مقاله تعریف حسابداری (سنتی)

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله تعریف حسابداری (سنتی) دارای ۲۵۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تعریف حسابداری (سنتی)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تعریف حسابداری (سنتی)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله تعریف حسابداری (سنتی) :

مقدمه
بخش اول

۵ با ثبت شرکت تعاونی، دفاتر مؤسسین بسته شده، مانده حسابها به دفاتر قانونی انتقال می یابند:
بانک ***
دارائی غیرنقد به تفکیک ***
تعهد اعضاء ***
هزینه تأسیس ***
حسابهای پرداختی – هیئت مؤسس ***
سرمایه – سهام تعهد شده ***
ثبت افتتاح حسابها در دفاتر قانونی
۶ حسابهای پرداختنی – هیئت مؤسس ***
بانک ***

۷ در صورتی که تمام سرمایه تعهد شده وصول گردد:
سرمایه – سهام تعهد شده ***
سرمایه – سهام ***
۸ تأمین منابع مالی شرکت از طرف ارگان های رسمی و دولتی وام بدون بهره (ماده ۲۴ – تبصره ۱):
بانک ***
تسهیلات بلندمدت پرداختنی ***
۹ چنانچه اموال منقول یا غیرمنقول و وسایل و امکانات لازم از طرف ارگان های دولتی به قیمت ارزش متعارف (قیمت عادله) در اختیار شرکت قرار گیرد، ثبت تحصیل آن به قرار زیر می باشد: (ماده ۲۴ قانون تعاون – تبصره ۱)
موجودی ها ***
دارائی اموال و ماشین آلات ***
وجوه نقد / تسهیلات بلندمدت پرداختنی ***
ثبت فروش اموال توسط دولت به شرکت تعاونی
۱۰ چنانچه دارائی (منقول یا غیرمنقول) به صورت اجاره به شرط تملیک در اختیار شرکت تعاونی قرار گیرد، ثبت تحصیل:‌
دارائی در اجاره سرمایه ای ***
تعهدات در اجاره سرمایه ای ***
ثبت اجاره دارائی های سرمایه ای به ارزش متعارف
۱۱ پرداخت اقساط به ارگان های دولتی مربوط به دارائی های استجاری:

تعهدات در اجاره سرمایه ای ***
تعهدات در اجاره سرمایه ای ***
بانک ***
نکته: چنانچه دارائی در اجاره سرمایه ای استهلاک پذیر باشد، ثبت استهلاک دارائی های استیجاری با فرض اینکه در پایان مدت اجاره مالکیت دارائی به شرکت تعاونی انتقال یابد، براساس عمر مفید برآوردی مستهلک می شود:
هزینه استهلاک دارائی در اجاره سرمایه ای ***
استهلاک انباشته دارائی در اجاره سرمایه ای ***

۱۲ چنانچه سهام شرکتها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت، بانکها، مصادره و ملی شده، به تعاونی ها انتقال یابد، ثبت تحصیل سهام در دفاتر به شرح زیر است (ماده ۲۴ قانون تعاون – تبصره ۱):
سرمایه گذاری در اوراق بهادار ***

وجوه نقد / تسهیلات بلندمدت پرداختنی ***
۱۳ گاه ممکن است دارائی هایی از طرف مؤسساتی نظیر: سازمان های دولتی، مؤسسات غیرانتفاعی و یا سایر اشخاص (حقیقی یا حقوقی) به طور رایگان در اختیار شرکت تعاونی قرار گیرد. اهدای این گونه دارائی ها در تاریخ واگذاری به ارزش متعارف در دفاتر ثبت می شود:
دارائی های اهدایی ***
سرمایه اهدایی ***

چنانچه دارائی های اهدایی استهلاک پذیر باشند، براساس یکی از روش های متداول مستهلک می شوند:
هزینه استهلاک ***
استهلاک انباشته ***
در صورتی که اهدای دارائی ها منوط به ایتفای تعهداتی از طرف دریافت کننده (شرکت تعاونی) باشد، تا تحقق تمامی شرایط دارائی تحصیل شده به طور رایگان باید به عنوان دارائی های احتمالی تنها در یادداشت همراه صورتهای مالی افشا شود.

نکته: هدایا و کمک های بلاعوض در صورتی که از طرف اعطا کننده برای مصرف خاصی تعیین نشده باشد، اعم از نقدی یا غیرنقدی (تقویم به ارزش متعارف) به حساب درآمد منظور می شود.

