مقاله مرکز تحقیقات نجوم

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله مرکز تحقیقات نجوم دارای ۱۰۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مرکز تحقیقات نجوم  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مرکز تحقیقات نجوم،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله مرکز تحقیقات نجوم :

مقدمه :
اهمیت موضوع و دلایل انتخاب آن.
با نگاهی به گذشته کشور عزیزمان ایران، به این نکته می رسیم که تاهمین چند قرن پیش ایران، یکی از چند مرکز مهم تولید علم، در جهان بوده است.
در واقع با ورود اسلام به ایران، و تشویق علم آموزی و اکتشاف در چگونگی آغاز و انجام این جهان در معارف دینی، مسلمانان در قرن اولیه هجری تا به حال به طور پیوسته در کسب علم و دانش کوشیده اند حال بگذریم از این نکته که در بر هه ای از زمان بسیار پر تحرک و در برهه ای دیگر بنا بر علل سیاسی و روی کار نبودن دولت مرکزی نیرومند از این کار بازمانده اند؛ تاریخ علمی کشورمان با داشتن بزرگانی چون؛ زکریا رازی، فارابی، دکترحسابی ، ابن سینا، خیام، ابوریحان بیرونی، خواجه نصرالدین توسی، شیخ بهایی، و صدها دانشمند و پژوهشگر و ادیب و عارف دیگر، دلیل محکمی بر این ادعاست.

نجوم از جمله علومی بوده است که از همان آغاز تمدن شهرنشینی ایران یعنی تمدنهای پیش از دو هزار قبل از میلاد منجمله عیلام و سایر تمدنهای اطراف آن نضج یافته است.

در این مدت طولانی تا این زمان همواره ایرانیان بنابر دلایلی مختلفی که در ادامه خواهد آمد توجه ویژه ای به علم نجوم داشته اند. که رصدخانه مراغه در واقع نمونه مهم آن است.

برای پی بردن به اهمیت مرکز علمی رصدخانه مراغه همین بس که بدانیم پایه گذاری رصدخانه مراغه به گونه یک بنیاد عظیم پژوهشی و آموزشی از قرن هفتم هجری و نقش مهم آن در گرد آوردن گروهی بزرگ از دانشمندان و دانش پژوهان و دانشجویان از یک سوو تمرکز دادن کتابها و مدارک و اسناد علمی معتبر در آن و فراهم ساختن موجبات پژوهش در جوی آرام و بهره مند از تمامی امکانات لازم و بالاخره عرضه ساختن بررسیها و کشفیات این بنیاد علمی در جهان آن روز موجبات آن فر اهم ساخت تا شهرت این مرکز علمی به بیشتر سرزمینها بپیچد و توجه بسیاری از سرزمین ها را به خود جلب نماید تا جائیکه بیشتر حکمرانان و محققان آرزو می کردند تا بتوانند نظیر چنین چیزی مرکزی را در سرزمین خویش بر پا سازند.

با عنایت به ضرورت معرفی این گذشته پر بار به نسل جوان امروزی تشویق و ترغیب آنان به ادامه راه گذشتگان، ونیز ایجاد مرکزی برای و رصد اجرام آسمانی، تحقیق و پژوهش، برگزاری همایش ها و کنفرانسهای علمی و پژوهشی و ایجاد یک مرکز مطالعات نجوم در شهر ترانزیتی چون ابهر که در مسیر اتصال سه قطب علمی غرب و شرق و جنوب کشور است ضروری می نماید.

