مقاله در مورد گزارش کارآموزی شرکت لوله گستر اراک(سهامی خاص)

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله در مورد گزارش کارآموزی شرکت لوله گستر اراک(سهامی خاص) دارای ۱۲۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد گزارش کارآموزی شرکت لوله گستر اراک(سهامی خاص)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد گزارش کارآموزی شرکت لوله گستر اراک(سهامی خاص)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله در مورد گزارش کارآموزی شرکت لوله گستر اراک(سهامی خاص) :

آشنایی با موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب قانون ، تنها مرجع رسمی کشور است که عهده دار وظیفه تعیین ، تدوین و نشر استاندارد های ملی (رسمی ) میباشد.
تدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون های فنی مرکب از کارشناسان موسسه ، صاحبنظران مراکز و موسسات علمی، پژوهشی ، تولیدی و اقتصادی آگاه و مرتبط با موضوع صورت میگیرد . سعی بر این است که استاندارد های ملی ، شرایط تولیدی ، فنی و فن آوری حاصل از

مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل : تولید کنندگان ، مصرف کنندگان ، بازرگانان ، مراکز علمی و تخصصی نهادها و سازمانهای دولتی باشد . پیش نویس استانداردهای ملی جهت نظر خواهی برای مراجع ذینفع و اعضای کمیسیون های فنی مربوط ارسال می شود و پس از دریافت نظرات و پیشنهادها در کمیته ملی مرتبط باآن رشته طرح و در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی )چاپ و منتشر می شود .
پیش نویس استانداردهایی که توسط موسسات و سازمانهای علاقمند و ذیصلاح و با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می شود نیز پس از طرح وبررسی در کمیته ملی مربوط و در صورت تصویب ،به عنوان استاندارد ملی چاپ و منتشر می گردد . بدین ترتیب استانداردهایی ملی تلقی می شود که بر اساس مفاد مندرج در استاندارد ملی شماره ((ه)) تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط موسسه تشکیل می گردد به تصویب رسیده باشد .
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین اللملی استاندارد میباشد که در تدوین استانداردهای ملی ضمن توجه به شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور ، ازآخرین پیشرفتهای علمی ، فنی و صنعتی جهان و استانداردهای بین اللملی استفاده می نماید .
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیش بینی شده در قانون به منظور حمایت از مصرف کنندگان ، حفظ سلامت و ایمنی فردی عمومی ، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی ، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای عالی استاندارد اجباری نماید . موسسه می تواند به منظورحفظ بازارهای بین المللی برای

محصولات کشور ، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آنرا اجباری نماید .
همچنین بمنظور اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمانها و موسسات فعال در زمینه مشاوره ، آموزش، بازرسی ، ممیزی و گواهی کنندگان سیستمهای مدیریت کیفیت و مدیریت زیست محیطی ، آزمایشگاهها و کالیبره کنندگان وسایل سنجش ، موسسه استاندارد اینگونه سازمانها و موسسات را بر اساس ضوابط نظام تایید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت احراز شرایط لازم ، گواهینامه تایید صلاحیت به آنها اعطا نموده و بر عملکرد آنها نظارت می نماید . ترویج سیستم بین المللی یکاها ، کالیبراسیون وسایل سنجش تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی از دیگر وظایف این موسسه می

باشد .

پیش گفتار :
استاندارد ” پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی –ویژگی ها” نخستین بار در سال ۱۳۵۳ تهیه شد . این استاندارد براساس پیشنهادهای رسیده و بررسی و تایید کمیسیون های مربوط برای دومین بار مورد تجدید نظر قرار گرفت و در سیصد و پنجمین جلسه کمیته ملی استاندارد شیمیایی و پلیمر مورخ ۲۶/۱۲/۸۲ تصویب شد . اینک این استاندارد به استناد بند یک ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه ۱۳۷۱ به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود .برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع ، علوم و خدمات ، استاندارد های ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استاندارد ارائه شود ، در تجدید نظر بعدی مورد توجه قرارخواهد گرفت . بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ملی ایران باید همواره ازآخرین تجدیدنظر آنها استفاده کرد.
درتهیه و تجدید نظر این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه ، در حد امکان بین این استاندارد و استانداردهای بین المللی و استاندارد ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .

پلاستیک ها لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- ویژگی ها
۱-هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این استاندارد تعیین خصوصیات موردنیاز لوله های ساخته شده از پلی اتیلن(PE) است که برای انتقال آب در زیر یا بر روی سطح زمین و همچنین در داخل یا خارج ساختمانها

کاربرد دارد.
این استاندارد برای لوله های فشار اسمی از ۲/۳ تا ۲۰ بارو قطر خارجی اسمی ۱۶ تا۱۶۰۰ میلی متراست که برای آبرسانی تحت فشار در محدوده دمایی بین صفر تا ۷۰ درجه سلسیوس به کار می رود.
۲-مراجع الزامی

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آنها ارجاع داده شده است.بدین ترتیب آن مقررات، جزئی از این استاندارد محسوب می شود. در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و/ یا تجدید نظر، اصلاحیه ها وتجدید نظرهای بعدی این مدارک مورد نظر نیست. معهذا بهتر است که کاربران ذینفع این استاندارد، امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها وتجدید نظرهای مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند.در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر، آخرین چاپ و/ یا تجدید نظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است.
استفاده از مرجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است:
۲-۱-استاندارد ملی ایران ۱-۷۱۷۵ : سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- اندازه گیری ابعاد- روش آزمون
۲-۲-استاندارد ملی ایران ۲-۷۱۷۵ : سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- اندازه گیری مقدار دوده- روش آزمون
۲-۳-استاندارد ملی ایران۳-۷۱۷۵ : سال۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- اندازه گیری بازگشت حرارتی- روش آزمون
۲-۴-استاندارد ملی ایران ۴-۷۱۷۵ :سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- ارزیابی مقاومت و رفتار ترکیدگی لوله ها در برابر فشار داخلی- روش آزمون
۲-۵-استاندارد ملی ایران ۶-۷۱۷۵ : سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده درآبرسانی- بررسی چگونگی پراکنش دوده – روش آزمون
۲-۶-استاندارد ملی ایران۷-۷۱۷۵ : سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها-لوله های پلی اتیلن مورداستفاده در آبرسانی –اندازه گیری نرخ جریان مذاب- روش آزمون
۲-۷-استاندارد ملی ایران ۸-۷۱۷۵ : سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی-پایداری حرارتی- روش آزمون
۲-۸-استاندارد ملی ایران ۷۱۷۴ : سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- مواد اولیه مورد مصرف-ویژگی ها
۲-۹ ISO 161-1 :1996, Thermoplastics pipes for the converyance of fluids Nominal

outside diameters and nominal pressures –Part 1: Metric Series
۲-۱۰ ISO 12162 : 1995 Thermoplastics materials for pipes and fitting for pressure applications –Classification and designation –Overall service (design) coefficient
۲-۱۱ ASTM D 1599 :1995 .Standard Test Method for Short-Tome Hydraulic Failure Pressure of Plastic Pipe, Tubing and Fittings.
۲-۱۲ASTM F771: 1995 ,Secifications for Polyethylene (PE) Thermoplastic High-pressure Irrigation Pipeline Systems
۲-۱۳ BS 6437; 1984 Biritish Standard Specification for Polyethylene (type 50)in metric diameters for general purposes.
۲-۱۴ BS 6730: 1986, Biritish Standard Specification for Black Polyethylene pipes up to nominal size 63 for above ground use for cold potable water.
۲-۱۵BS 6920:1996, Suitablility of non-metallic products for use in contact with water intended for human consumption with regard to their effect on the quality of the water Part2 : Methods of test Section 2.3 Appearance of water.

