مقاله حسابداری صنعتی (هزینه یابی و کنترل هزینه های سربار)

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله حسابداری صنعتی (هزینه یابی و کنترل هزینه های سربار) دارای ۸۳ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله حسابداری صنعتی (هزینه یابی و کنترل هزینه های سربار)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله حسابداری صنعتی (هزینه یابی و کنترل هزینه های سربار)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله حسابداری صنعتی (هزینه یابی و کنترل هزینه های سربار) :

هزینه یابی مراحل عمل یا هزینه یابی مرحله ای
روشهای هزینه یابی اصولاً برد و نوعند
۱- هزینه یابی سفارش کالا
۲- هزینه یابی مرحله ای

در روش هزینه یابی سفارش کار ، هر شماره کار به منزله واحد مستقلی تلقی می شود و هزینه اولیه ( مواد و دستمزد ) و سربار ساخت آن جداگانه محاسبه و در برگ خلاصه هزینه مربوط ثبت می شود بطوری که هویت هر سفارش در سرتاسر دوره تولید مشخص می ماند. در نتیجه امکان دارد که برای مثال ، هزینه یک سفارش تکمیل شده با هزینه سفارش تکمیل شده دیگری که همانند آن است تفاوت داشته باشد.

روش هزینه یابی مرحله ای ( یا هزینه یابی مراحل عمل ) باهزینه یابی سفارش کار تفاوت دارد و در مواردی به کار می رود که تولید به طور مداوم یا به شکل تولید عمده جریان داشته باشد و محصولات از واحدهای مشابه با مشخصات یکسان تشکیل شده باشند که همگی یا هر نوع از آنها از مراحل عمل مشخص و مشترکی می گذرد و به این جهت نمی توان تمایزی بین واحدهای مختلف انواع محصول به منظور هزینه یابی قائل شد و هویت هر یک را جداگانه در نظر گرفت.

چه هر واحد در حقیقت جزء تفکیک ناپذیری از یک مرحله عمل است. چون در روش تولید مرحله ای ، محصولات به طور مداوم در یک یا چند مرحله عمل ساخته می شوند هزینه یابی مرحله ای را هزینه یابی پیوسته نیز نامیده اند . با کار برد این روش ، هزینه یابی یک واحد مشخص از محصول ناممکن است و به این جهت می یابد یک دوره زمانی مبنای احتساب هزینه قرار گیرد و جمع هزینه های هر دوره به جمع محصول تولید شده در همان دوره تقسیم شود تا « هزینه

متوسط واحد تولید» آن دوره به دست آید.
اصول هزینه یابی و روشهای حسابداری صنعتی
مثلاً اگر هزینه هی تولید در یک دوره عمل به قرار زیر باشد:
تولید در آبان ماه ۰۰۰/۱۰۰ واحد

مواد خام مصرفی در تولید ۰۰۰/۷۰۰ ریال
دستمزد مستقیم ۰۰۰/۳۰۰ ریال
سربار ساخت ۰۰۰/۲۵۰ ریال

هزینه متوسط تولید هر واحد محصول از تقسیم جمع هزینه های تولید در هر دوره به جمع تعداد محصول ساخته در آن دوره به دست می آید که در مثال بالا عبارت است از :
(ریال ) ۵/۱۲ = ۰۰۰/۱۰۰÷ ۰۰۰/۲۵۰/۱
به این ترتیب به هر یک از ۰۰۰/۱۰۰ واحد محصول ساخته شده در این دوره مبلغ ۵/۱۲ ریال هزینه متوسط واحد تولید تخصیص داده می شود ، هر چند امکان دارد که مثلاً نرخ مواد مصرفی در یک روز از روز دیگر گرانتر بوده باشد. به عبارت دیگر در هزینه یابی مراحل عمل ، فرض می شود که مواد خام و کار و سربازی که در هر یک از واحدهای محصولات مشابه به کار رفته است یکسان است و به همین جهت هزینه یابی مراحل عمل را هزینه یابی متوسط واحد تولید نیز نامیده اند.