در طراحی این مجموعه باید تاسیسات جنبی را طراحی کرد که می تواند گذشته تاریخی پرشکوه علم نجوم ایران را به بازدید کنند گان در سطح های مختلف و با دانستنی های متفاوت اطلاعات ارز نده ای را انتقال داد. با ایجاد این واحد ها برداشتی متفاوت برای همه بازدید کنند گان در زمینه های علوم ستاره شناسی کهن ایران و سیر چگونگی آن بدست خواهد آمد – محققان و پژوهشگران نیز خواهند توانست با استفاده از امکانات فراهم آمده در این مجنمع علمی به کار پژوهشهای ارزنده ای در زمینه علم ستاره شناسی و رشد تکاملی آن بپردازند و بسیاری از نکات تاریک و ناشناخته را روشن کنند همچنین با ایجاد یک تالار کوچک کنفرانس و امکان برگزاری سمینارهای علمی و تبادل نظر در زمینه ستاره شناسی و تاریخ علم نجوم در ایران فراهم خواهد آمد.

با ایجاد یک پلانتاریم نیز موجبات آن فراهم خواهد گشت تا بازدید کنند گان از مجموعه بتوانند با مشاهده آن شناختی مطلوب از آسمان بدست آورند.
باشد که این خود موجب آن گردد تا شوق تحقیق در کارهای شتاره شناسی که پس از دورانهای شکوفایی گذشته. امروز از جانها بیرون رفته است دوباره در میان جوانان این مرز و بوم زنده شود.

از طرفی ایجاد و چنین مجموعه ای می تواند در جلب توریست نیز موثر بود. و ضمن رونق بخشیدن به اقتصاد شهر با توجه به بناهای تاریخی شهر موجب رونق صنعت جهانگردی شود.
جدا از مناطق فوق باید به این نکته توجه داشت که اصولا تحقیق درباره علوم زیر بنایی چون نجوم جز و شاخص های توسعه کشورها به حساب می آید بنابراین پرداختن به مسائلی همچون علم نجوم می تواند روح تحقیق و توسعه را در ملت ها پرورش دهد.

فصل اول : مطالعات پایه

۱ – ۱ ) مطالعات جغرافیایی، اقلیمی، اجتماعی و فرهنگی و ;
شناخت و ارزیابی وضع موجود
معرفی اجمالی استان زنجان:

استان زنجان با وسعتی بیش از ۲۲ هزار کیلومتر مربع در منطقه شمال بین ۳۵ و ۳۵ و ۱۵ و ۳۷ عرض شمالی از خط استوا و ۱۰ و ۴۷ و ۲۸ و ۴۹ طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. میانگین ارتفاع آن بیش از ۱۵۰۰ متر از سطح دریاست. پست ترین نقطه داخل آن با ارتفاع ۳۰۰ متر در منطقه طارم و بلندترین قله آن با ارتفاع ۲۹۰۰ متر در کوههای تخت سلیمان از ارتفاعات شهرستان ماهنشان قرار دارد. استان زنجان از شمال به استانهای آذربایجان شرقی، اردبیل و گیلان از شرق به استان قزوین و از جنوب به استان همدان و کردستان و از غرب به استان آذربایجان غربی محدود می باشد. براساس آخرین تقسیمات کشوری استان زنجان دارای ۷ شهرستان، ۱۵ بخش، ۴۶ دهستان، ۱۶ شهر باشد.

اگر اقلیم را عملکرد ویژگیهای قالب یک منطقه دراز مدت تعریف کنیم که خود تحت تاثیر عواملی از قبیل عرض جغرافیایی، دوری و نزدیک به منابع بزرگ آب، پستی و بلندی ارتفاع سطح دریاها، واقع شدن در مسیر جریانهای عظیم رطوبتی قرار می گیردفلذا در استان زنجان با توجه به متوسط سالیانه ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیمتر متوسط دمای سالیانه ۹ تا ۱۷ درجه سانتیگراد سه نوع اقلیم:

