پرورش گاو و گاومیش

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 پرورش گاو و گاومیش دارای ۲۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پرورش گاو و گاومیش  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پرورش گاو و گاومیش،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پرورش گاو و گاومیش :

پرورش گاو و گاومیش

کاربرد نمره وضعیت بدن در مدیریت گله های گاو شیری

مقدمه:
در سال شش زمان کلیدی وجود دارد که وضعیت بدن دام باید مورد ارزیابی قرار گیرد.این زمان ها عبارتند از:اواسط دوره خشکی،زایمان، و تقریبا ۲۷۰،۱۸۰،۹۰،۴۵ روز بعد از شروع شیرواری.آنچه در زیر می آید به شرح اهداف معین در خصوص وضعیت بدن در هرکدام از این مراحل می پردازد.
دوره خشکی:

نمره ایده آل وضعیت بدن برای یک گاو خشک ۳۵ می باشد.برای حصول عملکرد و سلامتی مطلوب در مراحل اولیه شیرواری که در پی دوره خشکی می آید،وضعیت بدن باید حداقل ۳ و حداکثر ۴ باشد.
اثبات شده است که یک گاو در طی شیرواری چربی بدن را با بازده بیشتری نسبت به دوره خشکی ذخیره می کند.گاها یک گاو قبل از اینکه به نمره وضعیت قابل قبولی برسد،باید خشک گردد.از اینرو یک مدیر باید گاوهای خشک را به منظور اضافه وزن و حصول نمره وضعیت مطلوب تغذیه کند.بدیهی است که یک برنامه تغذیه ای حساب شده همراه با بازدیدهای مکرر برای بالا رفتن وضعیت بدن گاوهای خشک(البته بدون چاق شدن گاو)ضروری است.
علوفه خشک ساقه بلند و دارای کیفیت متوسط،بهترین خوراک علوفه ای برای گاوهای خشک به شمار می رود.علوفه با کیفیت بالاتر(از نظر انرژی و پروتئین)از قبیل سیلوی ذرت و هیلاژ یونجه باید با احتیاط و محدودیت بیشتری مصرف شوند تا از افزایش بیش از حد نمره وضعیت جلوگیری به عمل آید.
استفاده از علوفه با کمیت و کیفیت مناسب،مکمل های با انرژی پایین و فیبر بالا که حاوی مقدار کافی پروتئین،مواد معدنی و ویتامین ها باشد می تواند در مقادیر کنترل شده بمنظور دسترسی به افزایش نمره وضعیت بکار رود.
حذف چربی اضافه در گاوهای خشک هم با استفاده از محدود کردن انرژی دریافتی طی دوره خشکی،عملکرد بعد از آن را با مشکل مواجه نخواهد کرد.

اوایل شیرواری:
گاو باید طی اوایل دوره شیرواری مکررا مورد ارزیابی قرار بگیرد.وضعیت بدن گاو -از آنجا که منعکس کننده ی ذخایر انرژی بدن است-اثر عمده خود را روی سلامتی،تولید و باروری گاو شیری خواهد گذاشت.
اضافه وزن بیش از حد گاو یعنی نمره وضعیت بالاتر از ۴ خطر بزرگی محسوب می شود و ممکن است سبب ایجاد سندرم گاو چاق و مشکلاتی از قبیل سخت زایی،جفت ماندگی،عفونت های رحمی،تورم پستان،جابجایی شیردان،کتوز و تب شیر گردد.معمولا مقاومت گاو به استرس های زایمانی کافی نیست و اشتهای آن کمتر از آن است که پاسخگوی نیازهای اوایل شیرواری با

 تولید را می زند.این گاو ممکن است با مشکلات کمتری در زمان زایمان مواجه باشد اما عملکرد تولید مثلی و تولید شیر آن پائین تر از حد انتظار ما خواهد بود.
همانطور که در شکل نشان داده شده،یک گاو متوسط معمولا در ۴ تا ۶ هفتگی بعد از شروع شیرواری،به پیک تولید می رسد.اگر دریافتی خوراک(ماده خشک)توسط گاو کندتر از نیازهایش پیش برود،در ۹ تا ۱۱ هفتگی به پیک خواهد رسید.این وضعیت،گاو را برای چندین ماه پس از شروع شیرواری در بالانس منفی انرژی قرار خواهد داد؛به این معنی که دریافتی انرژی خوراک کمتر از بازده انرژی شیر تولیدی است.این گاو از چربی بافتی خود برای جبران این نقیصه استفاده خواهد کرد.
گاوی که شیرواری را در وضعیت لاغر شروع کند،ذخایر انرژی کمی دارد و پیک تولید پائین تری خواهد داشت.پیک تولید مستقیما با کل تولید شیر در گاوهای بالغ مرتبط است.برای هر یک کیلوگرم اضافی در تولید شیر(در حالت پیک) تقریبا ۲۰۰ کیلوگرم شیر بیشتری در کل دوره شیرواری حاصل می شود.
پائین بودن وضعیت بدن در زمان زایمان همچنین می تواند سبب پائین آمدن چربی شیر شود؛زیرا که در اوایل شیرواری نسبت بالایی از پیش سازهای چربی شیر،از ذخایر چربی بدن گاو منشا می گیرند.
گاو بالغ متوسطی که با وضعیت بدن مطلوب(۳۵ و حداکثر ۴) زایمان می کند،طی ۸۰-۶۰ روز اول با فرض سلامتی کامل،روزانه ۱-۰۵ کیلوگرم از بافت بدن خود را از دست می دهد.
یک کیلوگرم از بافت بدن(بیشتر به حالت چربی) می تواند ۴۹۲ مگاکالری(NEL)را تامین نماید.شیر با چربی ۳۵% نیز شامل حدود ۰۶۹ مگاکالری انرژی(NEL)در کیلوگرم است.بنابراین یک کیلوگرم از بافت بدن می تواند انرژی لازم برای تولید ۷۱ کیلوگرم شیر راتامین کند.از دست دادن ۷۰ کیلوگرم چربی در گاو بالغ متوسط،معادل تولید ۵۰۰ کیلوگرم شیر بیشتر از دریافتی انرژی جیره خواهد بود.
طی دو ماه اول شیرواری،گاو بالغ متوسط بین ۱۲-۱ از نمره وضعیتش را از دست می دهد،و تا هفته دهم نزدیک به وضعیت ۳ ثابت می ماند و تا روز نودم وضعیت از دست داده را بازیابی می کند.در این زمان،بالا بردن دریافتی انرژی جیره می تواند احتیاجات در حال کاهش انرژی شیر را پاسخ بگوید.این امر با دوره بازدید از فعالیت های فحلی،جفت گیری و تلقیح،مقارن است.
تجربه و تحقیق نشان داده است که گاوهای در حال اضافه وزن(در بالانس مثبت انرژی)در زمان سرویس،نرخ آبستنی بالاتری نسبت به گاوهای در حال کاهش وزن دارند.نمره وضعیت بین ۲۵ و ۳۵ برای بازده تولید مثلی مطلوب،کافی است.

مصرف پائین انرژی در اوایل شیرواری می تواند روزانه منجر به ۲-۱۵ کیلوگرم سوزش چربی گردد.این امر خطر تجمع چربی در کبد گاو را بالا می برد و می تواند سبب کتوز شود.همچنین حساسیت گاو به بیماری زیاد شده و بازگشت به استروس به تاخیر افتاده و باروری پائین می آید.
گاوهای اوایل شیرواری حدود ۱۰% کمتر از گاوهای سطح مشابه تولید در اواسط شیرواری ماده خشک مصرف می کنند.بنابراین تامین پروتئین کافی برای پاسخگویی به احتیاجات پیک تولید به این معنی است که محتوای پروتئینی جیره در محدوده ۲۰-۱۸ درصد ماده خشک آن باشد.در

