مقاله بررسی حقوقی ـ زیست محیطی پارک های ملی ایران و ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب برای مدیریت آنها

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله بررسی حقوقی ـ زیست محیطی پارک های ملی ایران و ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب برای مدیریت آنها دارای ۱۴۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی حقوقی ـ زیست محیطی پارک های ملی ایران و ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب برای مدیریت آنها  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله بررسی حقوقی ـ زیست محیطی پارک های ملی ایران و ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب برای مدیریت آنها

چکیده

پیشگفتار (هدف، پیشینه، روش کار و تحقیق)

فصل اول : کلیات

۱ـ۱ مفهوم پارک ملی

۱ـ۱ـ۱ـ تعاریف جهانی درباره پارک ملی

۱ـ۲ـ تاریخچه پارک های ملی

۱ـ۲ـ۱ـ تاریخچه پارک ملی در جهان

۱ـ۲ـ۲ـ تاریخچه پارک ملی در ایران

۱ـ۳ ـ ارزش های پارک ملی

۱ـ۳ـ۱ـ ضرورت حفاظت از پارک های ملی

۱ـ۳ـ۲ـ تدابیر حفاظت از پارک های ملی در عرصه بین المللی

۱ـ۴ـ بررسی وضعیت موجود در پارک های ملی ایران

۱ـ۴ـ۱ـ تعداد و مساحت

۱ـ۴ـ۲ـ موقعیت جغرافیایی

۱ـ۴ـ۳ـ پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری

۱ـ۴ـ۴ روند تخریب

فصل دوم: نظام مدیریت در پارک های ملی

۲ـ۱ـ مدیریت جهانی در مورد پارک های ملی

۲ـ۱ـ۱ـ  طبقه بندی اتحادیه بین المللی حفاظت IUNC

۲ـ۱ـ۲ـ مدیریت گردشگری و تفرج در پارک های ملی

۲ـ۱ـ۳ـ مدیریت حفاظت از جوامع طبیعی و گونه های وحش

۲ـ ۲ـ مدیریت ایران در مورد پارک های ملی

۲ـ۲ـ۱ـ زون بندی پارک های ملی

۲ـ۲ـ۲ـ همکاری با نهادهای بین المللی در زمینه حفاظت از پارک های ملی

۲ـ۲ـ۳ـ صغف های اجرایی مدیریت

فصل سوم: مبانی و ارزیابی قوانین و مقررات ایران درباره پارک های ملی

۳ـ۱ـ پیشینه قانون گذاری ایران در مورد پارک های ملی

۳ـ۲ـ بررسی قوانین و مقررات مربوط به پارک های ملی ایران

۳ـ۲ـ۱ـ قوانین و مقررات مربوط به تعیین پارک ملی

۳ـ۲ـ۱ـ۱ـ قانون شکار صید

۳ـ۲ـ۱ـ۲ـ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست

۳ـ۲ـ۱ـ۳ـ آئین نامه اجرایی قانون حفاظت از پارک های ملی

۳ـ۲ـ۲ـ قوانین و مقررات مربوط به مدیریت و حفاظت از پارک های ملی

۳ـ۲ـ۲ـ۱ـ قوانین و مقررات مربوط به پارک های ملی دارای مواد معدنی قابل استخراج

۳ـ۲ـ۲ـ۲ـ قوانین و مقررات مربوط به حفظ و مدیریت پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری در پارک های ملی

۳ـ۲ـ۲ـ۳ـ قوانین و مقررات مربوط به سایر استفاده ها از پارک های ملی

۳ـ۲ـ۳ـ قوانین و مقررات کیفری مربوط به پارک های ملی ایران

فصل چهارم: جمع بندی مشکلات و ارائه مدیریت مطلوب برای حفاظت از پارک های ملی ایران بر اساس چارچوب حقوقی متناسب

۴ـ۱ـ مشکلات موجود پیرامون مدیریت پارک های ملی

۴ـ۲ـ مشکلات موجود پیرامون قوانین و مقررات پارک های ملی

۴ـ۲ـ۱ـ نقص قوانین و مقررات

۴ـ۲ـ۲ـ کمبود قوانین و مقررات

۴ـ۳ـ تدابیر حفاظت برای مدیریت مطلوب تر از پارک های ملی ایران

۴ـ۴ـ ارائه راهکار مدیریتی با استفاده از قوانین و مقررات

۱ـ۱ـ مفهوم پارک ملی

پارک های ملی مناطقی هستند با ارزش های چند جانبه و اغلب بی همتا که برای اهداف حفاظت از اکوسیستم های ویژه و ارزشمند و تفرج حفاظت قرار می گیرند

