بررسی و مقایسه رابطه بین ویژگی های فردی و علمی مدیران و سبک مدیریت آنان در مدارس دخترانه

مقدمه :
مدیریت در حقیقت هماهنگی منابع مادی و انسانی به منظور دستیابی به اهداف سازمانی به طریقی است که مورد قبول جامعه باشد ، سازمانها به مدیران و کارکنان اثربخش و کارامد نیاز دارد تا بتواند به اهداف خود در جهت رشد و توسعه همه جانبه دست یابد ، مدیر به عنوان نماینده رسمی سازمان برای ایجاد هماهنگی و افزایش بهره وری در راس سازمان قرار دارد . موفقیت سازمان در تحقق اهداف در گرو چگونگی اعمال مدیریت و سبک های موثر رهبری مدیر است . مدیر نقش زهبری سازمان می تواند سبک های متفاوتی را در هدایت نیروی انسانی انتخاب کند . الگوهای رفتاری مناسب مدیر در هر سازمان باعث به وجود آمدن روحیه و انگیزش قوی در کارکنان می شود و میزان رضایت آنها را از شغل و حرفه خویش افزایش می دهد . مدیران با استفاده از سبک صحیح رهبری می تواند رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان و بهره وری سازمان خود را افزایش دهند . ( رضییان ، ۱۳۷۹، ص ۱۰ ) .
سبک رهبری یا مدیریت تعیین کننده جو ، فرهنگ و راهبرد های حاکم بر سازمان است . سبک مدیریت مجموعه ای از نگرش ها ، صفات و مهارتهای مدیران است که پایه های چهار عامل نظام ارزشها اعتماد به کارمندان ، تمایلات رهبری و احساس امنیت در موقعیتهای مبهم شکل می گیرد .سبک مدیریت مدیران ، بیانگر چگونگی تعامل آنها با کارکنان تحت سرپرستی می باشد موضوع مدیریت مورد توجه بسیاری از پژوهشگران واقع شده است نتایج این پژوهش ها منجر به ارائه و توسعه تئوری های مختلفی در زمینه سبک های مدیریت مدیران شده است . بررسی این تئوری ها طیف وسیعی از سبک های مدیریت از سبک های آمرانه و استبدادی تا سبک های مشارکتی و تحول گرا نشان می دهد . سبک های مختلف مدیریت عباتند از : سبک های آمرانه، هرج و مرج طلب ، بوروکراتیک ، دموکراتیک ، مشورتی ، مشارکتی ، تحول گرا ، عمل گرا و … باید خاطر نشان کرد که هر یک از سبکهای رهبری خاص برای همه موقعیت های گوناگون سبکهای متفاوت را برای مدیریت کارکنان خود با توجه به فرهنگ حاکم بر سازمان و بلوغ سازمانی کارکنان برگزیند ، امروزه کارکنان از تحصیلات بالایی برخوردارند و کارها بیشتر تخصصی شده است  بنابراین نمی توان آن ها را مثل گذشته وادار به انجام کار کرد . درسازمانهای امروزی نیاز بیشتری به مشارکت کارکنان در مدیریت سازمان می باشد در حقیقت متغیر سبک مدیریت استبدادی به سمت مدیریت مشارکتی منجر به موفقیت هر چه بیشتر سازمان می گردد . سبک رهبری که منجر به مشارکت گروهی کارکنان و تشکیل گروههای کاری گردد ، موجب انجام اثر بخش ، کار آمد ، منظم و هماهنگ کارها می گردد. علاوه بر این به کارگیری سبک مدیریت حمایتی و مشارکتی منجر به افزایش لذت انجام کار در کارکنان می گردد . با توجه به این که موضوع مورد نظر گروه مدیریت آموزشی است و این پست یکی از پست های مهم و حساس در عرصه تعلیم و تربیت می باشد و از آنجا که این رشته تخحصصی است و این علم به توجه به عمل در عرصه یادگیری پیوند عمیقی دارد و از آنجا که نباید جریان تعلیم و تربیت را صرفا به درس و کتاب و معلم و شاگرد محدود سازیم بلکه باید آن را جریانی تلقی کنیم ، در آن نسل بزرگتر قدرت و آگاهی نسل کوچکتررا در زمینه های جهان شناسی ، انسان شناسی ، محاسبات اقتصادی و سیاسی و پیشرفت و تکامل و گسترش دهد و از طریق پرورش قدرت تفکر در افراد آنها را برای برخورد با مسایل آماده سازد ، که در این صورت تعلیم و تربیت اساسی ترین فعالیت انسان است و معلیمن ما که در واقع عمده ترین زیردستان مدیران آکموزشی هستند که در آن چیزی نیست جز رضایت شغلی و این پدیده ارتباط تنگاتنگی و نزدیکی با سبک های مدیریت ، مدیران آموزشی را دارد ( همان منبع ، ص ۲۵ )

