مقاله رابطه آخرت نگری و پنج عامل شخصیت در دانشجویان

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله رابطه آخرت نگری و پنج عامل شخصیت در دانشجویان دارای ۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله رابطه آخرت نگری و پنج عامل شخصیت در دانشجویان  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله رابطه آخرت نگری و پنج عامل شخصیت در دانشجویان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله رابطه آخرت نگری و پنج عامل شخصیت در دانشجویان :

مقدمه

»معنویت« یکی از سازههایی است که علیرغم نداشتن مفهـوم روشـن و مشـخص، بـهطـور گسـترده و بهصورت گوناگون بهکار میرود. بهرغم این ابهام در مفهومها، گزارشها از گسترش علاقـه بـه معنویـت حکایت دارد. برای نمونه، کانترویکس و همکاران (۱۹۹۴) گزارش میدهند ۸۵ درصد از آمریکاییها بـه دنبال رشد معنویاند و این آمار بیتردید در آغاز هزاره سوم گسترش بیشتری یافته است (جهـانگیرزاده، .(۱۳۸۴ کوئیک و همکاران معتقدند معنویت عبارت است از: جستوجو و مطالبه مستحضر بـرای درک و فهم پاسخ سؤالهایی درباره زندگی، معنا و ارتباط با نیروی مقدس یا متعالی، که ممکـن اسـت منجـر به رشد آئینهای مذهبی و تکوین جامعه شود یا نشود (کوئیک و همکاران، .(۱۹۹۱

نکته اساسی در بسیاری از توصیفات و تعاریف ارائهشده از معنویـت، ایـن اسـت کـه »معنایـابی« یکـی از اعمال و فعالیتهای درونی (و غالباً نیمههشیارانه) انسـان اسـت. سـوینتون دریافـت کـه معنویـت جنبـهای از زندگی است که به فرد انسانیت میبخشد (غباریبناب، ۱۳۸۵، ص .(۲۴ این اصـطلاح، شـامل مجموعـهای از ساختارهای مهم است که به زندگی انسان جهت و معنا میبخشد و به افراد کمک میکنـد تـا بـا مشـکلات و فراز و نشیبهای زندگی مقابله نمایند. با این بیان، معنویت شامل ابعاد مهمی نظیر جستوجوی معنـا، هـدف، دانش تعالیبخش انسانی، روابط پرمعنای عشق و تعهد و از همه مهمتر آخرتنگری میباشد (همان).

یکی از ابعاد مهم معنویت، آخرتنگاری است. میل به بقا، یکـی از بنیـادیتـرین انگیزههـای انسـان است. در انسان بهصورت فطری این انگیزه وجود دارد که میخواهد باقی باشد و حیـات دائمـی داشـته باشد (منظری توکلی و همکاران، .(۱۳۹۲ ترس از مرگ نیز یکی از ترسهای جدی اسـت کـه در طـول زندگی کم و بیش با انسان همراه است. شاید به همین دلیل است که برخی روانشناسـان در تلاشـند تـا این ترس را از بین برده، احساس آرامش را جایگزین آن نمایند (همان).

روانشناسی بهصورت سنتی با موضوع مرگ درگیر میباشد. برای نمونه، روانتحلیـلگری و مبتکـر آن فروید، نقش کشانندهای را تصریح میکند که اثری سـاختاری در سـازماندهی روانـی انسـان بهعهـده دارد، کشاننده مرگ بهعنوان نیروی بنیادین در مقابـل کشـاننده زنـدگی، سـاختار روانشـناختی را تولیـد میکند (ابراهیمی و بهرامی، .(۱۳۹۰ علیرغم آنکه پارادایم روانتحلیلگری در غرب، بـه سـرعت جـای خود را به رویکردی دیگر داد، با این حال نفی آخرت و تمام مفـاهیم وابسـته بـه آن در تمـام نظامهـای روانشناختی کم و بیش وجود دارد. رفتارگراها و در کنار آن حتی دیدگاههـای انسـانگرایانـه، بـه اتفـاق رویکردهای آخرتنگرانه را نفی و تمام روانشناسی را در مرزهای زندگی دنیایی ترسیم کردهاند (کنـت،

