بررسی سیستم حسابداری حقوق و دستمزد اداره برق استان کردستان

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 بررسی سیستم حسابداری حقوق و دستمزد اداره برق استان کردستان دارای ۳۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد بررسی سیستم حسابداری حقوق و دستمزد اداره برق استان کردستان  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی بررسی سیستم حسابداری حقوق و دستمزد اداره برق استان کردستان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن بررسی سیستم حسابداری حقوق و دستمزد اداره برق استان کردستان :

شرکت سهامی خاص توزیع نیروی برق استان کردستان
تاریخچه فعالیت شرکت:
کلیات:
شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان در تاریخ ۲۵/۲/۱۳۷۰ به صورت یک شرکت سهامی خاص تأسیس شده و طی شماره ۸۹۱۵۱ در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده است.
آخرین اساسنامه آن در تاریخ ۲۵/۲/۱۳۷۰ به تصویب رسیده است.
در حال حاظر شرکت جزء شرکت های زیر مجموعه شرکت مادر تخصصی توانیر می باشد و مرکز اصلی شرکت در سنندج واقع است.
اما استان کردستان به بخش های مختلفی تقسیم بندی شده و در هرکدام از بخش ها یک نمایندگی از برق استان در آن بخش وجود دارد که به فعالیت مشغول می باشد.

فعالیت اصلی شرکت
موضوع فعالیت شرکتطبق ماده ۵ اساسنامه شرکت سهامی بوده و از تاریخ ۱/۱/۱۳۷۰ شروع به فعالیت در زمینه های زیر نموده است:

۱ بهره برداری شبکه توزیع
۲ خدمات مشترکین
۳ توسعه و احداث خطوط توزیع
۴ اصلاح و بهینه سازی شبکه خطوط توزیع
۵ برنامه ریزی، طراحی و نظارت بر موارد بالا
۶ روشنایی معابر
۷ و سایر فعالیت ها

وضعیت اشتغال:
در اداره برق استان کردستان کارکنان به سه دسته تقسیم می شوند که هرگروه را با کدی متنفاوت در حساب ها نگهداری می شود.
که شامل موارد زیر است:
کارمندان دائم استخدامی

الف: کارمند بخش شغلی که با کد ۱۰۰۰۰، ۲۰۰۰۰، ۳۰۰۰۰، ۴۰۰۰۰ نشان داده می شود.
تعداد این افراد در سال ۸۴ بالغ بر ۱۶۷ نفر بوده که با توجه به سال های قبل یک کاهش ۱۰ نفری را در شرکت مشاهده می کنیم.
ب: کارگر که با کد ۷۰۰۰۰، ۸۰۰۰۰ ، ۹۰۰۰۰ نشان داده می شود.
که تعداد این افراد در سال ۸۴ بالغ بر ۱۵۹ نفر بوده که تعداد ۷ نفر کاهش را نسبت به سال ۸۳ نشان می دهد.
کارکنان قراردادی _ استخدامی
الف: کارمند بخش شغل که با کد های ۱۰۰۰۰، ۲۰۰۰۰، ۳۰۰۰۰، ۴۰۰۰۰، نشان داده می شود.
که تعداد این افراد نیز نسبت به سال قبل کاهش نشان داده است.
ب: کارگر که با کدهای ۷۰۰۰۰، ۸۰۰۰۰ نشان داده می شوند.
که این تعداد نیز در مقایسه با سال ۸۳ دارای کاهش تعداد کارگران است.
کارکنان تأمین شده از طریق قرارداد شاغل در بخش اصلی
این کارکنان نیز با کدهای ۱۰۰۰۰، و ۲۰۰۰۰، ۳۰۰۰۰، ۴۰۰۰۰ در دفاتر و اسناد نشان داده می شوند.

اهداف شرکت
شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان یکی از شرکت های فعال در امر توزیع نیروی برق در استان می باشد.
شرکت توزیع نیروی برق در راستای نیل به اهداف برق منطقه غرب که مناطق غرب کشور را در زمینه انتقال نیروی برق و تأمین نیروی برق این منطقه از کشور کمک می کند.
در طی ده های اخیر دولت در راستای کم کردن مسئولیت های خویش توانیر را به قسمت های مختلفی تقسیم کرد و کشور را به مناطق مختلفی نیز تقسیم که و سهام شرکت را به تعداد شرکت خاص بفروش رسانید و شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان زیر نظر برق منطقه ای غرب در سال ۱۳۷۰ فعالیت خود را آغاز نمود.
شرکت توزیع نیروی برق استان در راستای ارائه خدمات به مشترکین خود که شامل:
۱ مشترکین خانگی
۲ مشترکین عمومی
۳ مشترکین صنعتی
۴ مشترکین کشاورزی
۵ مشترکین تجاری
۶ مشترکین آزاد
۷ و روشنایی معابر شهری و جاده ای می باشد شناسایی نموده و به برق منطقه ای غرب گزارش می دهد.
از آنجا که شرکت توزیع نیروی برق استان نماینده شرکت برق منطقه ای غرب می باشد لذا نیازهای استان را در زمینه های بالا که گفته شد به برق منطقه ای غرب کشور گزارش داده و نیازها را به جزء در گزارش خود یاد کرده و به برق منطفه ای غرب ارائه می دهد.
شرکت توزیع نیروی برق استان در راستای رسیدن به اهداف برق منطقه ای غرب کشور در استان به فعالیت های گوناگونی را انجام می دهد که شامل:
۱ بهره برداری از شبکه توزیع برق
۲ خدمات مشترکین
۳ توسعه و احداث شبکه های توزیع و غیره
۴ اصلاح و بهینه سازی شبکه توزیع
۵ برنامه ریزی طراحی و نضارت بر طرح های استان (در زمینه توزیع نیروی برق)
۶ روشنایی معابر
۷ و سایر موارد فعالیت دارد.

شرکت توزیع نیروی برق همچنین در انجام کنتور خوانی خانه به خانه و رفع اشکالات در برق خانگی و غیره جمع آوری و واریز مبلغ فیش های برق مصرفی و واریز آن به حساب وزارت نیرو می باشد و همچنین نماینده شرکت توانیر و برق منطقی غرب در استان نیز می باشد.
چارت سازمانی:
چارت سازمان در هر سازمان نشان دهنده تفکرات مدیریت در آن سازمان است و اینکه مدیر چگونه تفکری را در آن سازمان پرورش می دهد.
از لحاظ تفکر مدیریت ما در کل دو نوئع مدیر را در سازمان های می توان طبقه بندی کرد.
۱ مدیرانی با تفکر باز
۲ مدیرانی با تفکر بسته
۱ مدیران با تفکر باز به مدیرانی گفته می شود که در سازمان به افراد زیر دست خود تفویض اختیار به معنای واقعی کرده و کارها را به افراد شایسته و جوان سازمان می سپارند و خود فقط نضارت می کنند و در این صورت است که راندمان بهره وری سازمان بالا می رود.

۲ مدیرانی با تفکر بسته این نوع مدیران که کم هم نیستند مدیرانی هستند که به کارکنان خود ایمان نداشته اند و به توانایی های آنان اعتنا نمی کنند و دیگر کارکنان نیز رغبتی به نو آوری و نشان دادن خلاقیت در خود نمی یابند و خلاقیت ها و استعدادهای کارکنان در نطفه نابود می شود. این دو نوع مدیرت را می توان از چارت سازمانی هر سازمان شناسایی نمود.

شرکت توزیع نیروی برق استان با مدیریت مناسب و تفویذ اختیارات به بخش های مختلف خود توانسته سهم عظیمی از فعالیت های خود را به بخش های مختلفی واگذار نماید تا راندمان بهره وری کار در سازمان به طرز عجیبی بالا رود و شرکت توزیع نیروی برق استان با ۲۰۰ صفحه چارت سازمانی یکی از مناسب ترین تفکرات مدیریت را دارا می باشد شرکت توزیع نیروی برق استان با تفویذ اختیارات به بخش های که خود شرکت برق استان را به بخش های مختلفی تقسیم کرده و اختیاراتی به آن بخش ها داده و شرکت توزیع نیروی برق سنندج بر آن بخش های دیگر نضارت می کند. و به نظر اینجانب به عنوان یک دانشجوی رشته حسابداری مدیریت شرکت توزیع نیروی برق استان یک مدیریت با تفکر باز می باشد و دیگر مدیر نمی تواند در سازمان های بزرگ تنها به خود اعتماد داشته باشد و تمام کارها را خودش انجام دهد. امروزه مدیریت باید سازمان را به بخش های مختلفی تقسیم کند و به هر قسمت اختیاراتی در حد توانایی های آن قسمت تفویذ نماید.
از آنجا که شرکت توزیع نیروی برق استان یک شرکت خصوص و انتفاعی می باشد و هدف از فعالیت آن کسب سود برای سهام داران خود (تعدادی شرکت خاص که دارای سهام این شرکت هستند) می باشد.هدف خود را از ایجاد این شرکت کسب سود بوده و دیدگاه اشتباه مردم که شرکت توزیع نیروی برق استان یک شرکت دولتی می باشد کاملاً اشتباه بوده و این شرکت فقط پیمانکار اجرای دستورات شرکت توانیر که مرکز آن در تهران بوده است.
مراحل دریافت طرح:
شرکت توزیع نیروی برق استان همانطور که در بالا اشاره شد نماینده برق منطقه غرب می باشد و نیازهای استان را در موارد مختلف گفته شده در بند های بالا به اداره برق منطقه ای غرب گزارش می دهد و پیشنهاد اجرای طرح را به برق منطقه ای غرب می کند. این نیازها به وسیله کارشناسان شرکت شناسایی می شود و در رابطه با برطرف کردن نیازهای استان در رابطه با احداث و نگهداری و تعویض خطوط توزیع و ایجاد مشترکین جدید، احداث خطوط جدید و غیره می باشد.
که به تأیید کارشناسان و معاونت شرکت توزیع نیروی برق استان رسیده باشد.
دستور کار:
سپس برق منطقه ای غرب نیز پس از برسی های خود و استفاده از نظرات کارشناسان خود اقدام به فعالیت های زیر می نماید.