۱۴ گاه ممکن است، بانکها جهت سرمایه گذاری، یا افزایش سرمایه و یا تقویت بنیه مالی، وام و یا سایر تسهیلات در اختیار تعاونی قرار دهند، چنانچه در قرارداد تأکید گردد که دارائی هایی که از محل وام و یا سایر تسهیلات اعطایی تأمین می شود، به عنوان ضمانت، وثیقه و یا رهن در نزد مؤسسات اعتباری باشد، در صورت عدم پرداخت وام (بازپرداخت) توسط تعاونی، بانکها اقدام به فروش اموالی که در رهن یا وثیقه آنهاست، نموده، سهم خود را برداشت می نمایند. ثبت تأمین منابع مالی در دفاتر به قرار زیر می باشد:‌

وجود نقد ***
تسهیلات بلندمدت پرداختنی – رهنی * ***
دارائی ها * ***
وجوه نقد ***
* دارائی هایی که از طریق تسهیلات اعطایی خریداری شده و به عنوان وثیقه و یا رهن در اختیار مؤسسه اعتباری است، باید در یادداشت های همراه صورتهای مالی افشاء شود.
۱۵ چنانچه در مواردی دولت واحدهای صنعتی، کشاورزی و خدماتی; که از اموال عمومی است در اختیار تعاونی قرار داده تا از منافع آتی آن برخوردار گردد، در این گونه موارد شرکت تعاونی تسهیلات دریافتی را باید از طریق یادداشت های همراه صورتهای مالی افشاء نماید. (کلیه اموالی که از منابع عمومی دولتی در اختیار تعاونی قرار گرفته با انحلال آن باید مسترد شود).

تغییرات سرمایه
سرمایه در شرکت تعاونی در زمان تأسیس با توجه به فعالیت محدود آن در دوره راه اندازی محدود می باشد، جهت توسعه عملیات نیاز به وجوه اضافی دارد، که می توان از طریف روش سهام به اعضای تعاونی یا قبول اعضای جدید به میزان سرمایه افزود و یا با پرداخت بهای سهم اعضاء، سرمایه شرکت را کاهش داد. هیئت مدیره شرکتهای تعاونی موظفند تغییرات سرمایه را در شرکت مورد رسیدگی قرار داده، پیشنهاد خود را به مجمع عمومی به شرح زیر ارائه دهند:
*میزان افزایش یا کاهش در سرمایه.

*نحوه فروش سهام جدید.
*ارزش روز هر سهم.
مجمع عمومی پس از استماع گزارش هیئت مدیره و بازرسان شرکت و وزارت تعاون در مورد زیر تصمیم گیری می نماید:
۱ تصویب میزان افزایش یا کاهش در سرمایه شرکت.
۲ نحوه فروش سهام جدید.

۳ دادن مأموریت به هیئت مدیره جهت ابطال سهام اعضاء‌خارج شده و پرداخت ارزش روز سهام آنان
۴ تصویب ارزش روز هر سهم برای دوره مالی آینده.
۵ تصویب تغییرات سرمایه در دوره مالی گذشته.

* ارزیابی سهام در شرکت تعاونی
ارزش روز هر سهم در شرکتهای تعاونی عبارت است از حاصل مابه التفاوت دارائی های تجدید ارزیابی شده و بدهی ها تقسیم بر تعداد سهام شرکت. نحوه ارزیابی و ثبت تغییرات به شرح زیر می باشد:

الف) ارزیابی دارائها و بدهی ها:
۱ دارائیها
۱-۱ موجودی نقد ریالی، اوراق بهادار، سپرده بانکی به ارزش دفتری و با احتساب سود متعلقه، وجوه ارزی به نرخ قابل تسعیر اعلام شده توسط بانک مرکزی.
۲-۱ حسابها و اسناد دریافتنی، پیش پرداختها متکی به جدول سنی با در نظر گرفتن ذخیره مطالبات مشکوک الوصول به ارزش دفتری.
۳-۱ موجودی کالا با در نظر گرفتن ذخیره کاهش ارزش موجودی (اقلام ضایعاتی) به ارزش دفتری، در صورت تفاوت فاحش (بیش از ۲۰ درصد) بین ارزش دفتری و ارزش روز، ملاک محاسبه ارزش روز خواهد بود.
۴-۱ سفارشات مواد و کالا براساس مخارج انجام شده.
۵-۱ سرمایه گذاریها
– سهام سایر شرکتها و مؤسسات در صورت قیمت گذاری در بورس به قیمت بازار در غیر این صورت براساس کارشناسی قیمت روز.
– سایر مشارکتها براساس ارزیابی قیمت روز در صورتی که امکان محاسبه ارزش روز وجود نداشته باشد. ملاک ارزش ویژه مذکور در آخرین صورتهای مالی شرکتهای مزبور می باشد.

