مقاله امنیت غذایی چیست

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله امنیت غذایی چیست دارای ۲۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله امنیت غذایی چیست  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله امنیت غذایی چیست،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله امنیت غذایی چیست :

امنیت غذایی چیست

بانک جهانی در سال ۱۹۸۶ امنیت غذایی را به صورت «دسترسی همه مردم در تمام اوقات به غذای کافی برای داشتن یک زندگی سالم» تعریف کرد که این تعریف در کنفرانس رم مورد تاکید قرار گرفت.
این تعریف به سه عنصر «موجود بودن غذا»، «دسترسی به غذا» و «پایداری در دریافت غذا» استوار است. عنصر موجود بودن غذا تنها به میزان مواد غذایی در مرزهای ملی که درگذشته عنصر اصلی امنیت غذایی بود، تکیه ندارد و امروزه شامل تولید (عرضه داخلی) و واردات مواد غذایی می‌باشد.
مفهوم «دسترسی به غذا» نیز دسترسی فیزیکی و اقتصادی به منابع جهت تامین اقلام غذایی مورد نیاز جامعه است و به معنای «پایداری در دریافت غذا»، ثبات و پایداری دریافت ارزش های غذایی مورد نیاز جامعه می‌باشد.
وضعیت امنیت غذا و تغذیه در ایران:
در کشور ایران سوء تغذیه ناشی از فقر از چهل سال قبل گزارش شده است و علیرغم تلاشها همچنان شیوع نسبتاً وسیع دارد و قبل از اینکه به پیشگیری و کنترل آن بپردازیم بیماریهای متابولیک ناشی از رفاه نیز شتاب زده از راه رسیده اند. البته در بسیاری مواد سوء تغذیه نه به دلیل کمی درآمد بلکه به سبب نداشتن آگاهی از اصول تغذیه است.
به طور کلی داده های موجود سه روند مهم و تعیین کننده در زمینه غذا و بیماریهای متایولیکی را نشان می دهد:
۱- افزایش چشم گیر مصرف چربی در جامعه
۲- افزایش سریع و چشم گیر مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلب و عروق
۳- اضافه وزن و چاقی بخصوص در زنان میانسال

استراتژیهای کلی حاکم بر برنامه امنیت غذا و تغذیه:
۱- هماهنگی بین بخشی:
تجربه ها نشان داده است که توان مدیریت در سطح استان عامل تضمین کننده در اجرای موفق سیاستهای ملی می‌باشد و از آنجا که مسئله تامین غذا از مقوله های فرابخشی بوده اغلب ارگانها و وزارتخانه ها به نوعی با آن یا معلولهای پس از آن سر و کار دارند، لذا بدون ایجاد هماهنگی و همگرایی در سیاستها اجرای برنامه های مرتبط با امنیت غذا میسر نخواهد بود.
۲- جلب مشارکت مردم:
بدیهی است در هر برنامه ریزی دولتی یک سمت آن به طرف مردم و حفظ منافع آنها خواهد بود و الزاماً برنامه هایی موفق تر هستند که نقش مردم را در تمام سیکل برنامه ریزی تا اجرا منظور نموده باشند خصوصاً اگر اجرا برنامه مترادف با تغییر رفتار جامعه باشد.
۳- ایجاد دسترسی به غذا با توجه به اینکه دسترسی به غذا از دو بعد اقتصادی و فیزیکی مطرح است، لذا اشتغال‌زایی، افزایش درآمد خانوار، در دسترس قرار دادن مواد غذایی مورد نیاز از طریق کشت و زرع و یا فرآیندهای دیگر، ایجاد دسترسی فرهنگی به غذا به معنای در دسترس قرار دادن غذاهای با ارزش سنتی و متناسب با فرهنگ مردم از راهکارهای موثر ایجاد دسترسی به غذا بوده و طبیعتاً فرابخشی خواهد بود.
۴- آموزش:
از آنجا که یکی از عوامل اصلی در نامناسب بودن سبد غذایی هر خانوار، توزیع نامناسب آن بین اعضاء خانوار، عدم شناخت گروههای غذایی و نیاز بدن به هر کدام از گروهها و در اولویت قرار دادن بعضی از آنها می‌باشد، بنابراین نقش آموزش در ارتقاء فرهنگ و سواد تغذیه‌ای جامعه بسیار ارزشمند خواهد بود.
۵- ارتقاء بهداشت جامعه و پیشگیری و مراقبت از بیماریها:
به دلیل بیماریهای زمینه ای مانند بیماریهای عفونی، انگلی یا بیماریهای غذد و متابولیک در بروز سوء تغذیه، به نظر می رسد یکی از استراتژیهای مهم ایجاد امنیت غذا و تغذیه پیشگیری و مراقبت اینگونه بیماریها باشد. از طرفی توجه به بیماریهایی که معلول و یا در ارتباط با نوع تغذیه می‌باشند، نظیر بعضی سرطانها، بیماریهای قلبی و عروقی و غیره نیز در زمره اینگونه بیماریها که بایستی تحت مراقبت و توصیه‌های تغذیه‌ای باشند قرار می‌گیرد.