موارد استفاده از هزینه یابی مرحله ای :
هزینه یابی مراحل عمل برای تعیین بهای تمام شده یک محصول در هر یک از مراحل عمل یا عملیات بهره برداری در مواردی به کار می رود که مراحل تولیدی دارای یک یا تعدادی از مشخصات زیر باشند.

الف- در مواردی که محصول یک مرحله عمل ، ماده اولیه مرحله عمل دیگری را تشکیل دهد.
ب- در مواردی که در یک یا چند مرحله عمل محصولات اصلی متنوعی همزمان تولید شود که ممکن است با محصولات فرعی همراه باشند یا نباشند.
ج- درمواردی که طی یک یا چند مرحله عمل یا سلسله عملیات متوالی ، مواد یا محصولات تولید شده از یکدیگر تشخیص داده نشود ، مانند موردی که محصولات تکمیل شده فقط از لحاط شکل ظاهر با هم تفاوت داشته باشند. به این ترتیب هزینه یابی مراحل عمل را می توان به سه نوع : « مراحل عمل متوالی » و « مراحل عمل متوازی » و « مراحل عمل انتخابی » تقسیم کرد.

در مراحل عمل متوالی ، محصولات به طور پی در پی از مراحل عمل مختلف عبور می کنند و محصول تکمیل شده در مراحل قبلی ، ساده اولیه مراحل بعدی را تشکیل می دهد.

در مراحل عمل متوازی ، دو یا چند محصول از دو یا چند مرحله مجزا عبور می کنند و بالاخره در مراحل انتخابی انواع مختلف محصولات تولید می شوند که از بعضی مراحل مشترک و بعضی مراحل غیر مشترک عبور می کنند، مانند صنعت شیلات که در آن ماهی تازه ، ماهی شور و ماهی دودی تهیه می شود.
مواردی که هزینه یابی سفارش کار یا هزینه یابی خدمات کاربرد داشته باشد. معمولاً می توان هزینه یابی مراحل صابون سازی ، تولید مواد غذایی و صنایع تقطیر و تصفیه نفت خام و غیره را نام برد .

در بیشتر موارد تعداد فرمهای چاپی که در روش هزینه یابی مرحله ای به کار می رود از روش هزینه یابی سفارش کار کمتر است ، ولی تجزیه دقیقتر عملیات لازم است. مثلاً احتیاجی به تسهیم دستمزد پرداختی بین شماره کارهای متعدد نیست . چه هر دسته از کارگران به طور مداوم در یک مرحله مداوم در یک مرحله عمل یا یک دایره به خصوص مشغول کارند. همچنین مواد مستقیم به مقادیر عمده ، برای مصرف در هر مرحله عمل ، از انبار خارج می شود نه برای مصرف در سفارش کارهای متعدد و متنوع.

مشخصات عمومی:
در روش هزینه یابی مرحله ای کارخانه را به تعدادی دایره و مرحله عمل تقسیم می کنند که هر یک فقط به انجام عمل مشخصی اختصاصی دارد .

مثلاً در پالایشگاه نفت خام ، یک دایره اختصاص به تقطیر و تفکیک نفت خام به تعدادی ماده نفتی عمده دارد. دایره دیگر مواد نفتی نامرغوب را به مواد نفتی مرغوب تبدیل می کند.
یک مرحله ممکن است مشتمل بر یک یا چند عمل مختلف باشد که هر یک از آنها مرحله به خصوصی از دوره کامل تولید را تکمیل می کنند. هر مرحله عمل معمولاً زیر نظر یک مسئول اداره می شود که ممکن است سرکارگر یا سرپرست باشد.