۳-تعاریف و اصطلاحات
دراین استاندارد اصطلاحات و واژه ها باتعاریف زیر به کار می رود
۳-۱ نقیصه
عملکرد پایین تر از حد انتظار یا مردود شدن یک محصول را نقیصه می نامندکه در پلیمرها از طریق دو رفتار چقرمه وشکننده ممکن است اتفاق بیفتد. مواردی که می توان آنها را بعنوان علایم نقیصه در نظر گرفت عبارتنداز:
۳-۱- ۱ هرگونه افت ناگهانی فشار در محل فشار -هرگونه نشت آب قابل مشاهده از لوله
۳-۱-۲ هرگونه افت فشار که باعث قطع افزایش پیوسته فشار در نمونه شود.
۳-۲ رفتار چقرمه

رفتاری است که در آن نمونه تحت تنش همراه باتغییر شکل پلاستیک یا نازک شدن دچار پارگی و یا شکست می گردد. در لوله ها، آزمونه تحت فشار ابتدا بصورت موضعی تغییر شکل پلاستیک از خودنشان داده و سپس در جهت عمود برمحور لوله دچار ترکیدگی می گردند(ترجیحا نوک قناری)
۳-۳ رفتار شکننده
رفتاری است که در آن نمونه تحت تنش بدون تغییر شکل پلاستیک قابل رویت دچار شکست می گردد درلوله، آزمونه تحت فشار بدون تغییر شکل پلاستیک موضعی و تسلیم شدن از ط

ریق جر خوردگی و یا ترک بزرگ طولی، دچار ترکیدگی می گردد.
یادآوری -بطور کلی وقتی پلیمرها تحت تنش مکانیکی قرار می گیرند بسته به ساختار ملکولی و شرایط کاربرد دو نوع رفتار از خود نشان می دهند(رفتارچقرمه و رفتارشکننده).
۳-۴ قطر خارجی اسمی ، dn
یک عدد گرد شده از قطر خارجی اسمی است که استفاده از آن بعنوان مرجع آسانتر می باشد. این روش اندازه گیری عددی در مورد تمام اجزای شبکه لوله کشی باترموپلاستیکها بجز در مورد فلنچها واجزایی که با خان اندازه گیری می گردند مشترک و یکسان می باشد.
یادآوری- در سیستم متریک قطر اسمی خارجی، برحسب میلی متر، حداقل متوسط قطر خارجی می باشد که در استانداردهای مربوط به لوله ارائه گردیده است
۳-۵ قطر خارجی متوسط
اندازه محیط خارجی لوله تقسیم برعدد می باشد که باتقریب ۱/۰ میلی متر گرد شده است.
۳-۶ حداقل قطر خارجی متوسط
حداقل میزان قطر خارجی متوسط، برحسب میلی متر که برابر قطر خارجی اسمی، dn می باشد و در استانداردهای مربوطه به لوله ارائه گردیده است
۳-۷ دوپهنی
تفاوت بین حداقل وحداکثر قطرهای خارجی لوله در یک سطح مقطع می باشد
۳-۸ ضخامت جداره در هر نقطه ،
ضخامت اندازه گیری شده در هر نقطه از محیط لوله که با تقریب ۱/۰ میلی متر گرد شده است
۳-۹ حداقل ضخامت جداره،
حداقل ضخامت جداره لوله که در محدود رواداری استاندارد تعیین شده است
۳-۱۰ حداکثر ضخامت جداره،
حداکثر ضخامت جداره لوله که در محدود رواداری استاندارد تعیین شده است
۳-۱۱ ضخامت متوسط جداره،
میانگین عددی حداقل چهار اندازه گیری بافواصل منظم در یک سطح مقطع(شامل مقادیر حداقل وحداکثر) که با تقریب ۱/۰ میلی متر گرد شده است
۳-۱۲ ضخامت اسمی جداره
ضخامت جداره، برحسب میلی متر که در جداول ۲ تا ۴ آورده شده و برابر با حداقل ضخامت جداره لوله، درهر نقطه می باشد
۳-۱۳ حداکثر فشار کاری مجاز

فشار مجاز داخل لوله، برحسب مگاپاسکال، که براساس ضریب طراحی(C) محاسبه گردیده است
۳-۱۴ فشار اسمی، PN
نوعی تقسیم بندی عددی که با توجه به خواص مکانیکی اجزای یک سیستم لوله کشی و حداکثر فشار کاری مجاز تعیین واستفاده از آن بعنوان مرجع آسانتر می باشد
۳-۱۵ حد پایین اطمینان
کمیتی از نوع تنش با واحد مگاپاسکال می باشد و بیانگر میزان تنش محیطی است که اگر نمونه لوله درآزمون هیدرواستاتیک بلند مدت دردمای ۲۰ درجه سلسیوس و به مدت ۵۰ سال تحت آن قرار گیرد به احتمال۵/۹۷درصد ترک نخورد.
۳-۱۶ حداقل استحکام موردنیاز MRS

عبارت از تنش محیطی است که از گرد کردن حد پایین اطمینان( ) بدست می آید و واحد آن مگاپاسکال است
۳-۱۷ ضریب طراحی C
عددی بزرگتر از یک است که بعنوان ضریب اطمینان بسته به نوع ماده و کاربرد آن (درجه حرارت و تنشهای اضافی)تغییر می کند حداقل مقدار C برای پلی اتیلن در دمای ۲۰ درجه سلسیوس و طول عمر ۵۰ سال ۲۵/۱ می باشد.
۳-۱۸ تنش طراحی عبارت است از تنش مجاز برای طراحی لوله که واحدآن برحسب مگاپاسکال بوده و از رابطه زیر بدست می آید

۳-۱۹ نسبت ابعاد استانداردSDR

عبارت است از نسبت قطر خارجی اسمی لوله به ضخامت جداره اسمی آن که از فرمول های زیر بدست می آید:

که در آن:
Dn :قطر خارجی اسمی
en : ضخامت جداره اسمی
MRS : حداقل استحکام موردنیاز، مگاپاسکال
PPMS : حداکثر فشار کاری مجاز، مگاپاسکال
C:ضریب طراحی
:تنش طراحی،مگاپاسکال
۳-۲۰ تنش هیدرواستاتیک
تنش محیطی است که توسط یک سیال تحت فشار داخل لوله به جدار لوله وارد می گردد و واحد آن مگاپاسکال می باشد. تنش هیدرواستاتیک توسط معادله زیر به فشار،ضخامت جداره و قطر خارجی لوله مربوط می گردد:

که در آن:
P: فشار هیدرواستاتیک، مگاپاسکال
De: قطر خارجی لوله، میلی متر

e ضخامت جداره لوله، میلی متر
۴- مواد اولیه
۴-۱ ویژگی های مواد اولیه مورد استفاده در ساخت لوله ها باید مطابق با استاندارد بند ۲-۸باشد.
۴-۲ دسته بندی مواد اولیه
مواد اولیه لوله های پلی اتیلنی براساس حداقل استحکام مورد نیازدر آب با دمای ۲۰ درجه سلسیوس و برای مدت ۵۰ سال بصورت جدول شماره ۱ دسته بندی می شوند

که جدول کامل آن در استاندارد بند ۲-۸ ارائه گردیده است.

