تحقیق در مورد آتش سوزی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 تحقیق در مورد آتش سوزی دارای ۲۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق در مورد آتش سوزی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق در مورد آتش سوزی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن تحقیق در مورد آتش سوزی :

آتش سوزی

تعریف سوختن: ترکیب مواد با اکسیژن را سوختن می نامند.
انواع سوختن: سوختن از نظر سرعت ترکیب اکسیژن با مواد به دو دسته تقسیم می شود.
الف: سوختن کند (بطئی)

سوختن تند (آتش)
الف: سوختن کند (بطئی): هر گاه اکسیژن با ماده ای آرام آرام ترکیب شود بوطری که تولید شعله ننماید، سوختن کند نامیده می شود مانند: زنگ زدن آهن – سوختن غذا در بدن – اکسید شدن مس و غیره، به این سوختن اکسیداسیون هم گفته می شود.

ب: سوختن تند (آتش): هرگاه اکسیژن با ماده ای سریع ترکیب شود بطوری که تولید شعله نماید، سوختن تند یا آتش نامیده می شود.
تعریف شعله: هر ماده ای که با اکسیژن ترکیب شود و تولید نور و حرارت نماید، نور حاصل را شعله گویند.

آتش برای بشر بسیار مفید بوده و کاربرد آن در اکثریت صنایع و منازل و بیمارستانها و غیره مشاهده می گردد. این نوع آتش ها که در جهت خدمت به بشر بکار می روند آتش های مفید یا قابل کنترل یا آتش های خواسته نامیده می شوند.

اگر آتش از کنترل خارج شود یا آتشی ناخواسته بوجود آید به آن آتش سوزی گویند.
آتش سوزی همیشه خسارات مالی و حتی جانی را بدنبال دارد.
عوامل بوجود آمدن آتش: آتش از سه عامل تشکیل می گردد:
الف: ماده سوختنی
ب: حرارت
ج: اکسیژن

الف: ماده سوختنی: ابتدا باید ماده ای باشد که بسوزد مثلاً چوب – پارچه – کاغذ – نفت – گاز و هر ماده ای که میل ترکیبی با اکسیژن داشته باشد* ماده سوختنی نامیده می شود.

ب: حرارت: هر ماده ای جهت سوختن باید گرم شود مثلاً قوتی کبریت روشن زیر کاغذ قرار گیرد، کاغذ را گرم می کند، وقتی گرما به حد معینی رسید، کاغذ آتش می گیرد، پس برای آتش گرفتن مواد، حرارت لازم است.

ج: اکسیژن: هر ماده ای برای سوختن به اکسیژن نیاز دارد، اگر شمع را در داخل ظرفی قرار داده و درب آن را ببندیم، بطوری که هوا وارد ظرف نشود شمع خاموش می شود، ملاحظه می گردد که آتش به اکسیژن نیاز دارد تا باقی بماند.

برای سادگی در یادگیری مطلب در آتش نشانی سه عامل تشکیل دهنده آتش را به شکل مثلث نشان می دهند که به آن مثلث آتش می گویند.

تجربه نشان داده است که در اکثر محیط ها سه عامل آتش سوزی وجود دارد مثلاً در یک اطاق، ماده قابل اشتعال وجود دارد مانند فرش،
– حرارت وجود دارد مانند حرارت یک بخاری
– اکسیژن هم در هوا وجود دارد
ولی آتش سوزی رخ نمی دهد، لذا باید عنوان نمود که برای آتش گرفتن یک ماده قابل اشتعال سه شرط لازم است یعنی ماده قابل اشتعال باید دارای سه شرط باشد تا آتش بگیرد.
الف: ماده قابل اشتعال باید در حال بخار باشد
ب: اکسیژن باندازه کافی وجود داشته باشد
ج: حرارت به میزان کافی باشد

الف: ماده قابل اشتعال باید در حال بخار باشد: تمامی مواد قابل اشتعال برای آتش گیری باید به بخار تبدیل شوند و طبعتاً به شکل گازی باشند. این بخار یا گاز باید به مقداری باشد که با اکسیژن محیط مخلوط قابل اشتعالی را بوجود آورد. اگر این مخلوط تشکیل نگردد عمل آتش سوزی صورت نمی گیرد، مثلاً گازوئیل به صورت مایع نمی شوزد و باید به بخار تبدیل گردد و با اکسیژن مخلوط قابل اشتعالی ایجاد نماید، حتی چوب برای سوختن باید به بخار تبدیل شود ولی در چوب عمل تبدیل به بخار توسط شکستن مولکولها صورت می گیرد.