۶- تحقیقات کاربردی:
بدیهی است تحقیقات بعنوان ابزار تعیین وضعیت موجود، شناخت مشکل و تعیین اولویتها، ارزشیایی حین و در خاتمه برنامه جایگاه ویژه ای دارد، لذا بایستی با طراحی یک سیستم منظم و هدفمند ساختار آن تعیین و طراحی شود.
۷- نظارت و ارزشیابی:
برای یک برنامه هدفمند میان برنامه ای و نهایی، داشتن سیستم نظارت و ارزشیابی توسط تمام بخشهای درگیر اجرای برنامه و نیز داشتن ابزار لازم برای این منظور، کاملاً ضروری و مهم است.

شیوه مصرف صحیح غذا و هرم غذایی:
شرط اصلی سلامت زیستن داشتن تغذیه صحیح است. تغذیه صحیح یعنی رعایت دو اصل تعادل و تنوع در برنامه ریزی غذایی روزانه تعادل به معنی مصرف مقادیر کافی از مواد غذایی و تنوع به معنی انواع مختلف مواد غذایی در ۵ گروه اصلی مواد در هرم غذایی می‌باشد. هرم غذایی از ۵ گروه اصلی مواد غذایی تشکیل شده است. هر چه از بالای هرم به سمت پایین نزدیک می شویم حجمی که گروههای غذایی به خود اختصاص می دهند بیشتر شده و باید مقدار مصرف روزانه آنها بیشتر شود. در هر گروه مواد غذایی دارای ارزش غذایی تقریباً یکسان هستند و می‌توان از یکی بجای دیگری استفاده کرد. (هرم راهنمای غذایی در پایان این فصل ضمیمه می باشد(
۱- گروه نان و غلات:
این گروه شامل موادی مانند انواع نان، برنج، ماکارونی، گندم و جو است منبع مهم انرژی، آهن، انواع ویتامین های گروه B می‌باشند. هر واحد سهم از این گروه برابر است با یک برش ۳۰ گرمی از انواع نان به (اندازه یک کف دست از نان سنگک، بربری یا تافتون و در مورد نان لواش چهار کف دست)، نصف لیوان ماکارونی یا برنج خام معادل یک لیوان از شکل پخته آنها، نصف لیوان غلات خام معادل یک لیوان پخته غلات. میزان توصیه شده ۱۱-۶ واحد می‌باشد. هر واحد از این گروه تامین کننده ۱۵ گرم کربوهیدرات، ۳ گرم پروتئن و صفر گرم چربی است. بهتر است از نان های حاوی سبوس (نان جو و سنگک) استفاده کرد و برای کامل کردن پروتئین گروه نان و غلات بهتر است آنها را بصورت مخلوط با حبوبات مصرف کرد (عدس پلو، باقلاپلو …(
۲- گروه میوه ها و سبزی ها:
سبزی و میوه های غنی از ویتامین C (مثل سبزی های برگی، گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای و مرکبات)، سبزی ها و میوه های غنی از ویتامین A شامل سبزی ها و میوه های زرد، نارنجی، قرمز، سبز تیره و سبزی های برگی (مثل اسفناج، هویج، گوجه فرنگی، طالبی، زردآلو، قارچ، پیاز، سیب زمینی، کاهو و …)در این گروه قرار دارند.
این گروه منبع ویتامین A، ویتامین C و فیبر غذایی هستند. هر واحد از این گروه برابر است با یک عدد میوه متوسط، یک چهارم متوسط، نصف لیوا ن حبه انگور، سه عدد زرد آلود، نصف لیوان آب میوه، یک لیوان کاهو یا سبزی خوردن یا نصف لیوان سبزی پخته یا یک لیوان سبزی خام خرد شده یا یک عدد سیب زمینی متوسط. میزان توصیه شده روزانه ۵-۳ واحد می‌باشد. مصرف هر واحد تامین کننده ۵ گرم کربوهیدرات و ۲ گرم پروتئین است. بهتر است پس از جدا کردن پوست میوه از قرار دادن آن در مجاورت هوا خوداری شود زیرا ویتامین های آن مخصوصاً ویتامین C از بین می رود.
۳- گروه شیر و لبنیات:
این گروه شامل موادی مانند شیر، ماست، کشک، بستنی و پنیر می‌باشد ( در بعضی از منابع پنیررا در گروه گوشت قرار می دهند)، این گروه بهترین منبع کلسیم، ویتامین B، پروتئین و ویتامین B می‌باشند هر واحد از این گروه برابر است بایک یک لیوان شیر، یک لیوان ماست، ۶۰-۴۵ گرم پنیر (دو قوطی کبریت پنیر) یا یک لیوان کشک پاستوریزه یا نصف لیوان بستنی. میزان توصیه شده روزانه ۳-۲ واحد می‌باشد. هر واحد تامین کننده ۱۲ گرم کربوهیدرات، ۸ گرم پروتئین، ۸-۵ گرم چربی می‌باشد.
۴- گروه گوشت، حبوبات، مغزها و تخم مرغ.
این گروه شامل موادی مانند: گوشت های قرمز (گوسفند و گوساله)، گوشت های سفید (مرغ، ماهی و پرندگان)، جگر، دل، قلوه، زبان و مغز، تخم مرغ، حبوبات (نخود، لوبیا، عدس، باقلا، لپه و ماش) و مغزها (گردو، بادام، فندق، پسته و انواع تخمه) است که سرشار از پروتئین، فسفر، ویتامین های B و B، روی، منیزیوم و آهن می‌باشند.