حالت ایده آل ۴۰% پروتئین باید عبوری باشد تا از تجزیه شکمبه ای گذر کرده و آمینواسیدهای دخیل در تولید شیر را فراهم آورد.
درهر صورت باید بین مقادیر زیاد مواد دانه ای(نشاسته)با قابلیت هضم بالا و قابلیت تخمیر سریع برای تامین انرژی با علوفه فیبری به منظور نگهداری عملکرد شکمبه و سنتز چربی شیر تعادل برقرار باشد.
جیره باید به گونه ای باشد که ۷۵-۷۲ درصد کل مواد مغذی قابل هضم(TDN) و ۱۶۷-۱۶۱ مگاکالری در کیلوگرم انرژی خالص شیرواری(NEL)تامین نماید.کل سطح فیبر جیره باید بین ۱۹ و ۲۱ درصد فیبر شوینده اسیدی(ADF) و بین ۲۵ و ۲۸ درصد فیبر شوینده خنثی(NDF)باشد.حداقل ۲۱% کل ماده خشک جیره باید از NDF علوفه تامین شود.برخی از علوفه ها باید بصورت خشک باشند تا بالاترین عملکرد شکمبه را داشته باشیم.
اواسط شیرواری:
وقتی ۱۸۰ روز از شیرواری گذشت،ارزیابی وضعیت بدن باید مؤید این نکته باشد که گاوها در حال بازسازی آن دسته از ذخایر چربی بدنشان هستند که در اوایل شیرواری از دست رفته بود.در این مرحله از شیرواری،نمره های وضعیت باید برای پرتولید ترین گاوهای گله ۳ و برای گاوهای متوسط شیر بین ۳۵-۳ باشد.ممکن است نمره وضعیت گاوهای کم تولید از ۳۵ بالاتر رفته باشد که در این حالت باید تغذیه آنها با مدیریت دقیقتری انجام شود تا از چاقی جلوگیری به عمل آید.
اواخر شیرواری:
نمره وضعیت بدن در ۲۷۰ روزگی بعد از شروع شیرواری بایستی ۳۵ باشد.در طی این مدت،گاوهای کم تولید تمایل به افزایش بیش از حد نمره وضعیت دارند و ممکن است نمره ۴ یا بیشتر را نشان بدهند.این امر بخصوص زمانی رخ خواهد داد که مقادیر زیادی سیلوی ذرت در جیره استفاده شود؛و همچنین زمانی که در خصوص مصرف کنسانتره محدودیتی به عمل نیامده باشد.
بیش از حد بودن وضعیت بدن در گله های دارای سیستم فری استال که با جیره کاملا مخلوط شده(TMR) تغذیه می کنند و گاوها با توجه به میزان تولیدشان گروه بندی نشده اند نیز دیده می شود.
در گله هایی که فاصله گوساله زایی بیش از حد معمول،دوره تولید کم و/یا دوره خشکی را طولانی می کنند،بسیاری از گاوها بیش از حد چاق می شوند.در این وضعیت،مدیریت پرورشی نیازمند بهبود است.
تلیسه های شکم اول:
وضعیت بدن مطلوب برای تلیسه های شکم اول نزدیک به ۳ است.تلیسه های با نمره بیشتر از ۳ احتمالا سختزایی داشته اند. مدیریت تلیسه های شکم اول متفاوت از دیگر هم گله ای های مسن ترشان انجام می گیرد.باید توجه داشت که آنها در زمان زایمان ۱۵۰-۱۰۰ کیلوگرم کمتر از گاوهای مسن تر گله وزن دارند.مقدار کنسانتره ی روزانه آنها باید طوری تنظیم شود که نسبت علوفه ب

ه کنسانتره بدرستی رعایت شود تا از مشکلات ناشی از سوء عملکرد سیستم گوارشی جلوگیری به عمل آید.
تلیسه های شکم اول پایداری بیشتری از هم گله ای های مسن تر خود نشان می دهند.تلیسه های شکم اول در اواسط شیرواری به طور متوسط ماهانه افتی معادل ۴ درصد نشان می دهند که این در گاوهای مسن تر،۸ درصد می باشد.در اواخر شیرواری،تلیسه های شکم اول ماهانه ۸-۶ درصد افت نشان می دهند که این رقم برای گاوهای دیگر ۱۴-۱۰ درصد می باشد.این پایداری بالا حاکی از آنست که دریافتی انرژی در تلیسه ها در جهت ایجاد ذخایر چربی بدنی،هیچگاه مانند گاوهای مسن تر نیست.
گاوهای شکم اول و دوم در طی اواسط و اواخر شیرواری و دوره خشکی احتیاج زیادی به انرژی برای رشدشان دارند.این گاوها باید طی دو دوره شیرواری اول خود،۷۵-۵۰ کیلوگرم افزایش وزن پیدا کنند تا به وزن بالغ برسند.برای اطمینان از اینکه مواد مغذی اضافی مورد نیاز برای رشد تامین شده اند،توصیه ی استاندارد این است که کنسانتره بیشتری به این گاوها داده شود.طی اواسط و اواخر شیرواری،گاو شکم اول باید ۱۰ درصد و گاو شکم دوم باید ۵ درصد کنسانتره بیشتری از آنچه مورد نیاز است برای تولید شیر و افزایش وضعیت بدن دریافت کند.
مدیریت درست بالانس انرژی طی شیرواری و چرخه ی تولید یک گاو شیری می تواند به طور چشمگیری ظرفیت آنرا برای بهره وری افزایش دهد.

پدیده های نوین استراتژی های جدید را برای گاو نزدیک زایمان توصیه می کند:

گاوها هرچه به زمان زایمان و آغاز دوره شیر دهی جدید نزدیک تر می شوند دچار تنش یااسترس بیشتری می شوند . در خلال این دوره ی انتقال بسیاری تغییرات بیولوژیکی جهت مراحل مختلف زایمان و شروع شیر دهی رخ میدهد و البته تغییرات عمده تری در روش مدیریت این دوره نیز انجام می شود که مزید بر استرس های بیولوژیکی می باشد .
همانگونه که همگان قبول دارند دوره ی انتقال دوره ی بسیار حساس در جهت پیشگیری از مجموعه مشکلات دام می باشد . با وجود تلاش بسیار حساس در جهت پیشگیری از مجموعه مشکلات دام می باشد . با وجود تلاش بسیار متخصصین عملی تغذیه ی گاو و محققین دانشگاهی مشکلات اوایل دوره ی شیر دهی همچنان وجود دارد . یک توصیه عملی بسیار معمول این که دریافت مواد غذایی توسط دام را قبل از زایمان باید تحت نظر گرفت . دریافت غذا به ویژه در هفته ی آخر قبل از زایمان یک مسئله طبیعی است .
سه هفته قبل از زایمان دریافت ماده ی خشک گاو وتلیسه ی شکم اول حدود ۹/۱ و۷/۱ درصد وزن بدن آن می باشد ولی تفاوت های عمده ای از یک گله تا گله دیگر از نظر در یافت ماده ی خشک دیده شده است . متاسفانه زمانی که نیاز گاو به مواد غذایی جهت رشد جنین و آماده شدن سیستم پستانی برای دوره ی شیر دهی بعدی افزایش می یابد اشتهای گاو کاهش پیدا می کند . به همین علت توصیه ی افزایش دادن دریافت ماده ی خشک (مواد غذایی) به نظر منطقی می آید.
حدود ۱۰ سال قبل تحقیقی انجام دادیم که در آن گاوهایی که به طور طبیعی قبل از زایش کاهش دریافت غذایی داشتند با گاوهایی که به طور دستی تغذیه ی اجباری شدند (به صورتی ک