جدول۱-دسته بندی مواد اولیه
دسته بندی مواد اولیه حداقل استحکام موردنیاز(مگاپاسکال)
PE63
PE80
PE100 6.3
۸.۰
۱۰.۰

۵- وضعیت ظاهری
سطح داخلی لوله ها باید صاف و فاقد شیارهای با لبه تیز باشد. ناهمگونی های جزیی و فرورفتگی های کم عمق در صورتیکه حداقل ضخامت جداره از مقدار استاندارد کمتر نباشد قابل صرف نظر کردن می باشد
انتهای لوله ها باید تا آنجا که ممکن است عمود برمحورلوله بریده شود، لوله باید فاقد هرگونه حباب، تاول و ناهمگونی ناشی از مواد خارجی که به عنوان نقاط آسیب پذیرعمل کرده و موجب کاهش دوام لوله می گردد باشد. رنگ لوله باید در تمام طول آن یکنواخت باشد.

۶- ابعاد و رواداری ابعاد لوله
۶-۱ ابعاد لوله
قطر خارجی اسمی وضخامت جداره اسمی در هر فشار اسمی برای PE63 ، PE80 ،PE100 به ترتیب در جدول های ۲ و۳و۴ داده شده است. قطر خارجی و ضخامت جداره می بایست مطابق استاندارد بند ۲-۱ اندازه گیری شود لازم به ذکر است ضریب طراحی درجدول های ۲، ۳ و،۴ و ۲۵/۱ می باشد.
۶-۲ رواداری ابعاد
حد مجاز تغییرات ضخامت جداره، قطر خارجی متوسط و دو پهنی لوله در جداول ۵ و۶ آورده شده است.

یادآوری-برای جلوگیری از دو پهن شدن لوله قطر داخلی هر کلاف باید از ۲۴ برابر قطر اسمی لوله بیشتر باشد و در هر حال از ۶۰سانتی متر کمتر نباشد.
۶-۳ طول لوله
طول مجاز برای لوله های شاخه ای، ۶،۹ و۱۲متر برای لوله های کلافی۵۰ ،۱۰۰ ،۱۵۰ مترودر طول های بالاتر باتوافق تولید کننده و مصرف کننده می باشد.

جدول ۲- مشخصات لوله های پلی اتیلن PE100
قطر خارجی
اسمی
dn
(میلیمتر)
سریهای لوله *
S20 S16 S10 S8 S6/3 S5 S5 S3/2
نسبت ابعادی استاندارد (SDR )
SDR41

۴۱
SDR33 SDR21 SDR17 SDR13/6 SDR11 SDR9 SDR7/4
فشار اسمی (PN) **
PN3/2 PN4 PN6/3 PN8 PN10 PN12/5 PN16 PN20
ضخامت اسمی جداره ( میلی متر )

— — — — — — ۸/۱
۲۰ — — — — — ۸/۱ ۹/۱ ۳/۲
۲۵ — — — — ۸/۱ ۹/۱ ۳/۲ ۸/۲
۳۲ — — — — ۹/۱ ۴/۲ ۹/۲ ۶/۳
۴۰ — — ۸/۱ ۹/۱ ۴/۲ ۰/۳ ۷/۳ ۵/۴
۵۰ — — ۰/۲ ۴/۲ ۰/۳ ۷/۳ ۶/۴ ۶/۵

۶۳ — ۸/۱ ۵/۲ ۰/۳ ۸/۳ ۷/۴ ۸/۵ ۱/۷
۷۵ ۸/۱ ۹/۱ ۹/۲ ۶/۳ ۵/۴ ۶/۵ ۸/۶ ۴/۸
۹۰ ۸/۱ ۲/۲ ۵/۳ ۳/۴ ۴/۵ ۷/۶ ۲/۸ ۱/۱۰
۱۱۰ ۲/۲ ۷/۲ ۲/۴ ۳/۵ ۶/۶ ۱/۸ ۰/۱۰ ۳/۱۲
۱۲۵ ۵/۲ ۱/۳ ۸/۴ ۰/۶ ۴/۷ ۲/۹ ۴/۱۱ ۰/۱۴

۱۴۰ ۸/۲ ۵/۳ ۴/۵ ۷/۶ ۳/۸ ۳/۱۰ ۷/۱۲ ۷/۱۵
۱۶۰ ۲/۳ ۴ ۲/۶ ۷/۷ ۵/۹ ۸/۱۱ ۶/۱۴ ۹/۱۷
۱۸۰ ۶/۳ ۴/۴ ۹/۶ ۶/۸ ۷/۱۰ ۳/۱۳ ۴/۱۶ ۱/۲۰
۲۰۰ ۹/۳ ۹/۴ ۷/۷ ۶/۹ ۹/۱۱ ۷/۱۴ ۲/۱۸ ۴/۲۲
۲۲۵ ۴/۴ ۵/۵ ۶/۸ ۸/۱۰ ۴/۱۳ ۶/۱۶ ۵/۲۰ ۲/۲۵
۲۵۰ ۹/۴ ۲/۶ ۶/۹ ۹/۱۱ ۸/۱۴ ۴/۱۸ ۷/۲۲ ۹/۲۷

۲۸۰ ۵/۵ ۹/۶ ۷/۱۰ ۴/۱۳ ۶/۱۶ ۶/۲۰ ۴/۲۵ ۳/۳۱
۳۱۵ ۲/۶ ۷/۷ ۱/۱۲ ۰/۱۵ ۷/۱۸ ۲/۲۳ ۶/۲۸ ۲/۳۵
۳۵۵ ۰/۷ ۷/۸ ۶/۳۶ ۹/۱۶ ۱/۲۱ ۱/۲۶ ۲/۳۲ ۷/۳۹
۴۰۰ ۹/۷ ۸/۹ ۳/۱۵ ۱/۱۹ ۷/۲۳ ۴/۲۹ ۳/۳۶ ۷/۴۴
۴۵۰ ۸/۸ ۰/۱۱ ۲/۱۷ ۵/۲۱ ۷/۲۶ ۱/۳۳ ۹/۴۰ ۳/۵۰
۵۰۰ ۸/۹ ۳/۱۲ ۱/۱۹ ۹/۲۳ ۷/۲۹ ۸/۳۶ ۴/۴۵ ۸/۵۵
۵۶۰ ۰/۱۱ ۷/۱۳ ۴/۲۱ ۷/۲۶ ۲/۳۳ ۲/۴۱ ۸/۵۰ ۵/۶۲
۶۳۰ ۳/۱۲ ۴/۱۵ ۱/۲۴ ۰/۳۰ ۴/۳۷ ۳/۴۶ ۲/۵۷ —
۷۱۰ ۹/۱۳ ۴/۱۷ ۲/۲۷ ۹/۳۳ ۱/۴۲ ۲/۵۲ ۵/۶۴ —
۸۰۰ ۷/۱۵ ۶/۱۹ ۶/۳۰ ۱/۳۸ ۴/۴۷ ۸/۵۸ — —
۹۰۰ ۶/۱۷ ۰/۲۲ ۴/۳۴ ۹/۴۲ ۳/۵۳ ۱/۶۶ — —
۱۰۰۰ ۶/۱۹ ۵/۲۴ ۲/۳۸ ۷/۴۷ ۳/۵۹ — — —
۱۲۰۰ ۵/۲۳ ۴/۲۹ ۹/۴۵ ۲/۵۷ — — — —
۱۴۰۰ ۴/۲۷ ۴/۳۴ ۵/۵۳ ۷/۶۶ — — — —
۱۶۰۰ ۳/۳۱ ۲/۳۹ ۲/۶۱ — — — — —
• عدد سری های لوله از نسبت بدست می آید ، که تنش تنش طراحی در ۲۰ درجه سلسیوس و حداکثر فشار کاری مجاز لوله در ۲ درجه سلسیس می باشد .
** فشار اسمی PN حداکثر فشار کاری مجاز در ۲۰ درجه سلسیوس ، در واحد بار ، می باشد .
جدول ۳ – شخصات لوله های پلی اتیلن PE80
قطر خارجی
اسمی

dn
(میلیمتر)
سریهای لوله *
S20 S16 S10 S8 S6/3 S5 S5 S3/2
نسبت ابعادی استاندارد (SDR )
SDR41