هر واحد از این گروه شامل ۶۰ گرم گوشت و لخم پخته (دو قطعه خورشتی)، دو عدد تخم مرغ، با یک لیوان حبوبات پخته (معادل نصف لیوان حبوبات خام) یا یک لیوان انواع مغزها (گردو، فندق، بادام، پسته و تخمه) بوده میزان توصیه شده آنها روزانه ۳-۲ واحد می‌باشد. هر واحد تامین کننده ۷ گرم پروتئین، ۵ گرم چربی و صفر گرم کربوهیدرات است.
۵- گروه چربی ها، روغن ها و شیرینی ها:
چربی ها منبع مهم تامین کننده ویتامین های محلول در چربی هستند. بدلیل اینکه دارای انرژی بالا و مواد مغذی اندکی هستند میزان سهم روزانه برایشان در نظر گرفته نشده است (مصرف با احتیاط). این گروه شامل کره، خامه، مارگارین، انواع روغن ها، مایونز، انواع سس ها، سر شیر و پنیر خامه ای و چیپس می‌باشند. همینطور انواع آب نبات، شکلات، شیرینی ها، نوشابه های گازدار، مربا، عسل، ژله، شکر و… جزء این گروه هستند. هر واحد از این گروه چربی ها دارای ۵ گرم چربی می‌باشد.
بطور کلی یک رژیم روزانه باید شامل (۱۵-۱۲) درصد پروتئین، (۶۰-۵۰) درصد کربوهیدرات و (۳۰) درصد چربی باشد

امنیت غذایی در ایران و جهان
وضعیت الگوی غذایی مردم ایران طبق گزارش منتشر شده از سوی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور به شرح زیر است: ۴۰ درصد خانوارهای ایرانی بیش از ۱۲۰ درصد نیاز، انرژی دریافت میکنند.
ما درکجای جهان ایستادهایم؟
پایه الگوی غذایی مصرفی خانوارهای ایرانی بر اساس مواد غذایی گیاهی است و گروه نان و غلات به ویژه نان، یک سوم وزن سبد غذایی را تشکیل میدهد. ارزیابی الگوی غذای مصرفی، وضعیت سبد و سفره غذایی خانوارهای ایرانی و در نتیجه وضعیت تامین نسبی مواد مغذی مورد نیاز در سطح سلولی و تامین سلامت تغذیهای را نشان میدهد. بررسیها نشان میدهد که نیمی از مردم کشور از نظر تامین سلامت تغذیهای دچار مشکل هستند. در طول یک دهه )۱۳۷۴-۱۳۶۴( دو نوع تحول اساسی در سبد غذایی خانوارهای شهر و روستا ایجاد شده که شامل کمیت و کاهش وزن سبد و دیگری جابهجایی میان کالاهای سبد است؛ به طوری که وزن گوشت، لبنیات، سبزی و میوه کاهش یافته و جای خود را به کالاهای نشاستهای، چربی و قند داده است. این جا به جایی در حقیقت از نظر کیفیت غذا و تامین نیازهای سلولی جنبه منفی داشته و سیری شکمی، جای سیری سلولی را گرفته است. به طور کلی، سیری شکم عبارت است از: مرتفع کردن حالت گرسنگی در حالی که سیری سلولی، تامین واقعی نیازهای غذایی و فیزیولوژیک بدن و تامین سلامت تغذیهای است.مقایسه مصرف نان در مناطق شهری و روستایی نشان میدهد که متوسط مصرف در سطح روستاها یک و نیم برابر بیشتر از مناطق شهری است و متوسط مصرف گوشت و تخممرغ در شهرها بالاتر گزارش شده است. این در حالی است که مصرف برنج، حبوبات، لبنیات، سبزیها، ماکارانی و چربی،تفاوت عمدهای بین شهر و روستا ندارد. تعیین ارزش تغذیهای سفره خانوارهای ایرانی نشان میدهد که ویتامین B2 تنها ماده مغذی کلیدی است که در کل کشور کمبود دریافت ندارد و کمبود ویتامین A در مناطق روستایی دیده میشود (در سطح میانگین کل) میزان دریافت سرانه انرژی و سایر مواد مغذی از نیاز متوسط بالاتر است نتایج این بررسی نشان می دهد که مواد مغذی کلیدی در سفره مردم ایران انرژی، پروتئین، کلسیم، ویتامین A و B2 هستند. به عبارت دیگر خطر کمبود این مواد در سفره مردم از سایر مواد مغذی بیشتر بوده و ارزیابی تغذیهای روی این ۵ ماده مغذی متمرکز شده است.
