بررسی بهای تمام شده چند نوع از محصولات کشاورزی [[ گندم و سیب زمینی ]]

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 بررسی بهای تمام شده چند نوع از محصولات کشاورزی [[ گندم و سیب زمینی ]] دارای ۵۹ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد بررسی بهای تمام شده چند نوع از محصولات کشاورزی [[ گندم و سیب زمینی ]]  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی بررسی بهای تمام شده چند نوع از محصولات کشاورزی [[ گندم و سیب زمینی ]]،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن بررسی بهای تمام شده چند نوع از محصولات کشاورزی [[ گندم و سیب زمینی ]] :

پیشگفتار
شکر و سپاس آفریدگاری را که به انسان توان کشف روابط ضروری از حقایق هستی بخشید. توانایی هرفرد در انجام امور فنی که همواره ترین خدمت به خلق بوده است زندگی را نشاط آور و غرورآفرین و بدو از وابستگی می سازد.
و شکر و سپاس خداوندی که به ما توان فکر کردن داده تا بتوانیم درباره عالم هستی فکر کنیم و نشانه ها و عظمت خداوند عزوجل پی ببریم. شکر خدائی را که دنیایی با این زیبایی و منظم و دقیق در اختیار ما انسانها قرار داده است و ما هم باید بتوانیم که شکرانه این نعمتها را به جای آوریم .

و شکر برای اینکه این توانائی را در ما قرار داده تا بتوانیم یاد بگیریم و به دیگران یاد دهیم .

سپاس فراوان

مقدمه
عمده ترین بخش مصرف گندم در ایران مربوط به تولید نان است (۹۰% عرضه گندم را شامل می شود)، و بخشی نیز به مصرف بذری و مصرف دامی می رسد. مصرف بذر مورد نیاز کشت سالانه در کشور بالغ بر۰۰۰/۰۰۰/۱ تن برآورد گردیده که در شرایط معمول کشت گندم از ۶۰ کیلوگرم در زراعت دیم لغایت۲۰۰ کیلوگرم در هکتار در زراعتهای پاییزه آبی متغیر است. در زراعتهای پاییزه گندم آبی نسبت بذر مصرفی به تولید یک به بیست است. میزان بذر کمتر و یا بیشتر از معمول در برخی مواقع و به دلایل متعددی به شرح زیر توسط کشاورزان مورد استفاده قرار می گیرد. از آن جمله: واریته های بذر درشت (اندازه بذر) واریته هائی با پتانسیل (توانائی) پنجه زنی کم، کشت بهاره، کشت دیر (در پائیز یا بهار)، روش دستپاش، اراضی سنگین، درصد جوانه زنی پائین و غیره.
خسارت های وارده بر بذر گندم به هنگام داشت، برداشت و پس از برداشت توسط برخی عوامل بیماری زا و آفات (در مزرعه و انبار) باعث افزایش ضایعات بذر گندم می شود. متوسط رطوبت موجود در خاک نیز از عوامل اصلی تعیین کننده میزان بذر مصرفی است. به طوری که در مناطق کم باران

میزان متوسط بذر کمتر و در مناطق نیمه مرطوب و مرطوب بذر بیشتری مصرف می شود.
بنابر این، جلوگیری از ضایعات گندم با توجه به مشکلات و محدودیت های موجود از نقطه نظر افزایش عملکرد در واحد سطح، افزایش سطح زیر کشت، تامین نهاده های مورد نیاز، محدودیت واردات به لحاظ تنگناهای حمل و نقل و بندری اهمیت زیادی پیدا کرده است و تأثیر آن بر درآمد زارعین و نهایتاًٌ میزان عرضه محصول قابل توجه می باشد (وزارت کشاورزی، ۱۳۶۲). لذا، طرح حعات بذر جهت کشت گندم پائیزه آبی می باشد،
کاهش میزان بذر مصرفی بطور قطع در هزینه های نهاده ها کاهش معنی داری بر جای می گذارد، اما بایستی دقت شود که استقرار بوته ها در شرایط های مختلف اقلیمی در نظر گرفته شود.

بعبارت دیگر، بهترین بررسی آن است که آزمایش یا مطالعه منطقه ای (site by site) بوده و براساس نوع خاک، ساختمان بستر بذر، رطوبت موجود در خاک، آب و هوای زمان کاشت، در نظر داشتن خسارت مربوط به آفات و غیره باشد. همچنین برای استقرار مناسب بوته ها در مزرعه

بهتر است بجای مقدار بذر، براساس تعداد بذر در واحد سطح عمل شود زیرا که اندازه بذور برا

ی واریته های مختلف تفاوت دارند. میزان بذر در متر مربع به طور شاخص بایستی ۲۵ تا ۵۰ درصد بیشتر از تعداد بوته لازم در واحد سطح باشد تا هر نقصانی را جبران نماید. بر اساس مطالعات سازمان تحقیقاتی HGCA (2000) میزان بذر در کشت های مطلوب می تواند تا حدود ۷۰%، بدون هیچگونه کاهشی درعملکرد ارقام مختلف، کمتر شود. کاهش میزان بذر ممکن است خطر فضای خالی در مزرعه را افزایش دهد اما، در مقادیر بالای مصرف بذر خطر خوابیدگی ساقه، احتمال وقوع بیماریهای گیاهی و افزایش هزینه نهاده بذر وجود دارد. در تراکم بوته مناسب میزان بذر مصرفی آن قدر پائین خواهد بود که احتمال وقوع ریسک های یاد شده بطور اساسی کاهش می یابد.
میزان بذر مصرفی و توزیع بوته ها در یک مزرعه تاثیرات مشخصی را بر اجزاء عملکرد گندم خواهد داشت. افزایش میزان بذر مصرفی می تواند تعداد سنبله در واحد سطح را زیادتر کند اما، دو جزء دیگر عملکرد یعنی، تعداد بذر در سنبله و وزن دانه کاهش می یابند. خاصیت جبران کنندگی نسبی در بین اجزاء عملکرد گندم می تواند نقصان عملکرد را وقتی که یک جزء کاهش می یابد، به حداقل برساند اما چنین جبرانی ممکن است کامل نباشد.
همچنین با کوتاه شدن فصل رویش، توانائی جبران کم می شود. بنابراین، در مطالعات مربوط به مقادیر بذر و تعداد بوته، همه اجزاء عملکرد دانه بجای فرد فرد اجزاء می بایست مورد توجه قرار داشته باشند. تعداد سنبله در واحد سطح به تعداد پنجه های اصلی و تعداد پنجه های بارور در بوته بستگی دارد.وقتی تراکم بوته (مقادیر بذر) افزایش می یابد حداکثر تعداد پنجه در واحد سطح در یک شرایط ویژه به سرعت تشکیل می شود. ولی ، درصد پنجه هائی که باقی مانده و تولید سنبله می کنند پائین خواهد بود البته، در تراکم پایین بوته نیز ۱۰۰ درصد پنجه ها زنده باقی نمی مانند.
بطور خلاصه، دستیابی به حداکثر عملکرد یا بوسیله افزایش تراکم گیاهی و یا با افزایش عملکرد تک بوته امکان پذیر است. ولی چون اثرات فرایندهای تشکیل دهنده عملکرد در رابطه با رقم، عملیات کاشت و شرایط اقلیمی روند ثابتی ندارد، درنتیجه تراکم کاشت می بایست براساس هر مورد تعیین شود و به دنبال مشخص شدن تحقیقاتی این چنین است که می توان مقدار بذر مصرفی در واحد سطح را توصیه نمود.