ب: اکسیژن به اندازه کافی وجود داشته باشد: میزان اکسیژن محیط باید به اندازه ای باشد که مخلوط قابل اشتعالی را بوجود آورد که این میزان اکسیژن دارای یک حداقل و یک حداکثر می باشد. در موارد مختلف این میزان متفاوت است مثلاً در گاز شهری برای اشتعال سریع (انفجار) نیاز به ۲/۸۵ الی ۸/۹۵ اکسیژن می باشد، کمترین مقدار اکسیژنی که مواد خاص در آنها می سوزد ۳% می باشد.

ج: حرارت به میزان کافی باشد: مواد قابل اشتعال برای آتش گیری نیاز به حرارت دارند و حرارت باید به اندازه ای باشد که ماده را به نقطه اشتعال برساند.
نقطه اشتعال: کمترین درجه حرارتی را که یک ماده باید دریافت کند تا آنقدر بخار قابل اشتعال متصاعد نماید که با دریافت شعله یک احتراق موقتی و کوتاه بوجود آورد و عمل احتراق ادامه نیابد. اگر بخواهیم عمل احتراق ادامه یابد باید ماده قابل اشتعال را به نقطه آتش برسانیم.

نقطه آتش: کمترین درجه حرارتی را که یک ماده باید دریافت کند تا با رسیدن منبع آتش زنه مشتعل و با دور کردن منبع آتش زنه فوق قادر به اشتعال باشد، نقطه آتش نامند، بطوری که ملاحظه می شود اختلاف بین نقطه آتش و نقطه اشتعال در این است که درجه حرارت مورد لزوم در نقطه اشتعال فقط برای یک احتراق موقتی می باشد و در صورتیکه در نقطه آتش درجه حرارت باید آنقدر بالا باشد که بتواند احتراق ادامه یابد درنتیجه حرارت نقطه آتش کمی بالاتر از نقطه اشتعال است. ملاحظه می شد که جهت انجام احتراق در دو حالت بالا حتماً منبع آتش زنه نیاز می باشد. ولی گایه حریقها بدون منبع آتش زنه صورت می گیرد بدین صورت که حرارت ماده قابل اشتعال را درجه خودسوزی می رساند.

درجه حرارت خودسوزی: کمترین درجه حرارتی را که یک ماده قابل اشتعال بدون احتیاج به منبع آتش زنه ؛خود به خود؛ مشتعل شود درجه حرارت خودسوزی گویند.
** اطفاء یا خاموش کردن آتش **
مثلث آتش را درنظر بگیرید جهت خاموش کردن آتش کافی است که یک ضلع مثلث را قطع نماییم: برای این عمل هر ضلع مثلث به روشی خاص قطع می گردد و درنتیجه سه روش جهت خاموش کردن آتش بکار می رود.
۱- روش سرد کردن
۲- روش خفه کردن
۳- روش جداسازی

۱- روش سرد کردن: همانطور که از نامش پیداست با قطع ضلع حرارت انجام پذیر است، برای انجام این عمل بهترین ماده، آب می باشد که اکنون در تمام آتش نشانی ها مرسوم می باشد. بعنوان مثال آتش سوزی چوب را می توان بیان کرد. وقتی چوب دچار آتش سوزی می گردد، اگر روی آن آب ریخته شود خاموش می شود.