ارزیابی الگوی غذای مصرفی از نظر امنیت غذایی نشان میدهد که ۲۰ درصد مردم دچار کمبود انرژی و حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد دچار کمبود کلسیم و ویتامین Aو B2 بودهاند. در یک جمعبندی میتوان گفت الگوی غذای مصرفی خانوار ایرانی به ویژه از نظر تامین ریز مغذیها کیفیت مناسبی ندارد. آهن، ریز مغذی ای است که جامعه ایرانی از نظر دسترسی سلولی مشکل دارد. آهن در عملکرد طبیعی مغز، قدرتی یادگیری، توان یادگیری و کار جسمی و مصونیت در مقابل بیماریها نقش عمدهای دارد. مطالعات نشان میدهد که متوسط دریافت آهن در مقایسه با مقدار توصیه شده روزانه کمبودی ندارد. گفتنی است، بیش از نیمی از آهن دریافتی، از طریق نان و غلات بهویژه نان تامین میشود. بررسیهای بیوشیمیایی حاکی است که دسترسی به آهن در سطح سلولی حدود ۲۰ درصد جامعه ایرانی دچار مشکل است و این مشکل از مواردی است که در خط اتصال سفره و سلول پدیدار میشود.بنابراین، همه اطلاعات این گزارش حاکی از آن است که بیشتر مردم کشور ما کمتر از غلات سبوس نگرفته، لبنیات، انواع گوشتها، سبزیها و میوههای تازه استفاده میکنند و تنوع غذایی در رژیم غذایی روزانه آنها وجود ندارد. اما به واقع چه سازمانی مسئول بوده و چه باید کرد؟
امنیت غذایی در ایران
جالب است بدانید که، با ادغام شورای غذا و تغذیه با شورای عالی سلامت، شورای عالی سلامت و امنیت غذایی تشکیل میشود. طبق قانون تخصیص منابع اعتباری، تسهیلات بانکی و یارانههای لازم برای تولید، تامین، توزیع و مصرف مواد غذایی، برای دستیابی و سبد مطلوب غذایی و اختصاص منابع لازم برای شروع و تدارک برای ترویج غذای سالم در قالب میان وعده غذایی دانشآموزان و همچنین کمک غذایی برای اقشار نیازمند از وظایف دولت است. تهیه و اجرای برنامههای غیر غذا و کاهش ضایعات مواد غذایی از تولید به مصرف از دیگر وظایف دولت بهشمار میرود
وزارت کشاورزی چه میگوید
یکی از وزارتخانههای متولی تغذیه در ایران وزارت جهاد کشاورزی است. دبیر شورای فناوری اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی چندی پیش اعلام کرد: ۹۰< درصد نیاز غذایی مردم توسط بهرهبرداران بخش کشاورزی تهیه میشود.> محمدرضا ریختهگر برنجی افزود: <بخش کشاورزی ۸۰ درصد نیاز صنایع تبدیلی و تکمیلی را تامین میکند و ۲۲/۳ درصد اشتغال کشور در این بخش شکل میگیرد.> وی اضافه کرد: <امنیت غذایی که از عناصر تشکیلدهنده توسعه پایدار است، توسط تولید در بخش کشاورزی ایجاد میشود. بهعلاوه، تولید محصولات کشاورزی از ۲۵ میلیون تن در سال ۱۳۵۶ به رقم ۸۶ میلیون تن در سال ۸۴ رسیده است.>
ریختهگر خاطر نشان کرد:<برای تقویت بخش کشاورزی نیاز به تحول است و تحول بدون فناوری نوین امکان ندارد.در ضمن، ۷۰ درصد تولید کشاورزی کشور در عرصه روستاها انجام میشود و بنابراین توجه به توسعه روستایی و افزایش درآمد روستاییان باعث تقویت و توسعه بخش کشاورزی میشود ( وی اظهار امیدواری کرد:<سرانه مصرف پروتئین حیوانی از ۲۲ گرم در روز در حال حاضر به ۲۹ گرم در روز در ۱۰ سال افزایش یابد و این نویدی برای توسعه تقاضای محصولات دامی در کشور است.)

رابطه بین امنیت غذایی و تغییرات آب و هوایی
گزارش کانایو نواژه رئیس جدید صندوق بین المللی توسعه کشاورزی(IFAD)
. گزارش های جدید نشان می دهد کمبود بارندگی اخیر که دوباره کمربند گسترده ای از شرق افریقا را فرا گرفته،میلیون ها نفر از مردم را تهدید میکند. بحران فعلی که در منطقه خشک وسرد به وجود امده به همه ما یادآوری میکند که بحران امنیت جهانی غذا در سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ ، که تاثیر شدیدی بر تامین مواد غذایی و رشد قیمت ها داشت؛ هنوز راه زیادی تا پایان خود دارد. قیمت مواد غذایی از بالا ترین حد خود را در سال ۲۰۰۸ پایین تر آمده است ،اما همچنان در بالاترین سطوح خود تا کنون می باشد. قیمت ها شناور بوده نشان دهنده عدم ثبات درون انهاست و علانمی از افزایش دوباره را نشان میدهد.
آینده امنیت جهانی غذا بسیار مهم است و دوعوامل مرتبط موثر با آن وجود دارد. دردرجه اول کشورهای در حال توسعه در بالا بردن بهره وری کشاورزی از تغییر تکنولوژیکی و مدیریت موثرمنابع طبیعی استفاده می کنند.دلیل دوم نیز اینست که جهان تا چه میزان در محدود کردن تغییرات آب و هوایی موفق خواهد بود ، در حالی که باید به کشورهای در حال توسعه نیز جهت انطباق با تغییرات آب و هوایی و کاهش اثرات آن کمک شود..
میزان چالشی که جهان در مورد امنیت غذایی با ان مواجه است در برنامه ریزی های اخیر مرتبط با رشد جمعیت منعکس شده که همراه با طرحهای مورد نظر برای رشد تولید مواد غذایی میباشد.