ه دریافت ماده ی خشک آنها کاهش نیافت ) مقایسه گردیدند گاوهایی که به طور اجباری تغذیه شده اند تمام پس مانده ی آخور آنها به صورت دست ی وارد شکمبه آنها شد (از طریق فیستول بادریچه ی تعبیه شده ). شکل شماره ۱ دریافت ماده خشک ۲ گروه گاو را نشان می دهد در مقایسه گاوهائی که تغذیه اجباری داشتند و دریافت ماده خشک آنها کاهش نداشت وضعیت آنها پس از زایمان بهتر از گروه شاهد بود . چربی کمتری در کبد و کتون کمتری در خون داشتند و آنها شیر بیشتر و با درصد چربی بالاتری تولید کردند . برداشت منطقی از این تحقیق افزایش مقدار در یافت ماده ی خشک در قبل از زایمان بود و این توصیه پیغامی بود که از آن زمان ما به دامدار دامپزشک و متخصص تغذیه ارسال می کردیم .
شواهد قوی وجود دارد که احتمال برداشت دیگری از نتایج تحقیق فوق را تقویت می کند . تحقیقاتی در دانشگاه ایلینویز و اخیراً در دانشگاه فلوریدا انجام گردیده که نتیجه گیری جدیدی را عرضه می کند و آن این محدودیت تغذیه در دوره ی انتقال (دوره ی خشکی ) به خوبی تغذیه اجباری یا تغذیه آزاد پاسخ داده است . شکل شماره (۲) منحنی دریافت ماده ی خشک با محدودیت را نشان می دهد . دقت کنید که دریافت ماده ی خشک تغذیه با محدودیت و تغذیه گروه شاهد (طبیعی) در قبل از زایمان برابر است . تحقیق دانشگاه ایلینویز نشان داد که چربی کبد گاوهای تغذیه شده با روش محدودیت کمتر بوده و پس از زایمان دریافت ماده ی خشک آن ها بالاتر رفته است .
جهت دستیابی به پاسخ واقعی نیاز به بررسی مجدد نتایج مطالعه ی تغذیه اجباری و تحقیقات انجام شده در دانشگاه های ایلینویز و فلوریدا داشتیم .
پس از بررسی نتایج تحقیق قبلی خود که در آن گاوها به روشی تغذیه شده بودند که موجب تفاوت فاحشی در دریافت ماده خشک گاوهای خشک نزدیک زایش گردید به این نتیجه رسیدیم که نتایج تحقیق ما هیچ گونه رابطه ای میان میانگین دریافت ماده ی خشک ۳ هفته ی آخر آبستنی و مقدار چربی جمع شده در کبد پس از زایمانرا نشان نداد ولی رابطه معنی داری را بین کاهش دریافت غذا در سه هفته آخر آبستنی و مقدار چربی جمع شده در کبد پس از زایمان گاوها را نشان داد . بدین معنی که هر چه دریافت غذا کاهش بیشتری داشت جمع شدن چربی در کبد بیشتر بود . در تحقیق اولیه ی ما تغذیه ی اجباری به ما این امکان را داد که دریافت غذا را به حداکثر برسانیم وهمچنین در جهت پیشگیری از کاهش دریافت مواد غذایی در قبل از زایمان کمک زیادی کرد و اکنون با پدیده های نوین توصیه می گردد بالا بردن دریافت غذا به سمت حداکثر جهت سلامتی و تولید خوب گاو پس از زایمان ضروری نیست . شاید بهتر باشد در دوره ی قبل از زایمان سعی و تلاش در جهت دریافت مواد غذایی شود تا بالا بردن دریافت مواد غذایی .
در یافت بالاتر ماده ی خشک زیان آور نیست و نباید علیه این کار تبلیغ گردد ولی اگر گاوها نتوانند مقدار دریافت ماده ی خشک را در خلال دوره ی زایمان ادامه دهند در معرض خطر بیشتری قرا ر خواهند گرفت . پر واضح است که امکان نگهداری اشتهای کل گاوها وجود ندارد و متاسفانه

تحقیقات کافی در این خصوص وجود ندارد تا بتوان استراتژی مناسبی را در جهت جلوگیری از کم شدن دریافت ماده ی خشک ارایه نمود . تنها توصیه های منطقی را می توان قبول کرد و بکار برد . در دوره ی قبل از زایش یا دوره ی خشکی نزدیک زایمان به طور طبیعی گاو غذای کمتر می خورد بنابر این پیشگیری از هر مسئله ای که باعث کاهش بیشتر دریافت غذا گرددبسیار مهم و حیاتی است .

مهم ترین نکات جهت یادآوری :
– جایگاه گاوهای نزدیک زایمان را متراکم نکنید . این مشکل معمول گاوداری هاست به ویژه گاوداریهای توسعه یافته و در تهیه ی جایگاه مناسب جهت گاوهای در حال انتقال موفق نشده اند . تراکم جمعیت در جایگاههای با Free-stall 90% تعداد جایگاه آزاد انفرادی است . در جایگاه های بدون free-stall و باز حدود ۳۰ متر مربع (مسقف و آزاد )برای هر گاو باید در نظر گرفته شود .
– از جابه جایی بیش از حد پیشگیری کنید . محیط های جدید و گروه جدید گاو ایجاد تنش می کند . داشتن گروه های متعدد لزوماً یک حسن نیست . به ویژه از جابه جایی گاو وتلیسه قبل از زایش باید اجتناب شود .
– گاو و تلیسه را در صورت امکان جدا از هم نگهدارید . با این که حساسیت تلیسه نسبت به گاو در برابر مشکلات کم تر است ولی اگر در محل غذاو آخور قادر به رقابت با گاو نباشد با جدا سازی آنها این مسئله ایجاد مشکل نخواهد کرد .
– از تغییر شدید جیره ی غذایی اجتناب گردد . به خصوص از افزودن ناگهانی مواد غذایی که خوش خوراک نیستند از قبیل (پودر خون چربی) جلوگیری شود . دوره ی انتقال زمان خوبی جهت تغذیه دام با علوفه ی خراب یا کپک زده نیست .
– از غذای کاملاً مخلوط جهت تغذیه ی گاوهای نزدیک زایش استفاده گردد تا قابل جدا سازی و و انتخاب گاو نباشد .
بدین وسیله از مصرف نشاسته و کنسانتره بیش از حد جلوگیری خواهد شد و حتی مواد غذایی غیر خوش خوراک را به این روش می توان به گاو خوراند .
– از تنش گرمایی جلوگیری کنید . به طور معمول به گاوهای شیری از این نظر رسیدگی می شود و نباید گاوهای نزدیک زایمان را فراموش کنید .
– آب تازه و به مقدار کافی در اختیار گاوها قرار دهید . روش تغذیه محدود کننده ی مقدار غذا یک امتیاز است به خصوص برای گاودارا نی که نمی توانند مقدار بالای دریافت غذا در گروه گاوهای نزدیک زایمان را انجام دهند و یا گاودارانی که ترجیح میدهند به طور اجبار دریافت ماده غذایی را بالا ببرند . با محدود نگه داشتن در یافت غذا احتمال کاهش شدید اشتها و دریافت ماده ی خشک در نزدیک زایمان افزایش می یابد . از نقطه نظر علمی کاربردی محدود کردن در یافت غذا بسیار ساده و قابل انجام است و تنها با افزایش فیبر انجام می شو د . تعداد زیادی مطالعه و تحقیق نشان داده اند که دریافت غذا توسط گاو نزدیک زا Close-up ارتباط زیادی به مقدار فیبر جیره دارد . برای موفق شدن در محدود کردن غذای دریافتی باید غذا را در آخور ها با گردن گیر و یا در Stanchion انجام داد . در صورتی که تغذیه به طو ر گروهی انجام شود رقابت موجب خواهد شد که تعدادی گاو غذای بسیار محدودی در یافت کنند و تعدادی دیگر به طور غیر محدود غذا بخورند . متاسفانه به اندازه کافی مطالعه و تحقیق در این رابطه که سطح فیبر جیره و مقدار جیره ی گاو های نزدیک زا چقدر باشد تا با کمترین استرس و به آرامی دوره ی انتقال توسط گاو طی شود انجام نشده ولی به هر حال مدارک کافی وجود دارد که اشاره به تغذیه ی جیره با انرژی بالا (برای گاو close-up (Mcal/nei/b/dm 0/72-0/70 (34-40 درصد کربوهیدرات غیر فیبری NFC و حداقل

۳۲/۰ NFC )که البته این توصیه صد درصد و تضمین علیه حل مشکلات پس از زایش نیست. پیدا کردن راه و روش صحیح برای گله ی شما همیشه ساده نمی باشد ولی اجازه ندهید که چند مشکل کوچک سد راه شما جهت رسیدن به پاسخ صحیح شود
اثر طول دوره ی روشنایی روزانه و هورمون رشد (تروپست)بر تولید شیر در گاوها:

