مقاله تعیین ژنز کانسار رسی فریادون با استفاده از روشهای زمین شیمیایی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله تعیین ژنز کانسار رسی فریادون با استفاده از روشهای زمین شیمیایی دارای ۱۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تعیین ژنز کانسار رسی فریادون با استفاده از روشهای زمین شیمیایی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تعیین ژنز کانسار رسی فریادون با استفاده از روشهای زمین شیمیایی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله تعیین ژنز کانسار رسی فریادون با استفاده از روشهای زمین شیمیایی :

مقدمه:

کانسار رسی فریادون در شال شرق استان فارس در ۵۵ کیلومتری جنوب ابرکوه و مختصات

۳۰۴۵۴۹ عرض شمالی و ۵۳۲۲۵۲ طول شرقی قرار دارد. رخنمون ماده معدنی درحدود

۱۵۰۰۰ متر مربع است. بهره برداری از این معدن از سال ۱۳۸۰ جهت مصرف در صنعت کاشی و سرامیک شروع شده است. از نظر زمین شناسی منطقه مورد مطالعه در حاشیه جنوب غربی زون ایران مرکزی و جنوب کمربند شهر رضا-آباده-همبست با روند شمال غرب–جنوب شرق قرار دارد.

مطالعات زمین شناسی صورت گرفته در منطقه تنها مربوط به تهیه نقشه اقلید((۱:۲۵۰۰۰۰ و

دهبید((۱:۱۰۰۰۰۰ توسط سازمان زمین شناسی کشور است.

هدف این پژوهش استفاده از روشهای زمین شیمیایی جهت تعیین منشا کانسار فریادون می باشد.

روش کار:

در این مطالعه ابتدا ۱۴ نمونه رسی بالک براساس روشهای ارائه شده توسط رز و همکاران((۱۹۷۹

تهیه شد. عملیات نمونه برداری به صورت سیستماتیک با توجه به تغییرات عمق، فاصله و خصوصیات ظاهری( بافت و رنگ) از پله های معدن صورت گرفت. پس از مراحل آماده سازی جهت تعیین عناصر اصلی و فرعی ۱۴ نمونه به روش XRF توسط شرکت کانساران بینالود تجزیه شد. تعیین ترکیب کانی شناختی نیز در این آزمایشگاه بر روی ۱۴ نمونه فوق به روش XRD صورت گرفت(۱۴ نمونه کیفی و

۳ نمونه کمی). تجزیه عناصر نادر خاکی((REE به روش ICPms در آزمایشگاه Amdel استرالیا برای ۶

نمونه صورت گرفت.

زمین شناسی منطقه:

منطقه فریادون در جنوب شرق زون ایران مرکزی و در نزدیکی زون رسوبی-دگرگونی سنندج– سیرجان قرار دارد. این منطقه در رشته کوههای همبست–قندلیه–شیربا و حوالی گردنه فریادون واقع شده است، این کوهها در حقیقت قسمت جنوبی کمربند شهررضا-آباده-همبست را تشکیل می دهند.
این کمربند به صورت هورست توسط گسلهایی از فرورفتگی گاوخونی-ابرکوه-جازموریان(کفه ابرکوه)

در شرق و کمربند دگرکونی ایزدخواست( دره آباده–سوریان) در غرب جدا می شود. درازا و پهنای این کمربند به ترتیب در حدود ۲۰۰ و ۳۵۰ کیلومتر بوده که به طور عمده از سنگهای پالئوزوئیک و مزوزوئیک باروند شمال غرب-جنوب شرق تشکیل یافته است(هوشمند زاده و همکاران، .(۱۳۶۹ به علت ماهیت هورستی-گرابنی این کمربند در ادوار مختلف زمین شناسی پس از کوهزایی بایکالین، رسوب گذاری همراه با وقفه های متعددی در آن صورت گرفته است، اما در محدوده پالئوزئیک بالایی یکی از کاملترین سکانسها را به نمایش می گذارد(درویش زاده، .(۱۳۷۰ گردنه فریادون قسمت مرکزی ناقدیس قدیمی بیخیرخنگ است که دریال شمالی آن می توان ستون نسبتاً کاملی از رسوبات پالئوزوئیک بالایی را مشاهده کرد.

کانسار فریادون شامل تشکیلات رسی با لایه بندی مشخص وضخامت ۵۰ متر است، که روند ۵۰NW

و شیب ۴۸ در جهت شمال شرق دارد. این لایه رسی با مرز مشخص و به صورت همشیب در میان لایه های متناوب شیل و ماسه سنگ دونین بالایی قرار دارد.