در پیش بینی های اخیر جمعیت دنیا از ۶۸ میلیارد نفر در حال حاضر به ۹۱ میلیارد نفر در سال ۲۰۵۰افزایش خواهد یافت. بیشتر این رشد، همانطور که قابل پیش بینی است، در کشور های در حال توسعه اتفاق میافتد. تغذیه ۹۱ میلیارد نفر نیازمند افزایش تولید غذا در سطح دنیا به میزان ۷۰% میباشد. افزایش تولید در کشور های در حال توسعه تقریبا باید به دو برابر برسد. وظیفه سنگین تغذیه جمعیت در حال رشد جهان ،زمانی سنگین تر میشود که تاثیر منفی تغییرات آب وهوایی را به آن اضافه کنیم. مطالعات و تحقیقات اخیر نمای کلی از این پیشامد را به ما میدهد. در جنوب و شرق آسیا انتظار میرود که تغییرات جوی بر بارندگی ها تاثیر بگذارد، میزان خشکسالی را افزایش دهد و موجب بالاتر رفتن دمای هوا شود که تهدیدی برای دستیابی به آب زراعی کافی و مناسب میباشد.پیش بینی میشود در منطقه صحرای بزرگ افریقا میزان مناطق خشک و نیمه خشک به طور قابل ملاحظه ای افزایش یابد. در جنوب افریقا نیز پیش بینی میشود که تا سال ۲۰۲۰ بازده محصولات دیم تا ۵۰% کاهش یابد. بنابراین تاثیر تغییرات جوی بر کشاورزی موجب عدم ثبات در تولید شده و باعث میشود کمبود بیشتری در تولید مواد غذایی به وجود آید.
چنانچه اقدامی فوری صورت نگیرد، بدون شک تغییرات جوی بر امنیت جهانی غذا تاثیر مخرب داشته و به شکل نگران کننده ای تعداد افرادی را که با گرسنگی و سوء تغذیه مواجه هستند بالا میبرد. ارزیابی های اخیر نشان میدهد که این تغییرات میتواند تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۶۰ میلیون نفر دیگر را در خطر گرسنگی قرار دهد.
جامعه بین المللی در حال مواجهه با این چالش هاست و اساس کار خود را بر حمایت از کشورهای با درآمد پایین قرار داده است تا تولیدات کشاورزی افزایش یابد. چنین تلاشهایی الزاما باید متمرکز بر ۵۰۰ میلیون کشاورز جزء در سراسر دنیا باشد که حدود ۲ میلیارد نفر،یعنی یک سوم جمعیت جهان را، تامین میکنند.
ارتقاء سطح بهره وری آنها نه تنها برای تامین غذا و نیازهای تغذیه ای این کشاورزان لازم است، بلکه برای میلیون ها نفری که به تولیدات آنها متکی هستند نیز حائزاهمیت میباشد. IFAD، در طی ۳۰ سال فعالیت خود برای بالا بردن بهره وری و سطح درآمد کشاورزان همچنین امنیت غذایی بیشتر ازایشان حمایت کرده است. چنین حمایت هایی دامنه وسیعی از فعالییت های مختلف را در بر میگیرد که از جمله آنها میتوان به تحقیقات و توسعه کشاورزی، ایجاد مدارس داخل مزارع، انتقال اطلاعات کشاورزی، جنگلداری، خدمات دامپزشکی، حمایت از سازمان ها و تعاونی های وابسته به کشاورزان و حمایت از نهاد های مالی نواحی روستا نشین نام برد. در سالهای اخیر، IFAD با اقداماتی مانند تحویل بذر های مقاوم تر در برابر سیل و خشکسالی، سعی در توسعه برنامه های حمایت از کشاورزان جزء داشته تا آنها بتوانند خود را با تغییرات آب و هوایی سازگار کنند.
چنین برنامه هایی نشان داده اند که این کشاورزان از پتانسیل بسیار بالایی برای افزایش تولید غذا دنبال کردن فعالیت های سالم زیست محیطی برخوردارند. بدون شک کشاورزان جزء نقش مهمی در بهبود وضعیت امنیت جهانی غذا ایفا میکنند.با این وجود، اگر این پتانسیل مورد توجه قرار میگیرد، تلاشهای ایشان نیز باید با اقدامات موثر جهت محدود کردن تاثیرات مخرب
امنیت غذایی در بحران
شعار روز جهانی غذا در سال ۲۰۰۹
از سال ۱۹۴۳ که کنفرانس غذا و کشاورزی مسئله غذا و گرسنگی را مورد بحث قرار داد و متعاقب آن تاسیس سازمان خواروبار کشاورزی FAOدرسال ۱۹۴۵ تا اجلاس جهانی غذا در رم ۱۹۹۶ (آبان ماه سال ۱۳۷۵ ) که با هدف جلب توجه جهانیان به مسئله غذا و گرسنگی تشکیل شد نیم قرن فاصله میبینیم .شهر رم در آن سال میزبان روسا یا نمایندگان عالی رتبه ۱۹۴ کشور جهان در مقر سازمان خواربار و کشاورزی بود
در این اجلاس دبیر کل سازمان ملل متحد گرسنگی را لکه ننگی بر دامن بشریت خواند و جامعه بین الملل را به در هم کوبیدن ساختاری که به گرسنگی منجر می شود دعوت کرد .