بیان مسئله :
از آنجا که انسانها دارای نفاوت ها فردی هستند و این یک پدیده کاملا طبیعی است و مدیران آموزشی ما هم از این قاعده مستثنی نیستند ، نمی توانیم انتظار داشته باشیم که مدیران آموزشی ، به یک نحو با کارکنان برخورد کنند ولی از آنجا که رضایت شغلی مدیران یک مسئله مهم و اساسی است نقش بسزایی در عملکرد صحیح جمعی داشته باشد که بیشترین رضایت شغلی را در کارکنان به وجود آورند ( علاقه بند ، ۱۳۸۱ ، ص ۱۲۷ ) .
میل باطنی پژوهنده نسبت به میزان هماهنگی نظرات مدیران که گرداننده اصلی نظام تعلیم و تربیت می باشند و عامل شکل گیری موضوع مورد نظر بوده و از آنجایی که تاثیر روابط انسانی در مدیریت را نباید دست کم گرفت در مدیریت آموزشی این تاثیر به اوج خود می رسد . ( همان منبع ، ص ۱۲۸ ) .
لذا بررسی نمودن ویژگی های فردی و علمی مدیران و سبک مدیریت آنان مورد توجه جدی به ویژه قرار دادن آنانم فوقالعاده لازم و ضروری به نظر می رشد چرا که هر اندازه ای شخصیت و سبک های مدیریتی موثر باشند نتیجه کاراتر خواهد بود به دلایل زیر :
۱ – آیا رشد و تکامل تمدن بشر و جهان امروز از یک سو از جانب دیگر اداره و موسسات و سیستم های پیچیده هر بخش چه در حوزه علوم چه در حوزه جامعه می تواند بدون داشتن یک مدیریت صحیح و آن هم داشتن شخصیت و سبک مدیریت معنا داشته باشد مسلما خیر .
۲ – مسئله مدیریت و ویژگی های متفاوت شخصیتی و سبکهای مختلف آن باز می شود و جوانب هر چه سزیعتر و بیشتر روشن می گردد و در نتیجه باعث بارور شدن  دانش مدیریت خواهد شد . ( ایوانی ، ۱۳۷۴ ، ۲۳ ) .
۳ – بدون برنامه ریزی و استفاده از تجارب بدست آمده نمی توان از صاحب سبک شدن مدیری صحبت کرد سبک یا روش کار کردن یا روش عملکرد شخص مدیر در زمینه خویش محصول سالها تجربه و بهره گیری  از دانش و تجربه اندوخته شده است که روی هم انبار شده و ملاک کارایی او قرار خواهد گرفت . ( همان منبع ، ص ۲۴ ) .
در یک نظام آموزشی سنجیده و عقلایی که مبتنی بر اهداف ، روش و برنامه مشخص عمل می کند ایفای وظایف و فعالیتهای آموزشی و رهبری آنها باید به افراد شایسته سپرده شود نظام های آموزشی به مرور پی می برند که در شرایط پیچیده قادر نخواهند بود که پاسخ گویی مسولیت های فزاینده خویش باشند ( همان منبع ، ص ۲۵) .

برای مشاهده فایل های مشابه پیشنهاد می‌کنیم مقاله رابطه بین عزت نفس مدیران و اثر بخشی آنان در مدارس راهنمایی را لطفا ببینید.

