مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی دارای ۱۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی :

بررسی وضعیت سیستم های اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی
شهید بهشتی، ۱۳۸۵

چکیده
سابقه و هدف: فعالیت اصلی بخش بیوشیمی بالینی، فراهم کردن اطلاعات مربوط به بیوشیمی به منظور مدیریت بیماران می باشد. مدیریت اطلاعات تولید شده در این بخش، نیاز به یک سیستم اطلاعاتی دارد که در این پژوهش وضعیت سیستمهای اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاههای بیمارستانهای آموزشی درمانی شهید بهشتی مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی، ۱۳ سیستم اطلاعات بیوشیمی مورد بررسی قرار گرفت. حجم نمونه مطابق با حجم جامعه بود. داده ها به روش مشاهده و پرسش و به وسیله ابزارهای چک لیست و پرسشنامه جمع آوری گردید و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: در ۱۰۰ درصد سیستمهای اطلاعات بیوشیمی، هر سه نوع داده های مربوط به بیمار، نمونه ها و تستها جمع آوری می شود.
با وجود این که در کلیه این سیستمها به منظور جمع آوری داده ها از فرم درخواست آزمایش، برچسب نمونه و کامپیوتر استفاده می گردد ولی فقط در ۰۸/۲۳ درصد آنها از شبکه های ارتباطی بدین منظور استفاده می شود. در این سیستمها، پردازش داده ها توسط نرم افزارهای پردازش داده و اتوآنالایزرها صورت می گیرد و نرم افزارهای آماری فقط در ۶۹/۷ درصد آنها مورد استفاده قرار می گیرد. در ۱۰۰ درصد سیستمها نیز، اطلاعات توسط برگه های گزارش دهی و کامپیوتر توزیع می شود در حالی که در هیچ یک از این سیستمها از کارت مادر و وسایل سمعی- بصری بدین منظور استفاده نمی گردد.
۴۶/۷۸ درصد سیستمهای اطلاعات بیوشیمی دارای افراد مسئول در زمینه جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات هستند.
همچنین یافته ها نشان می دهد که ۹۲/۷۶ درصد این سیستمها به صورت مستقل و ۰۸/۲۳ درصد آنها به سیستم اطلاعات بیمارستان متصل می باشند.
نتیجه گیری: با وجود این که به بعضی از اجزای سیستم توجه می شود ولی برخی اجزا مورد بی توجهی قرار گرفته است که بیشتر به دلیل عدم مکانیزاسیون کامل سیستمهای اطلاعات بیوشیمی می باشد.
کلمات کلیدی: آزمایشگاه بالینی، سیستم اطلاعات بیوشیمی، پردازش داده های بیوشیمی، تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری

مقدمه
بیوشیمی علمی است که درباره ترکیبات و واکنشهای شیمیایی موجودات زنده بحث می کند. در بیوشیمی پزشکی، بازتابهای ناشی از تغییرات این واکنشها و رابطه آنها با بیماریهای مختلف مورد بررسی قرار می گیرد (۱).
شیمی بالینی، بیوشیمی بالینی یا شیمی پاتولوژی جزئی از آزمایشگاه بالینی است که در اواخر قرن ۱۹ با انجام تستهای ساده بر روی اجزای مختلف خون و ادرار به وجود آمد. متعاقبا، تکنیکها و روشهای دیگری نیز به کار گرفته شدند. امروزه بخشهای بیوشیمی آزمایشگاهها اغلب مکانیزه شده اند و آزمایشات انجام شده در آنها پایش شده و از نظر کنترل کیفیت مورد بررسی قرار می گیرند (۲). این بخش، انواع آزمایشات کمی و کیفی را بر روی نمونه هایی مانند خون، ادرار، مایع مغزی- نخاعی، مایع آمنیوتیک، مدفوع، خلط، بافتهای بدن و دیگر مواد انجام می دهد (۲، ۳، ۴) ولی به طور متداول، اغلب آزمایشات بر روی خون و سرم انجام می گیرند تا انواع مواد و ترکیبات شیمیایی خون را مشخص نمایند و از این طریق موارد غیرطبیعی را نشان دهند (۵).
فعالیت اصلی بخش بیوشیمی بالینی، فراهم کردن اطلاعات مربوط به بیوشیمی به منظور مدیریت بیماران می باشد. این اطلاعات زمانی دارای ارزش هستند که دقیق و معتبر باشند و پزشک را برای یک تشخیص درست راهنمایی کنند (۶). بیش از ۷۰۰ تست بیوشیمی وجود دارد که حدود ۳/۱ تستهای آزمایشگاهی را تشکیل می دهد (۲، ۷). نتایج حاصل از این تستها در تأیید یا رد یک تشخیص، پیش آگهی، پایش و غربالگری موارد بیماری مورد استفاده قرار می گیرد (۶، ۸).
تعداد تستها به دلیل ایجاد روشهای تشخیصی جدید و پیدایش آنالایزرهای خودکار به طور شگرفی در ۲۰ سال اخیر افزایش یافته و در نتیجه، میزان داده ها و اطلاعات ایجاد شده توسط آنها نیز به طور نسبی زیاد شده است. نیاز برای پردازش این داده ها، مدیزیت اطلاعات تولید شده و ارائه آنها به روش منظم، دقیق و بموقع به بخشهای دیگر بیمارستان، منجر به استفاده از سیستمهای اطلاعاتی گردیده است (۹، ۱۰).
سیستم اطلاعات بیوشیمی سیستمی برای مدیریت داده ها و فعالیتهای بخش بیوشیمی است. این سیستم جمع آوری، پردازش و توزیع یا ذخیره اطلاعات را به عهده دارد و بخش بیوشیمی بر اساس آن فعالیتهای تخصصی، مدیریتی و مالی خود را انجام می دهد (۳، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴). این سیستم اطلاعاتی مانند هر سیستم اطلاعاتی دیگر دارای اجزایی است که شامل داده، سخت افزار (ابزار و ماشین)، نرم افزار (برنامه ها و روشهای کاری)، افراد و شبکه های ارتباطی می باشد (۱۵) که در این پژوهش، وضعیت سیستمهای اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاههای بیمارستانهای آموزشی درمانی شهید بهشتی از نظر وجود این اجزا مورد بررسی قرار می گیرد.
مواد و روش ها
این پژوهش از نوع توصیفی است. جامعه پژوهش شامل ۱۳ سیستم اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاههای بیمارستانهای آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی می باشد. حجم نمونه منطبق بر حجم جامعه است. در این پژوهش، گردآوری داده ها به روش مشاهده و پرسش به وسیله ابزارهای چک لیست و پرسشنامه بوده است و تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آمار توصیفی و در حد تعیین فراوانی مطلق و نسبی می باشد.