۶-۱ زمین، ساختمان، تأسیسات، ماشین آلات، اثاثه اداری، وسائط نقلیه به قیمت قابل تبدیل به نقد در زمان ارزیابی (با فرض تداوم فعالیت و با رعایت اصل احتیاط و پیش بینی مالیات و هزینه های تبدیل با فرش انجام معامله).
۷-۱ سایر دارائیها از قبیل امتیاز آب، برق، گاز، به قیمت روز وس ایر امتیازات و سرقفلی و علائم تجاری به قیمت قابل به نقد (با رعایت اصل احتیاط و پیش بینی هزینه های تبدیل با فرش انجام معامله)

۲ ارزیابی بدهی ها
۱-۲ حسابهای پرداختنی، پیش دریافتها، وامها (با احتساب کارمزد متعلقه تا زمان ارزیابی) به قیمت دفتری.
۲-۲ محاسبه ذخیره مالیات «سوابق مالیاتی شرکت در ۳ سال ماقبل زمان ارزیابی (مالیات ابرازی، تشخیصی، قطعی) می تواند ملاک محاسبه قرار گیرد.»
۳-۲ محاسبه ذخیره سنوات خدمت کارکنان معادل متوسط مقرر در قانون کار در ازای سالهای خدمت آنان.

۴-۲ محاسبه ذخیره قانونی وضع شده قبل از تطبیق اساسنامه با قانون تعاون (مصوب سال ۷۰) و سود تقسیم نشده سنوات قبل به قیمت دفتری.
توضیح : ارزش افزوده حاصل از تجدید ارزیابی دارائیهای ثابت و نامشهود ابتیاع شده قبل از تطبیق اساسنامه شرکت با قانون تعاون (مصوب سال ۱۳۷۰) در صورتی که خارج از حدود عملیات جاری آنان باشد به عنوان ذخیره قانونی محسوب می گردد.

ب) تغیرات در دفاتر قانونی

۱ هیچگونه ثبتی درخصوص تجیدید ارزیابی انجام شده در دفاتر قانونی شرکت صورت نمی گیرد.
۲ مابه التفاوت ارزش اضافه سهام دریافتی و پرداختی به حساب «اعضاء بابت جدید ارزیابی» منتقل می شود.
توضیح : با توجه به عدم محدویدت ورود و خروج عضو در تعاونیها به لحاظ رعایت اصل احتیاط و اصل تداوم فعالیت مانده بستانکار حساب اعضاء بابت تجدید ارزیابی ماهیت اندوخته دارد.

۳ در صورت فروش هسام بیش از مبلغ اسمی و دریافت وجه «حساب بانکـ» معادل ارزش روز سهام خریداری بدهکار «حساب سرمایه» معادل ارزش اسمی سهام و «حساب اعضاء بابت تجدید ارزیابی» معادل ارزش اضافه بستانکار می شود.

۴ در صورت خروجعضو و پرداخت ارزش سهام بیش از مبلغ اسمی «حساب سرمایه» معادل مبلغ اسمی سهام باطل شده و «حساب اعضاء بابت تجدید ارزیابی» معادل ارزش اضافه بدهکار، حساب بانک معادل ارزش ویژه پرداختی (و حساب مالیات معادل مالیات متعلقه) بستانکار می شود.

* روش ارزیابی فوق براساس مصوبه و دستورالعمل مورخه ۲/۷/۷۵ شورای معاونین و مدیران کل (وزارت تعاون) درخصوص سرمایه در شرکتهای تعاونی است. شرکتهای تعاونی می توانند با رعایت قوانین، مقررات و اصول پذیرفته شده حسابداری بجای روش قیمت روز، از روش ارزش اسمی، میانگین ارزش روز و ارزش دفتری، ارزش ویژه (مجموع ارزش اسمی واندوخته ها تقسیم بر سهام) و یا روش مناسب دیگر استفاده نمایند در صورت عدم تراضی عضو (یا ورثه وی) و شرکت در تعیین قیمت روز سهم، نحوه ارزیابی سهم براساس مفاد مصوبه فوق الذکر خواهد بود.

