مقاله شبکه هوایی برق

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله شبکه هوایی برق دارای ۱۱۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله شبکه هوایی برق  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله شبکه هوایی برق،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله شبکه هوایی برق :

شبکه هوایی برق

اندازه گیری خطوط هوایی
این سیستم جهت اندازه گیری نقاطی از خط هوایی که دچار تغییر امپدانس گشته بعنوان مثال اتصال کوتاه Short ، پارگی Break ، نشت Leakage و غیره کاربرد دارد که با قطع انرژی الکتریکی خط میتوان به آن نقاط دسترسی پیدا کرد . بهره برداری از این سیستم عیب یابی در روی خطوط هوایی با هر سطح ولتاژی که خط داشته باشد قابل اجرا بوده که مهمترین ویژگی آن حصول اطمینان از سلامتی خط به منظور اجتناب از خطر ایجاد حادثه برق گرفتگی و خطر برگشت امواج و قطع مجدد فیدر قبل از برقدار شدن دوباره خط میباشد .

کارآیی دستگاه
اساس کار اندازه گیری بعهده دستگاه رفلکتور TELEFLEX-M بوده که از طریق یک سیستم ارسال کننده مخصوص SPECIAL TRASFERSYS که رفلکتور را به خط متصل می کند می تواند کار عیب یابی روی خط را انجام دهد . این دستگاه مجهز به قابلیت های زیر است :
۱- کنترل بسیار ساده عملیات
۲- وضوح بسیار خوب منحنی در طولهای کم و خیلی زیاد هوایی

۳- مجهز به رنجهای دینامیکی و سیگنالی بسیار گسترده
۴- صفحه نمایش منحنی ، رنگی در ابعاد بزرگ و از نوع TFT-DISPLAY
۵- امکان مقایسه منحنی فازها با هم ( فاز سالم بعنوان مبناء و فاز معیوب جهت عیب یابی ) از طریق صفحه نمایش و سیستم بانک اطلاعاتی بصورت همزمان
۶- حافظه داخلی برای ضبط ۳۵ منحنی به اضافه آماده سازی جهت اطلاعات بیشتر ADDITIONAL SET-UP به گونه ای که پس از خاموش کردن دستگاه هیچگونه اطلاعاتی از روی دستگاه پاک نخواهد شد .

۷- درگاه مخصوص جهت اتصال رفلکتور به رایانه و چاپگر
ویژگیهای رفلکتور

کلیه ویژگیهای این رفلکتور در دفترچه بهره برداری از آن بطور کامل ذکر شده است
اندازه گیری بطریق استفاده استاندارد از رفلکتور

در اندازه گیری استاندارد حداکثر طول قابل اندازه گیری با رفلکتور ۳۰۶ کیلومتر است در زمانی که مقدار نصف سرعت انتشار موج عدد V/2=149/9 متر برمیکرومتر ثانیه انتخاب شده باشد . در این حالت دامنه ولتاژ پالس خروجی ۴۰ ولت پیک توپیک Vpp و عرض پالس آن ۵ میکرو ثانیه است .
اندازه گیری مسافت های خیلی طولانی ( غیر استاندارد )

در اندازه گیری غیر استاندارد ، حداکثر طول قابل اندازه گیری ۱۰۰۰ کیلومتر بوده که در این حالت نصف عدد سرعت انتشار موج V/2= 149/9 متر بر میکروثانیه و دامنه ولتاژ خروجی ۱۵۰۰ ولت پیک توپیک Vpp در مقاومت ۳۰۰ اهم و توان مصرفی دستگاه مولد ۵ کیلو وات و عرض پالس ۱۴ میکروثانیه است . در این وضعیت اندازه گیری سیستم مجهز به فیلترهای ۱۰۰ و ۳۰۰ کیلوهرتز و ۱ مگا هرتز بوده که می تواند سبب تضعیف نویزهای شدید در موقع اندازه گیری شود . توجه داشته باشید در هر روش اندازه گیری ( استاندارد یا غیر استاندارد ) رفلکتور مدل M نقش اصلی را بعهده دارد که میتواند در محل آزمایش با اتصال به لوازم جانبی آن کار تست و عیب یابی خط را انجام دهد . مراحل اندازه گیری می تواند روی یک فاز یا هر یک از سه فاز انجام شود ، ولی چنانچه تمایل داشته باشیم کار آزمایش روی هر سه فازرا همزمان انجام دهیم ، جهت هر فاز یک سیستم ارسال کننده مجزا مورد نیاز خواهد بود
تاثیر صائقه بر شبکه های برق:

از زمانهای بسیار قدیم بشر با آهن ربا های طبیعی آشنا بوده ، نیروهای جاذبه و دافعه بین قطعات مختلف این آهن ربا ها و نیز بین آنها و سایر قطعات آهنی را می شناخته است . اما تا حدود ۲۰۰ سال قبل تحلیل صحیح و دقیقی از رفتار اجسام مغناطیسی ارائه نشده بود و به همین دلیل استفاده چندانی از این پدیده انجام نمی شد . در سال ۱۸۱۹ میلادی یک دانشمند دانمارکی به نام اورستد متوجه شد هنگام عبور جریان برق از یک سیم ، چنانچه در مجاورت آن قطب نمایی قرار دهیم ، عقربه قطب نما ( که از جنس آهن ربای طبیعی است ) منحرف می گردد . این تجربه نشان داد که جریان برق نیز مانن آهن ربای طبیعی در اطراف خود یک میدان مغناطیسی ایجاد می کند که شدت آن بستگی به شدت جریان دارد عکس العمل آرمیچر: عواملی که در حالت بارداری دینامو باعث تغییر نیروی

الکتروموتوری آرمیچر می باشد عکس العمل آرمیچر نامیده می شود و مهمترین آنها به شرح زیر است: ۱- عکس العمل القا شونده که باعث افت ولتاژ در مقاومت سیم پیچ آرمیچر می شود در حالت ژنراتور V=E-RI و در حالت موتور V=E+RI می باشد 0E نیروی الکتروموتوری تولید شده و V ولتاژ دو سر آرمیچر و RI افت ولتاژ آرمیچر می باشد۰ ۲- عکس العمل مغناطیسی که باعث نیروی الکتروموتوری و فوران می گردد و به دو دسته تقسیم می شود۰ الف: عکس العمل

عرضی ب: عکس العمل طولی الف: عکس العمل عرضی میدان مغناطیسی یک ماشین ، توسط سیم پیچ تحریک تامین می گردد ۰ در یک ماشین باردار ، جریانی که از سیم پیچ های آرمیچر می گذرد نیز تولید میدان مغناطیسی می نماید و این میدان روی میدان اصلی اثر نموده و با عث ایجاد خطوط میدان تحریک می شود . آرمیچر که از سیم پیچ های آن جریان می گذرد میدانی به وجود می آورد که محور آن بر محور جاروبکها منطبق است۰ وجود میدان آرمیچر سبب عرضی آرمیچر در e.m.f. آرمیچر تغییر نمی دهد ولی در حالت اشباع ماشین e.m.f. ارمیچر کاهش می یابد. در حالت بارداری ، جریان میدان تحریک و جریان

آرمیچر هر دو وجود دارند و m.m.f. های منتجه این دو جریان تولید موج دانسیته فوران مینماید . خط خنثای الکتریکی یا منطقه ای که دانسیته فوران در آن صفر است در حالت ژنراتور از خط خنثای هندسی ،در جهت چرخش و در حالت موتور در جهت عکس چرخش تغییر مکان می دهد . مولفه فوران مغناطیسی در محور خنثی باعث اشکالات کموتاسیون میشود m.m.f. آرمیچر تولید عکس العمل آرمیچر می نماید . ضمن مهمترین مولفه (قسمت) از این m.m.f. در محور خنثی

(محور ربعی ) واقع است. مدار مغناطیسی اشباع نشده: در این حالت قابلیّت نفوذ مغناطیسیاجرا مختلف مدار مغناطیسی را می توان ثابت فرض نمود و در نتیجه دانسیته فوران منتجه در هر نقطه مساوی حاصل جمع جبری دانسیته های فوران آرمیچر و میدان تحریک می باشد .و در اثر تغییر شکل اندوکسیون منتجه محور خنثی در جهت گردش آرمیچر تغییر مکان می دهد۰ جاروبکها را باید در جهت گردش آرمیچر تغییر مکان داد،چون ومدار مغناطیسی به حال اشباع نرسیده