یافته ها
در زمینه داده های موجود، یافته های حاصل نشان می دهد که ۱۰۰ درصد سیستم های اطلاعات بیوشیمی دارای داده های مربوط به بیمار، نمونه ها و تستها هستند (جدول ۱).
با وجود این که در کلیه این سیستمها (۱۰۰ درصد) به منظور جمع آوری داده ها از فرم درخواست آزمایش، برچسب نمونه و کامپیوتر استفاده می گردد ولی فقط در ۰۸/۲۳ درصد آنها از شبکه های ارتباطی بدین منظور استفاده می شود. در ۹۲/۷۶ درصد آنها از فرم های کاغذی و در۳۱/۹۲ درصد از دفاتر ثبت پذیرش درخواستها استفاده می شود. بارکد در هیچ یک از این سیستم ها مورد استفاده قرار نمی گیرد. در این سیستمها، پردازش داده ها توسط نرم افزارهای پردازش داده و اتوآنالایزرها صورت می گیرد و نرم افزارهای آماری فقط در ۶۹/۷ درصد آنها مورد استفاده قرار می گیرد. در ۱۰۰ درصد سیستمها نیز، اطلاعات توسط برگه های گزارش دهی و کامپیوتر توزیع می شود در حالی که در هیچ یک از این سیستمها از کارت مادر و وسایل سمعی- بصری بدین منظور استفاده نمی گردد. از خطوط شبکه ارتباطی نیز فقط در ۰۸/۲۳ درصد آنها استفاده می شود (جدول ۲).
۴۶/۷۸ درصد سیستمهای اطلاعات بیوشیمی دارای افراد مسئول در زمینه جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات هستند (جدول ۳).
همچنین یافته ها نشان می دهد که ۹۲/۷۶ درصد این سیستمها به صورت مستقل و ۰۸/۲۳ درصد آنها به سیستم اطلاعات بیمارستان متصل می باشند (جدول ۴).
بحث
تیتز بیان کرده که داده های مربوط به بیمار، نمونه ها و تستها به عنوان واحدهای اساسی اطلاعات در یک LIS می باشند و باید در سیستم اطلاعاتی هر بخشی از آزمایشگاه وجود داشته باشند (۳) که در سیستمهای اطلاعاتی تحت مطالعه نیز، تمام این داده ها موجود هستند.
در ارتباط با ابزارها و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری در زمینه جمع آوری داده ها، به طور میانگین در ۵۴/۶۱ درصد سیستمهای اطلاعات بیوشیمی از فرم درخواست آزمایش، برچسب نمونه، انواع فرمهای کاغذی، دفاتر ثبت درخواستها، کامپیوتر و خطوط شبکه استفاده می گردد و در هیچ یک از این سیستمها به علت عدم مکانیزاسیون کامل از بارکد استفاده نمی شود. پزشک به علل مختلف، اقدام به درخواست آزمایش می کند و پرستاران، این درخواستها را همراه با سایر داده های مورد نیاز در فرم درخواست وارد کرده و به آزمایشگاه می فرستند (۱۶، ۳). همچنین بیشاپ در مورد برچسب نمونه ها می گوید که نمونه ها باید در زمان جمع آوری و توسط فرد جمع آوری کننده، برچسب زده شوند تا از دقیق و درست بودن داده های برچسب نمونه، اطمینان حاصل شود (۱۷). در سیستمهای مکانیزه که می توانند به آنالایزرها نیز متصل شوند هر نمونه که توسط سیستم به صورت خودکار بارکد زده شده است به داده های فرم درخواست مخصوص به خود مرتبط می شود (۱۸). همچنین تیتز بیان می کند که مراکزی که سیستم اطلاعات بیمارستانی دارند وارد کردن داده ها از طریق کامپیوتر صورت می گیرد (۳). در سیستمهای اطلاعاتی تحت مطالعه نیز که به صورت نیمه مکانیزه هستند و درخواستها به صورت دستی به آزمایشگاه ارسال می شود وجود فرم درخواست کاغذی و برچسب نمونه ها برای وارد کردن داده ها ضروری است ولی در سیستمهای مکانیزه که درخواست پزشک از طریق شبکه توسط کامپیوتر آزمایشگاه و بخشهای بیوشیمی دریافت می شود ارسال فرم درخواست کاغذی یک دوباره کاری است. در این سیستمها به دلیل عدم مکانیزاسیون کامل از بارکد به منظور شناسایی نمونه ها استفاده نمی گردد، بنابراین باید از برچسب نمونه استفاده شود.
