تاثیر تحصیلات زنان بر توسعه اقتصادی کشور

مقدمه
 
افزایش مشارکت زنان در توسعه، شاید پیش از آنکه موضوعی اجتماعی باشد، بحثی اقتصادی است و افزایش زنان تحصیل‌کرده می تواند شاخصی برای پیشرفت محسوب شده و فرصتی برای سرعت بخشیدن به روند توسعه و نیز رویارویی با چالش ‌ها و پیامدهای تغییر و تحول ناشی از رشد و توسعه فراهم آورد. بررسی تأثیرات آموزش در سطوح مختلف فردی ، خانوادگی و اجتماعی زنان نشان از بهبود موقعیت زنان در زندگی فردی و اجتماعی  داد. این امر آنها را در مراحل بعدی در ایفای نقش های متعدد و متنوع اجتماعی، چه در جایگاه مادر در امر تربیت فرزند چه در جایگاه نیروی انسانی ماهر و متخصص در عرصه کار و مدیریت و به طور کلی به عنوان یک شهروند مسئول و آگاه و زیر مجموعه‌ای از سرمایه‌های انسانی، تواناتر می‌کند، که نبود آن دور باطلی را ایجاد می ‌کند که محرومیت‌های زنانه و فقر زنانه و به دنبال آن کندی بسیار در روند توسعه در اجتماع بروز می کند. دقیق تر آن است که به این محرومیت‌ها هم به عنوان علت و هم به عنوان معلول در این سیکل باطل نگاه کنیم: در جامعه‌ای با میزان آگاهی، دانش اجتماعی و درآمد ناچیز، والدین در سرمایه‌گذاری برای دخترانشان کوتاهی می کنند زیرا از آنان انتظار ندارند که در امور اقتصادی خانواده مشارکت داشته باشند. دختران بدون تحصیلات و با آگاهی ناچیز، تبدیل به مادران تحصیل نکرده‌ای می‌شوند که دارای مهارتهای ارزشمندی در خارج از منزل نیستند، قدرت اثر گذاری بر تصمیم‌گیری‌های خانواده را ندارند، دخترانشان نیز مانند خودشان از آموزش محروم می مانند و دور باطل ادامه می یابد. در حالیکه پسران برای آموزش به مدرسه  فرستاده می‌ شوند، دختران برای ایفای نقش‌های سنتی در خانه می ماندند، در نتیجه دانش نیاموخته و مهارت نیافته باقی می‌ماندند و شرایط لازم برای مشارکت اقتصادی برایشان فراهم نمی شود. اقتصاد آسیب می‌بیند، هنجارها و فرهنگ سنتی و تبعیضات کلیشه‌ای جنسیتی کهنه بر جای خود می‌مانند و اولین نیروی محرکه توسعه که نوزایش اندیشه‌ها و تواناسازی پتانسیل‌هااست خاموش و بی اثر می‌شود و افراد تحت نظام‌های  غلط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، خود به عواملی مقاومت کننده در برابر توسعه تبدیل می‌شوند از این منظر در جوامع توسعه نیافته یا در حال توسعه چون ایران که با فقر سرمایه‌های انسانی و پدیده فرار مغزها مواجه است، زنان می توانند «نیروی شتاب دهنده» توسعه محسوب شوند.   جامعه‌ امروز ایران، جامعه‌ای در حال گذار از همه ابعاد اقتصادی، فرهنگی ، نقشی و اجتماعی است. متعاقب این گذار الگوهای موجود باید برای تطابق با شرایط پویا انعطاف پذیری که ناشی از توسعه سریع و همه جانبه کشورهای جهان است تغییر یابند. در میان این تغییرات مسلماً تعارض سنت و مدرنیته خود را نشان خواهد داد و به گفته  اقتصاددان معروف جان میناردکینز ،” توسعه تقابل نو و کهنه است”.  حال با توجه به اهداف بلند توسعه گرا که تقاضای نامحدود را به جدال با منابع محدود می‌کشاند، این پرسش به جاست که در روند توسعه باید منابع اقتصادی را به کدام  سمت، جهت داد؟ پاسخ این سؤال بیش از آنکه معطوف به منابع فیزیکی باشد متمرکز بر منابع انسانی است و در منابع انسانی موجود ، «زنان» به عنوان بخشی که کمتر مورد توجه و پرورش قرار گرفته‌اند  در کانون توجه اقتصاددانان توسعه گرا قرار می گیرند، چنانکه لارنس ایچ سامرز ، رئیس بخش اقتصاد و توسعه و اقتصاددانان ارشد بانک جهانی در این زمینه می گوید:
«معتقدم که در صورت شناخت تمامی منافع، سرمایه‌گذاری در آموزش دختران، شاید پر بازده‌ترین سرمایه‌گذری در جهان در حال توسعه باشد» 

فهرست موضوعی مطالب

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مقدمه    1
چارچوبی نظری تحقیق    3
فرضیه‌ها     4
روش تحقیق     5
مشکلات و موانع    5
اصطلاحات و واژه‌های کلیدی    6
(۱) فصل اول:     8
    1-1) توسعه و مفاهیم    8
    2-1) توسعه اقتصادی    17
    3-1) مطالعه اجمالی عوامل موثر بر توسعه اقتصادی    19
    4-1) بررسی وضعیت توسعه‌ای ایران طی سال‌های ۱۳۸۲ –1376.