با توجه به مطالب مذکور این تحقیق ، عنوان مورد نظر برای پاسخ گویی به این سوال انجام می شود تا مشخص شود که آیا بین ویژگی های فردی و علمی مدیران و سبک مدیریت آنان در مدارس رابطه وجود دارد؟

واژگان لاتین :
 
۱.    رشد عاطفی
۲.    رشد شناختی
۳.    مدیریت عمومی
۴.    مدیریت منابع انسانی
۵.    مدیریت آموزشی
۶.    سبک مدیریت استبدادی
۷.    سبک مدیریت مشارکتی
۸.    برنامه ریزی
۹.    سازماندهی
۱۰.    فرماندهی
۱۱.    هماهنگی
۱۲.    کنترل
۱۳.    مدیریت کلاس
۱۴.    مدیریت گرایی
۱۵.    مدیریت
۱۶.    رهبر
۱۷.    رهبری
۱۸.    استبدادی
۱۹.    دموکراتیک
۲۰.    پیک نیک
۲۱.    لیتوزرم
۲۲.    مزومورفی
۲۳.    مرحله نهفتگی
۲۴.    مرحله آلتی
۲۵.    مرحله دهانی
۲۶.    اصل فراگیر
۲۷.    ماهیت طولی 
۲۸.    شخص
۲۹.    خلق
۳۰.    مزاج
۳۱.    اندومورف
۳۲.    خود
۳۳.    جریانها
۳۴.    روانشناسی تحلیلی
۳۵.    ناهشیار شخصی
۳۶.    ناهشیار جمعی
۳۷.    برون گرایی
۳۸ .      مزلو     Emotional development
 Cognitive development
 General Manager
 Human Resource Management
 Educational Administration
 Authoritarian management style
 Participative management style
 Planning
 Organizing
 Command
 Coordination
 Control
 Class Management
 Oriented management
 Management
 Leader
 Leadership
 Autocratic
 Democratic
 Picnic
 Litozerm
 Mesomorphi
 Impaction stage
 The penile
 Oral stage
 The principle of inclusive
 Longitudinal nature
 One
 People
 Temperament
 Endomorph
 Own
 Currents
 Analytical Psychology
 Personal unconscious
 The collective unconscious
 Objectivism
 Maslow    