۲- روش خفه کردن: این عمل با قطع ضلع اکسیژن امکان پذیر است یعنی اگر ضلع اکسیژن در مثلث آتش قطع گردد حریق خاموش می شود. این عمل در آتش نشانی با پودر خاموش کننده آتش نشانی صورت می گیرد و اگر آتش سوزی بزرگ باشد با کف آتش نشانی آن را خفه می کنند. در آتش سوزیهائی که وسایل و ادوات آتش نشانی وجود ندارد می توان از وسایل ساده نیز استفاده کرد مثلاً یک پتوی خیس می تواند یک شبکه نفت را خاموش کند و یا یک درب تابه می تواند روغن مشتعل در تابه را خامش کند، حتی خاک و ماسه می تواند، مایع نفتی که روی زمین جاری است و آتش گرفته را خاموش نماید.
۳- روش جداسازی: هرگاه بتوانیم در آتش سوزیها از رسیدن ماده سوختنی به شعله جلوگیری بعمل آوریم، آتش خاموش می شود مانند بستن شیر گاز که از رسیدن گاز به شعله جلوگیرر و درنتیجه آتش خاموش می شود که به این عمل جداسازی گویند.

جداسازی یک روش خاموش کردن آتش است که در بسیاری از موارد ابزار چندانی نیاز ندارد. مثلاً وقتی کالائی دچار آتش سوزی می گردد اجناس اطراف آن را دور می نمائیم تا از سرایت آتش به اجناس دیگر جلوگیری بعمل آید و یا وقتی در جنگل درختی دچار آتش سوزی می گردد جهت جلوگیری از سرایت آتش به درخت های دیگر، درخت های اطراف محل آتش سوزی را قطع می کنند و شعله در وسط باقی می ماند و چون ماده سوختنی در دسترس ندارد خود به خود خاموش می گردد.

دسته بندی آتش سوزی: آتش سوزی را از نظرهای مختلفی دسته بندی می کنند مثلاً نوع ماده سوختنی – از نظر نوع اطفاء – از نظر رنگ شعله و غیره. ساده ترین دسته بندی از نظر ماده سوختنی است.
آتش سوزی از نظر ماده سوختنی: مواد در طبیعت به سه شکل وجود دارند.
۱- جامد
۲- مایع
۳- گاز
۱- آتش سوزی جامدات قابل اشتعال: هرگاه ماده سوختنی مشتعل شود و از خود خاکستر بجا بگذارد. این نوع آتش سوزی را آتش سوزی جامدات گویند و بهترین روش برای خاموش کردن آن، روش سرد کردن می باشد. در این نوع آتش سوزیها عمل سرد کردن با آب صورت می گیرد پس حریق جامدات را با آب خاموش می کنیم.
در صورت حریق جامداتن وضعیت های خاص و یا شرایط خاص نیز وجود دارد.
الف: آتش سوزی وسایل برقی: آتش سوزی وسایل برقی جزء آتش سوزیهای جامدات با شرایط خاص می باشد یعنی نمی توانیم آنها را با آب خاموش کنیم، زیرا احتمال برق گرفتگی در آنها وجود دارد. در این نوع آتش سوزیها ابتدا باید برق را قطع و سپس با خاموش کننده های CO2 (گاز کربنیک) حریق را اطفاء نمود.
آتش سوزیهای وسایل برقی معمولاً به دلایل زیر بوجود می آیند:
۱- استفاده از سیم های نامناسب برای وسایل برقی
۲- اتصالی در یک قسمت از سیستم برق رسانی
۳- اتصالی در اثر فرسودگی عایق های لاستیکی سیم ها
۴- استفاده از فیوزهای نامناسب
۵- استفاده از یک پریز برای چند وسیله برقی
۶- استفاده از وسایل برقی معیوب و دست کاری آنها توسط افراد ناوارد
۷- استفاده افراد ناوارد از وسایل برقی و ادوات برقی
ب: فلزات قابل اشتعال: بعضی از فلزات مانند سدیم – پتاسیم – کلسیم – آلومینیم – منیزیم و باریم دارای خاصیت اشتعال شدید می باشند و در موقع آتش سوزی با نور ذخیره کننده ای می سوزند، برای خاموش کردن این فلزات ماسه صددرصد خشک و پودر خشک مخصوص فلزات مفید می باشد، برای مثال می توان به بررسی یک فلز پرداخت:

** سدیم **
مشخصات: فلزی نورم، نقره ای رنگ – روی آب شناور می ماند (وزن حجمی ۹۷%) با آب شدیداً فعل و انفعال شیمیایی همراه با شعله انجام می دهد. بخارات آن شدیداً تحریک کننده است.