۳۳۷

تعیین ژنز کانسار رسی فریادون با استفاده از روشهای زمین شیمیایی

کانی شناسی:

براساس نتایج کیفی و کمی XRD مشخص گردید که کانی های اصلی این کانسار شامل، کائولینیت، کوارتز، ایلیت، ناتروآلونیت، کلریت و کانی های فرعی و نادر شامل آلبیت، ارتوکلاز، گوتیت، ژیپس و پاراگونیت است. با وجود محتوای بالای آهن نمونه ها (جدول ;. ) مشاهده شد که مقادیر کانی های آهن(مانند گوتیت) کم است و بنابراین استنباط می شود که آهن به صورت فازهای آمورف(نظیر لیمونیت) یا جانشینی در ساختار دیگر کانی ها قرار گرفته باشد. پاراگونیت تنها در یک نمونه و به صورت فاز فرعی، و کانی ژیپس نیز به صورت فاز فرعی و اغلب در نمونه های سطوح بالایی گزارش شد. کانی ناتروآلونیت که به صورت فاز اصلی یا فرعی در چند نمونه وجود دارد، در حقیقت آلونیت سدیم داری میباشد که بر اساس گلدبری((۱۹۷۸ به علت تاثیر آبهای زیرزمینی سولفاته بر روی کانیهای رسی(ترجیحا انواع سدیم دار) در حظور سدیم، در طی مراحل دیاژنز به صورت ثانویه بوجود آمده است. فلدسپار تقریباً در تمام نمونه ها به صورت فاز فرعی حضور داشته که می تواند آثاری از بقایای سنگ مادر باشد.

می توان بالا بودن مقادیر کوارتز و کائولینیت را به فلسیک بودن سنگ منشأ نسبت داد. کانی ایلیت میتواند از تغییر دیگر کانی های رسی درحین دیاژنز تولید شود (ولد، .(۱۹۹۵ کانی کلریت تنها در ۴

نمونه به عنوان یک سازای مهم مشاهده گردید که این نمونه ها همگی فاقد کانی کائولینیت بودند به طوری که این مجموعه کانیایی را می توان به میفیک تا حدواسط بودن سنگ منشاء نسبت داد (نیاکارا و همکاران، .(۲۰۰۱

با وجود شواهد کانی شناسی، برای بررسی شرایط تشکیل احتمالی این گونه کانسارها حتماً باید نگاه ویژه ای به ژئوشیمی عناصر اصلی و فرعی معطوف ساخت.

زمین شیمی عناصر اصلی:

در جدول ۱ نتایج تجزیه عناصر اصلی و فرعی نمونه های فریادون، شیل آمریکای شمالی،

)NASCگرومت و همکاران، (۱۹۸۴، پوسته بالایی، )UCتیلور و همکاران، (۱۹۸۵ و کانسار رسی هیدروترمال باغسیاه گناباد، )BGاعتمادی و میری (۱۳۸۲ نمایش داده شده است. نتایج کانسار باغسیاه به علت منشأ هیدروترمالی جهت مقایسه آورده شده است. همچنین از نتایج NASC برای مقایسه با ترکیب یک سنگ رسوبی آلموسیلیکاته دانه ریز و از ترکیب UC به عنوان ترکیب میانگین از سنگ منشاء تمام رسوبات استفاده شده است.

مقادیر Al2O3 اغلب نمونه ها بالا و قابل مقایسه با NASC و دیگر سنگهای رسی ناشی از هوازدگی و رسوب گذاری می باشند. مقادیر SiO2 از ۲۸/۷ تا ۶۲/۵۲ متغیر بوده که از تمام داده های مقایسه ای کمتر است. مشاهده می گردد که مابین مقادیر SiO2 و Al2O3 رابطه ای معکوس برقرار است که احتمالاً در اثر هوازدگی شدیدتر نمونه های پر آلومنیوم است. غلظت بالای SO3 و Na2O در تعدادی از نمونه ها نمایانگر رخداد کانی ناتروآلونیت به صورت فاز فرعی یا اصلی می باشد. مقادیر K2O، )Rbدارای رفتار زمین شیمیایی مشابه) و Al2O3 در اکثر نمونه ها بالا و دارای ارتباط مستقیم می باشد که میتوان براساس بیانچینی و همکاران (۲۰۰۲) آن را در ارتباط با فراوانی بالای کانی ایلیت دانست. اکوس

(۲۰۰۱) از نمودار TiO2 به Al2O3 جهت تعیین نوع سنگ مادر ذخایر کائولن استفاده کرد. پس از پلات

۳۳۸

مجموعه مقالات نهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، دانشگاه تربیت معلم تهران، ۱۳۸۴

