تحقیق در مورد مشکلات کشت کلزا و دلیل عدم استقبال زارعین از توسعه کشت کلزا

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 تحقیق در مورد مشکلات کشت کلزا و دلیل عدم استقبال زارعین از توسعه کشت کلزا دارای ۳۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق در مورد مشکلات کشت کلزا و دلیل عدم استقبال زارعین از توسعه کشت کلزا  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق در مورد مشکلات کشت کلزا و دلیل عدم استقبال زارعین از توسعه کشت کلزا،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن تحقیق در مورد مشکلات کشت کلزا و دلیل عدم استقبال زارعین از توسعه کشت کلزا :

مشکلات داشت
مشکلات داشت کلزا را نیز به سه دسته مبارزه با علف های هرز، آفات و بیماری های کلزا دسته بندی کرده که جداگانه هر یک را مورد بررسی قرار می دهیم.
۱- مبارزه با علف های هرز

یکی از عوامل محدودکننده کشت کلزا در تمامی نقاط دنیا وجود علف های هرز است. این گیاهان که اغلب با کلزا هم خانواده اند در طول دوره ی رشد با گیاه کلزا رقابت تنگاتنگی انجام داده و به صورت معنی داری بر عملکرد کلزا موثرند. همچنین در زمان برداشت مشکل جدی ایجاد می کنند زیرا در زمان رسیدن بذور کلزا، علف های هرز به صورت خیس و نارس در سطح مزرعه پراکنده اند و ادوات برداشت را با مشکل مواجه می کنند و اغلب راننده ی کمباین مجبور به پیاده

شدن و رفع گرفتگی چرخ دنده های قسمت جلوی کمباین می گردد. ضمن اینکه بذور علف های هرز وارد مخزن شده و موجب ناخالصی بخصوصی در تولید می گردند. یکی از بهترین روش های مبارزه با علف های هرز نیز انتخاب بذر مناسب و عاری از بذور علف های هرز بخصوص بذور تیره ی شب بو مثل خردل وحشی، شلمی و غیره می باشد. علف کش مورد استفاده کلزا قبل از کاشت ترفلان است که بر روی اکثر علف های باریک برگ و تعدادی از پهن برگ ها موثر است.

بعد از کاشت نیز می توان از علف کش های گالانت، فوکوس و نابواس استفاده کرد. یکی از روش هایی که کارشناسان امر توصیه می کنند این است که کلزا در زمینی کشت شود که سال قبل یکی از غلات کشت شده و به نحو موثر با علف های هرز آن بخصوص علف های پهن برگ مبارزه شده است. در این خصوص، علف کش مناسب جهت مبارزه با علف های هرز پهن برگ تاکنون در دسترس زارعین قرار نگرفته و این یک مشکل جهانی است.
۲- آفات کلزا

از عوامل محدودکننده کشت گیاه کلزا، آفات گیاهی می باشد. با توجه به جدید بودن این گیاه در کشور، آفات خاص اختصاصی بر روی این گیاه مشاهده نشده است ولی آفات مهم دیده شده در دنیا بر روی این گیاه شامل آفات زیر است: سوسک گرده خوار، شته مومی کلم، سفیده کلم، آگروتیس، شب پره گاما، راب و حلزون.
۳- بیماری های کلزا

در رابطه با بیماری های کلزا در جهان عوامل بسیاری قابل طرح می باشد، ولی در ایران با توجه به اینکه این گیاه دارای سابقه کشت طولانی نیست، گسترش و میزان بیماری های آن نیز به همان نسبت کم است. لازم به ذکر است اکثر این بیماری ها بسیار محدود و فقط در نقاطی خاص با شرایط خاص دیده شده اند. رایج ترین بیماری های کلزا در جهان عبارتند از: آلترناریا، اسکروتینیا، سفیدک دروغی، زنگ سفید، ساق سیاه فیلودی، نماتد کلزا.
ج) مشکلات برداشت کلزا