نحوه نگهداری: این فلز را در ظروف شیشه ای درحالیکه در زیر مواد نفتی قرار گرفته است نگهداری و حمل و نقل می کنند.
خطرات: سدیم در تماس با رطوبت هوا باعث تجزیه آنها گردیده و تولید گاز هیدروژن و حرارت کافی برای شعله ور شدن آن می نماید.
آتش سوزی: هنگام آتش سوزی سدیم باید از دستگاه تنفسی و البسه کاملاً استحفاظی جهت جلوگیری از هرگونه تماس با این فلز استفاده گردد. در اطفاء این آتش سوزی نباید به هیچوجه از آب و یا هرگونه ماده اکسیژن دار استفاده نمود. جهت خاموش کردن آتش سوزی سدیم باید از ماسه صددرصد خشک و پودر شیمیائی مخصوص استفاده گردد.

تذکرات مهم: در محلهایی که سدیم نگهداری می گردد بهتر است وسایل حفاظتی در دسترس افراد باشد، در صورتیکه هیچگونه وسایل حفاظتی در دسترس نباشد باید سریعاً محل را ترک کرد.

ج: آتش سوزی گردها و مواد منفجره: منظور از مواد منفجره در این بحث مواد منفجره از نوع سبک یا تجاری می باشد مانند انواع باروتها، دینامیت ها – چاشنی ها و غیره، اگر در این گونه مواد منفجره آتش سوزی رخ دهد بلافاصله تمام مواد در یک لحظه با انفجار از بین می روند و قدرت پرتاب تکه های ناشی از انفجار در اینگونه مواد تا شعاع ۲۰۰ متر می باشد. بنابراین مبارزه با این مواد زمانی آغاز می شود که آتش به آن نرسیده باشد و باید از سرایت آتش به این مواد جلوگیری شود و برای مبارزه باید به موارد زیر توجه کرد.

۱- شعاع خطر باید از نوع درجه یک اعلام گردیده تا از ورود افراد متفرقه جلوگیری شود.
۲- افراد آتش نشانی و وسایل مربوطه باید دور از شعاع خطر یعنی بفاصله ۲۰۰ متر یا در پشت پناهگاهی مستقر شوند.
۳- اطلاع به مقامات انتظامی و احضار کارشناس مربوطه

۴- استفاده از حداقل افراد برای نزدیک شدن به محل مواد منفجره و افراد منتخب برای نزدیک شدن به محل باید از حائل یا حفاظ استفاده نمایند و ضمناً افرادی که جهت مبارزه وارد منطقه می شوند باید دارای اطلاعات زیر باشند:
الف: آشنایی با موقعیت محل
ب: آشنایی با محل دقیق مواد منفجره
ج: عکس العمل مواد منفجره در برابر حرارت
د: نوع و مقدار مواد منفجره

افراد آتش نشان باید سعی تمایند از سرایت آتش به مواد منفجره جلوگیری نمایند و ضمن خاموش کردن آتش، بوسیله آب مواد منفجره را خیس نمایند تا خاصیت انفجاری آنها از بین برود.

در صورت عدم امکان جلوگیری از سرایت آتش به مواد منفجره باید بلافاصله از محل دور شده و در صورت انفجار به حالت درازکش برروی زمین قرار گرفت.
۲- آتش سوزی مایعات قابل اشتعال: خطر آتش سوزی مایعات قابل اشتعال بستگی مستقیم به خاصیت تبخیر شدن آنها دارد که اثر دریافت حرارت از محیط یا یک منبع حرارتی دیگر بخار کافی برای اختلاط با هوا تولید و مخلوط قابل اشتعال یا انفجاری را مهیا سازند. مایعات قابل اشتعال مانند روغن – بنزین – گازوئیل –

نفت – الکل و غیره. باید توجه داشت که وسعت آتش سوزی ماتیعات بستگی به سطح تماس مایع با اکسیژن یا هوای محیط دارد. مثلاً در یک منبع نفت وسعت آتش سوزی بستگی به سطح تماس نفت با اکسیژن یا هوای محیط دارد و ارتفاع منبع در گسترش آتش سوزی نقش ندادر. ولی باید توجه داشت که ارتفاع در ادامه حریق مؤثر می باشد. جهت اطفاء آتش سوزی مایعات قابل اشتعال بهترین روش، روش خفه کردن می باشد. این عمل را می توان با مواد و ابزار مختلف انجام داد و انتخاب مواد و ابزار بستگی به شرایط حریق دارد. اگر وسعت حریق کم باشد می توان آن را با خاموش کننده های پودری خاموش نمد و اگر وسعت

حریق زیاد باشد اجباراً باید آن را با کف های آتش نشانی خامش نمود. حتی تحت شرایط خاص می توان در حریق های کوچک از یک پتوی خیس یا یک پارچه کلفت خیس جهت خاموش کردن حریق استفاده نمود.