هورمون رشد که هورموند سوماتوتروپیک یا سوماتوتروپین (BST) نیز نامیده میشود در گونه های مختلف بین ۱۷۸ تا ۱۹۶ اسید آمینه داشته و با تاثیر گذاری بر روی همه ی سلول های بدن به ویژه استخوان و ماهیچه برای ادامه ی رشد خطی بدن لازم است . این هورمون از قسمت قدامی غده ی هیپوفیز ترشح میشود وحدود ۳۰ تا ۴۰ درصد سلولهای این ناحیه از نوع سوماتوتروپ هستند که هورمون رشد را ترشح میکنند . ترشح زیاد این هورمون پیش از بلوغ موجب رشد بیش از اندازه استخوانها شده و حالت ژیگانتریزم را به وجود می آورد در حالی که ترشح زیاد پس از بلوغ باعث ناهنجاری های آکرومگالی که با پهن شدن استخوانها همراه است خواهد شد و کمبود آن طی دوران ابتدایی زندگی باعث بروز ناهنجاریهایی در رشد و کوتولگی می شود .
اثر متابولیک هورمون رشد :
از جمله اثرات متا بولیک می توان به ذکر موارد زیر اکتفا نمود :
۱- افزایش میزان سنتز پروتئین در کلیه سلولهای بدن که اثر را با افزایش در سرعت انتقال اسیدهای آمینه به سلول بدن اعمال می کند وموجب افزایش سنتز پروتئین ونگهداری ازت در بدن میشود .
۲- افزایش فراخوانی اسیدها ی چرب از بافت چربی افزایش اسیدهای چرب آزاد در خون و افزایش استفاده از اسیدهای چرب برای تولید انرژِی
۳- کاهش میزان مصرف گلوکز در سراسر بدن.این هورمون سبب کاهش چربی در لاشه و افزایش میزان گلوکز خون نیز میگردد به این ترتیب در واقع هورمون رشد پروتئین های بدن را افزایش میدهد ذخایر چربی را به مصرف می رساند و کربوهیدرات ها راحفظ می کند . دراین مقاله مشخص خواهد شد که روش های مختلف نوردهی مصنوعی به همراه تزریق هورمون رشد (سوماتوتروپین گاوی)بر روی گاوهای شیری تا چه حد می تواند در افزایش تولید شیر چربی تصحیح شده (FCM) پروتئین و لاکتوز شیر نقش داشته باشد . در آزمایشی به مدت ۱۴۰ روز بر روی ۴۰ گاو شیری که از لحاظ شیر دهی (DIM) با هم برابر بوده و بیشتر از ۷۰ روز از تولید شیر آنها می گذشت با استفاده از ۴ گروه آزمایشی که شامل : دوره ی روشنایی روزانه ی طبیعی روشنایی روزانه ی طبیعی به همراه تزریق عضلانی روزانه ۱۴ میلی گرم هورمون روشنایی طولانی (۱۸ ساعت روشنایی و ۶ ساعت تاریکی مطلقاز ۵ صبح لغایت ۲۳) روشنایی طولانی به همراه تزریق عضلانی روزانه ۱۴میلی گرم هورمون بودانجام شد مشخص شد که استفاده از ۱۸ ساعت روشنایی ۶ ساعت تاریکی در مقابل حالت معمول روشنایی میتواند به مقدار ۹/۱ کیلو گرم در روز فاکتور تصحیح چربی شیر را افزایش دهد . این در حالی است که استفاده از ساعت های بیشتر روشنایی طی روز به همراه تزریق هورمون می تواند فاکتور تصحیح شیر را تا ۷/۷ کیلوگرم در روز افزایش دهد. تولی

د شیر بیشتر و تداوم شیر دهی از جمله راههای رسیدن به آن استفاده از اثر تحریکی ترشح شیر (شیر سازی ) از تزریق هورمون می تواند باشد . در این مقاله مشخص شد که استفاده از روشنایی طولانی نسبت به روشنایی طبیعی میتواند شیر را در ۸ تا ۱۰ درصد در گاوها افزایش دهد و بیش از ترکیب روش های ۳ بار دوشش روزانه و تزریق ۱۴ میلی گرم هورمون رشد (تروپست)سبب افزایش افزایش تولید شیر خواهد شد . به طوری که در سایر کتابها و مقالات نیز به این موضوع اشاره شده است که تزریق هورمون به گاوهای شیر ده سبب افزایش تولید شی

ر شده و استفاده از این هورمون به همراه پرولاکتین جهت رشد پستانها ضروری است وتداوم شیر دهی در گاو نیز بیشتر به این هورمون وابسته است . افزایش ماده خشک مصرفی (DMI) در گروه هایی که از ۱۸ ساعت روشنایی در روز استفاده می کردند نسبت به روشنایی معمولی مقدار ۸۰۰ گرم در روز بود و در همین شرایط به همراه استفاده از هورمون رشد مقدار ماده ی خشک مصرفی تا ۲ کیلوگرم در روز افزایش داشت .
مطلب فوق میتواند یکی از دلایل افزایش در تولید شیر متعاقب مصرف خوراک بیشتر باشد . در حال حاضر نتایج آزمایشها نشان میدهد که استفاده از هورمون و یا طول روشنایی روزانه ی بیشتر هر کدام به تنهایی می تواند منجر به تولید بیشتر شیر شود ولی از ترکیب این دو روش با هم نتایج بهتری حاصل میشود . استفاده از هورمون رشد با جا به جایی ذخیره ی انرژی در بدن گاوهابه افزایش شیر کمک میکند و هر گونه کاهش در بالانس انرژی را توسط افزایش در مصرف ماده ی خشک جبران میکند .
همچنین در کل روش های مورد استفاده ی آزمایشی تفاوتی از نظر آماری در لاکتوز و پروتئین شیر مشاهده نمی شود .

نتیجه :
استفاده از دوره ی روشنایی طولانی هورمون رشد به طور مستقل سبب افزایش در تولید شیر گاوهای شیر ده بود. نتایج مطالعات کنونی پیشنهاد کرد که ترکیبی از روشهای فوق به همراه ۳ بار دوشش روزانه تاثیر به سزایی روی تولید شیر تحریک وترشح شیر و افزایش در ماده ی خشک مصرفی داشته است .
نکات کاربردی در مدیریت تغذیه ای گاو های شیری:

سطح درآمد یک واحد گاوداری بستگی به میزان تولید و هزینه های آن دارد که از این میان خوراک مصرفی با حدود ۶۵-۶۰ درصد بیشترین نسبت هزینه هارا به خود اختصاص می دهد. بنابراین هر چقدر گاوهایی با ظرفیت های تولیدی بیشتری نگهداری شده و زمینه ی بروز توانایی های آنها نیز مساعد گردیده و هزینه های غذایی کاهش یابد حرفه ی گاوداری از سود آوری بیشتری برخوردار خواهد بود .
مدیران موفق واحد های تولید دامی با عجین نمودن هنر و تجربه ی گذشتگان با علوم پیشرفته ی تغذیه ای امروزی که آمیزه ای جالب توجهی را تحت عنوان مدیریت تغذیه ای به وجود آورده اند که با کاربرد علمی این برنامه ها در مزارع دامپروری و با سود آورنمودن این بخش تولیدی برای سرمایه گذاران این واحد ها که زمینه ی مطمئنی در رابطه با تضمین اقتصادی فعالیتشان فراهم می آورند . مدیران مذبور عمده علت موفقیتشان را علم وعلاقه به زمینه ی مورد فعالیت و تحت نظر گرفتن نکات ریزی می دانند که اگر چه ساده و عملی هستند ولی اغلب از دید افراد پنهان مانده و یا به مورد اجراگذاشته نمی شوند . در ذیل به تعدادی از آنها که می توانند در زمینه ی تغذیه کاربردی گاوهای شیری مفید و سودمند باشند که اشاره می شود :
نکات عمومی در تغذیه گاوهای شیری :

۱- گاوها را بر اساس مرحله ی شیرواری یا میزان تولید که دسته بندی نموده و و بر اساس نیازهایشان تغذیه نمایند .
۲- در طول سال از برنامه ی تغذیه ای که اقتصادی و متعادل شده باشد و بتواند نیازهای حیوان را برآورده نماید استفاده کنید .
۳- جهت مصرف حداکثر میزان خوراک اختصاصی که خوش خوراکی جیره مد نظر بوده و برای این منظور از اقلام خوراکی متنوع و با کیفیت خوب استفاده نمایید .
۴- دستگاه گوارش گاوها از قسمت های بسیار فعال بدن هستند برای کار بهتر این دستگاه از دادن مواد معین غافل نباشید .
۵- دفعات خوراکی دادن به گاوها را تنظیم نموده و مطابق برنامه عمل نمایید .
۶- گاوها علاقه خاصی به استفاده از علوفه های تازه و آب دار دارند که در صورت در دسترس و ارزان بودن در تغذیه ی آن را به کار ببرید .
۷- ترکیبات مواد مغذی اقلام خوراکی متنوع و متغییر است . با آنالیز آزمایشگاهی آنها از اجزای مواد مغذی جیره ی فرموله شده اطمینان حاصل نمایید .
۸- آب تمیز که سالم و گوارا به صورتی دائمی در اختیار گاوها قرار دهید

۹- شرایط محیطی مناسبی به خصوص در فصول تابستان و زمستان برای گاوها فراهم نمایید .
۱۰- هر گونه تغییری در جیره ی غذایی را به تدریج به انجام برسانید .
۱۱- از جیره های مخلوط استفاده کنید (کنسانتره –علوفه )

۱۲- ضمن خشبی بودن علوفه ی مصرفی که قلعه های خرد شده علوفه ریز باشد .
۱۳- تدابیر لازم جهت به حد اقل رسانیدن تلفات خوراک را به عمل آورید .
۱۴- جهت اطمینان از میزان کافی خوراک مصرفی در جیره حد اطمینان را مد نظر بگیرید .
۱۵- ضمن اختصاص دادن گارگران دلسوز و وظیفه شناس جهت رسیدگی به تغذیه گاوها کارگ

