نخهای مورد مصرف در تایر (ITRE CORD)

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 نخهای مورد مصرف در تایر (ITRE CORD) دارای ۱۸۱ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد نخهای مورد مصرف در تایر (ITRE CORD)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز نخهای مورد مصرف در تایر (ITRE CORD)2 ارائه میگردد

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی نخهای مورد مصرف در تایر (ITRE CORD)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن نخهای مورد مصرف در تایر (ITRE CORD) :

نخهای مورد مصرف در تایر (ITRE CORD)
فهرست

پیشگفتار

مقدمه

فصل اول: سیم های فولادی (STEEL) مورد مصرف در تایر

فصل دوم : نخهای آرامید (ARAMID) مورد مصرف در تایر

فصل سوم : الیاف شیشه ای (GLASS FIBRES) مورد مصرف در تایر

فصل چهارم : نخهای ریون (RAYON) مورد مصرف درتایر

فصل پنجم : نخهای پلی استر (POLYESTER) مورد مصرف در تایر مقدمه

۱-۵) ویژگی های شیمیایی نخ پلی استر

۲-۵) ویژگیهای فنی نخ تایر پلی استر و مقایسه آن با نخ تایر نایلون

۱-۲-۵) مقایسه خصوصیات حرارتی نخهای تایر پلی استر و نایلون

۲-۲-۵) مقایسه خصوصیات مکانیکی نخهای تایر پلی استرو نایلون

۳-۲-۵) مقایسه خصوصیات فیزیکی نخهای تایر پلی استرو و نایلون

۴-۲-۵) مقایسه خصوصیات شیمیایی نخهای تایر پلی استرو و نایلون

۵-۲-۵) مقایسه خصوصیات ذیربط با پروسه تولید نخهای تایر پلی استر و نایلون

۶-۲-۵) ) مقایسه خصوصیات ذیربط با سرویس نخهای تایر پلی استر و نایلون

۱-۶-۲-۵) حرارات انباشته شده در تایر (HEAT BUILD UP)

۲-۶-۲-۵) مقاومت در برابر خستگی (FATIGUE RESISTANCE)

۳-۶-۳-۵) مقاومت در برابر نوسانات جاده (FLEX RESISTANCE)

۴-۶-۲-۵) مقادمت در برابر کوفتگی ( کوبیدگی ) (BRUISE RESISTANCE)

۵-۶-۲-۵) مقاومت در برابر تسطیح موضعی (FLAT SPOT RESISANCE)

۶-۶-۲-۵) مقاومت در برابر ضربه و شوک (IMPACT/SHOCK RESISTANCE)

۷-۶-۲-۵) مقاومت در برابر نیروی پیچش در گردش (CORNERING FORCE)

۸-۶-۲-۵) مقاومت در برابر خزش (CREEP RESISTANCE)

۹-۶-۲-۵)ظر فیت و تحمل بار (LOAD CARRYING CAPACITY )

۱۰-۶-۲-۵) قدرت منجید (PLUNGER ENERGY)

۱۱-۶-۲-۵)مقاومت حرارتی تایر در سرویس (TIRE HEAT PERFORMANCE)

۱۲-۶-۲-۵) مقاومت در برابر ترک خوردگی شیارهای آج تایر

CRACKING RESISTANCE) (GROOVE

۱۳-۶-۲-۵) مقاومت در برابر عوامل اصطکاک (سایش و مالش)

۱۴-۶-۲-۵) دوام (DURABILITY) و چغرمگی (TOIGHNESS)

۱۵-۶-۲-۵)سفتی (STIFFNESS) و ملبیت (HARDNESS)

فصل ششم : نخهای نایلون (POLYMIDES) مورد مصرف درتایر

مقدمه

۱-۶) ویژگی های شیمیایی نخهای تایر نایلون

۲-۶) روشهای شناسایی نایلونها و تشخیص نایلون ۶ و نایلون ۶۶ از یکدیگر

۳-۶) ویژگی های فنی نخهای تایر نایلون

جدول ۱-۶) : مقایسه ویژگی های چهارنخ تایر نایلون ۶ ، نایلون ۶۶، پلی استر و ریون

۱-۳-۶) مقایسه خصوصیات حرارتی نخهای تایر نایلون ۶ و نایلون ۶۶

۱-۱-۳-۶)دمای ذوب (MELTING POINT)