نیمه خشک فراسرد؛
نیمه خشک سرد؛
مدیترانه ای سرد؛

را می توان مشخص کرد براساس اقلیم منطقه ابهر و خرمدره نیمه خشک سرد و منطقه خدابنده مدیترانه ای سرد و زنجان نیمه خشک فراسرد خواهد بود. همچنین می توان گفت که آب و هوای کوهستانی که نواحی قیدار، زنجان و ابهر را در بر می گیرد زمستانهای سرد و پربرف و تابستانهای معتدل از ویژگیهای آن است. منطقه طارم علیا دارای آب و هوای گرم و نیمه مرطوب می باشد که تابستانهای گرم و زمستانهای ملایم دارد و از درجه رطوبت و میزان بارندگی قابل توجهی برخوردار است. مناطق قشلاق افشار، انگوران، ماهنشان نواحی استان را تشکیل می دهند.
الف ) معرفی موقعیت شهرستان در استان:

شهرستان ابهر یکی از شهرستانهای هفتگانه استان زنجان است که در شرق این استان واقع شده و مرکز آن شهر ابهر است. این شهرستان شامل ۴ شهر به نامهای ابهر، سلطانیه، صائین قلعه و هیدج است. شهرستان ابهر از نظر اوضاع توپرگرافی و پدیده های انسانی قابل مقایسه با شهرستان زنجان است و ارتفاعات تاریخی مشترکی دارند .

این شهرستان از سمت جنوب و مشرق به تاکستان، از غرب به قیدار، از شمال به طارم علیا و زنجان و از شمال شرقی به طارم سفلی از استان قزوین محدود است و فاصله ان تا تهران ۲۳۰ کیلومتر و تا مرکز استان ۹۰ کیلومتر است. جدول شماره (۱) تقسیمات اداری، سیاسی زنجان در سال ۱۳۸۰ را نشان می دهد. (نقشه شماره ۱ )

جدول شماره ۱ ) تقسیمات اداری، سیاسی استان زنجان در سال ۱۳۸۰
شهرستان تعداد بخش تعداد دهستان مساحت (کیلومتر مربع) تعداد آبادی نام شهرستانهای تابعه
جمع دارای سکنه خالی از سکنه
کل استان ۱۵ ۴۶ ۲۲۱۶۴ ۱۲۰۶ ۹۷۴ ۲۳۲

ابهر ۲ ۸ ۲۹۹۳ ۱۴۶ ۱۱۸ ۲۸ ابهر، صائین قلعه، هیدج، سلطانیه
ایجرود ۲ ۴ ۱۸۲۹ ۹۵ ۷۹ ۱۶ زرین آباد، حلب

خدابنده ۴ ۱۰ ۵۱۵۱ ۲۶۶ ۲۳۵ ۳۱ قیدار، سجاس، گرماب، زرین رود
خرمدره ۱ ۲ ۴۰۷ ۲۹ ۱۸ ۱۱ خرمدره
زنجان ۲ ۱۱ ۶۷۶۳ ۲۵۷ ۲۸۹ ۶۸ زنجان

طارم ۲ ۵ ۲۲۳۵ ۱۵۴ ۱۰۱ ۵۳ آب بر، چورزق
ماهنشان ۲ ۶ ۲۷۸۶ ۱۵۹ ۱۳۴ ۲۵ ماهنشان، دندی
مأخذ : سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان، آمار نامه استان زنجان، ۱۳۸۰
۲ ) بررسی جغرافیا و منابع طبیعی محدوده شهرستان شامل:
جمعیت، رودها، کوهها، مراتع، طول و در عرض جغرافیایی، راههای ارتباطی، پوشش گیاهی و ;
تعداد جمعیت و خانوار شهرستان ابهر: شهرستان ابهر در سال ۱۳۶۵ دارای ۱۶۷۴۴۷۰ نفر جمعیت بوده است. از مجموع کل شهرستان تعداد ۹۱۱۳۴ نفر ساکن در نقاط شهری و ۷۶۳۳۶ نفر ساکن در نقاط روستایی بوده اند.