در سیستمهای تحت مطالعه از دفاتر ثبت پذیرش درخواستها در ۳۱/۹۲ درصد و از انواع فرمهای کاغذی در ۹۲/۷۶ درصد موارد استفاده می شود. یزدیان در این باره می گوید که اغلب آزمایشگاهها، دفاتر مخصوصی برای پذیرش بیمار و ثبت آزمایشات درخواست شده دارند (۱۹). در سیستمهای مکانیزه به دلیل ثبت پذیرش بیمار و درخواستهای آزمایش در کامپییوتر، نیازی به این دفاتر نیست هر چند که از آنها به عنوان پشتیبان در سیستمهای کامپیوتری استفاده می شود که در صورت خراب شدن و یا از کار افتادن این سیستمها می توان مورد استفاده قرار داد. فرم های کاغذی نیز شامل برگه های دفترچه بیمه یا برگه های دیگر می باشد که اغلب در مورد درخواستهای بیماران سرپایی یا موارد اورژانسی به کار می رود که از این موارد تا حد امکان نباید استفاده شود و درخواستها در فرم درخواست نوشته شود.
در این سیستمها در ۰۸/۲۳ درصد موارد به دلیل وجود سیستم اطلاعات بیمارستان از خطوط شبکه ارتباطی استفاده می گردد ولی به علت عدم مکانیزاسیون کامل از بارکد و وسایل سمعی- بصری استفاده نمی شود.
در ارتباط با ابزارها و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد استفاده در زمینه پردازش داده ها این نتایج حاصل شد که در کلیه سیستمهای اطلاعات بیوشیمی به منظور پردازش داده ها از اتوآنالایزرها و نرم افزارهای پردازش داده استفاده می شود که در این دستگاهها، برنامه های انجام آزمایشات و پردازش داده های حاصل تعریف شده است. در ۹۲/۷۶ درصد آنها از اسپکتروفتومتر و کلریمتر؛ در ۸۵/۵۳ درصد از فلیم فتومتر، ۰۸/۲۳ درصد الکتروفورز و در ۶۹/۷ درصد از PH متر و کالومتر استفاده می گردد. بیشاپ در زمینه تجهیزات بخش بیوشیمی می گوید که با وارد شدن اولین اتوآنالایزر توسط تکنیکون، دستگاههای خودکار دیگری نیز ایجاد شدند. افزایش حجم تستها، سریعتر شدن زمان گردش کارها و کاهش دادن هزینه ها باعث ایجاد فشار در زمینه توسعه و بهبود اتوآنالایزرها شده است. امروزه، انواع اتوآنالایزرها وجود دارند که می توانند اغلب تستهای بیوشیمی را آنالیز کرده و محاسبات لازم را انجام دهند. همچنین وی بیان می کند که بیشتر دستگاههای پردازش داده های آزمایشگاهی به صورت اجزای کامپیوتری هستند که با نرم افزارهای خاص به یک یا چند آنالایزر و سیستم اطلاعات آزمایشگاه متصل هستند (۱۷). در کلیه سیستمهای اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه نیز، به منظور پردازش داده ها از اتوآنالایزرها استفاده می شود که توسط نرم افزارهایی برنامه ریزی شده و تقریبا قادر به انجام و محاسبه اغلب تستها می باشند. در این سیستمها از نرم افزارهای آماری به علت عدم شناخت اهمیت و کاربرد آنها کمتر استفاده می شود در حالی که این نرم افزارها، قابلیت بالایی برای محاسبه و نمایش شاخصهای آماری تستها دارند.