در اجلاس رم گفته شد علیرغم تلاشهای انساندوستانه هنوز ارقام اخبار دهشتناکی از بی عدالتی را می دهند. یک میلیارد گرسنه، ۲۰۰ میلیون کودک مبتلا به سوء تغذیه، ۳۰ مرگ در هر دقیقه بعلت گرسنگی!
در سالهای پس از اجلاس رم دهها اجلاس کنفرانس یا نشست جهانی مسئله تامین غذا، کمک های غذایی، مبارزه با گرسنگی و امنیت غذائی را مورد بحث قرار داده و بیانیه های معتبر نیز تدوین کرده و این بیانیه ها را برای اجرا به کشورهای عضو ابلاغ کرده اند در بعضی از این کنفرانسها مقامات بلند پایه کشورها دعوت داشته اند و با امضای تعهد نامه بشر دوستانه، خود و کشورشان را به انجام وظایفی که در قطعنامه آمده است متعهد کرده اند.
و اکنون با گذشت ۱۳ سال از اجلاس جهانی غذا در رم که معاون اول ریاست جمهوری اسلامی ایران( جناب آقای دکتر حبیبی) در آن شرکت کردند و پشتیبانی ایران را از همکاری جدی و عملی بــرای تــولــید پایدار و توزیع عادلانه غذا با تاکید بر حمایت از اقشار آسیب پذیر بویژه زنان و کودکان اعلام نموده و اضافه کردند که جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را در راه تحقق این هدف که شرط اســاسی تـــوسعه پایدار و در نتیجه صلح پایدار است اعلام می دارد، مجددا اجلاسی دیگر یعنی اجلاس سران برای امنیت غذایی در سال ۲۰۰۹ برگزار میشود
• این اجلاس جهانی به ۷ چالش های کلیدی اشاره کرده است
• بر قراری سیستم حکمرانی شایسته برای امنیت غذایی در سطح ملی و جهانی
• حصول اطمینان از توانمند سازی کشور ها برای دسترسی به تجارتی منصفانه برای محصولات کشاورزی و غذایی و برقراری سیاست هاییکه از اجحاف حاصله از تجارت جهانی جلوگیری کند.
• شناسایی راههای که کشاورزان چه در کشور های توسعه یافته و یا در حال توسعه درآمد قابل قبولی وقابل مقایسه با سایر سطوح جامعه بدست آورند
• به جریان انداختن سرمایه گذاری در بخش خصوصی و دولتی کشاورزی روستایی و حصول اطمینان از دسترسی کشاورزان به ابزارهای کافی و مدرن برای تولید محصول بهتر و بازده بیشتر در کشور های در حال توسعه و خصوصا کشورهای کم درآمد که با کمبود غذا روبرو هستند.
• در نظر داشتن این مهم که در حال حاضر بیش از ۳۰ کشور اخیرا” اورژانس های غذایی را تجربه کرده اند و توجه و تاکید به این مهم که مکانیزم ها و روش های موثر تری را باید برای بحران های غذایی طراحی و پیاده کرد.
همانطور که ملاحظه میشود اولین اقدام پیشنهادی ریشه کن کردن گرسنگی در جهان و اطمینان از تولید کافی غذا برای تمام جهانیان میباشد و همچنین پیدا کردن راهی برای تضمین اینکه همه مردم جهان به غذای کافی و سالم برای یک زندگی سالم و فعال دسترسی دارند. ریشه کن کردن گرسنگی در جهان ،نه تنها اطمینان از تولید کافی غذا برای تمام جهانیان که تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۹ میلیارد نفر خواهند رسید بلکه پیدا کردن راهی برای تضمین اینکه همه به غذای مورد نیازشان برای یک زندگی سالم و فعال دسترسی دارند وحصول اطمینان از اینکه کشور ها آمادگی لازم را برای تطبیق با تغییرات شرایط اقلیمی و آب و هوائی پیدا کرده اند.

روز جهانی غذا را در سال ۲۰۰۹ یا ۱۳۸۸ در حالی جشن ! میگیریم که ناامنی غذایی عمیق تر شده است بحران اقتصادی و افزایش قیمت غذا و استمرار این مصیبت ۱۰۰ میلیون نفر به گرسنگان جهان افزوده است
مدیر کل فائو آقای ژاکوب دیوف میگوید بحران خاموش گرسنگی یک ششم انسانهای کره زمین را درگیر کرده و صلح و امنیت را به مخاطره انداخته است . و باز اضافه میکند که ما به یک تلاش گسترده و سریع و اجماع جهانی برای رشه کنی گرسنگی در جهان نیازمندیم.
