مقاله نقش بازارچه های مرزی در امنیت اقتصادی مناطق مرزی (مطالعه موردی: بازارچه مرزی شهرستان بیله سوار)

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله نقش بازارچه های مرزی در امنیت اقتصادی مناطق مرزی (مطالعه موردی: بازارچه مرزی شهرستان بیله سوار) دارای ۱۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نقش بازارچه های مرزی در امنیت اقتصادی مناطق مرزی (مطالعه موردی: بازارچه مرزی شهرستان بیله سوار)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله نقش بازارچه های مرزی در امنیت اقتصادی مناطق مرزی (مطالعه موردی: بازارچه مرزی شهرستان بیله سوار)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله نقش بازارچه های مرزی در امنیت اقتصادی مناطق مرزی (مطالعه موردی: بازارچه مرزی شهرستان بیله سوار) :

چکیده

بازارچه های مرزی به عنوان یکی از اهرم های مهم در ایجاد اشتغال، فعالیت های اقتصادی و امنیت به خصوص مرزنشینان مطرح بوده و در طی سالهای اخیر مورد توجه برنامه ریزان و سیاست مداران قرار گرفته است. این در همین خصوص هدف این مقاله بررسی نقش بازارچه مرزی بیله سوار در امنیت اشتغال و درآمد مرزنشینان و همچنین قاچاق کالا در شهرستان بیله سوار می باشد و پی بردن به این مسئله که تأثیرات مثبت و منفی بازارچه مرزی بیله سوار در زمینه امنیت اقتصادی کدامند.

در این راستا مقاله جویای این سوال است که، آیا با تأسیس بازارچه مرزی بیله سوار تاثیر مثبتی در زمینه ی امنیت اقتصادی این شهر رخ داده است؟ روش تحقیق این مقاله توصیفی- تحلیلی می باشد و برای جمع آوری اطلاعات از دو روش مطالعات کتابخانه ای و روش میدانی استفاده شده است جامعه آماری تحقیق را بازاریان (کسبه) شهر مرزی بیله سوار تشکیل می دهند که تعداد ۴۵ نفر از آنها به عنوان نمونه تحقیق به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و برای تجزیه و تحلیل پرسشنامه، از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بازارچه مذکور توانسته است در سطح %۹۵ در امنیت اقتصادی شهرستان بیله سوار موفق باشد و تأثیرات مثبتی همچون، کاهش ریسک در سرمایه گذاری، افزایش اشتغال و تنوع شغلی، افزایش رفاه عمومی و کاهش قاچاق کالا را در پی داشته است ولی در زمینه درآمد برای بازاریان به دلیل کاهش سود با احداث بازارچه مرزی که سود حاصل از قاچاق را بیشتر از حال کنونی عنوان نموده اند موجب کاهش پس انداز و کاهش قدرت خرید نیازهای اساسی شده است که در این خصوص راهکارهای کاربردی ارائه شده است.

واژگان کلیدی: بازارچه مرزی، امنیت، امنیت اقتصادی، شهرستان مرزی بیله سوار

مقدمه

نواحی مرزی به واسطه دوری از مرکز، انزوای جغرافیایی و توسعه نیافتگی و; تفاوتهای فاحشی از نظر برخورداری از رفاه و توسعه در مقایسه با مراکز عمده جمعیتی را دارند، که تفاوتها منجربه گسست این دو ناحیه و ایجاد یک رابطه استثماری به نفع مرکز می باشد(رضایی،.(۱۷ :۱۳۸۰ در دهه های اخیر در تحقیقات توسعه ای اعم از تحقیقات اجتماعی و اقتصادی و اکولوژیک به مناطق مرزی و تاثیرات مرزی توجه بسیاری صورت گرفته است. این رغبت و علاقه وافر به مناطقی که در امتداد مرزهای همگرایی کشورها قرار گرفته اند به طور مشخص از این تصور نشات گرفته که این مناطق جغرافیایی ویژه، ممکن است موجب ایجاد سازگاری و همسانی اقتصادی در همگرایی بین کشورها گردند(. (Niebuhr,2004:5 در مرزهای اکثرکشورهای درحال توسعه سطح قابل توجهی از نیاز مردم مرزنشین از طریق مبادلات مرزی تامین می شود. این گونه مبادلات علی رغم غیر رسمی و محلی بودن آن دارای نقش پر اهمیتی در مبادلات میان کشورهای همسایه بوده و باعث بهبود

۲۶۷

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

وضعیت ساکنان نقاط مرزی می شود. از این روبرنامه ای کردن چنین مبادلات و جریانهایی در نوع خود به توسعه همکاری های متقابل اقتصادی، گسترش بازارهای مرزی محلی، ایجاد ثبات در مناطق مرزنشین و بالاخره بهبود امنیت در این مناطق و بهبود زیرساختها و خدمات مورد نیاز این منطقه را به همراه می آورد(مراتب،.(۲ :۱۳۸۴