پارک های ملی معمولاً معرف اکوسیستم های بکو و یا کمتر دست خورده از بیوم های طبیعی هستند که ابتدا حفاظت از ارزشهای غیر قابل جانشین آنها بر سایر استفاده های ممکن چیدگی دارد. هر پارک ملی متشکل از انواع گیاهان و جانوران، زیستگاههای متنوع، اکوسیستم های بکرو دست نخورده و سیماهای منحصر به فرد از رویشگاهها، چشم اندازها و عوارض زمینی می باشد

انتخاب یک منطقه به عنوان پارک ملی تابع معیارها و موازین دشواری است و به همین دلیل هر منطقه ای را نمی توان به سادگی در این جایگاه قرار داد. تنها مناطقی را که معرف نمونه های بارز و برجسته ای از بیوم های طبیعی هر سرزمینی بوده و در سطح ملی دارای ارزش استثنایی باشند و بتوانند شرایط لازم برای استفاده های مختلف آموزشی، پژوهشی و تفرجی را فراهم نمایند در ضمن از وسعت کافی، یکپارچگی و دست نخوردگی نیز برخوردار باشند می توان به عنوان پارک ملی انتخاب نمود

اهمیت و نقش پارک های ملی از جنبه های گوناگون تحقیقاتی، پژوهشی، تفرجی و نیز حفظ تنوع زیستی بر هیچ کس پوشیده نیست و ترویج و اشاعه این ارزشها از مؤثرترین راههای  جلب حمایت مسئولین برای حفاظت مستم از پارک های ملی و ارزش های غیر قابل جانشین آنهاست [گشتاسب میگونی، حمید، ۱۳۷۸]

۱ـ۱ـ۱ـ تعاریف جهانی درباره پارک ملی

۱ـ مفهوم پارک ملی دربد و احداث پارک ملی یلواستون[۱] ـ

پارک ملی یلواستون به این دلیل احداث می شود که برای استفاده معنوی و بهره وری تفرجگاهی عامه مردم اختصاص یابد و جنبه بارز آن زیبایی چشمگیر چشم اندازه های آن می باشد

۲ـ همچنین در کنوانسیون لندن[۲] ـ ۱۹۳۳ آمده است که پارک ملی به مناطق زیر اطلاق می شود

الف ـ مناطقی که در کنترل عموم مردم قرار داشته و مرزهای آن غیر قابل تغییر بوده و واگذاری برخی از بخش های واجد شرایط آن فقط  از طریق مراجع ذیصلاح حقوقی امکان پذیر است

گیاهی طبیعی احداث می شوند و از جنبه های زیبایی شناسی، زمین شناسی، تاریخی، باستان شناسی و دیرینه شناسی و یا سایر ارزش های علمی و معنوی حائز اهمیت بوده و برای بهره وری مردم تحت حفاظت قرار می گیرند. بر اساس دستور العمل فوق تا جایی که ممکن است باید امکانات لازم برای مشاهده حیانت وحش و پوشش گیاهی طبیعی در اختیار عموم قرار داده شود

۳ـ در کنفرانس پان امر یکن ۱۹۴۰، پارک ملی مفهوم زیر را دربر دارد

پارک ملی مناطقی هستند که برای حفظ و حمایت از مناظر باشکوه و فون و ظور برجسته که در سطح ملی حائز اهمیت هستند احداث شده و تحت کنترل و بهره مندی مصنوعی عموم مردم قرار می گیرند

۴ـ به علاوه در کنوانسیون[۳] افریقا ـ ۱۹۶۸ پارک های ملی را دارای ویژگی های زیر می داند

۱ـ پارک های ملی در بر گیرنده بهترین الگوی مصرف اکوسیستم های هر قلم رو بوده و برای حفظ و حمایت از این نمونه های برجسته تحت حفاظت قرار می گیرند

۲ـ پارک های ملی حفاظت از همه گونه ها و علی الخصوص گونه های بارز مشخص شده را تضمین می کنند

حفظ و حمایت از اکوسیستم ها و گونه های در معرض خطر انقراض و بخش های زنده محیط زیست در پارک های ملی مورد توجه قرار دارد

۵ـ علاوه بر این در کنفرانس سازمان ملل درباره محیط زیست و انسان، استکلهم، ۱۹۷۲ آمده است

پارک های ملی موارد زیر را در بر می گیرند:»

