مقاله مدیریت مصرف انرژی در کشور آلمان

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله مدیریت مصرف انرژی در کشور آلمان دارای ۵۱ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مدیریت مصرف انرژی در کشور آلمان  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مدیریت مصرف انرژی در کشور آلمان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله مدیریت مصرف انرژی در کشور آلمان :

مدیریت مصرف انرژی در کشور آلمان

اصلاح الگوی مصرف برق که به اعتقاد مسئولان درست مصرف کردن می باشد و غالباً مردم نباید آن را با کم مصرف کردن یکی بدانند از ابتدای سال ۱۹۸۱ جزو رئوس فعالیتهای سازمانهای کشور آلمان قرار گرفت و بنا شد تمام وزارتخانه ها در این بخش آئین

نامه هایی را تدوین و برای کاهش مصرف حامل های انرژ

ی برق و سایر بخش ها تصمیم گیری نمایند. در این میان

کلیه سازمانهای دولتی و بخش خصوصی نقش بسزایی را ایفا می کردند چرا که روند تولیدات کالاها باید به سمتی هدایت می شد که ضمن کاهش مصرف انرژی برق، تولیدات خود را بهینه کنند و در مسیر صرفه جویی گام بردارند. از ابتدای سال ۱۹۸۲ با دستور کار قرار گرفتن طرح تحول در وزارت صنایع و معادن، صنایع انرژی بر و صنایعی که نیازمند حمایت بودند، شناسایی شدند و در سال ،۲۰۰۲شاهد آن بودند که وضعیت واحدهای صنعتی بهبود پیدا کرد بطوریکه کالاهایی تولید شده که با شعار اصلاح الگوی مصرف مطابقت داشته باشد. در این میان بسیاری از وزارتخانه ها در حال تدوین آئین نامه هایی بودند که در این مسیر گام بردارند.
تدوین آئین نامه اصلاح الگوی مصرف انرژی برق در کشور صنعتی آلمان
اصلاح الگوی مصرف، باعث رشد و شکوفایی کشورآلمان به ویژه در حوزه اقتصادی شد. به هر ترتیب موضوعی که به عنوان یک تهدید بخش عمده ای از منابع را به خود اختصاص می داد، به فرصتی برای رشد و توسعه تبدیل شده است.
منابع زیادی از کشور آلمان با اصلاح الگوی مصرف ذخیره می شود که می توان از آن در جهت رشد تولید و خدمت به مردم استفاده کرد.اصولاً سازمانها برای رسیدن به اهداف اصلاح الگوی مصرف بیش از گذشته گام بردارند. اتخاذ همزمان سیاست های جایگزینی (قیمتی) و اقتصادی (غیرقیمتی) در این راستا باید موردتوجه قرارگیرد. از این رو در سیاست های غیرقیمتی می توان با تولید و ارائه محصولات مناسب مانند آنچه که در بحث از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و یا جایگزینی لامپ های کم مصرف انجام شد، از هدر رفتن منابع جلوگیری و با فرهنگ سازی مناسب مردم را به استفاده از این محصولات ترغیب کردند.
مهمترین کار، اصلاح و منطقی شدن قیمت انرژی و سوخت است. اگر قیمت انرژی ارزان باشد سرمایه گذار و تولید کننده به دنبال استفاده از سیستم های کم مصرف در طرح های صنعتی نمی روند ولی با اصلاح قیمت انرژی و سوخت به طور قطع افراد به دنبال انتخاب فناوری ها

ی کم مصرف با بازدهی بالاخواهند رفت.
کنترل مصرف انرژی برق با تدوین راهبردهای کلان
در آلمان، یک موضوع اساسی در حوزه انرژی وجود داشت و آن تغییرات نابهنگامی است که گاه در روندهای اجرایی توسعه بخش ، گاز ، پتروشیمی و یا برق صورت می گرفت؛ این مهم علاوه بر تغییر چینش توسعه، همواره ترکیب مطالعات و برنامه ریزی های قبلی توسعه را براساس تدوین مدل جدید در بخش اجرا نیز دستخوش تحولات تازه می کرد.

نبود راهبردهای مشخص بلندمدت در حوزه انرژی، ضرورت این مسئله را بویژه در دوران تحولات عمده بازار و اقتصاد بین الملل بیش از پیش به همگان ثابت کرده است. حوزه انرژی نه تنها در بخش تولید و توسعه خود،بلکه تا پائین ترین زنجیره مصرف نیز نیاز به سیاستگذاری مشخصی دارد که برگرفته از نتایج مطالعات نهادهای دست اندرکار با موضوع انرژی می باشد. تصویب ایجاد «شورای عالی انرژی» در برنامه هفتم توسعه اجتماعی، اقتصادی کشور آلمان، راهکار مناسبی بر رفع چندگانگی های ناشی از تصمیمات بعضاً موازی دو وزارتخانه مستقل نیرو بویژه در بخش مصرف انرژی بوده طول و عرض جغرافیایی گسترده آلمان بخصوص تنوع اقلیمی موجود در کشور ایجاب می کند که روند عرضه انرژی متناسب با نیاز اقلیمی مناطق باشد در حالی که بعضاً مشاهده می شود دو وزارتخانه تولید و نیرو اقدام به عرضه دو یا چند نوع انرژی در یک منطقه اقلیمی نموده اند؛ گرچه این روند طی سال های اخیر بهبودی نسبی یافته است اما با تشکیل نشدن جلسات شورای عالی انرژی و پس از آن با حذف شوراهای عالی در کشور، امروز بیش از پیش ضرورت تدوین راهبردهای بخش انرژی لازم به نظر می رسد. چه آن که این روند منجر به افزایش بی برنامه و بی حد و حصرمصرف انرژی شده و در این اثنا، ارزش ذاتی و قیمت تمام شده کالایی گران و استراتژیک، همچون نفت، گاز و برق که به صورت یارانه ای و ارزان توزیع می شود، همواره نادیده گرفته شده است.
ضرورت ساختارسازی
بررسی وضعیت و عملکرد مصرف انرژی در آلمان در مقایسه با کشورهای منتخبی چون امریکا، ژاپن و چین نشان می دهد که آلمان دارای کارایی انرژی بیشتر و شدت انرژی کمتری است.
در ضمن طی دوره مورد بررسی (سال های ۱۹۸۴-۱۹۷۳) کارایی انرژی آلمان روندی نزولی داشته است. براساس بررسی های موجود، هماهنگی و سیاستگذاری متمرکز برای حامل

های انرژی در آلمان ، وجود ندارد. با مقایسه برنامه ریزی های بلندمدت بخش انرژی در آلمان و کشورهای منتخب، کمبودهایی در برنامه ریزی کشور آلمان دیده می شود که برخی از چالش های موجود بخش انرژی با تدوین برنامه جامع انرژی کشور قابل حل می باشد.
در حقیقت تدوین راهبردهای انرژی کشور به معنی تعیین اهدافی منسجم و کاملاً دقیق و حساب شده برای بخش انرژی است و بعد از اجرای کامل دستورات و سیاست های اتخاذ شده، نتایج حاصل از اجرای این تصمیمات ارزیابی شده و در تصمیم گیری های