۴۱
S

DR33 SDR21 SDR17 SDR13/6 SDR11 SDR9 SDR7/4
فشار اسمی (PN) **
PN3/2 PN4 PN6/3 PN8 PN10 PN12/5 PN16 PN20
ضخامت اسمی جداره ( میلی متر )
۱۶ — — — — — — ۸/۱ ۲/۲
۲۰ — — — — ۸/۱ ۹/۱ ۳/۲ ۸/۲
۲۵ — — — ۸/۱ ۹/۱ ۳/۲ ۸/۲ ۵/۳
۳۲ — — — ۹/۱ ۴/۲ ۹/۲ ۶/۳ ۹/۴
۴۰ — — ۹/۱ ۴/۲ ۰/۳ ۷/۳ ۵/۴ ۵/۵
۵۰ — ۸/۱ ۴/۲ ۰/۳ ۷/۳ ۶/۴ ۶/۵ ۹/۶
۶۳ ۸/۱ ۰/۲ ۰/۳ ۸/۳ ۷/۴ ۸/۵ ۱/۷ ۶/۸
۷۵ ۹/۱ ۳/۲ ۶/۳ ۵/۴ ۶/۵ ۸/۶ ۴/۸ ۳/۱۰
۹۰ ۲/۲ ۸/۲ ۴/۳ ۴/۵ ۷/۶ ۲/۸ ۱/۱۰ ۳/۱۲
۱۱۰ ۷/۲ ۴/۳ ۳/۵ ۶/۶ ۱/۸ ۲/۱۰ ۳/۱۲ ۱/۱۵
۱۲۵ ۳/۱ ۹/۳ ۰/۶ ۴/۷ ۲/۹ ۴/۱۱ ۰/۱۴ ۱/۱۷
۱۴۰ ۵/۳ ۳/۴ ۷/۶ ۳/۸ ۳/۱۰ ۷/۱۲ ۷/۱۵ ۲/۱۹
۱۶۰ ۰/۴ ۹/۴ ۷/۷ ۵/۹ ۸/۱۱ ۶/۱۴ ۹/۱۷ ۹/۲۱
۱۸۰ ۴/۴ ۵/۵ ۶/۸ ۷/۱۰ ۳/۱۳ ۴/۱۶ ۱/۲۰ ۶/۲۴
۲۰۰ ۹/۴ ۲/۶ ۶/۹ ۹/۱۱ ۷/۱۴ ۲/۱۸ ۴/۲۲ ۴/۲۷

۲۲۵ ۵/۵ ۹/۶ ۸/۱۰ ۴/۱۳ ۶/۱۶ ۵/۲۰ ۲/۲۵ ۸/۳۰
۲۵۰ ۲/۶ ۷/۷ ۹/۱۱ ۸/۱۴ ۴/۱۸ ۷/۲۲ ۹/۲۷ ۲/۳۴
۲۸۰ ۹/۶ ۶/۸ ۴/۱۳ ۶/۱۶ ۶/۲۰ ۹/۲۵ ۱/۳۱ ۳/۳۸
۳۱۵ ۷/۷ ۷/۹ ۰/۱۵ ۷/۱۸ ۲/۲۳ ۶/۲۸ ۲/۳۵ ۱/۴۳
۳۵۵ ۷/۸ ۹/۱۰ ۹/۱۶ ۱/۲۱ ۱/۲۶ ۲/۳۲ ۴/۳۹ ۵/۴۸

۴۰۰ ۸/۹ ۳/۱۲ ۱/۱۹ ۷/۲۳ ۴/۲۹ ۳/۳۶ ۷/۴۴ ۷/۵۴
۴۵۰ ۰/۱۱ ۸/۱۳ ۵/۲۱ ۷/۲۶ ۱/۳۳ ۹/۴۰ ۳/۵۰ ۵/۶۱
۵۰۰ ۳/۱۲ ۳/۱۵ ۹/۲۳ ۷/۲۹ ۸/۳۶ ۴/۴۵ ۸/۵۵ ۳/۶۸
۵۶۰ ۷/۱۳ ۲/۱۷ ۷/۲۶ ۲/۳۳ ۲/۴۱ ۸/۵۰ ۵/۶۲ —
۶۳۰ ۴/۱۵ ۳/۱۹ ۰/۳۰ ۴/۳۷ ۳/۴۶ ۲/۵۷ — —
۷۱۰ ۴/۱۷ ۸/۲۱ ۹/۳۳ ۱/۴۲ ۲/۵۲ ۵/۶۴ — —

۸۰۰ ۶/۱۹ ۵/۲۴ ۱/۳۸ ۴/۴۷ ۸/۵۸ — — —
۹۰۰ ۰/۲۲ ۶/۲۷ ۹/۴۲ ۳/۵۳ ۱/۶۶ — — —
۱۰۰۰ ۵/۲۴ ۶/۳۰ ۷/۴۷ ۳/۵۹ — — — —
۱۲۰۰ ۴/۲۹ ۷/۳۶ ۲/۵۷ — — — — —
۱۴۰۰ ۴/۳۴ ۹/۴۲ ۷/۶۶ — — — — —
۱۶۰۰ ۲/۳۹ ۰/۴۹ — — — — — —
• عدد سری های لوله از نسبت بدست می آید ، که تنش تنش طراحی در ۲۰ درجه سلسیوس و حداکثر فشار کاری مجاز لوله در ۲ درجه سلسیس می باشد .
** فشار اسمی PN حداکثر فشار کاری مجاز در ۲۰ درجه سلسیوس ، در واحد بار ، می باشد .
جدول ۴ – مشخصات لوله های پلی اتیلن PE63
قطر خارجی
اسمی
dn
(میلیمتر)
سریهای لوله *
S20 S16 S10 S8 S6/3 S5 S5 S3/2
نسبت ابعادی استاندارد (SDR )
SDR41

۴۱
SDR33 SDR21 SDR17 SDR13/6 SDR11 SDR9 SDR7/4
فشار اسمی (PN) **
PN3/2 PN4 PN6/3 PN8 PN10 PN12/5 PN16 PN20
ضخامت اسمی جداره ( میلی متر )
۱۶ — — — — — — ۸/۱ ۲/۲
۲۰ — — — — ۸/۱ ۹/۱ ۳/۲ ۸/۲
۲۵ — — — ۸/۱ ۹/۱ ۳/۲ ۸/۲ ۵/۳
۳۲ — — ۸/۱ ۹/۱ ۴/۲ ۹/۲ ۶/۳ ۴/۴

۴۰ — ۸/۱ ۳/۲ ۴/۲ ۰/۳ ۷/۳ ۵/۴ ۵/۵
۵۰ ۸/۱ ۰/۲ ۹/۲ ۰/۳ ۷/۳ ۶/۴ ۶/۵ ۹/۶
۶۳ ۰/۲ ۵/۲ ۶/۳ ۸/۳ ۷/۴ ۸/۵ ۱/۷ ۶/۸
۷۵ ۳/۲ ۹/۲ ۳/۴ ۵/۴ ۶/۵ ۸/۶ ۴/۸ ۳/۱۰
۹۰ ۸/۲ ۵/۳ ۱/۵ ۴/۵ ۷/۶ ۲/۸ ۱/۱۰ ۳/۱۲