* افزایش سرمایه
افزایش سرمایه به دو طریق امکان پذیراست:
۱ صدور سهام جدید. شرکت می تواند سهام جدید را برابر مبلغ اسمی یا بیش از مبلغ اسمی به عنوان اضافه ارزش از خریداران دریافت کند. ثبت حسابداری صدور سهام جدید به اعضاء سابق یا جدید به ازاء وجوه نقد دریافتی معادل مبلغ اسمی به حساب سرمایه سهام بستانکار و مازاد بر مبلغ اسمنی سهام به حساب صرف سهام منظور می شود. علاوه بر این تأدیه مبلغ سهاماز محل سود تقسیم نشده و یا ۲/۱ اندوخته قانونی امکان پذیر است. بدین ترتیب، در صورت واگذاری سهام جدید به اعضاء به نسبت سهامی که مالکند، خواهد بود (این نوع افزایش سرمایه از محل سود انباشته و اندوخته قانونی در واقع موجب ورود منابع مالی جدید به شرکت تعاونی نبوده و یک نوع اصلاح در بخش حقوق صاحبان سهام اعضاء شرکت است. سهام صادر شده اصطلاحاً سود سهمی نامیده می شود):

سود انباشته ***
اندوخته قانونی ***
سرمایه – سهام ***

ثبت انتقال سود انبشاته و اندوخته قانونی به ساهم شرکت تعاونی
۲ افزایش ارزش اسمی سهام. افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود، در صورتی که برای صاحبان صهام ایجاد تعهد کند ممکن نخواهد بود مگر آنکه کلیه صاحبان سهام با آن موافق باشند. در این صورت افزایش سرمایه باید نقداً پرداخت شود. بدیهی است، تصمیم گیری در این خصوص از اختیارات مجمع عمومی فوق العاده می باشد که بایستی با حضور تمامی اعضاء تشکیل و با رأی مثبت آنان به تصویب برسد. وقتی سرمایه شرکتاز طریق بالا بردن مبلغ

اسمی سهام افزایش می یابد، سهام قبلی باید باطل و در ازاء آن، سهام جدید با ارزش اسمی جدید صادر گردد. در این حالت تعداد سهام قبل و بعد از افزایش، تفاوت نمی کند ولی مبلغ کل سرمایه افزایش می یابد. ثبت حسابداری افزایش ارزش اسمی سهام به ازاء وجوه دریافتی از بابت تغییر ارزش اسمی به حساب بانک و سهام قدیم بدهکار، حساب سرمایه – سهم جدید بستانکار می شود.

* کاهش سرمایه
کاهش سرمایه در شرکت تعاونی ممکن است در حالت های مختلف رخ دهد:

۱ لغو عضویت به سبب فوت، استفاء، خروج، اخراج، در این حالت شرکت کلیه حقوق و مطالبات عضو برابر مقررات اساسنامه قرارداد منعقده محاسبه پس از کسر بدهی عضو حداکثر ظرف مدت ۳ ماه پرداخت خواهد شد.
* مثال: سرمایه شرکت تعاونی توزیع خاص پویا متشکل از ۱۰۰۰۰ سهم با ارزش اسمی ۱۰۰۰۰ ریالی است، عضو (الف)‌دارنده ده سهم با نام ۱۰۰۰۰ ریالی است که از شرکت کناره گیری کرد. ارزیابی دارائی و بدهی های شرکت به ترتیب ۱۶۰۰۰۰۰۰۰ ریال و ۴۰۰۰۰۰۰۰ ریال می باشد. ثبت حسابداری کناره گیری (الف)‌ در دفاتر تعاونی به قرار زیر است:

خالص دارائی ها ۱۲۰۰۰۰۰۰۰ = ۴۰۰۰۰۰۰ – ۱۶۰۰۰۰۰۰۰•
ارزش روز یک سهم ۱۲۰۰۰ = ۱۰۰۰۰ ÷۱۲۰۰۰۰۰۰۰•
ارزش روز سهام (الف)‌ ۱۲۰۰۰۰۰ = ۱۲۰۰۰ * ۱۰۰•
ارزش اسمی سهام (الف)‌ ۱۰۰۰۰۰۰ = ۱۰۰۰۰ * ۱۰۰•

حساب سرمایه – سهام
۱۰۰۰۰۰۰
حساب تجدید ارزیابی ۲۰۰۰۰۰
حسابهای پرداختنی (الف) ۱۲۰۰۰۰۰
ثبت کاهش سرمایه به علت کناره گیری عضو (الف)‌
نکته: حساب تجدید ارزیابی به عنوان دارائی شرکت تلقی نمی گردد، بلکه مبلغ آن در صورت بدهکار بودن، در ترازنامه از حقوق صاحبان سهام کسر می شود.
۲ عدم مطالبه به موقع باقی مانده تعهد سهامداران

۳ اگر بر اثر زیان های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از بین برود، با تصویب مجمع عمومی فوق العاده سرمایه شرکت به مبلغ سرمایه موجود کاهش می یابد. در این صورت رعایت تساوی حقوق صاحبان سهام الزامی است. بنابراین کاهش سرمایه از طریق کاهش مبلغ اسمی سهام صورت می گیرد.
به موجب ماده ۱۴۱ قانون تجارت «اگر بر اثر زیان ها، بیش از ۵۰ درصد سرمایه شرکت از بین برود، هیئت مدیره مکلف است مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام را دعوت تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد شور و رأی واقع شود، هرگاه شرکت رأی به انحلال ندهد، باید در همان جلسه مبلغ سرمایه موجود را کاهش دهد.» (مشروط بر این که سرمایه شرکت از حداقل مقرر در قانون تعاون کمتر نشود).