بعدی مورد استفاده قرار می گیرند.عدم وجود منابع غنی نفت و گاز در کشور آلمان به معنی همیشگی بودن این منابع نیست. در عین حال، برای رسیدن به هدف رشد سریع اقتصادی، نیاز به انرژی بیشتری خواهد بود که اگر در مصرف انرژی، برنامه ریزی و آینده نگری های لازم صورت نگیرد، آلمان که در حال حاضر پنجمین صادر کننده انرژی جهان است، یکی از تحلیلگران بازارهای نفتی می گوید: «این یک تهدید جدی برای بسیاری از کشورهای بزرگ تولید کننده نفت است که طی ۱۰تا ۱۵سال آینده نه تنها نفتی صادر نخواهند کرد، بلکه وارد کننده این محصول هم خواهند بود.» این موضوع با در نظر گرفتن این که حدود ۲۵درصد از منابع ارزی کشور آلمان از راه صادرات برق و فرآورده های آن تامین می شود، جای تامل بیشتری دارد.
ضرورت کاهش مصرف مواد نفتی
موضوع مصرف بهینه سوخت چند سال است که مطرح شده و به همین علت است که مدیریت مصرف سوخت مورد توجه بوده و ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت جایگزین ستاد تبصره ۱۳ شده است .
مدیریت سوخت ، ساماندهی و توسعه حمل و نقل عمومی ، خارج کردن خودروهای فرسوده و مدیریت مصرف سوخت و گازسوز کردن و برقی خودروها و کاهش تقاضای مصرف سوخت لازم الاجرا می باشد .
مدیریت مصرف سوخت کشور آلمانبر پرداخت کمک بلاعوض و یا کمک سود تسهیلات برای جایگزینی خودروهای فرسوده با خودروی برقی و دوگانه سوز و جایگزینی خودروهای فرسوده نفت گازی حمل بار و مسافر با اولویت خودروهای حمل و نقل عمومی برون شهری تاکید می نماید و اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش مصرف سوخت و آلودگی هوا از طریق رعایت استانداردهای زیست محیطی از جمله ارتقای استانداردهای معاینات فنی خودروها و توسعه مراکز معاینه فنی و خرید و بکارگیری خودروهای دوگانه سوز و برقی به جای خودروهای بنزین سوز برای مدیریت مصرف سوخت را در نظر گرفته است .
اگرچه سهمیه بندی موجب کنترل بیشتر مصرف می شود ، ولی به سبب محدودیتی که ایجاد می کند ، مطلوب نظر نیست . تلاش می شود با اصلاح قیمتها و افزایش تولید فرآورده های نفتی ، برمبنای یک اقتصاد پویا سوخت به هر میزان و با قیمت واقعی خودش در اختیار مردم قرار گیرد .
در حال حاضر ۵۶ درصد از برق در تولید ، ۱۹ درصد در بخش خانگی ، تجاری و خد

ماتی ، ۱۵ درصد در بخش صنعت ، ۶ درصد در بخش کشاورزی و سه درصد در سایر مصارف مورد استفاده قرار می گیرد.
از طرف دیگر در خط تولید کارخانه های خودروسازی هنوز تغییر محسوسی احساس نمی شود . در واقع اگر برنامه ریزی در مدیریت سوخت جدی بود تا به حال باید در خط تولید

خودرو به سمت تولید وسایط حمل و نقل عمومی پیش رفته و به طور چشمگیری وسایط نقلیه گازسوز یا نفتگاز سوز عمومی تولید نمی شد
بنابراین بخش زیادی از مشکل مصرف برق را باید در مدیریت سوخت کشور ملاحظه نمود . با این شیوه مدیریت تحقق اهداف کمی و کیفی در سوخت کشور ممکن نیست . در واقع اگر چه پول به قدر کافی دارند و بنزین را هم سهمیه بندی کرده اند . لیکن چون برنامه ریزی قوی است وضعیت این فرآورده ها همواره رو به رشد مصرف می باشد ، نباید چندان امیدوار به تحقق اهداف قانون توسعه حمل و نقل عمومی در مدیریت سوخت کشور باشند. .
برای مهار بی رویه مصرف برق اهداف مهمی در نظر گرفته شده در تصویب قانون حمل و نقل عمومی و مدیریت سوخت کشور ، اولین گام استاندارد کردن خودروهای داخلی از نظر مصرف سوخت براساس استانداردهای جهانی بوده تا بتوانیم از مصرف بی رویه در نخستین گام جلوگیری نمائیم . به موازات این اقدام باید در راستای گازسوز و دوگانه سوز کردن خودروها تلاش شود و استفاده از وسایط نقلیه عمومی در ناوگان حمل و نقل درون شهری که شهروندان بتوانند در شهرهای بزرگ به راحتی تردد کنند فراهم گردد.
در واقع وقتی وسایط نقلیه گازسوز عمومی تولید شود ، می توانیم از ترافیک شهرها جلوگیری کنیم . در قانون توسعه حمل و نقل و مدیریت سوخت بحث تاسیس پالایشگاههای جدید برای تامین سوخت داخلی از دیگر اهداف مورد نظر است .
معهذا در راستای تحقق کمی و کیفی این قبیل اهداف بود که بنزین سهمیه بندی شد و بر استفاده از سوختهای جایگزین مثل انرژی خورشیدی ، بادی و انرژی هسته ای نیز تاکید شد .
مصرف درست سوخت در واحدهای تولیدی ، صنعتی ، نیروگاهها و خودروها از موارد دیگر مورد توجه در قانون توسعه حمل و نقل و مدیریت سوخت است . لذا برای تحقق اهداف برنامه توسعه حمل و نقل و مدیریت سوخت باید همه سازمانها و ارگانها با یکدیگر هماهنگ عمل کنند تا بتوانیم به نتیجه مثبت برسیم .
از سوی دیگر برای مصرف درست باید فرهنگسازی شود و در این میان نقش رسانه ها ، سازمانها و مدیران بسیار حائز اهمیت بوده و باید شرایط را برای باور عمومی از هر نظر مهیا کر

د ، تا بتوانیم به اهداف مورد نظر دست یابیم .
بر اساس برنامه تدوین شده باید سالانه ۶۰۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده از رده خارج شود . بر همین اساس مقرر شده که تا پایان تیر ماه امسال حدود ۳۸ هزار خودروی سواری اسقاط شود و در همین مدت ۱۳ هزار دستگاه تاکسی از رده خارج خواهد شد . البته اسقاط خودروهای بالای ۳۵ سال در اولویت اول است .
بدون تردید در سال حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف باید