برای هر مرحله یا دایره حساب جداگانه ای در دفتر هزینه باز می شود که هزینه مواد خام مصرفی و دستمزد پرداختی و سربار ساخت به آن بدهکار ، و حاصل فروش خالص محصولات فرعی و ضایعات به آن بستانکار می شود در حالی که محصول تکمیل شده در هر مرحله ، همراه با هزینه تولید آن به مرحله بعدی منتقل می شود و محصول تکمیل شده هر مرحله به منزله ماده اولیه ( یا ماده انتقالی ) مرحله بعدی تلقی خواهد شد. این سلسله نقل و انتقالات تا تکیمل کالا در مرحله نهایی تولید ، همچنان ادامه خواهد یافت. در واقع حساب هزینه هر مرحله به منزله جز یا قسمتی از یک حساب ساخت کالاست. به طوری که هزینه تولید در مرحله عمل جداگانه نشان داده می شود و به کمک آن می توان بهای واحد محصول آن مرحله عمل را محاسبه کرد.

هر نوع کمبود و ضایعات عادی در یک مرحله عمل به منزله یک هزینه اضافی ساخت تلقی می شود و زیان حاصل از آن در بهای تمام شده کالای سالم منظور می گردد و به افزایش هزینه متوسط واحد تولید آن مرحله می انجامد. مثلاً اگر هزینه تولید ۱۰۰ واحد محصول ۵۰۰/۴ ریال باشد ، هزینه واحد تولید آن ۴۵ ریال است ولی چنانچه ۱۰ درصد ضایعات عادی تولید وجود داشته باشد هزینه واحد تولید به ۵۰ ریال می رسد.

ضایعات غیر عادی یا ضایعات فوق العاده به بهای عادی تولید محاسبه می شود و مبلغ آن به یک حساب «زیان ضایعات فوق العاده» منتقل می گردد تا زیان ناشی از بی کفایتی و اتفاقات پیش بینی نشده یا سایر عواملی که به ایجاد ضایعات غیر عادی می انجامد روشن و مشخص شود.
هزینه های استاندارد در هزینه یابی مرحله ای :

در صنایعی که کاربرد روش هزینه یابی مرحله ای مناسب است ، استفاده از هزینه های استاندارد دارای مزایای زیادی است. هزینه های استاندارد مقیاسهایی به دست می دهد که می توان هزینه های واقعی را با آنها مقایسه کرد. تلفیق هزینه یابی استاندارد با هزینه یابی مراحل عمل مقیاس بسیار مفیدی جهت سنجش کفایت عملیات بهره برداری از کارخانه و سنجش میزان هزینه های تولید به مدیران مؤسسه می دهد. به این جهت شیوه هزینه یابی استاندارد بیش از پیش مورد استفاده قرار می گیرد.

روش ها و ویژگیهای هزینه یابی مرحله ای :
ویژگیهای یک سیستم هزینه یابی مرحله ای به شرح زیر است:
۱- به منظور گردآوری ، تلخیص و محاسبه بهای تمام شده یک واحد کلای ساخته شد و هزینه کل تولید از گزارش هزینه تولید استفاده می شود.
۲- هزینه های واقع شده در هر دایره ، به حساب کالای در جریان ساخت همان دایره بدهکار می گردد.

۳- اطلاعات مربوط به تولید هر دایره گردآوری و سپس توسط همان دایره گزارش می شود.
۴- کالای در جریان ساخت در پایان عملیات هر دایره به صورت معادل آحاد تکمیل شده بیان می شود.

۵- جمع هزینه هایی که به حساب هر دایره بدهکار گردیده اند بر جمع تعداد کالاهای تولید شده در آن دایره تقسیم می شود تا میانگین بهای تمام شده یک واحد کلای ساخته شده برای یک دوره خاص تعیین گردد.