تاریخچه گندم :

درباره گندم تاریخچه کاملاً صحیح و روشنی در دست نمی‌باشد. عمرکشت و کار را برای گندم حدود ۱۰۰۰۰ سال تصور می‌کنند. برای گندم‌هایی که از حفاریهای ژارمو (Jarmo) نزدیک سلیمانیه در عراق به دست آمده است به کمک کربن رادیو اکتیور توانسته‌اند در حدود ده هزار سال عمر تعیین کنند. حدس زده ‌می‌شود که جنوب غربی آسیا مبداء گندم است. روی تابلوهای برنزی قرن ۱۹ قبل از میلاد که از سوریه بدست آمده است طریقه خردکردن گندم و تبدیل آن به نان مشاهده شده است . هرودوت تاریخ‌نویس یونانی، در گزارشهای مربوط به قرن پنجم قبل از میلاد به تهیه نان در مصر اشـــاره کرده است. گورهای امتداد رودخانه نیل دیوارهایی دارد که طرزکشت و کار، برداشت، ‌آسیاب کردن گندم و بالاخره تهیه نان را در آن زمان نشان می‌دهد. آب وهوای نسبتاً گرم عصر حجر موجب کشت غلات گوناگونی مانند گندم، جو و ارزن شد. مسلم است که بشر اولیه غلات را مطابق روشهای امروزی مورد استفاده نانوایی قرار نمی‌داده است بلکه برای استفاده غذایی، از دانه‌های‌ گیاهان غلات بصورت برشته یا دمی و از دانه‌های خردشده و آرد شده آنها بصورت هریره استفاده می‌کرده است. هربرت هوور (Herbert Hoover) در سال ۱۹۴۳ راجع به اهمیت نان در جنگ چنین گفته است «اولین کلمه‌ای که در جنگ از آن سخن به میان آمده است اسلحه و آخرین آن نان بوده است در تمام وعده‌های غذایی ملاحظه ‌می‌شود که هیچ نوع غذایی نیست که گندم یا فرآورده‌های آردی گندم در آن بکار نرفته باشد. بنابراین، نان ارزش و اهمیت غذایی خود را از قدیم تا بحال کاملاً حفظ کرده است.
تاریخچه تحقیقات گندم در ایران
از اواخر سال ۱۳۰۹ آزمایشهای مقدماتی غلات و ازدیاد بذر در مزارع آزمایشی باغ فردوس دانشکده کشاورزی کرج انجام شد. سال۱۳۱۴، بنگاه اصلاح و تهیه بذر در ایران در کرج تأسیس گردید و ابتدا مسئولیت آنرا دکتر شنیدر (Schneider) آلمانی برعهده گرفت که مدت ۶ سال از طرف اداره کل فلاحت وقت در این قسمت باقی ماند. نامبرده از اواخر سال ۱۳۱۵ ، نسبت به تهیه واریته‌های مختلف گندم مناسب با آب و هوای مناطق معتدل و گرمسیر اقدامات لازم بعمل آورد. واریته‌های گندم شاه پسند، امید، روشن،چهار هزار و هشتصد و بیست و واریته جو کالیفرنیا برای منطقه کرج و واریته‌های گندم ریحانی، ایتالیایی و طبسی برای منطقه ورامین ازدیاد و در بین کشاورزان توزیع شد.

معرفی شرکت و محصولات آن:
شرکت کردستان سبز که در چهار کیلومتری جاده دهگلان _ سنندج قرار دارد حدود بیست سال است که تاسیس شده است و فعالیتهای ان شامل تهیه و تولید بذر گندم و بذر سیب زمینی خوراکی است. الیت و کار این شرکت به این صورت است که خود شرکت دو عدد چاه عمیق داراد که هرکدام از چاه ها حدود ۳۰ هکتار از زمینهای آبی را زیر کشت می برد و در سال شرکت چند حلقه چاه دیگر را که معمولا تا حدود ۱۰۰هکتار زمین آبی را اجاره می کند و آنها را زیر کشت سیب زمینی و گندم می برد.
پرسنل ثابت این شرکت حدود ۱۱ نفر می باشند.یک نفر مهندس کشاورزی، ۲نفر راننده تراکتور، یک نفر مسئول ماشین آلات و یک نفر نگهبان روز و ۴نفر کارگر ساده متفرقه را دارا می باشد. عمده کارهایی که برای سیب زمینی انجام می شود خرید کود مرغی و کود شیمیایی می باشد و شخم زدن که یک دستگاه سیب زمینی را می کارد و یک دستگاه برای زمین سیب زمینی شیارهایی درست می کند که به آسانی همه آب می خورند. آن دستگاه کاشت باید بصورتی تنظیم شود که سیب زمینی را نه زیاد در عمق و نه زیاد ددر کف زمین قرار می دهد. البته برای نگهداری سیب زمینی چون این شرکت تا حالا سردخانه اش را راه اندازی نکرده است باید از فصل پاییز تا فصل بهار موقع کشت سیب زمینی باید سیب زمینی را دوبار سورت کند و از تمیز کند و باید سیب زمینی های درشت را جدا کند که اینها هرکدام مثلا در زمستان حدود۶هزار کارگر لازم دارد و در بهار هم همینطور بعداز نگهداری باید سیب زمینی برای کاشت آماده می شود سیب زمینیهای درشت باید قاش شوند تا به درد کشت بخورند در این شرکت چند نوع سیب زمینی به نامهای اگریا، گرانولا، سانتا و سانتا مینی تیوبر تولید می شود. در زمان کشت هم کود مرغی و هم کود شیمیایی در زمین استفاده می شود و سیب زمینی محصولی است که در هفته باید۲ بار آب بخورد و نیازی شدیدی به آب دارد وکسی که مسئول آبیاری آن است باید خیلی مواظب باشد. در زمانیکه علف هرز تولید می کند باید حتما سم پاشی شود تا علف هرز بالا نیاید اگر علف هرز بزرگ شود باید حتما توسط کارگر آن علف هرزها کنده شوند.
در مورد گندم، گندم محصول بسیار خوب تقریبا نسبت به سایر محصولات کشاورزی دردسر کمتری از کاشت و تا برداشت دارد نگهداری آن باید در جای خشک و خنک باشد. شرکت کردستان سبز در سال ۱۳۸۹سه نوع گندم به نامهای آبی ( سایونز و گاسلوژن ) و دیمی ( آذر۲ ) را تولید نمود. سایونز و گاسلوژن گندمهایی هستند که در بهار نیاز به ۹الی ۱۱ بار آب دارند و بازدهی آنها ۹ تن در هکتار می باشد و هر هکتار حدود ۲۰۰ کیلو بذرمی خواهد. این بذر گندم چند نوع می باشد که نوع پروروشی آن وبعد مادری و بعد لواهی شده گرانترین نوع بذر می باشند.

تعاریف و اصطلاحات آورده شده در پرو‍ژه
بهای تمام شده: عبارت است از مجموع ارزش عوامل تخصیص داده شده به تولید یک محصول.

هزینه‌های تولیدی: عبارت است از هزینه‌هایی که برای ساخت یک واحد محصول بکار می‌رود که شامل دستمزد مستقیم، مواد مستقیم و سربار ساخت می‌باشد.
مواد مستقیم: هر نوع موادی که برای تولید مستقیما بکار می‌رود و یک جزء اصلی و قابل شناسائی محصول تکمیل شده را تشکیل می‌دهد مواد مستقیم نامیده می‌شود.
دستمزد مستقیم: حقوق و دستمزد کارکنانی که بطور مستقیم در تولید محصول دخالت دارند و مواد مستقیم را به محصول تبدیل می‌کنند، دستمزد مستقیم نامیده می‌شود.

سربار ساخت: تمام هزینه‌های منظور شده در جریان تولید به جزء مواد مستقیم و دستمزد مستقیم، به عنوان سربار کارخانه تلقی می‌شود، از قبیل مواد غیر مستقیم، دستمزد غیر مستقیم و سایر هزینه‌های غیر مستقیم تولیدی.
تخصیص هزینه‌ها: عبارت است از منظور نمودن هزینه‌ها به حساب هر یک از محصولات.
نرخ جذب سربار: نرخی است که بر اساس آن هزینه‌های سربار ساخت به محصولات تخصیص داده می‌شود.
عناصر تشکیل دهنده بهای تمام شده:
عناصر تشکیل دهنده بهای تمام شده محصولات تولیدی به طور کلی شامل اقلام زیر می‌باشد:
۱ـ مواد مستقیم
۲ـ دستمزد مستقیم
۳ـ سربار کارخانه
هر نوع موادی که برای تولید مستقیما بکار می‌رود و یک جزء اصلی و قابل شناسایی محصول تکمیل شده را تشکیل می‌دهد مواد مستقیم نامیده می‌شود مانند سیب زمینی آماده شده جهت کاشت.
حقوق و دستمزد کارکنانی که بطور مستقیم در تولید محصول دخالت دارند و مواد مستقیم را به محصول تبدیل می‌کنند، دستمزد مستقیم نامیده می‌شود، مانند حقوق کارگران قسمت برداشت گندم.
تمام هزینه‌های منظور شده در جریان تولید به جزء مواد مستقیم و دستمزد مستقیم، به عنوان سربار کارخانه تلقی می‌شود از قبیل مواد غیر مستقیم، دستمزد غیر مستقیم و سایر هزینه‌های غیر مستقیم تولیدی.
اصطلاحاً جمع هزینه‌های مواد مستقیم و دستمزد مستقیم و سربار کارخانه را بهای تولید یا بهای ساخت گویند و جمع هزینه‌های مواد مستقیم و دستمزد مستقیم را بهای اولیه و جمع دستمزد مستقیم و سربار کارخانه را هزینه‌های تبدیل گویند.
سایر هزینه‌هایی که در یک موسسه تولیدی واقع می‌شوند هزینه‌های دوره نامیده می‌شوند. مانند هزینه‌های توزیع و فروش و اداری و تشکیلاتی که در پایان سال مالی به حساب سود و زیان انتقال می‌یابند.