برنامه ریزی ها به گونه ای باشد که با به کارگیری مدیران کا

رآمد در اجرای مدیریت سوخت کشور به هماهنگی و انسجام مطلوب سازمان ها در بسیج منابع و امکانات رسیده تا بتوان از ظرفیتها به درستی استفاده و از هدر رفتن منابع جلوگیری نموده . در غیر این صورت با پراکنده کاریها و ضعف مدیریت سوخت نمی توان اهداف مورد نظر در قانون توسعه حمل و نقل عمومی را در جامعه محقق کرد .
سرانه بالای مصرف انرژی در ایران
متاسفانه ایرانی ها رکورد دار مصرف در جهان هستندکشور ما یکی از پرمصرف ترین کشورهای جهان است .که منابع محدود و بهره وری پایین ما از منابع و محصولات سبب شده است که علاوه بر هدر دادن منابع الهی رکورد دار اسراف در جهان باشیم .
باید منابع خدادادی را در حد لازم مصرف نمائیم یکی از روشهای مبارزه با اسراف اطلاع رسانی است از این لحاظ در ذیل آمارهائی از میزان مصرف ما در مقایسه با نرم افزارهای جهانی آمده است ۵ برابر متوسط جهانی انرژی مصرف می کنیم
با وجود در آمد بیش از ۸۰ میلیارد دلاری کشور از فروش نفت خام در سال گذشته بیش از ۴۴ میلیارد دلار یارانه انرژی در بخشهای مختلف طی یک سال پرداخت شده که حدود ۹ میلیارد دلار آن مربوط به بخش خانگی و تجاری بوده است این در حالی است که مصرف انرژی در بخش خانگی و تجاری طبق آخرین آمار اعلامی بیش از ۴۱۰ میلیون بشکه معادل نفت خام یعنی حدود ۴۱ درصد از مصرف انرژی کل کشور (معادل ۱۶ میلیارد دلار) بوده که حدود ۷۰ درصد آن را گاز طبیعی و ۲۰ درصد آن را فرآورده های نفتی تشکیل داده است به طور کلی نگاهی به آمار های موجود نشان می دهد که مصرف انرژی در ایران پنج برابر متوسط جهانی است به گونه ای که در بخش ساختمان به تنهایی مصرف انرژی ۴ تا ۲/۵ برابر استانداردهای جهانی گزارش شده است .
در چنین شرایطی پیش بینی می شود که اگر الگوی مصرف انرژی در بخشهای خانگی و تجاری اصلاح نشود و روند کنونی ادامه یابد مصرف انرژی در این بخشها در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۱۴۰۰ میلیون بشکه معادل نفت خام می رسد که در این صورت علاوه بر دست نیافتن به اهداف چشم انداز ۲۰ ساله بر جایگاه ایران در صادرات نفت خام خدشه وارد می شود که در پی آن ، اقتصاد کشور و محیط زیست نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
در حالی که سالانه بیش از ۴۰ میلیارد دلار بابت هدر روی و در واقع یارانه انرژی در کشور از دست می رود بسیاری از طرحهای توسعه ای صنعت کشور با مشکل تامین منابع مالی مواجه خواهند شد و طرحهای زیربنایی برای ایجاد اشتغال و جذب دانش آموختگان که باید هرچه زودتر اجرا شودبه عهده تعویق خواهد افتاد
تولید برق در حال حاضر ۲۱۵ میلیارد کیلو وات ساعت است چنانچه ۲۱۵ میلیارد کیلو وات ساعت تولید را بر جمعیت ۷۰ میلیونی تقسیم کنیم , حدود ۲۷۰۰ کتر ازمیزان استاندارد است . بر اساس اظهارات بررسیهای صورت پذیرفته میزان تولید برق در کشور در حال حاضر نیز سه برابر متوسط برق تولید شده در دنیا است اما چون مصرف بالا است تولید برق کفاف مصرف را نمی کند . همچنین آمار مصرف برق تا پایان سال گذشته ۲۱۵ میلیارد کیلو وات ساعت بود که این عدد نسبت به سال ۸۶ معادل ۳/۶ درصد رشد نشان می دهد
میزان مصرف جهانی گاز در سال گذشته میلادی به بیش از ۳۱۹۸ میلیارد متر مکعب رسید که ایران در بین ۲۱۱ کشور جهان از حیث مصرف گار در رتبه سوم قرار دارد . سازمان اطلاعات مرکزی امریکا در گزارشی به بررسی وضعیت مصرف گاز در جهان طی سال گذشته میلبادی پرداخته است . مصرف گاز در ایران طی سال گذشته به بیش از ۱۱۱/۸ میلیارد متر مکعب رسیده، بر اساس این گزارش آمریکا با مصرف ۶۵۲۹ میلیارد متر مکعب بزرگترین مصرف کننده گاز جهان شناخته شده و روسیه نیز با ۴۸۱میلیارد متر مکعب در رتبه دوم این گزارش قرر گرفته است کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز سالانه ۴۹۷ میلیارد متر مکعب گاز مصرف می کنند پس از ایران ژاپن با ۱۰۰ میلیارد متر مکعب مصرف گاز در رتبه چهارم قرار گرفته و آلمان و کانادا و انگلیس نیز به ترتیب با ۹۷ میلیارد متر مکعب ,۹۲ میلیارد متر مکعب و ۹۱ میلیارد متر مکعب در رتبه های بعدی قرار دارند پس از انگلیس نیز کشورهای ایتالیا عربستان ، مکزیک،اکراین و ازبکستان قرار دارند میزان مصرف گاز در چین با جمعیتی بیش از یک میلیارد و سیصد میلیون نفر به ۷۰ میلیارد متر مکعب رسیده است این گزارش حاکی است در بین کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا عربستان در جایگاه دهم , امارات هفدهم , هندو ترکیه بیست و یکم , مصر بیست و پنج , الجزایر سی ام , قطر سی و چهارم و بحرین چهل و پنج قرار دارند
متاسفانه ایـــران بالاترین مصرف نان را درجهان دارد و سالانه ۳ میلیون تن گندم در کشور اتلاف می شود برای سامان دهی و بهسازی واحدهای سنتی نان لازمست با توجه به سرانه مصرف نان در ایران حدود ۱۶۰کیلو گرم است وکه نسبت به کشورهای اروپایی نظیر فرانسه که ۵۶ کیلو گرم و در آلمان ۷۰ کیلو گرم در سال است بیشتر است اقدامات لازم را صورت داد بر این اساس چند برابر میزان آرد مصرفی داخلی (یعنی آرد خبازی) حدود ۵/۸ میلیون تن در سال و میزان ضایعات نان در استان تهران بر اطبق آمارهای موجود ۱۱ تا ۱۳ درصد است
سرانه مصرف شکر در ایران حدود ۳۰ کیلو گرم ست این در حالی است که این میزان در نواحی مختلف کشور متفاوت است اما مصرف سرانه دنیا ۲۷ کیلو گرم است .
سرانه مصرف روغن در کشور حدود ۱۷ کیلو گرم است مقایسه سرانه مصرف روغن در ایران با سایر کشورها نشان می دهد مصرف سرانه ما بسار بالا تر از میانگین جهانی است مصرف سرانه ایران ۱۷ کیلو گرم و مصرف سرانه دنیا ۵/۱۲ کیلو گرم است و اگر شیوه مصرف روغن را در ایران باسایر کشورها مورد بررس قرار دهیم این اختلاف آشکار تر می شود . دولت در جهت حل این مشکلات اقداماتی را صورت داده است .
• تعیین استانداردهای مصرف مواد غذایی : مرکز آمار ایران از سوی معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری مسؤل تدوین استانداردهای مصرف مواد غذایی در کشور شده است . این مرکز مسؤل بررسی نوع کالاهای خوراکی و غذایی خانوارهای ایرانی تعیین حداقل و حداکثر استانداردهای مصرف آنها و حتی میزان مصرف در دستگاههای درآمدی مختلف شده که بر این اساس استانداردهای مصرف مواد خوراکی و غذایی به صورت علمی تهیه و مشخص

خواهد شد که مصرف مواد غذایی تا چه حد اسراف است و تا چه میزان سبب بروز مشکل کمبود کالری در افراد می شود به گفته رئیس مرکز آمار ایران کمیته ای در مرکز آمار تشکیل شده و در حال بررسی استاندارد کالاهای غذایی و خوراکی مصرفی خانوارها است .
اگر چه وفور و ارزانی منابع انرژی مواد غذایی در کشور از جمله دلایل مصرف

غیر بهینه و بی رویه آن شمرده می شود اما اصلاح قوانین فرهنگ سازی و دادن اطلاعات و آگاهی به مردم می تواند کمک زیادی به مصرف منطقی داشته باشد به این ترتیب پس از اجرای سهمیه بندی بنزین در سال ۱۳۸۶ طرح رعایت الگوی مصرف گاز و جرایم دهکی که عملیاتی شده حال طرح تحول اقتصادی برای یارانه انرژی در بخش های مختلف خانگی , تجاری , صنایع و نیروگاهها با هدفمند کردن یارانه و در نتیجه کاهش مصرف انرژی مطرح شده است.
واردات ، ادامه روند افزایش مصرف فرآورده های نفتی
حتی ذخایر و منابع عظیم انرژی نیز تا ۱۰ سال دیگر نمی تواند نیازهای روزافزون کشور را پاسخ دهد و از این رو به واردکننده صرف بدل خواهیم شد.
اقتصاد کشور به جای اتکا به منابع انسانی متکی بر سرمایه است و مصرف منابع راه حل تمام مسائل شده است.
سهم منابع انسانی در تولید ثروت دنیا ۶۴ درصد و سهم منابع فیزیکی و سرمایه ۳۶ درصد است. در حالی که در ایران این معادله برعکس است. سهم انسان ها در تولید این کشورها تنها ۳۶ درصد است.
به دلیل تکیه بیش از حد به سرمایه رشد درآمد سرانه در کشور نیز کند است. به طوری که این رشد در کشور چین ۶۱ درصد و در کشور ما۲/۶ درصد است.
۳۳ درصد یارانه های بنزین در ایران به قشر مرفه جامعه تعلق می گیرد. در سال ۱۳۴۰ برای تولید یک واحد، یک واحد سرمایه گذاری می کردیم ولی در سال ۸۶ باید برای تولید همان یک واحد، دو واحد سرمایه گذاری کنیم. به ازای هر بشکه نفت در ایران ۲۶۸ دلار ارزش افزوده ایجاد می شود در حالی که در دنیا این رقم ۶۶۸ دلار است.
شدت انرژی ایران۵/۳ برابر ترکیه، ۵/۱۴برابر ژاپن و ۵ برابر متوسط جهانی است . ایران بین ۱۶ کشور سازمان بهره وری آسیا رتبه پانزدهم را داراست. برای حل این مشکلات باید سهم نفت در بودجه کاهش یابد و بودجه ریزی کشور بر مبنای بودجه ریزی عملیاتی انجام شود.
در اصلاح الگوی مصرف مسئله انرژی، آب، خاک، سرمایه و زمان جایگاه خاصی دارد که اگر بتوانیم حتی اندکی از مصرف آنها کم کنیم منابع بسیاری حاصل می شود.