برداشت کلزا به دو روش مستقیم و غیر مستقیم صورت می گیرد. در برداشت غیر مستقیم ابتدا بوته بریده می شود و سپس خرمن کوبی می گردد.
برداشت غیرمستقیم معمولا برای کلزای زمستانه توصیه نمی شود زیرا برداشت زود هنگام باعث کاهش میزان روغن، رطوبت زاید در بذر و وجود مقدار زیادی بذر سبز می شود. دروی دیر هنگام کلزا نیز باعث اتلاف بذر ناشی از ریزش خواهد شد. برداشت غیر مستقیم نیز همواره با مقداری ریزش بذر همراه است.
یک مشکل اساسی در برداشت کلزا این است که بذور با هم نمی رسند و همواره میوه های موجود در ساقه اصلی زودتر از میوه های روی ساقه فرعی می رسند، ضمن این که شکل گل نیز به گونه ای است که گل های پایین گل آذین زودتر از گل های بالای گل آذین می رسند. بنابراین در بهترین حالت های برداشت نیز باید حداقل از ۱۰ درصد محصول صرف نظر کرد و وقتی ۹۰ درصد گل ها می رسند برداشت را انجام داد. دو روش برای کاهش ریزش در دنیا رایج است که شامل خشک سازی و استفاده از مواد نگهدارنده غلاف می باشد.
خشک سازی (Pesication): این روش در مناطق و کشورهایی با آب و هوای مرطوب به کار گرفته می شود. در این روش با به کارگیری سمومی نظیر دی کوآت و گلیفوزیت، شرایط مرگ سریع و خشک کردن گیاه را فراهم کرده و در نهایت کلزا ۷-۵ روز بعد از به کارگیری سم می تواند برداشت شود.
استفاده از مواد نگهدارنده غلاف (Podsealant): در این روش با استفاده از ترکیباتی نظیر سیکلوهگزات موجب جلوگیری از ریزش در گیاهان یا غلاف های شکوفا می گردند. این روش ها با توجه به افزایش هزینه و سایر مشکلات مشابه در کشور ما رایج نبوده و توسط کارشناسان توصیه نمی شود.
در برداشت با کمباین توجه به این نکته ضروری است که بذر کلزا از بذور سایر غلات ریزتر است و این موضوع مستلزم تنظیم دقیق تر دستگاه است. همچنین باید از دستگاه های نو برای برداشت استفاده کرد. بعضا مشاهده شده است که در برداشت غلات تا ۲۰ درصد محصول ریزش دارد که این درصد درخصوص کلزا به مراتب بیشتر خواهد بود. بالتبع استفاده از این کمباین ها موجب خسارت فراوان و غیر اقتصادی بودن تولید محصول خواهد بود.
مشکلات خرید کلزا
قیمت خرید کلزا در سال جاری ۳۷۰ تومان تعیین شده است که رشد چشمگیری نسبت به سال های قبل داشته و از قیمت جهانی آن به طور قابل توجهی بالاتر است. در این خصوص دولت سوبسید لازم را در اختیار کارخانجات تولید روغن قرار داده است. طی سال های گذشته با توجه به پایین بودن قیمت کلزا، کارخانجات تولید روغن ترجیح دادند از محصول خارجی خریداری نمایند که این موضوع زارعین را با مشکلات جدی مواجه کرده بود.
این موضوع قابل توجه و تامل است که کشورهای عمده تولیدکننده محصولات زراعی به منظور به دست گرفتن بازار مصرف و گسترش سیطره اقتصادی خود به کشورهای در حال توسعه و مصرف کننده اقدام به پرداخت سوبسید تولید و بیزانس صادرات می نمایند و خودکفایی در تولید محصولات غذایی مستلزم صرف هزینه جهت رقابت با آنهاست.
پژوهشگران گروه بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی موفق به انتقال ژن آنتی بادی VHH به گیاه
دکتر مختار جلالی جواران عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی به همراه سبا دیمیاد دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته بیوتکنولوژی کشاورزی، موفق به ارائه اولین گزارش از انتقال ژن آنتی بادی نو ترکیب به گیاه کلزا شدند.
دیمیاد محقق این طرح در گفتگویی با خبرنگار نشریه به بیان جزئیات این گزارش پرداخت. وی اظهار داشت: با توجه به طیف وسیع کاربردهای آنتی بادی های مونوکلونال در تشخیص و درمان بیماری ها، تولید آنها از منابع ایمن، دائمی و ارزان از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد.
دیمیاد با اشاره به شباهتهای برخی از عناصر انسان و شتر گفت: آنتی بادی تک دومنی با منشاء شتری (VHH) که توسط Harmer در خانواده Camelideae کشف گردید، دارای ویژگی هایی مانند: شباهت به قطعات VH انسانی، حلالیت زیاد، تمایل بسیار و اختصاصی به آنتی ژن می باشد، بنابراین به سایر مشتقات آنتی بادی ترجیح داده می شود.