انواع محصولات شرکت کردستان سبز:
در شرکت موردنظر همانطور که در بالا بحث شد محصولات کشاورزی که در شرکت کردستان سبز وجود دارد ما به مواردی مانند گندم و سیب زمینی بحث میکنیم و می خواهیم اشاره مختصری به بهای تمام شده هر کیلو محصول سیب زمینی و گندم در این پروژه داشته باشیم. لذا او

ل به تعریفی از حسابداری بهای تمام شده و طبقه بندی هزینه در حسابداری بهای تمام شده اشاره ای خواهم نمود.
حسابداری بهای تمام شده:
چه چیزی را به چه قیمتی به دست آورده ایم؟ پاسخ این سوالات در حسابداری به وسیله تکنیکها و روشهایی داده می شود که به آن حسابداری بهای تمام شده یا حسابداری صنعتی می گویند.
شناخت و طبقه بندی صحیح هزینه ها، تعیین محل وقوع آنها و تخصیص درستشان به انواع فعالیتهای سازمان و نهایتا تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده را می توان به عنوان هدف اصلی سیستم بهای تمام شده نامید.
– قبول یا عدم قبول سفارش مشتریان
– تعیین قیمت فروش محصولات
– تولید یا عدم تولید یک محصول خاص
– افزایش یا کاهش حجم تولید محصولات
– ایجاد یک خط تولید جدید و یا توسعه واحد صنعتی
– حذف و یا ایجاد تغییر در خط تولید موجود
– تغییر در کیفیت محصولات و یا تغییر در فرآیند تولید
تصمیم گیری در مورد هر یک از موارد فوق و دهها مورد دیگر از این قبیل، بدون داشتن یک سیستم مناسب حسابداری بهای تمام شده، اگر غیر ممکن نباشد، بدون شک خالی از اشکال نخواهد بود. محاسبه بهای تمام شده در بدو امر کاری ساده به نظر می رسد. چرا در هر موسسه تولیدی، حداقل برای محاسبه سود و زیان سال، ناچارند که هزینه ها را ثبت و در مقابل درآمدها قرار دهند. حال کافی است که مشخص شود در طی سال چه محصولاتی و با چه کمیتی تولید شده است که با تخصیص این هزینه ها به تولیدات، قیمت تمام شده هر محصول بدست خواهد آمد. آنچه که گفتیم، اساس کار حسابداری بهای تمام شده است ولی انجام این کار به مراتب از گف

تن آن مشکل تر است.
روشهای طبقه بندی هزینه ها:
الف: طبقه بندی هزینه ها به تفکیک عوامل اصلی بهای تمام شده
موسسات تولیدی در جریان عملیات خود، مواد اولیه را با کمک تکنولوژی و کار نیروی انسانی به محصول تبدیل می کنند . پس عوامل تشکیل دهنده بهای تمام شده محصولات یک موس

سه تولیدی را می توان در سه بخش کلی هزینه مواد، هزینه کار و هزینه سربار طبقه بندی کرد.
ب: طبقه بندی هزینه ها به مستقیم و غیر مستقیم:
هزینه های مستقیم هزینه های هستند که بتوان آنها را به سهولت به واحد محصول تخصیص داد مثل هزینه مواد اولیه، هزینه پرسنلی که مستقیما با مواد و ماشین آلات سازنده محصولات کار می کنند و بقیه هزینه ها غیر مستقیم تلقی می شوند یعنی هزینه های مواد اولیه و پرسنلی که در تعریف فوق به صورت مستقیم تلقی نمی شوند.
ج: طبقه بندی هزینه های متغیر و ثابت
د: طبقه بندی هزینه ها با توجه به وقایع سازمانی : هزینه های تولیدی _خدماتی_اداری_فروش
ه: طبقه بندی هزینه ها به روش ترکیبی: در سطح حسابهای کل از یک روش و در سطح حسابهای معین از دیگر روشهای طبقه بندی هزینه ها استفاده کرد.
مراکز هزینه :
عملیات ساخت محصول در یک موسسه تولیدی ممکن است توسط قسمتهای مختلفی صورت گیرد در این حالت هر قسمت،مسئولیت بخشی از فرآیند تولید را بعهده داشته و محصول با عبور از این قسمتها بتدریج تکمیل شده ونهایتا بصورت محصول آماده برای فروش در می آید. بمنظور کنترل هزینه های تولید ومحاسبه بهای تمام شده محصولات به شکلی که بتوان مشخص کردکه هر یک از قسمتهای تولید چه مبلغی از عوامل تشکیل دهنده بهای تمام شده را به خود اختصاص داده اند،می بایست این قسمتها به دقت شناسایی شوند. در حسابداری صنعتی هر یک از این قسمتها را مرکز هزینه می نامند. تعیین مراکز هزینه باید بنحوی صورت گیرد که تخصیص هزینه ها به آنها امکان پذیر بوده و حوزه مسئولیت سرپرستان این مراکز مشخص باشد. در حسابداری بهای تمام شده اصطلاح مرکز هزینه به هر یک از واحدها و قسمتها اعم از تولیدی، پشتیبانی، اداری و فروش اطلاق می شود. مراکز پشتیبانی، خدماتی- سرویس دهنده مانند مراکز تهیه آب و برق و گاز، تعمیرگاهها و انبارها. این مراکز با خدمت خود عملیات تولید را تسهیل می کنند و بدون وجود آنها اصولا عمل تولید امکان نخواهد داشت .

منظور از حسابداری (بهای تمام شده) چیست؟
حسابداری بهای تمام شده شاخه‌ای از علم و فن حسابداری است که وظیفه جمع آوری اطلاعات مربوط به عوامل هزینه و محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات را بر عهده داشته با و تجزیه و تحلیل گزارش‌ها و بررسی‌ راههای تولید روشهای تقلیل بهای تمام شده تولیدات را بیان می‌کند.
اهمیت حسابداری بهای تمام شده برای چیست ؟
در واقع حسابداری صنعتی یا حسابداری بهای تمام شده یک ابزار بسیار مهم در اختیار مدیریت می‌باشند تا مدیران با استفاده از حسابداری صنعتی، بهای تمام شده تولیدات را محاسبه می‌کند و کنترل خود را بر روی هزینه‌های مواد، دستمزد و سایر هزینه‌های تولید اعمال می‌کند.

مدیران اگر گزارشات دقیق و صحیحی از عوامل هزینه نداشته باشند در تصمیم گیری خود در جهت افزایش تولید یا سایر تصمیم گیری‌ها و راه انجام تصمیمات خود با مشکل مواجه خواهند شد.
کاربرد حسابداری بهای تمام شده چیست ؟
گاهی تصور می‌شود کاربرد حسابداری صنعتی و بهای تمام شده محدود به کارخانجات و

صنایع تولیدی می‌باشد هرچند شاید مشهورترین کاربرد آن در این جهت باشد ولی سایر مؤسسات نیز از حسابداری بهای تمام شده بهره برده و از روشهای حسابداری بهای تمام شده در بانکها، شرکتهای بیمه عمده فروشی‌ها ، شرکتهای حمل و نقل ، شرکتهای هواپیمایی ، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها در جهت کارایی بیشتر استفاده می‌گردد.