۱۱۰ ۴/۳ ۲/۴ ۳/۶ ۶/۶ ۱/۸ ۰/۱۰ ۳/۱۲ ۱/۱۵
۱۲۵ ۹/۳ ۸/۴ ۱/۷ ۴/۷ ۲/۹ ۴/۱۱ ۰/۱۴ ۱/۱۷
۱۴۰ ۳/۴ ۴/۵ ۰/۸ ۳/۸ ۳/۱۰ ۷/۱۲ ۷/۱۵ ۲/۱۹
۱۶۰ ۹/۴ ۲/۶ ۱/۹ ۵/۹ ۸/۱۱ ۶/۱۴ ۹/۱۷ ۹/۲۱
۱۸۰ ۵/۵ ۹/۶ ۲/۱۰ ۷/۱۰ ۳/۱۳ ۴/۱۶ ۱/۲۰ ۶/۲۴
۲۰۰ ۲/۶ ۷/۷ ۴/۱۱ ۹/۱۱ ۷/۱۴ ۲/۱۸ ۴/۲۲ ۴/۲۷

۲۲۵ ۹/۶ ۶/۸ ۸/۱۲ ۴/۱۳ ۶/۱۶ ۵/۲۰ ۲/۲۵ ۸/۳۰
۲۵۰ ۷/۷ ۶/۹ ۲/۱۴ ۸/۱۴ ۴/۱۸ ۷/۲۲ ۹/۲۷ ۲/۳۴
۲۸۰ ۶/۸ ۷/۱۰ ۹/۱۵ ۶/۱۶ ۶/۲۰ ۴/۲۵ ۱/۳۱ ۳/۳۸
۳۱۵ ۷/۹ ۱/۱۲ ۹/۱۷ ۷/۱۸ ۲/۲۳ ۶/۲۸ ۲/۳۵ ۱/۴۳
۳۵۵ ۹/۱۰ ۶/۱۳ ۱/۲۰ ۱/۲۱ ۱/۲۶ ۲/۳۲ ۴/۳۹ ۵/۴۸
۴۰۰ ۳/۱۲ ۳/۱۵ ۷/۲۲ ۷/۲۳ ۴/۲۹ ۳/۳۶ ۷/۴۴ ۷/۵۴
۴۵۰ ۸/۱۳ ۲/۱۷ ۵/۲۵ ۷/۲۶ ۱/۳۳ ۹/۴۰ ۳/۵۰ ۵/۶۱
۵۰۰ ۴۳/۱۵ ۱/۱۹ ۴/۲۸ ۷/۲۹ ۸/۳۶ ۴/۴۵ ۸/۵۵ ۳/۶۸
۵۶۰ ۲/۱۷ ۴/۲۱ ۷/۳۱ ۲/۳۳ ۲/۴۱ ۸/۵۰ ۵/۶۲ —
۶۳۰ ۳/۱۹ ۱/۲۴ ۷/۳۵ ۴/۳۷ ۳/۴۶ ۲/۵۷ — —
۷۱۰ ۸/۲۱ ۲/۲۷ ۲/۴۰ ۱/۴۲ ۲/۵۲ ۵/۶۴ — —
۸۰۰ ۵/۲۴ ۶/۳۰ ۳/۴۵ ۴/۴۷ ۸/۵۸ — — —
۹۰۰ ۶/۲۷ ۴/۳۴ ۰/۵۱ ۳/۵۳ ۱/۶۶ — — —
۱۰۰۰ ۶/۳۰ ۲/۳۸ ۷/۵۶ ۳/۵۹ — — — —
۱۲۰۰ ۷/۳۶ ۹/۴۵ ۶۸ — — — — —
۱۴۰۰ ۹/۴۲ ۵/۵۳ — — — — — —
۱۶۰۰ ۰/۴۹ ۲/۶۱ — — — — — —
• عدد سری های لوله از نسبت بدست می آید ، که تنش تنش طراحی در ۲۰ درجه سلسیوس و حداکثر فشار کاری مجاز لوله در ۲ درجه سلسیس می باشد .
** فشار اسمی PN حداکثر فشار کاری مجاز در ۲۰ درجه سلسیوس ، در واحد بار ، می باشد .

جدول ۵- رواداریهای قطر خارجی و گردی ( دوپهنی)
قطر خارجی اسمی dn حد مجاز تغییرات میانگین قطر خارجی رواداری گردی قطر خارجی اسمی dn حد مجاز تغییرات میانگین قطر خارجی رواداری گر

دی
لوله های شاخه ای لوله های کلافی
لوله های شاخه ای لوله های کلافی
(۳/۰+) ۳/۰+ ۱/۱ ۰/۱ ۲۲۵ (۴/۱+) ۱/۲+ ۵/۴
۱۲ (۳/۰+) ۳/۰+ ۱/۱ ۰/۱ ۲۵۰ (۵/۱+) ۳/۲+ ۰/۵

۱۶ (۳/۰+) ۳/۰+ ۲/۱ ۰/۱ ۲۸۰ (۷/۱+) ۶/۲+ ۸/۹
۲۰ (۳/۰+) ۳/۰+ ۲/۱ ۲/۱ ۳۱۵ (۹/۱+) ۹/۲+ ۱/۱۱
۲۵ (۳/۰+) ۳/۰+ ۲/۱ ۵/۱ ۳۵۵ (۲/۲+) ۲/۳+ ۵/۱۲
۳۲ (۳/۰+) ۳/۰+ ۳/۱ ۰/۲ ۴۰۰ (۴/۲+) ۶/۳+ ۰/۱۴

۴۰ (۳/۰+) ۴/۰+ ۴/۱ ۴/۲ ۴۵۰ (۷/۲+) ۸/۳+ ۸/۱۵
۵۰ (۳/۰+)۵/۰+ ۴/۱ ۰/۳ ۵۰۰ (۰/۳+) ۰/۴+ ۵/۱۷
۶۳ (۴/۰+) ۶/۰+ ۶/۱ ۸/۳ ۵۶۰ (۴/۳+) ۳/۴+ ۶/۱۹
۷۵ (۵/۰+) ۷/۰+ ۶/۱ ۶۳۰ (۸/۳+) ۶/۴+ ۱/۲۲
۹۰ (۶/۰+) ۹/۰+ ۸/۱ ۷۱۰ ۹/۴+ ۹/۲۴
۱۱۰ (۷/۰+) ۰/۱+ ۲/۲ ۸۰۰ ۰/۵+ ۰/۲۸

۱۲۵ (۸/۰+) ۲/۱+ ۵/۲ ۱۰۰۰ ۰/۵+ ۰/۲۵
۱۴۰ (۹/۰+) ۳/۱+ ۸/۲ ۱۲۰۰ ۰/۶+ ۰/۴۲
۱۶۰ (۰/۱+) ۷/۱+ ۲/۳ ۱۴۰۰ ۰/۶+ ۰/۴۹
۱۸۰ (۱/۱+) ۷/۱+ ۶/۳ ۱۶۰۰ ۰/۶+ ۰/۵۶
۲۰۰ (۲/۱+) ۸/۱+ ۰/۴
۱) مقادیر داده شده بصورت زیر محاسبه شده اند :
* برای : میزان تغییرات است ، که تا گرد می شود و حداقل است .
* برای : میزان تغییرات است ، که تا گرد می شود .
* برای : میزان است .
*برای : میزان تغییرات است .
۲) مقادیر داخل پرانتز هنگامی اعمال می شود که لوله ها به روش جوشکاری کلاف از طریق گرمادهی تولید شوند . در اینصورت ، حد مجاز تغیرات برابر با است ، که تا گرد می شود ، و حداقل است .
۳) مقادیر داده شده برای لوله هایی با نسبت ابعادی استاندارد ۶/۱۷ بصورت زیر محاسبه شدهاند :
۳-۱ برای لوله های شاخه ای :
* وقتی که است : رواداری است ، که تا گرد می شود .
* وقتی که است : رواداری است ، که تا گرد می شود .
*وقتی که است : رواداری است ، که تا گرد می شود .
۳-۲ برای لوله های کلافی :
* وقتی که است : رواداری است ، که تا گرد می شود .
* وقتی که است : رواداری با توافق تولید کننده و مصرف کننده تعیین می شود .

