اقدام به قتل به اعتقاد مهدور الدم بدون موضوع تبصره ۲ ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی

مقدمه:
قتل نفس یکی از بزرگترین جرایمی است که هم درقوانین عرفی و هم در شرایع و ادیان مختلف برای آن مجازات وضع گردیده است و در اکثر قوانین مدونه و شرایع آسمانی برای مرتکب قتل عمد مجازات اعدام مقرر شده است. امروزه که مخالفت با مجازات اعدام در کشورهای مختلف رو به تزاید است معهذا هنوز در بسیاری از جوامع، برای پیشگیری از قتل نفس و حفظ امنیت جانی افراد جامعه کماکان مجازات اعدام برای قتل نفس حفظ شده است.
البته این مجازات در صورت موجود بودن علل موجهه جرم ساقط می شود. در تبصره ۲ ماده ۲۹۵ آمده است : «در صورتی که شخصی کسی را به اعتقاص قصاص یا به اعتقاد مهدورالدم بودن بکشد و این امر بر دادگاه ثابت شود و بعداً معلوم گردد که مجنی علیه مورد قصاص یا مهدورالدم نبوده است قتل به منزله شبیه عمد است و اگر ادعای خود را در مورد مهدورالدم بودن مقتول به اثبات برساند قصاص و دیه از او ساقط است».
با تحقیق در معنا و مفهوم این تبصره شبهات و ابهاماتی آشکار می گردد که در این تحقیق به تشریح آنها می پردازیم و در ضمن دادنامه صادره از شعبه ۷۴ دادگاه کیفری استان تهران و ابرام آن که توسط شعبه ۳۷ دیوان عالی کشور صورت پذیرفته است را در ارتباط با این تبصره مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهیم . امید است که مطالب و تحقیقات انجام شده مورد امعان نظر قانون نویسان قانون گذار یکتا قرار گیرد.

فهرست مطالب

مقدمه    1
بخش اول : بررسی مباحث شکلی
فصل اول : کلیات     2
 مبحث اول : دعوای عمومی و خصوصی     2
گفتار اول : دعوای عمومی     2
گفتار دوم : دعوای خصوصی     5
 مبحث دوم :راه‌های اثبات قتل     6
گفتار اول : اقرار     7
گفتار دوم : شهادت شهود     12
 گفتار سوم : قسامه     14
گفتار چهارم : علم قاضی     17
 فصل دوم : گردشکار     20
 مبحث اول : شرح ماوقع و اتهام     20
مبحث دوم : دفاعیات     22
 مبحث سوم : نظریات پزشکی قانونی     24
 مبحث چهارم :استدلال دادگاه کیفری استان و دیوان عالی کشور     25
گفتار اول : استدلال دادگاه کیفری استان     25
 الف : نظر اکثریت     25
ب: نظر اقلیت     26
 گفتار دوم : استدلال دیوان عالی کشور     27
مبحث پنجم : متن رای دادگاه کیفری استان و دیوان عالی کشور     28
گفتار اول : رای دادگاه کیفری استان     28
گفتار دوم : رای دیوان عالی کشور     29
 فصل سوم : بررسی شکلی آراء     29
 مبحث اول : اعمال مقررات دادرسی     29
گفتار اول : از لحاظ شروع به تحقیقات و رسیدگی     31
 گفتار دوم : جمع آوری دلایل     31
 گفتار سوم : تامین کیفری     33
 گفتار چهارم : اخذ آخرین دفاع     34
گفتار پنجم : جانشین بازپرس در حوزه قضایی بخش‌ها     34
گفتار ششم : قرار مجرمیت و کیفر خواست     35
 گفتار هفتم : صلاحیت     36
 گفتار هشتم : ارجاع     37
گفتار نهم : دادنامه     38
 گفتار دهم : تجدید نظر خواهی     39
گفتار یازدهم : رسیدگی در دیوان عالی کشور     40
 مبحث دوم : از لحاظ ادبی و نگارش     41
 گفتار اول : رسم الخط     41
گفتار دوم : نشانه گذاری     42
گفتار سوم : درست نویسی و گزینش واژه‌ها     44
 گفتار چهارم : دستور زبان     44
 بخش دوم : بررسی مباحث ماهوی
فصل اول : کلیات قتل مهدور الدم     45
مبحث اول : تعریف     46
 مبحث دوم : مصادیق     48
 مبحث سوم : دیدگاه مخالف برخی فقهای امامیه     52
فصل دوم : تبصره ۲ ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی     53
 فصل سوم : قتل پرونده     59
 بخش سوم : نتیجه گیری
 گفتار اول : انتقادات     64
 گفتار دوم : پیشنهادات     66
گفتار سوم : اصلاح مقررات جاری     67
فهرست منابع    69
ضمائم