مروری اجمالی بر بهای تمام شده یک کیلوگندم:
مراحل کشت گندم
طبق آمار کشاورزی از ۷۶۰ میلیون هکتار کشت محصولات مختلف در دنیا بیش از ۷۰ درصد سطح نباتات جهان به غلات اختصاص دارد و در این میان حدود ۳۰ در صد اراضی زیر کشت دنیا را گندم شامل می شود. یعنی چیزی حدود ۲۳۸ میلیون هکتار . طبق آمار داخلی تولید گندم در ایران در سال ۱۳۴۰ در حدود ۲/۴ میلیون تن و در سال ۱۳۵۰ به مقدار۲/۵ میلیون تن و در سال ۱۳۶۶ به مقدار ۹/۷ میلیون تن بوده است و در سال ۱۳۸۲ به ۳/۱۰ میلیون تن می رسد که نزدیک به مرز خودکفایی است. به جزء نان که غذای عمده انسانهاست فرآورده های زیادی از آرد گندم به دست می آید که می توان بیسکویت –کیک– نان روغنی- شیرینی تر- کلوچه – رولت – و انواع ماکارونی و ; را نام برد.گندم را بر حسب این که سلولهای به وجود آورنده آن ۷- ۱۴- ۲۱ جفت کروموزوم باشند به سه گروه تقسیم می کنند. گندمهای معمولی امروزی از گروه ۲۱ جفت کروموزوم باشند ( گندمهای تتراپلوئید). ارقام چمران داراب- اترک- و فلات و; از جمله گندمهای معمولی می باشند که به مصرف تهیه نان می رسند . از گندمهای نوع دوروم می توان یاواروس. شوا وسیمره را نام برد که در تهیه ماکارونی نیز مورد مصرف دارد. قبل از کاشت هر محصول نیاز به مقدمات آماده سازی بستر خاک می باشد. مراحل تهیه زمین جهت کاشت گندم شامل مراحل زیر می باشد

که در بعضی مواقع مواردی از عملیات می تواند حذف یا اضافه شود.
۱( ماخار یا آبیاری زمین قبل از شخم
۲( شخم زمین
۳( دیسک
۴( ماله

۵( کودپاشی
۶( دیسک
۷ (بذرپاشی یا بذرکاری( در صورت بذرپاشی عملیات دیسک خفیف بعد از آن )
۸( مرزبندی
۹( نهرکشی
۱۰( آبیاری
مراحل فوق ممکن است بسته به نوع زمین – خاک زراعی – و نحوه کاشت با خطی کار یا پاشش بذر با کودپاش سانتریفیوژ تا حدودی تغییر نماید در این مطلب کاشت با خطی کار مدنظر می باشد.
ماخار : ماخار به منظور مرطوب نمودن و نرم کردن بافت خاک جهت انجام تسهیل عملیات شخم مناسب با عمق شخم مطلوب انجام می گیرد از مسائل مهم ماخار یکنواختی آبیاری سطح زمین می باشد که چنانچه سطح مزرعه به صورت یکنواخت آبیاری نشود و بعضی جاها خشک بماند در تهیه زمین با گاوآهن دچار مشکل می شویم و در این قسمتها ضمن این که عمق شخم کمتری داریم کلوخه ایجاد می ردد و باعث عدم تهیه خوب زمین می شود که جهت کاشت با خطی کار مشکل ایجاد می نماید. از مزایای دیگر ماخار رشد علفهای هرز تا زمان انجام شخم می باشد که با انجام عملیات شخم آن تعدادی از بذور علفهای هرز که جوانه زده و رشد نموده اند از بین می روند.
شخم :
عملیات شخم – وقتی رطوبت خاک مزرعه به حالت گاورو رسید انجام می شود. حالت گاورو اصطلاحی است که به زمین ماخار شده وقتی که آماده شخم است گفته می شود. در این حالت خاک مزرعه نه آنقدر رطوبت دارد که به حالت گل به ادوات شخم بچسبد و نه آنقدر خشک است که با شخم به صورت کلوخ درآید . جهت تعیین حالت گاورو در مزرعه مقداری خاک را برداشته و آن را در مشتمان فشار می دهیم اگر خاک به هم بچسبد و کلوخه ای درست کند که رطوبت خاک دست را آلوده نکند و چنانچه آن را رها کنیم پس از برخورد به زمین از هم بپاشد . در این ح

الت عمومی خاک حالت گاورو دارد. زمینهای رسی در مدت زمان بیشتر و زمینهای شنی در مدت زمان کوتاهتری به حالت گاورو می رسند.عمق شخم با توجه به نوع وضعیت خاک بین ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر می باشد. در عملیات شخم با دیدن شیارهای یکنواخت و همسطح و منظم در سطح مزرعه می باشد . سرعت کارکرد مناسب تراکتور و ماشین آلات دیگر در هنگام ش

خم ۳ تا ۴ کیلومتر در ساعت می باشد.
نکته: چنانچه بخواهیم کودهای شیمیایی را در عمق حداکثر (شخم زده ) قرار دهیم می توانیم قبل از شخم به پخش کود شیمیایی اقدام نماییم و اگر بخواهیم پراکنش کود شیمیایی در سطح شخم خورده یکنواخت باشد لازم است در ابتدا بعد از پاشش کود مورد نظر زده و سپس شخم زده شود..
اهداف مهم شخم زدن
نرم کردن زمین تا بذر به راحتی با آن مخلوط شود و بتواند هر چه بیشتر از رطوبت زمین استفاده کند و به راحتی سبز شود زیاد کردن خلل و فرج خاک تا هوا و رطوبت در خاک بهتر نفوذ کند و جریان هوا داشته باشیم و آب به مقدار بیشتری در خاک ذخیره شود. برگرداندن خاک به جهت انتقال مواد به قسمتهای زیرین شخم خورده ایحاد محیط مناسب برای فعالیت میکروارگانیسمهامبارزه با علفهای هرز موجود در مزرعه زیر خاک نمودن بقایای گیاهی موجود در خاک بر هم زدن لوله های مویین خاک
دیسک : بعد از عملیات شخم با حفظ یک فاصله زمانی مناسب عملیات دیسک زدن صورت می گیرد این فاصله زمانی بسته به بافت خاک و فصل می تواند از یک تا چند روز متفاوت باشد ولی به هر صورت نباید فاصله زمانی میان شخم تا دیسک آنقدرطول بکشد که خاک خیلی خشک شده و به صورت کلوخه هایی در آید. با انجام عملیات دیسک شیارهای خاک شخم خورده به صورت یکنواخت و یکسان در می آید و خاک دانه بندی مناسب جهت بستر بذر می یابد .جهت یکنواختی مناسب بستر کاشت گاهی اوقات لازم است ۲ تا ۳ بار دیسک زده شود.
ماله کشی( تسطیح نسبی) : پس از شخم و عملیات دیسک در خاک ممکن است پستی و بلندی جزئی ناشی از تهیه بستر در زمین باقی مانده باشد. لذا از ماله برای از بین بردن این پستی و بلندی ها استفاده می شود. لازم است که جهت حرکت ماله به صورت مورب از یک گوشه زمین به یک گوشه دیگر آن باشد تا نتیجه بهتری به دست آید. میتوان یکبار به صورت ضربدر و بار دیگر در جهت عملیات فارو ماله کشی نمود. فاصله تیغه ماله از سطح خاک بسته به وضعیت مزرعه معمولا از ۳ تا ۸ سانتیمتر است که لازم است قبلا در یک سطح مسطح تنظیم گردد.
کودپاشی : در حالت معمول توصیه می شود مقدار ۱۰۰ کیلوگرم کود فسفاته و مقدار ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم کود اوره و مقدار ۱۰۰ کیلو کود پتاسه به صورت پایه با عملیات دیسک به خاک داده شود ولی با آزمون خاک با توجه به بافت و وضعیت خاک مزرعه و پتانسیل مورد انتظار تولید محصول می توان توصیه عملی مصرف کودهای شیمیایی پایه ازته و فسفاته و پتاسه را مشخص نمود . بعد از کودپاشی با دستگاه سانتریفیوژ عملیات دیسک جهت اختلاط کود انجام می شود. مقدار تقریبی عناصر غذائی برداشت شده به وسله محصول گندم با عملکرد ۸ تن در هکتار ازت(N) 140 تن در هکتار- فسفر(P2O5)- پتاسیم(K2O) 180 – گوگرد(S) 25 – منیزیم(Mg) 30 تن در هکتار.
عمق کود شیمیایی در خاک مزرعه : کود فسفاته به علت تقریبا غیرمتحرک بودن در خاک لازم است در منطقه ریشه گیاه قرار گیرد لذا با توجه به این که غالب ریشه های گندم تا عمق ۲۰ سانتیمتری عمق خاک نفوذ میکند پراکنش کود لازم است از حدود ۸ سانتیمتری از سطح خاک قرار گیرد در صورتی که بذر کاری و کودکاری با یک دستگاه انجام پذیرد . عمق بذر ۳ تا ۵ سانتیمتری و عمق کود در ۳ تا ۵ سانتیمتری پایین تر در اطراف بذر می تواند انجام پذیرد که در این حالت ضمن استفاده بهتر از مقدار مصرف آن کاسته می شود.مقدار توصیه شده کود فسفاته را در خاکهای سنگین در ۳ مرحله می توان مصرف نمود.۳/۱ به صورت پایه (خاک کاربرد) – ۳/۱ به صورت سرک در مرحله پنجه دهی گندم- ۳/۱ به صورت سرک دوم در مرحله ساقه رفتن و حدودا نزدیکی ظهور خوشه و در خاکهای سبک توصیه می شود. ۴/۱ اوره فسفاته را به صورت پایه و ۴/۱ در حدود پنجه زنی و ۴/۱ در مرحله تشکیل ساقه و ۴/۱ در مرحله ظهور خوشه مصرف شود. ازت از عوامل اصلی در افزایش پروتئین گندم است و افزایش پروتئین گندم کیفیت نانوایی آن را افزایش می دهد . زمان مصرف کود ازته در تعیین مقدار پروتئین گندم حائز اهمیت است.اگر کود ازته قبل از گلدهی جذب گیاه شود بیشتر محصول را افزایش می دهد تا درصد پروتئین آن و اگر کود ازته بعد از گلده