۱ بودجه بندی طرح پیشنهادی شرکت توزیع نیروی برق
۲ عنوان کار (مثلاً برکناری کنتورهای فرسوده شهری)
۳ تأیین تاریخ شروع و اطمام کار
۴ دادن شرح کالاها یا خدماتی که شرکت باید آنها را انجام دهد.
۵ تأیین قیمت واحد جنس بکار برده شده در طرح و کل آن را.
۶ تأیین قیمت واحد دستمزدبکار رفته در اجرای طرح.

۷ تأیین هزینه های بالاسری
که شامل مواردی چون:
الف: هزینه های مهندسی و نظارت
ب: هزینه های تدارکات و انبارها
ج: هزینه های حمل و نقل
و سایر هزینه های پیش بینی نشده می باشد
که به تصویب مدیر برق شهرستان سنندج و مدیر عامل برق استان می رسد.
اگر طرح توسعه باشد به امضای کمسئول طرح و توسعه نیز می رسد.
کروکی اولیه:
همراه فرم دستور کار کروکی اولیه منطقه جغرافیایی اجرای کار برای شرکت توزیع نیروی برق استان فرستاده می شود که منطقه جغرافیای و مبدأ و انتهای کار را مشخص می سازد.
کدینگ دستور کار:
همچنین برای هر دستور کار کدی تعریف می شود که شامل۱۳ رقم می باشد که هر کدام از آنهامشخصه چیزی است.
از سمت چپ رقم اول نوع کار را معین می کند (مثلا ۳ کار برکناری است)
رقم دوم قسمتی که تحت تأثیر قرار می گیرد را نشان می دهد. (مثلاً ۸ کنتور است)
رقم بعد کد شناسایی استان می باشد (مثلاً استان کردستان ۵ می باشد)
۵ رقم بعد کد شناسایی شهرستان می باشد (مثلاً۰۰۸۵۵ کد شناسایی شهرستان مریوان می باشد)
دو رقم بعد نیز نشان دهنده سال می باشند.
و سه رقم آخر نیز ردیف دستور کار می باشد.
تأمین اعتبار:
سپس برق منطقه ای غرب برای طرح فرستاده شده تأمین اعتبار و با توجه به قوانین و مقررات و بودجه بندی که وزارت نیرو برای هر نوع از طرح های که شامل طرح های :
۱ بهره برداری از شبکه توزیع برق
۲ خدمات مشترکین
۳ توسعه و احداث شبکه های توزیع و غیره
۴ اصلاح و بهینه سازی شبکه توزیع
۵ برنامه ریزی طراحی و نضارت بر طرح های استان (در زمینه توزیع نیروی برق)
۶ روشنایی معابر
۷ و سایر موارد فعالیت است. وزارت نیرو بودجه متفاوتی برای هر کدام از موارد بالا تأیین کرده و شرکت توانیر پس از درافت پیشنهاد از شرکت های توزیع نیروی برق جهت اجرای یکی

از فعالیت های زیر آن را شرکت برق منطقه ای داده که نماینده توانیر است و توانیر و برق منطقه ای غرب با تصویب آن و بعد از این برای آن تأمین اعتبار می کنند به صوت پشت سر هم یعنی اول وزارت نیرو تأمین اعتبار کرده و سپس شرکت توانیر و برق منطقه ای غرب و سپس اعتبار به شرکت توزیع نیروی برق استان جهت اجرا می رسد.
کد و تاریخ تأمین اعتبار را در دستور کار درج می کند و برای شرکت توزیع نیروی برق

استان می فرستد.
دریافت طرح:
شرکت توزیع نیروی برق استان پس از دریافت دستور کار که توسط برق منطقه ای غرب کشور تهیه می شود کار خود را در زمینه دستور کار آغاز می کند.
پس از تصویب اجرای طرح با قیمت پیشنهاد شده از سوی برق منطقه ای غرب که در دستور کار به تفکیک:
۱ بهای کل دستمزد
۲ بهای کل اجناس
بعلاوه هزینه های بالاسری (مهندسی و نضارت، تدارکات و انبار، حمل و نقل) و سایر هزینه های پیش بینی نشده توسط شرکت توزیع نیروی برق استان صورت گرفت است.
مرحله اول:
شرکت توزیع نیروی برق استان بعد از مطالعه و قرار دادن طرح در یکی از زمینه های :
۱ بهره برداری شبکه توزیع
۲ خدمات مشترکین
۳ توسعه و احداث خطوط توزیع
۴ اصلاح و بهینه سازی شبکه خطوط توزیع
۵ برنامه ریزی، طراحی و نظارت بر موارد بالا
۶ روشنایی معابر
۷ و سایر فعالیت ها
در یکی از تقسیم بندی های بالا جایگذاری می شود.

مرحله دوم:
برآورد دستور کار صورت می گیرد که در برگه برآورد دستور کار انجام می شود و تجهیزات لازم در دستور کار را در این برگه نوشته و قیمت گذاری می شود و این قیمت گذاری توسط کارشناسان شرکت توزیع نیروی برق استان صورت می گیرد.
خدمات بخش حسابداری بهای تمام شده
۱ کنترل مداوم و ارائه گزارشات و در خصوص آخرین وضعیت قرار دادهای منعقد شده با برق منطقه ای غرب
توضیح: بخش حسابداری بهای تمام شده با گرد آوری کلیه اطلاعات مالی تهیه شده توسط بخش های دیگر شرکت که اعم از :
بخش حسابداری انبار
حسابداری حقوق و دستمزد
و غیره . . .
که توسط قسمت ممیزی سازمان نیز برسی و اطلاعات را از نظر صحت و درستی اعداد و ارقام تأیید شده است را به در سیستم حسابداری وارد کرده و اطلاعات دسته بندی شده

با اسناد و کمدارک مثبته در اختیار واحد حسابداری بهای تمام شده قرار می گیرد.
قسمت حسابداری بهای تمام شده نیز کلیه اطلاعات را دوباره کنترل کرده و به رئیس امور مالی گزارش می دهد.
همچنین قسمت حسابداری بهای تمام شده آخرین وضعیت قرار دادهای منعقد ش

ده با برق منطقه ای غرب کشور را نیز نمایش می دهد.
۲ نضارت بر کار حسابداری انبار و ارائه گزارشات منظم از وضعیت انبارهای شرکت
یکی از مهمترین قسمت های شرکت توزیع نیروی برق استان قسمت انبار می باشد که یکی از قسمتهای حساس شرکت می باشد و تعدد حسابهای زیادی در انبار صورت می گیرد و ورودی و خروجی زیادی دارد و باعث می شود که یکی از قسمت های مهم در شرکت توزیع نیروی برق استان می شود.
انبارهای شامل:
۱ انبار تجهیزات
۲ انبار مواد اولیه
۱ انبار تجهیزات شامل انبار وسائل الکترونیکی و مکانیکی که در هر طرح به مصرف می رسد و شامل قطعاتی گران قیمت و مخصوص با مارک های مخصوص می باشد که نوع آن را برق منطقه ای غرب کشور در دستور کار اعلام می دارد و شرکت با توجه به مندرجات دستور کار اقدام به خرید آن تجهیزات می باشد مثلاً پست های فشار قوی و تیر های چراخ برق و غیره. . .
که شرکت توزیع نیروی برذق استان این تجهیزات را به صورت مناقصه در اختیار فروشندگان قرار می دهد و هر کدام که در مناقصه موفق شوند می توانندبا فروش این تجهیزات به شرکت توزیع نیروی برق کسب درامد کنند
یکی از درامد های شرکت توزیع نیروی برق استان از مابی تفاوت قیمت گذاری برق منطقه ای غرب بر روی تجهیزات و قیمت خریداری تجهیزات در مناقصه صورت می گیرد.
۳ انبار مواد اولیه
مواد اولیه مصرفی در طرح های که شامل ۷ نوع طرح
۱ بهره برداری شبکه توزیع
۲ خدمات مشترکین
۳ توسعه و احداث خطوط توزیع
۴ اصلاح و بهینه سازی شبکه خطوط توزیع
۵ برنامه ریزی، طراحی و نظارت بر موارد بالا
۶ روشنایی معابر
و سایر فعالیت ها
و هر کدام از این فعالیت ها نیاز به مواد اولیه مصرفی اعم از:
۱ لوله گالوانیزه ۴ نوار پلاستیکی، لوله گالوانیزه
۲ آجر نیمه ۵ کابل، سکوی مخصوص سرکابل
۳ ماسه ۶ پیچ و مهره، سرکابل هوائی
که با توجه به هر نوع فعالیت از هر کدام یا از چند نوع آنها استفاده می شود.
و یکی دیگر از منابع درامد شرکت توزیع نیروی برق استان نیز این مواد اولیه می باشد و برق منطقه ای غرب نیز در دستورکار قیمت این نوع از مواد اولیه و مقدار مصرف آن را تأیین نموده و قیمت یک واحد و کل واحد های مصرفی از هر کدام از انواع مواد اولیه را آورده است و مابی تفاوت قیمت خرید این مواد توسط شرکت توزیع نیروی برق استان و قیمتی که در دستور کار آمده است نی