جدول ۶- رواداریهای ضخامت جداره
ضخامت جداره ،s (میلیمتر) حد مجاز تغییرات ضخامت جداره ،s (میلیمتر) حد مجاز تغییرات ضخامت جداره ،s (میلیمتر) حد مجاز تغییرات
تا ۲ ۴/۰+
۰ ۲۴ تا۲۵ ۷/۲+
۰ ۴۷ تا۴۸ ۵/۰+
۰
۲ تا۳ ۵/۰+
۰ ۲۵ تا۲۶ ۸/۲+
۰ ۴۸ تا۴۹ ۱/۵+
۰
۳ تا۴ ۶/۰+
۰ ۲۶ تا۲۷ ۹/۲+
۰ ۴۹ تا۵۰ ۲/۵+
۰
۴ تا۵ ۷/۰+

۰ ۲۷ تا۲۸ ۳/۰+
۰ ۵۰ تا۵۱ ۳/۵+
۰
۵ تا۶ ۸/۰+
۰ ۲۸ تا۲۹ ۱/۳+
۰ ۵۱ تا۵۲ ۴/۵+

۰
۶ تا۷ ۹/۰+
۰ ۲۹ تا۳۰ ۲/۳+
۰ ۵۲ تا۵۳ ۵/۵+
۰
۷ تا۸ ۱/۰+
۰ ۳۰ تا۳۱ ۳/۳+
۰ ۵۳ تا۵۴ ۶/۵+
۰
۸ تا۹ ۱/۱+
۰ ۳۱ تا۳۲ ۴/۳+
۰ ۵۴ تا۵۵ ۷/۵+
۰
۹ تا۱۰ ۲/۱+
۰ ۳۲ تا۳۳ ۵/۳+
۰ ۵۵ تا۵۶ ۸/۵+
۰
۱۰ تا۱۱ ۳/۱+
۰ ۳۳ تا۳۴ ۶/۳+
۰ ۵۶ تا۵۷ ۹/۵+
۰
۱۱ تا۱۲ ۴/۱+
۰ ۳۴ تا۳۵ ۷/۳+
۰ ۵۷ تا۵۸ ۶/۰+
۰
۱۲ تا۱۳ ۵/۱+
۰ ۳۵ تا۳۶ ۸/۳+
۰ ۵۸ تا۵۹ ۱/۶+
۰
۱۳ تا۱۴ ۶/۱+
۰ ۳۶ تا۳۷ ۹/۳+
۰ ۵۹ تا۶۰ ۲/۶+

۰
۱۴ تا۱۵ ۷/۱+
۰ ۳۷ تا۳۸ ۴/۰+
۰ ۶۰ تا۶۱ ۳/۶+
۰
۱۵ تا۱۶ ۸/۱+
۰ ۳۸ تا۳۹ ۱/۴+
۰ ۶۱ تا۶۲ ۴/۶+
۰
۱۶ تا۱۷ ۹/۱+
۰ ۳۹ تا۴۰ ۲/۴+
۰ ۶۲ تا۶۳ ۵/۶+
۰
۱۷ تا۱۸ ۲/۰+
۰ ۴۰ تا۴۱ ۳/۴+
۰ ۶۳ تا۶۴ ۶/۶+
۰
۱۸ تا۱۹ ۱/۲+
۰ ۴۱ تا۴۲ ۴/۴+
۰ ۶۴ تا۶۵ ۷/۶+
۰
۱۹ تا۲۰ ۲/۲+
۰ ۴۲ تا۴۳ ۵/۴+
۰ ۶۵ تا۶۶ ۸/۶+
۰
۲۰ تا۲۱ ۳/۲+
۰ ۴۳ تا۴۴ ۶/۴+
۰
۶۶ تا۶۷ ۹/۶+
۰
۲۱ تا۲۲ ۴/۲+
۰ ۴۴ تا۴۵ ۷/۴+
۰ ۶۷ تا۶۸ ۷/۰+
۰
۲۲ تا۲۳ ۵/۲+

۰ ۴۵ تا۴۶ ۸/۴+
۰ ۶۸ تا۶۹ ۱/۷+
۰
۲۳ تا۲۴ ۶/۲+
۰ ۴۶ تا۴۷ ۹/۴+
۰ ۶۹ تا۷۰ ۲/۷+
۰
۱) مقادیر داده شده بر مبنای زیر محاسبه شده است :
*حد مجاز تغییرات برابر با است ، که تا گرد شده است .
*افزایش موضعی در ضخامت جداره برای تا و برای تا مجاز است . ولی مقدار میانگین باید در محدوده مجاز تغییرات باقی بماند .

۷- درصد پراکنش و توزیع دوده در لوله
مقدار مجاز دوده در لوله ۲۵/۰ ۲۵/۲ درصد می باشد که این مقدار باید مطابق استاندارد بند۲-۲ اندازه گیری شود درجه یکنواختی توزیع دوده در لوله باید مشابه یا بهتر از تصویر میکروسکوپی A در استاندارد بند۲-۵ باشد ضمن آنکه پراکنش دوده در لوله بایستی با تصاویر۱ تا۵ در همان روش آزمون مطابقت داشته باشد.
۸-نرخ جریان مذاب لوله(MFR)
نرخ جریان مذاب نمونه لوله که مطابق با استاندارد بند۲-۶ اندازه گیری می شود نباید بیشتر از۲۵ درصد با مقدار نرخ جریان مذاب ماده اولیه تفاوت داشته باشد.
۹-برگشت حرارتی لوله
وقتی درصد برگشت حرارتی طول(RL) تحت شرایط جدول شماره ۷ ومطابق با استاندارد بند ۲-۳ اندازه گیری می گردد نباید از ۳ درصد بیشتر باشد مگر در مواردیکه ضخامت جداره لوله از ۱۶ میلی متر بیشتر باشد.