طبق سرشماری سال ۱۳۷۵ جمعیت شهرستان ابهر به ۲۰۰۳۰۵ نفر افزایش یافته است که با توجه به جمعیت ۱۶۷۴۴۷۰ نفری سال ۱۳۶۵ در طی این مدت از نرخ رشدی برابر ۸/۱ درصد برخوردار بوده است. در سال ۱۳۷۵ جمعیت شهرستان ابهر در حدود ۲/۲۲ درصد جمعیت کل استان را تشکیل داده است.
از تعداد جمعیت شهرستان در سال ۱۳۷۵ حدود ۵۹ درصد در نقاط شهری و ۴۱ درصد در نقاط روستایی سکونت داشته اند. نرخ رشد جمعیت شهری شهرستان در دهه ۷۵-۶۵ برابر ۷/۲ درصد و در مناطق روستایی برابر ۵/۰ درصد بوده است. جدول شماره (۲) تعداد جمعیت و خانوار شهرستان ابهر را در سال ۱۳۷۵ نشان می دهد.

جدول شماره ۲ ) تعداد جمعیت و خانوار شهرستان ابهر در سال ۱۳۷۵
شرح جمعیت خانوار مرد زن
نقاط شهری ۱۱۹۹۹۹ ۲۵۳۱۰ ۶۰۹۲۲ ۵۹۰۷۷
نقاط روستایی ۸۰۳۰۶ ۱۵۳۱۷ ۳۹۸۶۲ ۴۰۴۴۴

جمع ۲۰۰۳۰۵ ۴۰۶۲۷ ۱۰۰۷۸۴ ۹۹۵۲۱
مأخذ : مرکز آمار، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۷۵، شهرستان ابهر.
ساخت جنسی و سنی :

در آبان ۱۳۷۵ از ۲۰۰۳۰۵ نفر جمعیت شهرستان، ۱۰۰۷۸۲ نفر مرد و ۹۹۵۲۱ نفر زن بوده اند که در نتیجه، نسبت جنسی برابر ۱۰۱ به دست می آید. به عبارت دیگر در این شهرستان در مقابل هر ۱۰۰ نفر زن، ۱۰۱ نفر مرد وجود داشته است. از جمعیت این شهرستان ۹۳/۳۹ درصد در گروه سنی کمتر از ۱۵ ساله، ۹۸/۵۴ درصد در گروه سنی ۱۵-۶۴ و ۰۵/۵ درصد در گروه در گروه سنی ۶۵ ساله و بیشتر قرار داشته اند و سن بقیه افراد نیز نامشخص بوده است.
بعد خانوار و پراکندگی آن :

در آبان ۱۳۷۵؛ از کل خانوارهای معلولی ساکن شهرستان،۲۸/۶۴ درصد در نقاط شهری و ۷۲/۳۵ درصد در نقاط روستایی سکونت داشته اند.
در این شهرستان، میانگین تعداد افراد در خانوارهای معمولی، ۹۶/۴ نفر به دست آمده است. این میانگین برای خانوارهای شهری، ۶۹/۴ نفر و برای خانوار های روستایی، ۲۳/۵ بوده است.

مهاجرت:
توزیع مهاجرت بر حسب آخرین محل اقامت قبلی:
در فاصله سالهای ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵، ۱۹۹۶۴ نفر به شهرستان وارد و یا در داخل این شهرستان جابه جا شده اند. محل اقامت قبلی ۸۹/۲۴ درصد مهاجران، سایر استانها، ۹۱/۹ درصد شهرستانهای دیگر استانمحل سرشماری و ۶۱/۶۳ درصد شهر یا آبادی دیگیر در همین شهرستان بوده است. محل اقامت قبلی افراد، خارج تاز کشور یا اظهار نشده بوده است.

مقایسه محل اقامت قبلی مهاجران با محلی که در آن سرشماری شده اند نشان می دهد، ۷۰/۳۲ درصد از روستا به شهر، ۵۳/۴۵ درصد از شهر به شهر، ۸۷/۱۰ درصد از روستا به روستا و ۳۰/۹ درصد از شهر به روستا در طی ۱۰ سال قبل از سرشماری آبان ۱۳۷۵ مهاجرت کرده اند.