ـ عرصه های پهناوری که برای حمایت از حیات وحش و زیستگاههای آنها کنار گذارده می شوند

ـ مناطقی که دارای اشکال حیاتی نادر می باشد نظیر فرم های نادری از زندگی گیاهی و جانوری؛

ـ مناطقی با زیبایی طبیعی فوق العاده یا ارزش های منحصر به فرد؛

ـ مناطقی که مصرف سازندهای زمین شناسی غیر متعارف می باشند

ـ مناطقی که دارای ارزش های تاریخی و باستانی هستند

ـ مناطقی که در بر گیرنده اکوسیستم های با اهمیت خاص برای بررسیهای علمی و تحقیقاتی می باشند

ـ مناطقی که نیازهای زیست کره را بر آورده می سازند

۶ـ بر اساس تعریف اتحادیه بین المللی حفاظت (ICUN)[4] که در مجمع عمومی آن در سال ۱۹۶۹ در دهلن نو پذیرفته شد و همچنین در سال ۱۹۷۸ در سیستم طبقه بندی آی . یو. سی. ان نیز این تعریف پذیرفته شد و برای مناطق طبقه II سیستم طبقه بندی کاملاً مناسب است،

ویژگیها و مشخصات پارک های ملی به این صورت بیان شده است

۱ـ یک پارک ملی باید دارای وسعت نسبتاً بزرگی باشد از یک یا چند اکوسیستم مختلف تشکیل شده باشد، هیچ یک از اکوسیستم های آن به وسیله انسان مورد بهره برداری قرار نگرفته و یا اشغال نشده باشد، در نتیجه فعالیت های موثر انسانی در هیچ یک از اکوسیستم های آن دگرگونی نشده باشد

۲ـ پارک ملی باید دارای انواع گیاهان و جانوران، نواحی ژئومورفولوژیک مختلف بوده از جنبه های علمی و آموزشی و تفریحی با ارزش باشد تا چشم اندازهای طبیعی چشم گیری داشته باشد

۳ـ یک پار ملی باید به وسیله ذیصلاح ترین مرجع کشور اداره و برای جلوگیری و ممانعت از بهره برداری های معمول در کل مساحت پارک تهدیدات فوری اعمال گردد

ویژگی های اکولوژیک[۵] و ژئومورفولوژیک[۶] یا زیبایی شناختی آن که ارزش وجودی پارک وابسته به آنها است به نحو مؤثری مورد حمایت قرار بگیرد

۴ـ بازدید کنندگان باید تحت شرایط خاص حق استفاده از پارک ملی را داشته باشند استفاده های فرهنگی، آموزشی، معنوی و تفریحی تحت شرایط ویژه برای مردم باید مجاز باشد[مجنونیان، هنریک]

پارک های ملی در طبقه II این سیستم طبقه بندی قرار دارند که برای کمیسیون پارک های ملی و مناطق حفاظت پوشیده دارای ارزش های ویژه است و در تعریف آن چنین آمده است

گاهی اوقات به مناطق طبیعی و برجسته ای که مصرف تنوع اکوسیستم های کشورها باشد دولت توجه خاصی نشان می دهد و این گونه مناطق را مشخص کرده و حفاظت از آن را برای نسل حاضر و آتی تضمین می کند

بهره برداری سریع از منابع طبیعی این موضوع را به اثبات رسانده که اگر دولت ها اقدام جدی برای حفاظت از پارک های ملی انجام ندهند ممکن است، کاملاً مضموم شوند. نیاز مردم به درک بیشتر محیط زیست طبیعی در عصری که منابع طبیعی به سرعت نابود می شوند در شرایط کنونی یک موضوع خاص و پر اهمیت است که نمونه های برجسته مناطق هر کشور در این میان می تواند سهم عمده و تعیین کننده ای داشته باشد [مجنونیان، هنریک]

برای این که منطقه ای در فهرست پارک های محلی و ذخیره گاههای هم پایه قرار گیرد

باید حداقل ۱۰۰۰ هکتار مساحت داشته باشد، این مقدار باید مساحت کل مناطقی را که حفاظت از طبیعت در آنها در اولویت قرار دارد شامل می شود. این مناطق عبارتند از: نواحی صرفاً طبیعی نواحی طبیعی تحت مدیریت، نواحی وحش درام نشده. بنابراین نواحی اصلاح شده و تغییر یافته برای فعالیت های گردشگری یا سایر واحدهای اداری شامل مساحت فوق نبوده و از آن مستثنی می شود. [مجنونیان، هنریک]