۶-بهای تمام شده واحدهایی که طی عملیات صائع گردیده اند محاسبه و به بهای تمام شده واحدهای سالم تولید شده ، اضافه می گردد.
۷- بهای تمام شده واحدهای تکمیل شده هر دایره به دایره بعد انتقال یافته و نهایتاً بهای تمام شده کالای تکمیل شده در پایان دوره محاسبه می شود.
سیستم هزینه یابی مرحله ای به منظور دستیابی به موارد زیر طرح ریزی می‌شود:

سیستم هزینه یابی مرحله ای به منظور دستیابی به موارد زیر طرح ریزی می‌شود:
۱- گردآوری هزینه های مواد ، دستمزد و سرباز کارخانه هر دایره توسط همان دایره.

۲- تعیین بهای تمام شده یک واحد کالای تولید شده در هر دایره.
۳- انتقال بهای تمام شده موجودی کالای ساخته شده یک دایره به دایره بعد و نهایتاً به حساب انبارکالای ساخته شده.
۳- تخصیص هزینه ها به موجودی کالای در جریان ساخت پایان دوره.

در صورتیکه تعیین دقیق بهای تمام شده یک واحد کالا و موجودیها از طریق هزینه یابی مرحله ای مورد نظر باشد ، هزینه های دوره باید به کالاهای تولید شده طی همان دوره تخصیص داده شود.
هزینه یابی از طریق دوایر:

ماهیت عملیات تولیدی واحدهائی که از سیستم هزینه یابی مرحله ای استفاده می کنند به نحوی است که عملیات تولیدی در چندین دایره انجام می گردد. در سیستم هزینه یابی مرحله ای ، تعیین هزینه های مواد ، دستمزد و سربار کارخانه هر دایره ، باعث تسهیل کاربرد حسابداری سنجش مسئولیت میگردد و هر دایره تولیدی عملیات خاصی را در جهت تکمیل محصولات انجام می دهد. برای مثال ، اگر یک واحد تولیدی دارای سه دایره مخلوط کردن ، تصفیه و تکمیل و بسته بندی باشد ، پس از تکمیل عملیات ساخت در دایره مخلوط کردن کالاهای تکمیل شده در این دایره به دایره تصفیه منتقل می شوند و سپس برای تکمیل نهائی به دایره تکمیل و بسته بندی انتقال می یابند. کالاهائی که ساخت آنها به پایان رسیده به انبار کالای ساخته شده ارسال خواهند شد.

در این سیستم ، کالاهای ساخته شده همراه هزینه های مربوطه از یک دایره به دایره ای دیگر منتقل می گردند. برای هر دایره یک حساب کالای در جریان ساخت جداگانه در نظر گرفته می شود و بدین ترتیب سهمی از هزینه های مواد، دستمزد و سر بار کارخانه که در تکمیل محصول به کار رفته است ، به حساب کالای در جریان ساخت همان دایره بدهکار می گردد.

هزینه یابی مرحله ای ، به منظور تعیین هزینه های مرحله و هزینه های انباشته یک واحد محصول ، با میانگین هزینه های یک دوره سرکار دارد. بهای تمام شده یک واحد کالای ساخته شده از تقسیم هزینه کل به تعداد محصولات تولید شده در عرض دوره بدست خواهد آمد. به هر حال تعیین میزان تولید هر دایره طی دوره با توجه به درجه تکمیل واحدهای در جریان ساخت پایان دوره صورت می گردد و ضمناً ارزشیابی واحدهای در جریان ساخت نیز مستلزم گردآوری مبلغ کل هر یک از عوامل هزینه و تعین هزینه یک واحد محصول هر دایره دارد.