است تقویت دانسیته فوران در یک گوشه از قطب و تضعیف آن در گوشه دیگر ،ؤ یکدیگر را جبران می نماید و فوران کلی تغییر نمی کند اما به علت تغییر شکل خطوط قوای مغناطیسی و طولانی شدن راه آنها مقاومت مغناطیسی افزایش می یابد و چون نیروی محرکه مغناطیسی ثابت است لذا فوران مفید کاهش می یابد۰ مدار مغناطیسی اشباع شده: در این حالت نمی توان دانسیته فوران میدان اصلی و عکس العمل آرمیچر را جمع جبری نمود و باید نیروهای محرکه

مغناطیسی را ترکیب نموده و از روی منتجه آنها اندوکسیون را در نقطه مطلوب تعیین نمود۰ با رعایت این نکته منحنی نمایش دانسیته فوران در سطح آرمیچر بر حسب نیروی محرکه مغناطیسی کلی در شکل (۱-۱) نشان داده شده است ۰فرض می شود Boدانسیته فوران در حالت بی باری مولد و Fo نیروی محرکه مغناطیسی باشد که آنرا تولید می نماید۰ شکل شماره ۱-۱ تغییرات نیروی محرکه مغناطیسی ایجاد شده توسط جریانی که هنگام بارداری مولد از سیمهای

آرمیچر آن می گذرد زیر قطبها خطی است و بعلاوه در روی محور قطبی ( محوری که از قطب می گذرد) صفر و درآن گوشه ‎ی قطب که آرمیچر از آن دور می شود مثبت و در آن گوشه‏ی قطب که القا شونده به آن نزدیک می شود منفی است، در نقطه ای به فاصله X از محور قطبی ، شکل (۲-۱) ، این نیروی محرکه مغناطیسی را میتوان به صورت F1=Kx نوشت 0K ضریبی ثابت است که تابع جریان القا شونده میباشد ۰ نیروی مغناطیسی منتجه برابر است با:F=Fo+F1=

Fo+Kx شکل ۲-۱ با مقایسه فورانهای حالت بی باری و بار داری مشاهده می شود که کاهش فوران در گوشه ورودی و افزایش آن در گوشه خروجی می باشد.افزایش فوران در گوشه خروجی نمی تواند کاهش فوران را در گوشه ورودی جبران کند و لذا از فوران مفید و در نتیجه نیروی الکتروموتوری القا شده در مولد کاسته می شود ۰ طرق مختلف جبران عکس العمل عرضی آرمیچر : تعبیه شیارها در کفشکهای قطبی : با ایجادچند شیار در کفشکهای قطبی فاصله هوایی در شیار مسیر فوران عکسالعمل آرمیچر به وجود می آورند ، تا با لفزایش مقاومت مغناطیسی از مقدار فوران عرضی کاسته شود۰ اما شیارهای کفشکهای

قطبی مقطع آهن کفشکها را کاهش می دهد و در نتیجه زود تر آنرا به حال اشباع می رساند . به علاوه وجود شیارها در کفشکهای قطبی موجب می گردد که دانسیته فوران مغناطیسی در فاصله هوایی میان کفشکهای قطبی و آرمیچر از حالت یکنواختی خارج شود ، از این جهت به ندرت این طریق را به کار می برند۰ ۲-سیم پیچی تعدیل اگر ولتاژ موجود بین تیغه های مجاور یک کلکتور را به صورت تابعی از وضع زاویه ای پیرامون کلکتور ، رسم نماییم نتیجه یک منحنی استکه

تقزیبا شبیه منحنی توزیع دانسیته فوران می باشد ولتاژ بین تیغه های مجاور وقتی که دو طرف کلاف متصل به انها در قویترین میدان قرار گیرد، حداکثر خواهد بود . عکس العمل عرضی آرمیچر باعث توزیع ولتاژ در دور کلکتور می شود . در بعضی موارد ، ماشینها گاهی ، تحت بار اضافی یا تغییرات سریع بار قرار می گیرند . زمانی که بار اضافی بیش از حد روی ماشین باشد یا تغییرات ناگهانی بار اتفاق بیفتد ، ولتاژ بین تیغه های کلکتور ممکن است بقدری زیاد شود که باعث ایجاد جرقه بین دو جاروبک مجاور با پلاریته مخالف گردد و باعث اتصال کوتاه یا بعضی اوقات ، سوختن کلکتور گردد . مگر اینکه برای غلبه بر عکس العمل