۳- آتش سوزی گازهای قابل اشتعال: آتش سوزی گازهای قابل اشتعال یکی از آتش سوزیهای خطرناک محسوب می شوند که باید مورد توجه خاص قرار گیرند. تعداد گازهای قابل اشتعال بسیار زیاد بوده و مطالعه برروی آنها مدت زیاد وقت لازم است ولی در این جا به سه گاز قابل اشتعال که بیشتر در صنایع و منازل مورد استفاده قرار می گیرد، می پردازیم.

الف: گاز مایع:
گاز مایع مخلوطی از دو گاز بوتان C4H10 و C3H8 می باشد این گاز در منازل و صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. جهت راحتی در انتقال این گاز، آن را به صورت مایع در سیلندرهای کوچک و بزرگ حمل می نمایند. میزان اختلاط این گاز در فصول مختلف متفاوت می باشد که طبق جدول زیر مشخص شده است.

بوتان پروپان فصل
۷۰% ۳۰% بهار
۹۰% ۱۰% تابستان
۷۰% ۳۰% پائیز
۵۰% ۵۰% زمستان
با آگاهی نسبت به مطالب فوق بحث گاز را بدین صورت ادامه می دهیم. خطر گاز را می توان به دو دسته تقسیم نمود.
۱- زمانیکه گاز آتش گرفته است (مرحله کم خطر)
۲- زمانیکه گاز پخش شده و آتش نگرفته است (مرحله پرخطر)

۱- زمانیکه گاز آتش گرفته است: روش خاموش کردن در این نوع آتش سوزیها مراحل مختلف دارد:
الف: در این مرحله با بستن شیر، آتش خاموش می گردد (روش جداسازی)
ب: اگر شیر گاز براثر آتش سوزی خراب شده باشد، شعله را به هیچوجه خاموش نمی کنیم و کپسول گاز را به محیط باز انتقال می دهیم. باید توجه داشت که قبل از این عمل باید مسیر را ایمن نمائیم. ایمن نبودن بدین مفهوم است که مواد قابل اشتعال را باید از سر راه برداشت و از اثبات شعله به آنها جلوگیری بعمل آورد.

ج: اگر انتقال کپسول به محیط باز امکان نداشت باید محل آتش سوزی را از مواد قابل اشتعال خالی نمود و توسط آب عمل سرد کردن را انجام داد. ولی به هیچوجه نباید شعله گاز را خاموش کرد.

۲- زمانی که گاز پخش شده و آتش نگرفته است: در این مرحله که در آتش نشانی آن را مرحله خطر می نامند مسئله حساستر است. بدین صورت که وقتی گاز در محیطی پخش گردد اگر به درصد انفجار برسد با رسیدن کوچکترین جرقه انفجار صورت می گیرد. جهت جلوگیری از انفجار اینگونه محیط ها باید رعایت اصول زیر را نمود:

۱- قبل از ورود به محیط گازی باید فیوز را قطع کرد و فیوز را همراه خود نگه می داریم، اگر فیوز برق در محیط گازی باشد باید خارج از محیط گازی برق را قطع نمود.
۲- باید کلیه منابع حرارت و شعله ها را خاموش نمود.

۳- اگر لباسهای انسان از جنسی باشد که ایجاد جرقه نماید باید لباس را خیس کرده و بعد وارد محیط شویم
۴- ابتدا از خروج گاز و نشت آن جلوگیری می نمائیم، اگر امکان این موضوع نباشد باید کپسول گاز را به محیط مناسب از مسیر امن، برده و آن را روشن نمائیم.
۵- جهت از بین بردن محیط گازی ابتدا پنجره ها را باز می نمائیم. برخورد دست با دستگیره ممکن است ایجاد جرقه نماید، جهت جلوگیری از این موضوع باید دستکش در دست نمود و اگردستکش نبود باید دست ها یا دستگیره را خیس کنیم.