در ارتباط با ابزارها و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد استفاده در زمینه توزیع اطلاعات، نتایج نشان می دهد که در کلیه سیستمهای اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه به منظور توزیع اطلاعات از برگه گزارش دهی و کامپیوتر استفاده می شود. از کارت گزارش دهی تجمعی در ۳۹/۱۵ درصد و خطوط شبکه های ارتباطی نیز در ۰۸/۲۳ درصد این سیستمها استفاده می گردد. لینه در این باره می گوید که فعالیت نهایی آزمایشگاه، گزارش دهی نتایج است که گزارش آزمایشگاهی

را به وجود می آورد (۱۸). یک روش دیگر برای گزارش دهی به نام گزارش دهی متوالی نیز وجود دارد که در آن، آزمایشگاه از یک کارت مادر یا کارت گزارش دهی تجمعی (CRC ) استفاده می کند. در طول دهه گذشته، کامپیوترها به عنوان یک ابزار ضروری در آزمایشگاهها شناخته شده اند. تأثیر آنها بر روی مدیریت اطلاعات در مراحل قبل و بعد آزمایش، بیشتر از تأثیر

آنالایزرهای خودکار در مرحله آنالیز نمونه ها بوده است. در سیستمهای اطلاعات کامپیوتری، نتایج به صورت دستی یا از طریق رابطهای آنلاین، مستقیما وارد سیستم می شود (۲۰). همچنین لینه می گوید که در سیستمهای مکانیزه، نتایج مستقیما از طریق پرینترها و یا منیتور بخشها در دسترس کاربران قرار می گیرد که در این صورت، سرعت دستیابی به

اطلاعات افزایش می یابد (۱۸). در سیستم های اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه به دلیل عدم وجود پرونده الکترونیکی کامل در بیمارستانها (حتی در بیمارستانهایی که سیستم اطلاعات بیمارستان دارند) که نتایج از طریق شبکه در آن قرار بگیرد با وجود سیستمهای اطلاعاتی مکانیزه و نمایش نتایج توسط منیتور بخشها نیز، همچنان باید از برگه های گزارش دهی در کنار شبکه کامپیوتری استفاده کرد. در سیستمهای اطلاعاتی نیمه مکانیزه، نتایج به صورت دستی وارد کامپیوتر می شود سپس پرینت نتایج گرفته شده و در اختیار بخشها قرار می گیرد.

از دفاتر ثبت نتایج نیز در ۶۲/۸۴ درصد سیستم های اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه استفاده می شود. یزدیان می گوید که اغلب آزمایشگاهها، دفتر مخصوصی برای ثبت نتایج آزمایشات دارند (۱۹). با توجه به این که در همه این سیستمها، نتایج وارد کامپیوتر شده و پرینت گرفته می شود نیازی به این دفاتر نیست مگر این که به عنوان پشتیبان از آنها استفاده شود. در ۵۴/۶۱ درصد این سیستمهای اطلاعاتی از تلفن استفاده می شود. هنری می گوید که گزارشات شفاهی یا تلفنی یک مشکل بزرگ در بسیاری از آزمایشگاهها هستند (۲۰) بنابراین نباید از تلفن برای این منظور استفاده کرد. از کارت مادر و وسایل سمعی _ بصری نیز در هیچ یک از سیستم های اطلاعاتی تحت مطالعه استفاده نمی شود.

در ارتباط با افراد مسئول در زمینه جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات بخشهای بیوشیمی، نتایج نشان می دهد که در کلیه سیستم های اطلاعات بیوشیمی تحت مطالعه، کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه و تکنسین ها به طور کامل در جمع آوری داده ها فعالیت می کنند. به منظور پردازش داده های حاصل در ۳۱/۹۲ درصد این سیستمها، تکنولوژیستها فعالیت دارند و برای این منظور در هیچ یک از آنها، متخصص بیوشیمی وجود ندارد. برای توزیع اطلاعات نیز، کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه به طور کامل در تمام سیستمهای تحت مطالعه فعالیت می کنند.

– افرادی که در زمینه جمع آوری داده های بخشهای بیوشیمی فعالیت می کنند شامل کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه هستند که بیمار را پذیرش کرده، فرم درخواست را تحویل می گیرند، موارد ثبت شده را با داده های هویتی بیمار چک کرده و بیمار را در زمینه کارهایی که باید/ نباید قبل از نمونه گیری انجام دهد، راهنمایی می کنند. همچنین تکنسینها که نمونه ها را جمع آوری کرده، برچسب می زنند سپس آنها را آماده، ذخیره و به بخش منتقل می نمایند.