بخاطر دارم که در اجلاس سال ۱۳۷۵ رم وزیر کشاورزی کشورمان گفته بود:
“ناامنی غذائی سد عظیمی فرا راه رفاه و توسعه یافتگی است و چنانچه بصورت ریشه ای و جدی چاره اندیشی نشود بی شک بشریت آینده ای مبهم پیش رو خواهد داشت. مسئله امنیت غذائی مرزها را در هم می شکند و جهان شمول می شود. حذف گرسنگی و سوء تغذیه باید جایگاه مهمی را در افکار و اندیشه های بشری بازیابد و بهبود امنیت غذائی باید بعنوان هدفی کلیدی در تکامل انسان پذیرفته شده و از محورهای اساسی سیاستها، اولویتها و برنامه های توسعه قلمداد گردد.”در آن سال این گفته ها برای کارشناسانی چون من چقدر امیدوار کننده بود که رشد مستمر و مثبت بخش کشاورزی نه تنها موجب تامین بخش مهمی از مواد غذائی مورد نیاز جمعیت کشور بوده، بلکه در جهت کاهش وابستگی و افزایش خودکفائی محصولات اساسی بخش کشاورزی عمل کرده است در آن سال گفته شد هم اکنون ۸۶ درصد از عرصه مواد غذائی از طریق تولید داخلی تامین می شود و ضریب وابستگی از ۲۵ درصد در سال ۱۳۶۷ به ۱۴ درصد در سال ۱۳۷۲ کاهش یافته است.
ولی آمار های سال ۱۳۸۷ از واردات بیشتر میگویند تا تولید داخلی ، یارانه های بخش کشاورزی در بعضی موارد حذف شده اند تولید کنندگان داخلی کمتر بازار فروش می یابند
ادامه سیاست فعلی روز به روز ما را از سیاست‌های کلی مصوب رهبر معظم انقلاب دور می‌کند و کشور را به خارج وابسته‌تر خواهد کرد.
چه خوب بود اگر دولت از افزایش درآمد نفتی طی سال‌های گذشته که در صندوق ذخیره ارزی جمع‌آوری شده بود برای تقویت بخش کشاورزی استفاده میکرد . زیرساخت‌های این بخش را تقویت می‌کرد بر افزایش بهره‌وری و مدیریت آب تاکید میکرد . سیستم‌های آبیاری را اصلاح میکرد . بخش کشاورزی را به ایجاد مجتمع‌های پیشرفته و مدرن کشاورزی تشویق میکرد و توجه به صنایع تبدیلی و اختصاص بخش قابل ملاحظه‌ای از تسهیلات بانکی را به این بخش مد نظر قرار میداد. لیکن دلارهای نفتی کشور بیشتر صرف واردات محصولاتی مثل شکر، برنج (آنهم برنجهایی که قصه زیادی دارند) میوه های گران غیر فصلی و مایوس کردن تولید کنندگان داخلی باغ داران ، پنبه کاران و;.شد
وقتی به آمار های مربوط به خط فقر در کشور که توسط مقامات مسوول ذکر میشود مینگرم بخود میگویم ،افسوس گویا بعد از آنهمه نشست های جهانی و بیانیه های انسان دوستانه، و تعهد دولت ها و تدوین برنامه های کلان و ;. برای دستیابی به امنیت غذائی پایدار در جهان کنونی یا دهکده جهانی ما آنچه پایدار مانده است گرسنگی است.
اگر چه کشور ما در بین کشورهایی که بصورت حاد با گرسنگی روبرو هستند کشور ثروتمندی است و از جهات مختلف با کشور های افریقایی که تصاویر تلخ و انسان کش کودکان نحیفشان را میبینیم قابل قیاس نیست ولی مسئله گرسنگی مانند لکه ننگی بدامن کل بشریت است وهمه جهان مسوولیت مشترکی در قبال حذف فقر و گرسنگی دارند ولی کشور ها از جمله کشور های ثروتمند زمانی میتوانند در عرصه جهانی مطرح و مورد اعتبار باشند که سیاست هایی برای حفظ منابع کشاورزی ،توجه به کشاورزی پایدار، مدیریت منابع آب، تربیت نیروی کشاورزی ماهر ،حمایت از تولید داخلی و ایجاد سامانه ای برای شناخت اقشار آسیب پذیر و تدوین قوانین حمایتی برای آنان باشند.
پیشنهاد برای رهایی از مشکل نا امنی غذایی
اولین و مهمترین کار برای تامین امنیت غذایی تقویت دبیر خانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی است. این شورا باید یک اطاق فکر از خبرگان ،متخصصین و دست اندر کاران تغذیه ،کشاورزی ، اقتصاد ، متولیان آموزش و فرهنگ سازی و سایر مسوولین ذیربط بوجود بیاورد .
همیشه میشود غفلت ها را جبران کرد . وزارت جهاد کشاورزی باید در این دبیر خانه نقش متولی امنیت غذایی را داشته باشد . زمانی که قرار بود شورای غذا و تغذیه در شورای ملی سلامت ادغام شود من شخصا عقیده داشتم دبیر خانه امنیت غذایی باید در وزارت کشاورزی باشد ولی به هر حال مکان مهم نیست شاید ما در بخش سلامت با همکاران بخش کشاورزی و اقتصاد آنطور که باید نزدیک نبوده ایم . همانطور که متولیان فرهنگ سازی هم نقش خودشان را بگونه ای که به ارتقای امنیت غذایی و سلامت بینجامد انجام نداده اند ونمیدهند. این دبیرخانه میتواند تصمیم سازی های مناسب را برای حل مشکلات موجود انجام دهد و به شورا ارائه دهد و پس از تصویب در شورا اقدامات اجرایی بین بخشی لازم که مبتنی بر خرد جمعی و اجماع خبرگان است انجام شود.