جدول شماره (۲): مهاجران وارد شده طی ۱۰ سال قبل از سرشماری آبان ۱۳۷۵ بر حسب آخرین محل اقامت قبلی به تفکیک نقاط شهری و روستایی و جنس.
آخرین محل اقامت قبلی جمع ساکن در نقاط شهری ساکن در نقاط روستایی
مرد زن مرد زن
جمع ۱۹۹۶۴ ۸۱۱۶ ۷۵۹۰ ۲۰۶۴ ۲۱۹۴
شهرستان محل سرشماری ۱۲۷۰۰ ۵۱۶۵ ۴۶۱۴ ۱۴۲۱ ۱۵۰۰
شهر ۵۳۲۱ ۲۱۶۷ ۲۱۰۲ ۴۹۴ ۵۵۸

آبادی ۷۳۷۹ ۲۹۹۸ ۲۵۱۲ ۹۲۷ ۹۴۲
شهرستانهای دیگر در همین استان ۱۹۷۸ ۸۲۸ ۷۸۰ ۱۷۸ ۱۹۲
شهر ۹۵۲ ۳۹۹ ۳۹۳ ۷۴ ۸۶
آبادی ۱۰۲۶ ۴۲۹ ۳۸۷ ۱۰۴ ۱۰۶

شهرستانهای سایر استانها ۴۹۶۹ ۲۰۷۱ ۲۱۶۱ ۳۴۷ ۳۹۰
شهر ۴۶۷۴ ۱۹۶۳ ۲۰۶۶ ۳۰۳ ۳۴۲
آبادی ۲۹۵ ۱۰۸ ۹۵ ۴۴ ۴۸
خارج از کشور ۲۴۱ ۱۰ ۸ ۱۱۶ ۱۰۷
اظهار نشده ۷۶ ۴۲ ۲۷ ۲ ۵
دین:
در آبان ۱۳۷۵ ، از جمعیت شهرستان ۸۶/۹۹ درصد را مسلمانان تشکیل می داده اند. این نسبت در نقاط شهری ۸۳ ۹۹ درصد و در نقاط روستایی ۹۱/۹۹ درصد بوده است.
سواد :
در آبان ۱۳۷۵ از ۴۸۳۱۶ نفر جمعیت ۶ ساله و بیشتر این شهر ، ۸۵ درصد با سواد بوده اند این نسبت در بین مردان ۵۶/۸۹ درصد و در بین زنان ۴۲/۸۰ درصد بوده است.
از جمعیت این شهر ۸۵۱۷ نفر در دوره ابتدایی و سواد آموزی ، ۵۷۵۱ نفر در دوره راهنمایی ۴۴۵۶ نفر در دوره نتوسطه و ۱۲۱۳ نفر در دوره عالی در حال تحصیل بوده اند.
آموزش:
در آبان ۱۳۵۷ ، از جمعیت ۶- ۲۴ ساله شهرستان ، ۹۵/۶۹ درصد در حال تحصیل بوده اند. این نسبت در نقاط شهری ۲۳/۷۶ درصد و در نقاط روستایی ۹۰/۶۰ درصد بوده است.
در این شهرستان ، ۳۳/۹۵ درصد از کودکان ، ۲۷/۹۰ درصد از نوجوانان و ۷۷/۳۹ درصد از جوانان به تحصیل اشتغال دارند.
وضع فعالیت :
در آبان ۱۳۵۷ ، در این شهرستان ، افراد شاغل و افراد بیکار (جویای کار) در مجموع ۱۸/۳۲ درصد از جمعیت دهساله و بیشتر را تشکیل می داده اند.
این نسبت در نقاط شهری ۰۹/۳۲ درصد را مردان و ۷۸ / ۶ درصد را زنان تشکیل می داده اند.
بیشترین میزان فعالیت مربوط به گروه سنی ۳۰ – ۳۴ ساله با ۱۶ /۵۶ درصد و کمترین میزان به گروه سنی ۱۰ – ۱۴ ساله با ۴۲ / ۱ درصد بوده است.
بالاترین میزان فعالیت برای مردان مربوط به کروه سنی ۳۵ – ۳۹ ساله با ۰۹ /۹۷ درصد و برای زنان مربوط به گروه سنی ۳۰ – ۳۴ ساله با ۱۹ / ۱۱ درصد بوده است.

