مقاله نظام حسابداری شرکت های سهامی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله نظام حسابداری شرکت های سهامی دارای ۳۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نظام حسابداری شرکت های سهامی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله نظام حسابداری شرکت های سهامی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله نظام حسابداری شرکت های سهامی :

اوراق قرضه
شرکت سهامی عام می تواند اوراق قرضه منتشر کند . ورقه اوراق قرضه برگ قابل معامله ای است که مصرف آن بصورت دریافت نوعی وام است با سود معین دارندگان اوراق قرضه در اداره امور شرکت هیچ گونه دخالتی نخواهد داشت و فقط به عنوان بستانکار شرکت تلقی می شوند . موضوع فروش اوراق قرضه و شرایط صدور وانتشار آن می بایست همراه با اطلاعیه انتشار اوراق قرضه کتباً به اداره ثبت شرکتها اعلام و در روزنامه رسمی آگهی شود .

اوراق قرضه ممکن است قابل تعویض با سهام شرکت باشد که در این صورت می باید با نام صادر گردد .
شرکت سهامی عام زمانی می تواند اوراق قرضه منتشر نماید که در شرایط زیر باشد :

۱ـ کلیه مبلغ اسمی سهام پرداخت شده باشد .
۲ـ دو سال تمام از تاسیس شرکت گذشته باشد .
۳ـ در اساسنامه شرکت انتشار اوراق قرضه پیش بینی شده باشد .
۴ـ مبالغ اوراق قرضه متساوی باشد .

۵ـ دو ترازنامه متوالی شرکت به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد .
۶ـ موضوع انتشار و فروش اوراق قرضه از طریق آگهی در روزنامه به اطلاع عمومی مردم برسد .
اوراق قرضه ممکن است بی نام یا با نام باشد و هر یک از آنها عادی یا ممتاز باشد . در سر رسید می توان بهای اوراق قرضه و سود متعلقه را نقداً پرداخت نموده و یا با سهام جدید و اوراق قرضه جدید تبدیل و تعویض نمود .

مجامع عمومی صاحبان سهام
مجمع عمومی شرکت سهامی از اجتماع صاحبان سهام تشکیل می شود و عبارتند از :
۱ـ مجمع عمومی موسس
۲ـ مجمع عمومی عادی
۳ـ مجمع عمومی فوق العاده

در شرکت های سهامی خاص تشکیل مجمع عمومی موسس الزامی نیست. هرگونه تغییر در مورد اساسنامه یا در سرمایه شرکت یا انحلال شرکت قبل از موعد منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده می باشد . مجمع عمومی عادی می تواند نسبت به کلیه امور شرکت به جز آنچه در صلاحیت مجمع عمومی موسس و فوق العاده است تصمیم بگیرد . مجمع عمومی عادی باید سالی یک بار در زمانی که اساسنامه پیش بینی کرده است برای رسیدگی به ترازنامه و ارسال سود و زیان سال مالی قبل و صورت دارایی و مطالبات و دیون شرکت و صورت حساب دوره عملکرد سالیانه شرکت و رسیدگی به گزارش مدیران و بازرسان و سایر امور مربوط به حساب های سال مالی تشکیل شود . بدون قرائت گزارش بازرسان در مجمع عمومی اخذ تصمیم نسبت به ترازنامه و حساب سود وزیان سال مالی معتبر نخواهد بود . تقسیم سود و اندوخته بین صاحبان سهام فقط پس از تصویب مجمع عمومی حائز اهمیت خواهد بود و در صورت وجود منافع تقسیم ۱۰% از سود ویژه سالانه بین صاحبان سهام الزامی است .

تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان هر دوره مالی شرکت به منزله مفاصا حساب به مدیران برای همان دوره مالی می باشد . مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره حق ندارند هیچگونه وام یا اعتبار از شرکت تحصیل نمایند و شرکت نمی تواند دیون آنها را تضمین یا تعهد کند .مدیر عامل و مدیران نمی توانند معاملاتی نظیر معاملات شرکت که متضمن رقابت با عملیات مالی شرکت باشد انجام دهند . مجمع عمومی عادی می تواند با توجه به ساعات حضور اعضای غیر موظف هیئت مدیره مبلغی بطور محدود پرداخت نماید یا چنانچه در اساسنامه پیش بینی شده باشد مجمع عمومی می تواند تصویب کند که نسبت معینی از سود

خالص سالانه به عنوان پاداش به آنان پرداخت شود . هیئت مدیره شرکت می بایست لااقل هر شش ماه یک بار خلاصه صورت دارایی و قروض شرکت را تنظیم کرده و به بازرسان ارائه دهد . هر صاحب سهمی می تواند از ۱۵ روز قبل از انعقاد مجمع عمومی در مرکز شرکت به حسابها مراجعه و از ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش عملیات مدیران و بازرسان رونوشت تهیه کند . هیئت مدیره مکلف است هرسال ۲۰/۱ از سود خالص شرکت را به عنوان اندوخته قانونی در نظر

بگیرد و زمانی که اندوخته قانونی به ۱۰/۱ سرمایه شرکت رسید تعیین مجدد آن اختیاری می باشد . چنانچه برابر زیان های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از بین برود ؛ هیئت مدیره مکلف است فوراً مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام را دعوت کند تا نسبت به انحلال یا بقای شرکت مشورت نموده و در صورت بقای شرکت کاهش سرمایه را جبران یا این که به مبلغ موجود سرمایه تبدیل نمایند .