عرضی آرمیچر اقداماتی صورت گیرد . برای این منظور سیم پیچ دیگری در ماشین تعبیه می شود . m.m.f. مغناطیسی عرضی توسط این سیم پیچ که به سیم پیچ تعدیل معروف است و. در صفحات قطبهای اصلی تعبیه می شود خنثی می گردد . سیم پیچ تعدیل به صورت سری با سیم پیچ آرمیچر قرار می گیرد و شماره مفتول های آن طوری است m.m.f. آن مساوی است با m.m.f. مفتولهای آرمیچر که تحت صفحات قطبی قرار دارند، m.m.f.ها در دو جهت مخالف بوده و بنا بر این m.m.f. سیم پیچ تعدیل سبب تقلیل دانسیته فوران آرمیچر می شود . سیم پیچ های تعدیل برای خنثی نمودن اثر عکس العمل آرمیچر ، در منطقه خارج از نفوذ قطبها کموتاسیون و بخصوص برای یکنواخت نگاه داشتن توزیع فوران تحت صفحات قطبهای اصلی به کار می رود . این سیم پیچ ها در شیارها یا سوراخهایی که در صفحات قطبی تعبیه می شود قرار می گیرند و جریان سیم پیچ کموتاسیون جریان آرمیچر را حملمی نماید . برای مثال ، نصف مفتولهای طرف راست صفحه یک قطب با نصف مفتولهای واقع در طرف چپ قطب مجاور به طور سری متصل می شوند ، بطوریکه جهت جریان در این مفتولها مخالف جهت جریان آن قسمت از سیم پیچ آرمیچر که مستقیماً روبروی آنها قرار دارد می باشد. چون سیم پیچ های تعدیل کننده تمام جریان آرمیچر را حمل می نمایند فوران تولید شده توسط هر دور از آنها خیلی قویتر از فوران هر دور سیم پیچ آرمیچر می باشد ۰ باید به خاطر داشت که جریان مفتول آرمیچر برابر جریان کل آرمیچر

تقسیم بر تعداد راه های جریان می باشد۰ لذا در صورتی که ماشین ۸ قطبی باشد و دارای سیم پیچ حلقوی ساده باشد در این حالت m.m.f. تولید شده توسط شش مفتول سیم پیچ تعدیل کننده برابر m.m.f. 48 مفتول سیم پیچ آرمیچر خواهد بود ۰ در طرح های عملط برای سیم پیچ های تعدیل کننده ، فقط آن مفتولهایی از آرمیچر که مستقیماً در مقابل صفحات قطبی قرار می گیرند توسط آمپر دورهای مساوی خنثی می شوند. در این نوع ماشینها قطبهای

کموتاسیون از اثر عکس العمل آرمیچر در مناطق بین قطبها جلوگیری می نمایند۰ ب- عکس العمل طولی آرمیچر : همان طور که گفته شد عکس العمل عرضی آرمیچر یک ژنراتور موجب تغییر شکل خطوط قوای مغناطیسی شده و در نتیجه محور خنثی در جهت تغییر آرمیچر تغییر مکان می یابد. بنابراین جاروبک ها را باید در جهت گردش آرمیچر روی کلکتور تغییر مکان داد تا در امتداد محور خنثی قرار گیرند لذا جهت جریان در هادی های القا شونده عوض می شود به طوریکه جهت

جریان در عناصر القا شونده گوشه خروجی قطب شمال مخالف جهت جریان القا شده در عناصرالقا شونده گوشه ورودی قطب جنوب بوده از این رو این دو جریان با هم جمع می شوند . در ماشین های چند قطبی که سیم بندی آرمیچر آنها a راه جریان دارد و جریان القا شده در آرمیچر آنها مساوی I است جریانی که از هر عنصر القا شونده می گذرد I برa است . کموتاسیون و ولتاژ راکتانس: کلکتور و جاروبکهای همراه با آن قسمتهای مهمی از ژنراتور dc را تشکیل میدهند.در

مجموعه کلکتور و جاروبکها دو عمل لازم صورت می گیردند . یکی عمل کموتاسیون که شامل تبدیل جریان متناوب تولید شده به جریان مستقیم خروجی است و دیگری انتقال جریان از آرمیچر گردان به جاروبکهای ساکن و در نتیجه به بار. هر دو عمل باید به دقت و با استفاده از مواد مناسب و طرح خوب و تنظیم مناسب کنترل شود. در غیر این صورت یک جرقه جدی و امکان از کار افتادن ماشین در بین خواهد بود . موقعی که یکی از کلافهای آرمیچر بین جاروبکهای مثبت و منفی