توپوگرافی، زمین شناسی منطقه و رودخانه ها و سایر منابع آب :
(شهرستان ابهر در منطقه ای کوهستانی قرار دارد که شهرها و روستا های آن در دامنه ها و دشت های بین کوهها قرار گرفته اند، این رشته کوهها از نظر زمان پیدایش متعلق به دوران سوم زمین شناسی بوده و فرسایش دوران چهارم سبب تغییر چهره این ناهمواریها شده و بیشتر ماسه ای و دولومیتی تشکیل گردیده ، از جوانترین تشکیلات بایندر که ماسه سنگهای ارغوانی و شیتهای سیلیسی به ضخامت ۱۵۰ متر و روی آن تشکیلات سلطانیه که دولومیتهای روشن بطور هم شیب روی تشکیلات بایندر قرار دارند در جنوب مشاهده می شوند که به وسیله گسلهای متعدد از هم جدا شده اند.)
زمین شناسی :
تشکیلات زمین شناسی منطقه زنجان متفاوت و متعلق به دورانهایی از پر کامبرین تا دوران سوم زمین شناسی است. در قسمت غرب ، منطقه روی تشکیلات بلوکی مشهور بنام کوههای بلوکی میانه قرار دارند که در اثر نیرو های وارده طبقات بطور افقی بالا آمده و به وضوح قابل رویت می باشد و رسوبات این تشکیلات شامل مارن ، رس ، نمک ، گچ و طبقات سبز کلریتی هستند. کوههای بلوکی تا نزدیکی های زنجان در دو طرف دشت مورد مطالعه کشیده شده اند و در اطراف زنجان وجود معادن نمک نشانه قاره ای بودن آن است. در جنوب غربی زنجان تشکیلات بیجار مشرف به دشت مورد مطالعه مربوط به دوران اینفراکامبرین که قدیمی ترین دوران زمین شناسی است وجود دارد و شامل سنگهای گرانیت دوران می باشد. در قسمت جنوب شرقی منطقه تشکیلات سلطانیه از قدیمی ترین تشکیلات دوان پر کامبرین است و شامل دولومیتهای مشهور سلطانیه می باشد که نشاندهنده پیشروی دریا در دوران فوق است. همچنین در این قسمت و نزدیکی های روستای بولاماجی دراثر فعالیتهای آتشفشانی توفهای دوره مشاهده می شود. در قسمت شمال شهرستان زنجان ، منطقه طارم شامل سنگهای گرانیت و گرانودیوریت که جزو مواد نفوذی می باشند وجود دارد و دارای مینرالهای آمفیبول ، فلسدسپات و دیوریت است و مربوط به دوران سوم (ائوسن) بوده و در بعضی مناطق سنگهای گرانیتی ، توفها را دگرگون نموده است.
رودخانه ها و سایر منابع آب :
منابع آبیاری منطقه مورد مطالعه شامل رودخانه های زنجان چای و ابهر چای و نزولات آسمانی و تعدادی چاههای عمیق و نیمه عمیق و یک رشته قنات به شرح زیر می باشند:
• ابهر چای در جنوب شرقی منطقه اراضی دشت را در اطراف خرمدره مشروب می نماید.
• زنجان رود قسمت اعظم اراضی دشت زنجان را در مرکز و شمال غربی منطقه مشروب می کند.
• یک رشته قنات در اراضی قریه دیزج جهت آبیاری مورد بهره برداری قرار می گیرد.
• علاوه بر منابع فوق و نزولات آسمانی که در مبحث آب و هوا به صورت جدولی خلاصه شده است.
• در قسمت های مختلف منطقه چاههای نیمه عمیق عمیق حفر و مورد استفاده قرار می گیرد.
که نتایج تجزیه های آزمایشگاهی آنها در جدول زیر قید و با توجه به ارقام مندرج آبهای مذکور قابل استفاده و کاملا ً مناسب آبیاری می باشند.
مراتع ، پوشش گیاهی :
از نظر درجه بندی ، مراتع موجود در منطقه ابهر جزو مراتع خوب و متوسط به حساب می آیند که در ارتفاع ۲۰۰۰ متر قرار دارند و مراتع ییلاقی نامیده می شوند که در حدود ۲۵ درصد از کل مراتع استان ا تشکیل می دهند.
رویش این مراتع از اوایل خرداد ماه شروع و تا آخر شهریور ماه ادامه دارد اما به علت کمی ریزش باران و بالا بودن تبخیر تجدید حیات گونه ها مرغوب مرتعی با مشکلات مواجه است و چون شغل عمده ساکنین اطراف و روستا ها دامداری است چرای بی رویه باعث از بین رفتن گونه ها شده است.