ران این بخش را به دفعات عوض نکنید .
۱۶- تغذیه از موارد بودار را در ۵/۰ تا ۲ ساعت قبل از شیر دوشی یا بعد از شیر دوشی به انجام رسانید
۱۷- علوفه را به مدت طولانی ذخیره ننموده و در موقع مصرف از عدم وجود کپک و قارچ زدگی و اجسام خارجی مطمئن شوید .
۱۸- برای مقابله با عوارض مصرف جسم خارجی احتمالی مگنت یا آهن ربا به حیوان بخورانید .
۱۹- برنامه ی مبارزه با انگل ها به خصوص انگلهای دستگاه گوارش را با جدیت پی گیری کنید .
۲۰- در موقع استفاده از جیره های حاوی ذرات ریز یا آردی به منظور بازده بهتر خوراک مصرفی و جلوگیری از ضایعات تنفسی از مواد خیس کننده و چسباننده نظیر چربی یا ملاس استفاده کنید .
تغذیه ی دوره ای گاوهای شیری :
تغذیه ی دوره ای یا مرحله ای عبارتست از طراحی برنامه های تغذیه ای گاوها براساس میزان تولید – مصرف غذا – تغییر وزن بدن و زایمان .
ترتیب تولید در گاوهای شیری به صورت زیر می باشد :
۱- دوره ی اوج شیر دهی
۲- دوره ی افزایش اندوخته های بدن (افزایش وزن ) . ۵و۴- دوره ی خشک (۲ ماه پایانی آبستنی )
بر اساس پنج مرحله تولید حیوان به شرح زیر می باشد :
۱- از هنگام زایمان تا ۸۰ روز بعد از آن
۲- ۸۰ تا ۲۰۰ روز بعد از زایمان
۳- ۲۰۰ تا ۳۰۵ روز بعد از زایمان
۴- ۴۵ تا ۶۰ روز قبل از زایمان
۵- گروه گاوهای که دوره خشکی آنها رو به اتمام است با توجه به این مراحل برنامه های تغذیه ای اختصاصی جهت تولید بیشتر و نگهداری سالم گاوهای شیری اعمال می گردد :
۱- برنامه های تغذیه ای در مرحله اول تولید :
پس از زایش تولید شیر به سرعت افزایش می یابد و در ۶ تا ۸ هفته به بیشترین مقدار می رسد اما مصرف غذا نسبت به نیازهای تولیدافزایش نمی یابد به گونه ای که بیشترین مقدار مصرف ماده ی خشک ۱۲ تا ۱۵ هفته پس از زایش خواهد بود از این رو بیشترین ماده گاوهای شیرده برای ۸

تا ۱۰ هفته در حالت تعادل منفی انرژی خواهند بود . گاوهای پر شیر احتمالاً تا هفته ی بیستم و یا بیشتر در تعادل منفی انرژی خواهند بود .
گاو شیر ده کمبود انرژی دریافتی برای تولید شیر را از اندوخته های بدن تامین کرده و در این دور

است . هر کیلوگرم افزایش شیر در این دوره ۲۰۰ کیلوگرم شیر بیشتر در کل دوره ی شیر دهی را در پی خواهد داشت .
در این دوره رعایت نکات ذیل ضروری است :
– از تغییرات ناگهانی و سریع جیره که موجب ناراحتی های گوارشی می شود خود داری نموده و تغییرات تدریجی را دست کم دو هفته پیش از زایش آغاز نمایید .
– از افزایش کنسانتره تا موقع برطرف شدن تنش های مربوطه به زایش خودداری نموده و سطح آن را در حدی نگهدارید که گاو شیر ده با دریافت حداقل مقدار ADF (18 تا ۱۹ درصد ) ضمن بر خورداری از سلامتی دستگاه گوارش شیر با کیفیتی نیز تولید کند . میزان مصرف کنسانتره نباید بیش از ۵/۲ درصد وزن بدن باشد . تعداد دفعات تغذیه ای کنسانتره باید افزایش یافته و هر بار با مقدار اندکی کنسانتره تغذیه شود .
– دقت کافی در مورد تامین مواد مورد نیاز گاو شیر ده و نسبت صحیح آن با انرژی که میزان قابل توجهی از آن از اندوخته های چربی بدن تامین می شود اعمال نمایید در این مرحله از مواد ازته ی غیر پروتیینی با تجزیه ی کم در شکمبه استفاده کنید .
– با استفاده از علوفه های مرغوب و باکیفیت خوب و عوامل اشتها آورمصرف ماده ی خشک را افزایش دهید .
– سعی کنید علوفه های مورد تغذیه به قطعات ریز خرد نشوند و در صورت الزام از چنین علوفه هایی برای حفظ تعادل PH شکمبه و کاهش اسیدوز و دیگر ناراحتی های گوارشی بافرهای شیمیایی نظیر بی کربنات سدیم استفاده کنید .
– عوامل استرس زا نظیر واکسیناسیون سم چینی حمام ضد کنه و;.. را به بعد از سپری شدن اوج شیر دهی موکول کنید .
– استفاده از مکمل نیاسین که ممکن است از دوره ی خشک آغاز شده باید برای گاوهای پر شیر ادامه یابد در این حالت مصرف غذا احتمالاً بیشتر و احتمال بروز کنیوز کمتر خواهد بود .
– با تغذیه ازمکمل های پر انرژی نظیر چربی و ملاس مصرف انرژی را بالا ببرید .
۲- مدیریت تغذیه ای در مرحله دوم شیر دهی :
در این دوره گاو مرحله حساس پیک (peak) با حداکثر تولید را سپری کرده و واکنش های حیوان به حالت عادی برگشته و می تواند در صورت برخورداری از جیره ی متوازن توانایی های تولیدی خویش را بروز دهد . در این مرحله مدیریت گاوداری گاوهای مورد نظر را از لحاظ وضعیت بدنی بررسی نموده و در صورت برخورد با موارد غیر عادی نظیر رشد بی رویه گاوها و یا لاغری بیش از حد آنها درصدد اصلاح جیره بر آیید .
۳- مدیریت تغذیه ای در مرحله آخر شیر دهی :
مدیریت تغذیه ای گاوهای شیرده در این مرحله آسان تر از مراحل دیگر است زیرا در این مرحله مصرف مواد غذایی بیشتر از نیازهای تولید شیر بوده تولید شیر رو به کاهش است .

نکاتی که مد نظر مدیریت گاوداری باید باشد عبارتند از:
– کاهش وزن ایجاد شده در آغاز دوره ی شیر دهی باید به گونه ای جبران شود که گاودر آغاز دوره ی خشک از وزن مناسبی برخوردار باشد .
– حداکثر کوشش در رابطه با تداوم شیر دهی در حد امکان به عمل آید .
– تلیسه های جوان نیازهای ویژه ای برای رشد دارند . بنابر این برای ایجاد رشد در تلیسه ۲ ساله ۲۰ درصد و برای تلیسه های ۳ ساله ۱۰ درصد از مواد غذایی بیشتر از تعداد مورد نیاز برای نگهداری منظور شود .
– با توجه به تقاضای کم مواد مغذی می توان نسبت علوفه به کنسانتره را افزایش داده و با استفاده از ترکیبات ازت دار غیر پروتئینی هزینه های غذایی را کاهش داد .
– جهت خشک کردن گاوها در پایان این مرحله میتوان غذا و آب مصرفی را محدود نمود .
۴- مدیریت تغذیه ای گاوهای خشک :
به منظور آماده سازی گاو برای شیر دهی بعدی باید یک دوره ی خشک در نظر گرفته شود . با در نظر گرفتن یک دوره ی خشک ۶۰ روزه تولید شیردهی بعد برای بیشتر ماده گاوها بهینه خواهد بود . .اگر دوره ی خشک کمتر از ۴۰ روز باشد بافت پستان زمان کافی برای بازسازی نداشته و در نتیجه تولید شیر در شیر دهی ایده آل نخواهد بود . اگر دوره ی خشک بیش از ۷۰ روز باشد گاوبیش از اندازه چاق می شود درحالی که تولید شیر در شیر دهی بعد بیشتر نبوده و دشواری چاقی نیز در پی خواهد آمد . گفته می شود که بازدهی مصرف انرژی برای بافت سازی به هنگام شیر دهی بیشتر از دوره ی خشک است از این رو باید کوشش کرد که کاهش وزن گاو در هفته های پایانی شیر دهی جبران گردد . بدین ترتیب افزایش وزن ماده گاو در دوره خشک بیشتر مربوط به رشد جنین خواهد بود .
مواردی که در این مرحله در زمینه تغذیه ی گاوها در نظر می باشند عبارتند از :
– مصرف کلسیم باید به کمتر از ۱۰۰ گرم در روز محدود شود و هم زمان فسفر کافی در اختیار گاو ها قرار گیرد ( ۳۵ تا ۴۰ گرم فسفر در روز برای نژادهای بزرگ) کلسیم بیشتر به ویژه اگر جیره از نظر فسفر کمبود داشته باشد احتمال بروز تب شیر را افزایش خواهد داد .
– اگر علوفه کمبود سلنیوم دارد باید روزانه ۳ تا ۵ میلی گرم سلنیوم به علوفه اضافه کرد . اگر مصرف ویتامین E در خوراک زیاد نباشد موجب جفت ماندگی می شود .
– از تغذیه ی زیاد مواد معدنی باید خودداری کرد (به ویژه مخلوط بافر های نمک های سدیم ) و مصرف نمک طعام را باید به حداکثر ۲۸ گرم در روز محدود نمود .
مصرف زیاد نمک موجب نگهداری آب در بدن و ایجاد خیز یا ادم در برخی گاوها به ویژه تلیسه های شکم اول می شود .