تغییرات در سرمایه شرکت سهامی
سرمایه شرکت را می توان از طریق صدور سهام جدید و یا از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود افزایش داد . پرداخت مبلغ اسمی سهام جدید به یکی از طرق زیر امکان پذیر است :

۱ـ پرداخت مبلغ اسمی سهم بطور نقد.
۲ـ تبدیل مطالبات اشخاص از شرکت به سهام جدید.
۳ـ انتقال سود تقسیم نشده یا اندوخته یا عواید حاصله از اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت.
۴ـ تبدیل اوراق قرضه به سهام

فقط در شرکت سهامی خاص پرداخت مبلغ اسمی سهام جدید به غیر نقد مجاز است انتقال اعتبار اندوخته قانونی به حساب سرمایه مجاز نیست .
افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود در صورتی که برای صاحبان سهام ایجاد تعهد کند مجاز نیست .مگر اینکه کلیه صاحبان سهام با آن موافق باشند .
شرکت می تواند سهام جدید را برابر مبلغ اسمی بفروشد یا این که مبلغی علاوه بر مبلغ اسمی سهم به عنوان اضافه ارزش سهم از خریداران دریافت کند . شرکت می تواند عواید حاصله از ارزش سهام فروخته شده را به اندوخته منتقل سازد یا نقداً بین صاحبان سهام سابق تقسیم کند یا در ازای آن سهام جدید به صاحبان سهام سابق بدهد. اساسنامه شرکت نمی تواند متضمن اختیار افزایش سرمایه برای هیئت مدیره باشد .

مادام که سرمایه قبلی شرکت تماماً پرداخت نشده است افزایش سرمایه شرکت تحت هیچ عنوانی مجاز نخواهد بود .
وجوهی که به حساب افزایش سرمایه پرداخت می شود باید در حساب سپرده مخصوص نگهداری شود . تامین و توصیف و انتقال وجوه مزبور به حساب شرکت ممکن نیست مگر پس از به ثبت رساندن سرمایه شرکت مزبور .کاهش اجباری سرمایه از طریق کاهش تعداد یا مبلغ اسمی سهام صورت می گیرد . کاهش اختیاری سرمایه از طریق کاهش بهای اسمی سهام به نسبت مساوی و در مبلغ کاهش یافته هر سهم به صاحب آن انجام می شود .

موارد افزایش سرمایه شرکت
شرکتها در موارد زیر سرمایه خود را افزایش می دهند :
۱ـ در مواردی که به منظور اجرای طرح های توسعه و گسترش فعالیت ها و تولیدات به سرمایه جدیدی نیاز باشد .
۲ـ هنگامی که شرکت از لحاظ بنیه مالی و امکانات اقتصادی در وضعیت نامطلوبی باشد .
۳ـ در مواردی که به علت بدهی های زیاد لازم باشد از طریق سرمایه گذاری جدید آن را پرداخت کنند .
۴ـ در موارد خرید موسسات اقتصادی یا ادغام در شرکت دیگر سرمایه افزایش می یابد .

موارد تبدیل سهام شرکت
تبدیل سهام شرکت از جمله مواردی است که می باید مجمع عمومی با انجام آن موافقت و نحوه و چگونگی آن را تصویب کند . جهت آگاهی سهام داران لازم است موضوع تبدیل سهام از طریق انتشار آگهی در روزنامه ها اعلام شود . چنانچه سهام با نام باشد جهت تبدیل دو ماه و اگر سهام بی نام باشد ۶ ماه مهلت داده می شود . اگر در مدت تعیین شده تعدادی از سهام تبدیل نشود شرکت می تواند نسبت به تبدیل آن اقدام نماید و سپس آن را به فروش برساند .
بهای فروش سهامی که شرکت راساً به تبدیل و فروش آن اقدام نموده در حساب سپرده سهام داران یا بستانکاران متفرقه منظور و اگر از این بابت هزینه ای

متقبل شده باشد به همان حساب ثبت می گردد . مانده حساب سپرده سهام داران طلب سهامدار مربوطه می باشد و هر زمان که مراجعه نمود به ایشان پرداخت می گردد . در صورت عدم مراجعه سهامدار تا مدت ۱۰ سال همانند اموال بلاصاحب به حساب خزانه داریکل کشور منظور می شود .