۲-۱-۳-۶) دمای نرم شدگی یا نقطه خمیری (SOFTENING POINT)

۳-۱-۳-۶) دمای انتقال شیشه ای (GLASS TRANSITION TEMP)

۴-۱-۳-۶) دمای بحرانی (CRITICAL TEMP)

۵-۱-۳-۶) دمای پخت تایر (CURING TEMP)

۶-۱-۳-۶) جمعشدگی حرارتی (DRY HEAT SHRINKAGE)

۷-۱-۳-۶) پایداری حرارتی (HEAT/ THERMAL STABILITY)

۸-۱-۳-۶) تاثیر دما بر سایر خصوصیات فیزیکی و مکانیکی نخ تایر

۹-۱-۳-۶) تثبیت و پایداری حرارتی نخهای نایلون

۲-۳-۶) مقایسه دو نوع نخ نایلون ۶ و نایلون ۶۶ از نظر خصوصیات مکانیکی

۳-۳-۶) مقایسه دو نوع نخ نایلون ۶ و نایلون ۶۶ از نظر خصوصیات فیزیکی

۴-۳-۶) مقایسه دو نوع نخ نایلون ۶ و نایلون ۶۶ از نظر خصوصیات شیمیایی

۵-۳-۶) مقایسه دو نوع نخ نایلون ۶ و نایلون ۶۶ از نظر خصوصیات ذیربط با پروسه تولید

۶-۳-۶) مقایسه دو نوع نخ نایلون ۶ و نایلون ۶۶ از نظر خصوصیات ذیربط باسرویس تایر

فصل هفتم : اصول اقتصادی و سیاست مصرف نخ تایر

۱-۷) مقایسه بازار مصرف انواع نخهای تایر در دنیا

۲-۷) مقایسه دو نوع نخ تایر نایلون ۶ و نایلون ۶۶ از نظر قیمت

۳-۷) مقایسه دو نخ تایرنایلون ۶ و نایلون ۶۶ از نظر سیاست مصرف

۴-۷ ) انتخاب یکی از دو نوع نخ تایر نایلون ۶ و نایلون ۶۶

فصل هشتم: دامنه نمرات و تعداد تاب نخ تایروتراکم در فابریک

۱-۸) تعداد لا (PLY NUMBER) یا رشته درنخ تایر

۲-۸) چگالی خطی (LINEAR DENSITY) یا نمره نخ

۱-۲-۸) طریقه نمایش نمرات مختلف نخهای تایر و سایر نخهای صنعتی

۲-۲-۸) تبیین نمره نخهای مورد نیاز سایزهای گوناگون تایر و همچنین قسمتهای مختلف یک تایر

۱-۲-۲-۸) مجموعه لایه های لایه های داخلی در مجاورت تیوپ

۲-۲-۲-۸) مجموعه لایه های بیرونی و مجاور ترد

۳-۲-۲-۸) مجموعه نخهای لایه های میانی تایر

۴-۲-۲-۸) نمرات پیشنهادی نخهای نایلون لایه ها و چیغر و بریکر سایزهای مختلف تایر

۳-۸) تعداد و جهت تاب نخ تایر

۴-۸) تراکم یا تعداد نخ در واحد طول نخ تایر

مقدمه

نخ تایربلحاظ اینکه استخوانبندی تایر را تشکیل داده و همچنین درصد قابل توجه وزنی تایر را بخود اختصاص می دهد، لذا نگرش به آن از دیدگاه فنی و تکنولوژیکی و اقتصادی حائز اهمیت ویژه می باشد.

نخستین سری از نخهائی که بعنون CORD در تایر به کار گرفته شده تا به لاستیک مقاومت بخشد نخهای کتان بوده است، نخهای مزبور از نوع سلولز بوده که ریشه طبیعی دارد با تولید روز افزون تایر و همچنین نقاط ضعف در برخی ویژگی های آن ( از جمله مقاومت در مقابل پارگی ) تولید کنندگان ناچارا به نخهای دیگر رو آورده و لذا مصرف نخ کتان از رده کاملا خارج گردیده و تولید کنندگان بمنظور حصول استقامت مورد نظر عمدتا به نخهای مصنوعی روی آورده اند.