ز برای شرکت توزیع نیروی برق استان در صورتی که مثبت باشد یک نوع درآمد است.
با توجه به اهمیت انبارها همچنان که در قسمت های بالا اشاره شد باید گروهی باشند که بر روی فعالیت های انبارهای کنترل و نظارت داشته باشند. بر همین اساس این وظیفه به قسمت حسابداری بهای تمام شده محول شده که هم در جریان خرید های سازمان و در جریان

خروجی های کالا از انبار می باشد که برای هر طرح انجام می شود و از این لحاظ بخش حسابداری بهای تمام شده یکی از بهترین گزینه ها می باشد :
چون به وسیله صورت وضعیت های پیمان کاران از خروج های کالا از سازمان با اطلاع می شود و این اطلاعات را با حواله های انبار و خرید های سازمان مقایسه کرده و موجودی های انبار را بدست می آورد و می تواند این موجودی هار ار به رئیس امورمالی گزارش دهد.
همچنین می تواند خروجی های کالا را در هر طرح با دستور کار آن طرح مقایسه کند و اشکالات و احتمالاً تقلبات را در آن بیابد.
و تنها قسمت حسابداری بهای تمام شده می باشد که درآمدهای هر فعالیت را جداگانه بدست آورده و در همان طرح به طور جزء گزارش می دهد و مثلاً
درآمد ناشی از مابی تفاوت قیمت محصولات که از طرف برق منطقه ای غرب کشور داده و قیمتی که در مناقصه قبول شده است را تجزیه و تحلیل نموده و درآمد حاصله از خرید مواد اولیه را در قسمت درآمد ها به عنوان درامد خرید مواد اولیه تعیین می نماید.
و پرداختی های را که برای خرید مواد اولیه انجام می دهد به عنوان کد هزینه در قسمت هزینه ها به جزء می آورد و جزء به جزء توضیح می دهد که این مبلغ هزینه مربوط به کدام نوع مواد اولیه می باشد با ذکر تاریخ و شماره فیش های پرداختی و رسید انبار های صادر و حواله انبار های صادر.
از دیگر وظایف قسمت حسابداری بهای تمام شده نظارت بر خرید مواد اولیه می باشد که موالد اولیه به موقع و با قیمت مناسب و مواد لازم طرح خریداری شوند که در دستور کار آمده است و قسمت حسابداری بهای تمام شده تجزیه و تحلیل می کند که چه کالاهای باید خریداری می شد و الان چه کالاهای خریداری شده و وظیفه مقایسه دستور کار و مواد اولیه مصرفی را در دفاتر بر عهده حسابداری بهای تمام شده می باشد.
قسمت حسابداری بهای تمام شده وظیفه دارد که همانطور که در بالا گفته شد وضعیت هر کدام از بدهکاران و بستانکاران شرکت را که در مورد فعالیت های مشخص شده می باشد و به صورت کاملاً مکانیزه مانده حساب های هر کدام از بدهکاران و بستانکاران را مشخص نموده و در صورت مراجعه هر کدام از آنها مانده حسابهای آنان را که پس از کسر پرداختی های که به صورت پیش پرداخت یا صورت وضعیت صورت گرفته و برداشت های که شرکت توزیع نیروی برق استان بر می

دارد ماننده بیمه و مالیات و مانده حساب بستانکاری را به ارباب رجوع اطلاع دهد و آخرین وضعیت قرار داد منعقد شده بین شرکت توزیع نیروی برق و پیمانکار را گزارش دهند و همچنین به سطوح مدیریت گزارش دهند که کدام یک از فعالیت های تا چه اندازه طبق برنامه پیش بینی شده در حال اجرا می باشد و آیا کارفرما طبق برنامه صورت وضعیت های خود را به قسمت حسابداری بهادبر حسب مورد قسمت حسابداری بهای تمام شده طبق قوانین و مقررات جرایمی را برای

پیمانکار در نظر گیرند.

تهیه صورت وضعیت
یکی دیگر از مهمترین فعالیت های گروه حسابداری بهای تمام شده این است که صورت وضعیت دستور کارهای انجام شده را گزارش دهند و کلیه کالاها و مواد مصرفی و در

صد تکمیل کالا و تمام هزینه های را به شرکت برق منطقه ای غرب کشور گزارش دهد.
قسمت حسابداری بهای تمام شده ابتدا خلاصه ای از کل صورت وضعیت های ارسالی برای برق منطقه ای غرب کشور را آماده نموده.
و در آن جمع کل مبلغ قرار دادها را آوده و در قسمت پایین تر جمع کل تجهیزات مصرف شده را تا تاریخ تهیه صورت وضعیت ها آورده.
مبلغ کل هزینه های اجرای طرح را در قسمت پایین تر گزارش نموده و جمع تا این تاریج به مبلغ چه مقدار بوده است.
و اگر قبل از این صورت وضعیت صورت وضعیت دیگری را هم برای برق منطقه ای غرب به عنوان کارفرما فرستاده باشد مبلغ صورت وضعیت قبلی را نیز در آن منعکس کرده و با مبلغ این صورت وضعیت جمع می نماییم.
و کسورات و سپرده های انجام کار را از آن کسر نموده و مبلغ خالص صورت وضعیت را گزارش می دهد برای دریافت این مبلغ از کل قرارداد از برق منطقه ای غرب به عنوان کارفرما و شرکت نیروی برق استان به عنوان پیمانکار.
دریافت فرم حواله صورت وضعیت
شرکت برق منطقه ای غرب پس از دریافت صورت وضعیت و انجام کارشناسی فعالیت های انجام شده توسط نمایندگان قانونی خود در استان اقدام به حواله کردن مبلغ صورت وضعیت به حساب شرکت توزیع نیروی برق استان می شود و مبلغ قابل پرداخت را کارشناسان براساس پیش

رفت کار و گزارش صورت وضعیت تأیین نموده و این مبلغ را برای هر نوع فعالیت جداگانه می آورند.
تقسیم بندی فعالیت های قسمت حسابداری بهای تمام شده:
۱ فعالیت های که حسابداری بهای تمام شده در طی سال انجام می دهد.
۲ فعالیت های که قسمت حسابداری بهای تمام شده در پایان سال انجام می دهد.

فعالیت های که قسمت حسابداری بهای تمام شده انجام می دهد را می توان در یک جمع بندی سازه به دو دوره تقسم نمود.
فعالیت های که قسمت حسابداری بهای تمام شده در طول ساز انجام می دهد که در قسمت های بالا به آن پرداخته ایم و کلیه این کارها را قسمت حسابداری بهای تمام شده انجام می دهد.
اما فعالیت های قسمت حسابداری بهای تمام شده تنها محدود به طی سال نمی باشد.
همانطور که در قسمت های قبل اشاره شد شرکت دارای چندین نوع هزینه می باشد که ما آن را به دو نوع تقسیم می کنیم.
۱ هزینه های عملیاتی
۲ هزینه های اداری
هزینه های عملیاتی
شامل کلیه هزینه های که به پیمان کار پرداخت می شود و مبلغ کلیه موادی که از انبار شرکت بیرون رفته است برای هر فعالیت یک نوع هزینه عملیاتی محسوب می شود و غیره . . . .
این هزینه ها در طی سال به وسیله صورت وضعیت های که در اختیار قسمت حسابداری بهای تمام شده قرار می گیرد در هر پروژه جداگانه وارد شده و بین پروژه های مختلف تسهیم می شود به همان اندازه که هر طرح از این هزینه ها سهم دارد و در پایان سال معلوم می باشد که هر پروژه چه مقدار مواد و هزینه عملیاتی دربر داشته است و چه مقدار سود از این پروژه عاید شرکت توزیع نیروی برق استان می شود.
اما هر شرکتی نیز دارای هزینه های است که شرکت توزیع نیروی برق به علت بزرگی و بروکراسی بودن خود و تعداد زیاد کارکنان دارای هزینه های زیاد اداری می باشد.
هزینه های اداری:
به هزینه های گفته می شود که در خود شرکت توزیع نیروی برق استان اتفاق می افتد و شامل هزینه حقوق و دستمزد و استهلاک و ملزومات و غیره می باشد که در طی سال اتفاق می افتد و لی روی پروژه ها تسهیم نمی شود.
قسمت حسابداری بهای تمام شده کلیه هزینه های اداری خود را که شامل هزینه های حقوق و دستمزد و ملزومات مصرفی و هزینه های اداری غیره می باشد در طی سال جمع آوری نموده و در سیستم نگهداری می کند.
سپس در پایان سال بعد از اعلام سود ناخالص قسمت حسابداری بهای تمام شده اقدام به تسهیم هزینه های اداری و غیره روی پروژه های انجام شده می نماید.
چون بر طبق اصول تنها هزینه های مواد و تجهیزات و طراحی و غیره صرف یک پروژه نشده است و هزینه های کارکنان و هزینه های اداری نیز برای پیشبرد اهداف شرکت مصرف شده اند و