ممکن است مانده حساب در یکی از بانک ها به صورت سپرده کوتاه مدت به ودیعه گذاشته شود تا سودی نیز عاید سهامدار گردد .

موارد کاهش سرمایه شرکت
کاهش سرمایه شرکت موجب تقلیل ارزش اسمی سهام شده و در موارد زیر ممکن است انجام شود :
۱ـ کاهش سرمایه به علت زیان های وارد شده معادل نصف سرمایه شرکت در چنین حالتی می باید سرمایه شرکت مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد . این نوع را کاهش اجباری سرمایه می گویند و هیئت مدیره پس از تصویب مجمع عمومی فوق العاده ، تعداد سهام را معادل سرمایه جدید تقلیل می دهد . ممکن است بجای کاهش تعداد سهام ، مبلغ اسمی سهام تقلیل یابد که در این صورت لازم می باشد اوراق سهام جدید منتشر شود .

۲ـ کاهش سرمایه به علت افزایش دارایی های شرکت . این در حالتی است که بعلت عدم تناسب منطقی بین دارایی های شرکت و دیون و سایر اقلام ارزش ویژه ( اندمخته ها و ذخائر) و سرمایه شرکت، لازم می شود مقداری از دارایی ها را بین سهام داران توزیع نمود و سرمایه شرکت را تقلیل داد . این نوع را کاهش اختیاری سرمایه می گویند .
۳ـ کاهش سرمایه به علت بازخرید اوراق سهام توسط شرکت .

حساب صرف سهام یا کسر سهام
چنانچه شرکتی سهام خود را بیش از بهای اسمی آن به فروش رساند حساب سرمایه شرکت بر مبنای مبلغ اسمی سهام ثبت می شود و مابه التفاوت در حساب صرف سهام بستانکار می گردد . این حساب مانند سود ویژه متعلق به سهام داران می باشد و به موجب تصمیم مجمع عمومی شرکت بین سهام داران تقسیم می شود و یا اینکه در شرکت باقی می ماند و به عنوان اندوخته تلقی می گردد .

اگر شرکت سهام خود را کمتر از بهای اسمی آن بفروشد، تفاوت به عنوان زیان حاصل از فروش سهام در حساب کسر سهام بدهکار می شود ، مجمع عمومی صاحبان سهام نسبت به تامین محل تامین آن تصمیم خواهد گرفت .
موارد انحلال و تصفیه شرکت های سهامی

شرکت سهامی در موارد زیر منحل می شود :
۱ـ وقتی موضوع شرکت انجام یافته یا غیر ممکن شده باشد .
۲ـ پس از انقضای مدت شرکت
۳ـ در صورت ورشکستگی
۴ـ هر موقع مجمع عمومی فوق العاده رای به انحلال بدهد .
۵ـ در صورت صدور حکم قطعی دادگاه

امر تصفیه با مدیران شرکت است مگر این که اساسنامه یا مجمع عمومی فوق العاده ترتیب دیگری مقرر داشته باشد . آن قسمت از دارایی نقدی شرکت که در مدت تصفیه مورد احتیاج نیست بین صاحبان سهام به نسبت سهام تقسیم می شود به شرط آنکه معادل دیونی که هنوز موعد پرداخت آن نرسیده است کنار گذاشته شده باشد . پس از ختم تصفیه و انجام تعهدات دارایی شرکت در ابتدا به مصرف باز پرداخت مبلغ اسمی سهام خواهد رسید و مازاد به ترتیب مقرر در اساسنامه شرکت یا به نسبت سهام بین سهام داران تقسیم خواهد شد .

عملیات مربوط به تصفیه شرکت سهامی
تصفیه امور شرکت سهامی به ترتیب زیر انجام می شود :
۱ـ پرداخت کلیه دیون و بدهی های شرکت منحل شده
۲ـ وصول مطالبات شرکت
۳ـ فروش دارایی ها و اموال منقول و غیر منقول
۴ـ تقسیم آنچه که از عملیات فوق الذکر حاصل می شود بین سهام داران شرکت منحل شده

باید توجه داشت که در دوران تصفیه شخصیت حقوقی شرکت منحل شده حفظ می شود و به دنبال نام شرکت اصطلاح “ در حال تصفیه” اضافه می گردد . همچنین نام مدیران تصفیه در روی اوراق و اسناد مربوطه ذکر می شود .
نکته ای که می باید مورد توجه قرار گیرد این است که در پرداخت بدهی های شرکت؛ بدهی مالیاتی ، بدهی بابت دستمزد کارگران، بدهی به سازمان تامین اجتماعی، بدهی به بانک مرکزی و …….. در اولویت می باشد .
سود شرکت و موارد پرداخت آن

هزینه های تاسیس شرکت باید قبل از تقسیم هر گونه سود مستهلک شود .
سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است از درآمد حاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه ها و استهلاکات و ذخائر .
(ذخائر + استهلاکات+ هزینه ها ) ـ درآمد= سود

سود قابل تقسیم عبارت است از سود خالص منهای زیان های سال های مالی قبل و اندوخته قانونی و سایر اندوخته ها به علاوه سود قابل تقسیم سال های قبل که تقسیم نشده است .
سود مانده قبل + ( اندوخته ها + زیان های مالی قبل) ـ سود= سود قابل تقسیم

پاداش هیئت مدیره نباید در شرکت سهامی عام از ۵% و در شرکت سهامی خاص از ۱۰% سود پرداخت شده به سهام داران تجاوز کند .

تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام
شرکت سهامی خاص در صورتی می تواند به شرکت سهامی عام تبدیل شود که اولاً: موضوع به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت سهامی خاص رسیده باشد . ثانیاً: سرمایه آن حداقل به میزانی باشد که برای شرکت سهامی عام مقرر شده است و یا شرکت به آن میزان سرمایه خود را افزایش دهد . ثالثاً : دو سال تمام از تاریخ تاسیس و ثبت شرکت گذشته و دو ترازنامه آن به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد . رابعاً : اساسنامه شرکت با رعایت مقررات اصلاح شده باشد و در مدت یک ماه از تاریخ تصویب مجمع عمومی فوق العاده صورت جلسه و مدارک زیر به اداره ثبت شرکت ها تسلیم شود :

ـ اساسنامه جدید شرکت سهامی عام تصویب شده توسط مجمع عمومی فوق العاده.
ـ گزارش های مالی دو سال که به تصویب رسیده باشد .
ـ صورت وضعیت اموال منقول و غیر منقول تقویم شده توسط کارشناس رسمی دادگستری.
ـ فرم تقاضای تبدیل که حاوی کلیه اطلاعات مربوط به شرکت و سهام داران و مدیران می باشد .

چنانچه شرکت سهامی عام سرمایه اش از مبلغ۰۰۰ر۰۰۰ر۵ ریال و سرمایه شرکت سهامی خاص از مبلغ ۰۰۰ر۰۰۰ر۱ ریال کمتر شود و در مدت یک سال نیز نتوانند سرمایه را افزایش دهند می باید شرکت را به انواع دیگر شرکت تبدیل نمایند .

گزارش های مالی شرکت
گزارش های مالی ، گزارش هایی هستند که یک سری اطلاعات مالی را در محدوده زمانی معین ارائه می دهند و مورد استفاده مدیران و کارکنان و سهام داران و سایر افراد قرار می گیرد . این گزارش ها عملکرد مالی و فعالیت های تجاری شرکت می باشد .
اولین دوره عملکرد شرکت از تاریخ تاسیس شرکت شروع و به پایان همان سال مالی ختم می شود . مدیران شرکت موظف هستند هر شش ماه خلاصه صورت دارایی و بدهی های شرکت را مرتب کرده به بازرسان ارائه دهند . همچنین پس از انقضای سال مالی ترازنامه و حساب عملکرد و سود و زیان را تهیه و به مجمع عمومی شرکت گزارش نمایند .

گزارش های مذکور می بایست لااقل بیست روز قبل از تشکیل مجمع عمومی سالانه در اختیار بازرسان گذاشته شود .

صورت نهائی شرکت سهامی
درآمد ویژه هر موسسه پیوسته مورد توجه کلیه اشخاصی است که بنحوی در موسسه ذینفع هستند. برای قضاوت صحیح نسبت به عملیات موسسه لازم است که در صورت حساب درآمد و هزینه ها اولاً منابع مختلف درآمد به تفکیک مشخص و ثانیاً هزینه های موسسه برحسب نوع فعالیت و محل استفاده طبقه بندی شود و هزینه های عملیاتی از هزینه های غیر عملیاتی مجزا گردد . در موسسات تولیدی بازرگانی معمولاً حساب درآمد موسسات تولیدی در سه قسمت گزارش تولید، گزارش عملکرد و گزارش سود و زیان منعکس می شود و در موسسات غیر تولیدی این گزارش ها صرفاً به صورت گزارش عملکرد و گزارش سود وزیان ارائه می گردد .

گزارش عملکرد:
گزارشی است که نتیجه فعالیت های مالی را تا مرحله سود نا ویژه نشان می دهد. این گزارش را نیز می توان به فرم حساب تهیه کرد .