کردن داده های فریادون در این نمودار مشخص گردید نوع سنگ مادر از نوع گرانیت/ ریولیت است(شکل .( ۱
زاوادا و همکاران((۱۹۸۸ و کمپ بل((۱۹۶۵ از نسبت K/Rb جهت تعیین نوع و شرایط حوضه رسوبی ذخایر رسی استفاده کردند، به این ترتیب که نسبت های بالاتر از ۲۵۶ بیانگر رسوب گذاری در آبهای شیرین تا نیمه شور، و مقادیر پایین تر از ۱۶۵ بیانگر رسوب گذاری در آب دریا می باشد. این نسبت در کانسار فریادون رسوب گذاری در محیط دریایی را نشان می دهد و تنها در دو نمونه از عمق ۱۰

متری این شرایط متفاوت می باشد.

نسبیت و همکاران((۱۹۹۶ از نمودارهای مثلثی:(A-CN-K) Al2O3-CaO+Na2O-K2O و

(A-CNK-FM) MgO+Fe2O3-(CaO+Na2 O+K2O)-Al2O3 برای بررسی روند هوازدگی استفاده کردند. در شکلهای ۲ و ۳ نمونه های فریادون در هر دو نمودار روند هوازدگی شدیدی تری را نسبت به NASC

دنبال می کنند و بیانگر مقادیر بالای ترکیب غیر متحرک Al2O3 و مقادیر پایین ترکیبات متحرک CaO،

Na2O، K2O و MgO است.

مطالعات صورت گرفته بر ژئوشیمی فرایند هوازدگی نشان می دهد که عناصر Ca، Na و Sr به سرعت در طی هوازدگی شسته می شوند، به طوری که میتوان شدت هوازدگی را از مقادیر آنها در مواد باقی مانده تعیین کرد (نیاکایرا، .(۲۰۰۱ برای تعیین شدت هوازدگی دو شاخص از همه مفیدتر می باشد:

)CIAنسبیت و همکاران، (۱۹۸۲ و )CIWهارونویز، .(۱۹۸۸ تیلور و مکلنن((۱۹۸۵، مقادیر CIA رسهای بازماندی را در حدود ۸۵ تا ۱۰۰ در نظر گرفته اند و همانگونه که مشاهده می شود این محدوده با اغلب نمونه های فریادون همخانی دارد. مقادیر CIW و CIA فریادون از NASC بالاتر است که نسبتا هوازدگی شدیدتر سنگ منشاء را نشان میدهد. همچنین بالا بودن این دو اندیس احتمالاً نمایانگر مقدار بالای کانی های رسی و مقادیر کم فلدسپارهای آواری می باشد.

زمین شیمی عناصر فرعی:

رفتار عناصر در طی فرآیند های رسوبی تحت تأثیر فاکتورهایی از قبیل هوازدگی، دیاژنز، جورشدگی فیزیکی، جذب سطحی، منشاء و دگرگونی های بعدی تا حدودی پیچیده می شود اما مقادیر عناصر نادر خاکی و کم تحرک مانند Th، Zr، Ti، Nb و Co تقریبا دست نخورده باقی می ماند و به این ترتیب میتوان جهت تعیین منشا از آنها استفاده کرد. از نسبت بین عناصر سازگار و ناسازگار نیز می توان جهت تعیین سنگ منشاء هوازده فلسیک یا میفیک استفاده کرد. در کل مقادیر عناصر فرعی در معدن فریادن تقریباً مشابه با یکدیکر کاهش یا افزایش می یابد به طوری که اغلب از Th، U، Cr، Nb و Y غنی شده اند، این عناصر معمولاً در کانی های سنگین ماند زیرکون که در طی هوازدگی پایدار باقی می ماند مجتمع می گردند، این گونه کانی ها در طی فرآیندهای ذوب بخشی و بلورش در سنگ های فلسیک بیشتر از میفیک تمرکز می یابند. توریوم و اورانیوم در طول هوازدگی رفتار متفاوتی را دنبال می کنند به صورتی که U برخلاف Th در طول هوازدگی به صورت یون U6+ تحرک بالاتری پیدا کرده و بنابراین نسبت Th/U در مواد باقی مانده می بایست از نسبت متوسط پوسته که ۳/۵ تا ۴ است بیشتر باشد(مک لنن وهمکاران، .(۱۹۹۳ براساس نیاکایرا((۲۰۰۱، عناصر Ba، Sr، Co، Cs، Rb و Cu بطور ترجیحی جذب سطحی کانی های رسی می شوند و پایین بودن مقادیر آنها را باید به سنگ مادر آنها نسبت داد.