۶- پس از بازکردن پنجره ها با یک تکه مقوا و اگر مقوا در دسترس نبود یا یک تکه پارچه خیس در محیط گازی کوران ایجاد کرده و گاز را خارج می نمائیم.
۷- باید توجه داشت که در این محیط تا دو ساعت از روشن کردن شعله و آتش زدن کبریت و ایجاد هر نوع جرقه خودداری گردد.
** چند نکته ایمنی در مورد مصرف گاز **

۱- باید همیشه کپسول را قبل از نصب در منزل مورد بازدید قرار داد و در صورت نشتی گاز، از ورود کپسول به منزل جلوگیری بعمل آورد.
۲- پس از حصول و اطمینان از اینکه کپسول سالم می باشد باید آن را به رگلاتور وصل نمود در این هنگام باید اطمینان حاصل نمد که رگلاتور به کپسول صحیح متصل شده است.
۳- هر یک ماه باید شیلنگ گاز را مورد بازدید قرار داد. بدین صورت که با خم کردن شلنگ و مشاهده ترک برروی آن، باید بلافاصله آن را تعویض نمود.
۴- استفاده از شلنگ هائی که مخصوص وسایل گازسوز نیم باشد، ممنوع است.
۵- در صورت اجبار اگر طول شلنگ ۵/۱ متر بیشتر باشد باید از لوله های فلزی استفاده گردد.
۶- از دست زدن افراد ناوارد و کودکان به وسایل گازسوز جلوگیری بعمل آورید.

۷- هرگز کپسول را سر و ته نکنید زیرا ۳/۲ کپسول گاز به صورت مایع می باشد و تبدیل مایع به گاز آن ۲۷۰ برابر حجم اولیه آن را اشغال می نماید که با سر و ته کردن آن مایع از کپسول خارج می شود و باید قاعدتاً شعله آن ۲۷۰ برابر گردد ولی بعلت اینکه اکسیژن کافی وجود ندارد شعله آن مقداری بلندتر می گردد و ممکن است باعث آتش سوزی گردد.

نکته‌ جالبتر اینکه رگلاتور این نوع گاز برای حالت گازی ساخته شده است و مایع گاز به آن آسیب می رساند.
۸- از شیر کپسول هرگز بعنوان دستگیره استفاده ننمائید.
۹- ازکپسول هرگکز بعنوان زیرپائی (چهارپایه) استفاده نکنید.

۱۰- از غلت دادن کپسول گاز روی زمین خودداری کنید.
** گاز طبیعی (گاز شهری) CH4 **

گاز طبیعی مانند ذغال سنگ و نفت منشاء‌آلی دارد و اغلب با نفت همراه است و از حفر چاههای نفتی بدست می آید. ترکیبات آن نسبت به محل فرق می کند ولی بیشتر از متان و اتیلن ترکیب یافته و چند درصدی نیز نیتروژن آزاد دارد و گاه ۹۹% آن متان است. وزن حجمی آن ۶۵% و پهنهء‌انفجار آن ۲/۱۴-۲/۴% می باشد از مشخصات آن نمایان است که از هوا سبکتر است و در صورت نشست به سمت بالا حرکت می نماید. در صورت جمع شدن در یک محیط بسته و رسیدن به حد انفجار با رسیدن یک جرقه ایجاد انفجار شدید می نماید. وقتی این گاز از حالت مایع به گاز تبدیل می گردد ۶۰۰ برابر حجم اولیه خود حجم را اشغال می کند.

این گاز در اکثر کشورها به صورت لوله کشی مورد بهره برداری قرار می گیرد و کمتر کشوری آن را به مایع تبدیل می نماید.
** مواردی چند در باره رعایت اصول ایمنی گاز شهری **
۱- رگلاتور و کنتور گاز توسط شرکت ملی گاز ایران با رعایت تمام نکات فنی و ایمنی در محل مناسب نصب می گردد، بنابراین در صورت لزوم فقط شرکت ملی گاز ایران مجاز است آنها را تغییر محل دهد.