هزینه های اداری و استهلاک و غیره نیز ایجاد شده است و این سود خالص نمی باشد اما قسمت حسابداری بهای تمام شده با تسهیم هزینه های اداری و استهلاکات و غیره اقدام به خالص سازی سود می نماید و سود خالص را به مدیریت و هیئت مدیره گزارش می دهد.
و این تسهیم به چه صورت صورت می گیرد:
این تسهیم بندی با توجه به مبالغ هر قرارداد صورت می گیرد و هر قرارداد که مبلغ آن بیگیرد.
با توجه به اینکه سیستم حسابداری شرکت توزیع نیروی برق استان در اولین سال تغییرات خود به سیستم حسابداری صنعتی می باشد و هنوز به جایگاه خود نرسیده است و این نوع هزینه ها را به هزینه های سربار تعلق داده اند و در سالهای آینده هزینه های اداری را به عنوان سربار بین فعالیت ها تقسیم نموده و برای هر نوع فعالیت یک نرج جذب سربار تأیین نموده و هزینه های را در سال آینده به عنوان سربار با توجه به نرخ های مختلف هر فعالیت به ثبت رسانده و از درآمدهای هر نوع فعلیت کسر نموده..
و در پایان سال برای شرکت معلوم می شود که کدام یک از طرح ها سود آور بوده و کدامیک از طرح های زیان داشته و دلیل زیان پروژه به چه دلیل بوده است و مدیریت می تواند بر اساس اطلاعات حسابداری بهای تمام شده تصمیمات جدیدی را برای فعالیت های سال آینده خود برنامه ریزی کند. مقدار خالص سود را قسمت حسابداری بهای تمام شده به مدیریت سازمان گزارش می دهد و مقدار سودی را که قسمت حسابداری بهای تمام شده بدست آورده در صورت های مالی سازمان نشان میدهند.
ومبنای تصمیم گیری های مدیریت سازمان می باشد.
مشکلات و نواقص سیستم حسابداری بهای تمام شده:
یکی از مهمترین این مشکلات حجم فراوان فعالیت های انجام شده توس قسمت حسابداری بهای تمام شده می باشد.چون قسمت حسابداری بهای تمام شده وظیفه جمع اموال را نیز دارد و جدای از فعالیت های که انجام می دهد و این باعث می شود که حجم زیادی از فعالیت ها و مسئولیت ها به عهده قسمت حسابداری بهای تمام شده باشد.
تعداد زیاد ارباب رجوع: قسمت حسابداری بهای تمام با توجه به مسئولیت ها و فعالیت های که انجام می ده تقریباً با کلیه قسمت های شرکت توزیع نیروی برق در ارتباط می باشد و و گستردگی و تنوع اطلاعات باعث اشتباهاتی می شود که قسمت حسابداری بهای تمام سعی در رفع این

اشتباهات دارد. و تعداد زیادی از افراد که به قسمت حسابداری بهای تمام شده مراجعه نموده و اعلام صورت وضعیت ها و به حسابداری بهای تمام شده و دریافت آخرین وضعیت بستانکار پیمانکارن شرکت توزیع نیروی برق استان می باشد و این به حجم فعالیت های این سازمان افزوده می شود.
کم بودن کنتزل داخلی
با توجه به حجم فعالیت زیاد قسمت حسابداری بهای تمام شده و تعداد کم کارکنان این بخش باعث می شود که اشتباهاتی ذاتی صورت گیرد و خطر ریسک ذاتی اشتباهات ذاتی را افزایش می دهد و ریک بالای برای مدیریت دارد اما قسمت حسابداری بهای تمام شده با توجه به

مکانیزه کردن سیستم های خود و کامپیوتری کردن فعالیت های خود این مشکل را تا حد زیادی کاهش داده اند.
البته این مشکلات را می توان با تقسیم فعالیت های قسمت حسابداری بهای تمام شده به اجزاء مختلف و افزایش تعداد کارکنان این بخش تا حد قابل قبولی کاهش داد.
۲- شماره گذاری و کدینگ حسابها
شماره کدهائی که برای حسابها در نظر گرفته شده باید جزئی از عنوان آن حسابها تلقی شده و در صورتهای مالی، ترازهای آزمایشی تراز نامه ها و صورتحساب های درآمد و هزینه که توسط شرکت های برق تنظیم و برای وزارت ارسال میگردد قید شود.
به منظور تسهیل در تشخیص حسابهای سرمایه ای یا هزینه های عملیاتی مربوطه شرکت های برق می توانند از سیستم شماره گذاری فرعی در دفاتر یا برنامه های کامپیوتری خود که به طرز مناسبی ارقام و مبالغ حسابها را تفکیک و تشریح نماید استفاده کنند.
جدول شماره گذاری حسابها
حسابهای ۱۰۰-۱۹۹ دارائی و سایر اقلام بدهکار
حسابهای ۲۰۰- ۲۹۹ بدهی و سایر اقلام بستانکار
حسابهای ۳۰۰-۳۹۹ تأسیسات
حسابهای ۴۰۰-۴۳۹ درآمد و هزینه
حسابهای ۴۴۰-۴۶۹ درآمد عملیات
حسابهای ۵۰۰-۵۹۹ هزینه های تولید، انتقال و توزیع
حسابهای ۹۰۰-۹۴۹ هزینه های مشترکین، فروش، اداری و عمومی
۳- دوره حسابداری
حسابهای شرکت برق باید به طور ماهانه تنظیم و نگاهداری شوند به طوری که کلیه عملیات و ارقام هر ماه در حسابهای همان ماه منظور گردد سال اول مالی شرکتهای برق پایان اسفندهر سال بوده و در تاریخ مزبور حسابها باید بسته شوند مگر آنکه وزارت نیرو ترتیب دیگری را مقرر کرده باشد.
۴- پرسش و تفسیر
به منظور هم آهنگی و رعایت یکسان اصول و موازین این روش حسابداری هر نوع شبهه و ابهامی در مورد تعبیر متن حسابها بروز نماید باید با نظر و صلاحدید وزارت نیرو مرتفع گردد.

۵- متن حسابها
وجود یک قلم در یک حساب فقط موقعی منظور نمودن آنرا در حساب مربوطه ایجاب می نماید که در متن آن حساب قلم مزبور یا مشابه آن تعیین شده باشد.
۶- اقلام معوقه
کلیه اقلام مربوط به عملیات سنوات قبل که قبلاً به حسابها منظور نشده باید بنا به مورد به حساب های ۴۳۴ بستانکاری های متفرقه بمازاد با ۴۳۵ بدهکاری های متفرقه بمازاد منظور گردند.
۷- اقلام ممیزی نشده

در صورت عدم تغایر با مقررات مالی و معاملاتی و سایر قوانین موضوعه هنگامی که گزارش مالی شرکت تهیه می شود چنانچه داد و ستدی انجام شده باشد که در حساب های مالی مؤثر باشد ولی مبلغ مورد داد و ستد را در موقع بستن حسابها در اختتام دوره حسابداری نتوان به طور دقیق تعیین نمود باید برآورد آن مبلغ را در حسابهای مربوطه منظور نمود. بدیهی است برآورد نمودن اقلام جزئی که تأثیر قابل ملاحظه ای در حسابها نخواهد داشت ضروری نمی باشد.
۸- توزیع حقوق و هزینه های کارکنان
هزینه های حقوق، دستمزد و مزایای کارکنان مربوط به حسابهای مختلف از قبیل نوسازی، تعمیر و نگاهداری و عملیات باید بر مبنای زمان واقعی صرف شده توزیع شود. چنانچه توزیع هزینه ها با این ترتیب امکان نداشته باشد می توان زمان صرف شده برای عملیات مشابه را مبنای توزیع این قبیل هزینه ها قرار داد.
اطلاعات حسابداری لازم برای این امر از قبیل گزارش اوقات کار باید به ترتیبی تنظیم شود که توزیع هزینه های کارکنان به حساب های مربوطه به سهولت امکان پذیر باشد.
۹- ذخیره های عملیاتی
چنانچه وزارت نیرو مقرر دارد شرکت های برق می توانند به منظور تأمین بیمه اموال، صدمات و خسارات وارده، تعمیرات عقب افتاده و غیره از ذخیره عملیاتی استفاده نمایند. پیش بینی میزان ذخیره های مزبور را نیز وزارت نیرو تعیین خواهد کرد.
۱۰- مدارک و سوابق
شرکت ها باید مدارک، سوابق و اسناد مربوط به واحدهای عملیاتی حوزه فعالیت خود را به تفکیک و به طور جداگانه برای نیروگاه ها خطوط انتقال و شبکه توزیع از جهت قیمت تمام شده، افزایش های انجام گرفته، برکناری ها، هزینه های عملیات و تعمیر و نگهداری نگاهداری نمایند.
تأسیسات برق
الف: این حساب شامل قیمت تمام شده تأسیساتی خواهد بود که در تملک سازمان یا شرکت برق بوده و در عملیات بهره برداری مورد استفاده میباشد و طول عمر خدمتی آن نیز بیش از یک سال از تاریخ بهره برداری است و طبق اصول و ضوابط ثبت گردد.
ب: بهای افزایش ها و اصلاحات اموال استیجاری منظور در این حساب باید در کدهای فرعی جداگانه که قابل تمیز و تفکیک از تأسیسات متعلق به شرکت باشد ثبت گردد.
تأسیسات برق نگاهداری شده برای استفاده آتی
این حساب شامل بهای تأسیسات برق متعلق به شرکت است که تحت برنامه معی

نی جهت استفاده آتی نگاهداری می شود. در ضمن حساب مزبور شامل تأسیسات تحویلی و خریداری شده که به عللی پس از تاریخ تحویل و خریداری مورد بهره برداری قرار نگرفته و جهت استفاده آتی نگاهداری شده است می گردد. همچنین تأسیساتی که قبلاً توسط شرکت موره بهره برداری قرار گرفته و بعداً از خدمت خارج شده ولی در نظر است که در آینده مورد استفاده مجدد قرار گیرد در این حساب منظور می شود.