برای مشاهده فایل های مشابه پیشنهاد می‌کنیم بررسی تاثیر نظام سیاسی بر توسعه اقتصادی ایران را لطفا ببینید.

..۲۳
جداول و نمودارها    26
(۲) فصل دوم:     28
    1-2) مطالعه وضعیت گذشته و موجود تحصیلات زنان در ایران    28
جداول و نمودارها    40
(۳) فصل سوم:     44
    1-3) تأثیرتحصیلات زنان بر عامل فرهنگی-اجتماعی توسعه اقتصادی ۴۴
    2-3) تاثیر تحصیلات زنان بر عامل انسانی توسعه اقتصادی    59
    الف) تأثیر کمی تحصیلات زنان بر عامل انسانی توسعه اقتصادی    63
    A) وضعیت زناشویی و سواد     63
    B ) باروری و سواد    64
    C) سواد و تعداد فرزندان     65
    D) سطح تحصیلات و تعداد فرزندان    66
    ب) تأثیر کیفی تحصیلات زنان بر عامل انسانی توسعه اقتصادی    67
    A) سواد و تعداد فرزندان فوت شده    68
    B) سواد و تعداد فرزندان دارای مدرک دیپلم و بالاتر   
    3-3 ) تأثیر تحصیلات زنان بر عامل اقتصادی توسعه اقتصادی    69
جداول و نمودارها    81
(۴) فصل چهارم: خلاصه پژوهش و پیشنهاد    93
    1-4) بررسی چالش‌ها و موانع در مسیر توسعه آموزشی زنان ایران     96
     2_4)بررسی فرضیه ها    .102
     3_4)پیشنهاد برای روش تحقیق در مطالعات بعدی    102
فهرست منابع     103

فهرست منابع

۱)جیروند،عبد الله.توسعه اقتصادی”مجموعه عقاید”.تهران:مولوی،۱۳۶۸.
۲)تودارو،مایکل.توسعه اقتصادی در جهان سوم.مترجم غلامعلی فرجادی،چاپ پنجم،جلد اول ،تهران:خوشه،۱۳۷۰.
۳)قره باغیان،مرتضی.اقتصاد رشدو توسعه.جلد اول،تهران: نشر نی ۱۳۷۱.
۴)یان گلدن وال و آلن وینترز.اقتصاد توسعه پایدار. مترجمان غلامرضا ارمکی و عبدالرضا افتخاری،تهران : شرکت چاپ و نشر بازرگانی ،۱۳۷۹.
۵)”کارنامه هشت ساله اقای خاتمی،مردود یا قبول؟!” . اقتصاد ایران.(اردیبهشت ۱۳۸)
۶)یونیسف.دختر بچه ها،سرمایه گذاری برای آینده.مترجم نیلوفر پور زنده ،تهران:یونیسف،۱۳۷۱.
۷)ساروخانی باقر و رفعت جاه مریم .”عوامل جامعه شناختی موثر در باز تعریف هویت اجتماعی زنان”.پژوهش زنان. دوره ۲،شماره۱ بهار ۱۳۸۳.
۸)کنفرانس زن،علم،صنعت و توسعه.تهران:دفتر امور زنان ریاست جمهوری،۱۳۷۴.
۹)مرکز آمار ایران.تحلیلی بر ویژگی های ازدواج در ایران،گرایش ها و روند ها.تهران: مرکز آمار ایران،دفتر انتشارات واطلاع رسانی، ۱۳۸۳.
۱۰)کمالی،کیومرث.بررسی تطبیقی وضعیت سواد،مقاطع تحصیلی،ازدواج و طلاق در استان اردبیل و شش استان دیگر.اردبیل:سازمان برنامه و بودجه استان اردبیل،معاونت هماهنگی و برنامه ریزی،۱۳۷۷.
 11)کار،مهرانگیز.زنان در بازار کار ایران.تهران: روشنگران،۱۳۷۳.
 12)مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری.زن،توسعه و تعدد نقش ها. تهران: برگ زیتون،۱۳۸۰.
۱۳)چایچی،پریچهر . بررسی موانع اشتغال زنان تحصیلکرده در تهران. تهران:سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران،۱۳۸۳.
۱۴)جزنی،نسرین.”اموزش چندگونگی نیروی کار:قبول تفاوت ها،جلوگیری از تبعیض ها”. مجموعه مقالات دومین کنفرانس توسعه منابع انسانی.تهران:برگزیده،۱۳۸۴.