تامین امنیت غذایی با تکیه بر تولیدات داخلی
به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران (econews.ir)، “صادق خلیلیان” در نشست سه جانبه معاونت تولیدات گیاهی، مجمع خبرگان کشاورزی و موسسه آموزش عالی جهاد کشاورزی در سیستان و بلوچستان، به مسئولیت خطیر دست اندرکاران و بهره برداران بخش کشاورزی در زمینه تامین امنیت غذایی کشور با تکیه بر تولید منابع داخلی تاکید کرد و با بیان این مطلب افزود: با برنامه ریزی صحیح و بکارگیری نیروهای توانمند می توان چشم انداز بخش کشاورزی در ایران ۱۴۰۴ را محقق ساخت.
وزیر جهاد کشاورزی در بخش دیگری از پیام خود، بر لزوم بهره مندی از حضور و مشارکت تشکل ها به ویژه مجمع خبرگان بخش کشاورزی در فعالیتهای تولیدی و دستیابی به خوداتکایی در کشاورزی تاکید کرد.
دراین نشست، محمد رضا جهانسوز معاون امور تولیدات گیاهی، انتقال دانش فنی و توسعه دوره های علمی کاربردی در بین جوانان، بهره برداران و تولید کنندگان بخش کشاورزی را از راهکارهای اساسی در ارتقای بهره وری محصولات کشاورزی دانست.
وی در همین حال گفت: فاصله قابل توجهی بین تولیدات کشاورزان نمونه و خبرگان کشاورزی با متوسط تولید سایر کشاورزان وجود دارد، برای نمونه این فاصله و اختلاف در تولید پسته ۱۲ برابر است.
همچنین در این نشست، نیکبخت رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان به استعدادها و توانمندیهای منطقه در زمینه کاشت و توسعه میوه های گرمسیری اشاره کرد و توسعه کشت محصولاتی مانند هندوانه را به منظور چهار فصل بودن این قبیل تولیدات و همچنین و مشارکت خبرگان بخش کشاورزی را مورد تاکید قرار داد.
رجب بیگی، رئیس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاد کشاورزی نیز در این نشست با بیان اینکه ۲۵ هزار دانشجو بیش از ۱۲۰ رشته کاردانی و کارشناسی در ۶۲ مرکز آموزش جهاد کشاورزی در سراسر کشور مشغول به تحصیل هستند، گفت: این موسسه آمادگی لازم برای برگزاری دوره های پودمانی مورد نیاز کشاورزان را دارد.
وی افزود: در حال حاضر ۴۰ دوره کوتاه مدت و پودمانی ویژه بخش کشاورزی مصوب دانشگاه جامع علمی کاربردی آماده پذیرش داوطلب است.
گفتنی است، در این نشست دو روزه تفاهم نامه سه جانبه در راستای توسعه و تعمیق آموزش های علمی کاربردی به منظور افزایش بهره وری و انتقال و ارتقای دانش فنی کشاورزان منعقد شد.
همچنین مقرر شد از نمایندگان خبره و تولید کنندگان نمونه در هسته های برنامه ریزی درسی به منظور نیازسنجی، برنامه ریزی، اجرا و تدریس در دوره های علمی کاربردی کشاورزی و آموزش های علمی کاربردی استفاده شود.

دستیابی به امنیت غذایی در دوران بحران اقتصادی جهان
امروز بحران اقتصادی جهان به گونه‌ای اخبار جهان را معطوف به خود کرده که کمتر به این موضوع توجه می‌کنیم که بیش از یک میلیارد و بیست میلیون نفر در جهان، یعنی فراتر از مجموع جمعیت آمریکا، کشورهای اتحادیه اروپا و کانادا، غذای کافی برای خوردن ندارند. واقعیت این است که همه ساکنین کره زمین در مراکز تجاری و کارخانه‌ها شاغل نیستند و بحران اقتصادی بیش از همه خرده زمین‌های کشاورزی و مناطق روستایی جهان را تحت تأثیر خود قرار داده است. یعنی مناطقی که بیش از ۷۰ درصد گرسنگان جهان در آن زندگی و کار می‌کنند.

با توجه به اینکه بیش از ۱۰۵ میلیون نفر به آمار گرسنگان دنیا در سال ۲۰۰۹ اضافه شده است، هم اکنون بیش از یک ششم جمعیت جهان به درجاتی از گرسنگی مبتلا هستند. این بحران، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های هدفمند عمومی و خصوصی به منظور توانمند سازی کشاورزان را بیش از پیش گوشزد می‌کند.

روز جهانی غذا (۱۶ اکتبر) فرصتی است که بیشتر به این بحران توجه کنیم و به رغم بحران اقتصادی جهان به دنبال یافتن راهکار و تأمین منابع لازم برای مبارزه با گرسنگی، که به واقع اصلی‌ترین بحران جهانی است باشیم.

به بهانه روز جهانی غذا انجمن تغذیه ایران در نظر دارد سخنرانی ماهانه خود را به موضوع “امنیت غذایی پایدار یا گرسنگی پایدار” اختصاص دهد. این جلسه سخنرانی در تاریخ چهارشنبه ۲۹/۰۷/۱۳۸۸ ساعت ۱۳ الی ۱۴ توسط سرکار خانم دکتر ربابه شیخ‌الاسلام مدیر موسسه تغذیه سلامت و توسعه و رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران در محل انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور برگزار خواهد شد.