 

جریان گردش محصول
گردش محصول طی عملیات تولیدی می تواند به طرق مختلف صورت گیرد. در هزینه یابی مرحله ای گردش محصول می تواند به صورت متوالی ، موازی وانتخابی انجام شود. در هر یک از حالات فوق روش هزینه یابی مشابهی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. اشکال مختلف گردش محصول در زیر ارائه می گردد:
گردش متوالی محصول
در گردش متوالی محصول ، عملیات مشابهی روی هر یک از اقلام تولید شده انجام می گیرد گردش متوالی محصول به شرح زیر است:

بعد از ارسال مواد به دایره مخلوط کردن ، کار و سربار کارخانه به مواد مزبور اضافه شده و بعد از تکمیل به دایره تصفیه انتقال می یابد. در این مرحله و یا مراحل بعدی ممکن است مواد دیگری اضافه شود و یا اینکه صرفاً با اضافه کردن کار و سربار کارخانه ( همانطور که در شکل فوق ملاحظه می شود ) نسبت به تکمیل کالا اقدام شود. بعد از آنکه عملیات ساخت در دایره تکمیل و بسته بندی با تمام رسید ، کالای مزبور به حساب کالای ساخته شده منتقل و به عنوان جزئی از محصولات ساخته شده تلقی می گردد.

گردش موازی محصول
در گردش مواری ، برخی عملیات ساخت محصول به طور همزمان انجام شده و سپس درمرحله نهائی جهت تکمیل و انتقال به حساب کالای ساخته شده با یکدیگر ادغام می گردند. شکل زیر جریان موازی محصول را نشان می دهد.

همانگونه که در بالا اشاره شد. علاوه بر دایره اول ، در سایر دوایر نیز ممکن است از مواد استفاده شود.
گردش انتخابی محصول

در گردش انتخابی ، با توجه به محصول نهائی مورد انتظار ، محصول از دوایر مختلفی عبور می کند. برای مثال ، در یک کارخانه تهیه مواد پروتئینی ممکن است ارائه گوشت ماهی به بازار بدین ترتیب بهشد که قسمتی از ماهیهای صید شده به منظور بسته بندی در جعبه های چوبی مستقیماً از دایره توزین به دایره بسته بندی ارسال شود در حالیکه قسمتی دیگر از آنها ممکن است قبل از ارسال به دایره تکمیل به دایره ای که ماهیها را دودی می‌کند فرستاده شود و همچنین باقیمانده ماهیها ممکن است ابتدا به دایره کنسرو سازی و سپس به دایره بسته بندی ارسال شود.
انتقال هزینه ها از دایره توزین مستلزم در نظر گرفتن تسهیم هزینه های مشترک می باشد.

گردن انتخابی محصول در رابطه با کارخانه تهیه مواد پروتئینی که در بالا تشریح گردید در شکل زیر ارائه شده است.

روش های حسابداری هزینه های مواد ، دستمزد و سربار کارخانه
در هزینه یابی مرحله ای ، هزینه های مواد ، دستمزد و سربار کارخانه طبق روشهای معمول حسابداری صنعتی در حسابهای مربوطه گردآوری می‌شوند. سپس این هزینه ها بر حسب تجزیه و تحلیل گردیده و از طریق ثبتهای مناسب روزنامه به حساب دوایر منظور می شوند. در صورت استفاده از روش هزینه یابی سفارش کار و در مواردیکه تعداد سفارشات دریافتی زیاد می باشد. جزئیات مربوطه به گردآوری و تجزیه و تحلیل هزینه ها معمولاً بیشتر از هزینه یابی مرحله ای است.

هزینه مواد:
در هزینه یابی سفارش کار ، برای منظور کردن هزینه مواد به سفارشات گوناگون از برگ درخواست مواد ، استفاده می شود. اگر در سیستم هزینه یابی مرحله ای نیز از برگ درخواست مواد استفاده شو حجم عملیات مربوط به ثبت جزئیات به میزان قابل توجهی کاهش می یابد ، زیرا هزینه مواد مصرفی به جای منظور شدن به حساب سفارشات ، به حساب دوایر مصرف کننده مواد که تعداد آنها معمولاً کمتر از تعداد سفارشاتی است که در یک تاریخ معین در جریان ساخت

است ، منظور می شود در اکثر موارد کلیه مواد لازم جهت تولید کالا در اولین دایره تولیدی مصرف می گردد و در دوایر بعد فقط کار و سربار به آن اضافه می شود. در صورتیکه یکی از دوایر تولیدی (غیر از دایره اول ) جهت انجام عملیات خاصی ، تقاضا ی مواد نماید ، هزینه اینگونه مواد به حساب دایره درخواست کننده منظور خواهد شد.