رابطه آخرتنگری و پنج عامل شخصیت در دانشجویان ۹۶

.(۲۰۰۷ ازاینرو، در ادبیات روانشناسی معاصر، پژوهشی با مضـمون آخـرتنگـری یافـت نمـیشـود. جستوجو در پایگاههای علمی داخلی و خارجی نشان میدهد که اساساً با این مفهوم و مفـاهیم مشـابه آن، سند علمی در دسترس نیست. یکی از عواملی که مـیتوانـد بـا آخـرتنگـری رابطـه داشـته باشـد، ویژگیهای شخصیت است. ویژگیهای شخصیتی با توجه به ثباتشان در طـول زمـان و در فرهنگهـای مختلف، در نحوه تعاملات افراد تعیینکنندهاند (هیل و همکاران (Hill)، .(۱۹۹۷ پـنج ویژگـی ایـن مـدل عبارتند از: روانرنجوری، برونگرایی، موافق بودن، گشودگی و باوجدان بودن (بشارت، .(۱۳۸۶

روانرنجوری به تمایل برای تجربه اضطراب، تنش، خودمحوری، خصومت، تکانشوری، کمرویـی، تفکر غیرمنطقی، افسردگی و حرمتخود پایین اطـلاق مـیشـود. بـرونگرایـی بـه تمایـل بـرای تجربـه هیجانهای مثبت، هیجانطلبی، مهربانی و اجتماعی بودن گفته میشـود (همـان). موافـق بـودن عبـارت است از: تمایل به کنجکاوی، خیالپردازی، زیباییشناسی، خردورزی، روشـنفکـری و نـوآوری (میشـل (Michel)، .(۲۰۰۳ گشودگی به تمایـل بـرای گذشـت، مهربـانی، سـخاوتمندی، اعتمـادورزی، همـدلی، فرمانبرداری، فداکاری و وفاداری اطلاق میشود. با وجدان بودن عبارت است از: تمایل به سـازماندهی، نظم و ترتیب، خودنظمدهی، کارآمدی و قابلیت اعتماد، خویشتنداری، پیشـرفتگرایـی، منطـقگرایـی و تعمق (بشـارت، .(۱۳۸۶ نتـایج پـژوهشهـای مختلـف، بـه وجـود رابطـه بـین معنویـت و دینـداری و ویژگیهای شخصیت اشاره کردهاند.

آیزنک و پرسون از عوامل شخصـیت، درونگرایـی و بـرونگرایـی و روانرنجـوری را بـا دینـداری بررسی کرده و به این نتیجه رسیدند که همبستگی کمی بین درونگرایی و متغیرهای دینداری دیده شـده است، ولی برونگرایی هیچ همبستگی را با دینداری نشـان نـداد (ویبـل و همکـاران (Weibel)، .(۲۰۱۱ کاستا و فرانیس پژوهشی روی یک نمونه ۵۷۷ تایی از مردان انجام دادند و به این نتیجه رسـیدند کـه در این افراد، با سنین متفاوت، همبستگی اندکی بین دینداری و درونگرایی متفکر وجود دارد. ایـن احتمـال وجود دارد که اعضای برخی از جمعیتهای مذهبی بیشتر درونگرا باشند.

عامل دیگر، روانرنجوری است که رابطهای با مذهب ندارد (ویبـل و همکـاران، .(۲۰۱۱ آیزنـک بـه این نتیجه رسید کـه بـین عامـل گشـودگی و متغیرهـای دینـداری همبسـتگی %۲۵ و %۳۵ وجـود دارد. گشودگی، رگهای است که نسبت به برونگرایی یا روانرنجوری از کلیت کمتری برخـوردار اسـت و بـه علاوه معنای دقیق آن کمتر روشن است. تحقیق نشان داده است که نمره افراد متـدین در همـدلی بـالاتر است و ایندقیقاً یک بعد وابسته (به مسئله دینداری) است که مربوط به بعد گشودگی میباشد.