۲- در صورت بروز هر نوع آتش سوزی در ساختمان، چون وجود گاز در لوله ها احتمالاً باعث تشدید آتش سوزی و خطرات بیشتر خواهد شد، بنابراین در چنین مواقعی فورآً شیر اصلی ورود گاز به ساختمان را که نزدیک کنتور قرار دارد ببندید تا جریان گاز به داخل ساختمان قطع گردد.
۳- به علل مختلف گاهی ایجاب می نماید که تغییراتی در لوله کشی گاز منازل انجام شود یا بعلت نقص فنی در سیستم لوله کشی پاره ای تعمیرات لازم می گردد. این تغییرات هرچند به ظاهر از نظر شما ساده باشد باید توسط اشخاص مجاز و مؤسسات صلاحیت دار انجام گیرد.
۴- لوله گاز مربوط به هر دستگاه گازسوز باید به یک شیر مصرف مجهز باید تا در موقع ضرورت بتوان با بستن این شیر از ورود گاز به دستگاه معیوب جلوگیری گردد.
۵- چون لوله های لاستیکی معمولی در برابر مواد نفتی و گازی به سرعت فاسد می شوند لذا برای اتصال وسایل گازسوز خانگی به سیستم لوله کشی گاز می توان از لوله های لاستیکی و پلاستیکی مصنوعی تقویت شده استفاده کرد. طول لوله های ذکر شدن نباید از یک متر و نیم بیشتر باشد.
۶- نصب آبگرمکن گازی در حمام یا اطاقی که بوطر عادی در آن جریان هوا وجود ندارد باعث کمبود اکسیژن و احتمالاً ایجاد خفگی می نماید.
۷- از وارد آوردن ضربه بوسیله دیگ و سایر ظروف سنگین برروی اجاق گاز باید خودداری شود زیرا این عمل باعث سست شدن اتصالها و نشت گاز خواهد گردید.
** گاز استیل (C2H2) **

این گاز در اثر مرطوب شدن کاربیت بدست می آید یعنی اگر کاربیت در هوای مرطوب یا مجاورت آب قرار گیرد تولید گاز استیلن می نماید. فرمول شیمیایی آن بشرح زیر است.
CaC2+2H2O ——–> C2 H2 +Ca (oH)2
در صورتیکه کاربیت حدو.د ۳/۱ وزن خود آب جذب کند جهت تولید استیلن oc800 حرارت تولید می نماید. این مقدار حرارت دو برابر درجه حرارت خودبخودسوزی استیلن می باشد ۹۳% گاز استیلن را کربن تشکیل می دهد. در صورت خالص بودن بوی خوشی دارد ولی معمولاً به صورت ناخالص تهیه می گردد که بوی سیر می دهد.

استیلن از گازهای انفجاری بسیار خطرناک است که بر اثر حرارت یا ضربه ممکن است بشدت تجزیه و منفجر گردد. حتی در فشاری مافوق یک اتمسفر بدون هوا نیز ممکن است تجزیه شودو در ۶/۸۳ – درجه سانتیگراد می جوشد و در درجات پایین تر به حالت مایع است. پهنه انفجار آن بسیار وسیع بوده و بین ۵/۲ تا ۸۰ درصد می باشد یعنی ۵/۲ درصد از این گاز اگر با اکسیژن مخلوط شود حالت انفجاری به خود می گیرد. اخیراً پهنه انفجار آن را از ۵/۲ تا ۱۰۰% نیز گفته اند.
در هوای فراوان با شعله بسیار درخشان سوخته و حرارت زیاد تولید می نماید. بطوری که جهت بریدن فلزات مانند اهن از آن استفاده می گردد.
شدت انفجار گاز استیلن در درصدهای مختلف، متفاوت بوده و میزان اختلال استیلن با اکسیژن، شدت انفجار را تعیین می کند.
اگر اکسیژن محیط به اندازه کافی نباشد، سوختن استیلن با دود همراه است.
** چند نکته ایمنی گاز استیلن **

– استیلن با مس ممکن است ترکیب گشته و تشکیل (Capper Acety lene) دهد.
ماده ایست که بر اثر حرارت یا اصطکاک منفجر می گردد، بنابراین هیچ آلیاژی که بیش از ۷۰% مس دارد نباید در معرض گاز استیلن قرار گیرد.
– برای لوله کشی های استیلن باید آهن یا فولاد بکار برد.
– استیلن در مجاورت کلر خودبخود آتش می گیرد.