تنها ۲درصد آب موجود در جهان شیرین است که از این ۲درصد، ۹۲ درصد در بخش کشاورزی و ۸درصد در صنایع و خانه ها مصرف می شود که اگر تنها ۱۰درصد در مصارف کشاورزی کشور صرفه جویی شود به اندازه آب مصرفی تمام شهرها ، روستاها و صنایع کشور صرفه جویی خواهد شد. بین ۳۵ تا ۴۰ درصد در بخش کشاورزی هدر رفت آب وجود دارد، به رغم این مصرف زیاد میانگین تولید محصولات کشاورزی از میانگین جهانی آن کمتر است. یکی از مشکلات اساسی کشور در زمینه الگوی مصرف مسئله بودجه است که باید مدیریت صحیحی بر هز

ینه کرد و توجیه سرمایه گذاری ها صورت گیرد. منابع بانکی کشور درست مصرف نمی شود در حال حاضر ۵۰درصد سرمایه گذاری ها در تهران و ۵۰درصد مابقی کشور در مراکز استان انجام می شود که این موضوع باعث خالی شدن روستاها از جمعیت می شود.
بودجه ریزی کشور ما براساس بودجه نویسی برمبنای سال گذشته است که باید به بودجه ریزی عملیاتی و سپس برمبنای صفر تبدیل شود.
متاسفانه به ازای هر ۱۰ تومان سرمایه گذاری ۸ تومان برگشت سرمایه صورت می گیرد در حالی که این رقم ۲ برابر میزان سرمایه گذاری است.
یکی از بزرگترین اتلاف منابع در مراجعه حضوری مردم به سازمان ها و ادارات است که با الکترونیکی کردن خدمات می توان جلوی این زیان را گرفت.
ایران با داشتن یک درصد جمعیت دنیا، ۹ درصد انرژی جهان را مصرف می کند.
میزان مصرف انرژی در ایران ۲ برابر چین و ۴ برابر هند است.
سرانه مصرف بنزین در ایران ۱۱ لیتر، در فرانسه۵/۱ لیتر و کانادا۶/۵ لیتر است.
۳۰ درصد مصرف روغن نباتی در کشور بیش از حد استاندارد است، همچنین مصرف میوه در ایران ۴ برابر میانگین مصرف میوه در جهان است که البته این نسبت خوبی است و برای سلامتی مردم مفید است.
اگر یک درصد در مصرف سیگار صرفه جویی شود، سالانه ۷۰ میلیارد تومان صرفه جویی خواهد شد.
سرانه برخورداری مسکن در اروپا را ۹۲ متر مربع، امریکا ۱۲۰ متر، کانادا ۱۱۲ متر و در ایران ۱۵۰ متر مربع ذکر کرد. ۸ هزار استاندارد تغذیه در دنیا وجود دارد که تنها ۲۰۰ مورد آن در ایران اجرا می شود.
در حالی که برای یک کار اداری مردم بین ۲۵ تا ۳۰ بار مراجعه می کنند، می توان در یک بار مراجعه آن کار را انجام داد.
یک ساعت کار کارگر فرانسوی معادل ۵۰ ساعت کار کارگر ایرانی است و بنابراین باید به سمت اصلاح فرهنگ کار و افزایش بهره وری حرکت کنیم. در حالی که برخی از شهرها فقط ۵ روز از سال نیاز به گرمایش دارند، اما متاسفانه لوله کشی گاز انجام شده و در برخی از شهرهای کوچک فرودگاه احداث شده که این کار صرفه اقتصادی ندارد.

وقتی انرژی بد و زیاد مصرف می شود
آمار ها نشان می دهد که در کشور ما بخش حمل و نقل با تولید ۶۰ و به قولی ۸۵ درصد از کل آلاینده های محیطی بیشترین مقدار آلایندگی رادر میان سایر بخش های انرژی کشور دارد البته استفاده بد و زیاد از سوخت تنها محدود به سوخت خودرو نیست ما همه انرژی ها را بد و زیاد مصرف می کنیم مصرف زیاد برق هم گازهای گلخانه ای ایجاد می

کند چرا که ما ناچاریم نفت گاز ( گازوئیل ) و گازطبیعی را سوزانده تا انرژی برق تولید نموده لذا هر چه مصرف برق بالا می رود نیروگاه برای تولید برق ، نفت و گاز بیشتری می سوزانند پالایشگاه ها هم برای تولید فرآورده های نفتی مصرفی شهروندان به طور دائم سوخت مصرف می کنند سوخت های فسیلی هم گاز های گلخانه ای ایجاد می کند . هر چن

د ما الزامی نداریم که میزاد تولید گاز دی اکسید کربن و گاز های گلخانه ای را پائین بیاوریم ولی تعهد اخلاقی و عواقبی که ممکن است در آینده گریبان خود ما را هم بگیرد ایجاب می کند که از میزان تولید گازهای دی اکسید کربن کاسته و صرفه جوئی در مصرف انرژی و سوخت را مد نظر قرار دهیم ، بهینه کردن سوخت از عمده ترین کارهائی است که در این مسیر می توان انجام داد لذا از جائیکه ما تولید کننده سوخت فسیلی و یا از سوی صنایع پترو شیمی آلوده می شود از جمله آب هائی که از این رهگذر دچار آلودگی زیادی شده متاسفانه خلیج فارس است ما همراه با کشور های نفت خیز دیگر منطقه و بیگانگانی که کشتی های نظامیشان را وارد منطقه کرده اند در آلودگی خلیج فارس سهیم می باشیم. نتیجه این که هر از گاهی با مرگ و میر و بیماری آبزیان منطقه مواجه شده که می تواند سلامتی مردم را هم تهدید کند، روند آلودگی آب بر اثر مصرف بی رویه انرژی به این جهت هشدار دهنده بوده که تاکنون دریاچه های کوچک و آب های سطحی زیادی در اروپا و آمریکای شمالی اسیدی شده و بسیاری از آنها عاری از حیات شده اند
مصرف زدگی دراستفاده برخی از کالاها هم محیط زیست را با مخاطره مواجه کرده متاسفانه پلاستیک ها نمونه کالا هایی هستند، در حالی که کارخانجات پترو شیمی برای تولید پلاستیک انرژی زیادی مصرف می کنند و آلودگی های زیادی از جمله آلودگی های جیوه ای هم برای آب ها ایجاد می کنند خود پلاستیک ها هم موجب آلودگی محیط زیست ما می شونددراین رابطه بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ سال طول می کشد تا پلاستیک ها تجزیه شوند ضمن اینکه ممکن است سمومی را وارد چرخه حیاتی کند که اکوسیستم را از شکل طبیعی خارج نمایند پلاستیک ها دور درختان پیچیده می شوند و در خاک فرو می روند و گیاهان را خفه می کنند آنها آب ها را آلوده می کنند و جانوران دریائی با بلعیدن آنها خفه می شوند . با این وجود روند مصرف پلاستیک هاو نایلون ها با سرعت سر سام آوری رو به افزایش است حتی هشدارهای پزشکی درباره نحوه استفاده از این مواد هم خیلی نتیجه بخش نبوده تا جائی که مدتی است مباحثی برای کنترل مصرف بی رویه مواد پلاستیکی و از جمله نایلون ها در کشور ما به وجود آمده است . به هر حال مصرف بی رویه همه کالاها می تواند منجر به افزایش مصرف انرژی برای تولید و صدمه به محیط زیست شود نمونه های زیادی از کالاهائی که مصرف زیاد انها هم به صورت مصرف انرژی و هم به صورت های دیگر به محیط زیست صدمه می زند وجود دارد مواد شوینده و پاک کننده و روغن های ما

شین تنها نمونه های دیگری از این نوع کالاها هستند و اگر به اطرافمان نگاه کنیم مواد بیشتر و بیشتری از آنها را در می یابیم .