– افرادی که در زمینه پردازش داده های بیوشیمی فعالیت می کنند شامل تکنولوژیستها هستند که مرحله به مرحله، تستهای درخواستی را انجام می دهند، نتایج را ارزیابی و تفسیر می نمایند، داده ها را با همدیگر تلفیق کرده و آنالیزهای آماری بر روی آنها انجام می دهند، مسائل به وجود آمده را بررسی، حل و در صورت نیاز خدمات مشاوره ای ارائه می دهند. همچنین متخصص بیوشیمی که نتایج به دست آمده از پردازش داده ها را مرور کرده و آنها را از نظر کنترل کیفیت مورد بررسی قرار می دهد و در صورت نیاز، توضیحاتی را به صورت تفسیری به این گزارشات اضافه می نماید و نیز رئیس هر بخش که نتایج را تأیید کرده و اجازه گزارش دهی نتایج و اطلاعات مورد نیاز را می دهد.

– افرادی که در زمینه توزیع اطلاعات بیوشیمی فعالیت می کنند شامل کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه هستند که نتایج و گزارشات مورد نیاز را ارائه می دهند (۲۱، ۱۸، ۸، ۲۲، ۲۳).

هنری می گوید که نیروی انسانی مهمترین جزء در هر فعالیت مراقبت بهداشتی است. همچنین وی ابراز می دارد که هر سازمانی، روشی برای طبقه بندی جایگاههای شغلی دارد که شامل مشخص کردن سطوح یا انواع جایگاههای موجود در سازمان می باشد. وظایف و مسئولیتهای هر جایگاه، اساس تعیین افراد در آن جایگاه شغلی می باشد (۲۰). در سیستمهای اطلاعات بیوشیمی نیز هر فردی متناسب تحصیلات و قابلیتهای خود، جایگاه شغلی خاصی دارد که وظایف

مخصوص به خود را انجام می دهد. در این سیستمها، تمام جایگاههای شغلی در ارتباط با جمع آوری داده ها وجود دارند. در زمینه پردازش داده ها در ۳۱/۹۲ درصد این سیستمها، تکنولوژیست وجود دارد که با توجه به نقش آنها در پردازش داده ها، باید این جایگاه شغلی در کلیه سیستمهای اطلاعاتی وجود داشته باشد تا پردازش داده ها به صورت دقیق و درست انجام گیرد. در زمینه توزیع اطلاعات نیز کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه به طور کامل فعالیت می کنند. ولی به طور کلی، همه این افراد باید در زمینه مفهوم و نقش سیستمهای اطلاعاتی در بخشهای خود توجیه شده و دانش و اطلاعات لازم را در این زمینه کسب نمایند.

در زمینه ویژگی سیستمهای اطلاعات بیوشیمی در بخشهای تحت مطالعه، قابل ذکر است که۹۲/۷۶ درصد این سیستمها به صورت مستقل و ۰۸/۲۳ درصد آنها به سیستم اطلاعات بیمارستان متصل است. واجلاتوس در مقاله ای بیان کرده که برای راه اندازی یک سیستم اطلاعات مکانیزه باید زیرساختار تکنولوژی اطلاعاتی سیستم در بخشهای مربوط و بیمارستان وجود داشته باشد. همچنین، وی ابراز کرده که سیستمهای اطلاعاتی موجود در آزمایشگاه ممکن است به صورت مستقل و

جدای از سایر سیستمهای اطلاعاتی باشند. همبسته کردن اینها با سایر سیستمها بستگی به اهداف و اصول همبسته کردن، میزان تبادل اطلاعات، کاربرپسند بودن، قابل اعتماد و مقیاس پذیر بودن آنها دارد. ولی به طور کلی با مکانیزه کردن این سیستمها و اتصال آنها به یکدیگر، تبادل اطلاعات به آسانی و به شیوه ای مناسب صورت می گیرد. وی در مورد تجربه راه اندازی سیستم اطلاعات آزمایشگاه در بیمارستان جی. جنی ماتاز یونان ذکر می کند که قبل از راه اندازی سیستم اطلاعات

مکانیزه، در بخش بیوشیمی فقط آنالایزرها به یک کامپیوتر مستقل، متصل بودند (۲۴). نتایج این بررسی نیز نشان داد که بیمارستانها و بخشهای آزمایشگاهی بیمارستانهای تحت مطالعه – به عنوان مراکز بزرگ بهداشتی و درمانی- در حال مکانیزه شدن هستند و با ایجاد زیرساختار تکنولوژی اطلاعات و شبکه های ارتباطی، سیستمهای دستی جای خود را به سیستمهای مکانیزه داده اند ولی این مکانیزاسیون به میزان کم و در اغلب سیستمها به صورت ناقص می باشد که به دلی