عمده نخهای جانشین کتان عبارتند از نخهای پلی استر و ریون و نایلون (POLYAMIDE) علاوه بر اینها بلحاظ مصرف تایر از الیاف شیشه (GLASS FIBRES) آرامیدها (AEAMIDS) یا بعبارتی نایلون حلقوی (AROMATIC – POLYAMIDE) و همچنین سیم فولادی استفاده می گردد.

از نظر قیمت در واحد وزن گران ترین آن نخهای آرامید بعلت پروسس تولید پیچیده و عدم تولید انبوه وبالعکس ارزانترین آن سیمهای فولادی بعلت سنگینی وزین می باشد . در ایالات متحده مصرف سیمهای فولادی رو به تزاید است و حال آنکه در اروپا هنوز استقبال مشابه نگردیده و در آسیا و سایر نقاط توجه قابل ملاحظه ای به آن نشده است .

چنانچه قبال پیش بینی است سیمهای فولادی از ضریب ارتجاعی (TENSILE MODULUS) بسیار بالا برخوردار است و لذا وجود این سختی و همچنین قیمت ارزانتر آن نسبت به سایر نخهای تایر عوامل عمده انتخاب محسوب می گردد. قاعدتا انتخاب نخ تایر مناسب به عوامل بسیاری بستگی دارد که بعضا شرایط اقلیمی ، اقتصادی ، صنعتی و حتی سیاسی منطقه را می باید ملحوظ نظر قرار داد.

فصل اول – سیم های فولادی مورد مصرف در تایر بعنوان (TIRE CORD)

بدیهی است برخورداری سیمهای فولادی مورد مصرف در تایر از ویژگی ماجولس قدرت بسیار بالا، اثرات قابل توجهی در دیگر خصوصیات یان نوع CORD بجا می گذارد که بعضا در مظان انتخاب از وجه منفی برخوردار است پاره ای از خصوصیات مزبور بشرح ذیل تبیین می گردد.

الف- میزان ازدیاد طول نسبی آن در مقایسه با سایر نخهای (TIRE CORD) بسیار پایین است.

ب- انعطاف پذیری (FLEXIBILITY) آن کمتر ازسایر نخها می باشد.

ج‌- مقاومت کششی (TENSILE STEENGTH) آن بالاتر از سایر نخهای تایر متصور می شود حال آنکه به نسبت وزنی پائین ترین مقاومت را دارا می باشد. با ملاحظه اینکه تلاشها می باید در جهت هرچه سبکتر کردن تایر نیز معمول گردد، در اینصورت از نظر مقاومت چندان از امتیاز توجهی برخوردار نمی باشد.

د- مقاومت در برابر خستگی (FATIGUE RESISTANCE) آن نیز بمراتب از سایر نخهای تایر کمتر است ولذا در اثر نوسانات و ضربات پی در پی تایر در جاده ها بویژه جاده های ناهموار( نظیر برخی از جاده‌های ایران) زودتر گسیخته می شود.

هـ- مقاومت‌دربرابرانعطاف مکرر وخمش ها وپیچش‌ها (FLEX RESISTANCE) مانند بند ( د) از کارآئی کمتری برخوردار است . تایرهای با منجید (CARCAS) سیم فولادی در جاده های ناهموار ازمقاومت کمتر از سایر تایرها برخوردار می باشد، چرا که ناهمواری جاده مستقیما می‌باید توسط استخوانبندی تایر یعنی سیمهای فولادی تحمل گردد و حال آنکه زمان گسستگی آن کمتر از سایر تایرها می باشد.

و- مقاومت در برابر کوفتگی و ضربات ناشی از ناهمواری جاده ها (BRUISE RESISTANNCE) و همچنین ضربه پذیری ‌(IMPACT RESISTANNCE) آن ایضا مشابه فوق می باشد.