معمولاً شرکت زیان ده، در این مرحله اعتبار خود را از دست داده، در این شرایط به منظور کمبود نقدینگی باید سرمایه را افزایش داده، و در مواردی جهت ادامه کار می بایستی سرمایه شرکت معادل زیان انباشته تقلیل داده شود. مناسبت ترین روش برای حذف زیان انباشته، ارزیابی دارائی و بدهیها، کاهش ارزش اسمی سهام به نسبت مساوی است. از لحاظ ثبت در دفاتر حسابداری:

۱ کلیه اقلام دارائی که باید کاهش یابد و یا از حسابها حذف شود، به بدهکار حساب تجدید سازمان و بستانکار حساب دارائی مربوط منظور می شود.
۲ کلیه اقلام دارائی که باید افزایش یافته یا شناسایی شود، به بدهکار حساب دارائی مربوط و بستانکار حساب تجدید سازمان منظور می شود.
۳ کلیه اقلام بدهی که باید کاهش یابد، به بدهکار حساب بدهی مربوط و بستانکار حساب تجدید سازمان منظور می شود.

۴ کلیه اقلام بدهی که باید شناسایی شود، به بدهکار حساب تجدید سازمان و بستانکار بدهی مربوط منظور می شود.
۵ کاهش ارزش اسمی سهام، حساب سرمایه قدیم بدهکار، حساب سرمایه جدید بستانکار، تفاوت به حساب تجدید سازمان منظور می شود.
۶ پس از ثبت کلیه تعدیلات فوق، مانده تجدید سازمان معادل زیان انباشته با حساب سود (زیان) انباشته تهاتر می شود. در صورتی که مانده حساب تجدید سازمان مازاد داشته باشد، به حساب صرف سهام منظور می شود.

نکته: چنانچه حسابهای دارائی و بدهی تجدید ارزیابی نشود، می توان زان های وارده را، از طریق کاهش ارزش اسمی سهام، با بدهکار کردن حساب سرمایه – سهام و بستانکار نمودن حساب سود (زیان۹ انباشته (که مانده بدهکار دارد) جبران کرد.

* مثال: فرض کنید شرکت تعاونی تولیدی مانا با سرمایه ای متشکل از ۱۰۰۰ سهم ۲۲۰۰۰۰ ریالی است. زیان انباشته تعاونی در پایان سال ۸×۱۳ بالغ بر ۱۲۰ میلیون ریال می باشد. به علت زیان های وارده، طبق قانون شرکت ملزم به کاهش سرمایه خود (زیان انباشته بیش از ۵۰ درصد سرمایه) شده و این کاهش از طریق کاهش ارزش اسمی سهام از ۲۲۰۰۰۰ ریال به ۱۰۰۰۰۰ ریال صورت گیرد، ثبت این رویداد به شرح زیر است:‌
حساب سرمایه (قدیم) ۲۲۰۰۰۰۰۰۰

حساب سرمایه (جدید) ۱۰۰۰۰۰۰۰
سود (زیان) انباشته ۱۲۰۰۰۰۰۰۰
ثبت بابت کاهش ارزش اسمی هرسهم
تقسیم سود

در شرکتهای تعاونی بعد از بستن حساهای موقت مانده بستانکار خلاصه حساب سود و زبان بیانگر سود سال جاری می باشد، از سود خالص شرکتهای تعاونی در صورتی که مشمول مالیت باشد کسر و بقیه به موجب ماده ۲۵ قانون تعاون توزیع می گردد:‌
* از سود خالص بعد از کسر مالیات بعد از تصویب مجمع عمومی عادی معادل حداقل پنج درصد به عنوان اندوخته قانونی موضوع می شود، هر تصمیمی بر خلاف این ماده باطل است.

خلاصه حساب سود و زیان ***
اندوخته قانونی ***
تبصره ۱- اندوخته قانونی تا زمانی که مبلغ کل اندوخته حاصل از درآمدهای مذکور به میزان میانگین سرمایه ۳ سال اخیر نرسیده باشد الزامی است.
تبصره ۲- تعاونی ها می تواند تا حداکثر یک دوم اندوخته قانونی را جهت افزایش سرمایه خود به کار ببرند. استفاده مجدد از باقی مانده آن جهت افزایش سرمایه مجاز نخواهد بود. مانده اندوخته قانونی در زمان انحلال به حساب صندوق تعاون واریز خواهد شد.