همچنین در کنوانسیون های منعقد شده در سال های ۱۹۳۳ لندن و ۱۹۴۰ واشنگتنی و ۱۹۶۸ آفریقا محدودیت های دیگری نیز در مورد پارکهای ملی مقرر گردید از جمله این محدودیت ها در واقع و عمده ترین آنها شکار و زنده گیری یا کشتن جانوران و انهدام یا استفاده از گیاهان در پارکهای ملی ممنوع اعلام شده مگر اینکه کلیه این اعمال تحت نظارت و کنترل مسئولین پارک صورت گیرد. ضمناً هر گونه بهره برداری بی رویه انتفاعی از منابع پارکهای ملی ممنوع اعلام گردیده است [مجنونیان، هنریک۱۳۸۰]

کنگره جهانی پارکهای ملی هر ۱۰ سال یک بار برگزار می گردد که آخرین آن در سال ۲۰۰۲ میلادی در دوربان آفریقای جنوبی برگزار گردید تا خط مشی اداره پارکها و مناطق را برای دهه آتی تعیین نماید. در این کنگره وضعیت پارکهای ملی در دهه گذشته، موقعیتها و شکستهای کشورها در زمینه اهداف حفاظت، وظایف جدید پارکها با توجه به پدیده های نوین جهانی مانند گرمایش زمین، حفاظت از تنوع زیستی در روند رشد جمعیت، افزایش جهانی و انتشار وسیع فرهنگ جهانی و دهها موضوع دیگر مورد بررسی قرار می گیرد [مجنونیان، هنریک]

۱ـ۲ـ تاریخچه پارک های ملی

مفهوم پارک ملی بیش از یک سو قبل زاده شد، یعنی زمانی که نیازهای انسانی و فشار حاصل از آنها برخی از گونه های گیاهی و جانوری را به نابودی کشانید و سیمهای زمین شناسی و ویژگیهای برجسته باستان شناسی در اثر بسیاری از نیروها، رو به ترغیب و انهدام گذاشته در نتیجه مفهوم پارک ملی زمینه عینی جهت مطرح شدن پیدا کرد، و از آن پس اراضی وسیعی از طبیعت بکر به عنوان پارک ملی مجزا و کنار گذاشته شدند [مجنونیان، هنریک ۱۳۸۰]

۱ـ۲ـ۱ـ تاریخچه پارک ملی در جهان

نخستین پارک ملی به نام یلواستون با هدف و زیبایی های طبیعت برای بهره وری معنوی در سال ۱۸۷۲ در امریکا احداث گردیده در طول سر دهه، توسعه پارک های ملی و مناطق حفاظت شده در امریکا ادامه یافت. در سال ۱۹۱۶ قوانین پارک های ملی در امریکا به تصویب رسید، در سال ۱۹۱۷ سازمان خدمات پارک ها تشکیل گردید و اهداف و قوانین پارک های ملی به سرعت به سیاستهای مدیریت پارک ها در سطح جهان تبدیل شده در سال ۱۹۱۴ با احداث نخستین پارک ملی سویس توسط پل سارازین[۷] حفظ دست نخوردگی پارک های ملی را برای اهداف علمی مورد توجه قرار گرفت و به هدف های قبلی پارک های ملی اضافه گردید. با تشکیل کنوانسیون حفظ گیاهان و جانوران در لندن در سال ۱۹۳۳ و کنوانسیون حفظ طبیعت و حیات وحش نیمکره شمالی در واشینگتن[۸] در سال ۱۹۴۰ اهمیت حفاظت از حیات وحش به ویژه در پارک های ملی مورد تأکید قرار گرفت. در سال ۱۹۴۸ با تشکیل اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی احداث پارک های ملی در کشورهای عضو اتحادیه بیش از پیش مورد ترغیب و حمایت قرار گرفت

این اتحادیه با مساعدت فنی خود به کشورهای عضو برای احداث پارک های ملی و ارایه رهنمودهای لازم برای مدیریت آنها سبب گسترش و بهبود مناطق گردید [مجنونیان، هنریک، ۱۳۷۹]

اتحادیه حفاظت جهانی به عنوان معتبرترین نهادبین المللی ارائه دهنده ضوابط و معیارهای مربوط به چگونگی انتخاب و حفاظت از مناطق تحت حفاظت های پارک های ملی، گونه های جانوری و گیاهی و طبقه بندی گوناگون مربوط به حفاظت از گیاهان، جانوران و انواع زیستگاهها مطرح است [مجنونیان، هنریک]