ی جذب گیاه شود بیشتر درصد پروتئین و در واقع یعنی کیفیت محصول را افزایش می دهد. بنابراین دادن کود ازته بعد از گلدهی کیفیت محصول و درصد پروتئین را افزایش می دهد که این کار را می توان با محلول پاشی کود اوره نیز انجام داد. در مورد کودهای پتاسه گزارشهای نتایج حاصل از تجزیه خاک در آزمایشگاهها دلالت بر کمبود شدید پتاسیم در اکثر خاکهای زراعی دارد

. و با توجه به نیاز گندم به کود پتاسه ه مقدار آن در حد نیاز گیاه به کود ازته است رفع کمبود آن را با افزودن کودهای پتاسه همراه کودهای پایه ضروری می سازد نقش پتاسیم در بهبود کیفی محصول و افزایش عملکرد و محافظت گیاه در برابر عوامل نامساعد محیطی امر مسلم و ثابت شده ای است.
اثر پتاسیم بر روی محصول گندم
تحمل گیاه به شوری رابیشتر می کند
مقاومت گیاه را در برابر کم آبی افزایش می دهد.
مقاومت گیاه را در برابر آفات و بیماری ها زیاد می کند.
راندمان آب آبیاری و کودهای ازته را بالا می برد.
عمل فتوسنتز را زیاد می کند.
تنش رطوبتی را کاهش می دهد.
کارآیی تعرق گیاه در شرایط تنش آبی را به دلیل افزایش تعداد و قطر دسته های آوندی افزایش می دهد.
زمان و روش مصرف کودهای میکرو(عناصر کم مصرف) :: عناصر کم مصرف با وجود نیاز خیلی کمی که گیاه به آنها دارد اهمیت زیادی برای گیاه دارند . مهمترین این عناصر عبارتند از روی- آهن- مس و منگنز می باشد . این عناصر به صورت کودی غالبا به صورت سولفات روی- سولفات آهن – سولفات مس و سولفات منگنز در دسترس می باشند که بایستی با توجه به نتایج آزمایش خاک قبل از کاشت به صورت پایه به مزرعه داده شود در غیر این صرت می توان با محلول پاشی کود میکرو با غلظت ۳ تا ۶ در هزار بسته به نوع آن در مراحل پنجه دهی یا اوائل ساقه رفتن تا گلدهی اقدام به پاشش در مزرعه نمود.در مورد محلول پاشی با کد میکروی کامل لازم است به نکات مهمی توجه داشت:
محلول پاشی باید صبح زود یا عصر انجام گیرد هنگام محلول پاشی وزش باد نباشد به محلول کودی تهیه شده با غلظت ۳ در هزار لازم است ماده سیتوویت یا مایع ظرفشویی به غلظت ۲/۰ در هزار (۲ سی سی در ده لیترآب ) اضافه گردد. این کار باعث کاهش نیروی کشش سطحی آب شده و تمامی سطح برگ با ذرات محلول کودی تماس یافته و در نتیجه میزان جذب برگی افزایش می یابد. حرارت محیط در هنگام محلول پاشی با حداقل فصله زمانی آبیاری مزرعه انجام می گیرد.برای اطمینان از صحت انجام عملیات ذکر شده پیشنهاد ی ود کود مورد نظر را با غلظت مربوطه تهیه و در قطعه کوچکی از مزرعه برگپاشی و پس از ۳ روز در صورت عدم مشاهده علائم برگ سوزی در تمام سطح مزرعه محلول پاشی صورت بگیرد. در اراضی با خاک شور از کود میکروی کامل بدون بر استفاده شود.
خصوصیات بذر و بذرکاری
ویژگی یک بذرخوب عبارتند از:

اندوخته غذایی کافی داشته باشد.(چروکیده نباشد)
وزن هزار دانه از ۳۵ گرم بیشتر باشد.
بذر باید سالم و شکستگی نداشته باشد.
عاری از بذور علف هرز باشد.
خلوص ژنتیکی داشته باشد(همه بذور از یک رقم باشد)

قوه نامیه آن بیشتر از ۹۰ درصد باشد.
چنانچه بذر توسط زارع تهیه شود لازم است بهترین قسمت مزرعه جهت تهیه بذر مورد انتخاب و بذور جمع آوری شده اگر دارای علف هرز هستند بوجاری شوند.قبل از کاشت لازم است بذور را ضد عفونی نمائیم با این کار محصول خود را در مقابل بیماریهای سیاهک و برخی بیماری های دیگر بیمه می نمائیم. جهت این که از سموم قارچ کش توصیه شده استفاده شود و به گونه ای عمل شود که دانه ها بذر به خوبی به سم آغشته شده و قشر نازکی از سم بذور را فرا گیرد. برای این کار می توان از میکسرهای مختلف که درب آنها بسته می شود با چرخش مخلوط بذر و سم حدود ۳ دقیقه استفاده نمود یا این که بذور را روی پلاستیک یا برزنت یا سطح صاف و تمیز کپه نمود و سم مورد نیاز را روی آن پاشش داده و با استفاده از پارو بذور را چندین بار زیرورو کرد تا کاملا به سم آغشته شود.این کار لازم است قبل از عملیات بذر کاری صورت گیرد . مقدار سم لازم معمولا ۲ در هزار می باشد. در هنگام ضدعفونی بذور از ماسک و یا پارچه جهت پوشانیدن سر و صورت و دهان استفاده شود و از خوردن و آشامیدن و سیگار کشیدن حین عملیات ضدعفونی پرهیز شود . تعدادی از سموم موجود در حال حاضر جهت ضدعفونی بذور گندم عبارتند از:کاربوکسین تیرام- تریادینمول- دیکونازول- رئال- کاربندازیم
میزان بذر :: مقدار بذر مصرفی در حال حاضر جهت کاشت با خطی کار حدود ۱۸۰ کیلو گرم در هکتار می باشد. این مدار توصیه بذری کلی می باشد و بسته به شرایط مختلف می تواند متغیر باشد.در میزان مصرف بذر لازم است با توجه به هدف کشت به موارد زیر توجه نمود.
وزن هزار دانه ارزش مصرفی بذر
تاریخ کاشت. بعد از تاریخ کاشت توصیه شده به ازای هر روز تاخیر حدود ۵/۱ درصد به مقداربذر توصیه شده اضافه می نمائیم.
وضعیت بستر بذر بافت خاک و شوری آن اثر پرندگان و حشرات در مزرعه نحوه کاشت بذر (خطی کار – سانتریفیوژ- دست پاش) . در کاشت گندم با سانتریفیوژ برای پوشش بذر می توان از دیسک یا پنجه غازی یا فارو یا کروگیت پس از پاشش بذر استفاده نمود.
نکته: جهت تسهیل د آبیاری زدن فارو مناسبتر است منتهی با در نظر گرفتن شوری زمین در منطقه. قطعه بندی زمین و آبیاری اول :: آبیاری در زراعت گندم خصوصا اولین آبیاری از اهمیت خاصی برخوردار است آب بایستی با سرعت ملایم و به صورت یکنواخت در سرتاسر مزرعه توزیع گردد تا باعث جابجایی بذور و شستشوی خاک نشود. خصوصیات زیر لازم است در قطعه بندی و آبیاری در نظر گرفته شود. طول قطعات جهت آبیاری بر حسب بافت خاک و شیب زمین از ۱۰۰ تا ۲۰۰ متر متغیر است.معمولا در آبیاری نواری قطعات توسط مرزبند از همدیگر تفکیک می شوند. عرض مرزها حتی الامکان ضریبی از عرض کمباین باشدهر چه بافت خاک سبکتر و شیب زمین بیشتر باشد طول نوارها یا فاروها را باید کمتر در نظر داشت و هر چه جریان ورودی آب در ردیفها زیادتر باشد طول فاروها را می توان بیشتر گرفت. بهتر است طول فاروها از ۲۰۰ متر جاوز نکند.
اگر شیب مزرعه زیاد باشد مقدار آب ورودی قطعات باید کم باشد و اگر شیب مزرعه کم باشد مقدار آب ورودی را باید زیادتر در نظر گرفت. برای اولین آبیاری در صورت امکان از سیفون استفاده شود در غیر این صورت در مدخل ورودی آب از پلاستیک یا بوته و یا خلوط کاه و کلش و خاک استفاده شود. با استفاده از نهر مضاعف می توانیم سرعت آب را در حد دلخواه کنترل کنیم. بارندگی موثر حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیمتر است که تقریبا می توان آن را یک نوبت آبیاری محسوب نمود. برای این که به میزان آب مورد نیاز در مزرعه دست پیدا کنیم باید از نهرکن در احداث انهار استفاده نمود.از فاکتورهای بسیار مهم در آبیاری احداث نهر مضاعف است.هدف از احداث