امروزه امنیت ملی یکی از مهمترین اهداف سیاست خارجی هریک از کشورهاست. امنیت ملی، جوهره استقلال، تمامیت ارضی و حاکمیت است و حفظ اهداف دیگر و نیز بوجود آورنده و زمینه ساز هر هدف کلی و کلان در کشورها در گرو حفظ و ایجاد این هدف است و راز و وجود امنیت ملی داشتن مرزهای مطمئن است(روشن،.(۱۱۰ : ۱۳۸۹ با تغییر در مفهوم امنیت ملی در جهان، اختلاف های زیادی در معنی و مفهوم آن رخ داده است. در حقیقت بعد اقتصادی امنیت ملی چنان تغییراتی یافته که جای بعد نظامی را گرفته است و به تدریح به عنوان نکته مرکزی از دیدگاه تحلیل گران استراتژی در آمده است. درباره امنیت اقتصادی تأکید ملی بر روی رقابت اقتصادی و موفقیت در بازارهای بین المللی قرار دارد. کشور جمهوری اسلامی ایران با دارا بودی همسایگان متعدد طبیعتا در بعضی از نقاط مرزی دارای اختلاف های می باشد که گاه شدت این بحران ها به حدی می شود که علنا کشورها را رودروی یکدیگر قرار می دهد بنابراین این کشورها برای دور ماندن از اثرات مخرب این درگیری ها سعی می نمایند با اتخاذ تدبیری به این مهم دست یابند. یکی از روشهای که این کشورها استفاده می کنند احداث بازارچه های مرزی می باشد(اژدری و مایل افشار،.(۱ :۱۳۸۷

بازارچه های مرزی به عنوان یکی از اهرم های مهم در ایجاد اشتغال و توسعه فعالیت های اقتصادی مطرح بوده و در طی سالهای اخیر تأثیر قابل توجهی در توسعه روابط تجاری ایران با کشورهای همسایه داشته اند. از مزایای احداث این بازارچه ها می توان به ایجاد مزیت های نسبی در تولید و فعالیت های بازرگانی در دو سوی مرز، مناسبات دو کشور و ایجاد اشتیاق در کشورهای همسایه جهت توسعه مبادلات و بهبود روابط تجاری با ایران اشاره کرد. تأمین سطح مطلوب اشتغال در محل استقرار بازارچه ها و جمع آوری و هدایت سرمایه های راکد به سمت تجارت و بازرگانی، افزایش امنیت منطقه، کاهش روند قاچاق کالا، رشد و توسعه اقتصادی مناطق مرزی و تأمین مایحتاج ضروری مرزنشینان از دیگر مزایای احداث بازارچه ها و پایانه های مرزی می باشد(کسرایی،.(۱۳ :۱۳۸۹

پویا کردن اقتصاد نواحی مرزی است به عنوان یک شاخص اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز بهبود امرار و معاش مردم مرزنشین به شمار می رود بدین معنی که از این طریق مردم ساکن در نواحی مرزی کشورهای همسایه می توانند در کنار هم و با هم از فرصتها و منافع مشترک استفاده نمایند و این امر می تواند منجربه دوستی و تفاهم طرفین، امنیت و رونق اقتصادی و توسعه، ایجاد فرصتهای شغلی و شکل گیری یک نوع مزیت نسبی در مناطق مرزی گردد(.(chandoevwit,2004:145

تجربیات کشورهای درحال توسعه در سه دهه اخیر نشان می دهد که توسعه مبادلات مرزی درقالب های مقررات و قوانین حقوقی می تواند محرک خوبی برای افزایش مبادلات کالا به صورت رسمی و جهت دهی تجارت به سمت مزیتهای نسبی، گسترش همکاریهای همه جانبه بین مناطق آزاد، توسعه بازارچه های مرزی بین منطقه ای، ایجاد سودهای تجاری، کاهش قیمت کالاها، همگرایی میان عرضه و تقاضا و ایجاد درآمد، اشتغال و امنیت برای مرزنشینان گردد (محمودی ،.(۱۳۸۴:۱۰۷ به سخن دیگر توسعه یافتگی اقتصادی مناطق مرزی و رفاه نسبی در این مناطق می تواند موجبات کاهش برخی از مشکلات مرزی از قبیل قاچاق کالا، مواد مخدر، سرقت و ; را فراهم کرده و از تخلیه جمعیتی مناطق مرزی جلوگیری نماید(محمدپور،.(۴ :۱۳۸۱ وجود محرومیت های شدید اقتصادی و میزان بالای بیکاری در مناطق مرزی در افزایش عبور غیر مجاز افراد، قاچاق کالا و سایر اموری که با امنیت منافع ملی کشورها در تضاد است درشکل گیری اقدامات توسعه ای از جمله بازارچه های مرزی مؤثر بوده است(عندلیب،.(۱۹۶ : ۱۳۸۰

۲۶۸

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

بیان مساله

مناطق مرزی از نقاط حساس و استراتژیک کشور به حساب می آیند. طبیعت منزوی و غیر حاصلخیز مناطق مرزی به خصوص در عرصه های کوهستانی و بیابانی ایران پیوسته به دلیل فقدان رفاه و نبود انگیزه های لازم برای زندگی، زمینه ساز مشکلات سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای دولت های وقت بوده است. ناتوانای های بالقوه در تولید، فقدان اشتغال مناسب، نازل بودن درآمد و عدم دستری به نیازهای اولیه، عمده ترین مشخصه اقتصادی- اجتماعی این مناطق است که زمینه را برای تخلیه ی این مناطق فراهم نموده است(سازمان مدیریت،.(۹۳ :۱۳۷۸ تبعیض و نابرابری در بهره مندی از فرصتهای اشتغال و درآمد از مهمترین عاملی است که بیشتر مناطق مرزی کشور گرفتار آن هستند که پیامدهای چون فقر، مهاجرت و قاچاق را در پی دارد. در این میان بی توجهی مرکز نسبت به پیرامون دامنه این مسائل را گسترده تر کرده است. چنین امری، ساکنان این مناطق را وا داشته به دنبال شیوه های جدید کسب و کار از جمله قاچاق کالا بپردازند. دولت وقت نیز در برابر چنین وضعی به دنبال راهکارهای جهت کاهش تبعات منفی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی است که یکی از این راهها رسمیت بخشیدن به داد و ستد در برخی از مبادی مرزی در قالب بازارچه های مرزی است(امینی نژاد و بوچانی، .(۸۹ :۱۳۸۳