصالت دیرین، گسسته و آثار آن در همه جا و همه چیز نمایان شد، تمایل به یافتن هویت اصیل خود فزونی یافت. در این میان آثار معماری گذشته نیز همچون سایر گزینه هایی که نشانه ای از اصالت گذشته ما داشتند، نیازمند بازشناسی و معرفی شدند تا گوهرهای فرو خفته و خاک گرفته بار دیگر به جلوه گری بپردازند.

هر چند معماری کهن این سرزمین، تاریخی چند هزار ساله را پشت سر دارد اما تلاش هایی که جهت شناسایی و معرفی آثار به جامانده صورت گرفته، سابقه ای کوتاه دارد و تنها یک دهه است که دلسوزان فرهنگ و هنر این مرز و بوم به صورت جدی به بازنگری و بازسازی این آثار گران سنگ روی آورده و کوشیده اند گردوغبار قرون را، از چهره این گوهرهای تابناک بزدایند.
بافت تاریخی کاشان یکی از همین گنجینه ها است که گوهرهای چشم نواز و خیال انگیز زیادی را در دل خود دارد و علیرغم توجهات به عمل آمده، اقدامات و تصمیمات موثرتری را جهت احیا» و بازشناسی می طلبد.
کاشان به عنوان یکی از مهم ترین قطب های گردشگری کشور با آثار باستانی برجسته، بناهای تاریخی و معماری کهن و شایان تحسین خود، از دیرباز مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی بوده است.

وجود آثار باستانی غارنشینان کفتارخون با قدمت ۴۵ هزارساله، تپه های تاریخی و ۹۰۰۰ ساله سیلک، در کنار بافت تاریخی و بقعه های متعدد امامزادگان، غنای خاصی به این شهر تاریخی بخشیده است.
کاشان که تا اواخر حکومت قاجار بافت ارگانیک خود را در محدوده تاریخی خود حفظ کرده بود، از آغاز دوران پهلوی دوم به موازات دگرگونی های مختلف در عرصه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی رو به گسترش نهاد و همگام با توسعه های شهری، تغییرات کالبدی چندی را پذیرا شد.
شهر کاشان با ۸ هزار و ۵۰۰ هکتار وسعت یکی از شهرهای مهم کشور از نقطه نظرهای مختلف اقتصادی، مذهبی، علمی، صنعتی، تاریخی و گردشگری به شمار می رود که با توجه به قرار گرفتن آن در مسیر شاهراه تهران به جنوب کشور، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
کاشان که در پهنه بندی جغرافیایی اقلیمی، تابستان هایی بسیار گرم و خشک و زمستان هایی نسبتا سرد را به خود می بیند در حاشیه کویر، کم آب اما سرسبز، جمعیتی نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر را در خود جای داده است.مردم کاشان، مردمانی فعال و سخت کوش در عرصه های مختلف و در عین حال بسیار مهمان نواز هستند.دارالمومنین قدیم، اینک شهری است که علیرغم تغییرات گسترده زندگی شهری همچنان سعی در حفظ هویت تاریخی مذهبی خود دارد.
شهری که با صدها مسجد، حسینیه، بقعه امامزاده ها، بناها، بازار و باغ های تاریخی خ

ود، گنجینه ای از بناهای تاریخی و جاذبه ای خاطره انگیز برای گردشگران به شمار می رود.
محدوده ۵۰۰ هکتاری بافت قدیم، عرصه ای گسترده و نیاز از آمیختگی خشت و گل، گچ و کاشیکاری، مقرنس کاری و ; است که با بهره گیری هنرمندانه و استادانه از شرایط محیطی و اقلیمی کاشان ۴۸ محله، ۵۰ گذر،۷۴ آب انبار، بازار، حدود ۲۵۰ خانه قدیمی و; و به بیان شیواتر روی هم رفته بیش از ۹۸۰ اثر تاریخی و معماری را در دل خود جای داده است.
این بناها شامل محله سلطان امیراحمد، محله سوریجان، مسجد و مدرسه آقابزرگ، حمام سلطان امیراحمد، بقعه سلطان امیراحمد، خانه های تاریخی بروجردی ها، طباطبایی ها، عباسیان، عامری ها ، احسان، قرائتی، تبریزی ها، عطارها، آل یاسین، تاج و ده ها نمونه دیگر است.
بافت تاریخی کاشان با ۵۰۰ هکتار مساحت، در حال حاضر بخش کوچکی از شهر ۸ هزار و ۵۰۰ هکتاری کاشان را تشکیل می دهد و علی رغم از دست دادن جمعیت قدیمی، هویت تاریخی – مذهبی خود را حفظ کرده است. با تشکیل هیئت امنا»، مرمت و احیای ابنیه تاریخی کاشان، طی طرحی مدون، خریداری و بازسازی خانه های تاریخی بافت قدیم آغاز و در قدم اول خانه معروف طباطبائی ها که تبدیل به مخروبه شده بود، خریداری و مرمت شد.
پس از آن خانه های عباسیان، عامری ها، تبریزی ها، قرائتی و ; و حمام سلطان امیراحمد، خریداری و مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این بازسازی ها، در کنار برگزاری سالانه جشنواره هایی نظیر جشنواره گل و گلاب، جشنواره انار و ; توجه بیشتر گردشگران داخلی و خارجی به کاشان و بازدید آنها از این شهر را در پی داشته و توانسته در توسعه صنعت گردشگری منطقه و رشد بازده این صنعت در منطقه کاشان نقش بسزایی داشته باشد.
کاشان – خانه‌های تاریخی کاشان به عنوان گنجینه‌ای گرانبها از معماری اصیل ایرانی از جاذبه‌های این شهر برای هر گردشگری است.
خانه‌های تاریخی کاشان، چون نگینی بر انگشتری آثار تاریخی این شهرستان، جلوه نمایی می‌کند و گردشگران خوش ذوق و هنردوست سراسر ایران بلکه سراسر جهان را به خود جلب کرده اند.
این خانه ها، ویژگیهای زیبا و منحصر به فرد معماری اصیل ایرانی و اسلامی را به گونه‌ای