منابع:
۱ – علاقه بند ، علی (۱۳۶۹) ، مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی ، چاپ هفتم تهران : نشر روان ،
۲ – سلطانی ، ایرج (۱۳۷۷) ، مهارت انسانی مدیران مدارس و اندازه گیری میزان آن ، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش ، دوره پنجم ـ
۳ -. بنی هاشمی ، محبوبه ، ۱۳۷۷، جایگاه مدیریت مشارکتی  وتاثیر آن برکارایی  مدیران انتشارات  مشهد
۴ –   مدنی ، داود ، ۱۳۷۰، مقدمه ای بر تئوری های سازمان  و مدیریت ، تهران انتشارات دانشگاه پیام نور
۵ – ساعتچی،محمود،( ۱۳۸۰)روانشناسی بهره وری،موسسه نشر ویرایش،تهران،،چاپ سوم.
۶ – رضائیان ، علی (۱۳۷۴) ، اصول مدیریت ، چاپ هفتم ، تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها انتشارات  سمت
۷ – . میرکمالی ، سیدمحمد ( ۱۳۷۲ ) ، روابط انسانی در مدرسه ، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش ، انتشارات تهران
۸ – تهرانی ، سیروس (۱۳۷۰) ، مروری بر نظریه های معاصر مدیریت ، مجله مدیریت دولتی ، انتشارات سمت
۹  –    جاسبی ،عبداله ، ۱۳۶۸، اصول و مبانی مدیریت ، تهران انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی
۱۰ – پارسیان ، علی ، ۱۳۸۱ مدیریت رفتار سازمانی ، تهران ، انتشارات موسسه مطالعه و پژوهش های بازرگانی
۱۱ – صافی ، احمد ۱۳۸۱ آموزش و پرورش ابتدایی ، راهنمایی و موسطه ، تهران انتشارات سمت
۱۲– زمردیان ، عباس (۱۳۶۹ ) مدیریت کیفیت جامع ، اصول ، فنون ، و روش های اجرایی ، تهران ، موسسه مطالعات و برنامه ریزی آموزشی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران .
۱۳ – فیض ، طاهره ، ۱۳۸۱ ، مبانی نظری سازمان و مدیریت ، تهران انتشارات دانشگاه پیام نور
۱۴ – الوانی ، مهمدی ،۱۳۸۳ ، نظام های اداری مدیریت تطبیقی ، تهران انتشارات دانشگاه دانشگاه پیام نور
۱۵ – حیدری تفرشی ، غلام حسین ، ۱۳۸۱ ، نگرش نوین ، به نظریات سازمان و مدیریت در جهان امروز ، تهران ،انتشارات اندیشه
۱۶ – رئوفی ، محمد حسین ،۱۳۷۴ ، مدیریت رفتار کلاسی ، شزکت به نشر ، انتشارات آستان قدس رضوی
۱۷ – نائلی ، محمد علی ،۱۳۸۳ ، انگیزش در سازمان ، انتشارات دانشگاه شهید چمران
۱۸ – بهرنگی ، محمد رضا ، ۱۳۷۹ ، مدیریت آموزش و آموزشگاهی ، تهران ، نشر مترجم
۱۹ – سرمدی ، محمد رضا ، ۱۳۸۴ ، مدیریت اسلامی ، تهران ، انتشارات دانشگاه پیام نور
۲۰ – تصدیقی ، محمد علی ، ۱۳۸۲ ، مدیریت مشارکتی در آموزش و پرورش با تاکید بر نگرش روابط انسانی فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش ، شماره ۳۱
۲۱ – پورظهیر ، علی تقی ، ۱۳۸۵ ، اصول مدیریت زمان ارائه الگویی برای استفاده بهینه مدیران مقطع راهنمایی و متوسطه شهر تهران از مدیریت زمان ، مجله اقتصادی و مدیریت
۲۲ – جواهری زاده ، ناصر ، ۱۳۸۴ ، بررسی ویژگی هاو مهارتهای مدیریت در مدارس راهنمایی و متوسطه دانشور رفتار
۲۳ – فرخ نژاد ، نصرالله ، ۱۳۸۰ ، بررسی عوامل موثر بر اثربخشی کلاس درس از دیدگاه مدیران مقطع متوسطه ، شهرستان بوشهر ، دانشگاه شیراز ، معاونت تحصیلات تکمیلی
۲۴ –قورچیان ، نادر قلی ، ۱۳۸۲ ، تدوین و استانداردهای عملکرد مربیان آموزشی دوره راهنمایی و متوسطه و ارائه الگویی مناسب ، فصلنامه نوآوری آموزشی ، شماره ۸
۲۵ – مهدوی نور ، حاتم ، ۱۳۸۱ ، فناوری اطلاعات و آموزش به روش مجازی ، ماهنامه آموزش و پرورش اطلاع رسانی ، سال سوم ، شماره ۳۵) .
۲۶ – شولتز ، ترجمه کریمی ، یوسف ، ۱۳۸۱ ، نظریه های شخصیت نشر باران
۲۷ – غفوریان ، هما ۱۳۸۲ ، مدیریت در آموزش و پرورش ، انتشارات مدرسه
۲۸ – پروین ، لارنس ، ای ، ۱۳۷۳ ، روانشناسی شخصیت ترجمه محمد جعفر جوادی و پروین کدیور ، تهران موسسه خدما ت فرهنگی

منابع اینترنتی :
Daneshname.roshd.ir
www.tebyan.net
www.magiran.com
www.sid.ir
References Alire, Camila A. (2004).  Two Intriguing Practices to Library Management Theory:  Common Sense and Humanistic Applications.  Library Administration & Management. Evans, G. Edward, Ward, Patricia Layzell, & Rugaas, Bendik.  (2000).  Management Basic     for Information Professionals. New York:  Neal-Schuman Publishers, Inc. Lynch, Beverly P. (2004).  Theory and Practice.  Librry Administration & Management,     18, no. 1, 30-34.  Perrow, C. (1985). The Short and Glorious History of Organization Theory. Retrieved     February 7, 2005, from San Jose State University, King Library Web site:     http://www.vanguard.edu/faculty/ddegelman/index.cfm?doc_id=796