دانش آموخته دانشگاه در ادامه افزود: در این گزارش آمتی باید نو ترکیب تک دومنی علیه موسین (VHH) MUC1، در گیاه کلزا که انتخاب مناسبی به عنوان یک سیستم بیانی اقتصادی می باشد، تولید گردید. بیان این آنتی بادی تحت کنترل پیش برنده CaMV 35DS و خاتمه دهنده nos صورت پذیرفت.

وی با بیان اینکه ژن VHH به روش انتقال با اگروباکتریوم، به داخل ژنوم گیاه منتقل گردیده است،تصریح کرد: گیاهان تراریخت به کمک آنتی بادی کانامایسین با غلظت mgl-1 25 انتخاب و بذور نسل T0 برداشت شدند. حضور و بیان ژن منتقل شده به گیاهان تراریخت به کمک تکنیک PCR و SDS-PAGE تایید گردید. بنا به اظهارات این پژوهشگر، تحقیق حاضرنخستین گزارش از انتقال ژن آنتی بادی نو ترکیب به گیاه کلزا و ایجاد زمینه مناسب برای تولید دیگر پروتئینهای نو ترکیب در این گیاه می باشد.

تولید گیاه کلزای مقاوم به علف کش گلا یفوسیت توسط پژوهشکده بیوتکنولوژی گیاهی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک وزیست فناوری
گیاه کلزا به عنوان یکی از مهمترین منابع روغن گیاهی در جهان به شمارمی رود. از آنجا که این گیاه خاص مناطق معتدله است و نیازبه آبیاری چندانی ندارد ، سطح زیر کشت آن به خصوص درنواحی شمالی کشور بالا و رویکرد به سمت استفاده از روغن آن با توجه به واردات ۹۰% روغن کشور در حال گسترش است

.
رشد موازی علف های هرز در مزارع زیر کشت کلزا مهمترین مشکل در زراعت این دانه روغنی به شمار می رود و استفاده ازعلف کش ها برای رهایی ازاین مشکل گیاه را نیز از بین خواهد برد. به این منظور و با هدف بالا بردن کمیت و کیفیت محصول کلزا با روش های دست ورزی ژنتیکی گیاه کلزا را در برابر مناسب ترین و ایمن ترین علف کش موجود با نام گلایفوسیت یا رانداپ به نحوی تغییر دادیم تا ضمن از دست نرفتن ویژگی های زراعی و مفیدگیاه در برابر این علف کش مقاوم شود.

در حال حاضرصفت ایجاد مقاومت به علف کش در نسل اول و دوم گیاه به اثبات رسیده است و در مراحل بعدی پس از انجام آزمون های فیزیولوژیکی و زراعی آماده کشت در مزارع محصور خواهد بود.

مراحل نهایی طرح تولید گیاه کلزا با صفت مقاومت به علف‌کش گلایفوسیت به همت محققان پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با موفقیت در حال اجراست.

معاون پژوهشی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری و مجری این طرح با اشاره به اهمیت کشت گیاه کلزا در کشور اظهار داشت: با توجه به نیاز ایران به تامین منابع لازم برای تولید روغن خوراکی که در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد آن وارداتی است، فعالیت در زمینه گسترش کشت دانه‌های روغنی به ویژه دانه‌هایی که در شرایط مختلف آب و هوایی در ایران سازگار بوده و روغن با کیفیت بالا تولید می‌کنند از اهمیت خاصی برخوردار است و وزارت جهاد کشاورزی نیز توجه ویژه‌ای به مساله دانه‌های روغنی و گسترش آن دارد.