علاوه بر خصوصیات یاد شده سیم های فولادی مورد مصرف در تایر دارای نقاط قوت نسبت به سایر نخهای می باشد که به اختصار عبارتند از:

– مقاومت در برابر حرارتهای بالا (HEAT RESISTANCE)

– تسطیع موضعی (FLAT SPORTTING)

– دوام (DURABILITY)

– پایداری اندازه (ISZE SSTABILITY)

– پایداری ابعاد (DIMENSION STABILITY)

– میزان تحمل بار (DEFORMATION)

– نیروی ناشی از پیچش اتوموبیل به تایر (CORNERING FORCE)

– نیروی سوراخ کننده (PLUNGER FORCE) یا قدرت منجید

– ضربه پذیری (IMPACT RESISTANCE)

– مقاومت در برابر خزش (CREEP RSSISTANCE)

نتیجه :

با توجه به وضعیت جاده های ایران و پیش بینی آن در آینده مصرف سیم فولادی در تا پیشنهاد نمی شود و چنین تایرهائی نیاز به کاربرد آن در اتوبانهای باکیفیت عالی دارد.

شکل‌های (۳-۲-۱-۷) نمودار میزان مصرف انواع نخهای تایر در دهه ۸۵-۱۹۷۵ را به تفکیک برای کشورهای آمریکا و کانادا، اروپای غربی و بالاخره سایر نقاط دنیا نشان می دهد، چنانچه منحنی ها نشان می دهد مصرف سیم های فولادی درسال ۱۹۸۵ در آمریکا و کانادا در حدود ۱۵۳ هزار تن و در اروپای غربی ۱۶۲ هزارتن می باشد. علت بالاتر بودن مصرف در اروپای غربی صرفا بلحاظ حجم مصرف بیشتر اروپای غربی است نه رشد فزاینده مصرف چرا که شیب رشد منحنی مصرف در اروپای غربی کمتر از آمریکا و کانادا می باشد.

چنانچه شکل (۳-۷) نشان می دهد میزان مصرف سیم فولادی در سایر نقاط دنیا حدود ۶۵ هزار تن است و شیب و مقدار آن قابل قیاس با آمریکا و کانادا و اروپای غربی نمی باشد.

گرایش مصرف‌آن در تیارهای باری(TB) و راه‌سازی (OFF THE ROAD / O.T.R)

بلحاظ برخی ویژگی های فیزیکی سخت آن در آمریکا و کاناداو اروپای غربی افزایش یافته ولیکن به سبب شرایط در سایر نقاط تمایلی به مصرف آن دیده نمی شود .

پاره‌ای ازمشخصات سیم فولادی مورد مصرف در تایر بقرار ذیل می‌باشد:

متعاقبا در مباحث دیگر ضمن تعریف واحد D.TEX ( فصل نهم) به مقایسه ویژگی های این نوع نخ TIRE CORD با دیگر نخهای تایر به تفصیل اشاره خواهد شد. در اینجا فقط بدین بسنده می شود که در مقایسه با دیگر نخهای تایر بیشترین وزن مخصوص (حدود ۹/۶ برابر نایلون ) کمترین تناسب و جمع شدگی و ازدیاد طول نسبی رابخود اختصاص داده است.

فصل دوم – نخهای آرامید (ARAMID) مورد مصرف در تایر (نظیر نخ KEVLAR)

آرامیدها در واقع از نوع پلی آمیدهای حلقوی (نایلونهای حلقوی) هستند که در زنجیر پلیمری آن گروههای حلقوی فنیل (حلقه بنزنی ) استقرار دارد. وجود همین شاخه های فنیلی، زنجیری پلیمری را از خطی بودن ‌;INEAR خارج کرده ودر عین حال موانع فضائی برای زنجیرها فراهم می سازد بطوریکه انطباق کامل زنجیرها در کنایر یکدیگر میسر نشده و در مواردی نیز وجود همین حلقه های حجیم باعث درگیر شدن زنجیرها در یکدیگر می شود بطوریکه جدا کردن زنجیرهای پلیمری و لغزش آنها بر روی یکدیگر بسهولت امکان پذیر می باشد.

مقاومت حرارتی این پلیمر بلحاظ وجود حلقه های فنیل در زنجیر و نیز درگیر شدن زنجیرها توسط همین حلقه ها بسیار بالا می باشد. بدلیل یاد شده این پلیمر نقطه ذوب ندارد زیرا در هیچ دمائی زنجیرها قادر نیستند بر روی یکدیگر بلغزند و جدا شوند. حداکثر دمائی که آرامیدها قادر به تحمل ‌ آن هستند بحسب نوع آنها می باشد که آرامید در این دما می سوزد . چنانچه ملاحظه می شود تحمل حرارتی آن بسیار بالااست و همچنین از مقاومت عالی در برابر بسیاری از خصوصیات فیزیکی برخوردار است ولیکن همانگونه که اشاره گردیده به سبب پیچیده بودن و گرانسی پروسس تولید آن مصرف این دسته از نخها (مانند KEVLAR به فرمول شیمیایی مندرج در ذیل) محدود می باشد.