در خود جای داده‌اند که تحسین یک یک بازدیدکنندگان را بر می انگیزد.
حدود ۲۳۸سال پیش، زلزله مهیبی، شهر کاشان که در آن زمان در زمره یکی از زیباترین شهرهای جهان بود را به کلی ویران کرد و آثار و بناهای منحصر بفرد آن نابود شد، اما بعد از آن زلزله، والی مقتدر کاشان، مرحوم عبدالرزاق خان، این خطه را بازسازی کرد.
از این رو بیشتر خانه‌های تاریخی این شهرستان، مربوط به دوران قاجاریه و بعد از این زلزله است .
معماری خانه‌های تاریخی این شهر، با توجه به فرهنگ مردم این دیار و نیز اقلیم خاص آن، ویژگیهای ممتازی دارد.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان، در مورد معماری کلی اکثر خانه‌های

تاریخی کاشان، چنین می‌گوید: بیشتر این خانهها به شکل گودال باغچه، گود برداری شده و حیاط آنها، عموما ۴متر از سطح کوچه، پایین تر است.
محسن عبداللهی روز `پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: این ویژگی ، دسترسی به قناتهای شهر را آسانتر ، خانه را در برابر زلزله مقاوم و در خنک کردن هوای گرم تابستان کاشان نقش مهمی ایفا می‌کند به گونه‌ای که دما در سردابهای (زیرزمینها) این خانه‌ها بین ۱۵تا ۲۰درجه پایین تر از دمای بیرون است.
وی، با اشاره به چگونگی شکل‌گیری فضا در خانه‌های تاریخی کاشان، خاطرنشان کرد: این خانه‌ها دارای ، سردر ورودی با کوبه‌های ورودی زنانه و مردانه جداگانه ، هشتی ورودی شامل دالان ورودی پیچ دار در پشت سر در و سکوهای پیرنشین در خارج از خانه است .
عبداللهی افزود: اتاقها و فضاهای خانه، در یک، دو، سه و یا چهار طرف حیاط خانه شکل گرفته‌اند و بیشتر شامل یک اتاق شاه‌نشین سه یا پنج و حتی هفت دری، با تزیینات زیبایی همچون گچبری، آینه کاری و نقاشی هستند که توسط راهروهایی به یکدیگر مرتبط می‌شود.
موسس و مدیر خانه هنرمندان کاشان، در مقاله خانه تاریخی تاج، نیز خانه های تاریخی کاشان را به ۲دسته تقسیم می‌کند و می‌نویسد: دسته اول، خانه های ساده بیرونی و اندرونی گودال باغچه‌ای است که اکثریت خانه‌های کاشان را تشکیل می‌دهد و دسته دوم خانه‌های بزرگ و با عظمت اشراف‌نشین است .
سید علی اکبر حلی، درونگرایی این خانه‌ها را نخستین ویژگی آنها دانسته و آورده است: بیرون خانه‌های تاریخی کاشان دیواری کاهگلی و بسیار ساده است و درون انها دارای عظمت و شکوه معماری اصیل ایرانی است.
وی، با اشاره به ویژگی خط آسمان در معماری خانه‌ها و شهر کاشان، می‌نویسد : در کنار خانه عباسیان، به عنوان ارزشمندترین اثر مسکونی دوران قاجاریه در جهان، خانه‌های تاج و رزاقیان با وسعت محدود بسیار نجیب و ساده قرار گرفته است، اما بام همه این خانه‌ها همتراز است.