سطح اراضی کشاورزی :
بر اساس گذارش سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان مندرج در سال نامه اماری استان زنجان (سال ۱۳۸۰) سطح زیر کشت محصولات سالانه دائمی شهرستان ابر به میزان ۶۳۳۵۹ هکتار می باشد . سطح زیر کشت محصولات سالانه شهرستان ابهر ۵۳۵۸۶ هکتار که از این میزان ۱۸۱۰۶ هکتار آبی و ۳۵۴۸۰ هکتار دیم می باشد.
در شهرستان ابهر ۸۱۲۳ هکتار زیر کشت باغات مثمر و ۱۶۵۰ هکتار زیر کشت باغات غیر مثمر می باشد.
در این شهرستان ۵۰۰۰ هکتار جنگل و ۱۵۲۷۵۰ هکتار مرتع وجود دارد.
خاک :
خاکهای منطقه در سه واحد فیزیوگرافی به شرح زیر قرار دارند:
۱ ) فلاتهای پست و بلند
۲ ) دشتهای آبرفتی دامنه ای
۳ ) اراضی پست
۱ ) فلاتهای پست و بلند :
این خاکها قسمت اعظم منطقه را باستثنا اراضی اطراف رودخانه ابهر چا و زنجان چای تشکیل می دهد. شیب این اراضی متفاوت و از ۱ تا ۱۲ درصد و پستی و بلندی و فرسایش آبی کم تا زیاد دیده می شود . مقدار سنگریزه در سری های مختلف خاک از ۱۵ تا۴۰ درصد متغیر است.
۱ – ۲ ) مطالعات پیرامون نجوم
۱ – ۲ – ۱ ) مفاهیم پایه و اطلاعاتی از دانش ستاره شناسی:
جهان :
جهان مرکب از ستارگان ، سیارات ، ستارگان دنباله دار، و اجرای آسمانی دیگر است. چشم است. چشم غیر مسلح می تواند خورشید، چند سیاره ، یک قمر چند هزار ستاره ابر های شهاب و گهگاه ستاره ای دنباله دار را روئیت کند. این اجرام آسمانی اجزایی هستند که جهان را تشکیل می دهند ، کم و بیش به جهان صورتی که خانه ها، مساجد، بیمارستانها و گرد شگاهی ، اجزاء تشکیل دهنده یک محله هستند. این اجزاء جمع آمده اند تا بقای جهان را رقم زدنند. سیارات ، سیارکها، اقمار ، ستارگان دنباله دار شهاب سنگها به دور ستاره منفردی می گردند. ستاره ای که خورشید ش می نامیم اینها همه با همه منظومه شمسی را تشکیل می دهند. خورشید و میلوینها ستاره و دیگر ، اجتماعی از ستارگان را پدید می آوردند که به کهکشان راه شیری معروفند قطر کهکشانها تقریباً صد هزار سال نوری است.
کهکشانی مجموعه ای از میلیونها ستاره است که بعضی از آنها به مراتب از خورشید بزرگتر و برخی دیگر به طور قابل ملاحظه ای کوچکترند .
ستارگان :
ستارگان گوی های بزرگی از گاز بسیار گرم هستند که به واسطه نورشان می درخشد دمای آنها در سطح هزاران درجه است در واضح دمایشان بیشتر است.
ستارگان در فضا حرکت می کنند لذا حرکت آنها به آسانی مشهور نیست. در یک سال هیچ تغییری در وضعیت نسبی آنها نمی توان ردیا بی کرد. حتی در هزار سال نیز حرکت قابل ملاحظه ای در آنها قابل مشاهده نیست. بی ثباتی ظاهری ستارگان موجب شده است که نام به آنها اطلاق شود. فاصله بین ستارگان خیلی بیشتر از فواصل میان سیارات است . حتی نزدیکترین ستار ، به خورشید در فاصله ۴۵۰ هزار واضح نجومی است (فاصله زمین از خورشید ۱۵۰ میلیون کیلومتر است این فاصله را واحد نجومی می نامند.)
منظومه شمسی :
نام منظومه به خاطر نظم خاصی که بر این مجموعه حاکم است. انتخاب شده وصفت شمسی حاکی از آن است که در این مجموعه خورشید و فرمانروا است. در حدود ۹ / ۹۹ در صد همه ماده این منظومه در خورشید مجتمع است. حاصل این توزیع جرم این است که خورشید بی جرم تقریباً ساکن است و همه اجرام سبکتر در گرد آن می گردند.