ذخیره استهلاک تأسیسات برق مشغول به کار
الف: اقلام مشروحه زیر باید در بستانکار این حساب منظور شود:
۱- مبالغی که در بدهکار حساب ۴۰۳ هزینه استهلاک یا در حسابهای تصفیه شده برای هزینه استهلاک جاری منظور شده است.
۲- مبالغ دخیره استهلاک مربوط به تأسیسات خریداری شده که به عنوان واحدهای عملیاتی تحویل گردیده است.
ب: موقعی که یک واحد از تأسیسات مشغول به کار استهلاک پذیر از رده خدمتی برکنار می شود، قیمت دفتری واحد مذکور به علاوه هزینه برداشت مربوطه در بدهکار این حساب منظور می گردد و همچنین ارزش بازیافتنی (قیمت اسقاط) یا سایر مبالغ قابل وصول از قبیل بیمه در بستانکار این حساب ثبت می شود. در موقع برکناری هزینه های برداشت و ارزش بازیافتی ابتدا در دستور کارهای برکناری محاسبه و منظور می شود. سپس پس از اتمام عملیات برکناری، توزیع هزینه های مزبور در کدهای فرعی این حساب بشرح مندرج در بند ذیل انجام می گیرد.
در دفتر کل و ترازنامه تنظیمی یک رقم کلی و مرکب برای حساب ذخیره استهلاک تأسیسات برق در نظر گرفته می شود. اما شرکتهای برق موظفند جهت مقاصد تجزیه و تحلیل، جزئیات سوابق کدهای معین این حساب را بر اساس انواع طبقات تأسیسات موجود ۱ تولید بخاری ۲) تولید گازی ۳) تولید هیدرولیک ۴) تولید دیزلی ۵) خطوط انتقال ۶) شبکه توزیع ۷) تأسیسات عمومی نگاهداری نمایند.
موقعی که یک واحد عملیاتی تأسیسات از حسابی به حساب دیگر از یک شرکت برق به شرکت برق دیگر و یا احیاناً از یک حساب به حساب اموال غیربرقی انتقال می یابد، نحوه محاسبه ذخیره استهلاک مربوطه باید به طریقی که در بند ۱۱ دستورالعمل تأسیسات برق آمده است انجام گیرد.
شرکتهای برق مجازند فقط جهت مقاصدی که در بالا شرح داده شد از ذخیره استهلاک استفاده نمایند. هر نوع انتقال قسمتی از این حساب به مازاد یا استفاده از آن به طریقی، منوط به کسب مجوز از وزارت نیرو می باشد.
سرمایه گذاریها و وامها

این حساب شامل قیمت دفتری سرمایه گذاری و وامهای اعطائی در سایر شرکتهای تابع وزارت نیرو نظیر ساتکاب و غیره و همچنین سایر شرکتها و سازمانهایی که به تشخیص مجمع عمومی وزارت نیرو ضروری نماید خواهد بود.

دارائی های جاری
دارائی جاری عبارت است از وجوه نقدی، موجودی کالا، حسابهای دریافتی و به طور کلی دارائی هایی است که در شرایط عادی کار و در آینده نزدیک به سهولت قابل تبدیل به وجه نقد

می باشد.
صندوق
این حساب شامل موجودی های بانکی و نیز وجوه نقدی در صندوق شرکت به استثنای وجوه تنخواه گردان خواهد بود که شرکت می تواند به طور جاری و روزمره از آن برداشت نماید.
تنخواه گردان
این حساب شامل پیش پرداخت وجوه نقدی خواهد بود که برای احتیاجات خاص، به عنوان تنخواه گردان، در اختیار متصدیان یا اشخاص مسئول گذارده می شود.
نکته: به طور سهولت کنترل، وجود پرداخت شده به عنوان تنخواه گردان باید مبلغی ثابت باشد.
اسناد دریافتنی
این حساب شامل قیمت دفتری کلیه سفته ها و سایر اسناد دریافتنی خواهد بود.
حسابهای دریافتنی مشترکین
این حساب شامل مبالغ بدهی مشترکین در ازاء فروش برق به آنها خواهد بود.
سایر حسابهای دریافتنی
این حساب شامل کلیه مطالبات شرکت از کارکنان و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی به استثنای بدهی های ناشی از فروش برق به مشترکین خواهد بود.
پیش پرداخت های پیمانهای خرید
این حساب شامل پیش پرداختهای مربوط به سفارش خرید کالا و ماشین آلات بر اساس پیمانهای منعقده خواهد بود. پیش پرداختهای مزبور تا زمانی که کالا و ماشین آلات سفارش شده تحویل شرکت نگردیده در این حساب نگاهداری خواهد شد. برای هر یک از پیمانهای خرید مربوط به ساتکاب باید حسابهای فرعی جداگانه ای نگاهداری شود.
محاسبه و ثبت ارقام مربوط به مواد و مصالح بازیافتی به طریق ذیل خواهد بود.
۱- در این روش حسابداری ارزش لوازم و مصالح بازیافتی بر اساس قیمت صادره و در صورت عدم امکان بر مبنای برآورد تعیین خواهد شد.
۲- لوازم اسقاط و غیر قابل استفاده باید بر مبنای مبلغ خالص تقریبی فروش در این حساب منظور گردد- فروش منهای هزینه فروش اختلاف بین مبلغ واقعی حاصل از فروش لوازم اسقاط یا مبلغ خالص تقریبی که قبلاً در این حساب ثبت گردیده در حساب ۱۶۳ منظور و اصلاح خواهد شد.

ثبت های مربوط به انتخاب پیمانکار و اجرای پروژه به شرح ذیل می باشند :
۱- فروش اسناد شرکت در مناقصه :

بانک ———————–
سایر درآمد ها ————————–
۲- دریافت سپرده یا ضمانت نامه شرکت در مناقصه دریافت سپرده:
بانک ———————–
حسابهای پرداختنی ———————–
دریافت ضمانت نامه ثبتی ندارد .
۳- اعلام برنده و آزاد سازی سپرده یا عودت ضمانت نامه
حسابهای دریافتنی —————–
بانک ————————

۴- دریافت سپرده یا ضمانت نامه حسن آنجام قرارداد از پیمانکار برنده :
بانک ————————-
حسابهای پرداختنی —————————-
یا
حسابهای انتظامی ———————-
طرف حسابهای انتظامی ———————–
۵- تایید صورت وضعیت توسط پیمانکار و ناظر و الصاق فرم ۱۰۱ توسط
حسابدار تاسیسات :
کاردرجریان برنامه _طرح /محل اجرا/شماره پرونده/اندیکس پیمانکار/ردیف
پروژه
مالیات(۵%) ——————–
بیمه ——————–
حسن انجام کار (۵%) ———–
حسابهای پرداختنی (الباقی) ——-
۶- ارسال صورت وضعیت به برق منطقه
پروژه های مختلف که اجرا می شوند چنانکه قبلا بیان شد به ردیف ها و طرح های مختلف تقسیم می شوند ، هنگامی که یک پروژه تکمیل و آماده تحویل به برق منطقه می شود .
صورت وضعیت آن توسط قسمت مربوطه تنظیم می شود صورت وضعیت قرارداد مربوط به بهره برداری توسط معاونت بهره برداری و دیسپاچینگ ، صورت وضعیت مشترکین توسط دفتر نظارت بر خدمات مشترکین و فروش ، صورتوضعیت مربوط به چاههای کشاورزی توسط مجری طرح برقی

کردن چاهها وصورت وضعیت مربوط به قراردادهای توسعه و نوسازی و اصلاح و بهینه سازی توسط دفتر مهندسی طراحی و نظارت آماده می شود (بعضی از واحدهای فوق اکنون فعال نیستند ) هنگام ارسال این صورت وضعیت ها به برق منطقه بر حسب نوع قرارداد (از کد طرح هر پروژه مشخص می شود ) صورت وضعیت های طبقه بندی و با معین مربوط سند می خورد حساب معین ۱۴۱ برای قراردادهای بهره برداری ، حساب ۱۴۲ برای قرارداد مشترکین ، حساب ۱۴۳ قرارداد