وی در زمینه ویژگی‌های گیاه کلزا اظهار داشت: گیاه کلزا دارای دو تیپ‌ بهاره و پاییزه بوده و می‌تـوان در شرایط مختلف آب و هوایی به کشت آن اقدام کرد. این گیاه همچنین به عنوان کشت دوم پس از بسیاری از محصولات زراعی نیز قابل کشت است.
دکتر سلمانیان در عین حال خاطرنشان کرد: گیاه کلزا خویشاوندان طبیعی زیادی دارد که به راحتی در کنار کلزا در مزارع رشد می‌کنند. برای کنترل رشد این گیاهان که در واقع علف‌های هرز به شمار می‌روند، معمولا از سم پاشی با مواد شیمیایی استفاده می‌شود که به علت خصوصیات گیاه کلزا نمی‌توان هر علف کشی را علیه آنها استفاده کرد.

وی افزود: به عنوان نمونه علف کش‌ بسیار قوی و وسیع‌الطیف Round up که در عین داشتن ترکیب شیمیایی ساده، عملکرد بسیار مؤثری دارد، علاوه بر از بین بردن کامل علف‌های هرز، بر روی گیاهان زراعی مفید نیز اثرات سوء دارد؛ لذا در سال‌های اولیه کشف آن، کاربرد این علف‌کش بسیار موثر تنها به پاکسازی حاشیه جاده‌ها، خطوط آهن و ; به ویژه در مناطق حاره‌یی محدود شده بود تا این که دانشمندان به تکنیک‌هایی دست یافتند که با بهره‌گیری از آن می‌توان با

دستکاری‌های ژنتیکی، تحمل گیاهان زراعی را نسبت به این علف‌کش افزایش داده و در نتیجه امکان استفاده ایمن از این قبیل علف‌کش‌ها فراهم شد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری خاطرنشان کرد: ژنی که باعث ایجاد مقاومت نسبت به علف‌کش می‌شود ژن‌ خاصی است که به واسطه عملکرد طبیعی آن در نهایت گیاهان قادر به تولید اسیدهای آمینه‌های خاصی می‌شوند. علف‌کش مورد استفاده قادر است با جلوگیری از تولید این آنزیم خاص از ساخته شدن اسیدهای امینه حلقوی در گیاه جلوگیری کرده و در نهایت سبب مرگ گیاه شود.

دکتر سلمانیان تصریح کرد: در روش مورد استفاده برای ایجاد مقاومت به این علف‌کش، در ژن مربوط به آنزیم مورد نظر تغییراتی ایجاد می‌کنند که در نتیجه آن، تمایل اتصال ترکیبات علف‌کش را با این آنزیم کاهش می‌دهند، در نتیجه بدون بروز هرگونه اشکال در عملکرد طبیعی آنزیم، حساسیت آن نسبت به علف‌کش کاهش یافته و در نهایت گیاه مورد نظر نسبت به علف‌کش مصونیت می‌یابد.

وی در ادامه به طرح چندین ساله محققان پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری در زمینه مقاوم‌سازی گونه کلزا در برابر علف‌کش اشاره کرد و اظهار داشت: در سال ۱۳۷۹ پروژه‌ای هشت تا ۱۰ ساله با شش مرحله کاری در پژوهشگاه تعریف شد که هدف آن دستیابی به گیاهانی بود که بتوانند ویژگی مقاومت به علف‌کش را در خود بروز دهند؛ این طرح برای جلب منابع مالی به وزارت جهاد کشاورزی پیشنهاد شد که متاسفانه در آن مقطع زمانی حمایتی از آن صورت نگرفت، با این حال اجرای این طرح بزرگ بنیادی – کاربردی، همان سال با بودجه اولیه ۱۱۰ میلیون ریال آغاز شد و فاز اول طرح (مرحله صفر) که جداسازی ژن‌های مورد نظر از گیاهان و باکتری‌ها بود در مدت یک و نیم سال اجرا شد.