فهرست منابع :
 الف : کتب فقهی
۱- امینی ،‌علیرضا و آیتی ، سید محمد رضا ،‌تحریر الروضه فی شرح اللمعه ، انتشارات سمت ، چاپ هشتم ، ۱۳۸۵ .

برای مشاهده فایل های مشابه پیشنهاد می‌کنیم مقاله بررسی حقوقی ماده ۶۳۰ قانون مجازات اسلامی را لطفا ببینید.

۲- موسوی الخمینی ، روح ا… ،تحریر الوسیله ، انتشارات دارالمعلم ، چاپ دوم ، ۱۳۶۶.

ب: کتب حقوقی
۱-    آخوندی ،‌محمود ، آئین دادرسی کیفری ،‌انتشارات مجد ، چاپ اول ، ۱۳۸۴ .
۲-    آشوری ،‌محمد ، آئین دادرسی کیفری ، انتشارات سمت ، چاپ یازدهم ، ۱۳۸۵ .
۳-    آقائی نیا ، حسین ،‌جرایم علیه اشخاص ، انتشارات میزان ،‌ چاپ دوم ، ۱۳۸۴ .
۴-    زراعت ، عباس ،‌ شرح قانون مجازات اسلامی ، بخش دیات ، انتشارات ققنوس ، چاپ دوم ، ۱۳۸۰ .
۵-     صادقی ، محمدهادی ، جرایم علیه اشخاص ، انتشارات میزان ، چاپ هفتم ، ۱۳۸۳ .
۶-     کاتوزیان ،‌ناصر، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی ، انتشارات میزان ، چاپ چهاردهم ، ۱۳۸۵.
۷-    گلدوزیان ، ایرج ، محشای قانونی مجازات اسلامی ، انتشارات مجد ، چاپ چهارم ، ۱۳۸۳.
۸-     گلدوزیان ، ایرج ،‌حقوق جزای اختصاصی ، انتشارات دانشگاه دانشگاه تهران ، چاپ هشتم ، ۱۳۸۰ .
۹-    میر محمد صادقی ،حسین ، جرایم علیه اشخاص ، انتشارات میزان ، چاپ اول ، ۱۳۸۵ .

ج : جزوات
 1- حکیمی نژاد ، جزوه تقریرات آئین دادرسی کیفری ۱، دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری ، سال تحصیلی ۸۶-۸۵.
۲- قاسمی ، ناصر ،‌جزوه تقریرات حقوق جزای اختصاصی ۱، دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری ، سال تحصیلی ۸۶-۸۵ .
۳- جزوه آئین نگارش آراء قضایی ، معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه .

د) پایان نامه‌ها
۱- مطالعه حقوق – جرم شناختی تبصره ۲ ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی (‌جواز قتل مهدور الدم ) / احسان بابایی/ بهار ۸۳/ دانشگاه امام صادق (ع) ] پایان نامه کارشناسی ارشد [
۲- علم قاضی از دیدگاه فقه امامیه / مصطفی قطبی راوندی / سال تحصیلی ۸۶-۸۵ / دانشکده علوم قضایی ] پروژه کارشناسی [