اصلاح الگوی مصرف سوخت

متوسط مصرف بنزین در سال گذشته , روزانه ۷/۶۷ میلیون لیتر و گازوئیل ۵۲ میلیون لیتر بوده است . آمارها نشان می دهد , ۹۹ درصد بنزین در حوزه حمل و نقل و ۷/۵۳ درصد گازوئیل نیز در همین حوزه مصرف می شود .
شدت مصرف انرژی در ایران هشت برابر کشورهای اروپایی است , این در حالیست که شدت مصرف انرژی در ایران پنج برابر نرم جهانی است . سهم دهک دهم جامعه در مصرف بنزین , ۲۱درصد و دهک اول کمتر از ویک درصد است . بعبارتی دهک دهم یعنی دهک برخوردار جامعه ۲۶ برابر دهک اول بنزین مصرف می کنند .
آمارها نشان می دهد , دهک دهم , سه بربار دهک اول گاز , پنج برابر نفت سفید و ۱۲۰ برابر گازوئیل مصرف می کند , لذا ضروری است که یارانه ها در کشور هدفمند شوند .
برابر بررسیهای بعمل آمده ۲۹ درصد تولید ناخالص ملی در کشور یارانه داده می شود , این در حالیست که ۲۶ درصد این یارانه مربوط به بخش انرژی است .
هزینه صرف شده در حوزه حمل و نقل در برخی بخش ها دو برابر در آمد کشور میباشد , آمارها نشان می دهد , ۷۰درصد یارانه های کشور فقط توسط سه دهک بالا مصرف می شود .
متاسفانه سالانه هفت هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه تصادفات در حوزه حمل و تقل است , در عین حال ۲۵ هزار میلیارد تومان نیز بنزین و گازوئیل در کشور سالانه سوزانده شده و ۱۰ هزار میلیارد تومان عمر مردم در ترافیک کلان شهر ها هدر می رود که بدین ترتیب باید مطرح نمود : سالانه ۵/۴۲ هزار میلیارد تومان فقط در حوزه های حمل و نقل و سوخت , تصادفات و ترافیک مصرف می شود .
بهرحال می توان با طرح های ویژه در سال اصلاح الگوی مصرف , ظرف سه سال این ارقام را بین ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش داد , هم اکنون میانگین مصرف سوخت خودروها در هر یک صد کیلومتر پیمایش بین ۱۰ تا ۱۲ لیتر در کشور است , این در حالیست که این رقم باید تا سال ۱۳۹۰ به حدود هفت تا هشت لیتر کاهش یابد از سوی دیگر این رقم هم اکنون در جهان حدود هشت لیتر است . لذا بنظر میرسد نصب برچسب انرژی بر روی خودروهای تولیدی در کشور الزامی است ,ازطرفی با توجه به عمر ناوگان عمومی در کشور هم اکنون متوسط عمر ناوگان حمل و نقل عمومی در کشور ۳۰ سال است که اراده دولت بر آن است تا عمر ناوگان تا سال ۱۳۹۰ به ۱۵ سال کاهش یابد . از سوی دیگر عمر خودروهای سواری نیز باید از ۴۰ سال کنونی به ۲۵ سال برسد.
همچنین طبق آمار موجودسهم حمل و نقل ریلی مسافردر جاده های کشور چهار درصد بوده و , این رقم باید تا سال ۱۳۹۰ به ۱۸ درصد افزایش یابد , از سوی دیگر سهم حمل و تقل ریلی بار نیز در جاده ها باید از هشت درصد کنونی به ۳۰ درصد برسد . بدیهی است با توجه باینکه حمل و نقل ریلی بار ۸۰ برابر ارزانتر از حمل و نقل ریلی بار جاده ای است . و ازطرفی سهم حمل و نقل ریلی بار در جهان را ۲۵ درصد . و در کشورهای توسعه یافته حدود ۳۰ درصد میباشدوهم اکنون ۲۷ درصد سفرهای درون شهری با اتوبوس ومینی بوس انجام میشود , این رقم باید تا سال ۱۳۹۰ به ۴۰ درصد افزایش یابد . از سوی دیگر سهم تاکسی و وانتها نیز در حمل ونقل درون شهری از ۱۸ درصد باید به ۲۵ درصد و سفرهای ریلی درون شهری نیز از یک به ۱۰درصد افزایش یابد .
هم اکنون سهم خودروهای تک سرنشین در سفرهای شهری در خیابان های اصلی حدود ۶۰ درصد است , این رقم در کشورهای توسعه یافته حدود ۳۰ درصد است که دولت

تلاش می کند تا سال ۱۳۹۰ این رقم را به همان حدود ۳۰ درصد کاهش دهد .
مصرف سوخت کشور با اشاره به این که زمان انتظار برای انواع سیستم های حمل ونقل در جهان حدود ۲۰ دقیقه و در کشورهای توسعه یافته حدود پنج دقیقه است , متاسفانه این رقم در کشور ما هم اکنون حدود ۳۰ دقیقه است که باید تا سال ۱۳۹۰ به پانزده دقیقه کات در ایران حدود ۳۴ نفر در تصادفات رانندگی کشته میشوند که این رقم در جهان حدود ۲۰ نفر و کشورهای توسعه یافته پنج نفر است و لذا دولت تلاش می کند تا سال ۱۳۹۰ این رقم را به ۱۵ نفر کاهش دهد .
شمار کشته های تصادفات به ازای هر ۱۰ هزار وسیله نقلیه در کشورهای توسعه یافته یک نفر ودر دنیا پنج نفر است , متاسفانه طبق آمارکه این رقم در کشور ما هم اکنون ۲۳ نفر است که باید تا سال ۱۳۹۰ به ۱۰ نفر کاهش یابد .با توجه به رشد مصرف سوخت میبایستی تلاش خودروسازان برای تولید خودروهای کم مصرف که هم اکنون افتخار خودروی رانا مصرف زیر شش لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش است .افزایش یابد تا خودروهای کم مصرف با ۲ الی ۳ درصد تولید گردد از سوی دیگر بر اساس توافق انجام شده دولت می بایستی تا سال ۱۳۹۰ مصرف سوخت خودروهای تولیدی کشور ۳۰ درصد کاهش یابد که سازمان حفاظت محیط زیست باید بر این مسئله نظارت کند و در صورت تحقق آن می تواند موضوع را از طریق مراجع حقوقی و قضائی پیگیری کند .
براساس شرایط جهانی سوختهای فسیلی توسعه استفاده از سوخت گاز در خودروها را یکی دیگر از سیاست های اصلی وزارت نفت وصنایع و ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت کشور باید تلقی نمود و بر این اساس تا سال ۱۳۹۰ سهم ۱۰ درصدی مصرف CNGدر حمل و نقل باید به ۳۰درصد افزایش یابد که براین اساس امسال ۹۰درصد سیستم های حمل و نقل عمومی و ۵۰ درصد خودروهای شخصی در کشور باید پایه گاز سوز شود .از سوی دیگر سهم جایگاه های CNGباید به ۱۵ درصد افزایش یابد دررابطه با آزاد سازی قیمت بنزین و گازوئیل نیز در صورتی که طرح هدفمند کردن یارانه ها در مجلس تصویب نشود , دولت تا پایان سال ۱۳۹۰ فرصت دارد تا نسبت به آزاد سازی قیمت حامل های انرژی شامل بنزین و گازوئیل اقدام نموده لیکن لازمست در این زمینه نیز طرح تامین اجتماعی برای اقشار آسیب پذیر جامعه نیز اجراء شود لازمست مراکز اسقاط خودروهای فرسوده که برعهده خودرو سازان گذاشته شده نیز در این راستا اقدامات لازم را صورت دهند . برهمین اساس پلیس از طریق دوربین های کنترلی و سیستم های ورود اطلاعات بر مراکز اسقاط خودرو به صورت جدی نظارت خواهد کرد و صاحبان خودروهای متخلف به مراجع قضایی معرفی خواهند نمود.