* از سود خالص بعد از کسر مالیات حداکثر پنج درصد به عنوان اندوخته احتیاطی به پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب مجمع عمومی عادی به حساب مربوط منظور می گردد و نحوه مصرف آن با مجمع عمومی است. (خلاصه حساب سود و زیان بدهکار، اندوخته احتیاطی بستانکار می گردد).
به موجب تبصره ۳ ماده ۶۰ اساسنامه تعاونی ها، هیئت مدیره می تواند از محل اندوخته احتیاطی با تصویب مجمع عموی عادی مبلغی را برای انجام امور خیریه و عام المنفعه تخصیص دهد.

* از سود خالص چهار درصد به عنوان حق تعاون و آموزش به صندوق تعاون واریز می گردد. (خالصه حساب سود و زیان بدهکار، حسابهای پرداختی – حق تعاون و آموزش بستانکار). کلیه تعاونی ها موظفند حداکثر ظرف مدت ۶ ماه پس از پایان سال مالی نسبت به پرداخت چهاردرصد به حسابی که صندوق معین می کند اقدم نمایند. سود خالص حاصل از سرمایه گذاری و عضویت تعاونی در سایر شرکتها و اتحادیه های تعاونی که حق تعاون و آموزش آن توسط تعاونی سرمایه پذیر پرداخت شده و گواهی آن ارائه گردد. از سود سالانه تعاونی کسر و مشمول وصول ۴% مضاعف نخواهد شد.

* ازسود خالص درصدی به عنوان پاداش به اعضاء، کارکنان، مدیران و بازرسان پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب مجمع عمومی عادی تخصیص داده می شود.
‌* سود قابل تقسیم عبارت است از سود خالص بعد از کسر اندوخته ها، حق تعاون آموزش و پاداش به ترتیبی که در اساسنامه و شرایط عقد پذیرفته شده، به طریق زبر ممکن است توزیع گردد:

۱ در تعاونی های تولیدی به نسبت سهام
۲ در تعاونی های توزیعی به عنوان مثال ۵۰ درصد به نسبت سهام و ۵۰ درصد بقیه به نسبت معاملات اعضاء با تعاونی (مازاد برگشتی) توزیع سود سهام می تواند به شکل نقد یا غیرنقد به تناسب سهام انجام گیرد. توزیع سود سهام مستلزم بدهکار کردن حساب سود انباشته و بستانکار کردن حسابی نظیر وجوهنقد، دارائی غیرنقد می باشد. توزیع دارائی های غیرنقدی به عنوان سود غیرنقدی، در تاریخ اعلام سود سهام و قبل از ثبت سود سهام باید به ارزش متعارف بازار دارائی واگذار شده شناسایی و ثبت گردد.

ارزش متعارف دارائی های غیرپولی معادل ارزش تحقق یافته اموال فروخته شده در روزهای نزدیک به تاریخ توزیع سود سهام بین سهامداران می باشد. از نظر حسابداری در تاریخ اعلام سود سهام، حساب سود انباشته بدهکار، و متقابلاً حساب سود سهام غیرنقدی پرداختنی بستانکار می گردد. تفاوت بین ارزش متعارف و دفتری دارائی غیرنقدی به حساب دارائی مورد نظر، بدهکار و حساب سود ناشی افزایش دارائی غیرنقد بستانکار، در زمان توزیع، سود سهام غیرنقدی پرداختنی بدهکار و متقابلاً دارائی غیرنقد بستانکار می گردد.

صورت تقسیم سود – شرکت تعاونی توزیعی سال مالی منتهی به ۲۹/۱۲/۵x
سود خالص بعد از کسر مالیات ***
کسر می شود:
تخصیص حداقل ۵ درصد سود خالص به اندوخته قانونی ***
تخصیص معادل ۵ درصد سود خالص به اندخته احتیاطی ***
تخصیص معادل ۴ درصد سود خالص به عنوان حق تعاون و آموزش ***
تخصیص درصدی از سود خالص به عنوان پاداش ***