به منظور کنترل مواد ، ممکن است استفاده از برگهای درخواست مواد که قیمت گذاری جداگانه آنها همواره ضروری نیست ، مطلوب باشد ، هزینه مواد مصرف شده می تواند از طریق اضافه نمودن خریدهای مواد طی دوره به موجودی ابتدائی دوره و سپس کسر موجودی پایان دوره از آن ، تعیین شود، روش دیگر تعیین هزینه مواد مصرف شده ، استفاده از گزارشات مصرف مواد می باشد که بیانگر مقدار مواد به کار برده شده توسط دوایر مختلف است . هزینه ها یا مقادیر مواد منظور شده به حساب دوایر با استفاده از چنین روشی ممکن است بر مبنای فرمول و یا روشهای تسهیم محاسبه گردد.

فرمولهای مورد استفاده ، نوع و مقادیر مواد مورد نیاز محصولات مختلف را مشخص می کند. روشهای مزبور ، خصوصاً هنگامیکه بیش از یک محصول توسط یک دایره تولیدی ساخته می شود. مورد استفاده صنایع شیمیایی و داروئی قرار میگیرد. غالباً مواد مصرف شده توسط یک دایره تولیدی باید با توجه به مبانی برآوردی مختلف ، بین محصولات گوناگون تسهیم شود.
محاسبه هزینه مواد بر اساس هر یک از روشهای فوق ، معمولاً مستلزم انجام ثبت زیر در دفتر روزنامه است:
کالای در جریان ساخت – دایره مخلوط کردن ۵۰۰/۲۴
کنترل مواد ۵۰۰ /۲۴

هزینه دستمزد:
در هزینه یابی مرحله ای ، هزینه دستمزد به حساب کالای در جریان ساخت دوایر مربوطه منظور می گردد که این امر موجب حذف کارهای دفتری مربوط به گردآوری هزینه دستمزد هر سفارش خواهد شد. در هزینه یابی مرحله ای به جای کارتهای اوقات کار مربوطه به هر سفارش از کارتهای ساعت استفاده می شود. پس از تسهیم هزینه دستمزد به دوایر ، ثبت زیر در دفتر روزنامه انجام می گردد.

کالای در جریان ساخت – دایره مخلوط کردن ۱۴۰/۲۹
کالای در جریان ساخت – دایره تصفیه ۳۱۰/۳۷
کالای در جریان ساخت – دایره تکمیل و بسته بندی ۴۰۰/۳۲
کنترل هزینه های توزیع و فروش ۶۰۰/۱۶
کنترل هزینه های اداری ۵۵۰/۴
کنترل حقوق و دستمزد ۰۰۰/۱۲۰

سربار کارخانه :
در هزینه یابی مرحله ای همانند هزینه یابی سفارش کار ، گردآوری هزینه های سربار کارخانه ترجیحاً از طریق حساب کنترل سربار کارخانه انجام می‌گردد.
ولی در پاره ای موارد ، در سیستمهای مختلف هزینه یابی سفارش کار و مرحله ای به جای به کارگیری نرخهای جذب سربار ، از هزینه های واقعی سربار استفاده می شود.