وجود حلقه فنیلی در زنجیر پلیمری آرامید علاوه بر اعتلا ء مقاومت حرارتی آن از قدرت گسیختگی بسیار بالا و همچنین مقاومت در برابر حرارت و شعله نیز برخوردار است ولی علاوه بر کاربرد این نوع نخ عمدتا در تایرهای رادیال بمقدار وسیعتری در بافت لباس خلبانها ، جلیقه ضد گلوله، تسمه های قوی انتقال نیرو و امثالهم کاربرد دارد.

نمودارهای شماره (۳و۲و۱-۷) مصرف نخهای آرامید را در تایر برای دهه ۸۵ – 1975 مناطق مختلف دنیا نشان می دهد. نمودارها نشان می‌دهد که درسال ۱۹۸۵ مصرف این نوع نخ در آمریکا و کانادا برابر ۱۲ هزار تن و در اروپای غربی برابر ۷ هزار تن ولیکن در سایر نقاط دنیا بلحاظ گرانی آن تقریبا در تایر سازی مصرفی نداشته است. بهرحال زمینه اصلی تمایل به مصرف این نوع نخ در تایرهای باری می‌باشد. و معهذا در تایرهای سواری سبک که قادر به تحمل سرعهای بالا باشد نیز استفاده می گردد.

پارهای از مشخصات نخ آرامید بقرار ذیل است:

چنانچه ملاحظه می گردد در مقایسه باسیمهای فولادی ازمیزان TENACITY بسیار بالا برخوردار است بطوریکه حدود ۴/۵ برابر آن می باشد ودر حقیقت بالاترین میزان تناسیته را در نخهای تایر به خود اختصاص داده است.

از طرف دیگر ضریب ارتجاعی آن نیز بالاترین مقدار در بین سایر نخهاست ونسبت به سیم فولادی حدود ۲/۲ برابر می باشد.

بدیهی است تولید اندک این نوع نخ تایر و مصارف ویژه آن ، علاوه بر بالابردن قیمت تمام شده ( حدود ۵۵/۳ برابر نخ نایلون و ۸۰/۴ برابر نخ ریون و ۸۰/۳ برابر نخ پلی استر) این نوع نخ، وابستگی شدید تولید کنندگان تایر به عرضه کنندگان نخهای آرامید را نیز در برخواهد داشت و امکانات رقابت در عرضه آن اندک می باشد.

با توجه به مراتب یاد شده ، در حال حاضر مصرف آن برای تولید تایر CONVENTIONAL در ایران بهیچوجه پیشنهاد نمی گردد و لذا موضوع مبری از ادامه بحث می باشد.

جدول (۱-۲) به مقایسه نسبی پاره ای از ویژگی های فیزیکی سه نوع نخ KEVAER (CARBON FIBER) GRAPHITE و GLASS FIBRT پرداخته و وجوه مثبت و منفی هر یک را نسبت به سایرین معین نموده است.

جدول ۱-۲ مقایسه نسبی سه نوع (CARBON FIBER) Graphite , kevlar Glass fibre

فصل سوم – الیاف شیشه Glass Fibres) ( مورد مصرف در تایر

این نوع الیاف نیز بلحاظ پاره ای ویژگی های خوب فیزیکی و بلحاظ نوع تایر در برخی نقاط مورد مصرف قرار گرفته است. برخی مشخصات این نوع TIRE CORD بشرح ذیل می باشد:

چنانچه ملاحظه می شود وزن مخصوص آن نسبتا بالا است( حدود ۲۳/۲ برابر نخ و ۸۴/۱ برابر پلی استر، ۶۷/۱ برابر ریون ) ومیزان تناسینته آن قدری کمتر از نایلون و ماجولوس آن بالا است و حدود ۵/۶ برابر نایلون و ۳ برابر پلی استر ۵۹/۰ ماجولوس آرامید می باشد.