جدول ۷-شرایط آزمون برگشت حرارتی
ضخامت جداره برحسب میلی متر دمای آزمون برحسب درجه سلسیوس مدت زمان آزمون برحسب دقیقه
تا۸
۲ ۱۱۰
۱ ۶۰
از۸ تا۱۶ ۲ ۱۲۰
از۱۶ به بالا ۲۴۰

۱۰-فشار کاری مجاز در دماهای مختلف
فشار کاری مجاز برای لوله های پلی اتیلنی دردرجه حرارتهای ۱۰ تا۷۰ درجه سلسیوس درجداول ۷ تا ۱۶ آورده شده است.
۱۱-آزمون فشار ترکیدگی

این آزمون یک نوع آزمون کنترل کیفی و بازرسی است که به منظور تعیین نوع رفتارلوله های پلی اتیلن انجام می شود
با انجام این آزمون نوع رفتار نمونه هنگامیکه درکوتاه مدت تحت فشار هیدرواستاتیک قرار می گیرد مشخص میشود.
دراین آزمون، آزمونه ها مطابق با بند ۲-۴ تحت فشار ترکیدگی قرار میگیرند. مدت زمان آزمون برای هر یک ازآزمونه ها بین ۶۰ تا ۷۰ ثانیه و دمای آزمون ۲ ۲۳ درجه سلسیوس می باشد.
درصورتی نتیجه آزمون قابل قبول اس

ت که رفتار لوله از نوع چقرمه (ترجیحا نوک قناری) باشد، با توجه به آنکه نوع رفتارلوله های پلی اتیلن بطور قابل ملاحظه ای تحت تاثیر با نوعو گونه پلی اتیلن مورد استفاده وعوامل موثر فرآیندی شامل طرح هندسی اجزای فرآیند مانند ماردون، دای،; وهمچنین شرایط فرآیند تولید مانند سرعت تولیددمای مذاب، نحوه و سرعت خنک کاری، سرعت کشش قرار می گیرد، بنابراین نتایج این آزمون می تواند به عنوان یک معیار مهم وارزشمند از جهت کنترل کیفی مواد اولیه، مناسب بودن طراحی و شرایط محیط فرآیند مورد استفاده قرار داد.

پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی مواد اولیه مورد مصرف- ویژگی ها
پیش گفتار
استاندارد پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- مواد اولیه مورد مصرف- ویژگی ها که توسط کمیسیون های مربوط تهیه و تدوین شده و در سیصد وچهارمین جلسه کمیته ملی استانداردشیمیایی و پلیمر مورخ ۲۶/۱۲/۸۲ مورد تایید قرار گرفته است اینک به استناد بند یک ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه ۱۳۷۱ بعنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود.
برای حفظ همگامی وهماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی وجهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران درمواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها ارائه شود درهنگام تجدید نظر درکمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرارخواهد گرفت.بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایرانی بایدهمواره ازآخرین تجدید نظر آنها استفاده کرد
در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده ا

ست که ضمن توجه به شرایط موجود ونیازهای جامعه، درحد امکان بین این استاندارد و استاندارد ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.

پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- مواد اولیه مورد مصرف- ویژگی ها
۱- هدف ودامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد تعیین مشخصات مواد اولیه مورد استفاده درتولید لوله های پلی اتیلنی است دراین استاندارد منظور از پلی اتیلن بدون دوده( بی رنگ) ومنظوراز پلی اتیلن سیاه، پلی اتیلن حاوی دوده( سیاه رنگ) می باشد.
محصولات لوله توید شده از پلی اتیلن باویژگی های ذکر شده دراین استاندارد پس از فرآیند الزاماً دارای خواص و کارایی مشابه نیستند
این استاندارد اطلاعاتی در رابطه با مهندسی، کارآیی و شرایط فرآیند تولید برای محصولاتی با کاربردی خاص ارائه نمی دهد.
۲-مراجع الزامی
مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آن ارجاع داده شده است بدین ترتیب آن مقررات، جزئی از این استاندارد محسوب میشود در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و/ یا تجدید نظر، اصلاحیه ها وتجددی نظرهای بعدی این مدارک مورد نظر نیست. معهذا بهتر است که کاربران ذینفع این استاندارد، امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها وتجدید نظرهای مدارک الزامی زیرا را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون چاپ و/یا تجدید نظر، آخرین چاپ و/ یا تجدید نظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است
استفاده ازمراجع زیربرای کاربرد این استاندارد الزامی است:
۲-۱ استانداردملی ایران ۵-۷۱۷۵ سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- اندازه گیری چگالی لوله و پلاستیک های گرمانرم- روش آزمون
۲-۲-استاندارد ملی ایران ۶-۷۱۷۵ سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی-بررسی چگونگی پراکنش دوده- روش آزمون
۲-۳-استاندارد ملی ایران ۷-۷۱۷۵ سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی –اندازه گیری نرخ جریان مذاب- روش آزمون
۲-۴-استاندارد ملی ایران ۸-۷۱۷۵ سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی اندازه گیری پایداری حرارتی- روش آزمون
۲-۵-استاندارد ملی ایران ۹-۷۱۷۵سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده درآبرسانی –اندازه گیری مقاومت در برابر رشد ترک ناشی از ترکیب تنش وعوامل محیطی- روش آزمون
۲-۶-استاندارد ملی ایران ۱۳۳۱ سال ۱۳۸۳ پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی ویژگی ها
۲-۷ ISO 4427 :1996 ,Polyethylene (PE) pipes for water supply –Specifications 2-8 ISO 8772:1991 ,High –density Polythylene (PE-HD)pipes and fittings for buried drainage and sewerage system-Specifications

۲-۹-ISO 8779:2001, Polyethlene (PE) pipes for irrigation laterals –Specifications 2-10 ASTMD
۱۲۴۸:۱۹۸۹,Specification for Polyethleme Plastics Molding and Extrusion Materials
۲-۱۱ ASTMD 1603: 1994, Standard Test Method for Carbon Black in Olefin Plastics
۲-۱۲ ASTM D 3515 :1996 Specification for Hotmixed, Hot –Laid Bituminous paving Mixtures
۲-۱۳BS 6437 :1984 ,British Standard Specification for Polyethylene Pipes (type 50)in metric diameters for general purpose
۲-۱۴ BS 6730 :1986 ,British Standard Specification for Black Polyethylene Pipes up to nominal size 63 for above ground use for cold potable water.

۳-اصطلاحات وتعاریف
دراین استاندارد اصطلاحات و واژه ها باتعاریف زیر بکار می رود:
۳-۱-مواد پلی اتیلنی
پلاستیک های گرما نرمی هستند که از پلیمریزاسیون حداقل ۸۵درصد وزنی مونومر اتیلن وحداقل ۹۵ درصد وزن کل مونومرهای اولفینی همراه با سایر مواد افزودنی برای آمیزه سازی تهیه شده اند.
۳-۲-دوده
دوده ازجمله مهمترین مواد افزودنی است که برای افزایش مقاومت لوله در مقابل عوامل مهاجم جوی بخصوص پرتوماورای بنفش(U.V)به پلی اتیلن پایه افزوده می گردد و می بایست دارای خصوصیات ذیل باشد:
-حداکثر مواد فرار ۹/۰درصد وزنی
-میانگین اندازه ذرات ۱/۰ تا ۲۵% میکرومتر
-میزان تولوئن استخراجی حداکثر ۱/۰ درصد وزنی
-مواد استخراج شده از مخلوط دوده و تولوئن با حداکثر ۱/۰درصد وزنی
۳-۳-مقاومت هیدوراستاتیک درازمدت در ۲۰ درجه سلسیوس و به مدت ۵۰ سال ( )
کمیتی با واحد مگاپاسکال و بیانگر میزان