نهر مضاف این است که آب بیشتری با سرعت کمتر برای جلوگیری از آبشوئی ردیفهای کشت شده وارد مزرعه نماییم. احداث زه کش: برای جلوگیری از آب ماندگی و غرقاب شدن در انتهای مزرعه بایستی در پایین مزرعه نهری جهت تخلیه آب اضافی تعبیه نمود. نوبتهای آبیاری گندم معمولا ۵ نوبت در نظر گرفته می شود و هر کدام به نوبه خود مهم می باشند که آنها پس از کاشت و موقع پنجه زنی و ساقه رفتن زمان و قبل از گلدهی و بعد از دانه بستن می باشد. و به مر

احل خاک آب – پنجه آب- ساق آب- گل آب و دان آب هم مرسومند.
اگر بخواهیم در مورد بهای تمام شده یک کیلو گندم بحث کنیم باید مراحل کاشت تا برداشت محصول را درنظر گرفت. در این پروژه فرض برآن است که گندم از زمینهای این شرکت برداشت شده و به عنوان بذر و فروش آن به بازار و مشتریان آماده می شود.
محصول گندم که اغلب در اوایل مهرماه هر سال در زمینهای کشاورزیبه زیر کشت می رود و فرض بر آن است که بازدهی آن بطور میانگین تقریبی ۱به ۲۰ است یعنی در ازای کاشت هر کیلو گندم ۲۰ کیلو گندم برداشت می شود. در مرحله کاشت گندم می توان به هزینه های مواد اولیه(بذر گندم)، هزینه های ماشین آلات( اعم از شخم زنی، دیسک زدن زمینها، بذرافشانی و;.)، هزینه های جانبی محصول( سم زدایی، کود شیمیایی و;)، هزینه های دستمزد کارگرانی که در کاشت محصول گندم نقش بسزایی دارند اشاره نمود و سایر هزینه ها را هم باید در نظر گرفته شود و بعداز مدتی که محصول به کشت می رود ( مرحله داشت محصول گندم) به هزینه های دیگری نیاز هست که ازجمله هزینه های عمده می توان به هزینه آبیاری به وسیله دستگاههای آب بارانی (که بابت کار این دستگاهها باید از بق ۳ فاز استفاده کرد که خود خیلی هزینه بر هست)، هزینه کوددهی زمین زراعی (کود مرغی، کودشیمیایی)، هزینه های هرز کنی زمین و آفات کشی و سم پاشی و;. اشاره کرد. در مرحله برداشت گندم هزینه های دیگری نیز متحمل می شویم که باید آنها راهم جزئی از بهای تمام شده محصول لحاظ کرد که می توان به هزینه های کمباین و درو گندم، هزینه حمل از مسیر زمین تا انبار یا سیلوهای مربوطه شرکت، هزینه دستمزد کارگران حکل و نقل گندم، هزینه سوخت ماشین آلات کشاورزی، هزینه نگهبانی و سایر هزینه ها می باشد.
مثال موردی جهت محاسبه بهای تمام شده یک کیلو گندم :
(اشاره به اینکه اطلاعات زیر با توجه به پرس و جو از یکی از کارکنان شرکت کردستان سبز پرسیده شده است.)
اگر درحال کاشت گندم صد کیلو گندم را زیر کشت ببریم می توان گفت هزینه گندم را ۳۴۰۰۰۰۰ریال درنظر گرفت و هزینه شخم زنی و بذرافشانی را برای هر صد کیلو گندم به مبلغ۴۵۰۰۰ریال و برای کودهی و سم پاشی و آبیاری هرصد کیلوگرم گندم محتمل هزینه هایی معادل ۳۸۰۰۰ریال می شویم و در حین برداشت گندم موردنظر برای هر صد کیلوگرم باید باید هزینه کمباین و حمل و نقل آن را درنظر بگیریم که هزینه های آن بالغ بر ۶۰۰۰۰ریال در نظر می گیریم.
اگر حالا بخواهیم بهای بهای تمام شده یک کیلو گندم قبل از بوجاری و هزینه های دیگر در نظر بگیریم به صورت زیر عمل می کنیم :

بهای تمام شده ۱۰۰کیلوگرم گندم قبل از بوجاری و پاکسازی و آماده برای بذر :
۱۷۷۰۰۰=۶۰۰۰۰۰+۳۴۰۰۰۰+۳۸۰۰۰۰+۴۵۰۰۰۰ = بهای تمام شده ۱۰۰کیلوگرم گندم
۴۵۰۰۰۰ = هزینه شخم زنی و بذرافشانی هر ۱۰۰کیلوگرم
۳۸۰۰۰۰ = هزینه کود دهی زمین، سم پاشی و آبیاری هر ۱۰۰کیلوگرم

۳۴۰۰۰۰ = هزینه بذر مورد نظر برای کاشت هر ۱۰۰کیلوگرم
۶۰۰۰۰۰ = سایر هزینه های برآوردی برای هر۱۰۰کیلوگرم
۱۷۷۰۰ = ۱۷۷۰۰۰۰۰ = بهای تمام شده یک کیلوگرم گندم
۱۰۰
اگر بخواهیم بهای تمام شده یک کیلو بذر گندم را در نظر بگیریم باید هزینه های بوجاری و پاکسازی گندم را هم حساب کنیم، باتوجه به پرس و جوهایی که در این شرکت داشتم هزینه بوجاری هرکیلو گندم بطور تقریبی ۲۳۰ریال می باشد و هزینه های دیگر هم شاید حدود هرکیلو ۱۰۰ ریال. حال بهای تمام شده یک کیلو بذر گندم در انبار برابر است با:
۲۱۰۰ = ۱۰۰ + ۲۳۰ + ۱۷۷۰ = بهای تمام شده یک کیلوگرم گندم بوجاری شده
در ادامه که بهای تمام شده یک کیلو گندم را بدست آوردیم حالا باید تعیین کنیم که کدامیک از موارد بحث شده مربوط به مواد، دستمزد وسربار ساخت ( متغییر و ثابت ) است.
تولیدات‌ کشاورزی‌ در زمان‌ برداشت‌ به‌ارزش‌ منصفانه‌ پس از کسر مخارج‌ براوردی‌ زمان‌ فروش‌ شناسایی‌ می‌شود. افزایش‌ یا کاهش‌ ناشی از شناخت‌ اولیه‌ تولیدات‌ کشاورزی‌ در سود و زیان‌ دوره‌ وقوع‌ منظور می‌شود. ارزش‌ منصفانه‌ تعیین‌ شده‌ در زمان‌ برداشت‌ به‌ عنوان‌ بهای‌ تمام‌ شده‌ تولیدات‌ کشاورزی‌ محسوب‌ و تا زمان‌ فروش‌، برمبنای‌ بهای‌ تمام‌ شده‌ گزارش‌ می‌شود
۱ـ مواد مستقیم : هر نوع موادی که برای تولید مستقیما بکار می‌رود و یک جزء اصلی و قابل شناسایی محصول تکمیل شده را تشکیل می‌دهد مواد مستقیم نامیده می‌شود:
بذر گندم آماده شده جهت کاشت ۴۱۰ ریال.
هزینه خرید سم جهت سم پاشی ۱۹۰ ریال
هزینه خرید کود شیمیایی و کود مرغی ۱۳۰ ریال.
هزینه خرید سم شیمیایی جهت مخلوط کردن با بذر آماده کاشت ۹۰ ریال.