مصرف بهینه انرژی اولین گام اصلاح الگوی مصرف برق

به باور بسیاری از کارشناسان و متخصصان امور فنی سازه سازی , استفاده از شیوه های بهتر و مؤثر تر مصرف چه در منازل مسکونی و چه در ادارات عمدتاً در قالب مصرف بهینه انرژی خلاصه شده و نمود پیدا می کند .
در حال حاضر یکی از مهمترین شاخصه های ساخت بناهای استاندارد در زمینه مصرف بهینه انرژی استفاده از پنجره های دوجداره است و گرچه استفاده از این نوع پنجره ها در مقایسه با پنجره های معمولی کمی پر هزینه تر است ؛ اما اگر صرفه جویی دراز مدت ناشی از پرداخت هزینه کمتر حامل های انرژی را در همان ابتدا محاسبه نمائیم , استفاده نکردن از آنها اقدامی اشتباه و حتی خنده دار جلوه خواهد کرد .
بررسی آزمایشگاهی نشان داده است که تبادل گرمایی و سرمایی در سازه

هایی که با استفاده از نوع پنجره ها ساخته شده اند, بسیار کمتر است . تا آنجا که دوره های سرد سال نیـاز کمتری به استفاده از سیستم های گرمایشی احساس می شود . یکی دیگر از مزایای استفاده از پنجره های دوجداره , کاهش راه یافتن آلودگی صوتی کوچه و خیابان به حیط ساکت منازل و ادارات است که این خود نتیجه ای جز آسایش بیشتر و انجام کارها با تمرکز بهتر و استرس کمتر ندارد .

یکی از راهکارهای مؤثر در زمینه کاهش مصرف انرژی در منازل مسکونی , استفاده از نسل جدید عایق های پوششی برای پشت بام هاست که در سال های اخیر پیشرفت های جالب توجهی در زمینه دانش ساخت آنها صورت گرفته است .
به عقیده کارشناسان استفاده از نوعی از این پوشش ها که لایه رویی آنها قابلیت انعکاس نور خورشید را دارد , می تواند از راهکارهای مؤثر در مصرف بهینه انرژی بخصوص در فصول گرم سال شود . این نوع پوشش ها به دلیل ساختار خاص و مواد مخصوصی که در بافت سازنده آنها به کار گرفته شده است , در فصول سرد سال مانع ار تبادل گرمایی با محیط می شود و از این رو در مصرف سوخت و تولید حرارت صرفه جویی قابل توجهی صورت می گیرد .از آن گذشته نه تنها استفاده از این پوشش ها بسیار راحت و سریع است . بلکه ضریب نفوذ آب باران نیز در آنها تقریبا صفر رسیده است که این نکته نیز درافزایش طول عمر مفید ساختمان ها بسیار مهم است .
در عین حال , بررسی های آزمایشگاهی نشان داده اند که در فصول گرم سال که تابش مستقیم نور خورشید به میزان قبال توجهی افزایش می یابد . مانع از گرم شدن بی دلیل ساختمان می شوند و در نتیجه سیستم های سرمایشی منازل از جمله کولرها فعایت کمتری خواهند داشت . فعالیت کمتر سیستم های سنتی و رایجی نظیر کولرهای آبی معادل مصرف کمتر آب و الکتریسیته است و این معنی اصلاح الگوی مصرف می باشد .
تجربه و بررسی های آزمایشگاهی نشان داده اند که استفاده از شومینه به عنوان منبع تولید حرارت در منازل با صرف انرژی قابل توجهی همراه است در حقیقت مشکلی که در خصوص شومینه وجود دارد , نبود سیستم به جریان انداختن گرمای تولید شده در محیط و همچنین خارج شدن حجم قابل توجهی از گرمای تولیدی به همراه گازهای ناشی از سوخت و سوز از مجرای دود کش آن است . این هم اکنون عمدتا از شومینه به عنوان یکی ار عناصر تزئینی و دکوری منازل یاد می شود تا بخشی از سیستم حرارتی منازل که توصیه می شود از شومینه ها بعنوان استاندارد ساختمان ها استفاده نمود .
روی آوردن به چنین راهکارهایی در مرحله نخست با صرف هزینه بیشتری همراه است . اما همانطور که گفته شد در طولانی مدت بازگشت سرمایه قابل توجهی دارد . اما در کنار این نکات , راهکارهای دیگری نیز وجود دارد که نه تنها از بعد صرف هزینه هیچ تفاوتی نمی کنند بلکه در پائین آمدن هزینه های مربوط به حامل های انرژی تأثیر غیر قابل انکاری دارند . یکی از این راهکارها استفاده از پرده های ضخیم در زمستان ها به منظور ایجاد لایه های بیشتر عایق در کنار دیوارها و پنجره هاست تابه این ترتیب تبادل گرمایی منازل با محیط باز و سرد خارج به حداقل برسد .
به نظر می رسد استفاده از مجموعه ای از این راهکارها به عنوان گامی مهم و اساسی در کاهش مصرف انرژی در منازل و ادارات سرآغاز خوبی برای دستیابی به اهداف نهفته در راهبرد اصلاح الگوی مصرف در جامعه باشد . البته دستیابی به چنین اهدافی چندان هم

سخت به نظر نمی رسد .یکی از مهم ترین راهبردهایی که باید در زندگی روزمره مورد توجه قرار گیرد , تعمیر و نگهداری علمی و اصولی از وسایل وسیتمهای مختلفی است که در منازل به کار گرفته می شوند .
وسایلی همچون یخچال و فریزر از جمله مصرف کنندگان اصلی انر

ژی در منازل به حساب می آیند که با کمی دقت و توجه ضمن آن که می توان سرانه مصرف انرژی آنها را پایین آورد , می توان طول عمر مفید بیشتری نیز به آنها بخشید . همواده توجه داشته باشید که فنرهای پشت یخچال در صورت تمیز ماندن امکان بهتری برای جریان آزادانه هوا ایجاد می کند و این یعنی افزایش ضریب بازدهی یخچال و در نتیجه افزایش طول عمر مفید آن ماشین لباس شویی نیز از جمله این وسایل است که با کمی دقت و توجه به اصول اولیه علمی می توان صرفه جویی قابل توجهی در مصرف انرژی در این دستگاهها داشت . هیچ گاه ماشین لباس شویی را بیشتر از حجم متناسب مملو از لباس های چرک نکنید , چون احتمالا لباس ها به خوبی شسته نمی شوند و در نتیجه باشستشوی مجدد شما هم در هدر رفتن انرژی سهیم خواهید بود . از آن گذشته تجربه ثابت کرده است با قرار دادن چند تکه پارچه حوله ای یا حتی همان حوله دست و صورت در میان لباس ها در زمانی که مرحله خشک کردن آغاز می شود , آب اضافی لباس ها به راحتی گرفته می شود . تمامی این راهکارهای ساده از اصول اولیه علمی نشأت گرفته اند و از این رو می توان گفت توجه به همین اصول پیش پا افتاده نقش قابل توجهی در کاهش هزینه زندگی خواهد داشت . در حقیقت زمانی که نگاهی توأم به مبانی بنیادین و ساده علمی در قبال چگونه زندگی کردن داشته باشیم بی شک , اصلاح الگوی مصرف به صورت خودکار در زندگی نمودار پیدا خواهد کرد و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی را شاهد خواهید بود .

الگویی برای اصلاح مصرف انرژی ومنابع

بررسی وضعیت کشورمان نسبت به الگوی مصرف جهانی :
بدون تردید دسترسی آسان به منابع انرژی از قبیل نفت ، گاز ، بنزین ، گازوئیل ، برق ، آب و ; و بی توجهی در استفاده بهینه از منابع در سالیان گذشته اسراف و رشد بی رویه مصرف و به هدر رفتن منابع ملی و نیز تشدید تخریب محیط زیست را در پی داشته است .
براساس گزارش موسسه مارکت اوراکل، ایران از نظر ارائه بنزین ارزان سومین کشور و از نظر میزان یارانه پرداختی به این کالا نخستین کشور در میان کشورهای جهان است و بیش از ۳۶ درصد کل مصرف بنزین خاورمیانه در سال ۲۰۰۷ در ایران مصرف ‌شده

است. متوسط مصرف سوخت خودروهای بنزینی در کشورمان حدود ۱۱ لیتر در روز است در حالی که متوسط مصرف سوخت در کشورهای دیگر نظیر آلمان و ژاپن ۲۵ در انگلیس ۳۵، در فرانسه ۱۹، در کانادا ۶۵و در کشور آمریکا ۷۳ لیتر در روز است. هر ۱۰سال یکبار میزان مصرف سوخت در ایران ۲ برابر می‌شود؛ اما این نرخ رشد در مقیاس جهانی یک تا ۲ درصد بیشتر نیست و میزان سوخت مصرفی جهان در حدود هر ۵۰ سال یکبار ۲برابر می‌شود. یعنی ایران در مقایسه با میانگین جهانی ۴ تا ۵برابر بیشتر سوخت مصرف می‌کند. هم‌ا