شرکت…..
گزارش عملکرد
سال ۱۳۸۹
درآمد حاصل از فروش:
فروش ۳۳۵۰۰۰۰۰
کسر می شود : برگشت از فروش (۱۵۰۰۰۰۰)
فروش خالص ۳۲۰۰۰۰۰۰
قیمت تمام شده کالای فروش رفته:
موجودی کالای ساخته شده اول سال ۲۸۰۰۰۰۰
کالای ساخته شده نقل از گزارش تولید ۲۵۰۰۰۰۰۰
قیمت تمام شده کالای آماده برای فروش ۲۷۸۰۰۰۰۰
کسر می شود: موجودی کالای ساخته شده (۵۸۰۰۰۰۰۰)
در پایان سال
قیمت تمام شده کالای فروش رفته (۲۲۰۰۰۰۰۰)
سود ناویژه نقل به گزارش سود و زیان ۱۰۰۰۰۰۰۰

گزارش سود و زیان
گزارشی است که نتیجه فعالیت های مالی را تا مرحله سود و زیان ویژه نشان می دهد،بدیهی است این سود ویژه چون قبل از کسر مالیات می باشد به آن سود ویژه قبل از مالیات می گویند . نتیجه گزارش سود وزیان به گزارش تقسیم سود منتقل شده تا بر حسب مفاد اساسنامه یا تصمیمات مجمع عمومی و یا قانون کار و قانون تجارت نسبت به تقسیم آن تصمیم گیری بعمل آید.
در گزارش سود وزیان هزینه ها به دو دسته هزینه های عملیاتی و هزینه های غیر عملیاتی تقسیم می شود که هر یک اقلام هزینه خاصی را در بر میگیرد.
هزینه های عملیاتی شامل هزینه های اداری و تشکیلاتی و هزینه های توزیع و فروش می باشد .
هزینه های غیر عملیاتی شامل زیان های حاصله از اقلامی مانند مطالبات سوخت شده، تجدید ارزیابی دارایی ها ، فروش دارایی های ثابت، کسری انبار و کسری صندوق تحفیفات نقدی فروش می باشد . متقابلاً ممکن است شرکت دارای درآمدهای غیر عملیاتی نیز باشد مانند: درآمد حاصله از سود سهام در شرکت های فرعی و سایر شرکت ها ، بهره وام های اعطائی، سود فروش دارایی های ثابت و مطالبات سوخت شده ای که بعداً وصول شود ، تخفیفاً نقدی خرید و غیره .

شرکت ;;;;;;;
گزارش سود وزیان
سال ۱۳۸۹
سود نا ویژه نقل از عملکرد ۱۰۰۰۰۰۰۰
کسر می شود هزینه های خدمات :
سوخت و روشنائی و آب و تلفن ۲۰۰۰۰۰

کمیسیون فروشندگان ۷۵۰۰۰۰
مسافرت و پذیرائی ۳۵۰۰۰۰
آگهی و تبلیغات ۹۰۰۰۰۰
حق بیمه فروشگاه ۱۵۰۰۰۰
هزینه استهلاک ساختمان شرکت ۳۰۰۰۰۰
هزینه استهلاک ماشین آلات ۱۵۰۰۰۰
جمع هزینه های خدمات ۳۰۰۰۰۰۰
هزینه های عمومی و تشکیلاتی:

سوخت و روشنائی و آب بهاء ۱۵۰۰۰۰
حقوق کارکنان ۹۵۰۰۰۰
مطالبات سوخت شده ۲۰۰۰۰۰
حق بیمه قسمت اداری ۵۰۰۰۰
مالیات مستغلات ساختمان اداری ۲۲۰۰۰۰
هزینه استهلاک ساختمان اداری ۲۸۰۰۰۰
هزینه استهلاک لوازم اداری ۱۰۰۰۰۰
هزینه متفرقه اداری ۵۰۰۰۰

جمع هزینه های عمومی و تشکیلاتی ۲۰۰۰۰۰۰

جمع هزینه های عملیاتی (۵۰۰۰۰۰۰)
سود ویژه عملیاتی ۵۰۰۰۰۰۰
درآمد های غیر عملیاتی:
کارمزد دریافتی ۶۵۰۰۰۰

هزینه های غیر عملیاتی:
زیان حاصل از فروش ماشین آلات (۱۵۰۰۰۰)
افزایش خالص در سود ویژه عملیاتی ۵۰۰۰۰۰
سود ویژه قبل از کسر مالیات ۵۵۰۰۰۰۰
کسر می شود : ذخیره مالیات (۱۰۶۰۰۰۰)
سود ویژه بعد از کسر مالیات نقل به گزارش تقسیم سود ۴۴۴۰۰۰۰

پس از تهیه گزارش های مالی حسابدار شرکت می باید میزان مالیاتی را که به موجب قوانین و مقررات مالیاتی محاسبه نموده است به شرح زیر در دفاتر ثبت نماید:
حساب تقسیم سود ۱۰۶۰۰۰۰