تنش محیطی اعمال شده بر دیواره لوله تحت فشار می باشد که به ازای آن به احتمال ۵۰ درصد لوله ترک نخورد. در حقیقت ( )مقاومت هیدرواستاتیک متوسط یا استحکام پیش بینی شده در دمای ۲۰ درجه سلسیوس و زمان ۵۰ سال در اثر فشار آب درون لوله می باشد.
۳-۴-حد پایین اطمینان در۲۰ درجه سلسیوس و به مدت ۵۰ سال( )
کمیتی با واحد مگاپاسکال می باشدو بیانگر تنش محیطی است که به ازای آن به احتمال ۵/۹۷ درصد لوله ترک نخورد و این هنگامی است که لوله تحت آزمون هیدرواستاتیکی درازمدت در دمای ۲۰ دقیقه سلسیوس و زمان ۵۰ سال قرار گیرد
۳-۵-حداقل استحکام موردنیاز (MRS)
عبارت از تنش محیطی است که از طریق گرد کردن حد پایین اطمینان ( ) به دست می آید وواحد آن مگاپاسکال است
۳-۶-ضریب طراحی (C)
عددی بزرگتر از یک است که به عنوان ضریب اطمینان بسته به نوع ماده وکاربردآن(درجه حرارت و تنش های اضافی) تغییر می کند. حداقل مقدار C برای پلی اتیلن ۲۵/۱(در دمای ۲۰ درجه سلسیوس وطول عمر ۵۰ سال) می باشد
۳-۷ تنش طراحی ( )
عبارت است از تنش مجاز برای طراحی لوله که واحد آن برحسب مگاپاسکال بوده واز رابطه زیر بدست می آید

۴- دسته بندی
مواد پلی اتیلن براساس مطابق جدول( شماره یک) دسته بندی می شود

جدول ۱-دسته بندی

شماره دسته بندی حداقل استحکام مورد نیاز برحسب مگاپاسکال محدوده حد پایین اطمینان برحسب مگاپاسکال
۱۰ ۱
۵/۱۲ ۲۵/۱
۱۶ ۶/۱
۲۰ ۲
۲۵ ۵/۲
۵/۳۱ ۱۵/۳

۴۰ ۴
۵۰ ۵
۶۳ ۳/۶
۸۰ ۸
۱۰۰ ۱۰
۱۱۲ ۲/۱۱
۱۲۵ ۵/۱۲
۱۴۰ ۱۴
۱۶۰ ۱۶
۱۸۰ ۱۸
۲۰۰ ۲۰
۲۲۴ ۴/۲۲
۲۵۰ ۲۵
۲۸۰ ۲۸
۳۱۵ ۵/۳۱
۳۵۵ ۵/۳۵
۴۰۰ ۴۰
۴۵۰ ۴۵
۵۰۰ ۵۰

شماره دسته بندی ۱۰ برابر حداقل استحکام موردنیاز می باشد، به عنوان مثال PE63 پلی اتیلنی است که شماره دسته بندی آن ۶۳ می باشد.
۵- ویژگی های مواد اولیه
۵-۱-گرانولهای آمیزه پلی اتیلن که جهت تولید لوله استفاده می شود باید از نظر اجزای تشکیل دهنده واندازه یکن

واخت بوده وعاری از هرگونه آلودگی وناخالصی باشند.
یادآوری- مواد برگشتی تمیز کارخانه که هنگام تولید و آزمون لوله بوجود آمده می تواند مجددا توسط همان تولید کننده به مقدار حداکثر ۱۰درصد استفاده گردد، به شرط آنکه لوله تولید شده از ویژگی های لازم مطابق بااستاندارد بند۲-۶ برخوردار بوده و ماده مخلوط شده از همان گونه پلی اتیلن باشد.
۵-۲ چگالی

محدوده چگالی برای پلی اتیلن پایه (پلی اتیلن بدون رنگ)مطابق جدول شماره ۲ می باشد که مطابق با استاندارد بند ۲-۱ اندازه گیری می گردد.
جدول ۲- انواع پلی اتیلن پایه
پلی اتیلن پایه چگالی (گرم بر سانتیمتر مکعب)
سبک۱ ۹۱۰/۰ تا ۹۲۵/۰
نیمه سنگین۲ ۹۲۶/۰تا ۹۴۰/۰
سنگین۳ ۹۴۱/۰ تا ۹۶۵/۰
۱-LDPE
۲-MDPE
۳-LTPE

با توجه به اینکه برای تولید لوله، معمولا از پلی اتیلن سیاه رنگ استفاده می شود چگالی پلی اتیلن پایه از فرمول زیر محاسبه می گردد:

که در آن
d:چگالی پلی اتیلن پایه (گرم بر سانتیمتر مکعب)
D :چگالی پلی اتیلن سیاه (گرم بر سانتیمتر مکعب)
C : درصد دوده
۵-۳-نرخ جریان مذاب (MFI)
معیاری از ویسکوزیته یک پلیمر ترموپلاستیک دما وفشار مشخص است که تابعی از وزن ملکولی پلیمر می باشد بطور مشخص مقدار گرم یک پلیمر ترموپلاستیک که در اثر فشار حاصل از یک وزنه معین در درجه حرارت مشخص از یک دای به طول ۸ میلی متر و قطر ۰۹۵۵/۲ در مدت زمان ۱۰ دقیقه عبور نماید را نرخ جریان مذاب آن پلیمر گویند که مطابق بااستاندارد بند ۲-۳ اندازه گیری می شود.
مقادیرمشخص جریان مذاب قابل قبول برای پلی اتیلن مناسب تولید لوله براساس چگالی پلی اتیلن پایه درجدول ۳ آورده شده است
جدول ۳- مقادیر نرخ جریان مذاب
پلی اتیلن پایه نرخ جریان مذاب(گرم بر ده دقیقه) شرایط آزمون
دما(درجه سلسیوس) وزنه (کیلوگرم)
سبک کمتر از ۶/۰ ۱۹۰ ۱۶۰/۲
نیمه سبک کمتر از۱ ۱۹۰ ۵

سنگین کمتر از ۷/۰ ۱۹۰ ۵

۵-۴ درصد،پراکندگی وتوزیع دوده
۵-۴-۱ درصد وزنی
درصد وزنی دوده در پلی اتیلن سیاه ۲۵/۰ ۲۵/۲ می باشد که مطابق با استاندارد بند ۲-۷ است.

۵-۴-۲ پراکندگی دوده
هنگامی که پراکندگی دوده مطابق با استاندارد بند۲-۲ آزمایش گردد باید پراکندگی دوده با تصویرهای ۱ تا حداکثر۵ آن استاندارد مطابقت داشته باشد.
۵-۴-۳ توزیع دوده
توزیع دوده یا یکنواختی ظاهری باید مشابه یا بهتر از تصویر میکروسکوپی الف در استاندارد بند ۲-۲ باشد
۵-۵ مقاومت دربرابر رشد ترک نای از ترکیب تنش وعوامل محیطی (ESCR)
بیان کننده مقاومت پلی اتیلن در مقابل شروع و رشد ترک در اثر تنش درحضور یک محیط فعال می باشد. در محیطی فعال همچون صابون،روغن و یا شوینده ها تحت تنش معین، پلی اتیلن دچار ترکهایی زودهنگام می شود که در نهایت باعث شکست می شود مقادیر ESCR براساس چگالی پلی اتیلن پایه در جدول ۴ آورده شده است

جدول ۴-شرایط آزمون مقاومت در برابر رشد ترک
پلی اتیلن پایه F20(hr) F50(hr) شرایط آزمون
سبک ۱۰۰۰ – ب

سنگین و نیمه سنگین – ۱۹۲ الف

شرایط آزمون الف و ب در استاندارد بند۲-۵ توضیح داده شده است
F20: مدت زمانی است که ۲۰ درصد نمونه ها دچار ترک خوردگی می شوند و برحسب ساعت به عنوان نتیجه آزمون گزارش می شود
F50 : عبارتست از مدت زمانی که طول می کشد تا ۵۰ درصد نمونه ها کاملا ترک بخورند
۵-۶ پایداری حرارتی
برای پایدار نمودن پلی اتیلن درمقابل تخریب حرارتی از ضد اکسنده ها استفاده می شود که میزان آن براساس چگالی پلی اتیلن پایه درجدول شماره ۵ آورده شده است