دکتر سلمانیان افزود: در سال ۱۳۸۱ مراحل بعدی اجرای پروژه آغاز شد که برای تامین منابع مالی آن تاکنون ۳۰۰ میلیون ریال از محل اعتبارات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی جذب شده است. یک مرحله از این تحقیقات، دست‌ورزی ژنتیکی گیاه کلزا بود که با همکاری چند نفر از اعضای هیات علمی پژوهشگاه و دو دانشجوی تحصیلات تکمیلی طی دو سال انجام شد.

در این بخش از پروژه، ژن طبیعی را مورد دست‌ورزی قرار داده و با روش‌های مولکولی، جهش‌هایی را در ژن ایجاد کردیم که در اثر آن، تمایل علف‌کش برای اتصال به آنزیم مربوطه در گیاه کاهش یافت و ژن جهش یافته به صورت آماده در دسترس قرار گرفت. همزمان با این فعالیت‌ها، دست‌ورزی ژنتیکی گیاه کلزا و باززایی آن در شرایط آزمایشگاهی طی یک پروژه دوره دکتری و با هدایت دکتر موسوی که از همکاران همین پروژه هستند، انجام شد.

وی افزود: در مرحله بعدی طرح که یکی از دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس – دکتر دانیال کهریزی – نیز در قالب رساله دکتری خود با ما همکاری داشت، توانستیم این ژن جهش یافته را به گیاه کلزا منتقل کنیم و به این ترتیب در خرداد ماه سال جاری توانستیم نسل اول گیاهان کلزا را با مقاومت نسبتا بالا در برابر علف‌کش گلایفوسیت در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری تولید کنیم.

دکتر سلمانیان در عین حال تاکید کرد: در حال حاضر تحقیقات بر روی این طرح هنوز به اتمام نرسیده و برای این که بتوان بذر این گیاه را در اختیار مصرف‌کنندگان نهایی قرار داد نیاز به بررسی‌های بیشتری داریم به عنوان مثال باید در خصوص انتقال صفت مورد نظر به نسل‌های بعدی اطمینان حاصل کنیم(پایداری صفت). علاوه بر آن، لحاظ کردن مسائل زیست محیطی و اعمال قوانینی که از نظر ایمنی زیستی وجود دارد باید در نظر گرفته شود.

وی در پایان اعلام کرد: پیش‌بینی ما این است که تکمیل این پروژه حداقل نیازمند چهار سال زمان و منابع مالی در حدود ۴۰۰ میلیون ریال است.
بقایای حاصل از کلزا اغلب از ساقه می باشد که حدود ۳% پروتئین خام و ۶/۳۸% الیاف خام و ۱۰ تا ۱۵ درصد خاکستر دارد(۳). با توجه به اینکه تولید این محصول در ایران رو به رشد می باشد و فقر مراتع را داریم می توانیم از کنجاله کلزا بعد از روغن گیری دانه که دارای حدود ۳۵% پروتئین و ۵ تا ۶ درصد چربی و ۲/۱% فسفر قابل جذب می باشد و نسبت به سویا از برتری بالایی برخوردار است جهت تغذیه دام استفاده کنیم(۳). در یک طرح مربع لاتین ۴×۴ بر روی گاوهای

شیری نژاد ایر شایر که در شیردان کانولا گذاری شده بودند آزمایشی با استفاده از کنجاله کلزا ، جو و شبر قرمز سیلوشده انجام شد. در این آزمایش جریان ازت میکربی و غیر میکربی به کمک ازت نشاندار(N15) اندازه گیری شد و مشخص گردید جریان ازت غیر میکربی داخل شیردان وتجزیه پذیری ظاهری ازت افزایش یافته است(۷). در طرح دیگری میزان قابلیت هضم دیواره سلولی (NDF) گیاه کلزا(نابالغ) با گلو کو زینولات زیاد سیلو شده و استفاده از آن تا ۵۰% ماده خشک جیره در ۵ رأس از گوساله های نر کانولاگذاری شده در شکمبه و سرعت رشد روزانه در ۷۷ روز مدت آزمایش بر روی۶۰ رأس گوساله گوشتی افزایش یافت ولی اثری روی سرعت عبور ذرات نسبت به ۱۰۰% ماده خشک جیره از سیلوی کلزا نداشت