حساب ذخیره مالیاتی ۱۰۶۰۰۰۰
تا پایان تیر ماه که آخرین مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات بر درآمد شرکت می باشد لازم است میزان مالیات محاسبه شده از حساب ذخیره مالیاتی یا مالیات پرداختنی به حساب مخصوص مالیات در بانک پرداخت شود ، ممکن است پرداخت مالیات ابتدا به صورت علی الحساب و با مبلغی متفاوت با مبلغ ذخیره شده انجام گیرد .
علی الحساب هاـ مالیات بر درآمد ۵۰۰۰۰۰۰
بانک ۵۰۰۰۰۰
چنانچه مالیات قطعی شرکت بیشتر از میزان ذخیره شده باشد ، مابقی از حساب تقسیم یا سود انباشته یا سود و زیان های جاری و یا به حساب صاحبان سهام تامین می شود. این وضعیت غالباً به علت عدم قبول مقداری از هزینه های شرکت توسط وزارت دارایی و عدم توافق در معافیت ها و درآمدها و غیره ایجاد می شود .
حساب ذخیره مالیاتی ۱۰۶۰۰۰۰
حساب سود انباشته ۱۴۰۰۰۰
علی الحساب ها ـ مالیات بر درآمد ۵۰۰۰۰۰
بانک ۷۰۰۰۰۰
در صورتی که مالیات قطعی شرکت کمتر از میزان ذخیره شده باشد ، مابقی به حساب تقسیم سود یا سود انباشته منظور می شود و یا در همان حساب ذخیره مالیاتی باقی می ماند تا به سال بعد منتقل و برای پرداخت مالیات بر درامد سال آتی مورد استفاده قرار گیرد .

گزارش تقسیم سود یا تامین زیان
منظور از تهیه گزارش تقسیم سود یا تامین زیان که آن را حساب مازاد یا سود انباشته نیز می گویند این است که نشان داده شود چه میزان از درآمد شرکت به شکل سود سالیانه بین شرکاء تقسیم می شود و چه مبلغی از آن در شرکت باقی می ماند . سود انباشته شرکت ممکن است کلاً یا بعضاً به مصارف زیر تخصیص داده شود .
الف : انتقال به حساب اندوخته قانونی و یا اندوخته های اختیاری
ب : پرداخت سود سهام
ج : استهلاک سرقفلی ، هزینه تاسیس ، دارایی های ثابت غیر مادیو یا هزینه های مستهلک نشده.
گزارش تقسیم سود می تواند طبق نمونه زیر تهیه شود :
شرکت;;;;..
گزارش تقسیم سود
سال ۱۳۸۹
مانده سود ویژه نقل از سال گذشته ( سود انباشته ) ۳۷۵۰۰۰۰
سود ویژه سال ۸۹ ۴۴۴۰۰۰۰
جمع سود ۸۱۹۰۰۰۰
کسر می شود :
اندوخته قانونی(۵% سود ویژه) ۲۲۲۰۰۰
اندوخته عمومی(۱۰% سود ویژه) ۴۴۴۰۰۰
سود سهام ممتاز(۶% سهام ممتاز) ۶۰۰۰۰۰
سود سهام عادی(۱۰% سهام عادی) ۴۰۰۰۰۰۰
جمع کسور ۵۲۶۶۰۰۰
مانده سود ویژه نقل به سال بعد ۲۹۲۴۰۰۰

تقسیم سود نوعی بازدهی سرمایه گذاری است و اگر شرکتی در یک یا چند دوره مالی سودی نداشته باشد ممکن است از لحاظ سرمایه گذاران دلسرد کننده و از نظر شرکت زیانبار باشد . با توجه به این مسئله مجمع عمومی شرکت حداقل سودی را برای سهام در نظر می گیرند تا از محل ذخائر و اندوخته های شرکت پرداخت
شود.
اندوخته های قانونی و اندوخته های توسعه نمی تواند محل مناسبی جهت تامین سود سهام باشد ، لیکن سایر اندوخته ها و سود انباشته سال های قبل با تصویب مجمع عمومی شرکت می تواند مورد استفاده قرار گیرد. بعضی از شرکت ها همراه با ورقه سهام اوراق سود سهام را نیز به خریداران تحویل می دهند تا اطمینان خاطر بیشتری ایجادنمایند
صورت خلاصه سود وزیان
در عمل لزومی ندارد که حساب های تولید ، عملکرد و سود وزیان با تمام جزئیاتی که در مثال های قبل نشان داده شد منتشر و یا در مجامع عمومی شرکت مطرح شود کافی است حساب سود وزیان را بطور خلاصه نشان داده و جزئیات بهای کالای فروخته شده و هزینه های عملکرد را در پیوست های جداگانه ضمیمه صورت حساب نمود .
شرکت……
صورت خلاصه سود وزیان
سال ۱۳۸۹
فروش کالا ۳۳۵۰۰۰۰۰
کسر می شود :
برگشت از فروش و تخفیفات (۱۵۰۰۰۰۰)
فروش خالص ۳۲۰۰۰۰۰۰
کسر می شود:

قیمت تمام شده کالای فروش رفته(پیوست شماره ۱) (۲۲۰۰۰۰۰۰)
سود ناویژه ۱۰۰۰۰۰۰۰
کسر می شود:
هزینه های فروش(پیوست شماره ۲) ۳۰۰۰۰۰۰
هزینه های عمومی و تشکیلاتی(پیوست شماره ۳) ۲۰۰۰۰۰۰
جمع هزینه (۵۰۰۰۰۰۰)
سود ویژه عملیاتی ۵۰۰۰۰۰۰