آنستروس و استروس در گاوهای شیری:

تعیین دقیق ،درست و موثر فحلی در گاو شیری از مهمترین اجزا یک برنامه مدیریت تولید مثلی در صنعت گاوشیری است . استروس (estrus=heat) یا فحلی دوره ای است که حیوان ماده به حیوان نر اجازه جفت گیری می دهد وآنستروس دوره ای است که فحلی در دام بروز نمی

گله می باشد . مشاهده انفرادی گاوها در زمان فحلی به دلیل زیر مشکل می باشد :
تخمدان گاو عمل منظمی ندارد ووجود اشکال درچرخه تولید مثلی (فحلی )باعث ایجاد آنستروس گاو می شود . همچنین مشاهدات کم دقت پرورش دهندگان با عث تشخیص نادرست گاوهای فحل می شود که دلیل دوم متداول تر می باشد . سطح گستردگی این مشکلات در بین گاوها متفاوت است . درصد گاوهایی که تا ۶۰ روزگی فاقد چرخه نرمال فحلی می باشند دامنه ای کمتر از ۵ درصد تا بیش از ۲۰ درصد دارند و درصد خطا (شکست ) در دوره فحلی دامنه ای از (۱۵ › )تا (۶۰ › ) درصد دارند .
تشخیص مشکل (معضل) :
ثبت معاینات دامپزشک در مورد تخمدان های گاو در تعیین مشکل بسیار مهم می باشد .معاینات حداقل هر ماه یک بار انجام می شود . به طوری که برای تعیین آنستروس یا خطای فحلی ثبت تاریخ نخستین فحلی و مشاهدات صورت گرفته ضروری می باشد . اگر در گله ای این رکورد وجود نداشته باشد یا تولید کننده اقدام به ثبت اطلاعات نکرده باشد جمع آوری و ثبت اطلاعات قدم اول در شناسایی مشکل می باشد . هر چند که جمع آوری این اطلاعات برای انجام مقایسات درست و معنی دار ۶ تا ۹ ماه طول می کشد . رکوردهای گرفته شده از دوسوم گله (کل گله )جمع آوری میشود .
آنستروس (anestrus) :
تشخیص گاوهایی که دارای کیست تخمدانی می باشند ، اگر بیش از ۱۵ درصد گله دارای کیست باشد برای رفع مشکل باید اقدام جدی نمود بر اساس داده ها و اطلاعات ثبتی در مورد معاینات گاوها ، هر دام را تا ۹۰روز بعد از زایش باید آزمایش نمود . معاینات هر ماه یک بار انجام می شود درصد گاوان (قبل تا از ۶۰ روز پس از آبستنی ) که تا ۶۰ روزگی فعالیت تخمدانی نشان می دهند محاسبه و بررسی می شود . اگر بیش از ۱۰درصد دام های گله ای ، فعالیت تخمدانی نداشته باشند ( نسا روز ۶۰ پس از زایش ) دارای یک مشکل می باشند . اگر معاینات ۲ بار در ماه انجام شود درصد گاوان مورد معاینه و مورد ارزیابی قرار گرفته به همراه نتایج آن قبل تا ۳۵ روزگی و ۴۵روزگی مشخص می گردد .به طوری که در یکی از معاینات عدم فعالیت تخمدان مشخص می شود . گله ای که بیش از ۳۵ درصد دام هایش تا روز ۳۵ آبستنی مواجه با عدم فعالیت تخمدانی شود و یا وجود بیش از ۵ درصد دام های غیرفحل تا روز ۴۵ آبستنی ،نشان از یک معضل در آنستروس می باشند .

اگر معاینات بیش از دو بار در ماه صورت بگیرد درصد دام های معاینه شده و نتایج آنها در تاریخ های قبل از ۲۴ ،۳۲و۴۰ روز بعد از زایش ذکر میشود به طوری که حداقل یک معاینه برای تست فعالیت تخمدانی دام انجام می شود . در گله های نرمال ، ۵۰ درصد گاوان تا روز ۲۴ دارای فعالیت تخمدانی بوده و برای زمان های دیگر بیش از ۷۰ و ۹۵ درصد ذکر شده است .

متوسط روزهای بعد از زایش در گاوهای نرمال (B

ritt.j.etal j.Anim.sci.39:915 -919)
متوسط
۲۴
۳۸
روز بعد از زایش (۱) در هنگامی که ۹۵ در صد گاوان فعالند .
۴۰ روز
۶۳ روز
هنگامی که ۷۰ درصد گاوان دارای فعالیت می باشند .
۳۲ روز
۵۰ روز
نوع فعالیت
فعالیت تخمدانی (۲)
فعالیت فحلی (۳)
خطاهای فحلی
کیست تخمدانی
محاسبه تعدادروزاز زایش تا مشاهده فحلی نخست در گاو در تشخیص خطا بسیار موثراست .
تعیین متوسط (میانگین ) روزها تا نخستین فحلی و درصد گاوانی که فحلی آنها قبل از ۵۰ و ۶۳ روزگی (بعد از زایش )مشخص شده است . بیش از ۷۰ درصد گاوان فحل تا ۵۰ روزگی و بیش از ۹۵ درصد گاوان تا ۶۳ روزگی تعیین وضعیت می گردند . به طوری که اگر تعداد روز تا فحل نخست بیش از ۵۰ تا ۶۳ روز باشد وجود یک مشکل در فحلی گله حتمی می باشد . تغذیه ناکافی و عفونت رحمی ۲ دلیل عمده در ایجاد آنستروس گله گاوان شیری است و انرژی در این میان اهمیت ویژه ای دارد . همچنین توجه به جفت ماندگی ، تیپ و مساله زایش ، سخت زایی Dystocica در گله ضروری می باشد .

تکنیک انتقال جنین در گاو :

عمل انتقال جنین ۱ (ET) برای اولین بار حدود ۵۵ سال پیش با موفقیت بر روی گاو ها انجام گرفت . عمل انتقال جنین صرفاً بر روی گاوهای ماده صورت می گیرد. گاو ماده ای که از او جنین جمع آوری می شود به عنوان دهنده ی جنین و در اصطلاح donor می گویند . گروهی از گاوهای ماده که جنین ها را می گیرند به عنوان ماده گاو گیرنده و در اصطلاح reciptent می گویند .
عمل ET فرایندی است که طی آن ، جنین ها از شاخ رحم گاوهای دهنده جنین در مرحله پس ا

ز مرولا جمع آوری شده و جهت تکامل مراحل آبستنی تا تبدیل شدن به یک گوساله کامل در شاخهای رحم گاوگیرنده جنین ساکن می شوند . در واقع ، گاوهای گیرنده جنین نقش دایه را

برای فرزندان گاو دهنده ایفا می کنند . به ازای هر یک گاو دهنده ۱۸-۱۴ راس گاو گیرنده جنین بایستی در نظر گرفته شود . اصولاً گاو دهنده جنین گاوی است با صفت ژنتیکی برتر و گاو اصیل ولی گاوهای گیرنده جنین ، گاوهایی با صفت ژنتیکی متوسط یا پایین می باشند . اگر چه

اوهای گیرنده از لحاظ فنوتیپی و محیطی ممکن است روی نتاج اثر بگذارند ولی بر ساختار ژنتیکی گوساله ، تاثیر نخواهند داشت و از ارزش گوساله برای مقاصد اصلاح نژادی نمی کاهد .
در چه مرحله ای تخمک بارور شده را به عنوان جنین دانسته و بایستی از گاوهای دهنده جنین جمع آوری نمود ؟۱:
پس از این که اووسیت ها شوک حرارتی دیدند ، رشد نموده و لقاح صورت گرفته و ۱۰-۹ روز پس از لقاح تخمک بارور شده که از مرحله مرولا به مرحله بلاستوسیت می رسد ، بایستی جمع آوری نمود که این روزها بر اساس چرخه فحلی ، معادل روزهای ۸-۶ چرخه فحلی می باشد . جنین ها حتماً بایستی در فاصله روزهای ۸-۶ سیکل فحلی ، جمع آوری بشوند ، چون اگر تا روز ۱۴ چرخه فحلی طول بکشد ، جنین ها به دلایل زیر از بین خواهند رفت :