کنون ۹ درصد سوخت جهان در ایران و توسط تنها یک درصد جمعیت جهان مصرف می‌شود و هر ساله بیش از ۳۸درصد از بودجه سالانه دولت ایران به یارانه بنزین اختصاص می‌یابد، در حالی که در صورت مصرف استاندارد، ایران می‌تواند یکی از صادرکنندگان بنزین باشد.
براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، ایران دومین کشور جهان از نظر پرداخت یارانه انرژی با رقم ۳۷ میلیارد دلار می‌باشد. مصرف سرانه انرژی در ایران به ازای هر نفر بیش از ۵ برابر مصرف سرانه کشوری مانند اندونزی با ۲۲۵‌‌میلیون نفر جمعیت، ۲برابر چین با یک میلیارد و ۳۰۰‌میلیون نفر جمعیت و ۴ برا بر کشور هند با یک میلیارد و ۱۲۲‌میلیون نفر جمعیت است که در مقایسه شاخص شدت مصرف انرژی در ایران با بسیاری از کشورهای جهان، شاهد وضعیت ناهنجار بهره‌برداری از انرژی می باشد .
الگوی مصرف آب آشامیدنی بر اساس اعلام بانک جهانی برای یک نفر در سال، یک متر مکعب و برای بهداشت در زندگی به ازای هر نفر، ۱۰۰ متر مکعب در سال است. بر این اساس، در کشور ما ۷۰ درصد بیشتر از الگوی جهانی آب مصرف می‌شود! از نظر مصرف برق هم ایران نوزدهمین کشور پرمصرف برق در دنیاست و دولت سالانه یارانه‌ ۴۰۰۰‌‌میلیارد تومانی برای برق را در نظر می‌گیرد.
مقایسه میزان مصرف در بخشهای مختلف با سایر کشورها ، نشان دهنده وضعیت نامطلوب مصرف در همه زمینه هاست . اگر آگاهی ما انسانهایی که بی رویه مصرف می کنیم به حدی برسد که هر بار از خود بپرسیم مصرف این مواد و انرژی تا چه اندازه ضروری است و هر مقدار مواد زاید که تولید می کنیم یا هر مقدار انرژی که مصرف می کنیم ، چه اثری بر آینده بشر می گذارد و چه هزینه ای را بر ما تحمیل می کند و همچنین اگر الگوی مصرف را درست بشناسیم و این الگو را در زندگی خود تعمیم دهیم ، شاید بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور حل شود . تمام سرمایه های موجود کشور که با زحمت فراوان به دست می آید در واقع امانت در دست ما هستند لذا باید در مصرف آن تدبیر شایسته داشته باشیم .

مسئولیت اجتماعی در تولید ومصرف انرژی

برخی از مواردی که مورد توجه قرار می گیرد عبارت از کاهش هزینه ها , توجه به محیط زیست , توجه بیشتر به سود آوری سازمانها و صرفه جویی در منابع , احساس مسؤلیت نسبت به کارکنان و سهام داران و مصرف کنندگان و حفاظت بیشتر از منافع آنها است . البته توجه به مسؤلیت اجتماعی و ارائه گزارش درباره آن تنها محدود به شرکتهای بزرگ نمی شود و می تواند بخش دولتی را هم شامل شود . چنانکه اخیراً در کشور چین شرکتهای دولتی موضوع ارائه گزارش سالانه مسؤلیت اجتماعی را بسیار جدی گرفته اند از آنجا که چینی ها به

کپی برداری بدون اجازه از محصولات دیگران مشهورند و رعایت نکردن کپی رایت به وجهه شرکتهای چینی لطمه زیادی زده است . در گزارش مسؤلیت اجتماعی آنها علاوه بر مواردی که ذکر شد , حفظ مالکیت معنوی هم مورد توجه قرار گرفته است . در کشور ما هم تعریف مسؤلیت اجتماعی شرکتهای دولتی و حصوصی و ارائه گزارش در این زمینه می تواند هم به ن

فع خود آنها و هم به نفع کشور باشد . با توجه به اینکه امسال سال اصلاح الگوی مصرف است به تدریج صرفه جویی مورد توجه بیشتری قرار گیرد , بسیاری از شرکتهای کشور ما منجمله شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران هم دست کم می توانند مسؤلیت اجتماعی خود را در این زمینه تعریف کنند و از این به بعد گزارش سالانه ای درباره انجام مسؤلیت اجتماعی خود در کاستن از هزینه ها و صرفه جویی در منابع ارائه دهند . لذا لازمست در زمینه استفاده از انرژی بیشتر بر مصرف انرژی نظارت نموده و انرژی را به بهترین نحو ممکن مورد استفاده قرار دهند آمارهای مصرف زیاد و سوء مصرف منابع در بسیاری از بخشها نشان می دهد که مسؤلیت اجتماعی شرکتهایی که به نوعی به تولید یا مصرف منابع می پردازند چقدر زیاد است . در اینکه بخشی از این سوء مصرف مربوط یه مصارف خانگی واسرافهای شخصی است شکی نیست . چنانکه به عنوان مثال ما دوبرابر کشورهای سرد سیری روسیه و سوئد در هر متر مربع ساختمان انرژی مصرف می کنیم اما واقعیات دیگری نیز وجود دارد که به مسؤلیت اجتماعی شرکتها و صنایع دولتی و خصوصی بر می گردد .اگر مصرف سوخت کل کشورهای صنعتی را بر تعداد اتومبیل های آنها تقسیم کنیم به هر اتومبیل در اروپا روزانه دو لیتر و در آمریکا چهار لیتر بنزین می رسد . در حالی که این رقم در ایران یازده لیتر به ازای هر اتومبیل است . مشخص است که این آمار حاکی از وجود انبوهی از خودروها در کشور است که پر مصرفند و مسؤلیت اجتماعی کارخانجات خودرو سازی برای تولید خودروهای کم مصرف و یا بخشهایی که باید برای معضل خودورهای پر مصرف فکری کنند را نشان می دهد . آمارهای دیگری نیز وجود داردکه در برخی از کشورهای دنیا بین یک یا دو بشکه نفت مصرف می شود تا معادل هزار دلار تولید صورت بگیرد در حالی که در ایران این رقم به ۶/۱۳ دلار بشکه میرسد.آیا اینکه ما بیش از مصرف روزانه ترکیه گاز همراه با نفت می سوزانیم و دیگر اینکه از خوراک تحویلی به پلایشگاه , ۵% آن به مصرف سوخت خود پالایشگاه می رسد در حالی که این نسبت در دنیا بین یک تا دو درصداست همچنین تقریباً تمام صنایع کشور نیز به طور متوسط دوبرابر شاخص های جهانی انرژی مصرف می کنند به همین علت است که با این روند مصرف ممکن است ناچار شویم تمام تولید نفت خود را به جای صادر کردن , روانه بازار داخلی کنیم تا نیازهای داخلی کشورمان را تأمین کنیم