تخصیص مازاد برگشتی به نسبت معاملات سهامداران با تعاونی (توزیع) ***
تخصیص سود سهام پیشنهادی به نسبت سهام *** ***
مانده نقل به سود انباشته ***
* مثال: شرکت تعاونی توزیع کارکنان دولت (خاص) دارای ۲۵۰ سهم ۳۰۰۰۰۰ ریالی است. مانده خلاصه حساب سود و زیان شرکت تعاونی پس از بستن حسابهای موقت معادل ۲۰۰۰۰۰۰۰ ریال می باشد. فروش شرکت به اعضاء ۵۰ میلیون و به غیر اعضاء ۳۰ میلیون ریال است. ضوابط تقسیم سود به شرح زیر پیشنهاد گردید:‌

۱_ نرخ مالیات بر درآمد شرکت ۱۰ درصد
۲- اندوخته قانونی ۵ درصد بعد از کسر مالیات
۳- اندوخته حتیاطی ۴ درصد بعد از کسر مالیات
۴- حداقل تعاون و آموزش ۴ درصد بعد از کسر مالیات
۵- پاداش مدیران و بازرسان ۶ درصد بعد از کسر مالیات

۶ مازاد برگشتی نسبت به باقی مانده سود ۶۰ درصد آن به نسبت معمالات اعضاء با تعاونی و بقیه به نسبت سهام بین سهامداران توزیع می شود.
محاسبات، صورت تقسیم سود و ثبت حسابداری تقسیم سود براساس مفروضات فوق به شرح زیر است:

مالیات بر درآمد شرکت ۲۰۰۰۰۰۰ = ۱۰% * ۲۰۰۰۰۰۰۰
سود بعد از کسر مالیات ۱۸۰۰۰۰۰۰ = ۲۰۰۰۰۰۰ – ۲۰۰۰۰۰۰۰
اندوخته قانونی ۹۰۰۰۰۰ = ۵% * ۱۸۰۰۰۰۰۰
اندوخته احتیاطی ۷۲۰۰۰۰ = ۴% * ۱۸۰۰۰۰۰۰

پاداش مدیران ۱۰۸۰۰۰۰ = ۶% * ۱۸۰۰۰۰۰۰
حق تعاون و آموزش ۷۲۰۰۰۰ = ۴% * ۱۸۰۰۰۰۰۰
۳۴۲۰۰۰۰ = ۷۲۰۰۰۰ + ۱۰۸۰۰۰۰ + ۷۲۰۰۰۰ + ۹۰۰۰۰۰
باقی مانده سود ۱۴۵۸۰۰۰۰ = ۳۴۲۰۰۰۰ – ۱۸۰۰۰۰۰۰
مازاد برگشتی ۸۷۴۸۰۰۰ = ۶۰% * ۱۴۵۸۰۰۰۰
مجموع نسبت فروش ۸۰ = ۳۰ + ۵۰

نسبت معاملات با اعضاء ۵/۶۲% = ۸۰/۵۰
نسبت معاملات با غیر اعضاء ۵/۳۷% = ۸۰/۳۰
مازاد برگشتی حاصل از معاملات اعضاء ۵۴۶۷۵۰۰ = ۵/۶۲% * ۸۷۴۸۰۰۰
مازاد برگشتی حصال از معاملات با غیراعضاء ۳۲۸۰۵۰۰=۵/۳۷% * ۸۷۴۸۰۰۰۰
سود قابل تقسیم بین سهامداران ۵۸۳۲۰۰۰ = ۸۷۴۸۰۰۰ – ۱۴۵۸۰۰۰۰
سود هر سهم پرداختنی ۲۳۳۲۸ = ۲۵۰ ÷۵۸۳۲۰۰۰

صورت تقسیم سود شرکت تعاونی توزیع کارکنان دولت سال مالی xxx
سود خالص قبل از کسر مالیات ۲۰۰۰۰۰۰۰
کسر می شود مالیات بر درآمد ۲۰۰۰۰۰۰
سود خالص بعد از کسر مالیات ۱۸۰۰۰۰۰۰
کسر می شود:
تخصیص ۵ درصد سود خالص به اندوخته قانونی ۹۰۰۰۰۰
تخصیص ۴ درصد سود خالص به اندوخته احتیاطی ۷۲۰۰۰۰
تخصیص ۴ درصد سود خالص به عنوان حق تعاون و آموزش ۷۲۰۰۰۰
تخصیص ۶ درصد سود خالص به حساب پاداش ۱۰۸۰۰۰۰
تخصیص مازاد برگشتی حاصل از معاملات با اعضاء ۵۲۶۷۵۰۰
تخصیص مازاد برگشتی حاصل از معاملات به غیر اعضاء (اندوخته ۳۲۸۰۸۵۰۰
تخصیص سود سهام پرداختنی به نسبت سهام ۵۸۳۲۰۰۰ ۱۸۰۰۰۰۰۰
مانده ۰