۱- تفریخ نشدن جنین های بزرگ و عدم تبدیل آنها به گوساله به خاطر انجماد .
۲- اثرات تغییرات هورمونی رحم در جنین ها ، به دلیل توقف طولانی جنین در رحم گاو .
همزمان سازی فحلی ۲:
برای این که عمل ET با موفقیت بالاتری همراه باشد ، بایستی گاوهای دهنده و گیرنده هر دو در یک مرحله از سیکل فحلی باشند تا شرایط لازم جهت دادن و گرفتن جنین در آنها فراهم باشد . برای این منظور عمل همزمان سازی فحلی را انجام می دهند .
عمل همزمان سازی فحلی با تزریق عضلانی هورمون قابل انجام است. هورمون به کاررفته در این عمل PGF2a می باشد که باعث تحلیل رفتن جسم زرد می گردد . تزریق pgf2aدر ۴ روز اول و ۳ روز آخر چرخه فحلی موثر نمی باشد . چون در این روزها جسم زرد در حال تحلیل رفتن می باشد . پس زمان مناسب تزریق هورمون PGF2A بین روزهای ۱۸-۵ چرخه فحلی می باشد .
سوپر اوولاسیون ۳ :
با توجه با این که ماده گاو ها در هر بار تخمک ریزی یا اوولاسیون یک اووسیت آزاد می کند و با توجه به این دوره آبستنی طولانی مدت هم دارد (۹ ماه) پس نه تنها سرعت پیشرفت ژنتیکی کند می شود ، بلکه یک ماده گاو در طول عمر باروری خود فقط چند گوساله تولید خواهد کرد (که اغلب کمتر از ۱۰ گوساله خواهد بود )لذا با انجام عمل سوپر اوولاسیون و به دنبال آن با انجام عمل ET می توان این مسئله را بهبود بخشید . سوپراوولاسیون فرایندی است که در آن به جای این که از دام دهنده یک تخمک حاصل بشود ، چندین تخمک حاصل می شود و می توان در هر دوره تخمک ریزی ، به جای یک تخمک ۱۰ تخمک و متوسط ۶ تخمک بدست آورد و به تبع آن به جای یک گوساله ، متوسط ۶ گوساله در یک دوره آبستنی حاصل نمود . عمل سوپراوولاسیون نیز همانند همزمان سازی فحلی با تزریق عضلانی هورمون قابل انجام است . با این تفاوت که عمل همزمان سازی فحلی بین هر دو دام دهنده و گیرنده جنین صورت می گیرد ولی عمل سوپراوولاسیون فقط در دام دهنده جنین باید انجام بشود . هورمونهای به کار رفته دراین عمل ، هورمون های FSH و هورمون های PMSG (هورمونهای گنادوتروپین سرم مادیان أبستن ) و هورمون HAP (عصاره هیپوفیز پیشین اسب )می باشد .
از بین این هورمون ها ، هورمون FSH کاربرد بیشتری دارد ، در صورتی که هورمون pmsg هورمون قوی تری است و یک بار تزریق PSMG با تزریق FSH برابری می کند . چون نیم عمر PMSG به مراتب بیشتر از نیم عمر FSH می باشد و نیم عمر FSH پایین است ، به این خاطر آن را به مدت ۴ روز متوالی و هر روز در دووعده صبح و عصر تزریق می کنند که در کل بایستی به میزان ۲۸ میلی گرم FSH تزریق بشود . تا عمل سوپر اوولاسیون انجام گیرد . پس همچنان که در روش تلقیح مصنوعی۴ AL)) یک گاو نر اصیل (مثلاً ۳ ساله ) می تواند پدر یک میلیون

گوساله باشد در عمل (ET) نیز با فرآیند سوپر اوولاسیون یک ماده گاو اصیل می تواند تعداد زیادی گوساله (فقط در یک دوره آبستنی )بشود .
شستشوی جنین۵ :
پس از اینکه عمل همزمان سازی فعلی و سوپر اوولاسیون صورت گرفت و تخمک ها به شکل جنین درآمدند بایستی طی عمل شستشوی جنین ها جمع آوری ش

وند . برای انجام عمل شستشوی جنین از ماده شوینده مخصوص که معمولاً حاوی محلول نمکی بافر فسفات +۴ درصد آلبومن سرم گاوی است استفاده می شود . برای انجام عمل شستشو از یک سوند یا کاتترکه به نام سوند فولی معروف است استفاده می شود . این سوند را اول بایستی ضد عفونی کرده سپس به شاخ رحم گاو دهنده جنین وارد نموده و عمل عمل شستشوی را انجام داد .
سوند فولی داراری ۳ کانال می باشد. کانال اول مخصوص دمیدن هوا است تا قسمت بادکنکی که در انتهای این کانال است متورم شده و باد شود تا هم باعث تثبیت سوند فولی در شاخ رحم شده و هم مانع بازگشت مایع شستشوی جنین از طرف شاخ رحم به بدنه رحم بشود . کانال دوم مخصوص ارسال ماده شوینده مذکور به طرف شاخ رحم است . کانال سوم مخصوص خروج جنین ها به همراه ماده شوینده می باشد که به داخل لوله آزمایش یا محیط کشت که حاوی (محلول نمکی با فرفسفات +۴ درصد آلبومن سرم گاوی ) می باشد ریخته می شود . چون غلظت جنین ها بالاتر از غلظت محیط کشت می باشد ، جنین ها در عرض ۲ دقیقه در ته ظرف ته نشین شده و بایستی حدود ۱۰ دقیقه محیط کشت حاوی جنین را در جای ثابت و بدون حرکت نگهداری نمود . سپس جنین ها را در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار داده و آنها را ارزیابی کرده و سپس درجه بندی می کنند که از جنین درجه ۱ (عالی )تا جنین فاسد یا مرده طبقه بندی می شوند . جنینهای درجه ۱ را می توان منجمد کرده و برای مصارف دوره های بعدی نگهداری نمود ولی جنین های درجه ۲ یا درجه ۳ را می توان همان روز جنین گیری به گاوهای گیرنده انتقال داد.
انجماد جنین۶:
اگر قرار است جنین ها در همان روز جمع آوری شده به گاوهای گیرنده انتقال یابند کافی است برای چند ساعت در محیط کشت تازه و سترون که دمای آن محیط کشت هم معادل دمای بدن گاو است نگهداری بشود . ولی اگر بخواهیم جنین ها را برای مدت طولانی نگهداری کنیم بایستی حتماً آنها را منجمد کرده و محافظت نمائیم مثل روش AL که اسپرم گاو نر اصیل را به صورت منجمد نگهداری می کنند . ولی جنین ها در برابر عمل انجماد سازی و سپس ذوب کردن یخ شان جهت مصرف بسیار حساس تر از اسپرم می باشند .
هر جنین اغلب در یک استرا ۷به حجم ۲۵% سی سی نگهداری می شود . ماده محافظت جنین ها ، گلیسرول و اتیلن گلیسرول می باشد که اخیراً استفاده از اتیلن گلیسرول نتایج بهتری را نشان داده است . سپس توسط دستگاه های اتوماتیک دمای استراها را به دمای ازت مایع (۱۹۶- درجه سانتی گراد ) می رسانند. برای ذوب کردن یخ جنین های منجمد شده

نیز جهت مصرف برای انتقال به گاوهای گیرنده با قرار دادن استرا در حمام آب گرم با دمای ۳۷ درجه سانتی گراد یخ ذوب شده و جنین ها برای انتقال آماده می شوند . وقتی از جنین های منجمد شده ای که بعد ها ذوب می شوند برای انجام عمل ETاستفاده شود میزان آبستنی نسبت به زمانی که از جنین تازه استفاده می شود ۱۰ درصد کم می گردد .
روش های انجام عمل ET :
در روش جراحی قدیمی ، ماده گاوها را تحت بی حسی عمومی قرار داده ، ب