ل فقدان زیرساختار مکانیزاسیون کامل در بخشهای بیوشیمی، آزمایشگاهها و دیگر بخشهای بیمارستان است و باعث شده اغلب سیستمها به صورت نیمه مکانیزه و مستقل باشند و تبادل داده و اطلاعات مورد نیاز به راحتی صورت نگیرد.

جدول ۱: توزیع فراوانی مطلق و نسبی داده های قابل گردآوری در سیستم های
اطلاعات بیوشیمی آزمایشگاه های تحت مطالعه

فراوانی
نوع داده ها تعداد درصد
داده های مربوط به بیمار ۱۳ ۱۰۰
داده های مربوط به نمونه ۱۳ ۱۰۰
داده های مربوط به تست ۱۳ ۱۰۰

جدول ۲: توزیع فراوانی مطلق و نسبی ابزارها و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد استفاده
در زمینه جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات بخش بیوشیمی آزمایشگاه های تحت مطالعه

فراوانی
نوع تجهیزات تعداد درصد

در زمینه
جمع آوری داده ها فرم درخواست آزمایش ۱۳ ۱۰۰
برچسب نمونه ۱۳ ۱۰۰
بارکد ۰ ۰
انواع فرم های کاغذی ۱۰ ۹۲/۷۶
دفاتر ثبت پذیرش درخواست ها ۱۲ ۳۱/۹۲
کامپیوتر ۱۳ ۱۰۰
خطوط شبکه ارتباطی ۳ ۰۸/۲۳
وسایل سمعی- بصری ۰ ۰

در زمینه پردازش داده ها نرم افزارهای پردازش داده ۱۳ ۱۰۰
اتوآنالایزرها ۱۳ ۱۰۰
اسپکتروفتومتر و کلریمتر ۱۰ ۹۲/۷۶
فلیم فتومتر ۷ ۸۵/۵۳
الکتروفورز ۳ ۰۸/۲۳
PH متر ۱ ۶۹/۷
کالومتر ۱ ۶۹/۷
نرم افزارهای آماری ۱ ۶۹/۷

در زمینه توزیع اطلاعات برگه گزارش دهی ۱۳ ۱۰۰
کارت مادر ۰ ۰
کارت گزارش دهی تجمعی (CRC) 2 38/15
دفاتر ثبت نتایج ۱۱ ۶۲/۸۴
کامپیوتر ۱۳ ۱۰۰
وسایل سمعی- بصری ۰ ۰
تلفن ۸ ۵۴/۶۱
خطوط شبکه ارتباطی ۳ ۰۸/۲۳

جدول ۳: توزیع فراوانی مطلق و نسبی افراد مسئول در زمینه جمع آوری، پردازش
و توزیع اطلاعات بخش های بیوشیمی آزمایشگاه های تحت مطالعه

فراوانی
افراد مسئول تعداد درصد
کارکنان بخش اداری یا بهداشتی آزمایشگاه ۱۳ ۱۰۰
تکنسین های بخش بیوشیمی ۱۳ ۱۰۰
تکنولوژیست های بخش بیوشیمی ۱۲ ۳۱/۹۲
مسئول بخش بیوشیمی ۱۳ ۱۰۰
متخصص بیوشیمی ۰ ۰

جدول ۴: توزیع فراوانی مطلق و نسبی ویژگی سیستم های اطلاعات بیوشیمی
آزمایشگاه های تحت مطالعه

فراوانی
ویژگی سیستم اطلاعاتی تعداد درصد
مستقل ۱۰ ۹۲/۷۶
متصل به سیستم اطلاعات بیمارستان ۳ ۰۸/۲۳
جمع ۱۳ ۱۰۰