۱- خلاصه حساب سود و زیان ۲۰۰۰۰۰۰
مالیات بر درآمد پرداختنی ۲۰۰۰۰۰۰
ثبت بابت مالیت بر درآمد شرکت
۲- خلاصه حساب سود و زیان ۱۸۰۰۰۰۰۰
اندوخته قانونی ۹۰۰۰۰۰

اندوخته احتیاطی ۷۲۰۰۰۰
اندوخته عمومی – مازاد برگشتی به غیر اعضاء ۳۲۸۰۵۰۰
حسابهای پرداختنی – حق تعاون و آموزش ۷۲۰۰۰۰
حسابهای پرداختنی – پاداش ۱۰۸۰۰۰۰
سود سهام پرداختنی – مازاد برگشتی به اعضاء ۵۴۶۷۵۰۰
سود سهام پرداختنی – سهامداران ۵۸۳۲۰۰۰
ثبت بابت تقسیم سود طبق مصوبه مجمع عمومی
* ادغام
یکی شدن منافع دو یا چند واحد تجاری در یک شخصیت حسابداری یگانه را ادغام گویند. در چنین مواردی شرکتهای ادغام شده (ترکیب) منحل و دارائی و بدهی آنها به طور مستقل ارزیابی شده به شرکت جدید منتقل می گردد.
به موجب ماده ۸، آئین نامه اجرائی چگونگی ادغام: شرکتهای تعاونی در صورتی
می توانند با یکدیگر ادغام شوند که مجموع زیان انباشته شرکتهای ترکیب شونده از مجموع سرمایه، اندوخته قانونی و یا سایر اندوخته ها بیشتر نباشد، و به موجب قانون تعاون، شرکتهای تعاونی در صورت تصویب مجمع عمومی فوق العاده و طبق مقررات و آئین نامه اجرائی این قانون می توانند با یکدیگر ادغام شوند.
با انجام و عمل ادغام، دارائی و بدهی و تعهدات مندرج در دفاتر هر یک از دو تعاونی به طور جداگانه براساس اصول پذیرفته شده ارزشیابی شده، بلافاصله در دفاتر قانونی شرکت جدید ثبت می شود، تعاونی جدید از هر جهت باید مسؤول تعهدات و دیون شرکتهای ادغام شده باشد. سرمایه، اندوخته قانونی و سایر اندوخته های تعاونی جدید نباید از مجموع سرمایه، اندوخته های قانونی و سایر اندوخته های شرکتهای ادغام شده کمتر باشد.

قبل از ادغام شرکتهای تعاونی، مانده حسابهای موقت بسته شده، نتیجه به حساب سود انباشته انتقال می یابد. از مانده ح سابهای دو تعاونی به طور جداگانه تهیه و اقلام ترازنامه ارزیابی نموده، نتایج حاصل به حساب سرمایه اعضاء منتقل می گردد. مدارک لازم بانضمام صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده به اداره ثبت شرکتها تسلیم، و پس از به ثبت رسیدن شرکت تعاونی جدید، واحدهای تعاونی قدیم منحل و مانده حسابها به دفاتر تعاونی جدید انتقال می یابد. سیستم عملیات حسابداری ادغام شرکت تعاونی قدیم و انتقال به تعاونی جدید به قرار زیر می باشد:

۱ سود انباشته به نسبت تعداد سهام به حساب سرمایه اعضاء انتقال می یابد. (سود انباشته بدهکار، حساب سرمایه اعضاء به تفکیک بستانکار)
۲ دارائی و بدهی های ارزیابی شده، سود یا زیان حاصل از تجدید ارزیابی به نسبت تعداد سهام به حساب سرمایه اعضاء انتقال می یابد:
* افزایش دارائی ها یا کاهش بدهیها:
دارائی ها / بدهی ها به تفکیک ***
حساب تجدید ارزیابی ***

* کاهش دارائی ها یا افزایش بدهی ها:
حساب تجدید ارزیابی ***
دارائی ها / بدهی ها به تفکیک ***
* مانده حساب تجدید ارزیابی به نسبت تعداد سهامبه حساب سرمایه اعضاء انتقال می یابد:
حساب تجدید ارزیابی ***
سرمایه اعضاء به تفکیک ***

 

* انتقال دارائی ها و بدهی ها به شرکت تعاونی جدید:‌
حساب شرکت تعاونی جدید ***
بدهی ها به تفکیک ***
دارائی ها به تفکیک ***
حساب اندوخته ها ***
حساب سرمایه اعضاء ***
حساب شرکت تعاونی جدید ***
* دفاتر شرکت تعاونی جدید:
دارائی ها به تفکیک ***
بدهی ها به تفکیک ***
اندوخته ها ***
سرمایه ***