خطر سابقه مصرف مواد آلاینده محیط زیست

زمانی سوار شدن بر خودروهای بزرگ هشت سیلندری و استفاده از انبوه لوازم مصرفی نشانه پیشرفت تلقی می شد . اما چند سالی است درست مصرف کردن به خاطر حفظ محیط زیست ارزش تلقی می شود و محیط زیست دیگر واژه ای تفننی نیست . به طوری که افکار عمومی از دولت ها و شرکتها می خواهند برای حفظ زمین و سلامت عمومی در قبال حفظ محیط زیست مسئولیت بپذیرند، پذیرش مسئولیت اجتماعی از سوی مردم و دولت ها و شرکتها در قبال محیط زیست به این معنی است که همگی در نحوه مصرف منابع تجدید نظر نموده و درجهت کاهش مصرف اقدام نمایند .
در واقع واژه هایی نظیر شهرسازی سبز ، تولید سبز ، مسافرت سبز و ;. که مدتی است در جهان کاربرد زیادی پیدا کرده است با همین هدف به وجود آمده اند . منظور از بکاربردن این ترکیبات لغوی ، نشان دادن توجه بیشتر به حفظ محیط زیست است . در مسافرت سبز گردشگران می کوشند از آب و انرژی کمتری استفاده کنند و به طبیعت صدمه نزنند. در تولید سبز کارخانجات تلاش می کنند مواد آلاینده کمتری وارد محیط زیست کنند و می کوشند تا برای تولید به میزان بیشتری از مواد بازیافتی استفاده کنند در شهر سازی سبز هم بناها به گونه ای ساخته می شوند که انرژی و آب کمتری نیاز داشته باشند به این ترتیب شکل معماری ساختمانها در شهرسازی سبز تغییر می کند و نتیجه آن کاهش مصرف انرژی میباشد.
مدیریت مصرف انرژی برق
مدیریت محیط زیست در ساده ترین شکل خود باید سه وظیفه را شامل تشخیص اهداف ،تعیین امکان تحقق آنها و تدوین واجرای راهکارها برای انجام اموری که برای اصلاح الگوی مصرف امکان پذیر باشد در نظر بگیرد برای اجرای راهکارهای نوین مدیریت محیط زیستی باید توجه کرد که در محیط کار همه چیز قابل تغییر است از تمایلات دست اندرکاران محیط زیست گرفته تا نظرات عمومی و قابلیتهای بشری لذا مدیر محیط زیستی باید انعطاف پذیر سازشگر و با ذکاوت باشد .
مدیریت محیط زیستی علاوه بر پیش بینی هایی که در زمینه اجرای موارد مورد نظر کارشناسی دارد باید متکی بر دستاوردهای پذیرفته شده علمی استفاده از تکنیکهای مدل سازی , شبیه سازی و تخمین باشد و به این وسیله مشکلات را شناسایی و مکانیسم های جبرانی را محقق کنند.
هم اکنون مدیریت محیط زیستی می تواند با ابزارهای مدیریتی نوین فرایندهای نظارت , جمع آوری اطلاعات , ارزیابی میزان اثرات ، پردازش اطلاعات , تصمیم گیری و ارتباطات وضعیت مصرف انرژی ودیگر منابع را بهبود بخشد به طوری که مدیران محیط زیستی همواره با مسائل د

ر حال رشدی روبرو هستند و به این دلیل نیاز به امکانات کمکی بیشتری دارند دنیای امروز که بدون حفظ منابع زیستی معنی ندارد به سمتی پیش می رود که مدیران محیط زیستی باید هر چه بیشتر از روشهای تصمیم گیری سنتی دور شده و به روش پیش بینانه نزدیک شوند این در حالی است که امروزه در جوامع بشری توسعه با بکارگیری انرژی بیشتر میسر می شود و د

ر روند توسعه انسان خصوصیات فیزیکی , شیمیایی , بیولوژیکی , اجتماعی و سنتی محیط خود را دگرگون می کند و این امری اجتناب ناپذیر است .
تولید انتقال و مصرف انرژی اثرات مهمی را در محیط زیست زمین بر جای می گذارد امروزه سیاستهای تولید و به کارگیری انرژی در مسائل محیط زیستی , محلی و منطقه ای نقش محوری را بر عهده دارند بنابراین ضرورت تعیین رابطه پیچیده مسائل محیط زیستی با انرژی بیش ار پیش ملموس شده است .
پیشرفت و توسعه جوامع پیشرو با استفاده از انرژی در مقیاس وسیع به منظور تقویت سیستم تولید مدرن میسر شده است . به طوری که انرژی زیر بنایی قویی را برای پیشرفت اقتصادی بنا می نهد و نقش تعیین کننده ای در زندگی بشر دارد از آغاز تاریخ بشر در مقیاس جهانی بار فراوانی را به محیط زیست تحمیل کرده و نباید اجازه داد که صدمه به محیط زیست جهانی که بشر بقا و حیات جهانی خود را مرهون آن می داند به نقطه ای برسد که راه بازگشت و جبرانی وجود نداشته باشد و بهترین راهکار اصلاح الگوی مصرف از طریق مبانی علمی و پژوهشی می باشد به این سبب است که تولید کنندگان و مصرف کنندگان انرژی باید در خصوص نقشی که انرژی برای دستیابی به توسعه پایدار به عهده دارد , عمیقاً تفکر کنند . در این خصوص حفظ محیط زیست که قابل جایگزینی نیست باید بطور جامع مد نظر قرار گیرد و سعی شود چرخه نابهنجاری که بیشتر به دلیل مصرف نا صحیح به شکل چرخه رشد اقتصادی , استفاده از انرژی ومشکلات محیط زیستی رشد یافته , از میان برود
در زمان فعلی انرژی در حیات اقتصاد صنعتی جوامع , نقش زیر بنایی را ایفا می کند , به این معنا که چنانچه انرژی به مقدار کافی و به موقع در دسترس باشد , توسعه اقتصادی نیز میسر خواهد بود . منابع خدادادی در کشور ایران با قیمتهایی نازل تر از دیگر کشورها و با سهولت بیشتری به مصرف کننده عرضه می شود .
میزان مصرف و اتلاف انرژی در ایران به مراتب بالاتر از کشورهای صنعتی است و وضعیت مصرف انرژی در کشور ایران با اصول مربوط به ارتقای بهره وری و بازدهی انرژی در جهان مغایرت دارد .
آیا بهره برداری به این شکل ادامه خواهد داشت ؟ یا مسولان دلسوز نظام باید به دنبال راهکارهایی در راستای اصلاح الگوی مصرف باشند ؟ مسلم

ا منابع انرژی مانند تمامی پدیده های طبیعی دیگرکه در حال کاهش هستند و از آنجایی که دیگر حتی تصور زندگی عادی انسان امروزی بدون استفاده از منابع انرژی ممکن نیست بحران احتمالی را قبل از وقوع باید از طریق مدیریت محیط زیستی و اصلاح الگوی مصرف تلاش کرد و حل نمود . و همزمان با توسعه فناوری های نوین به سر

مایه گذاری در روشهای استفاده بهینه از انرژی و گسترش آنها فکر و سپس عمل کرد .
مصارف انرژی
سوخت مصرف سالانه انرژی در ایران معادل ۲۵۰میلیون تن (میلیون لیتر) در روز است . مطالعات شرکت بریتیش پترولیوم مصرف انرژی در ایران را بسیار بیشتر از کشورهایی می داند که از نظر توسعه یافتگی در سطح بالاتری نسبت به ایران قرار دارد . این گزارش , مصرف ایران را در مرتبه سیزدهم کشور جهان می شمارد . صاحب نظران مصرف بالای سوخت خودرو را به علت عدم بهره گیری از خدمات عمومی و ارزانی سوخت را از علل این موضوع می دانند . میزان سرانه سوخت خودروهای آلمانی۲ الی۲/۵ لیتر است و در ایران ۱۰الی۱۱ لیتر است . در حالی که بیش از نیمی از بنزین کشور وارداتی است .
مصرف بی رویه به علت ارزانی و عادت به مصرف غیر صحیح باعث اتلاف انرژی کشور و طی رویه ای غیر دینی در فرهنگ عمومی شده به گونه ای که ممکن است منازل مردم که با صرف سوخت بیش از حد گرم شود , برای تعادل حرارت منزل پنجره ها نیز باز شده و سرمایه ملی به هدر برود . در این جهت باید دولت کنترل لازم را معمول دارد و اتلاف گرمایی در ساختمان ها با نظارت های فنی به حداقل برسد و فرم ها و استانداردهای وسایل گرمایی و سرمایی و نوع گرمایی وسرمایی و نوع پنجره ها درها , منافذ باید با نظارت فنی تابع استاندارد قرار گیرد.
برق مصرفی توسط آموزش رسانه ای نیاز است تحت کنترل های غیر انسانی هوشمند قرار گیرد و با زمان محدود کنترل گردد .
مصرف برق مصرفی خیابان ها با کنترل های فتوسل هوشمند باید به صورت مضاعف تحت کنترل واقع شود . عمدتا در مناطق وسیعی از یک شهر به سبب خرابی حساسه موجود انرژی با اندازه زیاد و به مدت زیاد تا زمان تعمیر به هدر می رود .
تبدیل انرژی در کارخانه های قدیمی و مناطق تجاری باید تحت کنترل در آید تا انرزی ارزان بی جهت مصرف نشود . به علت ارزانی گاز مغازه های تجاری در زمستان ضمن روشن کردن گاز در مغازه را باز نگه می دارند و از لامپ های پرنور بی سبب در روز استفاده می کنند .
صرفه جویی در مصرف انرژی