متوالی می چرخد جریان در آن کلاف در یک جهت عبور نموده و سپس این کلاف برای کسری از ثانیه توسط جاروبک اتصال کوتاه می شود که پس از آن در منطقه بین جاروبکهای منفی و مثبت متوالی عبور می نماید (منطقه ای که در آن جریان در جهت مخالف قبل می باشد ) دو عامل عمده مایل است که از کموتاسیون ملایم جلوگیری نماید : ۱ـ امکان عبور جریان زیاد در کلاف اتصال کوتاه شده . ۲ـ خاصیت ضریب القا ی کلاف که با تغییر جهت جریان مخالفت می نماید . اغلب کلکتور در جهت عقربه های ساعت می چرخد موقعی که کلاف از وضع یک به دو حرکت می کند جریان در کلاف به طرف چپ یعنی به طرف جاروبک مثبت می

باشد سپس کلاف ناگهان توسط جاروبک منفی اتصال کوتاه می شود.اگر در این وضع دو طرف کلاف ، فورانی را قطع نماید ولتاژی تولید می شود و در نتیجه آن جریانی از کلاف عبور خواهد کرد .این دلیل لزوم استفاده از قطبهای کمکی است تا بتوان عکس العمل آرمیچر را خنثی نموده و فواصل بین قطبی را نسبتاً عاری از فوران کرد .بالاخره موقعی که کلاف در منطقه بین جاروبکهای مثبت و منفی قرار میگیرد از حالت اتصال کوتاه خارج شده و جهت جریان معکوس میگردد یعنی

جریان به طرف راست جاری می شود . کموتاسیون سه منطقه عمل دارد: ۱ـ قبل از اتصال کوتاه موقعی که جریان جهت مشخصی دارد. ۲ـدوره اتصال کوتاه که بدترین دوره است . ۳ـ حالت بعد از اتصال کوتاه موقعی که جریان در جهت مخالف شروع به حرکت می نماید . باید توجه نمود که جهت جریان در زمان بسیار کوتاهی عوض می شود و اندوکتانس یک کلاف که دارای چند دور سیم پیچی است و حول یک ماده مغناطیسی خوب پیچیده شده است با تغییر جریان از مثبت

به منفی مخالفت می نماید اکر به این ولتاژ ، اجازه عمل داده شود باعث جرقه خواهد شد. چنانچه تغییر جهت جریان درست در همان لحظه ای انجام گیرد که کلاف ، تیغه کلکتور را ترک می کند یعنی میان تیغه کلکتور و جاروبک در لحظه ای که از یکدیگر جدا میشوند هیچ جریانی عبور نکند در این صورت کموتاسیون را کامل می نامند برعکس اگر هنگام جداشدن تیغه کلکتور از جاروبک از کلافی که به آن تیغه متصل است جریانی عبور نماید جرقه ای بین جاروبک و تیغه کلکتور به وجود می آید و عمل کموتاسیون کامل نیست . ایجاد جرقه در جاروبک باعث گرم شدن فوق العاده کلکتور و جاروبکها میشود و جاروبکها به سرعت ساییده

میشوند و از بین میروند .ساییده شدن جاروبکها و خرده شدن تیغه های کلکتور موجب می شود که تماس جاروبک ها روی کلکتور کامل نباشد و در نتیجه قدرت ماشین کاهش می یابد . کموتاسیون هم دارای جنبه مکانیکی و هم دارای جنبه الکتریکی است ، از لحاظ مکانیکی ضرورت دارد که جاروبک ها پیوسته با تیغه های کلکتور که در زیر آن میگذرد تماس داشته باشد و با فشار ثابتی روی آنها قرار گیرد .از لحاظ الکتریکی کموتاسیون بسیار پیچیده است زیرا عوامل مختلفی

نظیر خودالقایی کافی که در حال کموتاسیون است ، القای متقابل این کلاف و سایر کلاف هایی که به مرحله کموتاسیون رسیده اند ،نیروی الکتروموتوری ایجاد شده در کلاف توسط میدان مغناطیسی خارجی مقومت اهمی این کلاف و بالاخره مقاومت اهمی محل تماس جاروبکها باتیغه های کلکتور در عمل کموتاسیون دخالت دارند . مقاومت محل تماس جاروبکها با تیغه های کلکتور به جنس جاروبکها ، فشار تماس آنها و شدت جریان و حرارت و غیره وابستگی دارد لذا قابل