۲ـ دستمزد مستقیم : حقوق و دستمزد کارکنانی که بطور مستقیم در تولید محصول دخالت دارند و مواد مستقیم را به محصول تبدیل می‌کنند، دستمزد مستقیم نامیده می‌شود :
حقوق کارگران قسمت برداشت گندم ۲۴۰ ریال.
حقوق کارگران سم پاشی گندم ۱۹۰ ریال
هزینه کارگران ثابت بخش آبیاری ۲۷۰ ریال
دستمزد راننده تراکتور شرکت که در تمامی مراحل گندم نقش دارند ۱۱۰ ریال.
دستمزد راننده کمباین برداشت محصول ۹۰ ریال
۳ـ سربار کارخانه
تمام هزینه‌های منظور شده در جریان تولید به جزء مواد مستقیم و دستمزد مستقیم، به عنوان سربار کارخانه تلقی می‌شود از قبیل مواد غیر مستقیم، دستمزد غیر مستقیم و;
هزینه های نگهبانی ۸۰ ریال.
هزینه های حمل کود به زمین ۷۰ ریال.
هزینه های بوجاری و بسته بندی ۵۰ ریال.
سایر هزینه های سربار مانند هزینه استهلاک ساختمان کارخانه هزینه استهلاک تأسیسات و ماشین آلات کارخانه، هزینه سوخت و غیره ۱۸۰ ریال.
سایر هزینه‌های غیر مستقیم تولیدی.
اصطلاحاً جمع هزینه‌های مواد مستقیم و دستمزد مستقیم و سربار کارخانه را بهای تولید یا بهای ساخت گویند و جمع هزینه‌های مواد مستقیم و دستمزد مستقیم را بهای اولیه و جمع دستمزد مستقیم و سربار کارخانه را هزینه‌های تبدیل گویند.
داراییهای زیستی مولد و غیر مولد:

دارایی زیستی مولد: عبارت است از یک دارایی که به قصد تولید مثل، اصلاح نژاد و یا تولید کشاورزی با حفظ حیات دارایی زیستی، نگهداری میشود و قابلیت برداشت در

بیش از یکسال را دارد. داراییهای زیستی مولد شامل اقلامی نظیر دامهای شیری، مرغ تخمگذار، تاکستانها ودرختان میوه است.
دارایی زیستی غیرمولد: به طبقه ای از داراییهای زیستی اطلاق میشود که واجد شرایط تعیین شده برای داراییهای زیستی مولد نیست.به بیان دیگر داراییهای غیر مولد اقلامی هستند که به عنوان تولید کشاورزی قرار هست برداشت شوند یا به عنوان داراییهای زیستی بفروش برسند. دامهای گوشتی، دامهای آماده برای فروش، مرغ گوشتی، غلات در جریان رشد از قبیل ذرت و گندم، ماهی پروروشی و درختان پرورشی جهت تهیه الوار نمونه هایی از داراییهای زیستی غیرمولد می باشند.
واحد تجاری باید دارایی زیستی یا تولید کشاورزی رافقط زمانی شناسایی کند:
۱_ کنترل دارایی را درنتیجه رودایدهای گذشته بدست آورده باشد.
۲_ جریان منابع اقتصادی آتی مرتبط با دارایی به درون واحد تجاری محتمل باشد.
۳_ ارزش منصفانه یا بهای تمام شده دارایی به گونه ای اتکا پذیر قابل اندازه گیری باشد.
شناسایی درآمد در مقطع تکمیل:
بر اساس استاندارد حسابداری شماره ۲۶ ( فعالیتهای کشاورزی) تولیدات کشاورزی باید در زمان برداشت به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش اندازه گیری شود.
درهنگام خرید بذر ثبت زیر انجام می شود:
کنترل مواد ۴۱۰
وجه نقد/ حسابهای پرداختنی ۴۱۰
در مورد کاشت بذر ثبت زیر در حسابها صورت خواهد پذیرفت.
حساب کالای در جریان ساخت ( داراییهای غیرمولد) ۴۱۰
کنترل مواد ۴۱۰

درهنگام سم پاشی در هنگام کاشت گندم ثبت زیر انجام می شود:
کنترل مواد ۱۹۰
وجه نقد/ حسابهای پرداختنی ۱۹۰

درهنگام خرید کود مرغی برای محصول گندم ثبت زیر انجام می شود:
کنترل مواد ۱۳۰

وجه نقد/ حسابهای پرداختنی ۱۳۰
درهنگام شناسایی درآمد گندم در اسفندماه ثبت زیر انجام می شود:
بهای تمام شده دارایی غیرمولد (گندم) {۴۱۰+۱۹۰+۱۳۰} ۷۳۰
درآمد ۷۳۰
هزینه دستمزد پرداختی به پرسنل کارخانه به صورت زیر تسهیم خواهد شد:
حساب کالای در جریان ساخت (داراییهای غیرمولد) ۹۰۰
حساب کنترل حقوق و دستمزد ۹۰۰
بابت تسهیم هزینه حقوق و دستمزد به حساب دوایر تولید
۱)کالای در جریان ساخت (داراییهای غیرمولد) ۶۷۵ (۷۵%×۹۰۰)
کنترل سربار۶۷۵
بابت تسهیم هزینه سربار(سربار جذب شده) بافرض اینکه نرخ جذب سربار ۷۵% دستمزد باشد.
و در ارتباط با سربار واقعی تحقق یافته ابتدا حساب کنترل سربار بدهکار شده سپس با توجه به سهم هر دایره یا مرحله در ایجاد سربار، هزینه سربار براساس مبنای مناسب به دوایر مختلف تسهیم می گردد.یعنی درواقع ثبتهای زیر صورت خواهد پذیرفت.

۲) کنترل سربار۳۸۰
بانک/ ح پرداختنی۳۸۰
بابت سربار واقعی (تحقق یافته)
کنترل سربار
۲) ۳۸۰ ۶۷۵ (۱

۳۸۰ ۶۷۵
۲۹۵ اضافه جذب سربار
۳) ۲۹۵

۳) ۲۹۵ کنترل سربار
کسر جذب سربار ۲۹۵
بابت بستن کسر جذب سربار

حالا می خواهیم در باره انبارهای گندم هم اشاره ای کنیم:
نوع انبار (سیلوی استوانه‎ای – سوله و انبار روباز ) – ظرفیت – درجه حرارت و رطوبت انبار ، مدت زمان نگهداری در انبار – نوع رقم گندم تحویلی (داخلی و خارجی) – مبداء محصول (داخلی و خارجی) میزان گندم تحویلی (داخلی و خارجی)، وضعیت محصول در زمان تحویل از قبیل رطوبت – افت محصول – درجه سن‎زدگی – نوع آفت – روش استفاده از آفت‎کش‎ها، نوع و میزان مصرف آنها ذکر گردید.
از مجموع آفات انباری جمع آوری شده از سیلوها و انبار‎ها ۵ گونه حشره از ردیف سخت‎بالپوشان(coleoptera) و دو گونه از ردیف پروانه‎ها ((Lepidoptera و دو گونه از کلاس کنه‎ها (Acarina) به عنوان گونه‎های غالب در سیلوها و انبارهای گندم وجود دارند و فاکتور مؤثر در کاهش ضایعات گندم در زمان انبار نمودن (کم بودن رطوبت گندم – انباشته کردن گندم حداکثر تا ۵/۱ متر ارتفاع – تهویه شدن انبار – زیر و رو کردن گندم در انبار هر چند روز یکبار – حداکثر حرارت ۱۸ درجه سانتیگراد در داخل انبار – خشک بودن محیط انبار – غیر قابل نفوذ بودن کف انبار – بوجاری و ضدعفونی) است. هم چنین در زمینه داشتن آشنایی گندمکاران با روش‎های مبارزه با آفات سن، ملخ و شته‎های گندم زیاد و با آفات دیگر نظیر پروانه‎ها، تریپس، زنبور و مگس‎های مضر گندم خیلی کم و یا هیچ بوده است ولی رویهم رفته تعداد گندمکاران موافق با کنترل آفات زیادتر می‎باشند.
موارد زیر بر بهای تمام شده یک کیلو گندم تاثیر فراوانی دارند :