استفاده از سربار واقعی کارخانه زمانی مقدور است که میزان تولید محصولات در هر دوره نسبتاً ثابت باشد.
که در این حالت سربار کارخانه از ماهی به ماه به بعد تقریباً بدون تغییر خواهد ماند. ولی در صورت وجود یکی از شرایط زیر ، استفاده از نرخهای از پیش تعیین شده سربار ، ضروری است:

۱- در صورتیکه میزان تولید از یک دوره به دوره بعد کم و بیش ثابت نباشد.
۲- در صورتیکه هزینه سربار کارخانه ، خصوصاً هزینه سربار ثابت ، قسمت عمده ای از کل هزینه های ساخت را تشکیل دهد.
در مواردیکه هزینه های ماهانه سربار واقعی کارخانه به علت نوسانات تولید از یک ماه به ماه دیگر مساوی نباشد. سربار کارخانه باید با استفاده از نرخهای از پیش تعیین شده ، به این دلیل که محصولات تولید شده سهم مناسبی از هزینه های سربار کارخانه را دریافت دارند ، جذب گردد.

به همین ترتیب در صورتیکه سربار کارخانه خصوصاً هزینه سربار ثابت – قسمت عمده ای از کل هزینه ها را تشکیل دهد. تسهیم سربار کارخانه بر مبنای تولید عادی و با استفاده از نرخهای از پیش تعیین شده مطلوب خواهد بود. بعلاوه به منظور بهبود کنترل هزینه ها و تسهیل تجزیه و تحلیل آنها ، استفاده از نرخهای از پیش تعیین شده قویاً توصیه می شود.

قبل از آنکه هزینه های سربار کارخانه هر دایره تولیدی ، از طریق حساب کالای در جریان ساخت همان دایره ، به حساب دایره مزبور منظور گردد. هزینه های واقعی باید در حسابی تحت عنوان « کنترل سربار کارخانه» گردآوری شود. هنگام وقوع هزینه ها ثبت زیر در دفتر روزنامه به عمل آید:

کنترل سربار کارخانه ××××××
استهلاک انباشته – ماشین آلات ××××××
حسابهای پرداختی ××××××
پیش پرداختها ××××××

حساب کنترل سربار کارخانه ، غالباً مبتنی بر دفتر معین و کارتهای تجزیه و تحلیل هزینه های هر دایره آنست و کلیه هزینه های سربار واقعی در آنها ثبت می گردد. هزینه های دوایر خدماتی نیز به همین ترتیب نگاهداری شده و متعاقباً به دوایر تولیدی تسهیم می گردند. در پایان هر دوره، کلیه هزینه های سربار ثبت شده در کارتهای تجزیه و تحلیل هزینه هر دایره با یکدیگر جمع می گردد. جمع مزبور که شامل هزینه های تسهیم شده دوایر خدماتی نیز می باشد معرف هزینه های سربار منظور شده به حساب هر دایره است. حساب کالای در جریان ساخت با هزینه های سربار واقعی یا هزینه های سربار جذب شده ( نرخ جذب سربار × میزان واقعی مبنای انتخابی مثلاًً تعداد ساعات واقعی کار مستقیم ) هر دایره بدهکار می گردد.

ثبت مزبور به شرح زیر در دفتر روزنامه انجام می شود:
کالای در جریان ساخت – دایره مخلوط کردن ۲۰۰/۲۸
کالای در جریان ساخت – دایره تصفیه ۸۰۰/۲

کالای در جریان ساخت – دایره تکمیل و بسته بندی ۸۰۰/۱۹
کنترل سربار کارخانه ۸۰۰/۸۰

گزارش هزینه تولید:
کلیه هزینه های قابل تسهیم به هر دایره ، در گزارش هزینه تولید آن دایره به ثبت می رسد. گزارش هزینه تولد تنها به عنوان منبع ثبتهای روزنامه مورد استفاده قرار نمی گردد بلکه به عنوان آسانترین وسیله برای ارائه و انتقال هزینه های انباشته طی ماه نیز به کار گرفته می شود. گزارشاتی که فقط حاوی هزینه های مواد. دستمزد و سربار کارخانه باشد. نمی تواند به عنوان ابزاری مفید جهت کنترل هزینه ها تلقی گردد.