چنانچه نمودار ۱-۷ نشان می دهد الیاف شیشه موردمصرف در تایر در دهه ۸۵-۱۹۷۵ آمریکا و کانادا مصرف داشته بطوریکه درسال ۱۹۸۵ حدود ۳۵ هزار تن تخمین زده شده است. اما در سایر نقاط دنیا گرایشی به مصرف آن مشاهده نمی شود.

علیهذا مصرف این نوع TIE CORD نیز مانند نخهای آرامید و سیمهای فولادی ایضا به دلائل مشابه پیشنهاد نمی گردد و بنابراین ضرورتی بر ادامه بحث وجود ندارد.

فصل چهارم – نخهای ریون (RAYON) مورد صرف در تایر

به این دسته ازنخهای که درحقیقت ازنوع الیاف سلولز بازیافته مشتق از چوب ویا الیاف کوتاه پنبه است، نخهای ویسکوزریون

(IVISCOSE RAYON) نیز اطلاق می شود و دارای فرمول شیمیایی ذیل می‌باشد.

بلحاظ ساختمان سلولزی این نوع نخ و وجود گروههای قطبی هیدروکسیل OH- در زنجیر پلیمری ، جاذب الرطوبه می باشد و بیش از سایر نخهای TIRE CORD رطوبت جذب می نماید ( حدود ۱۴-۱۲ % در شرایط استاندارد) برخی از خصوصیات آن بقرار ذیل می باشد.

قدرت آن تا حد پارگی (TENACITY) نسبتا پایین است ودرعوض بعلت برخورداری از خاصیت کم خزش (CREEP) و ضریب ارتجاعی (MODULUS) نسبتا بالا در تایرهای رادیال مورد استفاده می باشد. وزن مخصوص آن در مقایسه با نایلون حدود ۳۳% بیشتر است ولذا از نظر وزنی بهمین نسبت ازنایلون سنگین تراست.

با توجه به پایین تر بودن تناسیته ریون نسبت به نایلون (حدود ۴۰% کمتراست) چنانچه امکان پذیر باد در تایری که نخ ریون مصرف میشود ازنخ نایلون استفاده گردد حداکثر وزن مصرفی نخ نایلون ۳/۲ نخ ریون خواهد بود.

خاصیت چسبندگی آن به آمیزه بلحاظ وجود گروههای قطبی هیدروکسیل –OH خوب است و به سبب ماجولس نسبتا بالا قادر است حداقل انتظارات از خصوصیات نخ تایر در تایرهای رادیال را برآورده نماید. البته اخیراً مطالعاتی در جهت جایگزینی ان با نخ نایلون اصلاح شده (IMPROVED NYLON) در دست انجام است و علت این است که مصرف نخ ریون به سبب برخورداری ازبرخی نقاط ضعف در ویژگی های فیزیکی (مانند جذب رطوبت زیاد، قدرت پارگی نسبتاً پایین وسنگین و امثالهم ) جوابگوی نیاز نمی باشد. مقاومت حرارتی آن در دمای پخت خوب است و بعلت آنکه ریشه سلولزی دارد و ترموپلاست نمی باشد ، لذا فاقد نقطه ذوب می باشد و درحرارتهای بالا می سوزد.

چنانچه نمودارهای (۳و۲و۱-۷) نشان می دهد مصرف نخ ریون درآمریکا و کانادا پایین است و چنانچه پیش بینی میشود رو به افول می باشد. در سال ۱۹۸۰ مقدار ۱۰ هزار تن و در سال ۱۹۸۵ مقدار ۶ هزار تن مصرف بوده است. اما در اروپای غربی مصرف نسبتا بالا است و معهذا رو به کاهش می رود. در سال ۱۹۸۰ از مصرف ۷۲هزار تنودر سال ۱۹۸۵ برابر ۶۵ هزارتن برخوردار بوده است با توجه به اینکه نخ ریون عمدتاً درتایرهای رادیال مصرف میشود ، در آمریکا و کانادا چنانچه قبلا نیز اشاره گردیده تمایل بیشتر به نخهای آرامید و سیم فولادی والیاف شیشه وجود دارد تا نخ ریون .