علیرغم نقش ویژگیهای شخصیت در دینداری، بهویژه آخرتنگری، این مسئله در جامعـه کنـونی

۰۷ ، سال هفتم، شماره چهارم، زمستان ۳۹۳۱

ایران مورد غفلت واقع شده و اطلاعات اندکی هم در دست است. بر این اسـاس، هـدف ایـن پـژوهش بررسی رابطه پنج عامل شخصیتی و آخرتنگری در دانشجویان دانشگاه تهران است.
روش پژوهش

این پژوهش توصیفی و از نـوع همبسـتگی مـیباشـد. جامعـه آمـاری موردمطالعـه تمـامی دانشـجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، مشغول به تحصیل در سـال ۱۳۹۱-۹۲ مـیباشـند. از ایـن میان، تعداد ۲۲۰ نفر براساس فرمول مورگان به روش چندمرحلـهای خوشـهای انتخـاب شـدند. از بـین دانشکدهها، سه دانشکده مدیریت، فنی و روانشناسی به تصادف انتخـاب و سـپس از هـر دانشـکده دو کلاس، بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از جلب مشارکت آزمودنیها و اطمینانخـاطر از ایـن جهت که اطلاعات جمعآوریشده فقط برای مقاصد پژوهشی اسـتفاده مـیشـود، بـه پرسـشنامـههـای آخرتنگری و پنج عاملی شخصیت پاسخ دادند. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادههـا، از روشهـای آمـاری نظیر میانگین، انحراف استاندارد، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد.

ابزار پژوهش

الف: مقیاس آخرتنگری ابراهیمی- بهرامیاحسان: این مقیاس با استفاده از آیات و روایات استخراجشده از منابع دین مقدس اسـلام سـاخته شـده اسـت. فـرم نهـایی آن دارای ۴۴ سـؤال اسـت کـه از ۵ خردهمقیـاس تکلیفگریزی، آمادگی، آخرتمحوری، تعالی و لذتجویی تشکیل یافته است که نمـره کـل از جمـع ۵ عامل (پس از معکوس کردن نمرات دو عامل تکلیفگریزی و لذتجویی) بهدست میآید. این مقیاس را هم بهصورت گروهی و هم بهصورت انفرادی میتوان اجرا کرد. اعتبار این آزمون بـا اسـتفاده از ضـریب آلفای کرونباخ محاسبه شد که برای کل آزمون ۰/۸۵ و برای خردهمقیاسها تکلیفگریزی ۰/۵۲، آمـادگی ۰/۷۲، آخرتمحوری ۰/۷۹، تعالی ۰/۶۵ و لذتجویی ۰/۶۷ بهدسـت آمـد. اعتبـار آزمـون از طریـق دو نیمهسازی، همبستگی بین نیمه اول با نیمه دوم ۰/۸۶ بهدسـت آمـد (ابراهیمـی، .(۱۳۸۹ منظریتـوکلی و همکاران (۱۳۹۱) اعتبار و روایی سازه این مقیاس را در جامعه دانشجویی مورد تأیید قرار دادند.