درآمد های غیر عملیاتی:
کارمزد دریافتی ۰۰۰۰ر۶۵۰
هزینه های غیر عملیاتی:
زیان حاصل از فروش دارایی ها (۱۵۰۰۰۰)
افزایش خالص ۵۰۰۰۰۰
سود ویژه قبل از کسر مالیات ۵۵۰۰۰۰۰

پیش بینی مالیات بر درآمد(پیوست شماره ۴) (۱۰۶۰۰۰۰)
سود ویژه پس از کسر مالیات ۴۴۴۰۰۰۰
اضافه می شود:
سود ویژه سال قبل ۳۷۵۰۰۰۰

سود ویژه قابل تقسیم ۸۱۹۰۰۰۰
کسر می شود :
اندوخته قانونی(۵%) ۲۲۲۰۰۰
اندوخته عمومی(۱۰%) ۴۴۴۰۰۰
سود سهام ممتاز(۶%) ۶۰۰۰۰۰
سود سهام عادی(۱۰%) ۴۰۰۰۰۰۰
جمع کسور (۵۲۶۶۰۰۰)
مانده سود ویژه نقل به سال بعد ۲۹۲۴۰۰۰

گزارش ترازنامه
ترازنامه گزارشی است که وضعیت دارایی ها ، بدهی ها و ارزش ویژه شرکت را در تاریخ معین نشان می دهد. حساب های ترازنامه عموماً حساب های دائمی بوده و مانده آن ها از یک دوره مالی به دوره مالی بعد منتقل می شود .دارایی های مندرج در ترازنامه به سه دسته دارایی های جاری، ثابت، و غیر مشهود تقسیم می شود. دارایی های جاری دارایی های هستند که یا نقد می باشند و یا قدرت تبدیل به نقد آن ها زیاد است مانند موجودی های نقدی در بانک و یا صندوق ( اعم از مسکوک ، اسکناس، اوراق قرضه، اسناد خزانه و غیره) بدهکاران ، اسناد دریافتنی موجودی های مواد نیمه ساخته و ساخته شده ، پیش پرداختها ، ملزومات اداری.

دارایی های ثابت:
دارایی هایی هستند که یا طبیعتاً ثابت می باشند مانند زمین و ساختمان و یا به علت استفاده شرکت به صورت ثابت تلقی می شوند . دارایی های ثابت به استثناء زمین که تحلیل می رود بقیه استهلاک پذیر می باشند .
بنابراین لازم است در پایان دوره مالی با استفاده از یکی از روشهای قابل قبول میزان استهلاک هر دارایی جداگانه محاسبه شود . خصوصیت دیگر دارایی های ثابت عمر طولانی آن می باشد ، بدین معنی که غالباً عمر آنها بیش از یک دوره مالی و در چندین سال سپری می شود .

دارایی های غیر مشهود :
دارایی های هستند که شرکت برای تحصیل آن ها مبالغی پرداخت نموده است لیکن از نظر فیزیکی قابل مشاهده نمی باشند . مانند سرقفلی. بدهی ها طلب سایر اشخاص از شرکت می باشد و به دو دسته جاری و ثابت تقسیم می شود . بدهی های جاری دیونی هستند که در ظرف یک دوره مالی می بایست پرداخت شود ، مانند بستانکاران ، اسناد پرداختنی و هر حساب پرداختنی دیگر.

بدهی های ثابت :
دیونی هستند که معمولا در بیش از یک دوره مالی می بایست واریز گردد لیکن قسط پرداخت آن دیون به صورت بدهی جاری در ترازنامه منعکس می شود .

ارزش ویژه :
عبارت است از حقوق و مالکیتی که متعلق به صاحبان سهام است مانند اندوخته ها ، سود سهام سود سنواتی یا مازاد و غیره .
حساب سرمایه یکی از اقلام ارزش ویژه می باشد که می بایست در ترازنامه قید شود .
هزینه های تاسیس به مبلغ اولیه پس از وضع مبالغی که تاریخ ترازنامه مستهلک شده است نیز در ترازنامه منعکس می شود .(سمت دارایی ها )

طرز ثبت دفاتر در مراحل مختلف تعهد و پرداخت سرمایه
الف : در دفاتر قانونی شرکت :
۱ـ پس از تشکیل شرکت می بایست موجودی بانکی به حساب بانک شرکت منتقل گردد و یا این که از همان حساب جاری بانک استفاده شود . در این صورت ثبت زیر در دفاتر انجام می گیرد :
حساب جاری بانک ×××
حساب سرمایه ×××
حساب دارایی ها ×××
حساب سرمایه ×××
۲ـ پس از انجام تعهدات صاحبان سهام و پرداخت بقیه بهای سهام بانک بدهکار و حساب سرمایه یا حساب تعهد صاحبان سهام بستانکار می گردد .