نمودار(۳-۷) نشان می دهد که مصرف نخ ریون در سایر نقاط تقریبا ثابت است و درسالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۸۵ مصرف ۵۰ هزار تن را نشان می‌دهد. پیش بینی می شود برای سالهای آتی مصرف نخ ریون کاهش یابد واز دیگر نخها جانشین آن نمایند.

وجه امتیاز مصرف نخ ریون در تایرهای رادیال است ولذا برای تایرهای بایاس بویژه در مورد تایرهای سنگین مصرف آن پیشنهاد نمی گردد.

ویژگی های نسبی نخهای ریون نسبت به سایرنخهای TIRE CORD بشرح ذیل می باشد :

الف- مقاومت کششی (TENSILE STRENGTH)

نسبت به سایر نخها نسبتاً ضعیف است ولیکن بلحاظ وزنی از سیم فولادی بشتر است.

ب- انعطاف پذیری (FLEXIBILITY)

ریون از انعطاف پذیری خوبی برخوردار است.

ج‌- چسبندگی به آمیزه

به سبب برخورداری از گروههای هیدروکسیل قطبی چسبندگی آن خوب است.

د- ضریب ارتجاعی (INITIAL MODULUS)

برای نخ ریون نسبتا بالا است . چنانچه متعاقبا در مبحث نخهای پلی استر ونایلون به تفصیل اشاره خواهد شد در مرحله دیپ کردن DEEPING نخ TIRE CORD تحت تاثیر حرارت و کشش نیز قرار می گیرد که اصطلاحا این مرحله را HEAT STRETCHING یا TENSILIZING می نامند. نخهای ریون در مرحله TESSILIZING بعکس نایلون از کاهش ماجولس بسیار برخوردار می شود که تا ۶۰% کاهش مشاهده گردیده است ( به جدول ۱-۴ مراجعه گردد).

هـ- ازدیاد طول نسبی تا حد پارگی BREAKIMG ELONGATION و تناسیته : همانگونه که اشاره گردیده میزان ازدیاد طول نسبی تا حد پارگی نخ ریون حدود ۱۵ –13% می باشد. در مرحله TENSILIZING مقدار آن تا ۴۷% می تواند افزایش یابد.

جدول(۱-۴) : برخی خصوصیات نخ تایر ریون با نمره ۲۲۰۰/۳ GM/DEN نرمال و تحت کشش حرارتی (TENSILIZD) قرار گرفته

قاعدتا افزایش ازدیاد طول نسبی تا حد گسیختگی ارتباط مستقیم با کاهش ضریب ارتجاعی نخ ریون درمرحله TENSILIZING دارد.

میزان تناسیته (TENACITY) چنانچه از جدول فوق بر می آید در خلال عملیات DEEPING به مقدار حدود ۹% کاهش نشان می دهد. این کاهش تناسیته برای سایر نخها نیز صادق است بطوریکه نخهای نایلون حدود ۷% و نخهای پلی استر حدود ۱۰% از کاهش تناسیته وهمچنین به ترتیب ۲۰% و ۴۶% از کاهش ضریب ارتجاعی برخوردارند.

و-خاصیت خزش (CREEP)

نخهای ریون بلحاظ برخورداری ازساختمان سلولزی پایداری خوب می‌باشند از میزان CREEP اندک برخورداراست که این یکی از ویژگی های مناسب مصرف این نوع نخ در تایرهای رادیال است.

ز- جمع شدگی حرارتی (HEAT SHRINKAGE)

نخهای ریون بر خلاف نخهای نایلون مشکل جمعشدگی بعد از پخت را ندارد (در مبحث نخهای نایلون مفصلا بحث خواهد شد ) و لذا مشکل تغییر شکل (DEFORMATION) تایر خارج شده از قالب را چندان ندارد. هرچند که وجود جمعشدگی برای خروج تایر از قالب یک فاکتور مثبت نیز محسوب می شود چرا که همین جمعشدگی باعث می شود تایر از قالب بسهولت جدا شود و توسط چگالهای گیرنده گرفته شود. در تایرهای سنگین بویژه تایرهای لودر که با نخهای دارای جمعشدگی اندک ( مانند نخ آرامید) ساخته می شود. بالنسبه مشکل خروج تایر از قالب وجود دارد.