پیش از برگزاری نخستین کنفرانس جهانی محیط زیست در سال ۱۹۷۲، در جهت ارتقاء سطح حمایت از طبیعت و منابع زنده می توان از چندین رویداد مهم دیگر نیز نام برد که تشکیل صندوق جهانی حیات وحش در سال ۱۹۶۱، تشکیل کنوانسیون حفاظت طبیعت و منابع آفریقا در سال ۱۹۶۹ در الجزیره، کنوانسیون حفظ تالابهای بین المللی و پرندگان مهاجر آبزی در سال۱۹۷۱ در ایران و شکل گیری برنامه انسان و کره مسکون در سال ۱۹۷۰ از آن جمله اند

از سال ۱۹۶۰ با تغییر خصوصیات اکولوژیک پارکهای ملی در امریکا در اثر استفاده بیرویه از یکسو و تاثیر عوامل پیرامونی به ویژه آلودگیها از سوی دیگر، حفظ موجودیت طبیعت و منابع زنده پارکهای ملی از طریق الگوهای متعارف در امریکا و جهان مورد تردید قرار گرفت. به همین دلیل در سال ۱۹۶۸ برای رفع کاستیهای حفاظت مفهوم اولیه ذخیره گاههای زیست کره در برنامه انسان و کره مسکون مطرح گردید و به سرعت رو به رشد گذاشت. در سال ۱۹۷۶ نخستین گروه از ذخیره گاههای زیست کره به تعداد ۵۷ منطقه احداث گردیدند. در سال ۱۹۷۳ کنوانسیون جهانی تجارت گونه های در  خطر انقراض به امضاء رسید. پیامد این رخداد در جهان سبب افزایش سطح حمایت از طبیعت و منابع زنده، گسترش و بهبود شبکه مناطق تحت حفاظت گردید.در سال ۱۹۸۰ نخستین معیارهای انتخاب و طبقه بندی مناطق تحت حفاظت بر اساس اهداف مدیریت توسط I.U.C.N تهیه و تدوین گردید. کشورهای  عضو اتحادیه جهت تبادل اطلاعات با یکدیگر ملزم به تطبیق مناطق خود با معیارهای فوق گردیدند

از نتایج همسویی کشورها با یکدیگر پیروی از معیارهای فوق این بود که کمیت و کیفیت مناطق و کاستیهای شبکه مناطق حفاظت شده درسطح جهان مشخص شده و برنامه ریزی برای رفع کمبودهای این شبکه با همکاری آی. یو. سی. ان آغاز گردید. از مهمترین رخدادهای حفاظت چند دهه  اخیر می توان تشکیل کنگره های مهم جهانی در مورد پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده و تشکیل چند کنوانسیون و سمپوزیم در زمینه ذخیره گاهها را نام برد

۱ـ۲ـ۲ـ تاریخچه پارک ملی در ایران

کشور ایران تا سال ۱۹۷۹ مانند همه کشورهای جهان متأثر از رویدادهای جهانی در زمینه پارکهای ملی بوده است. از مهمترین تأثیرات این روند را می توان تغییر ساختار سازمان شکاربانی و نظارت بر صید به سازمان حفاظت محیط زیست ذکر کرد

گسترش مناطق تحت حفاظت، طبقه بندی مناطق بر اساس اهداف مدیریت و زون بندی آنها از دیگر تأثیرات همسونی کشور ایران با خط مش های حفاظت در جهان به شمار می روند. در سال ۱۹۷۰ سازمان محیط زیست به عضویت آی. یو. سی ان در آمد. در سال ۱۹۷۱ کنوانسیون رامسر را برگزار نموده و در سال ۱۹۷۳ به معاهده سایتس[۹] پیوست در سال ۱۹۷۶ در تشکیل نخستین گروه از ذخیره گاههای زیستگاه پیش گام گردید. از سال ۱۹۷۹ میلادی یعنی سال ۱۳۵۸ به بعد تأیید رویدادهای جهان در زمینه حفاظت از طبیعت و منابع زنده در ایران رو به کاهش گذاشت. به طوری که می توان گفت پارک های ملی ایران مستقل از این رویدادها به حیات خود ادامه دادند و حفاظت از آنها به شیوه های گذشته تا کنون ادامه دارد