– این گاز را نمی توان بدون خطر متراکم یا مایع کرد زیرا همواره خطر انفجار وجود دارد ولی چنانچه در ظرف یا سیلندر مقداری آسبست قرار دهند خطر مرتفع می گردد زیرا این ماده گاز استیلن را جذب میکند.

– سیلندرهای استیلنی به هنگام دستکاری، انبار کردن و حمل و نقل باید همواره به حالت ایستاده باشد.
– سیلندرهای گاز استیلن باید از زنگ زدگی – پوسیدگی و سرمازدگی کاملاً مصون باشند.
– محل انبار این گاز باید به تهویه خنک و خشک مجهز باشد.

– درروشنایی انبار باید از نور غیرمستقیم استفاده گردد.
– انبار سیلندرهای گاز استیلن بهتر است از اماکن و مواد قابل اشتعال جدا نگه داشته شود.
– استیلن را با سیلندرهای اکسیژن جدا کرده و در دو محیط نگه داری شود.
– حتی بهتر است سیلندرهای خالی و پر را در یک جا انبار نکنیم.
– احداث شعله یا استعمال دخانیات در اطراف چنین انباری بکلی باید ممنوع شود.
***
عوامل گسترش آتش سوزی: آتش سوزی می تواند از تمامی جهات گسترش یابد. این گسترش ممکن است به طروق مختلف صورت گیرد که بعضی موارد ذیلاً یادآور می گردد:
۱- باد: باد می تواند آتش را از نقطه ای به نقطه یکدیگر منتقل نماید. در آتش سوزی بدلیل عمل جابجائی هوای گرم با سرد، خودبخود باید ایجاد یم گردد و حتی در حرق های بزرگ باد می تواند به صورت طوفان ظاهر گردد.

۲- انتقال حرارت به صورت تشعشعی: تشعشع یکی از رته های انتقال حرارت و از عوامل گسترش آتش سوزی است. لباسهایی را که جهت خشک کردن بالیا بخاری قرار می دهند به این طریق ممکن است دچار آتش سوزی شوند.
۳- جاری شدن مایعات قابل اشتعال: در بعضی از حریق ها ظرف مایع یا پایه آنها دچار آتش سوزی ش

ده و منجر به واژگونی و جاری شدن مایع نفتی می گردد، جاری شدن مایع قابل اشتعال باعث گسترش آتش سوزی می گردد.
۴- انتقال حرارت به صورت رسانایی: اگر آتش سوزی در کنار ستونها و تیرآهنها صورت بگیرد بر اثر داغ شدن ستون حرارت منتقل و آتش سوزی رخ خواهد داد.
۵- راهروها و پله ها: مسیر حرکت حرارت رو به بالا می باشد. اگر در مکانی آتش سوزی رخ دهد و در محیط راهرو و پله وجود داشته باشد ممکن است از طریق راه پله ها و راهرو آتش سوزی به نقاط دیگر انتقال یابد.

۶- کانال آسانسور: آتش سوزی می تواند از طریق کانال آسانسور به نقاط یابد، کانال آسانسور جهت انتقال حرارت یکی از محل های پرخطر است.
۷- پنجره: در ساختمانهای بلند بیشتر اوقات حریق از طریق پنجره ها به طبقات بالا سرایت و باعث گسترش آتش سوزی می گردد.
۸- روزنه ها و منافذ سقفهای کاذب: سقف های کاذب و روزنه های آنها می تواند یکی از دو عامل گسترش آتش سوزی باشد.
۹- کانالهای کابل برق – کولرها و تهویه ها: مسیر حرکت حرارت را از یک نقطه به نقطه دیگر هدایت می کند و باعث آتش سوزی می گردد.
۱۰- انفجارات: انفجار یک مخزن یا یک ظرف می تواند باعث هدایت آتش از یک نقطه به نقاط دیگر گردد، این نوع گسترش آتش سوزی را در حرق کپسولهای گاز می توان به خوبی مشاهده کرد.

موارد بسیار دیگری در گسترش آتش سوزی نقش دارند که از حوصله این نوشته خارج است.