تبدیل موسسات و شرکت های تضامنی به صورت شرکت سهامی
هرگاه موسسه ای به صورت شرکت سهامی تبدیل شود و یا به یک شرکت سهامی موجود انتقال یابد معمولاً دارایی های موسسه ارزیابی شده و به قیمت ارزیابی به شرکت واگذار می گردد .از نظر مالی ارزش سرقفلی عبارت خواهد بود از مابه التفاوت قیمت خرید موسسه نسبت به ارزش دارایی ها منهای بدهی های موسسه .
در دفاتر شرکت خریدار برای هر قلم دارایی و بدهی یک حساب جداگانه افتتاح می شود و جمع بهای خرید به حساب خرید موسسه بستانکار می گردد .
حساب خرید موسسه به مبلغ وجه نقد یا سهام یا اوراق قرضه ای که در ازای بهای خرید به فروشنده داده می شود بدهکار و حساب بانک یا سرمایه یا سهام یا اوراق قرضه بستانکار می شود .
شرکتهای تضامنی نیز می توانند با تصویب کلیه شرکاء به شرکت سهامی تبدیل شود . در این صورت رعایت تمام مقررات راجع به شرکت سهامی الزامی است .
ادغام و جذب شرکت های سهامی
شرکت های سهامی ممکن است در یکدیگر ادغام شوند که این حالت را اصطلاحاً “اختلاط” شرکت ها گویند ، و یا این که یک شرکت در شرکت دیگر جذب شود . از نظر حسابداری ، حسابدار هر یک از شرکت ها می بایست عملیات مالی را در دفاتر روزنامه و کل ثبت نموده و گزارش های مالی لازم را استخراج کند .
طرز بستن دفاتر شرکت قدیم به شرح زیر است :
۱ـ دارایی ها و بدهی هایی که به شرکت جدید التاسیس واگذار می شود به حساب تصفیه و انتقال ، هزینه ای پرداخت شود به حساب تصفیه بدهکار می شود .
۲ـ مانده حساب هایی که نماینده حقوق صاحبان سهام است مانند سرمایه ، اندوخته ها ، سود و زیان سنواتی و غیره به حساب صاحبان سهام انتقال می یابد .
۳ـ بهای خالص فروش دارایی ها منهای بدهای های واگذار شده به حساب تصفیه بستانکار و به حساب شرکت خریدار بدهکار می شود .
۴ـ مانده حساب تصفیه نماینده سود و زیان تصفیه است به حساب صاحبان سهام منتقل می شود .
۵ـ بهای فروش پس از وصول به حساب شرکت جدید التاسیس بستانکار و به حساب صاحبان سهام بدهکار شده و مانده حساب اخیر طبق حقوقی که شرکاء به موجب اساسنامه و سایر مقررات دارند تقسیم شده و نتیجه در دفاتر شرکت بسته می شود . دفاتر شرکت خریدار همانند عملیاتی که مورد انتقال یک مؤسسه دایر به صورت شرکت گفته شد انجام می شود .

فهرست موارد افشاء
در این فهرست هم موارد ضروری و هم موارد پیشنهادی مربوط به افشا که در عمل بکار گرفته می شود ، ارائه شده است . اگر چه این فهرست با دقت بسیار تهیه و تدوین گردیده است ، معهذا جایگزینی برای اعمال قضاوت حرفه ای و تخصصی محسوب نمی گردد . وضعیتهائی وجود دارد که در آن ، افشا نه ضروری است و نه توصیه می شود اما ممکن ایت به دلیل وجود پاره ای عوامل خاص ، قضاوت حرفه ای و تخصصی ، ایجاب کند مواردی که از لحاظ ارائه مطلوب صورتهای مالی ضروری است ، افشاء شود .
فهرست افشا به خاطر کمک به تهیه کننده یا بررسی کننده صورتهای مالی تعیین این که آیا موارد ضروری افشا رعایت شده است یا خیر ، طرح ریزی گردیده است . استفاده صحیح از این فهرست می تواند تهیه و بررسی صورتهای مالی راتسریع کند .

ترازنامه
موجودی نقد
۱ـ محدودیت در برداشت از وجوه نقد
۲ـ تفکیک وجوهی که در نظر است برای مقاصد خاص مصرف شود .

سرمایه گذاری کوتاه مدت در سهام و اوراق بهادار
۱ـ روش ارزیابی
۲ـ بهای تمام شده و ارزش بازار
۳ـ سود یا زیان حاصل از ارزیابی سهام و اوراق بهادار با توجه به اعمال قاعده اقل بهای تمام شده یا قیمت بازار
۴ـ سود یا زیان با اهمیت تحقق یافته بعد از تاریخ ترازنامه
۵ـ سرمایه گذاریهائی که حسابداری آنها مبتنی بر روش ارزش ویژه است نباید با این گروه از سرمایه گذاریها ترکیب شود .