تغییر است ، برای از بین بردن ولتاژ راکتانس لازم است یکی از این دو عمل زیر انجام گیرد: ۱-تغییر مکان جاروبکها در ماشینهای بدون قطبهای کمکی . ۲-استفاده از قطب های کمکی به منظور خنثی نمودن فوران عکس العمل آرمیچر۰ کموتاسیون دو تیغه ای : این ساده ترین نوع کموتاسیون می باشد زیرا جاروبک فقط یک کلاف را اتصال کوتاه می نماید۰ فرض می شود که c کلافی باشد که عمل کموتاسیون در آن انجام می گیرد و a و b تیغه های کلکتور باشند که سر وته این کلاف به انها متصل شده است و B جاروبکی به عرض تیغه کلکتور باشد ۰ جریانی که از هر شاخه سیم بندی می گذرد I فرض می نماییم . کلکتور در جهت فلش f تغییر مکان می دهد۰ جریانهای دو کلاف c1 وc2 که قبل از کلاف C و بعد از آن قرار داردمساوی I است اما در این کلافها جهتشان مخالف یکدیگر است . جهت جریانی را که از کلاف C2می گذرد مثبت و جهت جریانی را که از کلاف C1 می گذرد منفی قرار داده و جهت جریان I را که از کلاف C می گذرد در صورت

تطابق با جهت جریانی که از قبل از شروع کموتاسیون از آن می گذشته مثبت فرض می نماییم ۰ اگر جریانهایی را که به تیغه کلکتور B می رسد به Ia و Ib نشان دهیم در این صورت خواهیم داشت Ia=I+i Ib=I-i وجریانی که از جاروبکها خارج می شود مساوی است با: Ia+Ib=2I هنگام تغییر مکان کلکتور ، جریان i تدریجاً کاهش می یابد و به صفر می رسد و سپس تغییر جهت داده و در لحظه ای که جاروبک B از تیغه کلکتور a به کلی جدا می شود و تمام سطح تیغه b را

می گیرد مقدار آن به صفر می رسد . اگر To زمان عبور تیغه a از زیر جاروبک باشد جریان I کلاف e در این مدت تغییر جهت می دهد و از +I به –I می رسد در همان مدت جریان Ia تیغه a کلکتور از مقدار ۲I به صفر و جریان Ib تیغه کلکتور از صفر به مقدار ۲I می رسد. کموتاسیون چند تیغه ای: در عمل عرض جاروبک را به اندازه ای انتخاب می کنند که چند تیغه را بپوشاند . در این نوع کموتاسیون که کموتاسیون چند تیغه ای نامیده می شود جاروبک در آن واحد چند کلاف مجاو

ر را اتصال کوتاه می نماید ۰ وسایلی که برای بهبود کموتاسیون به کار میرود : برای از بین بردن نیروی الکتروموتوری خود القا ی کلاف اتصال کوتاه شده و بهبود کموتاسیون معمولاً به طرق زیر عمل می شود: الف- تغییر مکان جاروبکها از محور خنثی در جهت گردش آرمیچر : همچنانچه که قبلاً ذکر شد جریان در سیم پیچ آرمیچر ، تولید میدان مغناطیسی می نماید که روی میدان اصلی قرار می گیرد ۰ باید توجه نمود که فوران آرمیچر به طرف پایین است در صورتی که میدان اصلی از طرف چپ به راست می باشد ، یعنی دو میدان نسبت به یکدیگر زاویه ۹۰ درجه می سازند ، دو میدان روی یکدیگر اثر نموده و فوران منتجه می باشد۰جهت

فوران منتجه بالاجبار به طرف پایین است ، چون محور خنثی باید همیشه با میدان منتجه زاویه ۹۰ درجه بسازد ۰ محور خنثی مغناطیسی جدید در جهت عقربه های ساعت تغییر مکان می دهد که همان جهت چرخش می باشد . واضح است که اگر کموتاسیون بدون جرقه مطلوب باشد باید جاروبکها را به اندازه زاویه تغییر مکان دهند۰ اثر دیگر عکس العمل آرمیچر که کاملاً واضح به نظر نمی رسد تقلیل ولتاژ تولید شده می باشد. برای آنکه دلیل آن روشن شود باید به این حقیقت توجه نمود که فوران آرمیچر ، میدان را در نصف هر قطب تضعیف و در نصف دیگر تقویت می نماید اگر تضعیف مساوی تقویت باشد ، مقدار فوران منتجه