ه پشت خوابانیده و شکافی بین پستان و ناف گاو ایجاد کرده رحم را جلوکشیده ، و عمل جمع آوری یا انتقال جنین صورت می گیرد ولی در روش جراحی جدید ، بی حسی موضعی صورت گرفته و در پهلوی گاو شکاف ایجاد کرده و رحم را جلوکشیده و با پیپت نازک مثل پیپت در عمل AL ، جنین ها را از شاخ رحم جمع آوری یا انتقال می دهند .
هدف از انجام عمل ET :
۱- افزایش تعداد نتاج از گاوهای ماده با صفات ژنتیکی برتر (بدین شکل که با انجام عمل ET می توانیم تعداد گوساله های گرفته شده از یک گاو اصیل و با ارزش را تا چندین برابر افزایش دهیم .)
۲- سهولت در امر صادرات و واردات (همچنانکه در عمل AL )که در آن به جای نقل و انتقال گاو نر اصیل اسپرم منجمد گاو نر اصیل بین کشورها مبادله می شود . در عمل ET نیز به جای نقل و انتقال گاو ماده اصیل ، جنین منجمد شده آن بین کشورها مبادله می شود.
۳- انجام عمل دو قلو زایی در ماده گاوها (هر چند ممکن است ۱۵-۱۲ درصد نتاج فری مارتین باشند .)
۴- کنترل بیماری هم در دهنده ها وهم در گیرنده ها و هم در جنین های حاصله .
۵- نگهداری جنین های بدست آمده از گاوهای دهنده جنین به مدت طولانی به خاطر قابلیت انجماد جنین ها.
بهترین کاربردهای مورد استفاده جنین :
۱- انجام آزمایش بر روی جنین ها : جهت پی بردن به صفات نا مطلوب به عنوان مثال مطالعه و بررسی صفت نامطلوب سم قاطری یا سم بدون شکاف .اگر پدری ناقل ژن این صفت باشد ، نتاج حاصل از آن ، اگر به شکل جنین به گاوهای گیرنده منتقل شود، با مطالعه جنینها در ۲ ماهگی می توانیم به این صفت نامطلوب و امثال آن پی ببریم .
۲- بکارگیری ماده گاوهای اصیل در تولید گوساله های نر ممتاز :
در حالت طبیعی برای این که ۱۰۰ گوساله نر اصیل به منظور تحقیقات اصلاح نژادی داشت

ه باشیم ، بایستی ۳۰۰ ماده گاو برای تولید اینها داشته باشیم چون احتمال دارد که الف) همه ماده گاوها آبستن نشوند ب ) نیمی از نتاج حاصل ، گوساله های ماده باشند ج ) اگر گوساله های نر هم تولید بشوند ، گوساله های نر حاصله یا تلف بشوند یا ممتاز جهت انجام عمل اصلاح نژادی نباشند . پس با انجام عمل سوپر اوولاسیون و متعاقب آن عمل ET می توانیم فقط با نگهداری ۱۵۰ ماده گاو اصیل به ۱۰۰ گوساله نر اصیل برسیم چون حداقل یکی از جنین های گاو سوپراووله جنین نر خواهد بود .

۳- انتقال وسیع و نامحدود ژن:
روش ET با در دسترس داشتن جنین می توان ژن را از یک نژاد به نژاد دیگر مهاجرت داد مثل مهاجرت ژن از نژاد گاو اصیل (مانند هلشتاین ) به نژاد گاو بومی .به طور کلی گاودارانی که تمایل دارند دختران بیشتری از گاو پر تولید و مورد علاقه خود داشته باشند به این کار اقدام می کنند ونیز در صورتی که نیاز به گوساله نر اصلاح نژادی والدین با کیفیت بالا داشته باشند از این روش استفاده می کنند

پیشگیری از جا به جایی شیردان :
به دلیل مصرف پایین خوراک در قبل زایمان و افزایش تدریجی مصرف بعد از زایمان ،دوره انتقال ، دوره مخاطره آمیز مهمی برای جابه جایی شیر دان (LDA)می باشد .روشهای خوراک دادن مدیریتی که از سایر اختلالات پس از زایمان جلوگیری می کند احتمال ابتلا به جا به جایی شیردان را کاهش میدهد . در گاوهایی که نمره وضعیت بدنی بالایی در هنگام زایش دارند ، احتمال ابتلا به کتوز و جابه جایی شیردان افزایش می یابد . تغذیه مقادیر زیاد و کم کنسانتره در طول دوره قبل از زایمان ممکن است احتمال ابتلا به LDA را افزایش دهد مدیریت آخور فاکتور مخاطره آمیز مهم برای جابه جایی شیردان می باشد فضای نا کافی آخور ، رقابت زیاد در آخور،محدود بودن زمان دسترسی به آخور و محدودبودن قابلیت دسترسی به خوراک ممکن است مصرف را محدودکند . پر نشدن شکمبه به دلیل مصرف کمتر خوراک مجال بیشتری را برای جابه جایی شیر دان فراهم می کند .اهمیت روشهای مدیریت آخور که مصرف خوراک را در سبب شناسی LDAمحدود می کند احتمالاً در اوایل دوره پس از زایش بیشترین عامل است که به دلیل مصادف شدن با وقایعی است که در دوره انتقال اتفاق می افتد .مخلوط کردن جیره به شکل TMRمی تواند غلظت واقعی جیره های مصرف شده را نسبت به خصوصیات مواد مغذی جیره فرموله شده تغییر دهد، جدا کردن غذاها درTMR در آخور نیز می تواند سبب این مساله شود . زیاد مخلوط کردن TMR ممکن است باعث خرد شدن ذرات درشت و سبب کاهش شکل فیزیکی فیبر گردد . برنامه های انتقالی ومدیریت آخور بایستی به دقت در گله های که مشکل LDA دارند ، مورد نظارت قرار گیرد .
مقدمه :
Shaver در یک نشریه عوامل تغذیه ای را که برای جابه جایی شیر دان خطر ناک هستند منتشر کرد .هدف از این مقاله اهمیت یافته ها و اطلاعات جدید در ارتباط با جابه جایی شیر دان و بحث اعمال مدیریتی ضروری برای پیشگیری از این اختلال متابولیکی می باشد .جابه جایی شیردان سبب اتلاف اقتصادی از طریق هزینه های درمان حذف کردن نابهنگام و کاهش تولید در گله های

شیری می شود . هزینه های متداول درمان از ۱۰۰تا ۲۰۰ دلار برای هر مورد بوده و از ۱۰ درصد از گاوهایی که مبتلا به جابه جایی شیردان تشخیص داده میشوند حذف شده یا قبل از معاینه بعدی میمیرند . گاوهای درمان شده ای که در گله باقی می مانند ۳۵۰کیلوگرم شیر کمتر در رکوردگیری ماه بعدی نسبت به گاوهایی که به جابه جایی شیردان مبتلا نشدند تولید می کنند .
۸۰تا ۹۰درصد جابه جایی های شیر دان به طرف سمت چپ بوده و به طور متوسط میزان وقوع سالانه برای جابه جایی شیردان به سمت چپ (LDA)در گاوهای شیری از ۴/۱تا ۸/۵ درصد می

صد را برایLDA (صفر تا ۱۴ درصد ) از سر شماری ۶۱ گله شیری با تولید بالا با متوسط تولید شیر ۲۴۰۰۰ پوند در هر دوره گزارش کردند .
دوره انتقال :
۸۰ تا ۹۰ درصدLDA در ماه اول بعد از زایمان تشخیص داده شده اند که نسبت تشخیص LDA در دو هفته اول بعد از زایمان در مطالعات مختلف دامنه ای از ۵۲تا ۸۶ درصد برآورده شده

است . این بیانگر این است که دوره انتقال ۲ تا ۴ هفته قبل از زایمان تا ۲ تا ۴ هفته بعد از زایمان دوره احتمال خطر اصلی برای LDA است . دوره انتقال با کاهش مصرف غذا بعد از زایمان مشخص شده و با افزایش تدریجی در مصرف غذا بعد از زایمان ادامه می یابد . مصرف کم غذا در طول دوره انتقال یک عامل خطر برای LDA به دلیل خالی بودن نسبی شکمبه کاهش نسبت علوفه به کنسانتره در گله هایی که به صورت TMR (جیره کاملا مخلوط )تغذیه نمی شو

ند و افزایش وقوع سایر اختلالات پس اززایمان است .خالی بودن نسبی شکمبه فرصت بیشتری برای جابه جایی ایجاد می کند کاهش نسبت علوفه به کنسانتره با مصرف بیش از حد کنسانتره نسبت به علوفه حاصل می شود که در خالی ماندن شکمبه سهیم است . کاهش مصرف ماده خشک در هفته نهایی قبل از زایمان حدود ۳۵درصد است که سبب افزایش غلظت های تری گلیسرید در کبد بلافاصله بعد از زایمان میشود.وقوع همزمان اختلالات بعد از زایمان به عنوان فاکتور های اصلی برای وقوع LDA اشاره شده اند .