حلی، این موضوع را یکی از ویژگیهای مردم شناسی در کاشان می‌داند چرا که ثروتمندان و متمولان این شهر، با وجود توان مالی زیاد، خانه‌های خود را مرتفع نساخته‌اند تا بدین وسیله دیگر خانه‌ها تحقیر نشده و آفتاب و نور از آنها گرفته نشود.
ا در بین این خانه ها، دو خانه طباطبایی‌ها و بروجردی ها، از شهرتی ویژه برخوردارند و بیش

تر مواقع با هم از آنها یاد می‌شود.
خانه تاریخی طباطبایی ها، در جوار بقعه متبرک امامزاده سلطان امیر احمد(ع ) کاشان در زمینی به مساحت ۴هزار و ۷۳۰متر مربع به دست معمار چیره دست کاشانی، استاد علی مریم، بنا شده است.
این خانه زیبا، دارای دو قسمت اندرونی و بیرونی است که بخش اندرونی آن دارای دو حیاط، بخش بیرونی دارای یک حیاط مرکزی است و یک حیاط نیز برای خدمه تعبیه شده است.
حسین علی پور مدنی در راهنمای سیاحتی کاشان آورده است: قسمت اندرونی خانه طب

اطبایی ها، شامل اتاق پنج دری ساده در مرکز و دو حیاط در دو طرف آن است و سردابهایی دارد که بادگیرها، هوا را در آن جریان می‌دهند.
وی می‌افزاید: در زیر قسمت اندرونی این خانه تاریخی، بویژه اتاق مرکزی، سرداب بزرگی قرار دارد که بدلیل وجود بادگیر، سقف ضربی، نوع مصالح به کار رفته در بدنه و غیره، اختلاف دمایی بین ۱۵تا ۲۰درجه بین زیر زمین و بیرون آن مشاهده می‌شود.
قسمت بیرونی خانه تاریخی طباطبایی‌های کاشان، شامل تالار بزرگ (اتاق شاه نشین) با نورگیرها و پنجره‌های مشبک رنگی، اتاقهای گوشواره در دو طرف این اتاق و ایوانی با آیینه کاری و گچبری‌های چشم نواز در جلوی اتاق شاه نشین است.
در راهنمای سیاحتی گردشگری کاشان، با اشاره به اسناد و قرائن، آمده است:
هنرمند بزرگ و نقاشباشی دربار ناصرالدین شاه قاجار، میرزا ابوالحسن غفاری ، ملقب به صنیع الملک (عموی کمال الملک)، در اجرای گچبری‌ها و ترسیم نقاشی‌های این خانه نظارت داشته است.
این خانه، به شماره ۱۵۰۴در یازدهم بهمن ماه ۱۳۵۵در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه تاریخی بروجردیهای کاشان نیز دارای معماری بسیار زیبا و دقیق است و بخشی از نقاشی اتاق شاه‌نشین (تالار بزرگ) این خانه به دست هنرمند بلند آوازه کاشانی، کمال الملک، نقش بسته است.

خانه بروجردیها حدود سال ۱۲۷۵توسط بازرگانی به نام سید حسن نطنزی که به دلیل وارد کردن مال التجاره از بروجرد به حاج حسن بروجردی مشهور بوده، با معماری استاد علی مریم ساخته شده است.
این خانه نیز از دو قسمت اندرونی و بیرونی تشکیل شده است و در بدو ورود، به خانه وارد هشتی ورودی خانه شده و درب ورود به قسمت اندرونی خانه نیز در این هشتی قرار 

در راهنمای سیاحتی کاشان آمده است: در قسمت جنوبی خانه تاریخی بروجردی ها ، تالار سرپوشیده‌ای قرار گرفته است که بر پیشانی آن می‌توان هنرنمایی استادکار ایرانی را نظاره گر بود، به طوری که منافذ مشبکی که برای تهویه هوای تالار در این قسمت تعبیه شده است، با گچبری جالب و دیدنی درآمیخته و دلربایی می‌کند.
وی، با اشاره به تزئینات و نقاشی‌های زیبای خانه بروجردیها نوشته است:
سقف این تالار با طرح بسیار زیبایی گچبری و مقرنس کاری و رنگ آمیزی شده است و سقف و بدنه داخلی این تالار و تالارهای مجاور، با نقشهای گل و مرغ و شکارگاه و حیوانات، گچبری و نقاشی و با خط خوش تابلوهایی زیبا آفرینش شده است.