توسعه و نوسازی (شامل روشنایی معابر) ، حساب ۱۴۴ قرارداد توسعه روستایی ، حساب ۱۴۵ قرارداد اصلاح و بهینه سازی (این قرارداد مربوط به طرح ۷ یعنی خود یاری بوده و از انجائیکه وجه آن مستقیما” از متقاضی پروژه دریافت می شود برای برق منطقه صورت وضعیت نمی شود ) ، حساب ۱۴۶ قرارداد بهینه سازی مصرف انرژی ، حساب ۱۴۷ قرارداد نیرو رسانی ، حساب ۱۴۸ قرارداد چاههای کشاورزی، حساب ۱۴۹ قرارداد طراحی و نظارت که قرارداد طراحی و نظارت جداگانه صورت وضعیت نمی شود بلکه معادل ۵ % هر صورت وضعیت که مربوط به برق منطقه می باشد به جز صورت وضعیت قراردادها ی ۱۴۱ و۱۴۲ پس از تایید به حساب ۱۴۹/۲۵۵ گذاشته می شود . با ارسال صورت وضعیت به برق منطقه ثبت ذیل صادر می شود :
حساب انتظامی ——–/۱۰۰۱۰/معین قرارداد/۱۹۹
طرف حساب انتظامی ——–۱۰۰۱۰/معین قرارداد/ ۲۹۹
۷- تایید صورت وضعیت توسط دفتر فنی طرح و نظارت برق منطقه :
اگر صورت وضعیت مربوط یه پروژه های توسعه و نوسازی یا اصلاح و بهینه سازی باشد بعد از حساب ۲۵۵ از ردیف پروژه و درآخر دستور کار کد طرح و برنامه آن قید می شود درغیراینصورت شماره قرارداد بعد از حساب ۲۵۵ ثبت می شود .
طرف ح انتظامی ——-/۱۰۰۱۰/ معین قرارداد / ۲۹۹
بدهکاران ——–/ ۱۰۰۱۰/ معین قرارداد /۱۴۵
حسابهای انتظامی ———-/۱۰۰۱۰/معین قرارداد /۲۹۹
صورت وضعیت تایید شده —-/۱۰۰۱۰/ معین قرارداد/۲۵۵
۸- صدور سند توسط قسمت مالی برق منطقه و محاسبه کسورات
پیش دریافت ————/۱۰۰۱۰/معین قرارداد / ۲۵۰
دارایی —————————–/۱۱۱ /۱۴۵
بیمه ——————————/۱۲۲/۱۴۵
حسن انجام کار —————————-/۰۱۲ / ۱۴۵
بدهکاران —————/۱۰۰۱۰/معین قرارداد / ۱۴۵

فصل دوم
تعریف مسئول حقوق و دستمزد:

کسی است که از عهده انجام تنظیم لیست حقوق و دستمزد و تکمیل فایلهای اطلاعاتی و آماری تهیه لیست بیمه، صدور اسناد مربوط به حقوق و دستمزد و انجام کارهای مربوط به دستمزد توسط کامپیوتر برآید.
• تعریف دستمزد تولیدی:
دستمزد تولیدی عبارت است وجوهی که برای کار انجام شده تولید در یک مدت معین پرداخت و یا تعهد می گردد.
• دستمزد مستقیم:
عبارت است از هزینه کار انجام شده ای که مستقیماً به جهت ساخت محصول پرداخت یا تعهد شود به عبارت دیگر دستمزد کارگرانی که مستقیماً به ساخت محصول اشتغال دارند دستمزد مستقیم گویند. مانند: دستمزد کارگران چوب بر و خراط در یک کارگاه تولید مبل و صندلی.
• دستمزد غیرمستقیم

عبارت است از هزینه نیروی کار انجام شده ای که مستقیماً در ساخت محصول مصرف نشده باشد به عبارت دیگر دستمزد سر کارگران، سرپرستان و کسانی که به تعمیر و نگهداری ماشین آلات اشتغال دارند و مستقیماً تأثیر در تولید ندارند دستمزد غیر مستقیم گویند.

تنظیم لیست حقوق و دستمزد:
دایره حسابداری معمولاً در پایان هر ۱۵ روز و یا در هر ماه به تهیه لیست حقوق و دستمزد کارکنان برای همان مدت اقدام می نماید، لیست حقوق و دستمزد از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است که هر قسمت بر اساس قانون کار با توجه به اطلاعات گردآوری شده از دایره کارگزینی، دایره حضور و غیاب، دایره ثبت اوقات کار و کارتهای مربوط، همچنین قراردادهایی که کارفرما با کارگران منعقد نموده تکمیل می گردد. لیست حقوق و دستمزد دارای قسمتهایی به منظور درج دستمزد کار عادی، اضافه کاری، نوبت کاری، شب کاری، دستمزد ایام مرخصی و تعطیلات رسمی، فوق العاده (حق اولاد، حق مسکن، خواروبار، کمکهای غیر نقدی و حق ایاب و ذهاب)، جمع حقوق و مزایا، کسور مربوط به حقوق و دستمزد قابل پرداخت و نیز حق بیمه های اجتماعی، سهم کارفرما و ; می باشد. فرم لیست حقوق و دستمزد استاندارد نیست و به نحوه فعالیت موسسه تولیدی و قرار دادهای منعقد شده بین کارگران و کارفرما بستگی دارد.

کسور حقوق و دستمزد:
دایره حسابداری موظف است در زمان تنظیم هر لیست حقوق و دستمزد با توجه به مصوبات قانونی یا بر اساس توافق به عمل آمده با کارگر مبالغی را تحت عنوان کسور دستمزد کارکنان کسر و به سازمانهای ذینفع پرداخت نمایند، این مبالغ شامل کسور قانونی و کسور توافقی می باشد.
۱- کسور قانونی:
عبارتست از وجوهی که کارفرما به نمایندگی از طرف سازمانهای مربوط و بر اساس مصوبهای قانونی باید از دستمزد کارگران کسر و به سازمانهای ذینفع پرداخت نمایند، کسور قانونی شامل مالیات حقوق و دستمزد، حق بیمه های کارگر و بدهی کارگر به صندوق اجرا (اجرائیات) می باشد.
کسورات قانونی: مانند بیمه های اجتماعی، مالیات، اجرائیات، بیمه بیکاری.
۱- مالیات حقوق و دستمزد:
مطابق قانون، کارفرما موظف است در زمان تهیه هر لیست دستمزد، مبلغ مالیات متعلق با توجه به ضرایب جدول مالیاتی و پس از کسر معافیتهای قانونی محاسبه نموده از حقوق کارگر کسر و بحساب وزارت امور اقتصادی و دارایی واریز نمایند، مهلت پرداخت مالیات حقوق و دستمزد حداکثر یک ماه پس از تنظیم لیست خواهد بود و در صورت تأخیر در پرداخت آن جریمه دیر

کرد به کارفرما تعلق خواهد گرفت.
۲- حق بیمه های اجتماعی:
حق بیمه های اجتماعی کارگران معادل ۳۰% حقوق و دستمزد ناخالص است که ۷% آن بوسیله کارگر، ۲۰% توسط کارفرما و ۳% باقی بیمه بیکاری یا بیمه دولت از طرف کارفرما پرداخت می شود.
(جمع حقوق و مزایا را قبل از وضع کسور قانونی و اختیاری دستمزد ناخالص می

گویند)
بموجب قانون، کارکنانی که حق بیمه اجتماعی خود را پرداخت نموده باشند حق استفاده از مزایای قانونی بیمه را خواهند داشت برخی از مزایای بیمه های اجتماعی عبارتند از:
الف) بیمه درمانی
ب) دریافت مستمری (از کار افتادگی، بازنشستگی و فوت)
حق بیمه سهم کارگر که معادل ۷% دستمزد ناخالص یکی از عوامل کسور دستمزد است باید هنگام تنظیم لیست توسط کارفرما از دستمزد او کسر و به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت شود.
بنابر این سهم کارگر بابت حق بیمه های اجتماعی هزینه ای برای کارفرما محسوب نمی شود.
۳- بیمه بیکاری:
مطابق قانون کار کارفرمایان موظف شده اند که معادل ۳% حقوق و دستمزد کارگر را به صندوق بیمه بیکاری واریز نمایند. این مبلغ نیز مانند حق بیمه اجتماعی سهم کارفرما جزء هزینه حقوق محسوب و به حساب سربار قسمتهای مختلف بدهکار می شود.
۴- صندوق اجراء (اجرائیات)
یکی دیگر از عوامل مربوط به کسور حقوق و دستمزد بدهی کارگر به صندوق اجرا است.
اجرائیات، به مبلغی گفته می شود که طبق قانون یا به موجب احکام صادره از سوی مراجع قانونی باید توسط کارفرما از حقوق کارگر کسر و به حساب صندوق اجرا واریز گردد.
بعضی از دلایل صدور احکام مبنی بر کسر مبلغی از حقوق کارگر توسط دادگاههای صالحه عبارتست از عدم پرداخت بدهی توسط کارگر به اشخاص ثالث و تسلیم شکایت طلبکار به دادگستری برای وصول طلب مورد بحث، محکوم شدن کارگر به پرداخت غرامت بر اساس شکایت کارفرما است دایر بر وارد کردن خسارت به کارخانه و ;
چنانچه مبلغ مورد شکایت، بیش از حقوق ماهانه کارگر باشد بر اساس حکم دادگاه به صورت اقساط ماهانه از دستمزد او کسر و به حساب صندوق اجرا واریز خواهد شد.
به عنوان مثال: اگر کارگری جهت پرداخت بدهی خود سفته صادر نموده باشد و از پرداخت استنکاف نماید و بستانکار از طریق وزارت دادگستری جهت دریافت وجه اقدام کند کارفرما طبق حکم صادره از طرف دادگاه صالحه مبلغ مذکور را از حقوق کارگر کسر و به حساب صندوق اجرا واریز می نماید.
۲- کسور توافقی:
کسور توافقی عبارت است از وجوهی که با توافق کارگر یا بر اساس قرار داد بین کارگر و کارفرما در زمان تنظیم لیست از دستمزد کارکنان کسر می شود، بعضی از اقلام کسور توافقی عبارتند از:
الف) بدهی کارگران به شرکت تعاونی
ب) اقساط مربوط به وام مسکن
ج) سهم کارگر بابت طرح بازنشستگی و مساعده یا پیش پرداخت حقوق و دستمزد بعنوان مثال: دو مورد از اصول توافقی توضیح داده می شود.
۱- بدهی کارگر به شرکت تعاونی یا به اشخاص:
بنا به درخواست کارگران که به شرکت تعاونی یا به اشخاص دیگر بدهکار هستند دایره حسابداری، اقساط بدهی را ماهانه از دستمزد آنان کسر و به طلبکاران پرداخت می نماید.
۲- مساعده یا پیش پرداخت حقوق و دستمزد