ب: مقیاس پنج عامل شخصیتی نئو :(NEO-FFI) این مقیاس در سال ۱۹۹۱ توسط الیور و جان بهمنظور بررسـی پنج عامل بزرگ شخصیت (روانرنجوری، برونگرایی، موافق بودن، گشودگی و با وجدان بودن) سـاخته شد و دارای ۶۰ سؤال است که براساس مقیاس لیکرت تهیه شده است. هر ۱۲ سـؤال آن، یکـی از پـنج عامل مذکور را اندازهگیری و نمرات هر عامل جداگانه حاسبه میشود. بشیری (۲۰۰۷) (Bashiri) روایی

رابطه آخرتنگری و پنج عامل شخصیت در دانشجویان ۱۷

این فرم را در چند مرحله بررسی کرده و مورد تأیید قرار داده است. پایایی هریک از عوامل در یک نمونه ایرانی، بین ۰/۷۱ تا ۰/۹۲ بهدست آمده است (گروسی فرشی (Garousi Farshi)، .(۲۰۰۰ کاسـتا و مـک کری (۱۹۹۲) روایی این آزمون، بین گزارشهای شخصی و ارزیابی همسالان را ۳۰ تا ۶۵ درصد محاسبه نمودند (همان). آتشافروز و همکاران (۱۳۸۷) ضریب اعتبار بـرای هریـک از رگـههای روانرنجـوری، برونگرایی، گشودگی، موافق بودن و باوجدان بودن به ترتیـب %۷۴ ، %۵۵ ، %۲۷ ، %۳۸ و %۷۷ محاسـبه نمودند. همچنین در پژوهشی که توسط حقشناس (۱۳۸۵) بر روی یک نمونه ۲۰۸ نفـره از دانشـجویان انجام گرفت، ضریب بازآزمایی با فاصله زمانی سه ماهه، برای روانرنجوری، برونگرایی، گشودگی، موافق بودن و باوجدان بودن بـه ترتیـب %۷۹ ، %۷۹ ، %۸۰ ، %۷۵ و %۸۳ بهدسـت آمـد. همچنـین محمـدی و محمودنیا (۱۳۸۹) آلفای کرونباخ این پرسشنامه را %۷۸ محاسبه نمودند. در این پژوهش، پایایی عوامـل براساس آلفای کرونباخ بین ۰/۶۷ تا ۰/۸۸ محاسبه گردید.

یافتههای پژوهش

از بین ۲۲۰ دانشجوی شرکتکننده در این پژوهش، ۹۵ نفـر دانشـجوی مـرد و ۱۲۵ نفـر دانشـجوی زن بودند. تعداد ۱۶۶ نفر از گروه نمونـه دانشـجوی مقطـع کارشناسـی و تعـداد ۵۴ نفـر دانشـجوی مقطـع کارشناسی ارشد بودند. از مجموع شرکتکنندگان در این پـژوهش، فقـط ۲۵ نفـر متأهـل و بقیـه مجـرد بودند. همچنین تعداد ۱۰۱ نفر از گروه نمونه را دانشجویان دانشکده فنـی، تعـداد ۶۸ نفـر را دانشـجویان دانشکده روانشناسی و تعداد ۵۱ نفر را دانشجویان دانشکده اقتصاد تشکیل میدادند.

جدول ۱ میانگین و انحراف استاندارد نمرههای پنج عامل شخصیت و آخرتنگری کـل دانشـجویان را به تفکیک دختر و پسر نشان میدهد.
جدول شماره .۱ میانگین و انحراف استاندارد نمرههای پنج عامل شخصیت و آخرتنگری کل دانشجویان به تفکیک جنسیت

جنسیت پسر دختر کل
متغیر میانگین انحراف استاندارد میانگین انحراف استاندارد میانگین انحراف استاندارد
شاخص

برونگرایی ۲۵/۷۵ ۴/۷۲ ۲۲/۲۸ ۳/۹۱ ۲۴/۰۱ ۴/۳۲
با وجدان بودن ۲۴/۶۲ ۴/۱۱ ۲۳/۷۵ ۳/۷۴ ۲۴/۱۸ ۳/۹۲
موافق بودن ۲۲/۸۱ ۵/۱۱ ۲۱/۹۵ ۴/۶۱ ۲۲/۳۸ ۴/۸۶
گشودگی ۲۶/۹۵ ۴/۸۶ ۲۷/۲۴ ۳/۸۹ ۲۷/۰۹ ۴/۳۷
روانرنجوری ۱۵/۴۳ ۳/۴۶ ۱۶/۶۴ ۴/۱۲ ۱۶/۰۳ ۳/۷۹
آخرتنگری (کلی) ۸۸/۴۵ ۹/۴۵ ۹۳/۳۷ ۱۰/۷۸ ۹۰/۹۱ ۱۰/۱۱