اگر به مدارک و اسناد مربوط به دوران ایران باستان مراجعه شود، ملاحظه می گردد که پارک هایی برای تفرج مردم احداث شده که به تقلید از باغ بهشت به آنها پردیس می گفتند به احتمال قوی می توان باغ هایی را که از گذشته های دور باقی مانده است مثل باغ فین کاشان، ارم شیراز و گلشن طبس را از جمله بقایای این قبیل پردیس ها تلقی نمود. در کشور ایران اولین منطقه ای که تحت حفاظت قرار گرفت پارک ملی انگلستان است که بیش از ۴۳ سال از حفاظت آن می گذرد

در سال ۱۳۴۵ نخستین قانون حفاظت در کانون شکار ایران به تصویب رسید و زیر بنای برنامه هدفداری را برای حفاظت از حیات وحش فراهم ساخت. ولی به زودی معلوم شد که امکان حفاظت حیات وحش بدون حفظ زیستگاههای آنها عملی نیست و پیش شرط حفاظت حیات وحش حفظ زیستگاههای آنها است. در نتیجه مفهوم حفاظت زیستگاه با کنار گذاردن اکوسیستم های تحت عنوان مناطق حفاظت شده عینیت پیدا کرد

در سال ۱۳۴۲ سازمان شکار بافی و نظارت بر صید به عنوان یک سازمان دولتی مسئول جایگزین کانون شکار ایران گردید و مفاهیم حقوقی زیستگاههای حفاظت شده را تحت عناوین پارک های وحش روشن کرده و به تصویب  رساند

تحول تشکیلاتی سازمان در سال ۱۳۵۳ از محور عمده فعالیت های خود یعنی حیات وحش و زیستگاه به کل محیط زیست کشور را می توان همگامی کشور با دگرگونیها وضرورتهای زمانی خود تلقی نمود

 سازمانهای محیط زیست در پی استاندارد کردن تعاریف معیارهای انتخاب و مدیریت مناطق ICUN و تصویب قوانین مناسب برای آنها ویژگیهای مناطق را در ۴۰ طبقه کل توصیف کرده و کلیه پارک های حیات وحش را به پارک های ملی تغییر عنوان داده است

۱ـ مناطق وسیع و برجسته ای که دارای اهمیت ملی هستند ومیراث های طبیعی در آنها باید ضمن حفاظت، نیازهای تفرج گاهی، آموزشی و پژوهشی را برآورده نماید به نام پارک ملی شناخته می شوند. تعاریف و معیارهای سیستم طبقه بندی جدید در سال ۱۳۵۴ به تصویب هیئت وزیران رسید

تا سال ۱۳۵۵ تعداد مناطق چهارگانه رسمی کشور به ۶۵ منطقه به وسعت ۵/۷ میلیون هکتار مشتمل بر  ۱۳ پارک ملی رسید از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳ به علت تخریب مناطق تعدادی از آنها از شبکه حذف یا تغییر عنوان دادند در سال ۱۳۶۱ برای مقابله با روند تخریب و حفظ موجودیت مناطق اقدام به ناحیه بندی ابتدائی گردید که طی آن  وسعت مناطق حفاظت شده با توافق با سازمان جنگلها و مراتع ممنوع التعلیف اعلام شد و بر اساس ضوابطی به عنوان محدوده امن انتخاب گردیدند. همه این محدوده بیش از  ۵ هزار هکتار وسعت داشته و همانند هسته طبیعی و مرکزی در دل این مناطق محسوب می شوند قرار بر این گردید اراضی پیرامونی آنها بر اساس تعیین ظرفیت مورداستفاده قرار بگیرد هم اکنون این محدوده تنها بخش هایی هستند که کمتر دست خورده بوده و جمعیت گونه های جانوری آنها رو به ترمیم است

در دهه های ۱۳۶۰ برای ترمیم مناطق از دست رفته یا تکمیل آنها تعدادی منطقه جدید انتخاب گردید که به ۷ پارک ملی رسید. علاوه بر این جهت تکمیل و گسترش شبکه که مناطق ۴ گانه از سال ۱۳۶۸ دو برنامه ایجاد مناطق پشتوانه و توسعه مناطق شکار ممنوع و از سال ۱۳۷۰ افزایش پارکهای ملی از طریق تبدیل محدوده های امن و سایر شیوه های موجود نیز در نظر گرفته شده اند و با توجه به روند توسعه شانس کمتری برای انتخاب منابع طبیعی مناسب و وسیع خواهد بود[مجنونیان، هنریک ۱۳۷۹]. حاصل چنین برنامه ای افزایش پارکهای ملی بوده است. در حال حاضر تعداد ۱۹ پارک ملی در ایران وجود دارد

۱ـ۳ـ ارزش های پارک ملی