خانه بروجردیها که به زیباترین خانه تاریخی کاشان مشهور است، به شماره ۱۰۸۳در سیزدهم خردادماه ۱۳۵۴در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
این خانه به همراه دیگر خانه‌های تاریخی در خیابان علوی کاشان به عنوان جزیی از بافت تاریخی و با ارزش کاشان محسوب می‌شود.
سال گذشته، کاشان پذیرای بیش از یک میلیون و ۲۰۰هزار گردشگر و مسافر نوروزی بود و بی‌شک، بیشتر آنها میهمان خانه‌های قدیمی این شهر که گنجینه ای از فرهنگ، هنر، آداب و رسوم و ویژگیها و ظرافتهای هنر معماری است، بوده اند.
تپه های باستانی سیلک

پس از فرونشستن آب دریاچه مرکزی و خشک شدن تدریجی آن، ساکنان اطراف آن مجبور شدند نواحی حاصلخیزی مانند اطراف فین که همان منطقه «سیلک» باشد را جهت زندگی کردن و سکونت اختیار کنند، ولی این قدمت تا پیش از شصت سال پیش همچنان ناشناخته بود تا اینکه بر اساس بررسی های علمی پروفسور گریشمن در سال ۱۳۱۱ ش (۱۹۳۳ م) قدمت آثار به جا مانده در این تپه ها به هزاره پنجم تا اول قبل از میلاد منسوب گردید. آثاری از این تپه ها در موزه های لوور فرانسه، ملی ایران و باغ فین موجود می باشد.
این تپه در مغرب مسیر کاشان- فین و در مجاورت جاده قرار دارد. سیلک در حال حاضر مشتمل بر یک تپه شمالی و یک تپه جنوبی است که به فاصله ۵۰۰ متر از یکدیگر قرار دارند. و در جلو این تپه ها گورستانهائی از انسانهای ماقبل تاریخ وجود دارد.

باغ فین

بنای اولیه باغ فین به قبل از اسلام و با تمدن سیلک پیوند خورده است که تمدن سیلک نیز پیوندی ناگسستنی با چشمه جوشقانی دارد که در بالای باغ جاری است، و به چشمه سلیمانیه معروف است و از دیرباز همچنان در آبادی منطقه فین موثر بوده است.
از زمانهائی بس دور در پائین این چشمه باغی وجود داشته است که کمی پائینتر از باغ فعلی بوده و بر اثر زلزله ای که در سال ۹۸۲ ه.ق روی داد باغ به کلی ویران شد که به دستور شاه عباس صفوی بعد از سال ۱۰۰۰ ه.ق باغی در مکان فعلی که در حقیقت قسمتی از باغ قدیمی بود

ساخته شد.از سال ۱۱۳۵ قمری بعد از حمله افاغنه آبادانی باغ به رکود گرائید ولی با دستور کریم خان زند به خصوص با ساختن عمارت که به نام «خلوت کریم خانی» در ضلع جنوبی باغ واقع است باغ فین روی به آبادانی گذاشت ولی با زلزله معروف سال ۱۱۹۲ قمری باغ فین نیز آسیب کلی دید،که پس از آن یعنی از سال ۱۲۰۰ قمری و با روی کار آمدن سلسله قاجار به خصوص با دستور فتحعلی شاه به مرمت و عمارت، باغ جانی دوباره گرفت که ساختمان شتر گلوی فتحعلی شاهی

در ضلع جنوب غربی باغ و حمام سلطنتی بزرگ که در مجاورت حمام اولیه ساخته شد از آثار آن می باشد. ولی با تبعید صدر اعظم مقتدر ایران یعنی امیرکبیر و سپس شهادت آن رادمرد در این باغ، این آبادانی روی به ویرانی نهاد.
با آغاز مشروطیت به جهت وضع دفاعی بنای باغ، این مکان پناهگاه اشرار و یاغیان گشت و در مدت ۱۴ سال یاغیان مصالح و اشیاء گرانبهای آن را به یغما برده و به تخریب باغ پرداختند. پس از ختم غائله اشرار، به مرمت باغ پرداخته شد. از وقایع مهم تاریخ در این باغ می توان به جشن تاج گذاری رسمی شاه اسماعیل صفوی و نیز قتل میرزا تقی خان امیر کبیر در این باغ اشاره کرد.
سردرب، دیوار و برج ها

مجموعه باغ فین حدود ۲۵۰۰۰ متر مربع مساحت دارد که در بدو ورود به این مجموعه ، با ساختمان رفیع سردرب ورودی باغ برخورد می کنیم. این قسمت از باغ در دوره صفویه بنا گذاشته شده است این بنا دارای دو طبقه که طبقه تحتانی شامل هشتی و دالان ورودی به باغ با اتاقهای جانبی و طبقه فوقانی شامل سالن وسیع و زیبائی است که دارای چشم انداز خوبی بر اطراف و از جمله بر باغ دارد و دارای درهای مشبک و زیبائی است.
در اطراف باغ از جمله در طرفین سردر، دیواری به ارتفاع پنج و شش متر و هفت برج دیده می شود.