در واحدهای تولیدی معمولاً قبل از پایان هر ماه مبلغی به عنوان مساعده به کارگران پرداخت می گردد علت آن نیاز کارگران و احتراز از محاسبه حقوق و دستمزد در پایان هر هفته یا پایان هر ۱۵ روز می باشد دایره حسابداری در زمان تنظیم لیست ماهانه حقوق و دستمزد، مبلغ مس

اعده یا پیش پرداخت را از دستمزد کارگران کسر می نماید.
اقلام مشمول محاسبه حق بیمه و غیر مشمول:
بخشنامه شماره جدید درآمد
موضوع: اصلاح تبصره ماده ۲ آیین نامه طرز تنظیم صورت مزد و حقوق شورای عالی تأمین اجتماعی در دویست و پنجاه و ششمین جلسه مورخ ۴/۲/۷۲ به موجب مصوبه شماره ۷۲۲۶/ش ت مورخه ۱۲/۲/۷۲ تبصره ۱ ماده آئین نامه طرز تنظیم صورت مزد و حقوق مصوب ۱۹/۱۲/۱۳۵۴ را به صورت زیر اصلاح نموده است.
مزایای نقدی مشمول کسر حق بیمه:
۱- دستمزد و حقوق
۲- کارمزد و حق الزحمه
۳- حق المشاوره
۴- مزایای نقدی (فوق العاده شغل، اضافه کاری، شب کاری، نوبت کاری، خارج از مراکز، کارهای سخت و زیان آور، خوار و بار، مسکن به طور نقدی، ایاب و ذهاب)
۵- مزد ایام تعطیل و مرخصی استحقاقی
۶- پاداشهای غیر مستمر بیشتر از دو سال
۷- فوق العاده های ثابت و نظیر آن
۸- مزایای نقدی خارج از مشمول قانونی (خوراک، پوشاک، مسکن، وسیله نقلیه)
مزایای نقدی غیر مشمول بیمه:
۱- باز خرید ایام مرخصی
۲- کمک عائله مندی (حق اولاد) حداکثر تا میزان قابل پرداخت طبق ماده ۸۶ قانون تأمین اجتماعی و مازاد بر آن مشمول کسر حق بیمه
۳- حق شیر
۴- پاداش نهضت سواد آموزی
۵- حق التضمین (کسر صندوق)
۶- خسارت اخراج
۷- مزایای پایان کار
۸- هزینه ایاب و ذهاب
۹- هزینه لباس
۱۰- هزینه سفر – هتل و مکان
۱۱- عیدی پایان سال

آشنایی با کدهای حقوق و دستمزد
کد بندی حسابها بر اساس تعداد حسابها و با توجه به نیاز موسسه صورت می پذیرد و شماره هر حساب نوع و طبقه آن حساب را نشان می دهد. به طور معمول هزینه ها با کد ۵ شناسایی می شوند. یعنی حسابهای هزینه با عدد ۵ شروع خواهد شد. به عنوان مثال، می توان به هزینه حقوق یک کد چهار رقمی اختصاص داد (۵۰۰۰)
البته تعداد ارقام کد مورد نظر به شکلی انتخاب می شود که امکان اف

زودن حسابهای جدید در فهرست حسابها وجود داشته باشد به عنوان مثال با در نظر گرفتن کد ۵۰۰۰ برای حقوق و دستمزد می توان کد (۵۱۰۰) را برای هزینه حقوق بخش اداری و کد (۵۲۰۰) را برای حقوق بخش فروش و کد (۵۳۰۰) را برای بخش خدمات در نظر گرفت و در ضمن حسابهای معین هزینه حقوق هر بخش را با یک شماره تلفن تفکیک نمود. به عنوان مثال هزینه حقوق عادی پرسنل بخش اداری را می توان با کد (۵۱۱۰) و اضافه کاری را با کد (۵۱۲۰) و نوبت کاری آن را با کد (۵۱۳۰) مشخص نمود.
در این سیستم شماره گذاری اگر به حساب (۵۳۱۰) برخورد نمودید باید متوجه بود که چون حساب با شماره ی ۵۰۰۰ شروع شده است هزینه حقوق می باشد و تانیاً عدد ۳۰۰ از کد (۵۳۱۰) نشان می دهد که هزینه حقوق بخش خدمات می باشد و عدد ۱۰ حساب معین حقوق عادی را نشان می دهد.
مراحل تهیه لیست حقوق و دستمزد به شرح زیر می باشد :
۱- ابتدا گزارش کارکرد ماهیانه کارکنان از سیستم تایم کارت توسط مسئول
پرسنلی واحدها تهیه و پس از تایید مدیر امور واحد به حوزه ستادی ارسال می گردد گزارشات ارسالی پس از تایید مدیر عامل و کنترل امور اداری به امور مالی ارسال می شود ضمنا” در صورت انجام ماموریت ، گزارش آن نیز همراه با گزارش کارکرد جهت پرداخت در لیست حقوق ارسال می شود .
۲- گزارشات دریافتی از امور اداری به صورت پرینت و نیز دیسکت اطلاعاتمی باشد این دیسکت حاوی آخرین تغییرات در احکام پرسنل ، و نیز احکام پرسنل جدید می باشد که دایره حقوق اطلاعات دیسکت را با پرینت کارکرد و نسخه احکام جدید چک کرده در صورت عدم مغایرت فایلهای مربوطه در سیستم حقوق و دستمزد کپی می شود .
۳- ورود اطلاعات اضافات و کسورات پرسنل شامل اضافات حقوق ، کسورات مانند اقساط وام همه ماهه توسط حسابداری واحدها در فرم های مخصوص تکمیل و همراه مدارک

مثبته به ستاد ارسال می شود که پس از تایید ممیز جهت اعمال به این واحد ارسال می شود
۴- پس از اینکه اطلاعات اولیه وارد شد اقدام به تهیه گزارشات مورد نیاز نموده سپس به طور رندمی اقدام به کنترل و محاسبه موازی نموده پس از اطمینان از صحت محاسبات گزارشات نهایی می شود با توجه به اینکه مراکز هزینه حقوق هر شخص در سیستم مشخ

ص است فایل سند حقوق نیز توسط سیستم آماده می شود .
از اشکالات برنامه حقوق و دستمزد تحت الراس بودن و ضریب امنیتی پایین و باز بودن برنامه می توان نام برد به طوریکه امکان تغییر خواسته یا نا خواسته توسط کاربر در اطلاعات پایه وجود دارد . ضمنا” اطلاعات به طور مستقیم از تایم کارت توسط برنامه اخذ نمی شود در حالی که برنامه های امروزی این مزیت را داشته و امکان دستبرد در کارکرد پرسنل وجود ندارد . ضمنا” در این سیستم پرسنل به نظامهایی از قبیل کارمندی و کارگری و ; تقسیم شده است هم اکنون کارگر و کارمند هر دو تحت بیمه بازنشستگی تامین اجتماعی قرار داشته و قرارداد موقت دارند با این حال برای کارمندان حق بیمه بیکاری سهم کارفرما پرداخت نمی شود .
در ادامه بعضی از قوانین اداره کار ، سازمان تامین اجتماعی ، دارایی و آیین نامه های شرکت مرتبط با نحوه محاسبه هزینه حقوق و دستمزد بیان می شود .
پرداخت هایی که مشمول کسر حق بیمه نیست : باز خرید ایام مرخصی ، کمک هزینه اولاد تا سقف موظفی قانون کار ، هزینه سفر و فوق العاده ماموریت ، عیدی ، مابه التفاوت کمک هزینه مسکن و خواروبار در ایام بیماری ، حق شیر ، پاداش نهضت سوادآموزی ، حق التضمین (کسر صندوق ) ، خسارت اخراج و مزایای پایان کار ، پاداش افزایش تولید ، حق همسر جدول مالیاتی سقف معافی مالیات ماهانه مبلغ ۱۷۵۰۰۰۰ ریال بوده که برای ماههای ۲۹و۳۰ و۳۱ تغییر نمی کند . حقوق و مزایای مشمول از مبلغ ۱۷۵۰۰۰۰ ریال تا ۵۲۵۰۰۰۰ ریال به نرخ ۱۰% واز ۵۲۵۰۰۰۰ تا ۱۰۰۸۳۳۳۳ ریال به نرخ ۲۰% و از ۱۰۰۸۳۳۳۳ ریال تا ۲۰۰۰۰۰۰۰ ریال به نرخ ۲۵% مالیات محاسبه می گردد ضمنا در این شرکت تعدیل حقوق ماهانه صورت می گیرد یعنی همواره در هر ماه حقوق و مزایای مشمول مالیات با جمع مشمولهای ماههای قبل جمع شده و به نسبت ماههای کارکرد دوباره مجموع مالیاتی پرداختنی محاسبه و پس از کسر مقدار پرداخت شده البا