ح‌- مقاومت در برابر مواد اسیدی و قلیایی

در مقابل اسیدها آسیب پذیر است. غلظت زیادتر اسید باعث کربونیزه شدن ریون و کاهش سریع مقاومت آن می شود بطوریکه در اسیدهای غلیظ معدنی پس از مدت کوتاهی حل می شود و وجود دما سرعت آنرا افزایش میدهد. در مقابل قلیایی ها بالنسبه مقاوم می باشند. محلولهای ۲% اسید استیک واسید فرمیک دردمای اتاق ونیز ۲% اسید اگرالیک در دمای ۶۰درجه تاثیر خوبی بر روی ریون ندارد.

ط- مقاومت در برابر حرارت و شعله

نقطه ذوب ندارد و بلکه در حرارتهای بالا می سوزد و بوی کاغذ سوخته می دهد. در حرارت پخت تایر مقاومت می نماید و چناچه مدت طولانی تحت اثر حرارت بالا در مجاورت اکسیژن باشد، مراحل سوختگی از زرد شدن تا قهوه ای شدن در آن پدیدار می شود.

روش شناسائی نخ ریون

ساده ترین روش شناسایی آن از سایر نخها همانا سوازاندن می‌باشد. نخ ریون در حال سوختن دارای مشخصات ذیل می باشد:

– مانند پنبه و یا کاغذ می سوزد و شعله را در خود نگه می دارد.

– پس از خاموش شدن شعله ( با فوت کردن ) از قسمت سوخته شده هنوز وضعیت نخ نیم سوخته با رنگ قرمز را برای مدتی در خود نگه می دارد و بهمانگونه اغلب بدون شعله سوختن را ادامه می دهد ( با سرعت کمتر از زمانیکه شعله دارد)

– از خود خاکستر سفید رنگ برجای می گذارد و هماهنگونه که گفته شد فاقد نقطه ذوب است و مانند مواد ترموپلاست (نظیر نایلون و پلی استر) ذوب نمی شود و پس از اطفاء شعله اثر بر جسته در انتها سوخته شده بجا نمی گذارد.

– بوی آن کاملا مانند پنبه یا کاغذ سوخته است اما ممکن است نخ دیپ شده که آغشته به (RESORCINOL FORMALDHYDE LATEX) R.F.L. یا دیگر مواد شیمیایی می باشد اندکی بوی متفاوت بدهد.

– علی ایحال بلحاظ عدم استفاده ازنخ ریون در تایرهای با یاس بویژه انواع سنگین ، ازتوضیحات بیشتر صرفنظر می گردد.

فصل پنجم- نخهای پلی استر (POLYESTER) مورد مصرف در تایر

مقدمه

الیاف پلی استر همانگونه که از نامش بر می آید پلیمر حاصل از ترکیب شیمیایی یک دی اسید آلی ( با دو عامل اسید COOH- ) با یک دی الکل (با دو عامل هیدروکسیل -OH ) می باشد. بدیهی است به علت وجود تنوع در انواع دی اسید آلی و دی الکل. استرها و در نهایت پلی استرهای متفاوت خواهیم داشت. دراوائل تولید این دسته از الیاف که از دی اسیدهای آلیفاتیک (خطی) استفاده می شده، پلی استر حاصله دارای دو نقص عمده بشرح ذیل بوده است.

الف- پلی استر مزبور بسهولت توسط آب هیدرولیز می شده و در مقابل مواد شیمیایی از پایداری اندک برخوردار بوده است.

ب- به سبب خطی بودن زنجیر پلیمری، ازنقطه ذوب پایین برخوردار بوده که قادر به مقاومت در دمای اطو نبوده است.

به منظور رفع نواقص ، از دی اسیدهای دارای حلقه فنیئی استفاده شده که در حال حاضر نیز کمپانیهای تولید کننده هریک بفراخور نوعی دی اکسید ( با حلقه بنزنی در ملکول) وی دی الکل انتخابی محصولات خود را تحت نامهای مختلف بنام عمومی POL YESTER عرضه کردند. نام چند کمپانی عمده سازنده الیاف پلی استر و نام تجاری محصولاتشان و همچنین نام کشور محل ساخت طی جدول شماره ۱-۵ معین گردیده است.

جدول شماره ۱-۵ : نام تجاری و اسامی کمپانی های سازنده الیاف پلی استر