میزان رطوبت محصول در زمان تحویل ۵ % ۱۰% ۱۵ % ۳۰% ۳۵%
افت محصول مفید غیر مفید
درجه سن‎زدگی (۱%-۲%-۳%-۴%-۵%-۶%)
روش کنترل آفات
در گندم‎های انبار شده در زیر چادر تعداد ۲-۴ قرص فستوکسین به ازاء هر تن گندم ولی در انبار استوانه‎ای تعداد ۱۲ قرص به ازاء هر تن گندم استفاده می‏شود (قرص گذاری در زیر چادر قبلاً از بالا و با سوراخ کردن چادر صورت می‎گرفت ولی اکنون از پایین و بدون سوراخ کردن چادر صورت می گیرد). سم از طریق قرص گذاری حداکثر تا ۲ ماه دوام دارد و پس از آن مجدداً قرص گذاری صورت می گیرد. برای دور کردن جوندگان از جمله موش از طعمه مسموم استفاده می‎شود (۲ کیلوگرم گندم، فسفور دو زنگ یک قاشق غذا خوری و مقدار کمی روغن مایع جهت چسبیده شدن ذرات فسفور دو زنگ به گندم). به این ترتیب که اطراف سیلوهای روباز که چادر

روی آنها کشیده شده ریخته می‎شود.

هزینه بهای تمام شده یک کیلو سیب زمینی :
با توجه به اینکه در بالا هم اشاره کردیم، بهای تمام شده یک کیلو سیب زمینی از مرحله کاشت تا مرحله برداشت و پاکسازی و انتقال به انبارها و فروش محصول به هزینه هایی از قبیل محصول جهت کاشت، هزینه کود دهی، هزینه آبیاری، هرزکنی و شخم زنی و; نیاز هست. با توجه به اطلاعاتی که در مورد بهای تمام شده یک کیلو گندم بحث کردیم می توان با در نظر گرفتن مراحل بدست آوردن محصول بهای تمام شده را نیز محاسبه نمود.
بهای تمام شده یک کیلو سیب زمینی شامل هزینه های مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و سربار ساخت می باشد. حال اگر بخواهیم بهای تمام شده یک کیلو سیب زمینی را بطور تقریبی بدست آوریم باید تمامی مراحل ( مرحله کاشت، داشت و برداشت) محصول سیب زمینی را در نظر بگیریم بدست آوریم.
هزینه های مواد مستقیم می تواند شامل موارد زیر باشد:
بذر سیب زمینی ( معمولا سیب زمینی بصورت قاش شده مخصوصی به زیر کشت می روند.)
خرید کود مرغی و کود ( به این دلیل کود مرغی جزو بهای مواد مستقیم نام برده میشود چون جزئی از موارد مهم جهت تبدیل این محصول می باشد.)
هزینه خرید سم شیمیایی جهت آفت کشی سیب زمینی در مرحله داشت محصول.
دستمزد مستقیم :
حقوق کارگران قسمت بژار و برداشت سیب زمینی.
حقوق کارگران سم پاشی سیب زمینی.
هزینه کارگران ثابت بخش آبیاری سیب زمینی.
دستمزد راننده تراکتور شرکت که در تمامی مراحل سیب زمینی نقش دارد.
دستمزد راننده دستگاه برداشت سیب زمینی.
سربار کارخانه
هزینه های نگهبانی.
هزینه های حمل کود به زمین.
هزینه های خریدگونی و جمع بندی محصول در زمین و بسته بندی گونی ها.
هزینه حمل سیب زمینی از زمین تا انبار.
مثال موردی جهت محاسبه بهای تمام شده یک کیلوسیب زمینیی:
(همانطور که در بالا اشاره شد اطلاعات زیر با توجه به پرس و جو از یکی از کارکنان شرکت کردستان سبز پرسیده شده است.)
برای کاشت سیب زمینی همانند محصول گندم می توان م

حصول سیب زمینی را زیر کشت ببریم یعنی در کل هزینه هایی که برای تولید یک کیلو گندم متحمل شدیم در مورد سیب زمینی هم هزینه ها را متحمل خواهیم شد.می توان گفت هزینه خرید هرکیلو بذرسیب زمینی را ۱۴۵۰ ریال درنظر گرفت و هزینه شخم زنی و هرزکنی را برای هر کیلو گرم سیب زمینی به مبلغ۱۷۲۰ ریال و برای کودمرغی و سم شیمیایی جهت ازبین بردن علف هرز و آبیاری هر کیلوگرم سیب زمینی محتمل هزینه هایی معادل ۲۱۱۰ریال می شویم و در حین برداشت سیب زمینی برای هرکیلوگرم باید باید هزینه دستگاه برداشت و ه

زینه جمع آوری و بسته بندی و حمل و نقل آن را درنظر بگیریم که هزینه های آن بالغ بر ۴۳۵۰ ریال در نظر می گیریم.

باتوجه به اطلاعات بالا فرض بر این هست که در ازای کاشت یک کیلو سیب زمینی محصولی معادل ۹ کیلوگرم برداشت میشود.

۱ـ مواد مستقیم :
بذر سیب زمینی آماده شده جهت کاشت ۱۴۵۰ ریال.
. خرید کود مرغی۶۱۵ ریال.
خرید سم شیمیایی جهت ازبین بردن علف هرز قبل ازکاشت محصول ۲۸۵ ریال.
۲ـ دستمزد مستقیم ::
حقوق کارگران قسمت برداشت سیب زمینی ۱۷۵۰ ریال.
هزینه کارگران ثابت بخش آبیاری ۱۶۶۵ ریال
دستمزد راننده تراکتور شرکت که در تولید سیب زمینی نقش دارند ۸۰۰ ریال.
دستمزد راننده برداشت محصول ۳۵۰ ریال
۳ـ سربار کارخانه
هزینه های نگهبانی ۱۰۵ ریال.
هزینه های حمل کود به زمین ۵۲۰ ریال.
هزینه هایخرید گونی و بسته بندی و جدا سازی سیب زمینی ۸۹۰ ریال.
سایر هزینه های سربار مانند هزینه استهلاک ساختمان کارخانه هزینه استهلاک تأسیسات و ماشین آلات کارخانه، هزینه سوخت و غیره ۱۲۰۰ ریال.
سربار ساخت + دستمزد مستقیم + مواد مسقیم= بهای تمام شده یک کیلوسیب زمینی
۱۰۷۰ ریال = ۲۷۱۵ + ۴۵۶۵ + ۲۳۵۰ = بهای تمام شده یک کیلوسیب زمینی
۹
درهنگام خرید بذر سیب زمینی ثبت زیر انجام می شود:
کنترل مواد ۲۳۵۰
وجه نقد/ حسابهای پرداختنی ۲۳۵۰

در مورد کاشت بذر سیب زمینی ثبت زیر در حسابها صورت خواهد پذیرفت.
حساب کالای در جریان ساخت ( داراییهای غیرمولد) ۲۳۵۰
کنترل مواد ۲۳۵۰
درهنگام خرید کود مرغی برای محصول سیب زمینی ثبت زیر انجام می شود:
کنترل مواد ۶۱۵
وجه نقد/ حسابهای پرداختنی ۶۱۵
هزینه دستمزد پرداختی به پرسنل و کارگران به صورت زیر تسهیم خواهد شد:
حساب کالای در جریان ساخت (داراییهای غیرمولد) ۴۵۶۵
حساب کنترل حقوق و دستمزد ۴۵۶۵
بابت تسهیم هزینه حقوق و دستمزد به حساب دوایر تولید
۱)کالای در جریان ساخت (داراییهای غیرمولد) ۳۶۵۲ (۸۰%×۴۵۶۵)
کنترل