در طرحی با استفاده از سطوح مختلف کنجاله کلزا (صفر،۱۰،۱۵ و ۲۰) درصد و مکمل کلسیم در سه سطح (۱۲۰،۱۰۰ و ۱۳۵ گرم در کیلوگرم خوراک بر عملکرد جوجه های گوشتی نژاد آرین باعث افزایش معنی داری در مقدار خوراک مصرفی گردید و باعث افزایش اندازه غده تیروئید در مرحله آغازین و افزایش وزن دستگاه گوارش در مراحل پایانی بدون تاثیر نامطلوب بر کبد و توان تولید جوجه ها گردید. بهترین عملکرد را در سطح ۱۵% کنجاله کلزا و ۱۰۰ گرم در کیلوگرم خوراک از کلسیم داشت

ارقام کلزا(۴):۱- درکلزا سنتی به نام HEAR نیز حاوی ۲۲ تا ۶۰ درصد اسید اروسیک در روغن و ۱۰۰ تا ۲۰۵ میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله اند و در روغن موتور نیز مصرف دارد.

۲- در کلزای صنعتی اسید اروسیک کمتر از ۵% ( اسید چرب با زنجیر بلند) بوده و بنام LEAR نیز نامیده می شود . گلوکوزینولات نیز باعث طعم تند و بد گزنده اندامهای گیاهان می شود.

بذر کلزا از سال ۷۸-۱۳۷۷ به صورت انبوه وارد ایران شده است . در سال ۱۹۷۴ رقم Tower به عنوان اولین رقم دو صفر کلزا هم اسید اروسیک و هم گلوکوز ینولات آن کاهش یافته است معرفی شد. تناوب زراعی کلزا با غلات و حتی اراضی شالیزار سبب افزایش عملکرد و کنترل بیماریها و علفهای هرز آن می شود. اگر در تناوب زراعی خصوصاً با گندم و جو استفاده شود از تراکم بیماریها و آفات و علفهای هرز کاسته می شود و باعث افزایش عملکرد کلزا بر اساس نوع واریته ، روش روغن گیری و اقلیم شده و کنجاله آن دارای ۳۲ تا ۴۲ درصد پروتئین خام می باشد. این مقدار با بکارگیری کپسول چین نئوماتیک کمباین کلزا( جزایری ، ۱۳۸۵) افزایش نیز خواهد یافت.

ارقام کلزا از نظر مواد ضد تغذیه ای (Anti nutrient)(3):
۱-ارقام یک صفر (LEAR) : کمتر از ۵% اسید اروسیک در روغن و ۱۰۰ تا ۲۰۵ میکرو فول گلوکوزینولات در گرم کنجاله اند .
۲-ارقام دو صفر = رقم کانادایی(Canola , 1979): نوع اصلاح شده ارقام یک صفر بوده و کمتر از ۲% اسید اروسیک در روغن و ۱۸ تا ۳۰ میکرومول گلوکوزینولات در هر گرم کنجاله است.

۳- ارقام سه صفر(Candle): نوع اصلاح شده ارقام شلغم روغنی بوده و اصطلاحاً کاندل نامیده می شود که دارای
حداقل میزان اسید اروسیک و گلوکوزینولات بوده و نیز نسبت پوسته به مغز دانه ( درصد فیبر) کاهش یافته است.
تحقیقات بر روی ارقام آزاد گرده افشانOP(Open pollination) و هیبریدهای تجارتی با حذف لاین های نر در استانهای مختلف کشور در حال انجام و بررسی می باشند. رقم اوکاپی از ارقام مقاوم به سرما و سازگار با مناطق سرد ومعتدل بوده و از عملکرد مناسبی برخوردار است. میزان تولید بذر کلزا ۲/۱ تا ۵/۱ تن در هکتار و حدود ۵/۲-۲ برابر وزن آن نیز بقایای کلزا پس از برداشت توسط کمباین در مزرعه بر جای می ماند که قابل جمع آوری می باشد. کنجاله کلزا (واریته