قی از حقوق شخص کسر می شود به این ترتیب که مشمول مالیات یک ماه شخص مبلغ زیادی شد میانگین دریافتی های وی ملاک محاسبه قرار می گیرد .
ضمنا” حق ماموریت و پاداش سنوات معاف از مالیات می باشد .
حق ماموریت در صورتی که با خواب شبانه همراه باشد به ازای هر روز ۱۴۰% حقوق مبنای روزانه به شرط آنکه از ۲۵ برابر حداقل دستمزد کمتر و از ۴ برابر آن بیشتر نباشد و در ص

ورتی که بدون توقف باشد حقوق مبنا روزانه پرداخت می شود ضمنا” در صورتی که با وسیله شخصی ماموریت انجام گرفته باشد به ازای هر کیلو متر مبلغ ۴۰ ریال پرداخت می شود .
اضافه کار نرخ یک ساعت کار معمولی از تقسیم حقوق مبنای ماهانه بر ۲۲۰ ساعت بدست می آید و طبق ماده ۵۹ قانون کار ارجاع کار اضافی با شرایط زیر امکان دارد اولا موافقت کارگر و ثانیا پرداخت ۴۰% اضافه بر دستمزد هر ساعت کار معمولی .
نوبتکاری ماده ۵۶ قانون کار بیان می کند کارگری که در طول ماه به طور نوبتی کار می کند و نوبت کار وی در صبح و عصر واقع می شود ۱۰% و چنانچه نوبت ها در صبح و عصر و شب قرار گیرد ، ۱۵% و در صورتی که نوبت ها به صبح و شب و عصر بی افتد ۲۲۵% علاوه بر مزد به عنوان فوق العاده نوبت کاری دریافت خواهد کرد .
کار در شب طبق ماده ۵۸ برای هر ساعت کار در شب تنها به کارگران غیر نوبتی ۳۵%اضافه بر مزد ساعت کار عادی تعلق می گیرد.
حق کشیک حداکثر ساعت کشیک ۲۴۰ ساعت می باشد و مبلغ کشیک از تقسیم حقوق مبنا بر ۷۲۰ ضربدر تعداد ساعات کشیک بدست می آید .
حق رانندگی امتیاز امتیاز رانندگی ۳ یا ۱۰ یا ۱۵ می باشد و به صورت زیر محاسبه می شود
مبلغ حق رانندگی = ضریب ریالی ۳۱۵ * تعداد روز رانندگی * امتیاز رانندگی باز خرید مرخصی طبق ماده ۶۴ قانون کار مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه ، یک ماه است سایر ایام تعطیل جز ایام مرخصی محسوب نخواهد شد برای کار کمتر از یک سال مرخصی مزبور به نسبت کار انجام یافته محاسبه خواهد شد طبق مواد ۶۶ و ۷۳ کارگر بیش از ۹ روز مرخصی نمی توا ند ذخیره کند و در صورت ازدواج دائم یا فوت همسر یا والدین و فرزندان حق استفاده از سه روز مرخصی با مزد را خواهد داشت مبلغ باز خرید مرخصی با مزد را خواهد داشت مبلغ باز خرید مرخصی یک روز از تقسیم جمع حقوق و مزایای کارگر طبق آخرین حکم کارگزینی بر ۳۰ روز بدست می آید .
پاداش سنوات خدمت طبق ماده ۲۴ در صورت خاتمه قرارداد کار ، کار معین یا مدت موقت ، کارفرما مکلف است به کارگری که مطابق قرارداد ، یک سال یا بیشتر ، به کار اشتغال داشته است برای هر سال سابقه ، اعم از متوالی یا متناوب بر اساس آخرین حقوق مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار به وی پرداخت نماید . این مبلغ بر اساس حقوق مبنا محاسبه می شود . ضمنا” طبق ماده ۷۴ مدت مرخصی استعلاجی با تایید سازمان تامین اجتماعی جز سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب خواهد شد .
عیدی به هر شخص به ازای یک سال کارکرد دو برابر حقوق مبنا عیدی تعلق می

گیرد البته تا سقف سه برابر حداقل حقوق تعیین شدهطبق بخشنامه اداره کار و به اشخاصی که کمتر از یک سال کارکرد دارند به نسبت کارکرد پرداخت می شود .
کسورات بیمه به ازای هر شخص ۳۰% حقوق و مزایا مشمول بیمه ماهانه حق بیمه به تامین اجتماعی باید پرداخت شود که از این مبلغ ۷% آن سهم بیمه شده ۲۰% سهم

کارفرما و ۳% بیمه بیکاری است که آن نیز سهم کارفرما می باشد ( این مبالغ برای کارگران روزمزد توسط شرکت پرداخت می شود ) البته برای کارمندان ۳% بیمه بیکاری توسط شرکت هزینه نمی شود ضمنا” طبق توافقی که با تامین اجتماعی انجام شده از مجموع ۲۷% و ۳۰% حق بیمه کارمندان و کارگران قراردادی ۱% حقوق و مزایای مشمول بیمه در اختیار شرکت بوده که از این محل پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری ، پرداخت کمک بارداری موضوع ماده ۶۷ قانون تامین اجتماعی ، پرداخت هزینه مربوط به وسیله کمک پزشکی (پروتزواورتز) به بیمه شدگان و افراد خانواده آنان طبق تعرفه و ضوابط سازمان ، پرداخت کمک ازدواج بیمه شدگان موضوع ماده ۵۸ قانون تامین اجتماعی توسط شرکت انجام می گیرد و نیز طبق توافقی که صورت گرفته در ازای پرداخت ۷% مزایای مشمول بیمه به بیمه ایران ، این سازمان بیمه درمان را(۸۰% هزینه صورت گرفته ) بر عهده گرفته و تامین اجتماعی نسبت به خدمات درمانی پرسنل مسئولیتی ندارد . این قرارداد هم اکنون در حال اتمام بوده و پرسنل شرکت خواهان تمدید آن می باشند .
بیمه عمرو حادثه حق بیمه برای سرمایه بیمه عمر و حوادث مصوب کارکنان دولت برای شاغلین به میزان ۶۷۵۰ ریال است که پرداخت ۱۱۲۵ ریال آن از محل اعتبارات شرکت و بقیه به میزان ۵۶۲۵ ریال بر عهده بیمه می باشد . حق بیمه عمر و حادثه تکمیلی ۱۹۲% حقوق و مزایای مشمول بیمه تا سقف تعیین شده در مورد مشمولین قانون تامین اجتماعی می باشد که از محل اعتبارات شرکت پرداخت می شود .
غرامت دستمزد برای کارکنان متاهل به صورت زیر محاسبه می گردد :غرامت دستمزد = (-۳ مدت استعلاجی )* ۳۴ * میانگین حقوق ۹۰روز قبل از بیماری برای کارکنان مجرد در فرمول فوق ضریب ۳۴ به ۲۳ تبدیل می شود . ضمنا” حق بیمه عمر و حادثه و ۷% حق بیمه سهم کارگر در ایام مرخصی استعلاجی توسط شرکت پرداخت می شود .
صندوق رفاه طبق دستور العمل صندوق پس انداز رفاه کارکنان که با تصویب هیات مدیره شرکت به اجرا گذاشته شده کارکنان عضو صندوق به شرکت اختیار داده همه ماهه ۵% از حقوقشان کسر و معادل ۷% حقوقشان که شرکت به آن اضافه می نماید به حساب صندوق واریز شود و از محل وجوه مذکور پرسنل می توانند برابر ضوابط وام دریافت کنند ضمنا” هنگام پایان خدمت هر یک از کارکنان پس انداز مربوط به سهم عضو و کارفرما به اعضا پرداخت می شود و در صورت ترک کار سهم عضو به طور کامل و در صدی از سهم کارفرما به نسبت کارکرد طبق دستورالعمل پرداخت خواهد شد . هم اکنون این مبلغ همه ماهه به صندوق تعاونی اعتبار برق منطقه خراسان واریز می شود که البته پرسنل شرکت خواهان تشکیل صندوق مستقل می باشند .
مأموریت در بخش دولتی:
× (حق شاغل+ فوق العاده مأموریت+ حق شغل)