منظومه شمسی از عناصر زیر تشکیل شده است:
خورشید ، سیارات، سیارکها، چندین ماه که به اقمار مشهور نرو دور سیارات می گردند، ستارگان دنباله دار که گهگاه ظاهر می شدند و تعداد بسیار زیادی شهاب وار.
خورشید ستاره ای است که زمین و سیارات دیگر دور آن می گردند و از آن کسب نور و حرارت می کنند. حجم خورشید چندین هزار برابر حجم زمین و فاصله اش تا زمین ۱۲۹ میلیون کیلومتر است و نور آن در مدت قریب به ۸ دقیقه به زمین می رسد.
سیارات :
فاصله سیارات نسبت یکدیگر ثابت نیست و مکان خود را در آسمان تغییر می دهند و دو حرکت دارند. حرکت انتقالی به دور خورشید و حرکت وضعی به دور خود سیاراتی که به دور خورشید می گردند به ترتیب فاصله از خورشید عبارتند از:
۱ ) عطارد «تیر» ۲ ) زهره «ناهید» ۳ ) زمین ۴ ) مریخ (بهرام) ۵ ) مشتری ۶ ) زحل (کیوان) ۷ ) اورانوس ۸ ) نپتون ۹ ) پلوتون سیارات از خورشیدی ندارند و از خورشید کسب نور می کنند.
سیارکها :
سیارکها اجرام جامد کوچکی با شکلهای نامنظم هستند که مانند سیارات بزرگ به دور خورشید می کردند و تفاوت عمده آنها با سیارات در اندازه آنهاست.
بزرگ ترین سیارک، قطی برابر با ۸۰۰ کیلومتر دارد. و برخی قطری معادل ۲ کیلومتر دارند.تخمین زده می شود که با یک الکتروسکوپ بزرگ می توان از بیش از ۱۰۰ هزار سیارک دارند.
۱ )ا قمار :
شش سیاره از نه سیاره بزرگ (زمین، مریخ، شتری، زحل، اورانوس، نپتون) هر کدام یک یا چند ماه دارند که به دور آن ها می گردند اینها ا قمار نامیده می شوند.
این سیارات کوچک غیر از حرکت به دور خود دو حرکت دیگر هم دارند، یکی به دور سیارات و دیگری به دور خورشی. زمین فقط یک ماه دارد در حاکی که مشتری ۱۴ ماه دارد تا به حال ۳۴ قمر کشف شده است.