(SLMشامل ماده خشک، خاکستر، پروتئین خام، چرببی، NDF وADF مطابق با توصیه های AOAC(1990)مورد آنالیز قرار گرفت. در مرحله دوم فراسنجه ¬های تجزیه¬پذیری ومقادیرناپدید شدن شکمبه¬ای وروده¬ای ماده¬ خشک و پروتئین¬خام¬کنجاله-کلزا با استفاده از تکنیک کیسه ¬های نایلونی تعیین شد. ضرایب a ،b وc برای ماده¬ خشک کنجاله-کلزا به ترتیب ۳۲/۰، ۴۹/۰و ۰۹۲/۰ومقادیرحاصل ¬برای ¬پروتئین خام ¬عبارت بود از:۳۳/۰ ،۵۸/۰و ۱۲/۰ ناپدید شدن

شکمبه¬ا¬ی وروده¬ا¬ی ماده خشک کنجاله کلزا بعد از ۱۲ساعت انکوباسیون ¬شکمبه¬ا¬ی ¬به ¬ترتیب ۶۸/۰و ۵۲/۰ وناپدیدشدن شکمبه¬ا¬ی وروده¬ا¬ی ¬پروتئین¬-خام¬کنجاله کلزا بعداز ۱۲ساعت¬ انکوباسیون شکمبه¬ای به ترتیب ۷۱/ ۰و ۶۶/۰حاصل شد.

اهمیت استفاده از پس مانده های کلزا :
با توجه به کمبود علوفه دامی و وجود مواد مغذی مناسب در پس مانده های کلزا که حدود ۵/۲ تا ۳ برابر محصول اصلی ( دانه ) تولید می گردد شایسته است از آن به عنوان یک ماده غنی از پروتئین جهت تغذیه دام ها استفاده گردد.

با اجرای طرحهای تحقیقاتی و روشهای بیوتکنولوژی نسبت به اصلاح ارقام کلزا جهت سازگاری با محیط و کم نمودن مواد ضد تغذیه ای در آن می توان نتیجه گرفت که این گیاه می تواند جانشین منابع پروتئینی خوراک دامی شود و به جای وارد نمودن میلیونها تن کنجاله سویا از خارج آن را با کنجاله کلزا جایگزین نمود و قیمت تمام شده جیره های غذایی دام و طیور را کاهش داد.

کنجاله کلزا از لحاظ اسیدهای آمینه گوگردی(اولین اسید آمینه محدود کننده و ضروری برای تولید شیر در دامها و رشد بدن در طیور و پرواربندی دامها) از کنجاله سویا غنی تر است(NRC,1989) ولی از نظر آرژنین و فنیل آلانین ، والین و لوسین کمتر می باشد که این امر از راه روشهای بیوتکنولوژی :
الف) خاموش کردن Knock – out

ب) افزایش میزان بیان ژن و اصلاح ارقام مختلف کلزا جهت افزایش ارزش غذایی بقایای کلزا برای ( برگ ، ساقه، پوشینه بذر و کنجاله)برای مصرف در خوراک دامها و طیور در کنار ارقام مقاوم به خشکسالی و بیماریها قابل تحقیق و بررسی بیشتری می باشد.
عمل آوری بقایای کلزا به دلیل میزان فیبر زیاد و عدم خوشخوراکی توسط دامها و طیور و آبزیان می تواند در افزایش مصرف و میزان قابلیت هضم آنها موثر واقع شود.

از جمله ساقه های بسته بندی شده(بیل شده) و غلاف بذرها را می توان به صورت مستقیم به تغذیه دامها رساند یا اینکه بسته های ساقه کلزا(۱۲ تا ۲۲ کیلوگرمی) را به صورت یک یا دو لایه در کف سیلوهای ذرت در دامداری ها جهت جمع آوری شیرابه سیلوی ذرت و غنی سازی آن استفاده نمود که از این طریق افزایش ارزش غذایی آن را نیز می توان انتظار داشت.