۲۷ ، سال هفتم، شماره چهارم، زمستان ۳۹۳۱

جدول ۲ ضریب همبستگی بین پنج عامل شخصیت را با آخرتنگـری کـل و مؤلفـههای آن نشـان میدهد. همانطور که مشاهده میشود، بین پنج عامل شخصیت با بیشتر مؤلفههای آخـرتنگـری رابطـه معنادار وجود دارد. فقط بین برونگرایی با آمادگی، بـین موافـق بـودن بـا تکلیـفگریزی و تعـالی، بـین گشودگی با تکلیفگریزی و تعالی و بین روانرنجوری با آمادگی، تعالی و لذتجویی رابطه معنـیداری مشاهده نشد. همچنین آخرتنگری کلی با ابعاد شخصیتی بـرونگرایـی، گشـودگی، بـاوجـدان بـودن و موافق بودن، رابطه مثبت و معنیدار و با روانرنجوری رابطه منفی و معنیدار داشت.
جدول :۲ ضریب همبستگی بین پنج عامل شخصیت با آخرتنگری کل و مؤلفههای آن
متغیرها تکلیفگریزی آمادگی آخرتمحوری تعالی لذتجویی آخرتنگری
برونگرایی -۰/۱۹* ۰/۱۱ ۰/۲۶* ۰/۲۱* ۰/۳۳** ۰/۲۵*
باوجدان بودن -۰/۴۱** ۰/۲۴* ۰/۴۷** ۰/۳۸** ۰/۱۸* ۰/۴۶**
موافق بودن ۰/۰۹ ۰/۲۰* ۰/۲۲* ۰/۱۰ ۰/۲۵* ۰/۱۹*
گشودگی -۰/۰۷ ۰/۲۱* ۰/۱۸* ۰/۰۸ ۰/۳۴** ۰/۲۴*
روانرنجوری ۰/۱۸* ۰/۰۹ -۰/۱۹* -۰/۱۱ -۰/۰۹ -۰/۱۹*

** نشاندهنده معنیداری درسطح ۰/۰۱ است. * نشان دهنده معنیداری درسطح ۰/۰۵ است.

در ادامه بهمنظور بررسی اینکه چه مقدار از واریانس آخرتنگری بهوسـیله ویژگیهـای شخصـیتی تبیین میشود، از روش رگرسیون گام به گام استفاده شد. جدول ۳ نتایج مدل رگرسیون پنج عامـل شخصیت را بر آخرتنگری کل نشان میدهد. نتایج حاصل از مدل رگرسیونی نشان داد کـه آمـاره F محاسبه شده برای مدل رگرسیونی (F=52/68) در سـطح P< 0/001 معنـادار اسـت. براسـاس ایـن جدول، از میان پنج ویژگی شخصیتی دو بعد با وجدان بودن و برونگرایـی، در دو گـام حـدود ۳۱ درصد از واریانس آخرتنگری را تبیین میکنند. با توجه به نتایج این جدول، در گام اول عامـل بـا وجدان بودن که بیشترین ضریب همبستگی جزئی معنادار را با آخرتنگری دارد، وارد مدل شده و حدود ۲۴ درصد از تغییرات آخرتنگری را پیشبینی میکنـد. در گـام دوم، بـا وارد شـدن عامـل برونگرایی، این پیشبینی به ۳۱ درصد افزایش یافته است. سایر عوامل به علت نداشتن همبسـتگی جزئی معنادار وارد مدل نشدهاند.