بدون تغییر ما ماند ولی این حالت وجود ندارد زیرا معمولاًبه علت اشباع مغناطیسی ، تقلیل بیشتر از افزایش می باشد . در بیشتر حالات عملی تقلیل در فوران ممکن است از یک تا چهار در صد ( بین حالت بی باری و بار داری ) تغییر نماید ۰ تغییر مکان محور مغناطیسی خنثی در جهت چرخش در کموتاسیون موثر است زیرا باعث ایجادجرقه در جاروبکها می شود ، مگر آنکه آنها به محور خنثی جدید تغییر مکان داده شوند به علاوه جاروبکها باید به طور دایم با تغییر بار به جلو و عقب تغییر مکان داده شوند زیرا اثر عکس العما آرمیچر مربوط به مقدار جریان آرمیچر است ۰ اما چنانچه گفته شد این تغییر مکان باعث عکس العمل طولی

آرمیچر می شود و این عکس العمل طولی فوران مفید را در آرمیچر تقلیل می دهد ۰ در عمل ، تغییر مکان دائم جاروبکها همان قدر مسئله به وجود می آورند که جرقه ها به وجود می آورند . بنابراین تغییر مکان جاروبکها مسئله کموتاسیون را به طور کامل حل نمی کند و فقط در ملشینهای با قدرت کم می توان از آنها استفاده کرد ۰ برای اینکه اثرات زیان آور عکس العمل آرمیچر روی یک ماشینdc تقلیل داده شود رلوکتانس مسیر فوران آرمیچر ممکن است افزایش داده شود . این عمل توسط افزایش فاصله ی هوایی و به وسیله استفاده از القای زیاد دندانه های فولادی انجام می گیرد ۰ افزایش القا توسط اشباع مغناطیسی ، سبب

افزایش رلوکتانس دندانه ها می شود . این عمل معادل افزایش فاصله‎ی هوایی می باشد . البته افزایش رلوکتانس احتیاج به افزایش جریان تحریک دارد تا بتواند فوران مغناطیسی اصلی را نگه دارد و این باعث افزایش اندازه و وزن ماشین می شود افزایش رلوکتانس در مسیر فوران آرمیچر فقط در ماشینهای کوچک مؤثر است . در طرح دیگر ، رلوکتانس بین قطب و سطح هسته آرمیچر را افزایش می دهند۰ این عمل ، فوران عکس العمل آرمیچر را در فواصل بین قطبها تقلیل می دهد ( یعنی منطقه ای که در آن برای وصول به کموتاسیون بدون جرقه ، باید عاری از فوران باشد). رد مونتاژ ورقه ها ، نوکهای قطبها به طور تناوب از یک طرف به طرف دیگر می باشد . برای آنکه سطح مقطع آهن در نوک های قطب ها به اندازه نصف قسمت وسط باشد در اکثر ماشینهای جریان مستقیم ، یک طرح مخصو

ص ( قطبهای کموتاسیون ) برای حذف تغییر مکان خط خنثای حقیقی با تغییر بار به کار برده می شود۰ قطب های کموتاسیون (قطب های کمکی) یکی از قسمتهای ماشین که در طرح ماشینهای dc استفاده می شود قطب های کموتاسیون می باشد که آثار عکس العمل آرمیچر را خنثی می نماید . اینها قطب های باریکی هستند که دقیقاً بین قطب های اصلی قرار می گیرند و مستقیماً با محور خنثای مغناطیسی در حالت بی باری که معمولاً خط خنثای مکانیکی نامیده می شود در یک خط قرار می گیرند ، سیم پیچ های تحریک برای این قطب ها همیشه به طور دائم با آرمیچر به طور سری قرار دارند زیرا قطب ها باید فورانهایی تولید نمایند که مستقیماً با جریان آرمیچر متناسب باشد. m.m.f های آرمیچر و قطب های کمکی ، همزمان تحت تاثیر جریان آرمیچر قرار می گیرند . با این نتیجه که فوران آرمیچر منطقه ی کموتاسیون که مایل است محور خنثای مغناطیسی را تغییر مکان دهد توسط یک مولفه متناسب با فوران قطب های کمکی خنثی می شود.

شبکه هوایی برق